Expositie
Over de Twentse roots van Mondriaan
Op 7 maart is het 150 jaar geleden dat Piet Mondriaan in Amersfoort werd geboren. Dat wordt onder meer herdacht met een tentoonstelling van 2 april t/m 25 september in het Kunstmuseum Den Haag, beheerder van de grootste Mondriaan-collectie ter wereld. Maar in Villa Mondriaan in Winterswijk, waar Mondriaan het grootste deel van zijn jeugd doorbracht, vinden nu al extra activiteiten plaats, zoals de expositie ‘De vroege Mondriaan’.
In Winterswijk, waar zijn vader hoofdonderwijzer is van een christelijke basisschool, ontdekt Mondriaan zijn talent als tekenaar. Zijn vader, oom en een kennis helpen hem bij zijn tekenontwikkeling met de bedoeling dat hij tekenleraar zal worden. Die opleiding zal hij ook afronden en hij krijgt zelfs een aanstelling als tekenleraar in Enschede. Uit zijn jonge jaren zijn niet veel schetsen bewaard gebleven, echter wel de nodige uitgewerkte tekeningen. Het zijn vooral stillevens, portretten en landschappen.
Hengelo
Als hij 20 jaar is vertrekt hij, eigenzinnig en tegen de wil van zijn vader, naar de Rijksacademie voor kunstenaars in Amsterdam. Zijn ouders blijven nog zo’n 10 jaar in Winterswijk wonen en Mondriaan bezoekt ze regelmatig. Hij maakt dan tekeningen en schilderijen van Winterswijkse taferelen in het dorp, landschappen en boerderijen. Vanaf 1905 verblijft hij diverse malen in Hengelo en omgeving bij zijn vriend Albert Hulshoff Pol. Die woont in de villa aan de Beursstraat waar nu De Dragonder/De Buurman is gevestigd. Hij schildert bij de villa, maar ook in de boerderij ‘de Waarbeek’ waar zijn vriend Albert een eigen atelier heeft.
‘Bos bij Oele’
Mondriaan liet zich in die jaren inspireren door de natuur in de Achterhoek en Twente. Voor diegenen die zijn abstracte werk (zoals Victory Boogie Woogie) uit de latere periode kennen, zullen deze tekeningen en schilderijen verrassend naturalistisch en ‘kleurloos’ zijn. In 1907 schilderde Mondriaan werken zoals ’Bos bij Oele’ met een verrassend post-impressionistische inslag. Onder invloed van zijn Amsterdamse tijd werd zijn werk kleurrijker en abstracter. Het ‘Bos bij Oele’ kent al de grote accenten in kleur en ritmiek. Iets wat hij later verder zou ontwikkelen. Zijn latere abstracte weergaves met gebruik van primaire kleuren maakten hem wereldberoemd. Mondriaan spreekt over de oerkleuren rood, geel en blauw.
Abstract wil voor Mondriaan zoveel zeggen als; alleen geïnteresseerd in de essentie, de kern en niet al die tierelantijnen. De rechthoekige lijnen en evenwichtige verhoudingen in zijn werk moeten rust creëren. En dat is wat volgens Mondriaan de moderne mens wil, in plaats van de chaos. De compositie dient harmonisch te zijn en vrij van alle elementen die er niet thuishoren. Deze visie paste bij de religieuze overtuiging van Mondriaan, die geloofde in het terugbrengen van geloofspraktijken tot de kern van de religie.
Mondriaanhuis
In het jaar dat Mondriaans 150ste geboortejaar feestelijk wordt herdacht, heeft het Mondriaanhuis, het geboortehuis van de schilder in Amersfoort, negen vroege Mondriaans uit de periode 1899-1908 verworven. Het Mondriaanhuis had de werken sinds 2010 in langdurige bruikleen van een erfgenaam van kunstverzamelaar Dr. J.F.S. Esser. De nieuwe aanwinsten zijn vanaf 15 februari te zien in het museum. Het Mondriaanhuis, waar dit jaar tal van extra activiteiten plaats vinden, staat nummer 3 in de top 10 van musea voor kinderen staat?
Op de foto: ‘Bos bij Oele’
In Winterswijk, waar zijn vader hoofdonderwijzer is van een christelijke basisschool, ontdekt Mondriaan zijn talent als tekenaar. Zijn vader, oom en een kennis helpen hem bij zijn tekenontwikkeling met de bedoeling dat hij tekenleraar zal worden. Die opleiding zal hij ook afronden en hij krijgt zelfs een aanstelling als tekenleraar in Enschede. Uit zijn jonge jaren zijn niet veel schetsen bewaard gebleven, echter wel de nodige uitgewerkte tekeningen. Het zijn vooral stillevens, portretten en landschappen.
Hengelo
Als hij 20 jaar is vertrekt hij, eigenzinnig en tegen de wil van zijn vader, naar de Rijksacademie voor kunstenaars in Amsterdam. Zijn ouders blijven nog zo’n 10 jaar in Winterswijk wonen en Mondriaan bezoekt ze regelmatig. Hij maakt dan tekeningen en schilderijen van Winterswijkse taferelen in het dorp, landschappen en boerderijen. Vanaf 1905 verblijft hij diverse malen in Hengelo en omgeving bij zijn vriend Albert Hulshoff Pol. Die woont in de villa aan de Beursstraat waar nu De Dragonder/De Buurman is gevestigd. Hij schildert bij de villa, maar ook in de boerderij ‘de Waarbeek’ waar zijn vriend Albert een eigen atelier heeft.
‘Bos bij Oele’
Mondriaan liet zich in die jaren inspireren door de natuur in de Achterhoek en Twente. Voor diegenen die zijn abstracte werk (zoals Victory Boogie Woogie) uit de latere periode kennen, zullen deze tekeningen en schilderijen verrassend naturalistisch en ‘kleurloos’ zijn. In 1907 schilderde Mondriaan werken zoals ’Bos bij Oele’ met een verrassend post-impressionistische inslag. Onder invloed van zijn Amsterdamse tijd werd zijn werk kleurrijker en abstracter. Het ‘Bos bij Oele’ kent al de grote accenten in kleur en ritmiek. Iets wat hij later verder zou ontwikkelen. Zijn latere abstracte weergaves met gebruik van primaire kleuren maakten hem wereldberoemd. Mondriaan spreekt over de oerkleuren rood, geel en blauw.
Abstract wil voor Mondriaan zoveel zeggen als; alleen geïnteresseerd in de essentie, de kern en niet al die tierelantijnen. De rechthoekige lijnen en evenwichtige verhoudingen in zijn werk moeten rust creëren. En dat is wat volgens Mondriaan de moderne mens wil, in plaats van de chaos. De compositie dient harmonisch te zijn en vrij van alle elementen die er niet thuishoren. Deze visie paste bij de religieuze overtuiging van Mondriaan, die geloofde in het terugbrengen van geloofspraktijken tot de kern van de religie.
Mondriaanhuis
In het jaar dat Mondriaans 150ste geboortejaar feestelijk wordt herdacht, heeft het Mondriaanhuis, het geboortehuis van de schilder in Amersfoort, negen vroege Mondriaans uit de periode 1899-1908 verworven. Het Mondriaanhuis had de werken sinds 2010 in langdurige bruikleen van een erfgenaam van kunstverzamelaar Dr. J.F.S. Esser. De nieuwe aanwinsten zijn vanaf 15 februari te zien in het museum. Het Mondriaanhuis, waar dit jaar tal van extra activiteiten plaats vinden, staat nummer 3 in de top 10 van musea voor kinderen staat?
Op de foto: ‘Bos bij Oele’
