Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma 3 februari t/m zo 9 februari 2025

9 februari 2025, 13:34
In de valkuil…
‘Ze zullen dat echt niet doen.’ 
Dat is de populismevalkuil waar redelijke mensen steeds weer intuimelen. De verkiezingsbeloften van radicaal -rechts zijn vaak zo stupide, contraproductief en onwettig dat de brave politieke klassen ze niet serieus kan nemen. Vanwege dat gebrek aan realisme besteedt de pers te weinig aandacht aan extreme standpunten. En andere instituten – wetenschap, adviesorganen – laten malle meningen ook graag buiten hun analyses. Toen het CPB in 2012 eenmalig het PVV-programma doorrekende, werd het punt 'Nederland uit de EU’ niet meegenomen. Dat zou te dol zijn.
Maar populisten doen wat ze beloven, Ook als dat nergens op slaat. Iedereen die dacht dat Trump niet zo dom zou zijn om een destructieve handelsoorlog te ontketenen omdat die juist de Amerikaanse economie zou raken en de inflatie zou opdrijven zonder veel aan het handelstekort te veranderen, kwam dit weekend bedrogen uit. Hij doet het gewoon wel!
Nu breekt de volgende fase aan: gevangen in de populismevalkuil gaat de brave klasse rationele redenen bedenken waarom zo’n handelsoorlog toch ergens goed voor kan zijn. Let maar op! (Mathijs Bouman, FD)
………………………………………………………

Nederlandse boeren exporteren meer mest, minder mestopslag op eigen erf.
Omdat boeren maar beperkt mest over hun land mogen uitrijden, moeten zij een flink deel ervan afvoeren. Bijvoorbeeld naar het buitenland. Die oplossing won vorig jaar iets aan populariteit, aldus de RVO. De totale mestexport steeg met 4,6% tot ongeveer 2,7 miljoen ton.
Op hun eigen erf hebben boeren steeds minder  mogelijkheden om mest op te slaan, blijkt uit een studie van Eurostat. Deze oplossing stelt boeren in staat hun mest te bewaren als de mestkelder vol zit, tot de mest half februari mag worden uitgereden.
In 2012 had nog de helft van de boeren de mogelijkheid om mest op eigen erf op te slaan. Tien jaar later was dat nog maar ruim een derde. Deze krimp hangt samen met strengere regelgeving: het opslaan van mest in open silo’s is sinds 2018 verboden, omdat daarbij veel ammoniak vrijkomt. 
In vergelijking met andere landen hebben Nederlandse boeren weinig opslagcapaciteit over. In 2020 hadden slechts 5 Europese landen een lager aandeel boerderijen met mestopslag. Gemiddeld had dat jaar 40% van de boerenbedrijven in Europa een mestopslag. De verschillen tussen de lidstaten zijn echter groot: in Slovenië gaat het om 99,9%, in Cyprus om nog geen 7%.
Hoe groter het agrarisch bedrijf hoe vaker een mestopslag aanwezig is. Een boerderij met een veestapel van minimaal 20 stuks heeft in ruim 80% van de gevallen een manier om dierlijke uitwerpselen te bewaren als ze niet mogen worden uitgereden. (VK)
………………………………………………….

VVD moffelt Wilders weg en keert terug naar de werkende Nederlander.
Op thema’s als migratie en integratie legt de VVD het af tegen de PVV. De liberalen spreken liever over economie en de ‘hardwerkende Nederlander’.
Een koerswijziging wil Yesilgöz het niet noemen - dat zou impliceren dat ze zich niet altijd al om de ‘hardwerkende Nederlander” bekommerde. Maar afgelopen week vertelde ze op een ledenbijeenkomst in Rotterdam een economisch rechts verhaal waar VVD’ers zich bij in de handen wrijven.
Werken moet meer gaan lonen. Kinderopvang moet goedkoper worden voor mensen die meer werken, wettelijk moet worden vastgelegd dat werkenden er altijd meer op vooruit gaan dan uitkeringsgerechtigden: de ‘verschrikkelijke Haagse herverdelingsmachine’ moet worden stilgelegd, en dat moet met name betaald worden door te korten op ontwikkelingshulp.
Yesilgöz zette een stip op de horizon: een ‘rechtvaardig’ land met een kleine overheid waar je daadwerkelijk wat kan opbouwen voor jezelf en je kinderen’. Het thema migratie is de VVD echt niet vergeten, herhaalde ze. Het is én-én, zegt ze. Maar achter de schermen noemen sommige VVD’ers de economische plannen een echte draai, een poging om het debat te verleggen van culturele kwesties naar de economie. Daarmee hoopt de partij de PVV buitenspel te zetten en zich in een betere positie te manoeuvreren als het kabinet valt en er nieuwe verkiezingen komen (NRC)
……………………………………………………….

