Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma 16 september t/m zo 22 september 2024

22 september 2024, 09:23
Zwaarste woonlasten bij alleenstaande huurders.
Een Nederlander was in 2022 gemiddeld 20% van zijn inkomen kwijt aan woonlasten. Dat varieert flink per groep. Zo komt deze woonquote voor huurders uit op ruim een kwart (26%) en voor huiseigenaren de helft minder (17%). Alleenstaande huurders die doorgaans een lager besteedbaar inkomen hebben, betalen volgens het CBS het meest. Uitgesplitst naar leeftijd zijn vijftigers het minst kwijt aan woonlasten. Zij hebben doorgaans carrière gemaakt en verdienen daardoor bovengemiddeld. Vanaf de pensioengerechtigde leeftijd begint de woonquote gemiddeld genomen weer te stijgen.
Alleenstaande huurders zijn doorgaans iets meer dan 28% van hun besteedbaar inkomen kwijt aan woonlasten. Voor hen ligt de woonquote het hoogst in de Noord-Brabantse gemeente Alphen-Chaam (32,6%) en het laagst in de Friese gemeente Harlingen (25,3%). Voor een echtpaar met kinderen in een koopwoning is de woonquote in doorsnee ruim 15%. Dat varieert van 13,1% in de Noord-Hollandse gemeente Edam-Volendam tot 16,8% in Bloemendaal (Noord-Holland), Kerkrade (Limburg) en Twenterand (Overijssel). (FD)
……………………………………………….
 
Kijken naar Schoof is kijken naar een man die zichzelf vernedert.
Mensen ervaren een asielcrisis, aldus minister-president Schoof bij de presentatie van zijn regeerprogramma. Het was de huiveringwekkendste zin in een verder nietszeggend verhaal van de ongemakkelijkste regeringsleider ooit, en we hebben toch ook Balkenende gehad.
Het kabinet wil een asielcrisis uitroepen om af te kunnen wijken van de Vreemdelingenwet. Maar op basis van alle feiten is er helemaal geen crisis; het aantal asielzoekers dat Nederland opneemt ligt beneden het Europees gemiddelde. Het lastige van een niet bestaande crisis is daarnaast dat je ook moeilijk kunt zeggen wanneer die dan weer voorbij is. De regering noemt dan ook geen termijn of streefgetallen. ‘Omdat getallen is een loos begrip’, bazelde Schoof toen hij ernaar werd gevraagd.
Hij liet zien dat hij zich de domheid van deze coalitie, vooral die van Van de Plas eigen heeft gemaakt. Van de Plas krijgt niets voor elkaar zoals Sitalsing in deze krant concludeerde, maar zij is wél de geestelijke moeder van de strategische domheid die nu regeringsbeleid is. Ze verklaarde vorig jaar dat onderbuikgevoelens ‘ook gevoelens zijn’. Deze regering maakt onderbuikgevoelens tot beleid.
De strategie van deze regering is wat in de thuisprovincie van Van de Plas dom vedan goan noemt; kijken waar het schip strandt maar dan opzettelijk dommer: het zicht op mislukking is groter dan bij aanvang van de missie. Ze deed het al in Brussel waar ze wel even hard op de tafel zou slaan maar met hangende pootjes terugkwam. Haar eigen minister gaat nu de veestapel inkrimpen. Maar domrechts kán niet anders dan de strategie voeren van gespeelde domheid, anders heette het ook geen domrechts. Dat woord mag je niet gebruiken van Van de Plas, die de column van Sitalsing een domme column noemde. Uit de mond van Van de Plas is dat geen dedain, want zij rookt sigaretten en eet gehaktballen, snapt u wel? De Raad van State en anders Europa zal de regering op asielbeleid terugfluiten en dat weet de regering best.
Kijken naar Schoof is kijken naar een man die zichzelf vernedert. Hij weet immers best dat uitsluitend het door sociale media opgejutte deel van Nederland een asielcrisis ‘ervaart’. Hij weet ook dat getallen helemaal niet ‘loos’ zijn, maar de enige relevante maatstaf als je beweert het aantal asielzoekers naar beneden te willen krijgen.
Het verheffen van onderbuikgevoelens tot beleid leidt tot het witwassen van vooroordelen, wetenschapsontkenning, en erger. Wie suggereert dat onderbuikgevoelens even belangrijk zijn als feiten, verwelkomt de leugen en de post-truth-samenleving. Er waren tenslotte ook best veel Duitsers die de Joden als een probleem ervoeren.  (Sander Schimmelpenninck in de VK)
………………………………………………….
 
