Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 3 maart t/m zo 9 maart 2025
Europa wil initiatief overnemen met vredesplan Oekraïne.
Onder leiding van Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk wordt een plan uitgewerkt ‘om de gevechten in Oekraïne te beëindigen’, dat zal worden voorgelegd aan Trump.
Dat was de uitkomst van de top van veelal Europese regeringsleiders in Londen. Daar zeiden meerdere landen ertoe bereid te zijn troepen te leveren voor een eventuele vredes- of stabilisatiemissie in Oekraïne die de vrede zal moeten bewaken, aldus Starmer. Schoof sprak zijn steun uit voor het Brits-Franse initiatief.
De Europese leiders staken in Londen ook Zelensky een hart onder de riem. Diens botsing met Trump zette extra druk op de ontmoeting. EU-buitenlandchef Kaja Kallas zei dat de ‘vrije wereld een nieuwe leider nodig heeft’. Starmer sprak van een moment voor de Europese veiligheid dat zich slechts eens per generatie voordoet.
Het plan van de Britten en de Fransen is echter niet om de Amerikaanse leiderschapsrol over te nemen. In plaats daarvan willen Starmer en Macron het initiatief terugpakken door met Oekraïne een vredesvoorstel uit te werken. Intussen kunnen ze dan aan Trump laten zien dat Europa bereid is zich veel meer in te spannen voor de eigen veiligheid, via de vredesmissie en via de defensie-uitgaven.
Schoof: ‘De Amerikanen kijken toch naar Europa van: jullie doen te weinig. Op het moment dat wij meer gaan doen denk ik dat we elkaar vanzelf weer gaan vinden.’
Mark Rutte zei tegen journalisten dat het tijd is om te stoppen met roddelen over wat de VS wel of niet zullen gaan doen.
Starmer belde met Trump. Hij impliceerde dat hij het vredesinitiatief aan Trump had voorgelegd: ‘Ik zou deze afslag niet nemen als ik niet zou denken dat dit een positief resultaat zou opleveren.’ (FD)
……………………………………………………
Droomscenario voor het Kremlin.
Rusland kijkt verlekkerd naar ‘schitterende show in Witte Huis.
Net als elders in de wereld is ook in Rusland met open mond gekeken naar de beelden die uit het Witte Huis kwamen. Na de eerste schok kwam al gauw de euforie. Op sociale media wedijverden commentatoren om wie het beste de vloer kon aanvegen met Zelensky, al jarenlang een permanent en geliefd doelwit in de Russische media en politiek. Het was een droomscenario voor het Kremlin wat zich voltrok voor het oog van de wereld.
Vooralsnog is Poetin de lachende derde door niets en niemand gebonden en kan hij doorgaan op de ingeslagen weg. Dat betekent eerst en vooral dat de strijd op het slagveld onverminderd doorgaat. ‘Poetin heeft voor de zoveelste keer gewonnen, zelfs zonder te hebben deelgenomen aan de strijd’, besloot Vladimir Kornilov op het staatspersbureau RIA Novosti. De huisreporter van het Kremlin, Zaroebin wees er nog eens fijntjes op dat Poetin Zelensky in een interview enkele dagen geleden al ‘een toxisch’ persoon’ noemde. ‘En Trump begrijpt dat waarschijnlijk’, zei Poetin erbij.
Medvedev maakt Zelensky uit voor ‘cocaineclown en ondankbaar varken. ‘Trump heeft hem de waarheid in zijn gezicht gezegd: het regime in Kiev speelt met een 3e Wereldoorlog’. In alle Russische commentaren wordt Zelensky steevast aangeduid als ‘clown’, komiek’ of ‘voormalige komiek’ - door het slijk gehaald. Het zou hem aan intellect ontbreken om met mondiale zwaargewichten te onderhandelen.
Aanbevelingen door de ‘Komsoloskaja Pravda’ aan Trump: Terughalen van legerofficieren en CIA-medewerkers, intrekken van gebruik door Oekraïne van Amerikaanse wapens en stoppen met levering van wapens, materieel en munitie aan Oekraïne! (VK)
……………………………………………………
Vertrouwen in kabinet gedaald.
Sinds het aantreden van het kabinet Schoof is het vertrouwen in de regering fors gedaald onder hoogopgeleiden. In het voorjaar van 2024 had 60 procent van hen vertrouwen in de regering, dit daalde in de nazomer naar 52% aldus het SCP.
Opvallend is dat het vertrouwen onder hoogopgeleiden (hbo/vwo) tijdens de onderzoeksperiode vorig jaar voor het eerst gelijk was aan dat van praktisch geschoolden. ‘Dat is opmerkelijk omdat we structureel zien dat hbo-en wo-opgeleiden meer vertrouwen in de politiek hebben dan mbo- en vmbo-opgeleiden’, zegt SCP-onderzoeker Josje den Ridder.
Een laag vertrouwen in de regering is niet nieuw maar de genoemde redenen veranderden wel deels. Zoals de slechte samenwerking binnen de coalitie. ‘Dat is iets wat eerder niet spontaan genoemd werd’, zegt Den Ridder. ‘Deze regering is een ‘moetje’ zonder chemie. Ze besteden meer tijd aan elkaar afbranden dan dat ze constructief de vele problemen proberen aan te pakken’, zegt een vrouwelijke respondent.
