Tekens aan de wand van alle tijden

Ben Siemerink 21 januari 2024, 14:41
Toch nog maar even over Wouter Muller, de ‘stem’ van zowel Indonesische Nederlanders als de ‘protestgeneratie’ begin jaren ’80, die ons tijdens kerst plots ontviel. Vorige week schreef ik al op deze plek dat de protestsongs, die Wouter zong op de elpee Hartverscheurend van de groep Jakkes 40 jaar later niets aan actualiteit en urgentie hebben ingeboet.

Daarmee bleek ik niets te veel te hebben gezegd. Want tijdens de jaarwisseling werden op een pyloon van de Erasmusbrug in Rotterdam racistische leuzen geprojecteerd. Terwijl er werd afgeteld projecteerden onbekenden teksten als ‘Vrolijk blank 2023’ en ‘White lives matter’ op de hagelwitte brug.

Uit welke hoek hier de gure rechts-extremistische wind waaide, kon worden afgeleid uit de eveneens geprojecteerde strijdkreet van ’14 woorden’, die geldt als hondenfluitje in kringen van extreem rechts en neo-nazi’s. De kreet is afkomstig van een Amerikaanse fascist, lid van de Ku Klux Klan, die tot levenslang werd veroordeeld voor de liquidatie van een joodse radiopresentator.

Het Openbaar Ministerie gaat onderzoeken of hier sprake is van strafbare feiten. De jongerenafdeling van Forum voor Democratie vond ’t een ‘mooie’ actie. Ik moest meteen denken aan het lied ‘Tekens aan de wand’, veertig jaar geleden geschreven en gezongen door Wouter Muller. Een couplet uit dat lied over ‘sexsisme, racisme en fascisme’ in Nederland:

Je hoort het vaker om je heen:
Hou alle buitenlanders buiten
En alle vrouwen weer in huis,
Dan hoeven de fabrieken niet te sluiten.
Dan komt er orde en gezag
En wordt het blank en veilig
En waait de Nederlandse vlag
Voor een sterke leider.

Ik zeg ’t nog maar eens: Wouter Muller schreef en zong die tekst veertig jaar geleden! De tekens aan de wand, waar hij toen al voor waarschuwde, zijn er nog altijd. Zij het in een wat andere vorm dan toen. Maar er is nog altijd seksisme, vreemdelingenhaat, racisme en fascisme, dat door sluw gebruik van de huidige communicatiemiddelen en de social media doordringt tot in de haarvaten van onze samenleving. Waar het in deze bange tijden gemakkelijk een voedingsbodem vindt.

Met een beetje goede wil kunnen de tekens op de pyloon van de Erasmusbrug – voor de goede verstaander - als een waarschuwing worden opgevat.

Hoogste tijd om waakzaam te zijn.

Geen vrolijke boodschap op de drempel van een nieuw jaar.

Gelukkig zijn er ook tekenen van hoop. Zo was er afgelopen jaar in deze regio een garagehouder die een medewerker op staande voet ontsloeg, nadat deze een racistische opmerking had gemaakt op social media. De garagehouder noemde de opmerking van zijn werknemer onder een nieuwsbericht over een gekleurde jongen van 14, die bij rellen in het Franse Montpellier werd doodgereden door een automobilist, ‘misselijkmakend’. Hij bedacht zich geen moment, ontsloeg de medewerker, zonder dat hij de eventuele juridische houdbaarheid van die beslissing kon overzien. ‘Respecteer elkaar, ongeacht je afkomst, religie of kleur’, liet de garagehouder optekenen in de regionale courant.

Een boodschap, die het hele jaar door op de pyloon van de Erasmusbrug geprojecteerd zou mogen worden.

Ik hou intussen de elpee Hartverscheurend van Jakkes binnen handbereik. Om me er aan te herinneren dat de tekens aan de wand van alle tijden zijn. In het laatste couplet van het lied ‘Tekens aan de wand’ voert Wouter Muller een man van 85 op, die de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt.

De laatste regels van dat couplet:

Hij doet de televisie uit
Met een machteloos gebaar
Ziet hij de wereld van vandaag
En ook opnieuw gevaar.