Twente Stad, wie pakt de handschoen op?

Twente Stad, wie pakt de handschoen op?

‘Alleen tja, eigenwijs is ons eigen, Twente wil één Twente niet. Dus hou er maar over op’.
Columnist Theo Hakkert doet in de Twentsche Courant Tubantia met deze zin de RABO-analisten in de ban. Zij pleiten voor één grote Twentse gemeente. Oud-burgemeester Lemstra verzucht in de zaterdagkrant van 18 juli jl. dat hij één gemeente Twente niet meer zal meemaken, ‘je praat over steden die niet op elkaar vallen, nooit verliefd op elkaar worden’.
Oké, klaar ermee , ophouden nu.

Twente omvat veertien gemeenten, kleinschalige gemeenten over het algemeen. Voor het gemak schaar ik Enschede, Hengelo en Almelo onder de kleinschalige gemeenten.
Nou ben ik een adapt van het Rijnlands besturingsmodel, waarin kleinschaligheid en menselijke maat gepropageerd worden. Dus ja, ik kan mij wel vinden in de oplossing met een ‘Twente Board’ en zeker met Viktor-Jan Leurs aan het roer.

Maar…

In mijn kleinschalige dorp Haaksbergen verschraalt inmiddels wel van alles. Kunst-, cultuur-, bibliotheek- en sportvoorzieningen staan zwaar onder druk. Er is te weinig geld om ze vanuit de gemeenschap te ondersteunen/subsidiëren. Nog erger, er is ook bijna geen geld meer voor uiteenlopende lokale burgerinitiatieven. Op die manier dooft langzaam het ‘leven’ uit het dorp. Geldt deze verschraling niet voor meer zelfstandige Twentse dorpen?
Het zijn juist deze voorzieningen die onze Twentse dorpen en steden kleur op de wangen geven en de unieke Twentse identiteit weerspiegelen.

Met deze verschraling staat het fundament van het Twentse Rijnlandse-model zwaar onder druk. Jammer.

Maar…

Theo Hakkerts zin ‘Twente zou een unieke, groene grootstad kunnen zijn met net zoveel inwoners als Rotterdam’, houdt mij wel bezig.
Een buitengewoon vergezicht en misschien wel verlangen schetst hij met deze ene zin. Een verlangen groter dan de individuele dorpen kunnen zijn.
Twente Stad wint met gemak en afstand de ‘s werelds meest groene stad award. Uniek, omdat naast parken ook boerenbedrijven onderdeel zijn van de stedelijke infrastructuur. Wij komen als Twente Stad ook met gemak op de UNESCO erfgoedlijst met de meest prachtige wandel- (dank onder andere aan Truus Wijnen) en fietspaden, met een ongekende keur aan historische en traditionele spelen, allemaal onder de paraplu van één stadsbestuur. Een bijzondere stad met hoger onderwijs en een rijke schakering aan beroepsgerichte opleidingen. Met diverse innovatieve bedrijven en ondernemers. Wat een toekomstperspectief, wat een verlangen. Wat zullen wij op de kaart staan en trots zijn op onze stad.

Maar...

Laten wij alstublieft onze veertien burgemeesters, gemeente secretariaten en veertien gemeenteraden koesteren. Waar Rotterdam er maar één van dat alles heeft. Wij vinden het niet erg dat onze veertien burgemeesters tezamen 1,6 miljoen kosten, waar Achmed Aboutaleb maar 147.000 opstrijkt. Dat scheelt ons jaarlijks maar 1,5 miljoen. Dan heb ik nog niet eens de uitgaven aan alle secretarissen en gemeenteraden meegerekend. Ik reken gemakshalve met een factor vier, hetgeen neerkomt op een structurele budgettaire ruimte van ongeveer 6 miljoen per jaar, een ruimte die misschien hard nodig is om alle verschralingen te verminderen? Nee geen gezeur, laten wij vooral de bestuurlijke ruimte om ergens tegen te zijn als dorpsgemeente koesteren. Hakkerts geweldige droom niet ontwikkelen. Stel je voor dat wij er allen beter van worden, niet doen. Kleinschalig blijven dus.

Ik vermoed trouwens dat Den Haag niet zit te springen om een Twente Stad. Zij zullen er alles aan doen om dat tegen te houden! Stel je voor dat hiermee ‘de Randstad’ te kakken wordt gezet, omdat ergens in het oosten van het land een hele krachtige bestuurlijke stap wordt gezet. Een ‘major step’ (!) met een totaal nieuw gemeentelijke concept, dat groener en Rijnlandser is dan welke stad in Europa ook. Neen, ze houden ons klein, met hun verdeel- en heerstactieken. Niet weer de oude glorie van een krachtig industrieregio (textiel en machinebouw) toen Twente als economisch kerngebied rond de 20% van het BNP verdiende!

Maar…

Ik heb geen recht van spreken, ben van huis uit Hagenees, ook al woon ik inmiddels bijna vijftig jaar in Haaksbergen en voel ik me Twentenaar. Ik doorgrond de Twentse cultuur en de verschillen tussen haar veertien gemeenten niet echt (Wie wel trouwens? sta op). Twenterand is Haaksbergen niet, Tubbergen geen Rijssen-Holten, om maar niet te praten over Hengelo, Enschede en Almelo. Ik snap het ook wel, verschillen moeten er zijn en vooral blijven.
Wat bindt ons dan wel? Wij Twentenaren zijn wel trots op ons ‘Twents zijn’, want ‘Twent zijn’ is echt wat anders dan Achterhoeker, Zwollenaar, Amsterdammer of Hagenees.

Maar…

Toch de droom, het verlangen? Wie pakt de handschoen op?
Gezocht wordt een boegbeeld dat de uitdagende opgave Twente Stad oppakt. Wat vindt u van onze eigen Paul Polman, ex-CEO Unilever als eerste burgemeester van Twente Stad?

Theodor van der Velde