Nog weinig vertrouwen in Trump bij tweede termijn.
In de eerste peiling na zijn beëdiging tot president krijgt Trump het vertrouwen van 47% van de Amerikaanse kiezers. Meer dan bij zijn eerste termijn, maar minder dan de andere Amerikaanse presidenten sinds 1953, aldus peilingbureau Gallup. Trump begon in 2017 zijn 1e termijn met een vertrouwenscijfer van 45%. In de 4 jaar die volgden scoorde hij nooit 50% of hoger in Gallup-peilingen.
Hij zwaaide af met een score van 35% kort na de bestorming van het Capitool in Washington.
De kloof tussen Republikeinen en Democraten is de afgelopen decennia flink gegroeid. Die nam toe met de komst van Donald Trump in het Witte Huis. Voor die tijd kreeg een beginnend president nog wel enige steun vanuit de andere partij.
Het eerste vertrouwenscijfer zegt weinig over het verloop van het presidentschap. Joe Biden begon in 2021 met een score van 57%, na het eerste jaar was die nog maar 40%. Zijn gemiddelde cijfer kwam uit op 42,2%, nipt beter dan dat van Trumps eerste termijn: 41,1%. (FD)
……………………………………………………

Team Musk bestuurt ineens de overheidssystemen.
Elon Musk heeft nu toegang tot zoveel geld dat zijn eigen vermogen er schril bij afsteekt. Het gaat namelijk om de Amerikaanse schatkist. Minister van Financiën Scott Bessent gaf Musk en zijn team van getrouwen toegang tot alle betalingssystemen. Hiermee kan Musk’s zogeheten Doge-ministerie (Department of Government Efficiency) de betalingen beperken van uitgaven die eerder door het Congres zijn goedgekeurd. Doge is opgericht met het doel drastisch te snoeien in de overheidsuitgaven.
Daarnaast delen Musk en Trump de ideologische wens om alles wat riekt naar diversiteit uit de overheid te snijden. Het is onduidelijk wat de exacte gevolgen zijn van het feit dat mensen die geen overheidsfunctionaris zijn toegang hebben tot de gevoeligste overheidsdata. Eén hoge ambtenaar van Financiën hoeft het in ieder geval niet af te wachten. David Lebryk werd de laan uitgestuurd nadat hij had geweigerd Musk’s ministerie toegang te geven tot het betalingssysteem.
Ook het overheidsagentschap dat federale kantoren, IT-technologie en personeelszaken beheert is nu ineens het werkterrein van de Doge-mensen. Deze week kregen alle 2,3 miljoen ambtenaren  een dwingende e-mail. De boodschap: neem vóór 6 februari ontslag als je niet 5 dagen per week naar kantoor wil terugkeren én je niet wil committeren aan ‘een cultuur van uitmuntendheid’. (VK) 
…………………………………………..