Na aanvallen pleit Zelensky voor meer militaire armslag.
Bij Russische aanvallen met 30 raketten, 300 drones, granaten en meer dan 800 glijbommen op Oekraiense steden zijn meerdere doden gevallen en tientallen mensen gewond geraakt.
Zelensky deed een hernieuwde oproep aan bondgenoten om meer militaire armslag. Oekraïne wil met name toestemming krijgen voor het gebruik van Britse Storm Shadow raketten op Russisch grondgebied, om het oorlogstoneel deels naar Rusland te verplaatsen en Russische aanvallen op Oekraïne te bemoeilijken. Omdat in deze langeafstandsraketten, met een bereik van 300 kilometer, ook Amerikaanse componenten zitten, moet Washington akkoord gaan. De VS en het VK hebben nog geen besluit genomen na hun overleg. Biden wil de laatste 4 maanden van zijn presidentschap gebruiken om Oekraïne in de best mogelijke positie te plaatsen voor een overwinning, aldus veiligheidsadviseur Jake Sullivan.
Een belangrijk argument om Oekraïne wel de vrije hand te geven is het nieuws dat Iran honderden ballistische raketten aan Rusland zou hebben geleverd. Blinken noemde dat een bedreiging voor heel Europa. De VS en het VK zijn bezorgd dat Rusland ook bereid zou zijn ‘nucleaire technologie’ te delen met Iran in ruil voor de raketten. (NRC)
……………………………………………………….
 
FNV eist loonstijging van 7% en vierdaagse werkweek.
Daarnaast herhaalt de FNV zijn eis voor een wettelijk minimumloon van €16. De werkgeverskoepels VNO-NCW en MKB-Nederland zijn ‘verbaasd’. Na loonsverhogingen van soms wel meer dan 10% de afgelopen periode is het tijd om ‘terug naar normaal te gaan’, vinden zij. De koopkracht is immers weer hersteld van de inflatieschok. Maar volgens FNV-voorzitter Boufangacha blijven de lonen ‘al jaren achter’. Daarom zet de FNV in op ‘koopkrachtverbetering’ in plaats van koopkrachtbehoud’. De verhoging van het minimumloon naar €16 per uur, een toename van ruim €2, moet ertoe leiden dat mensen met de laagste inkomens er het meeste op vooruitgaan. ‘Daarnaast blijven we inzetten op een automatische compensatie van de prijsstijgingen, zodat ook in de toekomst mensen verzekerd zijn van het op peil blijven van hun lonen.’
Net als de CNV zet de FNV ook in op een kortere werkweek van 32 uur, om te beginnen in de thuiszorg en welzijn. Bij de ziekenhuisonderhandelingen zal de wens voor het eerst op tafel komen. ‘Onderzoek heeft uitgewezen dat men zo langer inzetbaar is, het verzuim lager is en de arbeidsproductiviteit per saldo toeneemt’. Dit alles schiet de werkgevers in het verkeerde keelgat. ‘We moeten niet vergeten dat er ook nog gewerkt moet worden’, reageren de koepels. ‘Er zijn mensen nodig voor politie, onderwijs en zorg. En er zijn mensen nodig die in bedrijven werken zodat we die verpleegkundigen, docenten en politieagenten kunnen betalen.’ De beide FNV-eisen vormen samen een looneis van 18%(!) becijferen zij. (FD)
…………………………………………………………….
 