Een tweede reden voor het lage vertrouwen die vooral door hbo- en vwo-respondenten wordt genoemd is de vermeende incompetentie van bewindspersonen. Een 27-jarige man (vwo-opgeleid): ‘Ministers zijn minder capabel. Kennis van zaken is laag, plannen zijn onrealistisch en men is te veel bezig met populisme en heeft weinig bereikt.’
Gebrek aan daadkracht is een derde verklaring voor het lage vertrouwen. Al sinds Rutte IV is een van de meest genoemde zorgen dat de politiek alleen met zichzelf bezig is, zegt Den Ridder. (NRC)
………………………………………………….
Heilige huisjes wankelen….
Ai, de inflatie is in Nederland wéér gestegen. Het gemiddelde in de eurozone daalde juist, dus op een hogere rente als rem hoeven we niet te rekenen. Hoe krijgen we dan de geest weer in de fles? Over één ding lijken economen steeds eensgezinder: Géén loonmatiging.
De Nederlandse Bank en werkgeversorganisaties waarschuwen geregeld voor te hoge looneisen, met als doembeeld een loon-prijsspiraal en het risico dat Nederland te duur wordt.
Maar Rabobank stelt dat onze concurrentiepositie wel een stootje kan hebben en dat de ‘loonkosten per eenheid product’ nog steeds veel lager dan gemiddeld zijn in de eurozone. Econoom Paul Beer pleitte voor hogere lonen en minder export als manier om inflatie juist te bestrijden. Door hogere lonen zal de export wat af- en de import toenemen, komt de economie in evenwicht en zal de inflatie dalen. Nederland kan prima toe met een kleiner handelsoverschot, vindt ook CPB-directeur Pieter Hasekamp. Hogere lonen stimuleren bovendien innovatie.
Twee heilige huisjes van ons economisch denken – loonmatiging en Nederland exportkampioen – wankelen. Gaan ze om..? (Anna Dijkman in het FD)
…………………………………………………………..
Anora de grote Oscarwinnaar: komisch drama over stripper geëerd met 5 beeldjes.
Dank aan de Academy voor het bekronen van écht onafhankelijke cinema sprak de Amerikaanse filmmaker Sean Baker (54) nadat bekend was gemaakt dat de laatste en belangrijkste Oscar óók naar Anora ging.
Zijn zonder een grote studio gerealiseerde film kende het – naar Hollywoodbegrippen – minimale budget van 6 miljoen dollar. Het eerder in Cannes al met de Palm d’Or geëerde komische drama over een stripper die trouwt met een Russische oligarchenzoon won zondagnacht bij de uitreiking in Los Angeles in de categorieën beste film, best regie, beste originele script, beste montage én beste vrouwelijke hoofdrolspeler, voor Mikey Madison. De 25-jarige actrice die eerder hooguit bekend was van haar bijrol in Quentin Tarantino’s Once Upon a Time…in Hollywood ,groeide op in Los Angeles. Maar zei ze in haar dankwoord: ‘Hollywood leek altijd ver weg.’
Baker, die zijn films ook zelf schrijft en monteert won 4 van de trofeeën op persoonlijke titel. Waarbij die voor beste film ook werd gedeeld met zijn echtgenote, producente Samantha Quan. Seks is enkel een transactie in het sociaal-realistische Anora waarin Baker het komische, wrange én gevoelige op uitzonderlijke wijze samenvlecht, door halverwege het drama plots een bijna slapstickachtige bocht te nemen. Als stripper Ani (Madison) valt voor het labiele Russische rijkeluiszoontje Yuri, sturen diens schatrijke ouders wat knechten achter haar aan om het in Las Vegas voltrokken huwelijk te beëindigen.
Nederlands succes was er in de categorie voor de korte film die werd gewonnen door I’m Not a Robot, van Victoria Warmerdam (31). Het eveneens genomineerde Nederlandse Wander to Wonder voor beste animatiefilm, viel niet in de prijzen. (VK)
……………………………………………………
RvS: kabinet moet knopen doorhakken over klimaatbeleid.
Nederland moet duidelijke keuzes maken in zijn klimaatbeleid. De kabinetsplannen voor het terugdringen van de CO2-uitstoot tot 2035 zijn niet concreet genoeg. Daardoor komt het doel in gevaar van een klimaat neutrale economie in 2050. Dat schrijft de afdeling advisering van de Raad van State.
Eens in de 5 jaar neemt de RvS de klimaatplannen onder de loep. Het gaat om de maatregelen die Nederland wil nemen tussen 2025 en 2035 om uiteindelijk in 2050 op netto-nul CO2-uitstoot uit te komen. Zo wil het kabinet investeren in windparken op zee, kerncentrales en het opslaan van CO2-uitstoot. Minister van Klimaat en Groene Groei, Sophie Hermans (VVD) heeft zich – anders dan het vorige kabinet – gefocust op groene economische groei. Ook wil het kabinet dat de kosten voor het klimaatbeleid eerlijker worden verdeeld.
Maar Hermans houdt in haar plannen te veel opties open, schrijft de RvS. Zij maakt geen duidelijke rechtgevende keuzes over hoe een duurzaam Nederland eruitziet.
Zoals: Welke locaties lenen zich voor de vestiging van welke industrie? Aan welke bedrijven moet minder of helemaal geen prioriteit worden toegekend? Hoe kan het wonen en werken in Nederland zo worden ingericht dat het zoveel mogelijk hand in hand gaat met de verduurzamingsopgaven?
