Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 21 april t/m zo 27 april 2025
PAUS Franciscus: PAUS van het Volk (1936-2025).
Paus Franciscus leefde sober, schuwde het harde morele oordeel en bekommerde zich om de armen. Hij pleitte onophoudelijk voor vrede, tegen ‘economisch kolonialisme’ en doorgeslagen kapitalisme. Aan de conservatieve denkbeelden van de kerk veranderde hij echter weinig. ‘Hij moedigde mij aan om mens te zijn’ zegt priester Marc Timmermans. Deze paus heeft de kerk flink opgeschud, aldus Stijn Fens, de Nederlandse Vaticaan kenner bij uitstek: ‘Hij was sociaal radicaal als het ging om armoede en mensenrechten maar in ethische kwesties was hij juist heel conservatief.’
Hij kwam progressief over maar veranderde niet van opvattingen. Hij vond wel dat iedereen erbij hoorde: als hij homo’s zegende, zegende hij de mens, zei hij, en niet zijn zonden. ‘Na de 12 jaar van zijn pausschap staat wat dat betreft de katholieke leer nog recht overeind. Hij was een radicale paus in de zin dat hij de kerk openzette voor iedereen en tegelijkertijd wilde hij de kerk terugsturen naar de basis van het evangelie.
‘Hij heeft de kerk ‘gerebrand’ en populair gemaakt bij een heel nieuw publiek nadat de kerk in de touwen lag door het misbruikschandaal en de corruptie in het Vaticaan’, aldus Stijn Fens.
‘Om 7.35 paasmaandag is de bisschop van Rome, Franciscus teruggekeerd naar het huis van de vader.’
Zo meldde Kardinaal Farrell de dood van paus Franciscus. Het bericht werd al verwacht maar kwam toch nog als een schok. Een dag tevoren had de paus zich nog laten zien op het balkon, broos en zwak, maar nog steeds in functie. Hij had zelfs een minimaal programma afgewerkt van audiënties, de zegen Urbi et Orbi uitgesproken en een korte rit in de pausmobiel gemaakt. Het programma zat erop, iedereen had hem nog één keer gezien en zelf had hij nog één keer Pasen gevierd, een van de belangrijkste katholieke feesten van het jaar. Op pure wilskracht had hij zijn programma uitgevoerd, dat was wat hij wilde. Artsen hadden hem dat ontraden. Zondagochtend had hij nog geschenken uitgewisseld met JD Vance en zaterdag had hij een massa audiëntie gegeven aan een zaaltje vol genodigden met de Nederlandse ministers Keijzer en Van Weel op de voorste rij. Zittend in zijn rolstoel had hij de zegen uitgesproken en daarna nog een kleine groep genodigden ontvangen. Vervolgens werd hij rondgereden langs de menigte op het plein die hem toejuichte en applaudisseerde toen hij voorbijkwam. Maandagochtend overleed hij aan een hersenbloeding en hartfalen. (VK)
…………………………………………………….
Geld ouders weegt steeds zwaarder bij eerste woning.
Meer koopstarters ontvangen een schenking van (schoon)ouders bij het kopen van een woning en het schenkingsbedrag neemt toe, aldus het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Woningbezit en vermogen versterken elkaar zo steeds meer, concluderen de economen.
Koopstarters vormen een belangrijke groep op de woningmarkt. Vorig jaar waren zij goed voor bijna de helft van alle woningaankopen. De starter heeft tegenwoordig relatief vaker een hoog inkomen. In 2024 lag dat aandeel op 66%, tegenover 57% in 2018. Vorig jaar kreeg bijna een op de drie koopstarters een schenking van (schoonouders) bij het kopen van een woning. Dat is de helft meer dan in 2018. Het schenkingsbedrag is in 6 jaar tijd ook met ongeveer de helft gestegen, tot gemiddeld € 58.000,00.
Bij bijna 10% van deze schenkingen gaat het zelfs om € 100.000,00 of meer. Schenkingen hebben een prijsopdrijvend effect, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Kopers met schenkingen zijn eerder bereid tot overbieden. (FD)
……………………………………………………….
NSC moet verder zonder Omtzigt, maar kan dat wel?
De partij is gebouwd rondom één persoon: Pieter Omtzigt. Kan zo’n partij zonder boegbeeld? Het LPF scenario ligt op de loer.
De eerste haarscheurtjes zijn al zichtbaar bij NSC. De partij was in 2023 opgericht door Omtzigt, droeg vanaf het begin zijn ideeën uit, bestond uit mensen die zich gemeld hadden omdat ze hém bewonderden. De naam van de partij is gebaseerd op een boek dat hij heeft geschreven. De dag na het vertrek bleek al wat het betekent als een partij zo sterk om 1 persoon draait. In het programma ‘Dit is Tijs’ zei Nicolien van Vroonhoven ten Van de Brink dat ze ‘zeker’ openstaat voor verzoening met het CDA, waar zij beiden vandaan komen. En een fusie? ‘Ik sluit niks uit voor de toekomst.’
Diezelfde avond namen 2 bewindspersonen van NSC, minister Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken) en staatssecretaris Sandra Palmen (Herstel en Toelagen) in Nieuwsuur afstand van Nicolien van Vroonhoven.
Gevraagd naar een fusie met het CDA zeiden Uitermark en Palmen: ‘Dat is absoluut niet aan de orde: zij hadden in het kabinet een belangrijke klus te klaren’, zei Uitermark en NSC heeft ‘echt een eigen identiteit’.
NSC houdt volgens de peilingen nog maar 2 van de 20 zetels over, maar zei Uitermark: ‘Wij zijn niet opgericht voor peilingen’.
