Tussen de linies
Boxing Day: van loopgravenvoetbal tot doelpuntenregen
De feestdagen. Terwijl de eredivisie een winterslaap houdt, worden de Engelse velden tot moeras gemalen door slidings, tackles en luchtduels. Kick-and-rush! In Groot-Brittannië voetballen ze gewoon door. Ook op Tweede Kerstdag. In Engeland doen ze niet aan familiewandelingen en brunches. Gourmetstellen bestaan niet. Nee, daar gaat iedereen massaal naar de stadions. Boxing Day is anno 2023 een synoniem voor voetbal, maar waarom eigenlijk?
Kerstpakketten
Voordat we inzoomen op de connectie met sport, moeten we eerst even duiden waar de naam nou precies vandaan komt. De betekenis van Boxing Day heeft niets te maken met de boksport. Geen bloedige veldslag of Rumble in the Jungle leent zijn verhaal aan de naamgeving. Integendeel, de historie is veel zachter van aard. Een oud lied bezingt hoe de Middeleeuwse hertog Wenceslas van Bohemen op de dag na Kerst vanuit zijn kasteel zag hoe een arme man tijdens een sneeuwstorm hout aan sprokkelen was. Uit medelijden liet hij wijn en eten brengen. Hoewel niet verpakt in een doos, was het eerste kerstpakket geboren. In de 19e eeuw, toen Queen Victoria de Engelse kroonjuwelen in haar bezit had, nam Boxing Day grotere vormen aan. Het was inmiddels mode om als edele of gegoede burger een doos met geld of goederen aan bedienden te geven op de dag na Kerst, als dank voor loyaliteit en goede zorgen. Een kerstpakket dus. Boxing Day is dus niets anders dan kerstpakketdag… of pakjesdag.
Wapenstilstand
Dat Boxing Day en voetbal onlosmakelijk verbonden zijn, is te herleiden naar de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de kerstdagen was er een staakt-het-vuren afgekondigd. Over een lengte van tweeëndertig kilometer klommen Britse en Duitse soldaten uit hun loopgraven. Ze ontmoetten elkaar in het niemandsland en schudden elkaar de hand. Een aantal Britten speelde een pot voetbal. Toen de bal per ongeluk in een Duits loopgraaf belandde, werd de bal netjes teruggeschopt. Dat bracht de soldaten op het idee om een vriendelijke partij te spelen. Zo geschiedde: op de plaats waar iedere andere dag van dat jaar de kogels en mosterdbommen om je oren vlogen, werd ineens gevoetbald (en de Duitsers wonnen waarschijnlijk in de laatste minuut). Na de oorlog werd de traditie om de dag na Kerst te voetballen voortgezet. Door heel Engeland organiseerden lokale clubs oefenwedstrijden. Decennia later (in de jaren vijftig) werd Kerst gezien als een tijd die iedere familie samen door moest brengen. Het gevolg daarvan was dat de voetbalwedstrijden die op Eerste Kerstdag gepland waren, verplaatst werden naar Tweede Kerstdag. Zo werd het speelschema op Boxing Day ineens rijkelijk gevuld.
Doelpuntenfestijn
Boxing Day heeft haar faam zonder twijfel te danken aan wat er gebeurde op 26 december 1963. Op die dag stond I Wanna Hold Your Hand van The Beatles bovenaan in de Engelse hitlijsten en vlogen On Her Majesty’s Scecret Service, het elfde James Bond verhaal van Ian Fleming, over de toonbanken in de boekenwinkels. En er werd gevoetbald. Tien wedstrijden. Tien legendarische wedstrijden waarin 66 (!) keer gescoord werd.
Het was een dag waarop grote spelers onvergetelijk werden. Liverpools Roger Hunt scoorde vier keer. Iets dat hij in totaal 285 keer deed (een aantal dat zelfs voor Mohamed Salah te hoog gegrepen lijkt). Het was ook een dag waarop toekomstige legendes hun eerste stappen zetten. Op Boxing Day 1963 speelde George Best (toen nog geschoren en met keurig, kortgeknipt haar) zijn tweede wedstrijd in het eerste van Manchester United. Twee dagen later zou hij zijn eerste doelpunt maken. De meest uit het oog springende uitslag is de 10-1 waarmee Fulham Ipswich aan de zegekar bond. De eigenaar van Ipswich zei naderhand dat hij vermoedde dat alleen zijn doelman sober op het veld had gestaan. Moet je je eens voorstellen wat er was gebeurd als ook hij gedronken had…
Garantie op vermaak
In 1992 vocht het Manchester United van Sir Alex Ferguson zich terug van een 3-0 achterstand tegen Sheffield Wednesday mede dankzij de gelijkmaker van Eric Cantona. Deze kat-in-het-nauw-comeback was de eerste van velen en resulteerde in de term Fergie-time. De editie van Chelsea – Aston Villa in 2007 is ook exemplarisch. Na negentig minuten, twee penalty’s en drie rode kaarten, gaf het scorebord 4-4 aan. Hoewel de doelpuntenregen van 1963 waarschijnlijk nooit geëvenaard gaat worden, is er iedere Boxing Day wel een wedstrijd die herinneringen aan die dag oproept.
