Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 27 januari t/m zo 2 februari 2025
Trumps decreten…
Donald Trump schiet uit de startblokken met een spervuur aan executive orders. Alles onder het motto: eigen volk weer op één. Binnen en buiten de VS werd met schrik en afschuw gereageerd op de decreten.
Zo gaat hij massaal illegalen vastzetten en uitzetten en stuurt hij militairen naar de grens om migranten tegen te houden. Soldaten moeten ook de dorpen en steden in om de ‘straten veilig te houden’. Jihad-sympathisanten worden preventief opgesloten, nog voor ze iets hebben gedaan. Trump schaft alle ontwikkelingshulp af, inclusief de wapensteun aan Oekraïne. Er komt geen Palestijnse Staat, want die is er al: Jordanië. Klimaatbeleid vindt Trump ‘onbetaalbare onzin’, dus de kolencentrales blijven open. Er komen geen windmolens bij, niet op zee en niet op land. Auto’s blijven op benzine rijden.
Leraren moeten stoppen met ‘politieke indoctrinatie’ in de klas. Het diversiteitsbeleid wordt afgeschaft. En Nederland moet uit de EU.
Wat? Uit de EU? O, wacht…. ik pakte het verkeerde document. Niet Trumps decreten, maar het verkiezingsprogramma van Wilders’ PVV uit 2023. U weet wel, de grootste partij van Nederland. (Matthijs Bouman in het FD)
………………………………………………………..
Staatssecretaris Tuinman wil Defensie snel laten groeien naar 100 duizend man.
Volgens de BBB-bewindspersoon moet het personeelsbestand in de nabije toekomst groeien van 74.000 naar minstens 100.000 mensen, al erkende Tuinman ook dat de aanwas op dit moment nog hapert.
De krijgsmachtonderdelen landmacht, luchtmacht en marine werken nu hun plannen uit. Daarbij vormt de krappe arbeidsmarkt een obstakel. Defensie kampt op dit moment al met tienduizend openstaande vacatures. Bovendien heeft de organisatie een groot tekort aan instructeurs die de nieuwe rekruten kunnen opleiden. Defensie slaagt er nu al niet in om aan alle NAVO-afspraken te voldoen en kan daardoor niet genoeg onderofficieren uit operationele eenheden weghalen om ze als instructeurs in te zetten.
Op dit moment is de instroom zo’n vier- tot vijfduizend personen per jaar. Het streven is om vanaf 2029 het aantal nieuwe rekruten op te hogen naar negenduizend per jaar. (VK)
…………………………………………………………
Bijzonder record van ‘filosoof’ Ghiotto.
De Italiaan reed een nieuw wereldrecord op de 10 kilometer schaatsen. Het zat er aan te komen – en toch was het bijzonder toen het gebeurde. In een adembenemende race reed hij tijdens de wereldbekerwedstrijden in Calgary 5 seconden onder het oude wereldrecord van Nils van der Poel (Zweden) in een tijd van 12 minuten, 25 seconden en 69 honderdste. Ghiotto pazzesco kopte een krant uit zijn woonplaats Vicenza na afloop: ‘krankzinnige Ghiotto’. Hij geldt al jaren als de sterkste schaatser ter wereld en verkeert in dit seizoen in de vorm van zijn leven.
Het moest nu gebeuren in Calgary op een hooglandbaan waar vanwege de lagere luchtdruk makkelijker wereldrecords worden gevestigd. De 10.000 meter wordt, vanwege z’n lengte slechts een paar keer per jaar verreden.
Davide Ghiotto geldt in de schaatswereld als een outsider. Hij is rustig, op zichzelf en een tikje enigmatisch in de omvang. Zijn bijnaam luidt ‘De Filosoof’: hij studeerde af in de filosofie aan de Universiteit van Trento met een scriptie getiteld Ethiek en zelfmoord. (NRC)
……………………………………………………..
Starters goed voor bijna helft woningtransacties.
In het laatste kwartaal van 2024 waren zij goed voor 47% van alle woningaankopen. Dat is het hoogste aandeel in 10 jaar tijd. In de grote steden vormen de starters inmiddels de meerderheid van de kopers.
In het laatste kwartaal van 2024 kochten starters 28.000 bestaande koopwoningen. Dat is het hoogste aantal in 10 jaar tijd, zo blijkt uit cijfers van het kadaster. Doorstromers die hun oude woning verkopen waren in dat kwartaal goed voor bijna 32000 transacties.
Starters vormden afgelopen kwartaal in 55 gemeenten de meerderheid van de kopers. Zij zijn vooral actief in en om de grote steden. In Amsterdam namen starters zelfs twee derde van alle woningaankopen voor hun rekening. Starters betalen doorgaans minder voor hun woning dan doorstromers. De gemiddelde koopsom voor een bestaande koopwoning was €462.000 in het afgelopen kwartaal. Starters in de vier grote steden kwamen daar met gemiddeld €440.000 dicht in de buurt. (FD)
……………………………………………………
EU verlicht sancties tegen Syrië om wederopbouw van het land te bespoedigen.