Belgische regering-De Wever legt eed af, alle belangrijke ministers zijn mannen.
De nieuwe regeringsploeg telt slechts 4 vrouwen onder de 14 ministers. Bovendien zijn alle 5 vicepremiers mannen.
De Wever volgt De Croo op, die vooralsnog oppositie gaat voeren in het parlement, al wordt verwacht dat hij de landelijke politiek zal verlaten. Afgelopen vrijdag sloot De Wever een regeerakkoord tussen 5 partijen. Behalve zijn eigen conservatieve Vlaams-nationalisten (N-VA) zijn dat de Franstalige liberalen (MR), Franstalige centrumpartij Les Engages, Vlaamse christendemocraten (CD&V) en de Nederlandstalige socialisten (Vooruit).
In het parlement hebben zij een meerderheid van 81 op 150 zetels. Deze week heeft het parlement gedebatteerd met de nieuwe premier over het nieuwe regeerakkoord. Vorige weekend hebben de leden van de verschillende coalitiepartijen het akkoord – en dus regeringsdeelname – al goedgekeurd.
Opvallend is volgens de Vlaamse media dat België de komende 5 jaar hoofdzakelijk bestuurd zal worden door witte mannen. De Standaard spreekt van een ‘mannenclub’ met ‘te weinig vrouwen’. Van de 14 ministers zijn er 4 vrouw, zij staan allemaal op de achterste rij van een groepsfoto die na de beëdiging werd genomen. De vrouwen zijn letterlijk naar de achtergrond verdwenen schreef De Morgen. (NRC)
………………………………………………..

Ons water is veel te smerig…
Niet alleen door mest. Er zitten ook te veel medicijnresten, landbouwgif en industriële vervuiling in onze sloten en meren. Dat schrijft de Europese commissie in een nieuw rapport.
Het water moet van Brussel in 2027 veel  schoner zijn. Dat gaat Nederland niet halen. Het netste jongetje van de klas zoals we onszelf graag zien, houdt zich weer eens niet aan de afspraken. Straks is Brussel boos op ons en dan worden wij weer boos op Brussel omdat Europa Nederland dwingt om de vervuiling van ons eigen water aan te pakken.
Over dat laatste ben ik altijd stomverbaasd. Schoon water is wat Nederland uit zichzelf zou moeten willen. Voor onze kinderen, voor ons drinkwater, voor onze natuur. Niet omdat het van Brussel moet. Dezelfde politici die de mond vol, hebben over ons prachtige land, continu hun ‘trots’ belijden en nostalgisch zwijmelen bij Jac. P. Thijsses oude schoolplaten van sloten vol salamanders en stekelbaarsjes doen niks om gif en mest uit onze sloten en meren te houden. Straks hoor je ze weer klagen over de ‘ongekozen technocraten’ die ons dwingen te doen wat in ons eigen belang is. (Matthijs Bouman, FD)
………………………………………………………

Trump wil zeldzame aardmetalen in ruil voor militaire steun aan Oekraïne.
Hij wil onderhandelen met Oekraïne over een deal waarbij het land zeldzame aardmineralen levert in ruil voor militaire steun in de oorlog. Trump maakte duidelijk dat hij een tegenprestatie wil voor de Amerikaanse steun. ‘Wij steken er honderden miljarden dollars in’, zei hij. ‘Ik wil de aardmetalen veiligstellen en zij willen die leveren.’
Oekraïne beschikt over grote hoeveelheden uranium, lithium en titanium. Deze metalen zijn cruciaal voor de productie van elektronische producten zoals elektrische automotoren en windturbines. De Oekraiense  metalen zouden bij elkaar meerdere biljoenen waard zijn. De VS zijn hard op zoek naar zeldzame aardmetalen om de afhankelijkheid van China te verkleinen.
Oekraïne is bereid mee te werken aan de deal met de VS. De eis van de VS is  in lijn met het overwinningsplan dat Zelensky afgelopen oktober presenteerde. In dat plan bood hij onder meer aan om Chinese investeringen in Oekraïne te voorkomen en zeldzame aardmetalen met westerse partners te delen, met name met de VS. Ook zouden wat Zelensky betreft Oekraiense soldaten de Amerikaanse kunnen vervangen als Trump die terug wil trekken uit Europa. Om die cruciale metalen te delen is wel een veiligheidsgarantie voor Oekraïne nodig, zodat die niet in  Russische handen vallen.
Sinds de start van de oorlog hebben de VS bijna 300 miljard dollar aan militaire steun aan Oekraïne hebben bijgedragen. Trump heeft meerde keren gezegd dat de militaire steun aan Oekraïne de VS te veel kost. Zo bekritiseerde hij Biden voor het bieden van de honderden miljarden steun aan Oekraïne. (VK)
…………………………………………..