Ook moet het kabinet bepalen waar cruciale infrastructuur komt, zoals elektriciteitskabels en groene waterstofpijpleidingen. Volgens de RvS hebben met name bedrijven houvast nodig in klimaatbeleid. ‘Zij zullen geen investeringen doen als zij niet weten waar ze aan toe zijn.’ Het is belangrijk dat het kabinet keuzes voor de middellange termijn nu al maakt omdat de industrie haar verduurzamingsplannen niet van de grond krijgt en uit Nederland dreigt te vertrekken.
Ook hekelt de RvS dat het huidige kabinet klimaatmaatregelen heeft ingetrokken, zoals het plan om een fossiele cv-ketel per 2026 te verbieden en het transitiefonds van €20 mrd voor de landbouwsector. ((FD)
………………………………………………………..
Von der Leyen: EU-landen moeten 800 miljard extra investeren.
De Europese Commissie wil dat de EU-landen hun uitgaven voor defensie de komende jaren met zeker 800 miljard euro verhogen. Dat is niet alleen nodig voor het beschermen van de Europese veiligheid, maar ook voor extra militaire hulp aan Oekraïne nu de VS hun wapensteun aan Kiev hebben opgeschort.
Het is het Europese antwoord op de oorlogsplannen van Poetin en de onberekenbaarheid van Trump. Europa schudt op zijn grondvesten, stelt Von der Leyen. ‘En de geschiedenis leert ons dat wanneer de Europese orde wankelt, het hele internationale systeem kan gaan schuiven.’
De Commissie vraagt daarom alle landen om hun defensie-uitgaven fors op te schroeven. Als de lidstaten 1,5% van hun bbp extra in defensie steken, genereert dat de komende 4 jaar 650 miljard euro voor investeringen in de defensie-industrie. De norm ligt nu op 2%. Deze norm optrekken naar 3,5% is een forse financiële oplossing. Rutte dringt hier al langer op aan.
De Commissie zal de Europese begrotingsregels tijdelijk versoepelen zodat lidstaten niet bestraft worden als hun schulden en tekorten oplopen door de extra defensie-uitgaven. Op den duur moeten de EU-landen wel weer voldoen aan de regels van het Stabiliteitspact.
De miljarden moeten besteed worden aan een raketschild, ontwikkeling van drones en raketten, artillerie, munitie en militair transport. (VK)
………………………………………………
Zelensky zegt graag samen te werken met Trump.
Hij hoopt met verzoenende woorden naar Trump de Amerikaanse steun terug te winnen en tot vrede met Rusland te komen.
‘Oekraïne is bereid om zo snel mogelijk aan de onderhandelingstafel aan te schuiven om blijvende vrede dichterbij te brengen’, zegt Zelensky. ‘Ik en mijn team staan klaar om onder Trumps sterke leiderschap te werken’, zegt de president. Ook geeft Zelensky aan dat Oekraïne bereid is de grondstoffendeal te tekenen. Hij ziet dat als ‘een stap naar grotere veiligheid en stevige veiligheidsgaranties’. Zelensky’s bericht volgt op de berichten uit de VS dat de Amerikaanse militaire steun per direct wordt opgeschort! (NRC)
……………………………………………………..
Wereldwijd steeds meer autoritaire regimes.
Democratie was er niet eerder zo slecht aan toe, het aantal landen dat zeer ondemocratisch is, is de afgelopen jaren afgelopen jaren opgelopen van 23 landen naar 47 landen in 2024, aldus ‘The Economist’.
Het overgrote deel van de wereldbevolking, bijna 40%, leeft onder een autoritair regime. De zeer ondemocratische landen hebben een score van 3 of minder. Mondiaal krijgt de democratie een rapportcijfer van 5,1 in 2024, het laagste cijfer in de afgelopen 18 jaar. Slechts een fractie van de bevolking leeft in een land waar de democratie optimaal functioneert.
In 2024 werden de meeste verkiezingen ooit gehouden. Democratisch waren deze echter niet altijd. The Economist noemt Poetins herverkiezing een schijnvertoning. Rusland scoort dan ook een 2,8 en staat op plaats 151. Men voorspelt dat de VS in 2025 verder zullen afzakken door de instabiliteit die Trump teweegbrengt.
Nederland scoort hoog en staat voor het 3e jaar op rij op de 9e plek in de wereldranglijst. In Europa telt Frankrijk dit jaar niet meer als een volwaardige democratie. Het land is vaker een grensgeval maar deed het de afgelopen twee jaar beter. De daling in 2024 wordt toegeschreven aan het bewogen politieke jaar waarin 4 verschillende premiers aan de macht waren.
Noorwegen staat op nummer één en is voor het 16e jaar op rij het land waar de democratie onverminderd floreert. (VK)
………………………………………………
Oekraïne dreigt doof en blind te worden in strijd tegen Rusland.
De VS geven geen militaire informatie meer aan Kiev. Het Europese alternatief blijft kwalitatief achter bij Amerikaanse bronnen.
Na het stopzetten maandag van de Amerikaanse wapenleveranties staakt de regering Trump ook het delen van militaire inlichtingen met Oekraïne. Het betekent een nieuwe, zware tegenslag voor de Oekraïners in hun strijd tegen de Russische bezetter.
De nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz zei dat de wapen- en inlichtingenstop van kracht blijft tot er een datum is voor vredesonderhandelingen.