De EU schort tijdelijk sancties tegen Syrië op om het nieuwe bewind de kans te geven het land weer op te bouwen. Als de nieuwe machthebbers hun belofte van een ‘inclusief’ beleid niet nakomen worden de sancties opnieuw ingesteld.
Dat besloten de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU op een vergadering in Brussel. Sancties op het gebied van onder meer infrastructuur, transport en energie worden voorwaardelijk opgeschort. Export van wapens blijft verboden. Ook de sancties tegen personen en organisaties blijven van kracht. Zo blijft HTS, de Islamitische militie die de nieuwe regering heeft gevormd, op de sanctielijst staan. HTS komt voort uit Al Qaida, maar heeft beloofd de rechten van vrouwen en minderheden te respecteren. Maar we willen zien of dat ook echt gebeurt zei buitenlandminster Veldkamp. Nu Assad ten val is gebracht, heeft de EU een groot belang bij stabiliteit in de regio, ook omdat veel lidstaten willen dat Syrische vluchtelingen terugkeren. (VK)
……………………………………….
Chinese AI schokt de techsector!
Beleggers schrikken van het Chinese ‘AI wonder’ DeepSeek dat meer kunstmatige intelligentie biedt met minder rekenkracht.
Beleggers in techbedrijven weten even niet waar ze het moeten zoeken. Vorige week kwam de jongste versie van DeepSeek uit. Deze chatbot is in sommige taken net zo goed als de Amerikaanse marktleider Open-AI (van ChatGPT), maar bereikt dat niveau van kunstmatige intelligentie voor een fractie van de kosten en met beduidend minder rekenkracht.
Die prestatie zaait twijfel over het potentiële verdienmodel van veel Amerikaans AI-bedrijven, maar ook over de effectiviteit van de Amerikaanse exportbeperkingen op AI-chips en geavanceerde chipmachines. Ondanks – of misschien wel dankzij – die restricties hebben Chinese onderzoekers een goede workaround gevonden om AI-modellen te ontwikkelen. Op de internationale beurzen reageerden beleggers meteen: de koers van Nvidia (waarde 3.500 miljard dollar), marktleider in AI-chips raakte in duikvlucht en daalde met 17,7%. De Nederlandse chipmachinefabrikant ASML stond maandag op een verlies van 7%. ASMI en Besi, die ook chipmachines maken sloten op respectievelijk min 12 en min 8 procent. (NRC)
………………………………………………….
China kraait victorie na nieuw AI-model van DeepSeek.
Het succes van DeepSeek’s nieuwe chatbot zorgt in China voor een feestelijke stemming. De app bewijst dat de Amerikaanse exportrestricties op hightech naar China niet werken, stellen experts.
‘DeepSeek schrikt Amerika op met een goedkoop AI-model dat even goed is als OpenAI’ kopte de partijtabloid Global Times. Het gratis AI-model werd onverwacht gelanceerd door de tot nu toe vrijwel onbekende startup DeepSeek. Niet alleen is het model net zo goed als concurrerende Amerikaansen chat-bots zoals ChatGPT, het is ook een stuk goedkoper. Chipbedrijven in de VS en Europa verloren maandag na de DeepSeek presentatie flink aan beurswaarde.
In China heerst dan ook een uitgelaten stemming over dit Chinese succes. Berichten met hashtags als “DeepSeek zette de Amerikaanse beurs in 1 nacht op zijn kop’ zijn al bijna 380 miljoen keer bekeken, met 165.000 reacties. Partijkrant People ’s Day meldde dat de app ChatGPT van de 1e plaats heeft gestoten als meest gedownloade app in de App-store van Apple. Voor Peking kon de timing niet beter, een paar dagen na het aantreden van Trump. Hij dreigde China direct met importheffingen om de oren te slaan. Dat dit Chinese model kon worden ontwikkeld bewijst dat Amerikaanse exportrestricties op hightechchips naar China niet effectief zijn stellen Chinese experts. (FD)
………………………………………………
Denen trekken onder Trumps dreiging 1,9 miljard uit voor verdediging Groenland.
De aankoop van extra marineschepen en drones komt op een moment dat de Amerikaanse president Trump blijft volhouden dat de Denen Groenland moeten afstaan aan de VS.
Tegelijkertijd is de Deense premier Frederiksen deze week aan een onverwacht bezoek begonnen aan Duitsland, Frankrijk en Brussel om Europese steun te krijgen voor het verzet tegen de aanspraken die Trump maakt op Groenland. In het weekend ontving ze al de Scandinavische leiders om een front te vormen. De Deense minister van Defensie Poulsen maakte bekend dat er 3 nieuwe marineschepen worden aangeschaft voor operaties in het arctische gebied. Ook wordt het aantal drones voor lange afstandsverkenningen verdubbeld tot vier. Verder zal het geld worden besteed aan het in de gaten houden van het enorme gebied via satellieten. Dit militaire pakket valt veel duurder uit dan een soortgelijk voorstel in december.
