Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma 6 januari t/m zo 12 januari 2025

15 januari 2025, 02:29
Nieuw offensief Oekraïne in de Russische regio Koersk.
De aanval zou zijn afgeslagen meldt het Russische ministerie van Defensie. Onafhankelijke Russische bloggers melden juist dat dat de Russen en de Noord-Koreanen onder grote druk staan. Rusland probeert al 5 maanden Oekraïne te verdrijven uit Koersk en boekte tot voor kort gestaag terreinwinst.
De bezetting van deze westelijke regio kan voor Oekraïne belangrijk wisselgeld zijn bij eventuele vredesbesprekingen tussen beide landen. Speculaties daarover nemen toe in aanloop naar de inauguratie van Trump als de nieuwe Amerikaanse president over 2 weken. Trump heeft beloofd kort na zijn aantreden een einde aan de oorlog te maken. Zowel Rusland als Oekraïne lijken daarom hun onderhandelingspositie te willen versterken. (FD)
…………………………………………………………
 
Trump begint met ‘lawine aan besluiten’.
Bovenaan zijn agenda staat immigratie. Op de eerste dag zal hij volgens zijn woordvoerder beginnen met ‘de grootste massadeportatie van illegale immigranten uit de Amerikaanse geschiedenis’. Het gaat hier om de deportatie van miljoenen mensen. Hij wil de zuidgrens met Mexico sluiten, grote detentiekampen bouwen, duizenden extra grenswachten aannemen en niet alleen illegale immigranten maar ook verdachten van lidmaatschap van drugskartels en criminele bendes het land uitzetten. Ook wil hij zijn programma ‘Remain in Mexico’ opnieuw instellen: dat verplicht mogelijke immigranten in Mexico te blijven en daar de beslissing voor toelating tot de VS af te wachten.
Alle media hebben lijstjes gemaakt. Immigratie staat bovenaan, onmiddellijk gevolgd door belastingherziening (minder belasting voor de rijken). Ook Bidens milieubeleid gaat eraan. Biden wilde terugdringing van fossiele brandstof, Trump het omgekeerde. Amerika gaat weer boren naar gas en olie. Klimaatsubsidies worden geschrapt.
Op economisch gebied introduceert hij zware importtarieven op buitenlandse producten: gemiddeld 10 tot 20%, maar 60%(!) belasting op producten uit China, en 25% op spullen uit Canada en Mexico. De media voorzien ook ingrepen in de gezondheidszorg en het onderwijs.
Voor een deel kan de praktijk het beleid weer in het gareel brengen: massadeportaties kunnen bijvoorbeeld stuiten op het economisch belang van de immigranten. Die zijn als arbeidskrachten in diverse sectoren van wezensbelang. (VK)
………………………………………………………………..
 
Kabinetsformatie zonder radicaalrechts mislukt.
De bondskanselier van Oostenrijk Karl Nehammer heeft zaterdag aangekondigd te zullen aftreden. Hij treedt ook af als voorzitter van zijn conservatieve partij ÖVP, nadat de kabinetsformatie met de sociaaldemocratische SPÖ mislukte. Het besluit kwam een dag nadat de liberale NEOS-partij plotseling besloot om uit de onderhandelingen te stappen.
Afgelopen september werd tijdens de verkiezingen de radicaal-rechtse partij FPÖ de grootste, voor het eerst in Oostenrijk. De partij haalde 28,9% van de stemmen. Daarna waren de conservatieven van Nehammer en de sociaaldemocraten de grootste. Deze partijen besloten na de verkiezingen echter geen samenwerking aan te gaan met de FPÖ in een mogelijke coalitie.
Het doel was om de radicaal-rechtse partij, hoewel deze 2 keer eerder regeerde met de ÖVP dit keer buitenspel te zetten. ‘We hebben alles geprobeerd’, zegt Nehammer. Daarmee bedoelt hij dat alle mogelijkheden voor de gewenste 3-of 2 partijencoalitie tussen de ÖVP, SPÖ en NEOS zijn mislukt. ‘Een akkoord over essentiële kernpunten is niet mogelijk.’ Hij geeft de destructieve krachten van de sociaaldemocraten de schuld van het falen van de onderhandelingen. Met zijn besluit om op te stappen is de toekomst van Oostenrijk weer onzeker. (NRC)
………………………………………………….
 