Netanyahu lijkt verlenging strijd te beogen met derde oorlogsdoel.
Verzekeren dat de bewoners van Noord-Israël veilig kunnen terugkeren, zo maakte hij deze week bekend, is het nieuwe oorlogsdoel. Tot nu toe had Israël 2 officiële oorlogsdoelen, namelijk de terugkeer van de gijzelaars in Gaza en het vernietigen van Hamas. Een maand geleden maakte Defensieminister Galland bekend dat het laatste bataljon van Hamas verslagen is waarmee het einde van de militaire operaties in Gaza onmiskenbaar in zicht is. Met het nieuwe oorlogsdoel is de kans groot dat Israël langer in oorlog zal blijven. Volgens critici in Israël is dit precies een van de overwegingen van Netanyahu. Als de oorlog voorbij is, dreigt namelijk een einde te komen aan zijn kabinet. In dat geval zullen de rechtszaken waarin hij was verwikkeld weer worden voortgezet met de mogelijkheid van gevangenisstraf. (VK)
………………………………………………………..
 
Oppositie ziet ‘kwartetkabinet.
Op de eerste Prinsjesdag van het kabinet Schoof zeggen de coalitiepartijen dat ze aan elkaar moeten wennen, de oppositie ziet 4 kabinetjes ineen.
Alles lijkt dinsdagmiddag hetzelfde als altijd: de koning leest de Troonrede voor, de ministers en staatssecretarissen kijken gespannen, ongemakkelijk. Of juist verveeld, op het chagrijnige af. Ze knikken als het over de plannen van hun eigen ministerie gaat.
Zit daar een gewoon kabinet, als altijd? ‘Dat dacht ik eerst’, zegt Joost Eerdmans van JA21.  ‘Dat extraparlementaire, daar geloofde ik al vanaf het begin niets van. Maar nu zie ik een kabinet dat zichzelf in een houdgreep houdt: wie maakt zich als eerste los? Er is helemaal geen chemie tussen de hoofdrolspelers.’
‘Dit is niet één kabinet’, zegt Grinwis van de CU: ‘Het zijn 4 kabinetjes, een kwartetkabinet. Zonder dragende visie, zonder iets wat hen bindt en dus beginnen ze maar over bevlogen pragmatisme.’ Daan de Kort van de VVD zegt: ‘Het is het kabinet dat de kiezer wil, centrum rechts.’
Al vanaf het moment dat PVV, VVD, NSC en BBB een kabinet probeerden te vormen waren er irritaties, emotionele uitbarstingen en ruzies. Die ook bijna elke keer naar buiten kwamen. In het hoofdlijnenakkoord kon je het bijna terugzien: iedere partij haalde wat binnen voor de eigen kiezers. Maar wat hield hen samen?
Net voor de troonrede begint Van de Plas over het ‘pragmatisme’ van dit kabinet: ‘met onze poten in de klei’. Ze vindt dat dit kabinet luistert naar de zorgen van mensen en die wil oplossen. Het gaat onderling moeizaam, ja, zegt ze. ‘Dat was bij andere kabinetten ook zo, maar dan wat meer achter de schermen. Misschien moeten wij hier gewoon even doorheen en aan elkaar wennen. Ik ben daar optimistisch over.’ (NRC)
……………………………………………………
 