Groenland is een autonoom deel van Denemarken. Op dit moment beschikt het Deense leger voor de beveiliging over 4 verouderde schepen, een patrouillevliegtuig en diverse sleeën met honden.
Trump verkondigt al weken dat het in het belang van de VS en het Westen is dat Groenland onder Amerikaans bestuur komt als tegenwicht tegen China en Rusland. De VS beschikken nu al over een militaire basis in het gebied die onderdeel uitmaakt van de verdediging tegen vijandelijke raketten. Tot grote ontevredenheid van Denemarken herhaalde Trump deze week dat Groenland hoe dan ook in het bezit zal komen van de VS. ‘Ik denk dat we het gaan krijgen’, aldus Trump. Hij verhoogde de druk op Kopenhagen na een telefonisch onderhoud van een uur met de Deense premier.
Dit gesprek zou dermate confronterend zijn geweest dat alle alarmbellen zijn gaan rinkelen in Kopenhagen. Sinds dat gesprek zouden Frederiksen en haar ministers in de ‘crisisstand’ staan. (VK)
…………………………………………………
In Servië houden de protesten aan: ’Ons land valt uit elkaar’.
Al maanden demonsteren Serviërs tegen corruptie en uitholling van de rechtsstaat onder president Vucic. Studenten gaan voorop in het protest, de regering krijgt er geen greep op. ‘We zien hier in Servië een langzaam oprukkende dictatuur’.
Elke dag is er protest. Steeds vaker met tienduizenden tegelijk blokkeren demonstranten kruispunten en snelwegen en staan ze voor de deuren van overheidsgebouwen. Vrijdag lag het leven in Belgrado zelfs even helemaal plat. Scholen, restaurants, boekwinkels en theaters waren dicht. Maar stil was het absoluut niet. Duizenden demonstranten liepen door de straten.
De haat richting Vucic is de afgelopen 10 jaren enorm toegenomen zegt historicus Filipovic. ‘Destijds steunden mensen hem omdat hij een pad richting de EU beloofde , een sociaal beleid. Maar in plaats daarvan zien we nu een langzaam oprukkende dictatuur.’ Onder Vucic, sinds 2014 aan de macht, zit Servië in een democratische neergang. Op de corruptie index staat het land op plek 104, de score is sinds 2016 geleidelijk aan gezakt. Freedom House schrijft dat de partij SNS ‘politieke rechten en burgerlijke vrijheden gestaag heeft uitgehold’, waardoor er druk ontstaat op onafhankelijke media, de politieke oppositie en maatschappelijke organisaties.
Servië is kandidaat-lidstaat van de EU maar maakt onvoldoende voortgang op het gebied van de rechtsstaat en zijn er zorgen over de banden van Servië met Rusland en over de houding ten opzichte van Kosovo. Politicoloog Cvijic zegt dat de protestgolf niet meer gaat liggen. Deze politieke crisis kan alleen worden opgelost met een overgangsregering die als doel heeft de overheidsdiensten te ontdoen van politieke invloed en controle van de SNS, alle nationale frequenties op radio en tv vrij te geven, andere media toe te laten en de voorwaarden te creëren voor vrije en eerlijke verkiezingen. (NRC)
…………………………………..
Meeste bevolkingsgroei buiten de Randstad.
De Nederlandse bevolking groeide vorig jaar met 103.000 mensen naar 18,1 miljoen. Die toename was volledig het gevolg van Immigratie. In de Randstad nam de bevolkingsgroei af, aldus het CBS. De 4 grote steden zagen meer mensen vertrekken naar andere gemeenten in Nederland dan andersom.
In Flevoland groeide de bevolking het meest, met 13 per duizend inwoners. In Limburg werd de laagste bevolkingsgroei gemeten, met flinke krimp in het zuiden van de provincie. Ook in het noorden en langs de Noordzeekust was sprake van bevolkingskrimp. In de meeste gemeenten was de groei het gevolg van buitenlandse migratie. Dat was vooral het geval in Cranendonck (Budel), Gilze en Rijen, en Westerwolde (Ter Apel) waar grote asielzoekerscentra zijn. In Flevoland groeide de bevolking juist door natuurlijke aanwas. Naast natuurlijke aanwas stuwden binnenlandse verhuizingen de bevolkingsgroei in Flevoland. Van de grote steden was de groei in Almere mede hierdoor het sterkst. Uit de 4 grote steden vertrokken meer mensen dan er uit andere gemeenten bij kwamen. (FD)
…………………………………………………
Duitsland wil asielzoekers bij de grens terugsturen, CDU trekt samen op met AfD.
Het Duitse parlement is in meerderheid voor het terugsturen van alle asielzoekers aan de grens, een voorstel van CDU-lijsttrekker Friedrich Merz. Opmerkelijk is dat de conservatieve CDU voor het eerst samen optrekt met de extreemrechtse Afd.