Na zware druk eigen partij stapt Canadese premier Trudeau op.
+ Justin Trudeau vertrekt na 9 jaar als leider van de Liberale Partij en premier.
+ De aankondiging komt na zware druk uit de partijgelederen.
+ Zijn regering krijgt kritiek op de hoge inflatie en de huizenmarkt.
Hij blijft aan tot er een opvolger is gekozen. Peilingen geven aan dat de liberalen waarschijnlijk een zware nederlaag zullen lijden bij de volgende parlementsverkiezingen – die uiterlijk eind oktober moeten worden gehouden. Gisteren zei Trudeau dat de zittingen van het parlement tot 24 maart worden opgeschort. Daarmee voorkomt hij dat leden van de Conservatieve Partij na terugkeer van hun reces eind deze maand een motie van wantrouwen kunnen indienen waarmee hij vrijwel zeker zou zijn weggestemd. 
Trudeau is premier van Canada sinds 2015. Zijn minderheidsregering staat onder druk, mede als gevolg van de hoge inflatie en aanhoudende problemen op de huizenmarkten.
Meer dan 20 liberale parlementsleden riepen Trudeau de afgelopen weken al publiekelijk op om af te treden. Ook achter de schermen zouden steeds meer partijleden geen toekomst meer zien voor Trudeau. De partij kon Trudeau niet dwingen tot vertrek, maar de afbrokkelende steun maakte zijn positie volgens ingewijden moeilijk houdbaar. Het aangekondigde vertrek komt op een gevoelig moment, nu Canada zich opmaakt voor een nieuwe termijn van Trump.
De huidige minister van financiën Dominic Leblanc wordt als kandidaat voor het premierschap genoemd, maar ook oud-bankpresident Mark Carney én Freeland. (FD)
…………………………………………………….
 
Musk richt zijn pijlen nu op Britse politiek.
Na zijn bemoeienis met de Duitse politiek heeft Musk het nu gemunt op de Britten. Hij valt niet alleen zijn oude vijand premier Starmer aan, maar ook zijn nieuwe vriend Nigel Farage. En koning Charles moet de regering ontbinden.
Musk  organiseerde maandag een minireferendum: ‘Amerika zou het Britse volk moeten bevrijden van hun tirannieke regering’, luidde de stelling die hij poneerde in een opiniepeiling op zijn eigen X.
De stelling die bijna 14 miljoen keer werd bekeken en waarop ruim 70% van de deelnemers instemmend reageerde is de voorlopige climax van een dagenlange aanval van Musk op de Britse politiek. De rijkste man van de wereld was in de eerste week van het nieuwe jaar vooral druk met het tweeten over het Verenigd Koninkrijk. De rechterhand van Trump geniet invloed, aangezien 13% van de Britten X gebruikt voor nieuws en 27% voor andere zaken, percentages die hoger liggen dan op het Europese vasteland.
Zijn offensief begon met het nieuws dat er geen landelijk onderzoek komt naar bendes van overwegend Brits-Pakistaanse mannen die decennialang honderden minderjarige witte meisjes hebben verkracht. Drie meisjes stierven daarbij. De autoriteiten keken jarenlang weg uit angst voor etnische spanningen. Sinds 2011 berichtten media over de kwestie. Namens de regering Starmer besloot staatssecretaris Jess Philips onlangs het verzoek om een landelijk onderzoek af te wijzen, net zoals de vorige regering deed. Lokaal onderzoek was voldoende, stelt zij.
Dat besluit stuitte op kritiek van de Conservatieve oppositie van Nigel Farage Reform UK en van de personen die het grootscheepse misbruik aan het licht brachten. Vanuit de VS besloot Musk de gevoelige zaak via tientallen tweets op scherp te zetten. Hij adviseerde Koning Charles om de regering te ontbinden en verweet staatssecretaris Phillips dat ze ‘verkrachtingsgenocide’ goedpraatte.
Ook riep hij op tot vrijlating van Tommie Robinson, oud leider van de uiterst rechtse English Defence League die in de gevangenis zit. In rechtse VS-kringen is hij populair en wordt hij gezien als politiek gevangene maar in eigen land is de meerdere keren veroordeelde een outcast.
Deze steun leverde Farage een probleem op omdat hij zei dat hij Robinson ooit buiten de UKIP had gehouden en geen plek voor hem ziet bij Reform UK. Volgens hem had Musk een inschattingsfout gemaakt. Dat viel niet goed bij Musk die vervolgens zei dat Reform UK een nieuwe leider nodig had. Farage is niet geschikt, tweette hij!
Over Starmer tweette hij dat de premier in de gevangenis thuishoort omdat Starmer hoofdaanklager van Justitie was in 2009 en hij destijds besloot leden van een seksbende in Rochdale niet te vervolgen.
Enkele uren na het minireferendum zei Starmer dat ‘Musk om aandacht smeekt en leugens verspreidt. Ik houd van een pittig debat maar het moet wel op feiten zijn gebaseerd.’ (VK)
…………………………………………
 
