Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma 9 december t/m zo 15 december 2024

27 december 2024, 01:20
Krachtsverhoudingen Midden-Oosten verschuiven ten gunste van Turkije en Israël.
Wat zich door de Gaza-oorlog en de strijd in Libanon al aftekende is door de val van Assad versterkt. Terwijl de greep van Iran en Rusland op de gebeurtenissen in het Midden-Oosten verslapt, staan Turkije en Israël sterker.
Al voor de val van Assad waren de machtsverhoudingen flink aan het schuiven geraakt als gevolg van de Gaza oorlog. Met name Iran en zijn bondgenoten Hamas en Hezbollah hadden zware klappen opgelopen door toedoen van Israël, dat op zijn beurt veel steun van de VS kreeg. Zo werd Assads bewind plotseling veel kwetsbaarder temeer omdat Rusland, verstrikt in de Oekraïne-oorlog ditmaal anders dan in 2015 niet in staat was veel hulp te bieden. Syrische opstandelingen onder leiding van HTS roken hun kans en in ruim een week was het met Assads vermolmde regime gedaan. De plotselinge aftocht van Assad leidt opnieuw tot een herschikking van de krachtsverhoudingen in het Midden-Oosten, al is – ook voor Israël zelf – nog onzeker hoe die precies komen te liggen. Evenmin staat vast dat die de stabiliteit in de regio ten goede komen. Voor veel landen in de regio staat hoe dan ook veel op het spel.
Iran: De ineenstorting van Assad is een mokerslag voor Iran. Van de zogeheten ‘As van Verzet’, bestaande uit pro Iraanse milities, Syrië, Hezbollah, Hamas en de Jemenitische Houthi’s is plotseling weinig over.
Turkije: Erdogan profiteert. Anders dan veel andere landen is Turkije steeds verzetsgroepen tegen de Koerdische YPG en tegen Assad blijven steunen en dat betaalt zich nu uit. Hoewel HTS geen marionet van Turkije is mag verwacht worden dat Erdogan een stevige vinger in de pap zal eisen voor Turks gezinde groepen. Turkije zou overigens ook met drones opgenomen beelden hebben doorgespeeld aan de rebellen.
Israël: profiteert van de val van Assad. Hamas en Hezbollah zijn door het wegvallen van Syrië nu grotendeels afgesneden van hun beschermheer Iran.
Libanon: Als gevolg van de vluchtelingenstroom uit Syrië nam de bevolking met 20%(!) toe. Als die goeddeels terugkeren heeft dat grote gevolgen voor het land. Hezbollah is de sterkste partij in Libanon maar is nu verzwakt door de oorlog met Israël en het wegvallen van de Syrië-route maar blijft een belangrijke speler. Christelijke en soennitische partijen zullen zich meer laten gelden.
Rusland: De Russische invloed in het Midden-Oosten liep al decennia via Syrië. Assads val is gezichtsverlies in de regio en daarbuiten. Van die invloed lijkt niet veel meer over. De bases in Syrië zullen niet behouden blijven. Rusland en Iran zullen in elkaars armen worden gedreven.
Andere Arabische staten: Veel Arabische staten hebben op het verkeerde paard gewed. De laatste jaren werkten zij mee aan de rehabilitatie van Assad, al werd hij door velen als oorlogsmisdadiger beschouwd. Hij was na jaren weer welkom op de Arabische liga toppen. Vorige maand nog werd hij ontvangen in Saoedi Arabië. Nu zullen met name de heersers van Egypte, de Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi Arabië met grote zorg volgen of de soennitische fundamentalisten in Damascus het voor het zeggen krijgen of – misschien nog wel riskanter in hun ogen – democratisch gekozen leiders. Veel greep zullen ze daar in eerste instantie niet op hebben. (NRC)
……………………………………………………. 
 
Een op de 5 ondernemers boekt onvoldoende winst.
Nederlandse ondernemers zijn dit jaar overwegend positief. Ze geven gemiddeld een 7,5 voor de staat van hun bedrijf: het hoogste cijfer in 5 jaar aldus de KvK. Niettemin zegt 22% van de ondernemers onvoldoende winst te maken. Bij 6% is het zelfs een kwestie van overleven.
In het geval de winst tegenvalt doen mkb’ers vaak een beroep op hun reserves of ze passen hun uitgaven aan. Zzp’ers leunen in dat geval op hun partner met een inkomen of hebben andere inkomsten naast hun bedrijf zoals een baan in loondienst. Het gros van de ondernemers heeft op korte termijn geen financiering nodig voor bedrijfsbenodigdheden of betere huisvesting. Van de groep die wel geld nodig heeft zegt ruim de helft dat het moeilijk is de financiering te krijgen. De meesten kloppen aan bij de bank.
Bijna de helft van de ondernemers heeft pensioen opgebouwd toen zij in loondienst waren. Ruim een derde bouwt vermogen op voor later door geld opzij te zetten of extra af te lossen op de hypotheek. Drie op de vijf ondernemers doen niet aan pensioenopbouw. (FD)
……………………………………………………….
 
