Sjoerd Nijhuis
Hundertwasser in Hengelo: megalomaan of dé oplossing?
Wie vanuit het Centraal Station De Hengelose binnenstad inloopt, wordt overvallen door een en al triestigheid. Een veelvoud aan lege winkelpanden (ruim 70) die veel bezoekers de neiging bezorgt direct om te draaien. Natuurlijk zijn er initiatieven om de binnenstad van Hengelo levensvatbaarder te maken, maar die ontstaan vanuit het centrale punt, het stadhuis. De zuidkant van de Nieuwsstraat, de Molenstraat, het Schouwburgplein en het Stationsplein blijven vooralsnog (tot 2026) buiten de plannen van de gemeente. De rotte kies in een gaaf gebit, want eigenlijk is Hengelo best een leuke stad.
Deze zomer was ik een paar dagen in Maagdenburg. Niet zonder reden. Eerder was ik in Wenen al onder de indruk van het Hundertwasserhaus. Met de architectuur van Gaudi en onze eigen Piet Blom vind ik dat van een intrigerende schoonheid. Ik kwam er, bij nader onderzoek, achter dat Hundertwasser in Maagdenburg ook een huizenblok had gerealiseerd. Met foto’s van internet op zak zijn we wezen kijken.
Nu is Maagdenburg net als Hengelo voor een groot deel vernietigd in de oorlog, het ineenstorten van de lokale economie volgde na de Wende, net als de teloorgang van de Hengelose Industrie. In de binnenstad moesten verpauperde gebouwen worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwe panden. In het centrum stond een pand waarvoor men in 1994 de bevolking om ideeën vroeg middels een tekenwedstrijd. Het motto was: ‘Zo zou ik graag willen wonen’. Een kindertekening won de prijsvraag en was daarmee de basis van de bouwplannen die samen met de Oostenrijkse Kunstenaar en Architect Hundertwasser uitgewerkt onder de naam: De Groene Citadel.
Het ontwerp zorgde meteen tot grote tegenstellingen onder de bevolking. De krantenkoppen uit die tijd logen er niet om. Zo vlak bij de Dom, past dat wel? In maart 2004 werd echter de eerste steen gelegd en eind 2005 werd het gebouw opgeleverd: 55 woningen, 20 bedrijven (winkels en horeca), een parkeergarage en veel groene dakterrassen waren het resultaat. Maar liefst 171 bomen en 264 heesters werden geplant. Het resultaat is dat 16 jaar later ‘De Groene Citadel’ hét middelpunt van Maagdenburg is. Het siert alle publicaties van de gemeente, wordt bezocht door honderden toeristen per dag. De wachtlijsten voor een woning zijn giga en de bedrijfsruimtes zijn allemaal, net als in de omliggende straten, bezet. Met andere woorden het is een groot succes.
Wat is nu de relatie met Hengelo? Het toeval wil dat de panden in de rechthoek Stationsplein, Nieuwsstraat, Molenstraat, Molensteeg gezamenlijk vrijwel dezelfde afmetingen hebben als de Groene Citade. En laten we eerlijk zijn, de panden hebben geen waarde als stedelijk erfgoed en zijn oud en over hun houdbaarheidsdatum. Laten we Hengelo eens een boost geven en met een plan komen dat impact heeft: een Hundertwasserhaus in Hengelo! (zie montagefoto).
Is het een raar idee? De totale bouwkosten bedroegen € 27,1 miljoen in 2005. Dat zal nu ergens tussen de 40 en 50 miljoen liggen. Het geld is bijna gratis op dit moment en dat zorgt voor een lage rentedruk. Zorg dat de huidige eigenaren een aandeel in het project krijgen en het is een aanwinst voor iedereen.
Twente heeft een aantal innovatieve bouwers, grote leveranciers van kozijnen en geschikte architecten die dit project tot hun topstuk in hun portfolio kunnen maken. Beltman Architecten uit Enschede heeft al ervaring met vergelijkbare projecten. Kortom, een mooie uitdaging voor ondernemers uit de regio.
Waar de Citadel in Maagdenburg roze en bruin kleurt, heb ik voor de Hengelose variant gekozen voor (koren)geel en (beken)blauw. Om het af te maken zou een reusachtige Bij de relatie met Hengelo compleet maken. Beeldend kunstenaars genoeg die daar over mee willen denken. De daktuinen helpen bij het terugdringen van de hitte in de stad, een welbekend probleem dat ontstaat doordat de warmte in de stenen en daken blijft zitten.