Trump probeert Kiev er met moordende druk toe te bewegen een staakt-het-vuren met Rusland te sluiten. Dit omdat de VS geen geld meer willen steken in de verdediging van Oekraïne. Er is nog veel onduidelijk over de mate waarin het delen van informatie is stopgezet. Washington zou ook westerse bondgenoten hebben verboden Amerikaanse inlichtingen te delen met Oekraïne!
De Amerikaanse militaire satellietondersteuning en informatievoorziening is voor Oekraïne cruciaal om het land staande te houden tegenover de militaire overmacht van Moskou. De VS hebben nu ook gedreigd met een afsluiting van Starlink, het communicatiesysteem van Musk.
De VS dreigt met deze combinatie van maatregelen Oekraïne doof en blind te maken. Blind omdat het land zonder frequente updates niet kan zien welke dreiging er op ze afkomt. Doof omdat ze zonder Starlink niet kunnen communiceren tussen eenheden.
In Europa wordt nu gekeken naar het Frans-Britse Eutelsat als alternatief voor Starlink.
Een volledig Amerikaanse stop op het delen van militaire inlichtingen kan de situatie voor de burgerbevolking ernstig verslechteren. Mede dankzij de VS is Oekraïne op de hoogte van Russische lanceringen van raketten en aanvalsdrones in de richting van Oekraïne maar ook van andere oorlogsmanoeuvres. (NRC)
…………………………………………….
Was immer es braucht…
Whatever it takes. Het waren 3 woorden in een verder Duitse speech van Friedrich Merz. Drie woorden met grote betekenis. Merz nam deze week radicaal afscheid van het Duitse begrotingsbeleid. Dat was altijd gericht op voorkomen van tekorten, verlagen van de staatsschuld en met harde hand (of in elk geval luide stem) verdedigen van de meest strikte interpretatie van de Europese begrotingsregels.
Das war einmal. Duitsland gaat veel geld lenen om de defensie op te bouwen en om de brakke wegen en bruggen te renoveren. Misschien wel duizend miljard euro in tien jaar. De strenge regels gaan overboord.
Niets illustreert deze nieuwe Zeitenwende zo goed als het gebruik van de beroemde woorden die Mario Draghi als ECB-president in 2013 uitsprak om de euro te redden: ‘whatever it takes.’ Juist Duitse politici en economen waren woedend toen hij dat zei, want de euro moest niet ten koste van alles verdedigd worden, zeker niet ten koste van het Duitse geloof in strenge monetaire regels.
Deze vervloekte woorden uit de mond van de stijve, strenge CDU-leider: de wereld staat echt op z’n kop. (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………………
Duizenden leden GroenLinks-PvdA willen per direct fusie.
Juist nu de wereld in brand staat en het huidige kabinet op omvallen staat, is de urgentie groot om als linkse partijen de rangen te sluiten.
Er is lang genoeg gepraat, het is tijd om knopen door te hakken zegt Rood-Groen woordvoerder Frank van de Wolde namens tienduizend leden en sympathisanten. Formeel stemmen de leden van de partijen over een eventuele fusie. Onder druk van de actiegroepen wekt men nu aan scenario’s om dit proces te versnellen. We willen niet pas in 2026 beslissen, maar nu de knoop doorhakken zegt Van de Wolde. Links moet duidelijkheid verschaffen aan de kiezer: vanaf nu zijn we samen. Die duidelijkheid is nu extra hard nodig. Op links moeten wij de rangen sluiten om samen sterker te staan en een stabiel alternatief te bieden. De steeds luidere roep om de gehele partij nu alvast te fuseren is beide partijbesturen niet ontgaan. Formeel houden zij vast aan het uitgestippelde tijdpad om pas in het najaar van 2026 een ledenstemming te houden over de fusie. Maar, zo laten de partijbesturen weten, de wens om dit proces te versnellen is al vaker gehoord. Daarom wordt er achter de schermen hard gewerkt door beide partijbesturen om ‘invulling te geven’ aan die wens. (VK)
………………………………………………
Belastingdienst schond jarenlang privacy burgers.
Via het systeem RAM kon de Belastingdienst zeer gevoelige gegevens van burgers delen met andere overheidsdiensten.
De belastingdienst heeft van 1998 tot 2018 ‘intensief’ gebruik gemaakt van een computersysteem dat destijds al in strijd was met de privacywetgeving. Via het zelfgebouwde systeem RAM (Risico Analyse Model) werd zeer gevoelige informatie van burgers gecombineerd die soms ook gedeeld werd met andere overheidsdiensten, zoals justitie en sociale diensten. Ook werden met behulp van RAM overzichten gemaakt van burgers met een 2e nationaliteit die op basis daarvan mogelijk onderworpen werden aan fiscaal onderzoek. Hierbij zijn mogelijk grondrechten geschonden, aldus een onderzoek van KPMG, dat staatsecretaris Van Oostenbruggen naar de 2e Kamer stuurde, naar het grootschalige gebruik van RAM en de slordige omgang van de Belastingdienst met privacygevoelige gegevens.
Van Oostenbruggen schrijft dat RAM niet aan de wettelijke privacy en archiverings- en beveiligingseisen voldeed: ‘Ik stel vast dat de Belastingdienst RAM niet had moeten en mogen gebruiken en ik betreur dat’, schrijft hij in de brief aan de 2e Kamer. (NRC)
Onder leiding van Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk wordt een plan uitgewerkt ‘om de gevechten in Oekraïne te beëindigen’, dat zal worden voorgelegd aan Trump.
