Leef het onvoltooide leven!

De ene tachtigjarige is de andere niet. Sommigen leven het leven. Anderen lijden aan het leven zelf en willen het leven beëindigen omdat het voltooid is. De opvattingen over het begrip voltooid leven verschillen sterk. Politici en medici komen er samen niet uit. Maar ook de mensen die het aan gaat niet. En het is ook lastig. Het debat is door de geopolitieke spanning naar de achtergrond gedreven, maar het blijft actueel.

Tijdens  een huisbezoek voor een fysiotherapeutisch consult bij Kees van ruim in de tachtig - vanwege een onwillige knie kan hij de stoel amper uitkomen -  gaat het gesprek op een gegeven moment over wat nu eigenlijk een voltooid leven is. Een paar jaar geleden is hij gestopt met werken. Zijn vrouw is recent overleden. We praten over zijn ouderdomsklachten en de afnemende voldoening in het leven. In zijn leven heb ik hem geholpen met een pijnlijke schouder, nu dus die onwillige knie, ernstige rugklachten na een ongeluk enz.. Kees kijkt vanuit een realistisch (evolutionair)  perspectief naar zijn eigen bestaan.  Hij begrijpt als geen ander dat veel van de huidige klachten onvermijdelijk zijn. Het monster van het oud worden, maar ook van het leven zelf, kijkt hij recht in de bek. Onvermijdelijk. Van de oorlog in Oekraïne wordt hij niet vrolijk. Hij heeft zelf te veel meegemaakt in het verleden. Ik besluit geen lang verslag te maken van dit  bezoek. Wat moet ik opschrijven? Het gevoerde  gesprek hoort bij mijn werk, is onbetaalbaar en laat zich moeizaam vastleggen.

Zelfbeschikking
De Raad van State worstelt ook met het begrip (on)voltooid leven. Wat is in Godsnaam een voltooid leven? Vergeef me de woordkeuze. Wettelijk is de onaantastbare status van het menselijk lichaam van de Nederlandse burgers redelijk geregeld. Het zelfbeschikkingsrecht en de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst(WBGO) geven de burger veel mogelijkheden. Dit is een groot goed en een verworven recht. Maar dat het goed geregeld is, geeft nog geen garantie voor een zinvol leven. Het zijn verschillende fenomenen die bij Kees paradoxale gevoelens genereren. Met zijn huisarts heeft Kees een aantal zaken met betrekking het handelen bij het doormaken van ernstige ziekte goed geregeld. Dat is nu niet aan de orde, maar hij wel zit wel even  in een  negatieve spiraal die hij zeker wil doorbreken.

Werk in uitvoering
Heftige gebeurtenissen in een mensenleven een plek geven, waaronder de afnemende vitaliteit door ouderdom, vraagt om veerkracht. Steeds weer de tering naar de nering zetten om betekenis- en zingeving te behouden. De wereldgodsdiensten hebben lang de zingeving ingevuld en voor miljoenen  mensen is dat nog steeds zo. In de Westerse wereld willen we steeds vaker de zin van leven in het leven zelf vinden. Niet in het hiernamaals. Het Westerse samenlevingsexperiment is voor de burger werk in uitvoering. Kees is content  met het Westerse democratische  wereldbeeld. Het vraagt in ieder geval om activiteit. Hij blijft  mee doen, al heeft  hij  steeds vaker anderen nodig om op de been te blijven. Kees verzamelt moed en kruipt een keer per week in zijn auto om naar zijn biljartclub te gaan. Hij kijkt verder uit naar het WK-voetbal in Quatar. Voor sommigen wellicht een  te mager bestaan, maar voor Kees niet. Kees zet de tering weer naar de nering. Een onvoltooid leven met waarde voor zichzelf en anderen.