De 20 Kamerleden en 7 bewindspersonen van NSC danken hun baan aan Omtzigt. Hij was lange tijd de kracht van NSC, toen kiezers in hem de antithese van de dichtgeslibde Haagse politiek zagen. Maar intern werd de dominantie van Omtzigt de afgelopen maanden steeds meer als bedreiging gezien.
NSC moet zich in een kabinet met de PVV staande houden én zich als partij ontwikkelen. Omtzigt liep daarbij steeds meer in de weg. Zoals kiezers hem enorm groot maakten in 2023 als politiek verlosser, zo raakten ze nu ook in extreme mate op hem uitgekeken. Je lot zo verbinden aan een persoon is, zo zagen ze ook bij NSC is heel kwetsbaar. Wie NSC uiteindelijk gaat leiden, het probleem blijft hetzelfde: ze zullen de partij moeten zien los te maken van haar boegbeeld. (NRC)
…………………………………………………
Meer elektrisch rijden en meer CO2-afvang in klimaatakkoord.
Kabinet nadert akkoord over klimaatbeleid met verzameling kleine maatregelen.
Elektrisch rijden stimuleren, meer CO2 afvangen en energiezuinige woningen aantrekkelijk maken. Het kabinet komt vrijwel zeker met een reeks voorstellen om de CO2-uitstoot te verminderen zodat de doelstellingen rond klimaat binnen handbereik komen.
Klimaatbeleid ligt politiek gevoelig in de huidige coalitie waar meerdere partijen, de PVV voorop, het liefst geen enkele maatregel doorvoeren. Bijna elk voorstel kost geld, ofwel voor de schatkist ofwel voor het bedrijfsleven of consument. Hermans moet echter maatregelen nemen omdat uit de doorberekening van afgelopen najaar is gebleken dat een belangrijk doel anders onbereikbaar dreigt te worden. Namelijk om de broeistofgassen, zoals CO2 in 2030 met 55% terug te dringen ten opzichte van het referentiejaar 1990.
Haar maatregelen doen zo min mogelijk ‘politieke’ pijn en kosten de schatkist geen geld. Op het lijstje staat onder andere: het aantrekkelijker maken van elektrische leaseauto’s, een gewichtscorrectie van de elektrische auto op de wegenbelasting boven op de huidige correctie.
Verder gaat ze energiezuinige woningen aantrekkelijker maken. Kopers van huizen met energielabel E,F en G kunnen met Nationale hypotheekgarantie goedkoop lenen om het huis naar een hoog label te tillen. (FD)
…………………………………………………
VS bereid tot grote concessies aan Rusland om snel tot vrede te komen.
De pogingen van Trump om de Oekraïneoorlog te beëindigen zijn een cruciale week ingegaan. Trump zegt te hopen dat Oekraïne en Rusland nog deze week instemmen met een akkoord. Alles wijst erop dat de VS bereid zijn tot grote concessies aan Moskou. Zelensky staat onder grote druk van de Amerikanen om positief te reageren op vergaande voorstellen van het Witte Huis.
Trump zou bereid zijn de Krim te erkennen. Ook zouden de VS instemmen met andere grote eisen van Moskou. Het Kremlin wil voorkomen dat Oekraïne NAVO-lid mag worden en eist verlichting van internationale sancties.
De Amerikaanse voorstellen zouden al zijn besproken met Oekraïne en verschillende Europese landen. Een dag later zei Rubio dat het in een aantal dagen duidelijk moest worden of een akkoord nog binnen bereik was. Zo niet, zouden de VS stoppen met pogingen om de oorlog te beëindigen. Als Kiev instemt worden de plannen voorgelegd aan Rusland door de VS.
Hopelijk sluiten Rusland en Oekraïne een deal. Beide landen zullen dan daarna belangrijke zaken doen met de VS en een fortuin verdienen. Hij kondigde aan snel details daarover te verschaffen.
Kiev eist nog altijd terugtrekking van Rusland uit de Krim. Ook zou het Amerikaanse plan neerkomen op een bevriezing van de huidige frontlinie waardoor Rusland de macht houdt over 20% bezet gebied.
Het Kremlin toonde zich tevreden dat Trump Oekraïne uitsluit van het NAVO-lidmaatschap. Keith Kellogg bevestigde eens te meer dat het lidmaatschap van Kiev definitief van de baan is. Daar zijn wij uiteraard tevreden mee zei Kremlin woordvoerder Peskov. (VK)
…………………………………………………
Wapens uit Rusland naar grens van NAVO.
Moskou stuurt nieuw materieel niet naar Oekraïne, meldt de MIVD, maar naar Europa.
Een alarmerend detail uit het jaarverslag: Rusland stuurt zijn nieuwste tanks niet naar Oekraïne maar in de richting van de grens met de NAVO. Rusland produceert inmiddels méér militair materieel dan Moskou nodig heeft aan het Oekraiense front. En terwijl Russische militairen in Oekraïne het vaak moeten doen met stokoude tanks, is Moskou bezig met een militaire opbouw richting Europa, zo vertelt MIVD-directeur Peter Reesink. ‘De Russische strijdkrachten hebben hun militaire organisatie in westelijke richting aangepast, nieuwe hoofdkwartieren ingericht. Daar is het nieuwe materieel voor bestemd. Natuurlijk hebben ze sinds het uitbreken van de oorlog veel capaciteit weggehaald maar het feit dat ze hun nieuwe spullen niet naar Oekraïne sturen is tamelijk omineus.