Frisdrank zorgt wereldwijd voor 10% nieuwe gevallen diabetes type 2.
Voor het eerst is berekend wat de bijdrage is van frisdrankconsumptie aan de toename van diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.
Dat frisdrank dik maakt, was bekend. Hoeveel mensen er ziek van worden is nu ook berekend. Eén op de 10 nieuwe gevallen van diabetes type 2 wereldwijd was in 2020 te wijten aan cola en andere calorierijke frisdranken, schrijft Nature Medicine. Voor hart- en vaatziekten geldt dat voor één op de dertig nieuwe patiënten. Omgerekend gaat het om 2,2 miljoen gevallen van diabetes type 2 en 1,2 miljoen gevallen van hart- en vaatziekten in één jaar.
Latijns-Amerika en de Caraïbische eilanden spannen de kroon. Daar hangt naar schatting 24% van de nieuwe diabetes type 2-gevallen samen met frisdrankconsumptie, schrijven de onderzoekers. Het aandeel  ‘frisdrank patiënten’ neemt daar wel iets af, maar omdat mensen nog steeds veel frisdrank drinken is de ziektelast ook nog steeds hoog. De onderzoekers keken naar drankjes met minimaal 50 calorieën per 237 milliliter. In een blikje Cola van 250 milliliter zitten zo’n 7(!) suikerklontjes, 105 calorieën. Bij mannen komen ziektes gerelateerd aan frisdrank vaker voor dan bij vrouwen, bij jongeren vaker dan bij ouderen.
In Nederland zijn relatief weinig mensen die ziek worden van frisdrank. Kinderen drinken gemiddeld 2 glazen fris en limonade per dag volgens het RIVM, volwassenen 1 glas. Om dat verder omlaag te krijgen pleiten gezondheidsexperts voor een hogere belasting op gesuikerde dranken. (NRC)
………………………………………………………….. 
 
Weg met de feiten….
In een wereld waarin de waarheid steeds verder verdwijnt onder de stinkende mest van leugens en verdraaiingen doet Meta er een schepje bovenop. Op Facebook en Instagram zijn bedriegers voortaan van harte welkom. In een verklaring zei oprichter Marc Zuckerberg: ‘We’re going to get rid of factcheckers.’ Want: ‘Factcheckers have been too politically biased.’ Dat laatste klopt. Leugenaars worden vaker door feiten weersproken dan waarheidssprekers. Met Trump in de politieke arena hebben de factcheckers vooral veel werk aan diens beweringen en die van zijn aanhang. Dat is blijkbaar niet eerlijk. 
Het besluit is een schaamteloze capitulatie voor Trump. Zuckerberg ging al bij hem op audiëntie in Mar-a-Lago. Hij stortte een miljoen dollar in Trumps feestpot en verving de liberale Nick Clegg in de top van Meta door een Republikein.
Zuckerberg geeft de schuld van zijn ‘fout’ met factcheckers aan de ‘legacy media’, u weet wel de betrouwbare journalistiek. Die had druk gezet om leugens op facebook te bestrijden. Laat de ‘legacy-journalisten’ dat als een aanmoediging opvatten om door te gaan met echte journalistiek op basis van feiten. (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………
 