In één parlementaire vergadering wist Merz, die aan kop gaat in de race voor het bondskanselierschap na februari, twee onwankelbare Duitse principes omver te halen. De niet-bindende, symbolische motie van de CDU’er roept op tot permanente controles aan de Duitse grenzen.
Iedereen die asiel wil aanvragen maar de grens zonder de benodigde papieren oversteekt wordt tegengehouden, zo is de bedoeling. Dat is een breuk met het asielrecht zoals dat in Duitsland net als in de rest van de EU, geldt. Ook wil de CDU-leider uitgeprocedeerde asielzoekers vastzetten tot het moment dat zij Duitsland verlaten. Hij kreeg een meerderheid in het parlement achter zich. Naast de CDU stemden ook de liberale FDP en de extreemrechtse AfD voor.
Vooral dat laatste is opmerkelijk. Tot nu toe richtten Duitse politici een ‘brandmuur’ op tegen extreemrechts. Samenwerking met partijen die de rechtsstaat niet respecteren was uitgesloten. Dat betekende ook, volgens de communis opinio: geen voorstellen in stemming brengen waarbij de steun van extreemrechts nodig is voor een meerderheid. Precies dat heeft Merz nu toch gedaan.
Het weren van asielzoekers gaat volledig in tegen Europese wetgeving. Scholtz vindt het een ‘een onvergeeflijke fout’ om zaken te doen met de AfD. ‘Er was hier onder alle democraten altijd consensus over’, zei hij in de Bondsdag. Merz verweerde zich door te zeggen dat ‘een juist besluit niet verkeerd wordt doordat de verkeerden ermee instemmen’. Volgens hem loopt de Duitse democratie gevaar doordat de traditionele partijen niet genoeg actie nemen tegen migratie: ‘Geen enkele twijfel: de democratie is in gevaar als de radicalen aan de macht komen. We doen er dus alles aan om dat te voorkomen.’ (VK)
………………………………………………..
Nederlanders spaarden in 2024 ruim €24 miljard.
Het totaal aan tegoeden op betaal- en spaarrekeningen van huishoudens steeg in 2024 naar een recordbedrag van €600,5 miljard, aldus De Nederlandsche Bank. De toegenomen spaardrang kan te maken hebben met de gestegen lonen in 2024. Ook zouden mensen meer geld achter de hand houden vanwege de inflatie. Alleen tijdens de coronajaren, 2020 tot en met 2022, werd er meer gespaard door Nederlandse huishoudens. Toen ging het gemiddeld om €38,7 miljard per jaar. In de 5 jaar daarvoor spaarden Nederlanders jaarlijks gemiddeld €13,2 miljard.
In tegenstelling tot de gestegen bedragen op spaarrekeningen daalden de tegoeden op betaalrekeningen in 2024 met zo’n 4 miljard, naar €113,4 miljard. Mogelijke verklaring is de hogere rente op spaarrekeningen in vergelijking met betaalrekeningen, aldus DNB. Het meeste geld in Nederland (66%) staat op deposito’s met een opzegtermijn en is daardoor relatief gemakkelijk op te neme. Volgens DNB neemt de populariteit van deposito’s met een vaste looptijd (waarbij de rente vaak iets hoger is), toe. (FD)
………………………………………………………….
Opmars M23 rebellen in Oost-Congo zet door: stad Bukavu in vizier.
Nu de rebellen de stad Goma in het oosten van Congo hebben veroverd, trekken zij naar het zuidelijker gelegen Bukavu. Inwoners vrezen dat ook hun stad zal vallen. ’De door Rwanda gesteunde M23 kan onze soldaten gemakkelijk verslaan’.
De 800 duizend inwoners tellende stad ligt in de meest zuidwestelijke hoek van het Kivu-meer, net als Goma aan de grens met Rwanda. Als provinciale hoofdstad vormt het een belangrijke basis voor Congolese functionarissen en het leger. Als Bukavu ook in handen van de rebellen valt zou dit een grote tegenslag zijn voor Congo. Velen zijn al op de vlucht geslagen. De Congoleze president Tshisekedi beloofde dat het leger een ‘krachtige en gecoördineerde reactie’ voorbereidt tegen de terroristen en hun sponsors die Goma hebben veroverd. Hij riep de Congolezen bovendien op de wapens op te pakken. We verkiezen de dialoog maar laat het helder zijn: we blijven vastberaden om ons grondgebied en onze soevereiniteit te verdedigen met alle middelen die nodig’, zei Tshisekedi.
Er is echter weinig vertrouwen in de woorden van de president. De door Rwanda gesteunde rebellen hebben duidelijk de overhand gekregen in dit conflict zegt een lokale journalist die zijn naam niet in de krant wil: ‘Onze regering is er niet in geslaagd om een einde te maken aan het avontuur van de rebellen. We zijn aan ons trieste lot overgelaten. Niemand zorgt voor onze soldaten, ze hebben niet geslapen, hebben honger en dorst. Vertel me eens, hoe kan zo’n soldaat onze stad verdedigen.’ (VK)
Donald Trump schiet uit de startblokken met een spervuur aan executive orders. Alles onder het motto: eigen volk weer op één. Binnen en buiten de VS werd met schrik en afschuw gereageerd op de decreten.