NSC ligt onder vuur maar houdt coalitie bij elkaar op asiel.
+ Geen nieuwe scheuren in coalitie om asielcrisisplannen.
+ NSC dreigde het plan te torpederen bij negatief advies.
+ Wel sluimert onvrede bij NSC en VVD over de koopkracht.
Eén keer was er een hint van spanning tussen NSC en de VVD tijdens het belangrijkste debat van het jaar, toen het ging over koopkracht. Maar verder probeerden de coalitiepartijen de gelederen zoveel mogelijk gesloten te houden, na weken van ruzie. Sommige Kamerleden zeiden vooraf dat het nog maar de vraag is of de coalitie het einde van de week zou halen. Bontenbal voorspelde ‘gedonder’ in de coalitie.
Maar de coalitiepartijen probeerden de onderlinge tegenstellingen te bagatelliseren. Wilders benadrukte dat de zogeheten noodprocedure er moet komen omdat de coalitie daarover een compromis heeft afgesloten. Hij zei ook ‘dat er geen millimeter zit tussen de NSC en PVV.’
De oppositie haalde fel uit naar het plan om de Kamer buitenspel te zetten rond de crisismaatregelen en herinnerden Van Vroonhoven er fijntjes aan dat Omtzigt al jarenlang pleit voor zorgvuldige wetgeving waarbij de Kamer aan zet is. Van Vroonhoven gaf toe dat de noodprocedure ‘op het randje’ en ‘best wel eng’ is. Maar ze bleef die verdedigen onder verwijzing naar de afspraken in het hooflijnenakkoord: ‘Daar staan we voor.’ Ze herhaalde nergens in haar antwoorden haar eerdere opmerkingen over de consequenties van een advies van de Raad van State. De drie coalitiegenoten stelden geen vragen aan haar. Daardoor bleven tijdens het debat de gelederen gesloten rond de asielplannen.
Eind augustus maakten VVD en NSC ruzie over de verdeling van de lastenverlichting. Aanvankelijk zouden uitkeringsgerechtigden er meer op vooruitgaan dan werkenden; in de uiteindelijke versie gaat iedereen er evenveel op vooruit. Yesilgöz eiste van het kabinet dat voortaan altijd de werkenden er meer op vooruit gaan dan de andere groepen. ‘We hebben in het akkoord verankerd dat werken moet lonen. Het kan niet zo zijn dat de VVD dit telkens midden in de nacht moet bijbuigen. ‘Daarop stapte Van Vroonhoven naar voren – om de vraag te stellen: ‘Wat als je niet kán werken?’ De onenigheid tussen VVD en NSC over de koopkracht is dus nog niet voorbij. (FD)
……………………………………………
 
Vervuilende stoffen zijn in de mode.
Grote modemerken gebruiken steeds meer vervuilende, synthetische stoffen in hun kleding. Beloftes om minder polyester te gebruiken – en zo vervuiling met microplastics te beperken – zijn weinig waar, blikt uit onderzoek van en kleding-ngo.
Drie jaar geleden deed Inditex – het bedrijf achter Zara, Bershka en Pull’ Bear – de belofte om minder synthetische stoffen in hun kleding te verwerken. Naar schatting 35% van de microplastics in de oceanen wereldwijd komt immers uit kleding, en als een van de grootste modebedrijven ter wereld wilde Inditex daar iets tegen doen, zeiden ze. En toch is het Spaanse Inditex sindsdien alleen maar meer vezels uit fossiele grondstoffen gaan gebruiken, blijkt uit onderzoek van ngo Changing Markets Foundation. En niet zo’n beetje ook. Het bedrijf gebruikte 213.000 ton aan synthetische stoffen in 2023, een aanzienlijke stijging ten opzichte van de 178 duizend ton in 2022.
Changing Markets Foundation vraagt periodiek ‘s werelds vijftig grootste kledingmerken naar hun beleid rondom en gebruik van synthetische stoffen. De conclusies van het rapport dat deze week is verschenen, liegen er niet om. Ondanks talloze claims dat ze zouden gaan verduurzamen, gaf de helft van de kledingbedrijven die reageerden op de enquête aan meer synthetische vezels te gebruiken dan 2 jaar geleden. Slechts 3 van de 50 bedrijven hadden door zichzelf gestelde doelen gehaald.
Dat 27 bedrijven niet eens reageerden op de enquête noemen de onderzoekers ‘ontmoedigend’ en ‘niet transparant’. Zij vatten het uitblijven van antwoorden op als een bevestiging van de these dat ook zij meer synthetische stoffen zijn gaan gebruiken. Volgens de onderzoekers geeft dit aan dat de kledingindustrie in een ‘plasticverlamming’ is beland. (VK)
……………………………………………………..
 