Al ruim een jaar waarschuwt de Nederlandse defensietop voor de risico’s van een militaire aanval op Europa maar nog nimmer waren die waarschuwingen zo concreet. Defensieminister Brekelenkamp sprak afgelopen najaar van een ‘grijze’ zone tussen oorlog en vrede. Inmiddels, zegt Reesink, is het misschien beter om te spreken van ‘donkergrijs’.
Het Kremlin besteedt 40% van het bbp aan defensie en binnenlandse veiligheid. Het Russische budget is inmiddels hoger dan van alle Europese landen bij elkaar.
Tegelijkertijd heeft Moskou zijn hybride oorlogsvoering in Europa opgevoerd. Ze worden steeds brutaler in de pogingen om de Nederlandse maatschappij te ontwrichten en te destabiliseren. De Russen zijn nu voor het eerst overgegaan tot online sabotage, dat zegt genoeg. Hiermee zoekt Rusland nadrukkelijk de grenzen op. Reesink spreekt van een kantelmoment.
Terwijl de Russische oorlogseconomie op volle toeren draait aarzelen veel Europese landen over het ophogen van hun defensie-uitgaven. In de voorjaarsnota trekt het kabinet ruim 700 miljoen uit voor de krijgsmacht terwijl er ruim 15 miljard nodig is om de NAVO doelstellingen in de komende jaren te halen. En zelfs als het geld wordt gevonden gaat het enkele jaren duren voordat Europa Rusland kan bijbenen. (NRC)
……………………………………………………
China Shock 2.0.
De opkomst van China als goedkope fabriek van de wereld vaagde tussen 1999 en 2007 bijna 4 miljoen banen in de Amerikaanse industrie weg. Deze China shock liet delen van de VS berooid achter met werkloosheid, armoede en gezondheidsproblemen als erfenis. Trump beloofde de banen terug te halen.
Ondertussen ondergaat China zelf een soort China shock. Steeds meer maakindustrie verhuist naar Vietnam en Cambodja omdat Chinese arbeiders te duur worden. De textielindustrie kromp sinds 2011 met 56% en ook in andere arbeidsintensieve sectoren verdwenen miljoenen banen. Of China het erg vindt dat het steeds minder goedkope kleding en speelgoed in elkaar zet? Nee, die sectoren wil het niet meer: ‘They are not the future’, zei econoom David Autor onlangs in een podcast. Het land zet in op AI, robotics, quantum computing en gooit er nog wat techbuzzwords bij.
Dit weekend vertelde de topvrouw van BYD in het FD dat er 122.000 ingenieurs bij de autobouwer werken. In dezelfde editie omschreef topman Jean François van Boxmeer een recent bezoek aan China ‘alsof je in de toekomst kijkt’.
Dus welke banen gaat Trump precies terughalen? (Anna Dijkman in het FD)
…………………………………………………
Winst van autofabrikant Tesla ingestort.
Het bedrijf van Musk verdiende 409 miljoen dollar, een jaar geleden was dat nog 1,4 miljard. De omzet bedroeg van januari tot april 19,3 miljard dollar (16,9 miljard euro). Dat was 9% minder dan in dezelfde periode vorig jaar.
De belangrijkste reden voor de neergang lijkt het gedrag van Musk, die als zelfbenoemde hervormer van Amerikaanse overheidsdiensten krassen in het imago van zijn eigen firma heeft gemaakt.
Toch zijn er meerdere oorzaken voor de slechte cijfers. De concurrentie is toegenomen door de elektrische modellen uit China en van VW, General Motors en Hyundai. Ook de invoerheffingen die Trump de auto-industrie heeft opgelegd spelen een rol.
Musk beloofde dinsdagnacht dat hij minder tijd zal besteden aan de omstreden reorganisatie van de Amerikaanse overheid en meer aan Tesla. Hij zei dat tijdens een toelichting op de cijfers van het 1e kwartaal van 2025. Hij zal vanaf volgende maand slechts ‘een dag of twee’ per week voor Trump aan de slag gaan.
Tesla heeft in China veel concurrentie van BYD en in Europa ligt Tesla onder vuur onder meer vanwege Musks openlijke steun aan extreemrechtse partijen. Zijn hoekige elektrische pick-up ‘Cybertruck’ wordt in de VS als een mislukking gezien. (VK)
……………………………………………………..
Na weigering Faber steunen asielambtenaren vrijwilligers: Welverdiend lintje.
Zo’n 40 ambtenaren van het ministerie van Asiel en Migratie hebben hun steun uitgesproken voor vrijwilligers die vrijdag een lintje ontvingen. Een maand geleden weigerde Faber in te stemmen met de koninklijke onderscheiding voor 5 vrijwilligers.
In een advertentie in Trouw hebben zij hun waardering geuit voor vrijwilligers. ‘Hun toewijding staat symbool voor het werk van zoveel vrijwilligers die zich dagelijks met warmte en betrokkenheidinzetten’, staat in de advertentie. De ambtenaren laten zich voor het eerst publiekelijk uit over de lintjes sinds Faber vorige maand weigerde in te stemmen met de keuze om 5 vrijwilligers van het COA een koninklijke onderscheiding te geven. Dat Faber de handtekening niet wilde zetten is hoogst ongebruikelijk, normaal is dit een formaliteit. Doordat Schoof en Uitermark van Binnenlandse Zaken in plaats van Faber tekenden ontvingen de vrijwilligers uiteindelijk alsnog een lintje.