Inflatie in Europa loopt verder op maar vrijwel nergens zo hard als in Nederland.
In vrijwel alle eurolanden is de inflatie in december verder opgelopen maar in Nederland zijn de prijsstijgingen bovengemiddeld hoog. Alleen in Kroatië, België en Estland zijn de prijzen sneller gestegen, ruim 4% op jaarbasis, aldus Eurostat.
In Nederland was de inflatie in december 3,9%. Gemiddeld lag de inflatie in Eurolanden op 2,4%, hoger dan de 2,2% in november maar een stuk lager dan de Nederlandse prijsstijgingen.
In Nederland zijn energie, voedsel en diensten in het afgelopen jaar sneller in prijs omhooggegaan dan in andere eurolanden. Ook de kerninflatie, de inflatie zonder de sterk fluctuerende voedsel- en energieprijzen ligt in Nederland hoger dan gemiddeld.
Europese vergelijkingen van andere economische factoren pakken juist gunstig uit voor Nederland. De werkloosheid ligt in Nederland met 3,7% ver onder het EU-gemiddelde van 5,9% en de economische groei, 0,8% in het 3e kwartaal van 2024 is een stuk hoger dan de 0,3% in België en 0,1% in Duitsland. (VK)
………………………………………………………..
 
Vaarwel datatypisten, dit zijn de banen van de toekomst.
Vaarwel postkamerpersoneel, bankmedewerkers en datatypisten. Deze banen vormen de top 3 van de functies die de komende jaren steeds minder nodig zullen zijn. Specialisten in ‘big data’, die grote hoeveelheden bedrijfsgegevens kunnen analyseren, experts op het gebied van financiële technologie (fintech) en deskundigen in kunstmatige intelligentie en machinaal leren vertegenwoordigen de top 3 van de functies waaraan bedrijven de komende 5 jaar juist meer behoefte hebben aldus het nieuwe ‘Future of Jobs report 2025.
Zes van de tien werkgevers verwachten dat digitalisering hun bedrijfsvoering tegen 2030 ingrijpend zal veranderen. Volgens het rapport zal door AI en robotisering in 2030 nog slechts een derde van alle werkzaamheden in bedrijven volledig door mensen worden gedaan. Momenteel voeren mensen nog bijna de helft van alle taken uit. Een derde van de menselijke arbeid zal bovendien worden uitgevoerd in samenwerking met technologie zegt hoogleraar Henk Volberda van Strategie en Innovatie, UvA.
Er komen binnen 5 jaar miljoenen nieuwe banen bij, met name technologische functies – voor computerdeskundigen natuurlijk maar ook voor specialisten in autonome en elektrische voertuigen, milieutechnici en ingenieurs in hernieuwbare energie. Het gaat om 170 miljoen nieuwe banen ofwel een groei van 14% van het huidige aantal, aldus het WEF.
Werk dat verdampt is administratief en secretarieel van aard. Het WEF ziet weinig perspectieven voor kassiers, loketmedewerkers, administratief assistenten en directiesecretaresse. Hier daalt het aantal banen wereldwijd met 92 miljoen, ofwel 8%. Volgens het rapport zal 39% van de huidige vaardigheden van werknemers tussen 2025 en 2030 verouderd zijn. Dat klinkt alarmerend maar het percentage is lager dan in vorige edities van Futures of Jobs Report. (NRC)
……………………………………………….
 