Zo gaat hij massaal illegalen vastzetten en uitzetten en stuurt hij militairen naar de grens om migranten tegen te houden. Soldaten moeten ook de dorpen en steden in om de ‘straten veilig te houden’. Jihad-sympathisanten worden preventief opgesloten, nog voor ze iets hebben gedaan. Trump schaft alle ontwikkelingshulp af, inclusief de wapensteun aan Oekraïne. Er komt geen Palestijnse Staat, want die is er al: Jordanië. Klimaatbeleid vindt Trump ‘onbetaalbare onzin’, dus de kolencentrales blijven open. Er komen geen windmolens bij, niet op zee en niet op land. Auto’s blijven op benzine rijden.
Leraren moeten stoppen met ‘politieke indoctrinatie’ in de klas. Het diversiteitsbeleid wordt afgeschaft. En Nederland moet uit de EU.
Wat? Uit de EU? O, wacht…. ik pakte het verkeerde document. Niet Trumps decreten, maar het verkiezingsprogramma van Wilders’ PVV uit 2023. U weet wel, de grootste partij van Nederland. (Matthijs Bouman in het FD)
………………………………………………………..
Staatssecretaris Tuinman wil Defensie snel laten groeien naar 100 duizend man.
Volgens de BBB-bewindspersoon moet het personeelsbestand in de nabije toekomst groeien van 74.000 naar minstens 100.000 mensen, al erkende Tuinman ook dat de aanwas op dit moment nog hapert.
De krijgsmachtonderdelen landmacht, luchtmacht en marine werken nu hun plannen uit. Daarbij vormt de krappe arbeidsmarkt een obstakel. Defensie kampt op dit moment al met tienduizend openstaande vacatures. Bovendien heeft de organisatie een groot tekort aan instructeurs die de nieuwe rekruten kunnen opleiden. Defensie slaagt er nu al niet in om aan alle NAVO-afspraken te voldoen en kan daardoor niet genoeg onderofficieren uit operationele eenheden weghalen om ze als instructeurs in te zetten.
Op dit moment is de instroom zo’n vier- tot vijfduizend personen per jaar. Het streven is om vanaf 2029 het aantal nieuwe rekruten op te hogen naar negenduizend per jaar. (VK)
…………………………………………………………
Bijzonder record van ‘filosoof’ Ghiotto.
De Italiaan reed een nieuw wereldrecord op de 10 kilometer schaatsen. Het zat er aan te komen – en toch was het bijzonder toen het gebeurde. In een adembenemende race reed hij tijdens de wereldbekerwedstrijden in Calgary 5 seconden onder het oude wereldrecord van Nils van der Poel (Zweden) in een tijd van 12 minuten, 25 seconden en 69 honderdste. Ghiotto pazzesco kopte een krant uit zijn woonplaats Vicenza na afloop: ‘krankzinnige Ghiotto’. Hij geldt al jaren als de sterkste schaatser ter wereld en verkeert in dit seizoen in de vorm van zijn leven.
Het moest nu gebeuren in Calgary op een hooglandbaan waar vanwege de lagere luchtdruk makkelijker wereldrecords worden gevestigd. De 10.000 meter wordt, vanwege z’n lengte slechts een paar keer per jaar verreden.
Davide Ghiotto geldt in de schaatswereld als een outsider. Hij is rustig, op zichzelf en een tikje enigmatisch in de omvang. Zijn bijnaam luidt ‘De Filosoof’: hij studeerde af in de filosofie aan de Universiteit van Trento met een scriptie getiteld Ethiek en zelfmoord. (NRC)
……………………………………………………..
Starters goed voor bijna helft woningtransacties.
In het laatste kwartaal van 2024 waren zij goed voor 47% van alle woningaankopen. Dat is het hoogste aandeel in 10 jaar tijd. In de grote steden vormen de starters inmiddels de meerderheid van de kopers.
In het laatste kwartaal van 2024 kochten starters 28.000 bestaande koopwoningen. Dat is het hoogste aantal in 10 jaar tijd, zo blijkt uit cijfers van het kadaster. Doorstromers die hun oude woning verkopen waren in dat kwartaal goed voor bijna 32000 transacties.
Starters vormden afgelopen kwartaal in 55 gemeenten de meerderheid van de kopers. Zij zijn vooral actief in en om de grote steden. In Amsterdam namen starters zelfs twee derde van alle woningaankopen voor hun rekening. Starters betalen doorgaans minder voor hun woning dan doorstromers. De gemiddelde koopsom voor een bestaande koopwoning was €462.000 in het afgelopen kwartaal. Starters in de vier grote steden kwamen daar met gemiddeld €440.000 dicht in de buurt. (FD)
……………………………………………………
EU verlicht sancties tegen Syrië om wederopbouw van het land te bespoedigen.