Via de advertentie laten de ambtenaren zien dat ze dit besluit steunen wat niet gebruikelijk is. Rijksambtenaren zijn onderdeel van een groter orgaan, het ministerie, en zijn doorgaans loyaal aan hun bewindspersoon. ‘Wij willen alle vrijwilligers op dit gebied graag via deze weg bedanken en onze waardering voor hen uitspreken’, onderschrijven de ambtenaren. ‘Wij werken voor het ministerie van Asiel en Migratie en weten hoe belangrijk hun werk is. (NRC)
………………………………………………….
Opwarming aarde groot risico voor economie, aanpassing moet sneller.
+ Klimaatverandering heeft nu al veel invloed op de Nederlandse economie.
+ Als burgers, bedrijven en politici zich niet aanpassen lopen kosten nog veel verder op.
+ Aanpassing kan ingrijpend zijn, zoals stoppen met verbouwen bepaalde gewassen.
De vereiste maatregelen kunnen ingrijpend zijn zoals een streep door landbouwergunningen, ontzegging van drinkwater aan bedrijven of een verbod op woningbouw op risicovolle plekken. Gebeurt dat niet dan zullen droogte, zware regenval en zeespiegelstijging de economie hard raken waarschuwen wetenschappers, verzekeraars en waterschappen. Elke dag is er een klimaatramp in de wereld. We moeten ons voorbereiden op wat ons te wachten staat, zegt deltacommissaris Co Verdaas. Zoals afgelopen maart, de droogste maartmaand ooit gemeten. Er vonden meerdere bosbranden plaats, o.a. bij Drunen in Noord Brabant.
Aardopwarming zorgt voor droge zomers en natte winters. De kans op extreem weer neemt daardoor toe zegt het KNMI. Burgers, bedrijven en politici passen zich te weinig aan om het schadelijke effect op de economie te beperken, zeggen 8 experts met wie het FD sprak. Volgens hen is Nederland gewend aan het bedwingen van de natuur met technische oplossingen maar het nieuwe klimaat is zo extreem dat het over alle maakbaarheidsgrenzen gaat zegt Hein Pieper, dijkgraaf: ‘Het effect van klimaatextremen is overal zichtbaar.’ Droogte zorgt voor funderingschade bij huizen, droge en natte periodes leidden vorig jaar tot mislukte oogsten en de hoogste aardappelprijs ooit. Zware regenval leidde tot overstromingen zoals in Limburg toen de waterschade 400 miljoen euro bedroeg. De zeespiegelstijging leidt tot verzilting, nadelig voor de schaarser wordende zoetwatervoorziening. Nederland is als laaggelegen delta extreem kwetsbaar. Daarbij zijn we dichtbevolkt en rijk. We hebben veel te verliezen zegt klimaatexpert Van Hattum.
Volgens de expert is de noodzaak ons aan te passen steeds groter. Nederland haalt zijn doelen voor het verminderen van CO2 niet en Europa is sinds de jaren tachtig 2 keer zo snel opgewarmd als de wereld als geheel. En hebben de VS zich onder Trump ook nog eens teruggetrokken uit het Klimaatakkoord.
Verzekeraars maken zich ook grote zorgen. De verzekerde schade voor klimaatextremen bedraagt 886 miljoen euro. De huidige bedragen liggen waarschijnlijk hoger. Voor aanpassing is het dus noodzakelijk dat Nederland meebeweegt met de natuur in plaats van de natuur naar zijn hand te zetten, zeggen de experts.
Je moet je afvragen of het logisch is gewassen overal te verbouwen. Moet je drinkwater nog wel toestaan voor de industrie, voor doorspoelen van het toilet of sproeien van de tuin. Rivieren moet meer ruimte krijgen om overstromingen te voorkomen, bouwen buiten de dijk en in uiterwaarden wordt onmogelijk. Alle oude boerderijen in de uiterwaarden lagen vroeger op een terp. ‘Die wijsheid hadden ze vroeger,’ zei Pieper, ‘maar de nieuwste stallen zijn onderaan gebouwd. We zijn gewend geraakt dat alles maakbaar is en de overheid de veiligheid garandeert.’ (FD)
……………………………………………….
Europese kardinalen voor het eerst niet in de meerderheid.
De komende weken komen 135 kardinalen bij elkaar om de nieuwe paus te kiezen. Ze komen bijeen in de Sixtijnse Kapel, 15 tot 20 dagen na het overlijden van de paus. Vertrekken mogen ze pas als er tweederde meerderheid is. Dan verschijnt de befaamde witte rook. De afgelopen decennia was dat meestal binnen 2 dagen; in eerdere eeuwen kon het maanden duren. Het kiezen van Benedictus XIV in 1740 spande de kroon, met 182 dagen. Er zijn 252 kardinalen maar slechts 135 hebben er stemrecht. Sinds de jaren zeventig mogen alleen de kardinalen jonger dan 80 jaar een stem uitbrengen. Dit gaf paus Franciscus een kans de stembankjes te bevolken: 80% van de stemgerechtigde kardinalen is benoemd door Franciscus die als progressief werd gezien. Slechts 22 van de stemgerechtigde geestelijken zijn benoemd door zijn conservatieve voorganger Benedictus.