Rebellenleider Al-Jolani matigde zijn extremistische toon.
Is hij een terrorist zoals de VN en de EU zeggen? Of is hij dat niet meer en is hij echt zo gematigd geworden als hij zelf beweert. Een mens verandert, maakt verschillende fases door, en Al Qaida is voor hem een voorbije fase, zegt hij zelf.
Abu Mohammad al-Jolani is zijn nom de guerre. Hij werd in 1982 geboren als Ahmed Hussein al-Shara. Zijn Syrische ouders woonde in de Saoedische hoofdstad Riyad waar zijn vader werkte als ingenieur in de olie-industrie. In 1989 keerden ze terug naar Syrië. Over de vormende jaren van Al-Jolani is niets bekend. Als de VS in 2003 Irak binnenvallen trekt hij naar Irak, waar hij zich aansluit bij Al Qaida om te vechten tegen de Amerikanen. In 2006 wordt hij gearresteerd door Amerikaanse troepen die hem 5 jaar gevangen houden, waarna hij terugkeert naar Irak. De leider van Al Qaida in Irak Bakar-al Bagdadi stuurt hem met 6 man en een maandbedrag  van 50 duizend dollar naar Syrië om daar een afdeling op te zetten. Als Al-Bagdadi zich in 2013 afscheidt van Al Qaidia en IS opricht volgt Al-Jolani hem.
Gaandeweg drijft hij weg van IS. Hij ijvert niet meer voor een wereldwijd kalifaat maar voor de bevrijding van Syrië. Zijn strijdgroep heet voortaan HTS. In 2016 maakt hij zich los van Al Qaida en verklaart dat zijn organisatie zelfstandig is. Hij draagt voortaan een jasje of uniform in plaats van een tulband en spreekt bedachtzaam, professioneel en gedisciplineerd. De tijden van chaos en willekeur zijn voorbij zegt hij. Dit geldt vooral voor zijn strijders. In de stad Idlib heeft hij een regering gevestigd zoals hem die voor ogen staat voor heel Syrië. Technocratisch, geinstutionaliseerd en gebaseerd op wetten en regels en zonder Assad. Hoofddoeken zijn onder HTS nooit verplicht geweest, ook is geen sprake van strenge islamitische wetgeving. Hij verbood soldaten angst te zaaien toen ze Aleppo naderden en zei dat de stad een kruispunt van beschavingen en culturen is met een lange geschiedenis van religieuze diversiteit.
Meerdere keren heeft hij deze week gezegd dat minderheden wettelijk worden beschermd. De matiging van toon is met de jaren gekomen, zegt hij. Hij is niet meer de heethoofdige jongeman die hij was toen hij naar Irak trok. Hij zou willen dat Syrië een islamitisch land wordt maar het is aan Syrië zelf hoe dat straks wordt ingevuld. (VK)
……………………………………………………
 
Grote gemeenten.
Het zijn er 342, net zoveel als 2 jaar geleden. De lange periode van herindeling waarin Nederland steeds minder en steeds grotere gemeenten kreeg lijkt ten einde. 
Overal halen inwoners van kleine gemeenten opgelucht adem. Schaalvergroting is niet populair. Toch moet er juist een schep bovenop! Niet alleen omdat kleine gemeenten hun gegroeide takenpakket niet kunnen uitvoeren en zich daarom clusteren in informeel, weinig democratische samenwerkingsverbanden, maar vooral omdat grote gemeenten veel meer in de melk te brokkelen hebben. ‘Elke regio telt’, is het mantra van het kabinet. Geef het regionale gebied dan ook macht. Maak van Friesland 1 gemeente met 661.000 inwoners. Daarmee zou het de derde gemeente van Nederland worden en een zetel krijgen in het G-4 overleg ten koste van Utrecht. De gemeente Achterhoek is met 406.00 inwoners ook groter dan Utrecht.
Gemeente Zeeland (391.000) heeft meer inwoners dan Eindhoven, Tilburg en de stad Groningen. Net als de Gemeente Kop van Noord Holland (387.000). De top 8 van Nederland bestaat dan uit 4 stedelijke en 4 landelijke gemeenten. Netjes. (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………….
 