Deze Boxing Day wordt er uiteraard ook gestreden op de Engelse velden. Welke wedstrijd je in de gaten moet houden? Dat valt niet te zeggen. Boxing Day laat zich niet voorspellen. Op Tweede Kerstdag tellen de voetbalwetten niet. Ik kijk in ieder geval uit naar Burnley – Liverpool. En hoewel ik normaliter hoop op een clean-sheet van Alisson en Van Dijk, mag het van mij ook een knotsgekke 6-5 overwinning worden dit jaar!
Kerstpakketten
Voordat we inzoomen op de connectie met sport, moeten we eerst even duiden waar de naam nou precies vandaan komt. De betekenis van Boxing Day heeft niets te maken met de boksport. Geen bloedige veldslag of Rumble in the Jungle leent zijn verhaal aan de naamgeving. Integendeel, de historie is veel zachter van aard. Een oud lied bezingt hoe de Middeleeuwse hertog Wenceslas van Bohemen op de dag na Kerst vanuit zijn kasteel zag hoe een arme man tijdens een sneeuwstorm hout aan sprokkelen was. Uit medelijden liet hij wijn en eten brengen. Hoewel niet verpakt in een doos, was het eerste kerstpakket geboren. In de 19e eeuw, toen Queen Victoria de Engelse kroonjuwelen in haar bezit had, nam Boxing Day grotere vormen aan. Het was inmiddels mode om als edele of gegoede burger een doos met geld of goederen aan bedienden te geven op de dag na Kerst, als dank voor loyaliteit en goede zorgen. Een kerstpakket dus. Boxing Day is dus niets anders dan kerstpakketdag… of pakjesdag.
Wapenstilstand
Dat Boxing Day en voetbal onlosmakelijk verbonden zijn, is te herleiden naar de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de kerstdagen was er een staakt-het-vuren afgekondigd. Over een lengte van tweeëndertig kilometer klommen Britse en Duitse soldaten uit hun loopgraven. Ze ontmoetten elkaar in het niemandsland en schudden elkaar de hand. Een aantal Britten speelde een pot voetbal. Toen de bal per ongeluk in een Duits loopgraaf belandde, werd de bal netjes teruggeschopt. Dat bracht de soldaten op het idee om een vriendelijke partij te spelen. Zo geschiedde: op de plaats waar iedere andere dag van dat jaar de kogels en mosterdbommen om je oren vlogen, werd ineens gevoetbald (en de Duitsers wonnen waarschijnlijk in de laatste minuut). Na de oorlog werd de traditie om de dag na Kerst te voetballen voortgezet. Door heel Engeland organiseerden lokale clubs oefenwedstrijden. Decennia later (in de jaren vijftig) werd Kerst gezien als een tijd die iedere familie samen door moest brengen. Het gevolg daarvan was dat de voetbalwedstrijden die op Eerste Kerstdag gepland waren, verplaatst werden naar Tweede Kerstdag. Zo werd het speelschema op Boxing Day ineens rijkelijk gevuld.
Doelpuntenfestijn
Boxing Day heeft haar faam zonder twijfel te danken aan wat er gebeurde op 26 december 1963. Op die dag stond I Wanna Hold Your Hand van The Beatles bovenaan in de Engelse hitlijsten en vlogen On Her Majesty’s Scecret Service, het elfde James Bond verhaal van Ian Fleming, over de toonbanken in de boekenwinkels. En er werd gevoetbald. Tien wedstrijden. Tien legendarische wedstrijden waarin 66 (!) keer gescoord werd.
Het was een dag waarop grote spelers onvergetelijk werden. Liverpools Roger Hunt scoorde vier keer. Iets dat hij in totaal 285 keer deed (een aantal dat zelfs voor Mohamed Salah te hoog gegrepen lijkt). Het was ook een dag waarop toekomstige legendes hun eerste stappen zetten. Op Boxing Day 1963 speelde George Best (toen nog geschoren en met keurig, kortgeknipt haar) zijn tweede wedstrijd in het eerste van Manchester United. Twee dagen later zou hij zijn eerste doelpunt maken. De meest uit het oog springende uitslag is de 10-1 waarmee Fulham Ipswich aan de zegekar bond. De eigenaar van Ipswich zei naderhand dat hij vermoedde dat alleen zijn doelman sober op het veld had gestaan. Moet je je eens voorstellen wat er was gebeurd als ook hij gedronken had…
Garantie op vermaak
In 1992 vocht het Manchester United van Sir Alex Ferguson zich terug van een 3-0 achterstand tegen Sheffield Wednesday mede dankzij de gelijkmaker van Eric Cantona. Deze kat-in-het-nauw-comeback was de eerste van velen en resulteerde in de term Fergie-time. De editie van Chelsea – Aston Villa in 2007 is ook exemplarisch. Na negentig minuten, twee penalty’s en drie rode kaarten, gaf het scorebord 4-4 aan. Hoewel de doelpuntenregen van 1963 waarschijnlijk nooit geëvenaard gaat worden, is er iedere Boxing Day wel een wedstrijd die herinneringen aan die dag oproept.
Deze Boxing Day wordt er uiteraard ook gestreden op de Engelse velden. Welke wedstrijd je in de gaten moet houden? Dat valt niet te zeggen. Boxing Day laat zich niet voorspellen. Op Tweede Kerstdag tellen de voetbalwetten niet. Ik kijk in ieder geval uit naar Burnley – Liverpool. En hoewel ik normaliter hoop op een clean-sheet van Alisson en Van Dijk, mag het van mij ook een knotsgekke 6-5 overwinning worden dit jaar!