Dat was de uitkomst van de top van veelal Europese regeringsleiders in Londen. Daar zeiden meerdere landen ertoe bereid te zijn troepen te leveren voor een eventuele vredes- of stabilisatiemissie in Oekraïne die de vrede zal moeten bewaken, aldus Starmer. Schoof sprak zijn steun uit voor het Brits-Franse initiatief.
De Europese leiders staken in Londen ook Zelensky een hart onder de riem. Diens botsing met Trump zette extra druk op de ontmoeting. EU-buitenlandchef Kaja Kallas zei dat de ‘vrije wereld een nieuwe leider nodig heeft’. Starmer sprak van een moment voor de Europese veiligheid dat zich slechts eens per generatie voordoet.
Het plan van de Britten en de Fransen is echter niet om de Amerikaanse leiderschapsrol over te nemen. In plaats daarvan willen Starmer en Macron het initiatief terugpakken door met Oekraïne een vredesvoorstel uit te werken. Intussen kunnen ze dan aan Trump laten zien dat Europa bereid is zich veel meer in te spannen voor de eigen veiligheid, via de vredesmissie en via de defensie-uitgaven.
Schoof: ‘De Amerikanen kijken toch naar Europa van: jullie doen te weinig. Op het moment dat wij meer gaan doen denk ik dat we elkaar vanzelf weer gaan vinden.’
Mark Rutte zei tegen journalisten dat het tijd is om te stoppen met roddelen over wat de VS wel of niet zullen gaan doen.
Starmer belde met Trump. Hij impliceerde dat hij het vredesinitiatief aan Trump had voorgelegd: ‘Ik zou deze afslag niet nemen als ik niet zou denken dat dit een positief resultaat zou opleveren.’ (FD)
……………………………………………………
Droomscenario voor het Kremlin.
Rusland kijkt verlekkerd naar ‘schitterende show in Witte Huis.
Net als elders in de wereld is ook in Rusland met open mond gekeken naar de beelden die uit het Witte Huis kwamen. Na de eerste schok kwam al gauw de euforie. Op sociale media wedijverden commentatoren om wie het beste de vloer kon aanvegen met Zelensky, al jarenlang een permanent en geliefd doelwit in de Russische media en politiek. Het was een droomscenario voor het Kremlin wat zich voltrok voor het oog van de wereld.
Vooralsnog is Poetin de lachende derde door niets en niemand gebonden en kan hij doorgaan op de ingeslagen weg. Dat betekent eerst en vooral dat de strijd op het slagveld onverminderd doorgaat. ‘Poetin heeft voor de zoveelste keer gewonnen, zelfs zonder te hebben deelgenomen aan de strijd’, besloot Vladimir Kornilov op het staatspersbureau RIA Novosti. De huisreporter van het Kremlin, Zaroebin wees er nog eens fijntjes op dat Poetin Zelensky in een interview enkele dagen geleden al ‘een toxisch’ persoon’ noemde. ‘En Trump begrijpt dat waarschijnlijk’, zei Poetin erbij.
Medvedev maakt Zelensky uit voor ‘cocaineclown en ondankbaar varken. ‘Trump heeft hem de waarheid in zijn gezicht gezegd: het regime in Kiev speelt met een 3e Wereldoorlog’. In alle Russische commentaren wordt Zelensky steevast aangeduid als ‘clown’, komiek’ of ‘voormalige komiek’ - door het slijk gehaald. Het zou hem aan intellect ontbreken om met mondiale zwaargewichten te onderhandelen.
Aanbevelingen door de ‘Komsoloskaja Pravda’ aan Trump: Terughalen van legerofficieren en CIA-medewerkers, intrekken van gebruik door Oekraïne van Amerikaanse wapens en stoppen met levering van wapens, materieel en munitie aan Oekraïne! (VK)
……………………………………………………
Vertrouwen in kabinet gedaald.
Sinds het aantreden van het kabinet Schoof is het vertrouwen in de regering fors gedaald onder hoogopgeleiden. In het voorjaar van 2024 had 60 procent van hen vertrouwen in de regering, dit daalde in de nazomer naar 52% aldus het SCP.
Opvallend is dat het vertrouwen onder hoogopgeleiden (hbo/vwo) tijdens de onderzoeksperiode vorig jaar voor het eerst gelijk was aan dat van praktisch geschoolden. ‘Dat is opmerkelijk omdat we structureel zien dat hbo-en wo-opgeleiden meer vertrouwen in de politiek hebben dan mbo- en vmbo-opgeleiden’, zegt SCP-onderzoeker Josje den Ridder.
Een laag vertrouwen in de regering is niet nieuw maar de genoemde redenen veranderden wel deels. Zoals de slechte samenwerking binnen de coalitie. ‘Dat is iets wat eerder niet spontaan genoemd werd’, zegt Den Ridder. ‘Deze regering is een ‘moetje’ zonder chemie. Ze besteden meer tijd aan elkaar afbranden dan dat ze constructief de vele problemen proberen aan te pakken’, zegt een vrouwelijke respondent.