De EU schort tijdelijk sancties tegen Syrië op om het nieuwe bewind de kans te geven het land weer op te bouwen. Als de nieuwe machthebbers hun belofte van een ‘inclusief’ beleid niet nakomen worden de sancties opnieuw ingesteld.
Dat besloten de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU op een vergadering in Brussel. Sancties op het gebied van onder meer infrastructuur, transport en energie worden voorwaardelijk opgeschort. Export van wapens blijft verboden. Ook de sancties tegen personen en organisaties blijven van kracht. Zo blijft HTS, de Islamitische militie die de nieuwe regering heeft gevormd, op de sanctielijst staan. HTS komt voort uit Al Qaida, maar heeft beloofd de rechten van vrouwen en minderheden te respecteren. Maar we willen zien of dat ook echt gebeurt zei buitenlandminster Veldkamp. Nu Assad ten val is gebracht, heeft de EU een groot belang bij stabiliteit in de regio, ook omdat veel lidstaten willen dat Syrische vluchtelingen terugkeren. (VK)
……………………………………….
Chinese AI schokt de techsector!
Beleggers schrikken van het Chinese ‘AI wonder’ DeepSeek dat meer kunstmatige intelligentie biedt met minder rekenkracht.
Beleggers in techbedrijven weten even niet waar ze het moeten zoeken. Vorige week kwam de jongste versie van DeepSeek uit. Deze chatbot is in sommige taken net zo goed als de Amerikaanse marktleider Open-AI (van ChatGPT), maar bereikt dat niveau van kunstmatige intelligentie voor een fractie van de kosten en met beduidend minder rekenkracht.
Die prestatie zaait twijfel over het potentiële verdienmodel van veel Amerikaans AI-bedrijven, maar ook over de effectiviteit van de Amerikaanse exportbeperkingen op AI-chips en geavanceerde chipmachines. Ondanks – of misschien wel dankzij – die restricties hebben Chinese onderzoekers een goede workaround gevonden om AI-modellen te ontwikkelen. Op de internationale beurzen reageerden beleggers meteen: de koers van Nvidia (waarde 3.500 miljard dollar), marktleider in AI-chips raakte in duikvlucht en daalde met 17,7%. De Nederlandse chipmachinefabrikant ASML stond maandag op een verlies van 7%. ASMI en Besi, die ook chipmachines maken sloten op respectievelijk min 12 en min 8 procent. (NRC)
………………………………………………….
China kraait victorie na nieuw AI-model van DeepSeek.
Het succes van DeepSeek’s nieuwe chatbot zorgt in China voor een feestelijke stemming. De app bewijst dat de Amerikaanse exportrestricties op hightech naar China niet werken, stellen experts.
‘DeepSeek schrikt Amerika op met een goedkoop AI-model dat even goed is als OpenAI’ kopte de partijtabloid Global Times. Het gratis AI-model werd onverwacht gelanceerd door de tot nu toe vrijwel onbekende startup DeepSeek. Niet alleen is het model net zo goed als concurrerende Amerikaansen chat-bots zoals ChatGPT, het is ook een stuk goedkoper. Chipbedrijven in de VS en Europa verloren maandag na de DeepSeek presentatie flink aan beurswaarde.
In China heerst dan ook een uitgelaten stemming over dit Chinese succes. Berichten met hashtags als “DeepSeek zette de Amerikaanse beurs in 1 nacht op zijn kop’ zijn al bijna 380 miljoen keer bekeken, met 165.000 reacties. Partijkrant People ’s Day meldde dat de app ChatGPT van de 1e plaats heeft gestoten als meest gedownloade app in de App-store van Apple. Voor Peking kon de timing niet beter, een paar dagen na het aantreden van Trump. Hij dreigde China direct met importheffingen om de oren te slaan. Dat dit Chinese model kon worden ontwikkeld bewijst dat Amerikaanse exportrestricties op hightechchips naar China niet effectief zijn stellen Chinese experts. (FD)
………………………………………………
Denen trekken onder Trumps dreiging 1,9 miljard uit voor verdediging Groenland.
De aankoop van extra marineschepen en drones komt op een moment dat de Amerikaanse president Trump blijft volhouden dat de Denen Groenland moeten afstaan aan de VS.
Tegelijkertijd is de Deense premier Frederiksen deze week aan een onverwacht bezoek begonnen aan Duitsland, Frankrijk en Brussel om Europese steun te krijgen voor het verzet tegen de aanspraken die Trump maakt op Groenland. In het weekend ontving ze al de Scandinavische leiders om een front te vormen. De Deense minister van Defensie Poulsen maakte bekend dat er 3 nieuwe marineschepen worden aangeschaft voor operaties in het arctische gebied. Ook wordt het aantal drones voor lange afstandsverkenningen verdubbeld tot vier. Verder zal het geld worden besteed aan het in de gaten houden van het enorme gebied via satellieten. Dit militaire pakket valt veel duurder uit dan een soortgelijk voorstel in december.
