‘Twente is één grote proatmesjien’

‘Twente is één grote proatmesjien’

In het boek Zo Doo’w ‘t, over leiderschap in Twente typeert politica Annie Schreijer-Pierik Twente als ‘één grote proatmesjien’. Dat was het eerste wat bij mij naar bovenkwam na het verschijnen van het Rabobank-rapport ‘Twente naar de top’. Het rapport doet zeven aanbevelingen om de regio Twente economisch te laten groeien, boven het landelijk gemiddelde. De meeste van deze aanbevelingen worden overigens al 20 jaar gedaan, maar goed, altijd leuk om ze weer eens te verzamelen.

Eén van de conclusies die het rapport noemt is dat er een gebrek aan eenheid van visie en leiderschap is. En dat klopt ook wel. Als ik kijk naar alle samenwerkingsverbanden die er zijn gelegd in de afgelopen decennia, dan zijn ze vooral gericht op bezuinigen. En dan vooral ten behoeve van de afzonderlijke gemeentekassen. Daar schuilt voor mij niet veel visie achter.

Leiderschap is in zijn algemeenheid het algemene belang groter maken dan je eigen belang. In dat opzicht is er een lange weg nog te gaan. Twente is naar buiten toe een regio met over 630.000 inwoners zelfs provincie-waardig, maar intern komen we niet verder dan dat we of Enschedeërs, Hengeloërs, Almeloërs, Vriezenveners, etc. zijn. Eigen stad of dorp eerst. We hebben het gezien in een aantal samenwerkingsverbanden, met Twence, Regio Twente, enz. Niemand is bereid een veer te laten als dat het gemeenschappelijke belang ten goede komt. De afgunst is groot.

We praten veel, vooral om de hete brei heen en houden de ander met argusogen in de gaten. Daarin heeft Annie Schreijer-Pierik groot gelijk. Iets in onze volksaard zegt dat we altijd een slag om arm moeten houden, de kaarten tegen de borst. Niet vooraan staan en niet voorop lopen. En tegelijkertijd een ander, die dat wel wil, met wantrouwen benaderen. Als dat ‘culturele erfgoed’ niet wezenlijk verandert blijft het trekken aan een dood peerd.

Het veel geroemde Brainport, het economische conglomeraat in Brabant, heeft Eindhoven aangewezen en geaccepteerd als motor. Onder het motto: als het daar regent, druppelt het hier ook. Samen worden we er beter van. De omliggende gemeenten spelen heel bewust de tweede en derde viool. Omdat ze weten dat het vals gaat klinken als iedereen de eerste viool wil spelen. Maar ze weten ook dat ze samen het applaus ontvangen als iedereen zijn rol en positie pakt.

B & W’s en gemeenteraden die kritisch naar zichzelf kijken en dan de juiste positie innemen, zonder de angst tekort te komen, dat is leiderschap. Soms moet je als volger de leider juist versterken, niet ondermijnen. Omdat je weet dat dat uiteindelijk ook in jouw voordeel is.
Dat is de eerste visie die moet worden gecreëerd. Al het andere volgt daaruit.

René Jager,
adviseur Organisatie & leiderschap