Een tweede reden voor het lage vertrouwen die vooral door hbo- en vwo-respondenten wordt genoemd is de vermeende incompetentie van bewindspersonen. Een 27-jarige man (vwo-opgeleid): ‘Ministers zijn minder capabel. Kennis van zaken is laag, plannen zijn onrealistisch en men is te veel bezig met populisme en heeft weinig bereikt.’
Gebrek aan daadkracht is een derde verklaring voor het lage vertrouwen. Al sinds Rutte IV is een van de meest genoemde zorgen dat de politiek alleen met zichzelf bezig is, zegt Den Ridder. (NRC)
………………………………………………….
Heilige huisjes wankelen….
Ai, de inflatie is in Nederland wéér gestegen. Het gemiddelde in de eurozone daalde juist, dus op een hogere rente als rem hoeven we niet te rekenen. Hoe krijgen we dan de geest weer in de fles? Over één ding lijken economen steeds eensgezinder: Géén loonmatiging.
De Nederlandse Bank en werkgeversorganisaties waarschuwen geregeld voor te hoge looneisen, met als doembeeld een loon-prijsspiraal en het risico dat Nederland te duur wordt.
Maar Rabobank stelt dat onze concurrentiepositie wel een stootje kan hebben en dat de ‘loonkosten per eenheid product’ nog steeds veel lager dan gemiddeld zijn in de eurozone. Econoom Paul Beer pleitte voor hogere lonen en minder export als manier om inflatie juist te bestrijden. Door hogere lonen zal de export wat af- en de import toenemen, komt de economie in evenwicht en zal de inflatie dalen. Nederland kan prima toe met een kleiner handelsoverschot, vindt ook CPB-directeur Pieter Hasekamp. Hogere lonen stimuleren bovendien innovatie.
Twee heilige huisjes van ons economisch denken – loonmatiging en Nederland exportkampioen – wankelen. Gaan ze om..? (Anna Dijkman in het FD)
…………………………………………………………..
Anora de grote Oscarwinnaar: komisch drama over stripper geëerd met 5 beeldjes.
Dank aan de Academy voor het bekronen van écht onafhankelijke cinema sprak de Amerikaanse filmmaker Sean Baker (54) nadat bekend was gemaakt dat de laatste en belangrijkste Oscar óók naar Anora ging.
Zijn zonder een grote studio gerealiseerde film kende het – naar Hollywoodbegrippen – minimale budget van 6 miljoen dollar. Het eerder in Cannes al met de Palm d’Or geëerde komische drama over een stripper die trouwt met een Russische oligarchenzoon won zondagnacht bij de uitreiking in Los Angeles in de categorieën beste film, best regie, beste originele script, beste montage én beste vrouwelijke hoofdrolspeler, voor Mikey Madison. De 25-jarige actrice die eerder hooguit bekend was van haar bijrol in Quentin Tarantino’s Once Upon a Time…in Hollywood ,groeide op in Los Angeles. Maar zei ze in haar dankwoord: ‘Hollywood leek altijd ver weg.’
Baker, die zijn films ook zelf schrijft en monteert won 4 van de trofeeën op persoonlijke titel. Waarbij die voor beste film ook werd gedeeld met zijn echtgenote, producente Samantha Quan. Seks is enkel een transactie in het sociaal-realistische Anora waarin Baker het komische, wrange én gevoelige op uitzonderlijke wijze samenvlecht, door halverwege het drama plots een bijna slapstickachtige bocht te nemen. Als stripper Ani (Madison) valt voor het labiele Russische rijkeluiszoontje Yuri, sturen diens schatrijke ouders wat knechten achter haar aan om het in Las Vegas voltrokken huwelijk te beëindigen.
Nederlands succes was er in de categorie voor de korte film die werd gewonnen door I’m Not a Robot, van Victoria Warmerdam (31). Het eveneens genomineerde Nederlandse Wander to Wonder voor beste animatiefilm, viel niet in de prijzen. (VK)
……………………………………………………
RvS: kabinet moet knopen doorhakken over klimaatbeleid.
Nederland moet duidelijke keuzes maken in zijn klimaatbeleid. De kabinetsplannen voor het terugdringen van de CO2-uitstoot tot 2035 zijn niet concreet genoeg. Daardoor komt het doel in gevaar van een klimaat neutrale economie in 2050. Dat schrijft de afdeling advisering van de Raad van State.
Eens in de 5 jaar neemt de RvS de klimaatplannen onder de loep. Het gaat om de maatregelen die Nederland wil nemen tussen 2025 en 2035 om uiteindelijk in 2050 op netto-nul CO2-uitstoot uit te komen. Zo wil het kabinet investeren in windparken op zee, kerncentrales en het opslaan van CO2-uitstoot. Minister van Klimaat en Groene Groei, Sophie Hermans (VVD) heeft zich – anders dan het vorige kabinet – gefocust op groene economische groei. Ook wil het kabinet dat de kosten voor het klimaatbeleid eerlijker worden verdeeld.
Maar Hermans houdt in haar plannen te veel opties open, schrijft de RvS. Zij maakt geen duidelijke rechtgevende keuzes over hoe een duurzaam Nederland eruitziet.
Zoals: Welke locaties lenen zich voor de vestiging van welke industrie? Aan welke bedrijven moet minder of helemaal geen prioriteit worden toegekend? Hoe kan het wonen en werken in Nederland zo worden ingericht dat het zoveel mogelijk hand in hand gaat met de verduurzamingsopgaven?