Elke Rooms-katholieke man kan paus worden. In de praktijk is het vrijwel altijd een kardinaal. De laatste niet-kardinaal die paus werd was Urbanus VI in 1378. In deze stemronde zijn de kardinalen uit Europa voor het eerst niet in de meerderheid. Toch is Europa nog steeds oververtegenwoordigd met 53 kardinalen, van wie 17 uit Italië. Van alle katholieken wereldwijd woont naar schatting 21% in Europa maar het continent levert 40% van de kardinalen. Uit Latijns Amerika waar 41% van de katholieken woont komt 18% van de stemmers in het conclaaf. (VK)
Paus Franciscus leefde sober, schuwde het harde morele oordeel en bekommerde zich om de armen. Hij pleitte onophoudelijk voor vrede, tegen ‘economisch kolonialisme’ en doorgeslagen kapitalisme. Aan de conservatieve denkbeelden van de kerk veranderde hij echter weinig. ‘Hij moedigde mij aan om mens te zijn’ zegt priester Marc Timmermans. Deze paus heeft de kerk flink opgeschud, aldus Stijn Fens, de Nederlandse Vaticaan kenner bij uitstek: ‘Hij was sociaal radicaal als het ging om armoede en mensenrechten maar in ethische kwesties was hij juist heel conservatief.’
Hij kwam progressief over maar veranderde niet van opvattingen. Hij vond wel dat iedereen erbij hoorde: als hij homo’s zegende, zegende hij de mens, zei hij, en niet zijn zonden. ‘Na de 12 jaar van zijn pausschap staat wat dat betreft de katholieke leer nog recht overeind. Hij was een radicale paus in de zin dat hij de kerk openzette voor iedereen en tegelijkertijd wilde hij de kerk terugsturen naar de basis van het evangelie.
‘Hij heeft de kerk ‘gerebrand’ en populair gemaakt bij een heel nieuw publiek nadat de kerk in de touwen lag door het misbruikschandaal en de corruptie in het Vaticaan’, aldus Stijn Fens.
‘Om 7.35 paasmaandag is de bisschop van Rome, Franciscus teruggekeerd naar het huis van de vader.’
Zo meldde Kardinaal Farrell de dood van paus Franciscus. Het bericht werd al verwacht maar kwam toch nog als een schok. Een dag tevoren had de paus zich nog laten zien op het balkon, broos en zwak, maar nog steeds in functie. Hij had zelfs een minimaal programma afgewerkt van audiënties, de zegen Urbi et Orbi uitgesproken en een korte rit in de pausmobiel gemaakt. Het programma zat erop, iedereen had hem nog één keer gezien en zelf had hij nog één keer Pasen gevierd, een van de belangrijkste katholieke feesten van het jaar. Op pure wilskracht had hij zijn programma uitgevoerd, dat was wat hij wilde. Artsen hadden hem dat ontraden. Zondagochtend had hij nog geschenken uitgewisseld met JD Vance en zaterdag had hij een massa audiëntie gegeven aan een zaaltje vol genodigden met de Nederlandse ministers Keijzer en Van Weel op de voorste rij. Zittend in zijn rolstoel had hij de zegen uitgesproken en daarna nog een kleine groep genodigden ontvangen. Vervolgens werd hij rondgereden langs de menigte op het plein die hem toejuichte en applaudisseerde toen hij voorbijkwam. Maandagochtend overleed hij aan een hersenbloeding en hartfalen. (VK)
…………………………………………………….
Geld ouders weegt steeds zwaarder bij eerste woning.
Meer koopstarters ontvangen een schenking van (schoon)ouders bij het kopen van een woning en het schenkingsbedrag neemt toe, aldus het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Woningbezit en vermogen versterken elkaar zo steeds meer, concluderen de economen.
Koopstarters vormen een belangrijke groep op de woningmarkt. Vorig jaar waren zij goed voor bijna de helft van alle woningaankopen. De starter heeft tegenwoordig relatief vaker een hoog inkomen. In 2024 lag dat aandeel op 66%, tegenover 57% in 2018. Vorig jaar kreeg bijna een op de drie koopstarters een schenking van (schoonouders) bij het kopen van een woning. Dat is de helft meer dan in 2018. Het schenkingsbedrag is in 6 jaar tijd ook met ongeveer de helft gestegen, tot gemiddeld € 58.000,00.
Bij bijna 10% van deze schenkingen gaat het zelfs om € 100.000,00 of meer. Schenkingen hebben een prijsopdrijvend effect, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Kopers met schenkingen zijn eerder bereid tot overbieden. (FD)
……………………………………………………….
NSC moet verder zonder Omtzigt, maar kan dat wel?
De partij is gebouwd rondom één persoon: Pieter Omtzigt. Kan zo’n partij zonder boegbeeld? Het LPF scenario ligt op de loer.
De eerste haarscheurtjes zijn al zichtbaar bij NSC. De partij was in 2023 opgericht door Omtzigt, droeg vanaf het begin zijn ideeën uit, bestond uit mensen die zich gemeld hadden omdat ze hém bewonderden. De naam van de partij is gebaseerd op een boek dat hij heeft geschreven. De dag na het vertrek bleek al wat het betekent als een partij zo sterk om 1 persoon draait. In het programma ‘Dit is Tijs’ zei Nicolien van Vroonhoven ten Van de Brink dat ze ‘zeker’ openstaat voor verzoening met het CDA, waar zij beiden vandaan komen. En een fusie? ‘Ik sluit niks uit voor de toekomst.’
Diezelfde avond namen 2 bewindspersonen van NSC, minister Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken) en staatssecretaris Sandra Palmen (Herstel en Toelagen) in Nieuwsuur afstand van Nicolien van Vroonhoven.
Gevraagd naar een fusie met het CDA zeiden Uitermark en Palmen: ‘Dat is absoluut niet aan de orde: zij hadden in het kabinet een belangrijke klus te klaren’, zei Uitermark en NSC heeft ‘echt een eigen identiteit’.
NSC houdt volgens de peilingen nog maar 2 van de 20 zetels over, maar zei Uitermark: ‘Wij zijn niet opgericht voor peilingen’.