Brancheclub verwacht in 2025 5,2 miljard vliegtuigpassagiers.
Het aantal vliegtuigpassagiers komt in 2025 voor het eerst boven de 5 miljard uit, verwacht de internationale brancheorganisatie voor de luchtvaart IATA. Daarnaast komt de omzet van de luchtvaartsector volgend jaar voor het eerst boven de grens van een biljoen dollar (950 miljard euro) uit door een aanhoudende sterke vraag naar vliegreizen.
Het aantal passagiers bereikt naar verwachting in 2025 de 5,2 miljard, een stijging van 6,7% ten opzichte van dit jaar. Het aantal vluchten neemt daarbij toe tot 40 miljoen. De totale omzet van de sector wordt geraamd op iets meer dan 1 biljoen dollar, geholpen door dalende olie en brandstofprijzen. Dat is 4,4% meer dan in 2024.
De nettowinst van de sector komt naar verwachting uit op 36,6 miljard dollar in 2025, ondanks de problemen in de toeleveringsketen, tekortkomingen in de infrastructuur, zware regelgeving en een stijgende belastindruk. Dat is meer dan de verwachte nettowinst van 31,5 miljard dollar dit jaar.
IATA benadrukt wel dat de vooruitzichten voor 2025 nog flink kunnen veranderen als de verwachting van lagere brandstofkosten om onvoorziene redenen niet uitkomt, gezien de krappe winstmarges van de sector. Ook de terugkeer van Trump in het Witte Huis leidt volgens de brancheclub tot onzekerheid. (VK)
……………………………………………………
 
KNVB top klapt ingetogen mee bij toewijzing WK 2034 aan Saoedi-Arabië.
Het besluit geldt als controversieel door de slechte mensenrechtensituatie in Saoedi-Arabië. Het WK 2030 is ook definitief toegewezen aan Spanje, Marokko en Portugal (en 3 duels in Argentinië, Paraguay en Uruguay). De toewijzing voor beide edities was gecombineerd en werd in één vastgesteld. De FIFA besloot dat er geen stemming zou zijn omdat er voor beide WK’s maar één bid was ingediend.
De kandidaat-gastlanden voldeden volgens de FIFA aan de gestelde criteria voor het bid, waarmee de toewijzing tijdens het congres een formaliteit was.
De Noorse bond had aangekondigd dat het bij acclamatie tegen de toekenning van de WK’s is. Daarmee staan de Noren, eerder met onder meer de Nederlandse voetbalbond kritisch op het WK in Qatar in 2022, vrijwel alleen. Direct na de toewijzing volgde harde kritiek van mensenrechtenorganisaties. ‘Het roekeloze besluit van de FIFA om het WK van 2034 toe te kennen aan Saoedi-Arabië zonder er voor te zorgen dat er goede mensenrechten waarborgen zijn, zal veel levens op het spel zetten’, zegt Steve Coburn van Amnesty International.
De FIFA weet dat arbeiders uitgebuit zullen worden en zelfs zullen overlijden als er geen fundamentele hervormingen komen in Saoedi-Arabië, maar gaat gewoon door. De organisatie loopt het risico een grote verantwoordelijkheid te dragen voor de vele mensenrechtenorganisatieschendingen die gaan volgen.
De KNVB die zich nu (anders dan bij het WK in Qatar) richt op ‘verbinding en dialoog’ schrijft: ‘Wij zijn een voetbalbond en willen graag meedoen aan grote internationale toernooien, ook in landen die anders zijn dan in Nederland.’ (NRC)
……………………………………………..
 