Vindt u het een interessant idee, laat het me weten. Ik organiseer met graagte een kennismakingstrip naar Maagdenburg voor beleidsmakers, bouwers, eigenaren, woningcorporaties om de Citadel met eigen ogen te bewonderen.
Sjoerd Nijhuis
sjoerd.nijhuis@live.nl
Deze zomer was ik een paar dagen in Maagdenburg. Niet zonder reden. Eerder was ik in Wenen al onder de indruk van het Hundertwasserhaus. Met de architectuur van Gaudi en onze eigen Piet Blom vind ik dat van een intrigerende schoonheid. Ik kwam er, bij nader onderzoek, achter dat Hundertwasser in Maagdenburg ook een huizenblok had gerealiseerd. Met foto’s van internet op zak zijn we wezen kijken.
Nu is Maagdenburg net als Hengelo voor een groot deel vernietigd in de oorlog, het ineenstorten van de lokale economie volgde na de Wende, net als de teloorgang van de Hengelose Industrie. In de binnenstad moesten verpauperde gebouwen worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwe panden. In het centrum stond een pand waarvoor men in 1994 de bevolking om ideeën vroeg middels een tekenwedstrijd. Het motto was: ‘Zo zou ik graag willen wonen’. Een kindertekening won de prijsvraag en was daarmee de basis van de bouwplannen die samen met de Oostenrijkse Kunstenaar en Architect Hundertwasser uitgewerkt onder de naam: De Groene Citadel.
Het ontwerp zorgde meteen tot grote tegenstellingen onder de bevolking. De krantenkoppen uit die tijd logen er niet om. Zo vlak bij de Dom, past dat wel? In maart 2004 werd echter de eerste steen gelegd en eind 2005 werd het gebouw opgeleverd: 55 woningen, 20 bedrijven (winkels en horeca), een parkeergarage en veel groene dakterrassen waren het resultaat. Maar liefst 171 bomen en 264 heesters werden geplant. Het resultaat is dat 16 jaar later ‘De Groene Citadel’ hét middelpunt van Maagdenburg is. Het siert alle publicaties van de gemeente, wordt bezocht door honderden toeristen per dag. De wachtlijsten voor een woning zijn giga en de bedrijfsruimtes zijn allemaal, net als in de omliggende straten, bezet. Met andere woorden het is een groot succes.
Wat is nu de relatie met Hengelo? Het toeval wil dat de panden in de rechthoek Stationsplein, Nieuwsstraat, Molenstraat, Molensteeg gezamenlijk vrijwel dezelfde afmetingen hebben als de Groene Citade. En laten we eerlijk zijn, de panden hebben geen waarde als stedelijk erfgoed en zijn oud en over hun houdbaarheidsdatum. Laten we Hengelo eens een boost geven en met een plan komen dat impact heeft: een Hundertwasserhaus in Hengelo! (zie montagefoto).
Is het een raar idee? De totale bouwkosten bedroegen € 27,1 miljoen in 2005. Dat zal nu ergens tussen de 40 en 50 miljoen liggen. Het geld is bijna gratis op dit moment en dat zorgt voor een lage rentedruk. Zorg dat de huidige eigenaren een aandeel in het project krijgen en het is een aanwinst voor iedereen.
Twente heeft een aantal innovatieve bouwers, grote leveranciers van kozijnen en geschikte architecten die dit project tot hun topstuk in hun portfolio kunnen maken. Beltman Architecten uit Enschede heeft al ervaring met vergelijkbare projecten. Kortom, een mooie uitdaging voor ondernemers uit de regio.
Waar de Citadel in Maagdenburg roze en bruin kleurt, heb ik voor de Hengelose variant gekozen voor (koren)geel en (beken)blauw. Om het af te maken zou een reusachtige Bij de relatie met Hengelo compleet maken. Beeldend kunstenaars genoeg die daar over mee willen denken. De daktuinen helpen bij het terugdringen van de hitte in de stad, een welbekend probleem dat ontstaat doordat de warmte in de stenen en daken blijft zitten.
Vindt u het een interessant idee, laat het me weten. Ik organiseer met graagte een kennismakingstrip naar Maagdenburg voor beleidsmakers, bouwers, eigenaren, woningcorporaties om de Citadel met eigen ogen te bewonderen.
Sjoerd Nijhuis
sjoerd.nijhuis@live.nl