De 20 Kamerleden en 7 bewindspersonen van NSC danken hun baan aan Omtzigt. Hij was lange tijd de kracht van NSC, toen kiezers in hem de antithese van de dichtgeslibde Haagse politiek zagen. Maar intern werd de dominantie van Omtzigt de afgelopen maanden steeds meer als bedreiging gezien.
NSC moet zich in een kabinet met de PVV staande houden én zich als partij ontwikkelen. Omtzigt liep daarbij steeds meer in de weg. Zoals kiezers hem enorm groot maakten in 2023 als politiek verlosser, zo raakten ze nu ook in extreme mate op hem uitgekeken. Je lot zo verbinden aan een persoon is, zo zagen ze ook bij NSC is heel kwetsbaar. Wie NSC uiteindelijk gaat leiden, het probleem blijft hetzelfde: ze zullen de partij moeten zien los te maken van haar boegbeeld. (NRC)
…………………………………………………
Meer elektrisch rijden en meer CO2-afvang in klimaatakkoord.
Kabinet nadert akkoord over klimaatbeleid met verzameling kleine maatregelen.
Elektrisch rijden stimuleren, meer CO2 afvangen en energiezuinige woningen aantrekkelijk maken. Het kabinet komt vrijwel zeker met een reeks voorstellen om de CO2-uitstoot te verminderen zodat de doelstellingen rond klimaat binnen handbereik komen.
Klimaatbeleid ligt politiek gevoelig in de huidige coalitie waar meerdere partijen, de PVV voorop, het liefst geen enkele maatregel doorvoeren. Bijna elk voorstel kost geld, ofwel voor de schatkist ofwel voor het bedrijfsleven of consument. Hermans moet echter maatregelen nemen omdat uit de doorberekening van afgelopen najaar is gebleken dat een belangrijk doel anders onbereikbaar dreigt te worden. Namelijk om de broeistofgassen, zoals CO2 in 2030 met 55% terug te dringen ten opzichte van het referentiejaar 1990.
Haar maatregelen doen zo min mogelijk ‘politieke’ pijn en kosten de schatkist geen geld. Op het lijstje staat onder andere: het aantrekkelijker maken van elektrische leaseauto’s, een gewichtscorrectie van de elektrische auto op de wegenbelasting boven op de huidige correctie.
Verder gaat ze energiezuinige woningen aantrekkelijker maken. Kopers van huizen met energielabel E,F en G kunnen met Nationale hypotheekgarantie goedkoop lenen om het huis naar een hoog label te tillen. (FD)
…………………………………………………
VS bereid tot grote concessies aan Rusland om snel tot vrede te komen.
De pogingen van Trump om de Oekraïneoorlog te beëindigen zijn een cruciale week ingegaan. Trump zegt te hopen dat Oekraïne en Rusland nog deze week instemmen met een akkoord. Alles wijst erop dat de VS bereid zijn tot grote concessies aan Moskou. Zelensky staat onder grote druk van de Amerikanen om positief te reageren op vergaande voorstellen van het Witte Huis.
Trump zou bereid zijn de Krim te erkennen. Ook zouden de VS instemmen met andere grote eisen van Moskou. Het Kremlin wil voorkomen dat Oekraïne NAVO-lid mag worden en eist verlichting van internationale sancties.
De Amerikaanse voorstellen zouden al zijn besproken met Oekraïne en verschillende Europese landen. Een dag later zei Rubio dat het in een aantal dagen duidelijk moest worden of een akkoord nog binnen bereik was. Zo niet, zouden de VS stoppen met pogingen om de oorlog te beëindigen. Als Kiev instemt worden de plannen voorgelegd aan Rusland door de VS.
Hopelijk sluiten Rusland en Oekraïne een deal. Beide landen zullen dan daarna belangrijke zaken doen met de VS en een fortuin verdienen. Hij kondigde aan snel details daarover te verschaffen.
Kiev eist nog altijd terugtrekking van Rusland uit de Krim. Ook zou het Amerikaanse plan neerkomen op een bevriezing van de huidige frontlinie waardoor Rusland de macht houdt over 20% bezet gebied.
Het Kremlin toonde zich tevreden dat Trump Oekraïne uitsluit van het NAVO-lidmaatschap. Keith Kellogg bevestigde eens te meer dat het lidmaatschap van Kiev definitief van de baan is. Daar zijn wij uiteraard tevreden mee zei Kremlin woordvoerder Peskov. (VK)
…………………………………………………
Wapens uit Rusland naar grens van NAVO.
Moskou stuurt nieuw materieel niet naar Oekraïne, meldt de MIVD, maar naar Europa.
Een alarmerend detail uit het jaarverslag: Rusland stuurt zijn nieuwste tanks niet naar Oekraïne maar in de richting van de grens met de NAVO. Rusland produceert inmiddels méér militair materieel dan Moskou nodig heeft aan het Oekraiense front. En terwijl Russische militairen in Oekraïne het vaak moeten doen met stokoude tanks, is Moskou bezig met een militaire opbouw richting Europa, zo vertelt MIVD-directeur Peter Reesink. ‘De Russische strijdkrachten hebben hun militaire organisatie in westelijke richting aangepast, nieuwe hoofdkwartieren ingericht. Daar is het nieuwe materieel voor bestemd. Natuurlijk hebben ze sinds het uitbreken van de oorlog veel capaciteit weggehaald maar het feit dat ze hun nieuwe spullen niet naar Oekraïne sturen is tamelijk omineus.
