Nederland: een kutland, of toch niet?
In de zomer van 1993 stierven mijn vriend Peter Teggelaar en zijn reisgezel/vriend Marc Gilsing een heldendood in de Sahara, zoals elders in dit magazine uitgebreid te lezen valt. Ofschoon de twee levenskunstenaars naar Afrika trokken om het avontuur te omarmen, kwam het Nederland dat zij achterlieten redelijk overeen met hun grote sociale inborst en dito vrijheidsideaal.
Natuurlijk, aan de doorgeslagen bureaucratie hadden de jongens een broertje dood, je bent
non-conformist of je bent het niet, maar ons land, hun land, Nederland, heette in de kern
tolerant, verdraagzaam, liberaal en rijk te zijn. Op de mondiale ranglijstjes met de hoogste levenskwaliteit stonden we steevast in de Top-5; niet zelden hadden we de koppositie in handen. Alleen het zorgsysteem al: dat gold als lichtend voorbeeld voor de rest van de wereld.
In de hit ‘15 miljoen mensen (op dat hele kleine stukje aarde)’ probeert het duo Fluitsma & Van Tijn die landsaard halverwege de jaren negentig in woorden te vangen. Het nummer, aanvankelijk bedoeld als een reclamespot voor de Postbank, appelleert aan de eigenzinnigheid en het anti- hiërarchische karakter van de Nederlander, en brengt de volgende typeringen naar voren:
‘Een land van nuchterheid’
‘Het land wars van betutteling’
‘Het land vol van verdraagzaamheid’
Dertig jaar en een kleine drie miljoen inwoners verder, is van die idylle niets over. Alsof er een clusterbom op het vaderlandse dna-landschap is gevallen. Wanneer Marc Gilsing en Peter Teggelaar met een tijdcapsule vanuit het hiernamaals naar het heden waren gekatapulteerd, zouden ze hun oren en ogen niet geloofd hebben. En Fluitsma & Van Tijn hadden, bij een actuele versie, flink aan de bak gemoeten om het tijdsbeeld te corrigeren:
‘Een land zonder nuchterheid’
‘Het land vol van betutteling’
‘Het land zonder een greintje verdraagzaamheid’
Wie zich in zijn dagelijkse leven niets van die flagrante mentaliteitsverandering aan wil trekken, zoals ik, is het nog altijd prima toeven in ons kikkerlandje. Maar het nieuwe Nederland zonder stijgende verwondering gadeslaan? Dat lukt eenvoudigweg niet. Je zult tegenwoordig politicus zijn, eender welke kleur of richting je vertegenwoordigt. Of een gezagsdrager/hulpverlener in een uniform. Een voetbaltrainer die een paar keer verliest.
Zonder scheldpartijen, zware dreigementen en, soms, persoonlijke beveiliging gaat het niet meer. Social media is een onuitroeibaar gezwel, net als de opgeblazen ego’s aan talkshowtafels die van holle retoriek hun verdienmodel gemaakt hebben. Nederland is verworden tot een land van chagrijn, van klagen om het klagen, van zeiken om het zeiken, van halflege glazen, van nog meer klagen en nog meer chagrijn. Een kutland.
Ik schrik wakker. Heb ik deze column in mijn droom getikt? Op internet zoek ik snel naar bewijzen die mijn zwartgalligheid staven. Ik stuit of cijfers, conclusies. Ah! Dat is frappant.
Dus het is slechts een kleine minderheid die het fatsoen ondermijnt? Als ik me dat gerealiseerd zou hebben, had ik deze woorden misschien wel nooit aan het papier toevertrouwd...
Natuurlijk, aan de doorgeslagen bureaucratie hadden de jongens een broertje dood, je bent
non-conformist of je bent het niet, maar ons land, hun land, Nederland, heette in de kern
tolerant, verdraagzaam, liberaal en rijk te zijn. Op de mondiale ranglijstjes met de hoogste levenskwaliteit stonden we steevast in de Top-5; niet zelden hadden we de koppositie in handen. Alleen het zorgsysteem al: dat gold als lichtend voorbeeld voor de rest van de wereld.
In de hit ‘15 miljoen mensen (op dat hele kleine stukje aarde)’ probeert het duo Fluitsma & Van Tijn die landsaard halverwege de jaren negentig in woorden te vangen. Het nummer, aanvankelijk bedoeld als een reclamespot voor de Postbank, appelleert aan de eigenzinnigheid en het anti- hiërarchische karakter van de Nederlander, en brengt de volgende typeringen naar voren:
‘Een land van nuchterheid’
‘Het land wars van betutteling’
‘Het land vol van verdraagzaamheid’
Dertig jaar en een kleine drie miljoen inwoners verder, is van die idylle niets over. Alsof er een clusterbom op het vaderlandse dna-landschap is gevallen. Wanneer Marc Gilsing en Peter Teggelaar met een tijdcapsule vanuit het hiernamaals naar het heden waren gekatapulteerd, zouden ze hun oren en ogen niet geloofd hebben. En Fluitsma & Van Tijn hadden, bij een actuele versie, flink aan de bak gemoeten om het tijdsbeeld te corrigeren:
‘Een land zonder nuchterheid’
‘Het land vol van betutteling’
‘Het land zonder een greintje verdraagzaamheid’
Wie zich in zijn dagelijkse leven niets van die flagrante mentaliteitsverandering aan wil trekken, zoals ik, is het nog altijd prima toeven in ons kikkerlandje. Maar het nieuwe Nederland zonder stijgende verwondering gadeslaan? Dat lukt eenvoudigweg niet. Je zult tegenwoordig politicus zijn, eender welke kleur of richting je vertegenwoordigt. Of een gezagsdrager/hulpverlener in een uniform. Een voetbaltrainer die een paar keer verliest.
Zonder scheldpartijen, zware dreigementen en, soms, persoonlijke beveiliging gaat het niet meer. Social media is een onuitroeibaar gezwel, net als de opgeblazen ego’s aan talkshowtafels die van holle retoriek hun verdienmodel gemaakt hebben. Nederland is verworden tot een land van chagrijn, van klagen om het klagen, van zeiken om het zeiken, van halflege glazen, van nog meer klagen en nog meer chagrijn. Een kutland.
Ik schrik wakker. Heb ik deze column in mijn droom getikt? Op internet zoek ik snel naar bewijzen die mijn zwartgalligheid staven. Ik stuit of cijfers, conclusies. Ah! Dat is frappant.
Dus het is slechts een kleine minderheid die het fatsoen ondermijnt? Als ik me dat gerealiseerd zou hebben, had ik deze woorden misschien wel nooit aan het papier toevertrouwd...
