Expositie
‘Gestalten’ van Armando in Rijksmuseum Twenthe
In Rijksmuseum Twenthe in Enschede zijn tot en met 20 augustus 2023 voor het eerst de levensgrote, bronzen sculpturen van Armando (1929-2018) te zien. 'Armando – Gestalten' is de titel van de tentoonstelling die is gewijd aan een van de bekendste en meest veelzijdige naoorlogse kunstenaars van Nederland. Het merendeel van de beelden in de tentoonstelling is ontstaan in de afgelopen 25 jaar.
In de tentoonstelling worden de beelden geflankeerd door schilderijen van Armando, waarin dezelfde onderwerpen of motieven terugkomen. Soms letterlijk, vaker op associatief niveau. Maar het thema dat in alle werken resoneert en waarvan Armando’s hele oeuvre is doortrokken, is de tragiek van het menselijk bestaan. Zijn werk gaat over de mens, de vergankelijke mens, die zich een weg door het leven baant, laverend tussen goed en kwaad, schuld en onschuld, dader en slachtoffer.
Gestalten
De vroegste bronzen sculpturen uit Armando’s oeuvre zijn veelal iconische objecten; een vlag (Fahne) of brokstuk (Bruchstà¼ck). Later ontstaan er menselijke figuren. Herkenbaar omdat ze grofweg de vorm van een lichaam volgen, maar tegelijkertijd anoniem en nooit helemaal af. Armando noemde ze Gestalten. Figuren of gedaanten. Het zijn ongrijpbare verschijningen, menselijk en onmenselijk tegelijkertijd, die hun vorm hebben gekregen in klei en later zijn gegoten in brons.
Vergankelijkheid
Armando leerde de tragiek van de mens kennen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als jongen van een jaar of twaalf zag hij in de bossen rondom Amersfoort van nabij de bewegingen van de gevangenen en bewakers in het concentratiekamp aldaar. Schuldig landschap, noemde hij dat. Armando zag het kwaad waartoe de mens in staat is. Het kwaad dat aan de oppervlakte komt in de oorlog en de strijd. Armando was getuige. Eentje die de pijnlijke en ongemakkelijke herinnering aan wat er heeft plaatsgevonden niet wil bedekken, maar laat voortduren. Hij gaf zijn observaties vorm op uiteenlopende manieren; van de bronzen beelden van ongrijpbare gedaanten tot geschilderde landschappen die hun onschuld hebben verloren. Maar altijd is zijn beeldende werk doordrongen van een gevoel van vergankelijkheid en melancholie.
Veelzijdigheid
Armando – Gestalten toont de kunstenaar in al zijn veelzijdigheid. Naast de beelden en schilderijen zijn in de tentoonstelling verschillende schetsen te zien die Armando maakte ter voorbereiding op de beelden. Fragmenten uit zijn poëzie en proza vullen het beeldende werk aan. De tentoonstelling is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Armando Stichting en is samengesteld door Josien Beltman en Sigrid Bruijel.
Meer Armando
In maart 2023 verschijnt het door Cherry Duyns geschreven boek ‘Ik bel je wel als ik dood ben.’ Gesprekken met Armando. Duyns is schrijver, film - en theatermaker en was meer dan een halve eeuw bevriend met Armando. In museum van Bommel van Dam is vanaf 18 maart de tentoonstelling Armando: door de ogen van een vriend te zien waarin aan de hand van fragmenten uit Duyns' boek werk van Armando wordt getoond.
Foto: Gestalt, beeld van Armando uit 2005, 62 x 216 x 60 cm.
In de tentoonstelling worden de beelden geflankeerd door schilderijen van Armando, waarin dezelfde onderwerpen of motieven terugkomen. Soms letterlijk, vaker op associatief niveau. Maar het thema dat in alle werken resoneert en waarvan Armando’s hele oeuvre is doortrokken, is de tragiek van het menselijk bestaan. Zijn werk gaat over de mens, de vergankelijke mens, die zich een weg door het leven baant, laverend tussen goed en kwaad, schuld en onschuld, dader en slachtoffer.
Gestalten
De vroegste bronzen sculpturen uit Armando’s oeuvre zijn veelal iconische objecten; een vlag (Fahne) of brokstuk (Bruchstà¼ck). Later ontstaan er menselijke figuren. Herkenbaar omdat ze grofweg de vorm van een lichaam volgen, maar tegelijkertijd anoniem en nooit helemaal af. Armando noemde ze Gestalten. Figuren of gedaanten. Het zijn ongrijpbare verschijningen, menselijk en onmenselijk tegelijkertijd, die hun vorm hebben gekregen in klei en later zijn gegoten in brons.
Vergankelijkheid
Armando leerde de tragiek van de mens kennen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als jongen van een jaar of twaalf zag hij in de bossen rondom Amersfoort van nabij de bewegingen van de gevangenen en bewakers in het concentratiekamp aldaar. Schuldig landschap, noemde hij dat. Armando zag het kwaad waartoe de mens in staat is. Het kwaad dat aan de oppervlakte komt in de oorlog en de strijd. Armando was getuige. Eentje die de pijnlijke en ongemakkelijke herinnering aan wat er heeft plaatsgevonden niet wil bedekken, maar laat voortduren. Hij gaf zijn observaties vorm op uiteenlopende manieren; van de bronzen beelden van ongrijpbare gedaanten tot geschilderde landschappen die hun onschuld hebben verloren. Maar altijd is zijn beeldende werk doordrongen van een gevoel van vergankelijkheid en melancholie.
Veelzijdigheid
Armando – Gestalten toont de kunstenaar in al zijn veelzijdigheid. Naast de beelden en schilderijen zijn in de tentoonstelling verschillende schetsen te zien die Armando maakte ter voorbereiding op de beelden. Fragmenten uit zijn poëzie en proza vullen het beeldende werk aan. De tentoonstelling is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Armando Stichting en is samengesteld door Josien Beltman en Sigrid Bruijel.
Meer Armando
In maart 2023 verschijnt het door Cherry Duyns geschreven boek ‘Ik bel je wel als ik dood ben.’ Gesprekken met Armando. Duyns is schrijver, film - en theatermaker en was meer dan een halve eeuw bevriend met Armando. In museum van Bommel van Dam is vanaf 18 maart de tentoonstelling Armando: door de ogen van een vriend te zien waarin aan de hand van fragmenten uit Duyns' boek werk van Armando wordt getoond.
Foto: Gestalt, beeld van Armando uit 2005, 62 x 216 x 60 cm.