Al ruim een jaar waarschuwt de Nederlandse defensietop voor de risico’s van een militaire aanval op Europa maar nog nimmer waren die waarschuwingen zo concreet. Defensieminister Brekelenkamp sprak afgelopen najaar van een ‘grijze’ zone tussen oorlog en vrede. Inmiddels, zegt Reesink, is het misschien beter om te spreken van ‘donkergrijs’.
Het Kremlin besteedt 40% van het bbp aan defensie en binnenlandse veiligheid. Het Russische budget is inmiddels hoger dan van alle Europese landen bij elkaar.
Tegelijkertijd heeft Moskou zijn hybride oorlogsvoering in Europa opgevoerd. Ze worden steeds brutaler in de pogingen om de Nederlandse maatschappij te ontwrichten en te destabiliseren. De Russen zijn nu voor het eerst overgegaan tot online sabotage, dat zegt genoeg. Hiermee zoekt Rusland nadrukkelijk de grenzen op. Reesink spreekt van een kantelmoment.
Terwijl de Russische oorlogseconomie op volle toeren draait aarzelen veel Europese landen over het ophogen van hun defensie-uitgaven. In de voorjaarsnota trekt het kabinet ruim 700 miljoen uit voor de krijgsmacht terwijl er ruim 15 miljard nodig is om de NAVO doelstellingen in de komende jaren te halen. En zelfs als het geld wordt gevonden gaat het enkele jaren duren voordat Europa Rusland kan bijbenen. (NRC)
……………………………………………………
China Shock 2.0.
De opkomst van China als goedkope fabriek van de wereld vaagde tussen 1999 en 2007 bijna 4 miljoen banen in de Amerikaanse industrie weg. Deze China shock liet delen van de VS berooid achter met werkloosheid, armoede en gezondheidsproblemen als erfenis. Trump beloofde de banen terug te halen.
Ondertussen ondergaat China zelf een soort China shock. Steeds meer maakindustrie verhuist naar Vietnam en Cambodja omdat Chinese arbeiders te duur worden. De textielindustrie kromp sinds 2011 met 56% en ook in andere arbeidsintensieve sectoren verdwenen miljoenen banen. Of China het erg vindt dat het steeds minder goedkope kleding en speelgoed in elkaar zet? Nee, die sectoren wil het niet meer: ‘They are not the future’, zei econoom David Autor onlangs in een podcast. Het land zet in op AI, robotics, quantum computing en gooit er nog wat techbuzzwords bij.
Dit weekend vertelde de topvrouw van BYD in het FD dat er 122.000 ingenieurs bij de autobouwer werken. In dezelfde editie omschreef topman Jean François van Boxmeer een recent bezoek aan China ‘alsof je in de toekomst kijkt’.
Dus welke banen gaat Trump precies terughalen? (Anna Dijkman in het FD)
…………………………………………………
Winst van autofabrikant Tesla ingestort.
Het bedrijf van Musk verdiende 409 miljoen dollar, een jaar geleden was dat nog 1,4 miljard. De omzet bedroeg van januari tot april 19,3 miljard dollar (16,9 miljard euro). Dat was 9% minder dan in dezelfde periode vorig jaar.
De belangrijkste reden voor de neergang lijkt het gedrag van Musk, die als zelfbenoemde hervormer van Amerikaanse overheidsdiensten krassen in het imago van zijn eigen firma heeft gemaakt.
Toch zijn er meerdere oorzaken voor de slechte cijfers. De concurrentie is toegenomen door de elektrische modellen uit China en van VW, General Motors en Hyundai. Ook de invoerheffingen die Trump de auto-industrie heeft opgelegd spelen een rol.
Musk beloofde dinsdagnacht dat hij minder tijd zal besteden aan de omstreden reorganisatie van de Amerikaanse overheid en meer aan Tesla. Hij zei dat tijdens een toelichting op de cijfers van het 1e kwartaal van 2025. Hij zal vanaf volgende maand slechts ‘een dag of twee’ per week voor Trump aan de slag gaan.
Tesla heeft in China veel concurrentie van BYD en in Europa ligt Tesla onder vuur onder meer vanwege Musks openlijke steun aan extreemrechtse partijen. Zijn hoekige elektrische pick-up ‘Cybertruck’ wordt in de VS als een mislukking gezien. (VK)
……………………………………………………..
Na weigering Faber steunen asielambtenaren vrijwilligers: Welverdiend lintje.
Zo’n 40 ambtenaren van het ministerie van Asiel en Migratie hebben hun steun uitgesproken voor vrijwilligers die vrijdag een lintje ontvingen. Een maand geleden weigerde Faber in te stemmen met de koninklijke onderscheiding voor 5 vrijwilligers.
In een advertentie in Trouw hebben zij hun waardering geuit voor vrijwilligers. ‘Hun toewijding staat symbool voor het werk van zoveel vrijwilligers die zich dagelijks met warmte en betrokkenheidinzetten’, staat in de advertentie. De ambtenaren laten zich voor het eerst publiekelijk uit over de lintjes sinds Faber vorige maand weigerde in te stemmen met de keuze om 5 vrijwilligers van het COA een koninklijke onderscheiding te geven. Dat Faber de handtekening niet wilde zetten is hoogst ongebruikelijk, normaal is dit een formaliteit. Doordat Schoof en Uitermark van Binnenlandse Zaken in plaats van Faber tekenden ontvingen de vrijwilligers uiteindelijk alsnog een lintje.