Timmermans steunt plan voor nieuwe linkse partij.
Hij schaarde zich deze week achter het pleidooi dat Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop vorige week hield. ‘Ik ben heel ongeduldig. Zo snel als mogelijk is moet er voortgang komen’, zegt Timmermans, die denkt dat veel partijleden zijn standpunt zullen delen.
De Hoop sprak zich uit voor de oprichting van een nieuwe linkse alliantie. Volgens hem moeten GroenLinks en PvdA stoppen met het tijdrovende fusieproces om beide partijen ineen te laten smelten. ‘Voor mij moet het echt een nieuwe beweging worden, niet een samengaan van oude organen. Ik denk ook dat we met een nieuwe partij makkelijker andere organisaties bij de beweging kunnen betrekken, zoals de vakbonden.’ 
De Hoop vertolkt  een belangrijk geluid binnen de jongere generatie van de partij, terwijl Timmermans dat doet voor het oudere smaldeel van de achterban. Volgens de partijleider is het ‘goed dat De Hoop hiermee naar voren is gestapt’. De versnippering werkt in ons nadeel vindt hij. ‘Als je een echte vuist wil maken tegen rechts, moet links zich zoveel mogelijk verenigen.’
De Hoop sprak zich ook uit tegen critici die terug verlangen naar de oude PvdA van vóór de Fortuyn-revolte van 2002. Als het even moeilijk wordt gaat het altijd weer daarover. Ik ben daar klaar mee, het stoort me. Ook daarin vindt hij steun bij Timmermans: ‘laat het dromen over nostalgie bij rechts’.
Zowel het partijbestuur van de PvdA als dat van GroenLinks is ‘blij’ dat Timmermans zich achter het idee van een nieuwe linkse partij heeft geschaard. Ze wijzen er wel op dat een finaal besluit aan de leden is. (NRC)
…………………………………………………..

Wereld reageert verbijsterd op Trumps ‘overnameplan’ Gaza.
+  Trump wil Gazastrook overnemen en ontwikkelen.
+ Bevolking moet zich van president buiten Gaza vestigen.
+ Topman VN noemt Trumps plannen een ‘etnische zuivering’.
De plannen zijn wereldwijd vooral afwijzend en in sommige gevallen met afschuw ontvangen. Hij kondigde deze week aan het gebied te willen overnemen om het economisch te ontwikkelen, met kans op een ‘Riviera van het Midden-Oosten’. De Palestijnse bevolking zou zich in buurlanden moeten vestigen. Netanyahu sprak in het bijzijn van Trump van ‘out-of-the-box denken’.
Regeringsvertegenwoordigers uit het Midden-Oosten, China, Turkije en diverse Europese landen waaronder Nederland, reageerden negatief en zeiden zich te scharen achter een tweestaten oplossing. VN-secretareis-generaal Guterres zei direct dan het plan neerkomt op een etnische zuivering.
Na aanspraken van Trump op het Panamakanaal en Groenland heeft hij nu ook zijn vizier gericht op de Gazastrook. ‘De VS zullen de Gazastrook overnemen en we zullen er werk van maken’, zei Trump. ‘We zullen de regio bezitten en alle gevaarlijke, onontplofte bommen en andere wapens op de locatie ontmantelen. We zullen het gebied ontwikkelen, duizenden banen creëren en het zal iets worden waarop het hele Midden-Oosten trots kan zijn.’ Waar de meer dan 2 miljoen Gazanen moeten gaan wonen is niet duidelijk. Volgens de president zouden Egypte en Jordanië bereid zijn een groot deel van de bevolking op te nemen hoewel die overheden al eerder hebben laten weten hier niet bereid toe te zijn en ook nu weer negatief reageerden. (FD)
………………………………………………..

