Opinie
Impliciet of expliciet leiderschap
In mijn werk als leiderschap- en managementcoach spreek ik vaak over het verschil tussen impliciet en expliciet leiderschapsgedrag. Expliciet leiderschapsgedrag is bedoeld, bedacht en toegepast leiderschap en zichtbaar voor zowel de leider als anderen. Het is terug te vinden in visies, missies, plannen, regels en protocollen.
Ik moest hieraan denken toen ik naar de aangeslagen John de Mol keek tijdens zijn interview met het YouTube programma BOOS van Tim Hofman. De Mol sprak over loketten en functionarissen die binnen het bedrijf aanwezig waren voor medewerkers om misstanden te melden. De deur staat altijd open! Dit is nu zo’n expliciet geregeld leiderschap. ‘Je kunt me altijd aanspreken’, is een veelgehoorde opmerking van leidinggevenden.
Er is echter ook zoiets als impliciet leiderschapsgedrag. Dit is het gedrag dat de leider zelf niet ziet of waarvan hij zich niet bewust is, maar anderen wel. Het uit zich in zowel verbaal als non-verbaal gedrag. De manier hoe je door het bedrijf loopt, je met dingen bemoeit, mensen aanspreekt, keuzes die je maakt, woorden die je kiest, mensen die je voortrekt of links laat liggen, etc.
Als het impliciete gedrag in lijn ligt met het expliciete kunnen we spreken over een consistente en betrouwbare leiderschapscultuur. Vaak is dat niet zo. Leiders zeggen wel dat er openheid, transparantie en veiligheid moet zijn, maar acteren vaak anders. En volgers doen meer uit op de impliciete boodschap dan de expliciete.
John de Mol had niet door dat zijn expliciete boodschap over loketten en vertrouwenspersonen ondermijnd werd door zijn impliciete gedrag, die door vele insiders als angstcultuur wordt gekenmerkt. Zijn medewerkers herkennen vooral dit laatste en besloten daarom niet hem rechtstreeks aan te spreken maar via een anonieme advertentie in het AD.
Zij kozen hun eigen loket.
René Jager, leiderschaps- en managementcoach
Ik moest hieraan denken toen ik naar de aangeslagen John de Mol keek tijdens zijn interview met het YouTube programma BOOS van Tim Hofman. De Mol sprak over loketten en functionarissen die binnen het bedrijf aanwezig waren voor medewerkers om misstanden te melden. De deur staat altijd open! Dit is nu zo’n expliciet geregeld leiderschap. ‘Je kunt me altijd aanspreken’, is een veelgehoorde opmerking van leidinggevenden.
Er is echter ook zoiets als impliciet leiderschapsgedrag. Dit is het gedrag dat de leider zelf niet ziet of waarvan hij zich niet bewust is, maar anderen wel. Het uit zich in zowel verbaal als non-verbaal gedrag. De manier hoe je door het bedrijf loopt, je met dingen bemoeit, mensen aanspreekt, keuzes die je maakt, woorden die je kiest, mensen die je voortrekt of links laat liggen, etc.
Als het impliciete gedrag in lijn ligt met het expliciete kunnen we spreken over een consistente en betrouwbare leiderschapscultuur. Vaak is dat niet zo. Leiders zeggen wel dat er openheid, transparantie en veiligheid moet zijn, maar acteren vaak anders. En volgers doen meer uit op de impliciete boodschap dan de expliciete.
John de Mol had niet door dat zijn expliciete boodschap over loketten en vertrouwenspersonen ondermijnd werd door zijn impliciete gedrag, die door vele insiders als angstcultuur wordt gekenmerkt. Zijn medewerkers herkennen vooral dit laatste en besloten daarom niet hem rechtstreeks aan te spreken maar via een anonieme advertentie in het AD.
Zij kozen hun eigen loket.
René Jager, leiderschaps- en managementcoach