Groenland is een autonoom deel van Denemarken. Op dit moment beschikt het Deense leger voor de beveiliging over 4 verouderde schepen, een patrouillevliegtuig en diverse sleeën met honden.
Trump verkondigt al weken dat het in het belang van de VS en het Westen is dat Groenland onder Amerikaans bestuur komt als tegenwicht tegen China en Rusland. De VS beschikken nu al over een militaire basis in het gebied die onderdeel uitmaakt van de verdediging tegen vijandelijke raketten. Tot grote ontevredenheid van Denemarken herhaalde Trump deze week dat Groenland hoe dan ook in het bezit zal komen van de VS. ‘Ik denk dat we het gaan krijgen’, aldus Trump. Hij verhoogde de druk op Kopenhagen na een telefonisch onderhoud van een uur met de Deense premier.
Dit gesprek zou dermate confronterend zijn geweest dat alle alarmbellen zijn gaan rinkelen in Kopenhagen. Sinds dat gesprek zouden Frederiksen en haar ministers in de ‘crisisstand’ staan. (VK)
…………………………………………………
In Servië houden de protesten aan: ’Ons land valt uit elkaar’.
Al maanden demonsteren Serviërs tegen corruptie en uitholling van de rechtsstaat onder president Vucic. Studenten gaan voorop in het protest, de regering krijgt er geen greep op. ‘We zien hier in Servië een langzaam oprukkende dictatuur’.
Elke dag is er protest. Steeds vaker met tienduizenden tegelijk blokkeren demonstranten kruispunten en snelwegen en staan ze voor de deuren van overheidsgebouwen. Vrijdag lag het leven in Belgrado zelfs even helemaal plat. Scholen, restaurants, boekwinkels en theaters waren dicht. Maar stil was het absoluut niet. Duizenden demonstranten liepen door de straten.
De haat richting Vucic is de afgelopen 10 jaren enorm toegenomen zegt historicus Filipovic. ‘Destijds steunden mensen hem omdat hij een pad richting de EU beloofde , een sociaal beleid. Maar in plaats daarvan zien we nu een langzaam oprukkende dictatuur.’ Onder Vucic, sinds 2014 aan de macht, zit Servië in een democratische neergang. Op de corruptie index staat het land op plek 104, de score is sinds 2016 geleidelijk aan gezakt. Freedom House schrijft dat de partij SNS ‘politieke rechten en burgerlijke vrijheden gestaag heeft uitgehold’, waardoor er druk ontstaat op onafhankelijke media, de politieke oppositie en maatschappelijke organisaties.
Servië is kandidaat-lidstaat van de EU maar maakt onvoldoende voortgang op het gebied van de rechtsstaat en zijn er zorgen over de banden van Servië met Rusland en over de houding ten opzichte van Kosovo. Politicoloog Cvijic zegt dat de protestgolf niet meer gaat liggen. Deze politieke crisis kan alleen worden opgelost met een overgangsregering die als doel heeft de overheidsdiensten te ontdoen van politieke invloed en controle van de SNS, alle nationale frequenties op radio en tv vrij te geven, andere media toe te laten en de voorwaarden te creëren voor vrije en eerlijke verkiezingen. (NRC)
…………………………………..
Meeste bevolkingsgroei buiten de Randstad.
De Nederlandse bevolking groeide vorig jaar met 103.000 mensen naar 18,1 miljoen. Die toename was volledig het gevolg van Immigratie. In de Randstad nam de bevolkingsgroei af, aldus het CBS. De 4 grote steden zagen meer mensen vertrekken naar andere gemeenten in Nederland dan andersom.
In Flevoland groeide de bevolking het meest, met 13 per duizend inwoners. In Limburg werd de laagste bevolkingsgroei gemeten, met flinke krimp in het zuiden van de provincie. Ook in het noorden en langs de Noordzeekust was sprake van bevolkingskrimp. In de meeste gemeenten was de groei het gevolg van buitenlandse migratie. Dat was vooral het geval in Cranendonck (Budel), Gilze en Rijen, en Westerwolde (Ter Apel) waar grote asielzoekerscentra zijn. In Flevoland groeide de bevolking juist door natuurlijke aanwas. Naast natuurlijke aanwas stuwden binnenlandse verhuizingen de bevolkingsgroei in Flevoland. Van de grote steden was de groei in Almere mede hierdoor het sterkst. Uit de 4 grote steden vertrokken meer mensen dan er uit andere gemeenten bij kwamen. (FD)
…………………………………………………
Duitsland wil asielzoekers bij de grens terugsturen, CDU trekt samen op met AfD.
Het Duitse parlement is in meerderheid voor het terugsturen van alle asielzoekers aan de grens, een voorstel van CDU-lijsttrekker Friedrich Merz. Opmerkelijk is dat de conservatieve CDU voor het eerst samen optrekt met de extreemrechtse Afd.