Een op de 8 Europeanen werkt door na pensioen.
Hoewel de meeste ouderen stoppen na hun pensionering  was vorig jaar in de EU gemiddeld 13% na 6 maanden nog aan het werk, aldus Eurostat. Hoofdredenen om door te werken zijn werkvreugde en kosten van levensonderhoud. In Nederland werken meer mensen (17%) na hun pensioen door dan het EU-gemiddelde.
Vooral in de Scandinavische landen en in de Baltische staten werken veel mensen door na hun pensionering. In Estland is dat zelfs meer dan de helft. In Roemenië, Griekenland en Spanje is werken na pensionering juist helemaal niet populair. Vanaf 60-jarige leeftijd gaan steeds meer Europeanen met pensioen. De pensioenleeftijd verschilt per land. In Nederland ligt de AOW-leeftijd al een paar jaar op 67 jaar. In Frankrijk is dat 64 jaar, terwijl dat 2 jaar geleden nog maar 62 jaar was.
Ruim een derde van de gepensioneerden in de EU die nog werken, doet dat in de eerste plaats vanwege werkplezier. In Nederland geldt dit voor ruim de helft van de werkende gepensioneerden. Mannelijk gepensioneerden werken eerder voor hun plezier dan vrouwen. (FD)
…………………………………………………….
 
Bezorgbranche groeit hard: vorig jaar werden 623 miljoen(!) pakketten verstuurd.
Een maaltijd via Thuisbezorgd, een koelkast van Coolblue of een nieuwe jurk via PostNL: steeds meer Nederlanders verdienen hun brood door pakketjes bij consumenten of bedrijven af te leveren. Sinds 2014 is het aantal bezorgers meer dan verdubbeld, blijkt uit cijfers van het UWV.
Het UWV schat in dat ruim 124 duizend mensen werkzaam zijn als pakket- en maaltijdbezorgers. Vooral het aantal bezorgers op de fiets of brommer nam de laatste jaren enorm toe. De coronapandemie stuwde de Nederlandse bezorgeconomie tot grote hoogte maar een inzinking bleef in de jaren daarna uit. Vorig jaar werden er 623 miljoen pakketten verstuurd, ruim 56% meer dan in 2019. Over het aantal bezorgde maaltijden zijn precieze cijfers lastiger te vinden. In 2021 tijdens corona, ging het om een kleine 200 miljoen maaltijden, inmiddels is dat aantal vermoedelijk iets gezakt.
De arbeidsvoorwaarden zijn de afgelopen jaren verbeterd, constateert het UWV. Zo zijn bezorgers steeds vaker in loondienst. Dat bezorgers per geleverd pakketje of maaltijd worden betaald komt volgens het UWV nauwelijks meer voor. Ondertussen blijft de vraag naar nieuwe bezorgers groot. Ook is extra personeel nodig om de drukte in piekperiodes rond de feestdagen op te vangen. (VK)
…………………………………………………….
 
Fabers asielstop raakt bijna 16.000 gevluchte Syriers.
Bijna 16.000 Syriers die op een asielbesluit wachten, krijgen in ieder geval het komende halfjaar geen uitsluitsel.
Fabers zogeheten besluit- en vertrekmoratorium biedt het kabinet de mogelijkheid om de komende 6 maanden op de pauzeknop te drukken voor de asielaanvragen uit Syrië. De asielminister besloot de maatregel af te kondigen in nasleep van de definitieve val van het regime van Assad.
Dinsdag was nog niet duidelijk hoeveel Syriers geraakt zouden worden door het besluit van Faber. De IND liet donderdag weten dat het gaat om 14.760 openstaande asielaanvragen tot en met november van dit jaar. Daarnaast staan er nog zo’n 80 herhaalaanvragen en 870 aanvragen van zijinstromers open. De zij instroom heeft betrekking op alle zaken waarvoor een tweede beslissing moet worden genomen, bijvoorbeeld omdat de rechter heeft geoordeeld dat de IND haar motivering voor een afwijzing beter moet verantwoorden. Nederland is niet het enige land dat zo’n beslis-stop heeft aangekondigd. Duitsland, België, Frankrijk, Griekenland, Italië, Oostenrijk, het Verenig Koninkrijk, Noorwegen Zweden en Denemarken gingen al voor. (NRC)
……………………………………………..
 