Ook moet het kabinet bepalen waar cruciale infrastructuur komt, zoals elektriciteitskabels en groene waterstofpijpleidingen. Volgens de RvS hebben met name bedrijven houvast nodig in klimaatbeleid. ‘Zij zullen geen investeringen doen als zij niet weten waar ze aan toe zijn.’ Het is belangrijk dat het kabinet keuzes voor de middellange termijn nu al maakt omdat de industrie haar verduurzamingsplannen niet van de grond krijgt en uit Nederland dreigt te vertrekken.
Ook hekelt de RvS dat het huidige kabinet klimaatmaatregelen heeft ingetrokken, zoals het plan om een fossiele cv-ketel per 2026 te verbieden en het transitiefonds van €20 mrd voor de landbouwsector. ((FD)
………………………………………………………..
Von der Leyen: EU-landen moeten 800 miljard extra investeren.
De Europese Commissie wil dat de EU-landen hun uitgaven voor defensie de komende jaren met zeker 800 miljard euro verhogen. Dat is niet alleen nodig voor het beschermen van de Europese veiligheid, maar ook voor extra militaire hulp aan Oekraïne nu de VS hun wapensteun aan Kiev hebben opgeschort.
Het is het Europese antwoord op de oorlogsplannen van Poetin en de onberekenbaarheid van Trump. Europa schudt op zijn grondvesten, stelt Von der Leyen. ‘En de geschiedenis leert ons dat wanneer de Europese orde wankelt, het hele internationale systeem kan gaan schuiven.’
De Commissie vraagt daarom alle landen om hun defensie-uitgaven fors op te schroeven. Als de lidstaten 1,5% van hun bbp extra in defensie steken, genereert dat de komende 4 jaar 650 miljard euro voor investeringen in de defensie-industrie. De norm ligt nu op 2%. Deze norm optrekken naar 3,5% is een forse financiële oplossing. Rutte dringt hier al langer op aan.
De Commissie zal de Europese begrotingsregels tijdelijk versoepelen zodat lidstaten niet bestraft worden als hun schulden en tekorten oplopen door de extra defensie-uitgaven. Op den duur moeten de EU-landen wel weer voldoen aan de regels van het Stabiliteitspact.
De miljarden moeten besteed worden aan een raketschild, ontwikkeling van drones en raketten, artillerie, munitie en militair transport. (VK)
………………………………………………
Zelensky zegt graag samen te werken met Trump.
Hij hoopt met verzoenende woorden naar Trump de Amerikaanse steun terug te winnen en tot vrede met Rusland te komen.
‘Oekraïne is bereid om zo snel mogelijk aan de onderhandelingstafel aan te schuiven om blijvende vrede dichterbij te brengen’, zegt Zelensky. ‘Ik en mijn team staan klaar om onder Trumps sterke leiderschap te werken’, zegt de president. Ook geeft Zelensky aan dat Oekraïne bereid is de grondstoffendeal te tekenen. Hij ziet dat als ‘een stap naar grotere veiligheid en stevige veiligheidsgaranties’. Zelensky’s bericht volgt op de berichten uit de VS dat de Amerikaanse militaire steun per direct wordt opgeschort! (NRC)
……………………………………………………..
Wereldwijd steeds meer autoritaire regimes.
Democratie was er niet eerder zo slecht aan toe, het aantal landen dat zeer ondemocratisch is, is de afgelopen jaren afgelopen jaren opgelopen van 23 landen naar 47 landen in 2024, aldus ‘The Economist’.
Het overgrote deel van de wereldbevolking, bijna 40%, leeft onder een autoritair regime. De zeer ondemocratische landen hebben een score van 3 of minder. Mondiaal krijgt de democratie een rapportcijfer van 5,1 in 2024, het laagste cijfer in de afgelopen 18 jaar. Slechts een fractie van de bevolking leeft in een land waar de democratie optimaal functioneert.
In 2024 werden de meeste verkiezingen ooit gehouden. Democratisch waren deze echter niet altijd. The Economist noemt Poetins herverkiezing een schijnvertoning. Rusland scoort dan ook een 2,8 en staat op plaats 151. Men voorspelt dat de VS in 2025 verder zullen afzakken door de instabiliteit die Trump teweegbrengt.
Nederland scoort hoog en staat voor het 3e jaar op rij op de 9e plek in de wereldranglijst. In Europa telt Frankrijk dit jaar niet meer als een volwaardige democratie. Het land is vaker een grensgeval maar deed het de afgelopen twee jaar beter. De daling in 2024 wordt toegeschreven aan het bewogen politieke jaar waarin 4 verschillende premiers aan de macht waren.
Noorwegen staat op nummer één en is voor het 16e jaar op rij het land waar de democratie onverminderd floreert. (VK)
………………………………………………
Oekraïne dreigt doof en blind te worden in strijd tegen Rusland.
De VS geven geen militaire informatie meer aan Kiev. Het Europese alternatief blijft kwalitatief achter bij Amerikaanse bronnen.
Na het stopzetten maandag van de Amerikaanse wapenleveranties staakt de regering Trump ook het delen van militaire inlichtingen met Oekraïne. Het betekent een nieuwe, zware tegenslag voor de Oekraïners in hun strijd tegen de Russische bezetter.
De nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz zei dat de wapen- en inlichtingenstop van kracht blijft tot er een datum is voor vredesonderhandelingen.