Met Franse straaljager kan Oekraïne doelen diep in Rusland treffen.
Oekraïne heeft nu de beschikking over een tweede westers gevechtsvliegtuig. De Oekraïners kunnen er belangrijke doelen mee aanvallen, al zal het de oorlog niet laten kantelen.
Naar verluidt gaat het in eerste instantie om 3 toestellen. Verwacht wordt dat Frankrijk er in totaal 12 zal leveren. De Mirage 2000 is een van de westerse gevechtsvliegtuigen waar Zelensky al sinds 2022 op aandringt om zijn verouderde luchtmacht te versterken. Maar vlak voor de bloedige oorlog het 4e jaar ingaat verschijnt nu pas het 2e westerse gevechtsvliegtuig op het slagveld. 
De F-16 en de Mirage zijn met succes ingezet in diverse oorlogen, zoals de Golfoorlog tegen Irak  en de Kosovo oorlog. Oekraïne krijgt nu de modernste versie. De inzet is geen gamechanger omdat Oekraïne te weinig toestellen krijgt. Het zal Kiev wel in staat stellen tegenwicht te bieden aan de overmacht van Rusland in het Oekraiense luchtruim.
De Mirages zullen worden gebruikt voor grondaanvallen met kruisraketten om de verdediging nu al geschiedt met de F-16’s en  de straaljagers uit de Sovjettijd. Men kan belangrijke doelwitten zoals hoofdkwartieren en logistieke bases in de as leggen. (VK)
………………………………………………..

Geen minimumleeftijd en helmplicht fatbikes.
De kamer wil dat de regels voor fatbikes worden aangescherpt, maar volgens de minister is het niet haalbaar om het verschil tussen fatbikes en e-bikes wettelijk vast te leggen.
Madlener zet in plaats van nieuwe regels liever in op handhaving, toezicht en communicatie. In september stemde de Tweede Kamer er voor een minimumleeftijd van 14 jaar en een helmplicht in te voeren. Daarvoor moet het verschil tussen fatbikes en andere soorten elektrische fietsen in de wet worden vastgelegd. Maar dat is een heilloze weg concludeerde adviesbureau DTV na gesprekken met de politie, brancheorganisaties en fatbike-fabrikanten. Bovendien zijn fatbikes volgens de minister niet aantoonbaar onveiliger dan normale elektrische fietsen en leiden ze ook niet aantoonbaar tot onveiliger weggedrag. En voor het aanscherpen van de regels voor álle elektrische fietsen is volgens Madlener nog ‘geen goede onderbouwing’. NSC en VVD die in september de motie indienden vinden dat de minister bureaucratische smoesjes verkoopt, hij moet terug naar de tekentafel net zolang totdat er een oplossing is. (NRC)
………………………………………………………

 NS: dynamische prijzen met korting tot 60% werkt! Spitsheffing blijft taboe.
 NS gaf tot 60% korting als klant rustiger trein nam.
+  Ruim 600 duizend reizigers maakten hiervan gebruik.
+ Kwart van de reizigers had de trein anders niet genomen.
Een nieuwe manier van het verkopen van treinkaartjes tegen verschillende tarieven is volgens de NS een ‘onverwacht succes’. Volgens de NS trekken de kortingen nieuwe treinreizigers en kiest een deel voor een reis buiten de spits. 
NS startte vorig jaar met zogeheten dynamische beprijzing. Reizigers die minimaal een dag van tevoren via de app van NS een treinreis boekten, kregen daarbij korting aangeboden voor rustiger treinen.
Gemiddeld gaf de NS de reizigers die gebruikmaakten van de aanbieding een korting van 27%, maximaal bood het vervoersbedrijf 60% prijsverlaging. In totaal verkocht de NS in 2024 naar eigen zeggen meer dan 600.000 treinkaartjes met een dynamische prijs. Ter vergelijking: NS vervoert dagelijks zo’n 1,1 miljoen mensen. Volgens NS-directeur Commercie Ivo Steffens is het aantal verkopen van kaartjes met korting een ‘onverwacht succes’. Hij wijst erop dat uit onderzoek blijkt dat een kwart van de reizigers de trein anders niet had genomen en nog eens 12% een andere, rustiger trein heeft genomen vanwege de korting. ‘Door de korting zorgen we er voor dat minder mensen in de spits rezen. Daarnaast trekken we dus mensen die anders niet met de trein hadden gereisd of de auto hadden gepakt of niet hadden gereisd’.
Er zijn beslist geen nieuwe plannen voor een spitsheffing. President-Directeur Koolmees zei in het najaar over de spitsheffing: ‘Ik heb het voorstel vorig jaar teruggenomen toen bleek dat er geen steun voor was. Maar we moeten wel blijven nadenken over een betere spreiding over de dag en reizen in de daluren stimuleren.’  Met de lokkorting gaat de NS wel door benadrukt Steffens. (FD)