Ambtenaren noemden asielcrisis juridisch en politiek onverdedigbaar.
Ambtenaren lieten het kabinet wekenlang weten dat een asielcrisis uitroepen onterecht is en schadelijk voor de rechtsstaat.
Het uitroepen van een asielcrisis, is niet aanvaardbaar vanuit democratisch en rechtsstatelijk oogpunt zolang die niet overtuigend onderbouwd kan worden. Dit standpunt is geen aanval van de kritische links-progressieve partijen maar van Rijksambtenaren. Zij hebben de afgelopen maand herhaaldelijke en in stevige bewoordingen tegen het uitroepen van een asielcrisis geadviseerd, zo bleek uit de vrijgegeven stukken aan de Tweede Kamer.
Toch kondigde Marjolein Faber aan dat het kabinet een asielcrisis wil uitroepen. Daardoor kan zij zonder goedkeuring van de Kamer asielmaatregelen nemen die juridisch niet mogelijk zijn tenzij er sprake is van een noodsituatie. Pas achteraf kan de Kamer dan stemmen over het controversiële plan, in de tussentijd mag Faber zonder inspraak van de volksvertegenwoordiging vergaande maatregelen nemen.
De oppositie was kwaad omdat zij buitenspel worden gezet en experts reageerden sceptisch. Maar Faber verkondigde dat haar plan ‘juridisch getoetst’ is. Zij verzweeg dat ambtenaren aan de noodrem hadden proberen te trekken. Om crisiswetgeving te legitimeren moet sprake zijn van een noodsituatie zoals ‘een oorlog of een vergelijkbare acute noodsituatie’. In de ambtelijke adviezen staat dat de onderbouwing voor zo’n noodsituatie momenteel ontbreekt. In 2022 had Van der Burg op verzoek van de Kamer ook al onderzocht of er grond was om een crisis uit te roepen. Die was er niet, terwijl de druk op de asielopvang toen groter was dan nu.
Ambtenaren schreven 23 augustus aan Binnenlandse Zakenminister Uitermark dat zij ‘verantwoordelijk is voor het hoeden van de Grondwet en het rechtstatelijk handelen van het bestuur’. Het uitroepen van de crisis onder deze omstandigheden is in strijd met die verantwoordelijkheid.
Op 5 september, een week voor Fabers aankondiging van de asielcrisis waarschuwden ambtenaren nog eens voor de gevolgen. Het zou bijdragen aan de ‘politisering van het staatsnoodrecht’, wat vanuit rechtsstatelijk oogpunt onwenselijk is. Daarom is noodwetgeving zonder dragende motivering volgens hen juridisch en politiek niet te verdedigen en zal met succes kunnen worden aangevochten bij de rechter.
De ambtenaren missen ook een tijdspad. Wanneer komt er een einde aan de noodsituatie. Er wordt niets gezegd over de tijdelijkheid en duur. Het uitgangspunt moet zijn bij de inzet van noodbevoegdheden dat die zo kort mogelijk moeten duren maar in het regeerprogramma wordt daar niets over gezegd. 
Het alternatief, zo meldden zij, is dat het kabinet zou kiezen voor een spoedwet ‘met parlementaire betrokkenheid’. Uit de stukken blijkt ook dat zij hebben gemeld dat veel van de maatregelen de rechtsbescherming van vreemdelingen verslechteren en gevolgen hebben voor de capaciteit van de rechtspraak”. (NRC)