Trump probeert Kiev er met moordende druk toe te bewegen een staakt-het-vuren met Rusland te sluiten. Dit omdat de VS geen geld meer willen steken in de verdediging van Oekraïne. Er is nog veel onduidelijk over de mate waarin het delen van informatie is stopgezet. Washington zou ook westerse bondgenoten hebben verboden Amerikaanse inlichtingen te delen met Oekraïne!
De Amerikaanse militaire satellietondersteuning en informatievoorziening is voor Oekraïne cruciaal om het land staande te houden tegenover de militaire overmacht van Moskou. De VS hebben nu ook gedreigd met een afsluiting van Starlink, het communicatiesysteem van Musk.
De VS dreigt met deze combinatie van maatregelen Oekraïne doof en blind te maken. Blind omdat het land zonder frequente updates niet kan zien welke dreiging er op ze afkomt. Doof omdat ze zonder Starlink niet kunnen communiceren tussen eenheden.
In Europa wordt nu gekeken naar het Frans-Britse Eutelsat als alternatief voor Starlink.
Een volledig Amerikaanse stop op het delen van militaire inlichtingen kan de situatie voor de burgerbevolking ernstig verslechteren. Mede dankzij de VS is Oekraïne op de hoogte van Russische lanceringen van raketten en aanvalsdrones in de richting van Oekraïne maar ook van andere oorlogsmanoeuvres. (NRC)
…………………………………………….
Was immer es braucht…
Whatever it takes. Het waren 3 woorden in een verder Duitse speech van Friedrich Merz. Drie woorden met grote betekenis. Merz nam deze week radicaal afscheid van het Duitse begrotingsbeleid. Dat was altijd gericht op voorkomen van tekorten, verlagen van de staatsschuld en met harde hand (of in elk geval luide stem) verdedigen van de meest strikte interpretatie van de Europese begrotingsregels.
Das war einmal. Duitsland gaat veel geld lenen om de defensie op te bouwen en om de brakke wegen en bruggen te renoveren. Misschien wel duizend miljard euro in tien jaar. De strenge regels gaan overboord.
Niets illustreert deze nieuwe Zeitenwende zo goed als het gebruik van de beroemde woorden die Mario Draghi als ECB-president in 2013 uitsprak om de euro te redden: ‘whatever it takes.’ Juist Duitse politici en economen waren woedend toen hij dat zei, want de euro moest niet ten koste van alles verdedigd worden, zeker niet ten koste van het Duitse geloof in strenge monetaire regels.
Deze vervloekte woorden uit de mond van de stijve, strenge CDU-leider: de wereld staat echt op z’n kop. (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………………
Duizenden leden GroenLinks-PvdA willen per direct fusie.
Juist nu de wereld in brand staat en het huidige kabinet op omvallen staat, is de urgentie groot om als linkse partijen de rangen te sluiten.
Er is lang genoeg gepraat, het is tijd om knopen door te hakken zegt Rood-Groen woordvoerder Frank van de Wolde namens tienduizend leden en sympathisanten. Formeel stemmen de leden van de partijen over een eventuele fusie. Onder druk van de actiegroepen wekt men nu aan scenario’s om dit proces te versnellen. We willen niet pas in 2026 beslissen, maar nu de knoop doorhakken zegt Van de Wolde. Links moet duidelijkheid verschaffen aan de kiezer: vanaf nu zijn we samen. Die duidelijkheid is nu extra hard nodig. Op links moeten wij de rangen sluiten om samen sterker te staan en een stabiel alternatief te bieden. De steeds luidere roep om de gehele partij nu alvast te fuseren is beide partijbesturen niet ontgaan. Formeel houden zij vast aan het uitgestippelde tijdpad om pas in het najaar van 2026 een ledenstemming te houden over de fusie. Maar, zo laten de partijbesturen weten, de wens om dit proces te versnellen is al vaker gehoord. Daarom wordt er achter de schermen hard gewerkt door beide partijbesturen om ‘invulling te geven’ aan die wens. (VK)
………………………………………………
Belastingdienst schond jarenlang privacy burgers.
Via het systeem RAM kon de Belastingdienst zeer gevoelige gegevens van burgers delen met andere overheidsdiensten.
De belastingdienst heeft van 1998 tot 2018 ‘intensief’ gebruik gemaakt van een computersysteem dat destijds al in strijd was met de privacywetgeving. Via het zelfgebouwde systeem RAM (Risico Analyse Model) werd zeer gevoelige informatie van burgers gecombineerd die soms ook gedeeld werd met andere overheidsdiensten, zoals justitie en sociale diensten. Ook werden met behulp van RAM overzichten gemaakt van burgers met een 2e nationaliteit die op basis daarvan mogelijk onderworpen werden aan fiscaal onderzoek. Hierbij zijn mogelijk grondrechten geschonden, aldus een onderzoek van KPMG, dat staatsecretaris Van Oostenbruggen naar de 2e Kamer stuurde, naar het grootschalige gebruik van RAM en de slordige omgang van de Belastingdienst met privacygevoelige gegevens.
Van Oostenbruggen schrijft dat RAM niet aan de wettelijke privacy en archiverings- en beveiligingseisen voldeed: ‘Ik stel vast dat de Belastingdienst RAM niet had moeten en mogen gebruiken en ik betreur dat’, schrijft hij in de brief aan de 2e Kamer. (NRC)