In één parlementaire vergadering wist Merz, die aan kop gaat in de race voor het bondskanselierschap na februari, twee onwankelbare Duitse principes omver te halen. De niet-bindende, symbolische motie van de CDU’er roept op tot permanente controles aan de Duitse grenzen.
Iedereen die asiel wil aanvragen maar de grens zonder de benodigde papieren oversteekt wordt tegengehouden, zo is de bedoeling. Dat is een breuk met het asielrecht zoals dat in Duitsland net als in de rest van de EU, geldt. Ook wil de CDU-leider uitgeprocedeerde asielzoekers vastzetten tot het moment dat zij Duitsland verlaten. Hij kreeg een meerderheid in het parlement achter zich. Naast de CDU stemden ook de liberale FDP en de extreemrechtse AfD voor.
Vooral dat laatste is opmerkelijk. Tot nu toe richtten Duitse politici een ‘brandmuur’ op tegen extreemrechts. Samenwerking met partijen die de rechtsstaat niet respecteren was uitgesloten. Dat betekende ook, volgens de communis opinio: geen voorstellen in stemming brengen waarbij de steun van extreemrechts nodig is voor een meerderheid. Precies dat heeft Merz nu toch gedaan.
Het weren van asielzoekers gaat volledig in tegen Europese wetgeving. Scholtz vindt het een ‘een onvergeeflijke fout’ om zaken te doen met de AfD. ‘Er was hier onder alle democraten altijd consensus over’, zei hij in de Bondsdag. Merz verweerde zich door te zeggen dat ‘een juist besluit niet verkeerd wordt doordat de verkeerden ermee instemmen’. Volgens hem loopt de Duitse democratie gevaar doordat de traditionele partijen niet genoeg actie nemen tegen migratie: ‘Geen enkele twijfel: de democratie is in gevaar als de radicalen aan de macht komen. We doen er dus alles aan om dat te voorkomen.’ (VK)
………………………………………………..
Nederlanders spaarden in 2024 ruim €24 miljard.
Het totaal aan tegoeden op betaal- en spaarrekeningen van huishoudens steeg in 2024 naar een recordbedrag van €600,5 miljard, aldus De Nederlandsche Bank. De toegenomen spaardrang kan te maken hebben met de gestegen lonen in 2024. Ook zouden mensen meer geld achter de hand houden vanwege de inflatie. Alleen tijdens de coronajaren, 2020 tot en met 2022, werd er meer gespaard door Nederlandse huishoudens. Toen ging het gemiddeld om €38,7 miljard per jaar. In de 5 jaar daarvoor spaarden Nederlanders jaarlijks gemiddeld €13,2 miljard.
In tegenstelling tot de gestegen bedragen op spaarrekeningen daalden de tegoeden op betaalrekeningen in 2024 met zo’n 4 miljard, naar €113,4 miljard. Mogelijke verklaring is de hogere rente op spaarrekeningen in vergelijking met betaalrekeningen, aldus DNB. Het meeste geld in Nederland (66%) staat op deposito’s met een opzegtermijn en is daardoor relatief gemakkelijk op te neme. Volgens DNB neemt de populariteit van deposito’s met een vaste looptijd (waarbij de rente vaak iets hoger is), toe. (FD)
………………………………………………………….
Opmars M23 rebellen in Oost-Congo zet door: stad Bukavu in vizier.
Nu de rebellen de stad Goma in het oosten van Congo hebben veroverd, trekken zij naar het zuidelijker gelegen Bukavu. Inwoners vrezen dat ook hun stad zal vallen. ’De door Rwanda gesteunde M23 kan onze soldaten gemakkelijk verslaan’.
De 800 duizend inwoners tellende stad ligt in de meest zuidwestelijke hoek van het Kivu-meer, net als Goma aan de grens met Rwanda. Als provinciale hoofdstad vormt het een belangrijke basis voor Congolese functionarissen en het leger. Als Bukavu ook in handen van de rebellen valt zou dit een grote tegenslag zijn voor Congo. Velen zijn al op de vlucht geslagen. De Congoleze president Tshisekedi beloofde dat het leger een ‘krachtige en gecoördineerde reactie’ voorbereidt tegen de terroristen en hun sponsors die Goma hebben veroverd. Hij riep de Congolezen bovendien op de wapens op te pakken. We verkiezen de dialoog maar laat het helder zijn: we blijven vastberaden om ons grondgebied en onze soevereiniteit te verdedigen met alle middelen die nodig’, zei Tshisekedi.
Er is echter weinig vertrouwen in de woorden van de president. De door Rwanda gesteunde rebellen hebben duidelijk de overhand gekregen in dit conflict zegt een lokale journalist die zijn naam niet in de krant wil: ‘Onze regering is er niet in geslaagd om een einde te maken aan het avontuur van de rebellen. We zijn aan ons trieste lot overgelaten. Niemand zorgt voor onze soldaten, ze hebben niet geslapen, hebben honger en dorst. Vertel me eens, hoe kan zo’n soldaat onze stad verdedigen.’ (VK)