Via de advertentie laten de ambtenaren zien dat ze dit besluit steunen wat niet gebruikelijk is. Rijksambtenaren zijn onderdeel van een groter orgaan, het ministerie, en zijn doorgaans loyaal aan hun bewindspersoon. ‘Wij willen alle vrijwilligers op dit gebied graag via deze weg bedanken en onze waardering voor hen uitspreken’, onderschrijven de ambtenaren. ‘Wij werken voor het ministerie van Asiel en Migratie en weten hoe belangrijk hun werk is. (NRC)
………………………………………………….
Opwarming aarde groot risico voor economie, aanpassing moet sneller.
+ Klimaatverandering heeft nu al veel invloed op de Nederlandse economie.
+ Als burgers, bedrijven en politici zich niet aanpassen lopen kosten nog veel verder op.
+ Aanpassing kan ingrijpend zijn, zoals stoppen met verbouwen bepaalde gewassen.
De vereiste maatregelen kunnen ingrijpend zijn zoals een streep door landbouwergunningen, ontzegging van drinkwater aan bedrijven of een verbod op woningbouw op risicovolle plekken. Gebeurt dat niet dan zullen droogte, zware regenval en zeespiegelstijging de economie hard raken waarschuwen wetenschappers, verzekeraars en waterschappen. Elke dag is er een klimaatramp in de wereld. We moeten ons voorbereiden op wat ons te wachten staat, zegt deltacommissaris Co Verdaas. Zoals afgelopen maart, de droogste maartmaand ooit gemeten. Er vonden meerdere bosbranden plaats, o.a. bij Drunen in Noord Brabant.
Aardopwarming zorgt voor droge zomers en natte winters. De kans op extreem weer neemt daardoor toe zegt het KNMI. Burgers, bedrijven en politici passen zich te weinig aan om het schadelijke effect op de economie te beperken, zeggen 8 experts met wie het FD sprak. Volgens hen is Nederland gewend aan het bedwingen van de natuur met technische oplossingen maar het nieuwe klimaat is zo extreem dat het over alle maakbaarheidsgrenzen gaat zegt Hein Pieper, dijkgraaf: ‘Het effect van klimaatextremen is overal zichtbaar.’ Droogte zorgt voor funderingschade bij huizen, droge en natte periodes leidden vorig jaar tot mislukte oogsten en de hoogste aardappelprijs ooit. Zware regenval leidde tot overstromingen zoals in Limburg toen de waterschade 400 miljoen euro bedroeg. De zeespiegelstijging leidt tot verzilting, nadelig voor de schaarser wordende zoetwatervoorziening. Nederland is als laaggelegen delta extreem kwetsbaar. Daarbij zijn we dichtbevolkt en rijk. We hebben veel te verliezen zegt klimaatexpert Van Hattum.
Volgens de expert is de noodzaak ons aan te passen steeds groter. Nederland haalt zijn doelen voor het verminderen van CO2 niet en Europa is sinds de jaren tachtig 2 keer zo snel opgewarmd als de wereld als geheel. En hebben de VS zich onder Trump ook nog eens teruggetrokken uit het Klimaatakkoord.
Verzekeraars maken zich ook grote zorgen. De verzekerde schade voor klimaatextremen bedraagt 886 miljoen euro. De huidige bedragen liggen waarschijnlijk hoger. Voor aanpassing is het dus noodzakelijk dat Nederland meebeweegt met de natuur in plaats van de natuur naar zijn hand te zetten, zeggen de experts.
Je moet je afvragen of het logisch is gewassen overal te verbouwen. Moet je drinkwater nog wel toestaan voor de industrie, voor doorspoelen van het toilet of sproeien van de tuin. Rivieren moet meer ruimte krijgen om overstromingen te voorkomen, bouwen buiten de dijk en in uiterwaarden wordt onmogelijk. Alle oude boerderijen in de uiterwaarden lagen vroeger op een terp. ‘Die wijsheid hadden ze vroeger,’ zei Pieper, ‘maar de nieuwste stallen zijn onderaan gebouwd. We zijn gewend geraakt dat alles maakbaar is en de overheid de veiligheid garandeert.’ (FD)
……………………………………………….
Europese kardinalen voor het eerst niet in de meerderheid.
De komende weken komen 135 kardinalen bij elkaar om de nieuwe paus te kiezen. Ze komen bijeen in de Sixtijnse Kapel, 15 tot 20 dagen na het overlijden van de paus. Vertrekken mogen ze pas als er tweederde meerderheid is. Dan verschijnt de befaamde witte rook. De afgelopen decennia was dat meestal binnen 2 dagen; in eerdere eeuwen kon het maanden duren. Het kiezen van Benedictus XIV in 1740 spande de kroon, met 182 dagen. Er zijn 252 kardinalen maar slechts 135 hebben er stemrecht. Sinds de jaren zeventig mogen alleen de kardinalen jonger dan 80 jaar een stem uitbrengen. Dit gaf paus Franciscus een kans de stembankjes te bevolken: 80% van de stemgerechtigde kardinalen is benoemd door Franciscus die als progressief werd gezien. Slechts 22 van de stemgerechtigde geestelijken zijn benoemd door zijn conservatieve voorganger Benedictus.
Elke Rooms-katholieke man kan paus worden. In de praktijk is het vrijwel altijd een kardinaal. De laatste niet-kardinaal die paus werd was Urbanus VI in 1378. In deze stemronde zijn de kardinalen uit Europa voor het eerst niet in de meerderheid. Toch is Europa nog steeds oververtegenwoordigd met 53 kardinalen, van wie 17 uit Italië. Van alle katholieken wereldwijd woont naar schatting 21% in Europa maar het continent levert 40% van de kardinalen. Uit Latijns Amerika waar 41% van de katholieken woont komt 18% van de stemmers in het conclaaf. (VK)
