René Jager, adviseur organisatie & leiderschap
De realiteit van de feiten en die van de meningen
Als je in het buitenland woont en van daar uit het nieuws en de actualiteiten in Nederland volgt, krijg je steeds meer de indruk dat de maatschappij in Nederland volledig op hol geslagen is. Althans - laat ik het bij mezelf houden - ik krijg die indruk.
Als je geen onderdeel meer bent van het dagelijks leven in Nederland en dus niet op regelmatige basis mensen spreekt, bijeenkomsten, vergaderingen, etc. bijwoont, komt al je informatie tot je via de social media. Wat er nog sociaal is aan de sociale media is mij overigens een raadsel. Maar dit geheel terzijde.
Nieuwsprogramma’s, actualiteitenrubrieken, talkshows, die zich qua vorm en inhoud zouden moeten onderscheiden van juist die social media, doen dat al lang niet meer. Ook de van huis-uit serieuzere kranten zijn meer en meer gericht op het plaatsen van scoops om de aandacht niet te verliezen. Zo buitelt iedereen over elkaar heen, neemt iedereen elkaar de maat en is er geen ruimte meer voor vraag en antwoord.
Zoals gezegd, zijn de social media in mijn situatie de bronnen die mijn beeld over de situatie in Nederland vormen. Daarin schuilt een gevaar. Want zo goed als de social media gebruik maken van algoritmen, die je laten zien waar je vaker naar hebt gekeken, zijn ook de serieuzere media ons constant aan het voeden met informatie waarin achtergrond, verdieping, verbreding en duiding nogal eens ontbreekt. Het volk wil oppervlakkigheid, dus krijgt het oppervlakkigheid, lijkt het adagium.
Eén van de belangrijkste lessen die ik ooit heb geleerd op het gebied van persoonlijk leiderschap is, dat je in staat bent de realiteit te definiëren door onderscheid te maken tussen de realiteit van de feiten en de realiteit van de meningen.
Als veel mensen er dezelfde mening op na houden wil dat nog niet zeggen dat het realiteit is. Dat is wel wat veel mensen er dan van maken. Ook dat is een vorm van algoritme. Vragen maken plaats voor meningen, niemand gaat nog op zoek naar de echte realiteit: die van de feiten.
De praatprogramma’s, bijvoorbeeld, zijn tegenwoordig zo ingericht dat allerlei tafelgasten worden uitgenodigd hun mening te geven zonder dat ze à¼berhaupt de feiten kunnen kennen. Het kan toch niet zo zijn dat een talkshow, die zichzelf als serieus beschouwt, een - pak ‘m beet - Gerard Joling de situatie in Oekraïne laat beschouwen. En vervolgens zijn mening over de stikstofproblematiek laat geven?
Want als er maar genoeg van dat soort onkundige meningen worden gedropt gaan kijkers het vanzelf als realiteit beschouwen.
Wat je als persoon zelf kunt doen om je te wapenen tegen deze vorm van desinformatie is je blijvend te beseffen dat er een verschil is tussen de realiteit van de feiten en de realiteit van de meningen. Blijf altijd op zoek naar de feiten en blijf bij de feiten. Al het andere is maar een mening en heeft niets met de realiteit van doen.
René Jager is adviseur organisatie & leiderschap. Hij woont en werkt sinds september 2021 in Spanje.
Als je geen onderdeel meer bent van het dagelijks leven in Nederland en dus niet op regelmatige basis mensen spreekt, bijeenkomsten, vergaderingen, etc. bijwoont, komt al je informatie tot je via de social media. Wat er nog sociaal is aan de sociale media is mij overigens een raadsel. Maar dit geheel terzijde.
Nieuwsprogramma’s, actualiteitenrubrieken, talkshows, die zich qua vorm en inhoud zouden moeten onderscheiden van juist die social media, doen dat al lang niet meer. Ook de van huis-uit serieuzere kranten zijn meer en meer gericht op het plaatsen van scoops om de aandacht niet te verliezen. Zo buitelt iedereen over elkaar heen, neemt iedereen elkaar de maat en is er geen ruimte meer voor vraag en antwoord.
Zoals gezegd, zijn de social media in mijn situatie de bronnen die mijn beeld over de situatie in Nederland vormen. Daarin schuilt een gevaar. Want zo goed als de social media gebruik maken van algoritmen, die je laten zien waar je vaker naar hebt gekeken, zijn ook de serieuzere media ons constant aan het voeden met informatie waarin achtergrond, verdieping, verbreding en duiding nogal eens ontbreekt. Het volk wil oppervlakkigheid, dus krijgt het oppervlakkigheid, lijkt het adagium.
Eén van de belangrijkste lessen die ik ooit heb geleerd op het gebied van persoonlijk leiderschap is, dat je in staat bent de realiteit te definiëren door onderscheid te maken tussen de realiteit van de feiten en de realiteit van de meningen.
Als veel mensen er dezelfde mening op na houden wil dat nog niet zeggen dat het realiteit is. Dat is wel wat veel mensen er dan van maken. Ook dat is een vorm van algoritme. Vragen maken plaats voor meningen, niemand gaat nog op zoek naar de echte realiteit: die van de feiten.
De praatprogramma’s, bijvoorbeeld, zijn tegenwoordig zo ingericht dat allerlei tafelgasten worden uitgenodigd hun mening te geven zonder dat ze à¼berhaupt de feiten kunnen kennen. Het kan toch niet zo zijn dat een talkshow, die zichzelf als serieus beschouwt, een - pak ‘m beet - Gerard Joling de situatie in Oekraïne laat beschouwen. En vervolgens zijn mening over de stikstofproblematiek laat geven?
Want als er maar genoeg van dat soort onkundige meningen worden gedropt gaan kijkers het vanzelf als realiteit beschouwen.
Wat je als persoon zelf kunt doen om je te wapenen tegen deze vorm van desinformatie is je blijvend te beseffen dat er een verschil is tussen de realiteit van de feiten en de realiteit van de meningen. Blijf altijd op zoek naar de feiten en blijf bij de feiten. Al het andere is maar een mening en heeft niets met de realiteit van doen.
René Jager is adviseur organisatie & leiderschap. Hij woont en werkt sinds september 2021 in Spanje.