Groenland zit klem…
Trump wil Groenland en stuurde Trump jr. - zelfverklaard outdoorsman - op suède schoenen de sneeuw in om die wens te onderstrepen. Tegelijkertijd schudde de Deense koning zijn koloniale veren op met een vernieuwd wapen waarop Groenland een prominente plek kreeg.
Groenland zelf wil vooral onafhankelijk worden, maar met behoud van de welvaart. Eén probleem: de overheid is voor de helft van haar inkomsten afhankelijk van Denemarken.
Ontwikkeling van de mijnbouw lijkt een logische stap naar onafhankelijkheid, maar daar beginnen de problemen. Zo is de prikkel voor de mijnbouw beperkt, aangezien de helft van de inkomsten in mindering gaat op de Deense bijdrage. Bovendien is het land voor de mijnbouw volledig afhankelijk van buitenlandse investeerders, waarmee het zich weer afhankelijk maakt. Ook lijkt de bevolking tegen: de laatste verkiezingen werden gewonnen door een groene partij die meer ziet in een duurzame economie.
De vraag is wat er gebeurt als het land de deur dichthoudt. Zo zit Groenland gevangen tussen dromen van onafhankelijkheid en de realiteit van geopolitieke belangen.
(Anna Dijkman in het FD)
…………………………………………………………
 
Trump dreigt dat ‘de hel losbarst’ als Hamas Israëlische gijzelaars niet vrijlaat.
De onderhandelingen tussen Hamas en Israël zitten muurvast, maar Trump eist dat Hamas de gijzelaars voor zijn inauguratie op 20 januari laat gaan.
Hij herhaalde zijn dreigementen 4 keer. ‘Als zij niet thuis zijn op het moment dat ik aantreed, barst de hel los’, zei hij. ‘Dat zal niet goed voor Hamas, het zal eerlijk gezegd voor niemand goed zijn. Meer kan ik er niet over zeggen.’
Trump zei niet wat hij van plan is als er niet aan zijn eisen wordt voldaan, maar volgens analisten is er weinig wat hij zou kunnen doen. Trump kan Hamas en de Palestijnen nooit meer pijn doen dan Israël al heeft gedaan, zegt Miller, oud onderhandelaar bij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
De afgelopen 15 maanden heeft Israël vrijwel de hele top van Hamas uitgemoord en de militaire capaciteit van de organisatie van de organisatie vrijwel vernietigd, de Gazastrook is volledig verwoest en bijna 50.000 Palestijnen zijn gedood. 
Op dit moment zouden er nog zo’n 100 gijzelaars in handen zijn van Hamas maar waarschijnlijk zijn velen van hen in gevangenschap omgekomen. Hamas zegt alleen een deal te willen sluiten als Israël toezegt dat de oorlog hiermee volledig stopt. Netanyahu stelt juist alleen zijn handtekening te zetten als het akkoord niet tot een permanent einde hoeft te leiden. (VK)
……………………………………………………….
 
Libanon heeft weer president en hoopt dat deze Hezbollah zal kunnen ontwapenen.
Na ruim 2 jaar zonder staatshoofd heeft Libanon een nieuwe president. De 60-jarige legerleider Joseph Aoun kreeg donderdag ruim driekwart van de stemmen van het parlement. Hij werd benoemd voor 6 jaar.
Zijn verkiezing is van cruciaal belang voor Libanon, aangezien het staakt-het-vuren met Israël eind deze maand afloopt. Volgens de tekst van dat bestand moet het Libanese leger het gat vullen dat de militante beweging Hezbollah in de zuidelijke grensstreek achterlaat.
Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Het leger is zwakker dan Hezbollah en kan de groeperingen alleen ontwapenen met een stevig politiek mandaat. Dat mandaat, zo hopen velen, zal van Aoun komen.
In zijn openingstoespraak liet de nieuwe president geen misverstand bestaan over zijn prioriteiten. De Libanese staat moet een ‘monopolie’ krijgen op het dragen van wapens, een duidelijke middelvinger naar de tienduizenden gewapende strijders van Hezbollah die zich altijd aan de controle van de staat hebben onttrokken. Op die opmerking volgde een luid applaus.
In eigen land geniet Aoun een onberispelijke reputatie maar veel belangrijker nog is zijn steun buiten de landsgrenzen. Zijn prowesterse houding is geen geheim. Het Libanese leger waarvan hij sinds 2017 de commandant was wordt sinds jaren financieel overeind gehouden door de VS en Qatar. Hij voltooide zijn opleiding met 2 trainingen in de VS. De politicoloog Khouri (University of Beirut) verwacht een ‘gestage dialoog’ tussen Aoun, Hezbollah en andere politieke facties met als einddoel de integratie van de Hezbollahstrijders in het nationale leger. (NRC)