Hervorming box 3 wordt uitgesteld tot 2028.
Dat levert de staat €2,55 miljard minder op dan eerder begroot. Het beoogde systeem waarbij vermogen in box 3 wordt belast op basis van werkelijk rendement wordt uitgesteld tot 1 januari 2028. Eerder werd gemikt op invoering op 1 januari 2027.
Uit onderzoek van het ministerie blijkt dat tijdelijke alternatieven, vermogensaanwasbelasting of vermogensbelasting, wél per 2027 haalbaar zijn. Het tijdpad is echter krap. ‘Het kabinet vindt het onwenselijk om met grote spoed voor slechts 1 jaar een tussenstelsel in te voeren’. 
Het uitstel betekent dat het huidige stelsel van forfaitaire rendementen met tegenbewijs (het is aan de belastingbetaler om aan te tonen dat zijn werkelijk rendement lager ligt) een jaar langer van kracht blijft. Dat levert de staat €2,55 mrd minder op dan begroot. Het kabinet wil dit binnen het box-3 stelsel oplossen. Dat gebeurt onder meer door een verlaging van het heffingsvrije vermogen tot €52.048 en een verhoging van het verondersteld rendement met 1,78@ per 2026.
Belastingplichtigen met een lager werkelijk rendement dan het forfaitaire berekende rendement kunnen uiteraard gebruik blijven maken van de tegenbewijsregeling’. Vanaf 2025 krijgt men de mogelijkheid om in de digitale aangifte het werkelijk rendement op te geven in plaats van met een apart formulier. (FD)
……………………………………………………..
 
Aantal conflicten wereldwijd verdubbeld sinds 2020.
De Palestijnse gebieden gevaarlijkste plek. 
De wereld is in 2024 opnieuw gewelddadiger geworden. Het aantal incidenten als aanslagen, bombardementen en aanvallen op burgers is ruim een kwart hoger dan in 2023. Zeker 233.000 mensen zijn door conflicten en politiek geweld omgekomen.
De Russische invasie in Oekraïne heeft in 2024 de meeste levens gekost. En in Myanmar is het conflict het meest diffuus, met duizenden strijdende partijen. De Palestijnse gebieden, met name de Gazastrook, zijn de gevaarlijkste plek op aarde: ruim 80% van de bevolking is het afgelopen jaar blootgesteld aan politiek geweld. Sinds 2020 is het wereldwijde conflictniveau verdubbeld. Dit komt vooral door het oplaaien van geweld in Oekraïne, Gaza en Myanmar en het aanhoudende geweld ni onder meer Soedan, Mexico, Jemen en in de Sahel.
Conflict is niet voorbehouden aan arme landen. De meest conflicten komen voor in middeninkomens-landen en daar is ook de grootste toename zichtbaar.  Opvallend is dat landen als Brazilië en Mexico hoger in de conflictindex staan dan Oekraïne. Dat komt doordat veel burgers daar gevaar lopen door milities en criminelen. Ondanks de heftige strijd aan het front zijn grote delen van Oekraïne veilig. Ook verkiezingen kunnen aanjager zijn van geweld. In landen met verkiezingen nam het geweldsniveau gemiddeld toe met 61%. In 2024 gingen meer kiezers dan ooit naar de stembus, en in 20% van de 63 landelijke verkiezingen zijn doden gevallen aldus de ngo International Idea.(VK)
……………………………………………………..
 
Russische troepen zijn nog maar paar kilometer verwijderd van Pokrovsk.
De Russische aanval op Pokrovsk in de Donbas lijkt in een nieuwe fase te komen. De meeste inwoners zijn de stad al ontvlucht.
De strijd is de laatste dagen uitzonderlijk zwaar liet generaal Syrsky weten. De meeste inwoners – voor de invasie 60.000) zijn de afgelopen maanden Pokrovsk al ontvlucht op aanwijzing van de Oekraiense autoriteiten. De meest vooruitgeschoven Russische eenheden staan inmiddels op zo’n 3 kilometer van Pokrovsk. De Russen zouden ook 2 Oekraiense posities bij Pokrovsk hebben vernietigd. Syrsky zei dat Oekraïne ‘ongebruikelijke beslissingen heeft genomen  ‘om de weerbaarheid van de verdediging te vergroten en de bezetters op een meer effectieve wijze te vernietigen.’ Hij gaf geen nadere details over de maatregelen waarop hij doelde.
De Russisch opmars verliep tot nu toe traag en leidde tot enorme materiële en personele verliezen maar de afgelopen 2 maanden neemt het tempo steeds verder toe. Een tekort aan mankracht aan Oekraiense zijde lijkt volgens militaire analisten de voornaamste oorzaak daarvan. De situatie is kritiek en catastrofaal zei bataljonscommandant Filimonov. Als we nu geen maatregelen nemen zullen we binnenkort de stad verliezen. Volgens hem vullen de Russen hun bataljons in de regio elke maand aan met  ‘minstens 200 man’. Een Oekraïens bataljon bestaat doorgaans uit 400 man. Het gevolg van de regelmatige verversing is meestal een buitensporige hoeveelheid vijandelijke mankracht. Dat maakt het volgens hem mogelijk voor de Russen de Oekraïense posities tot zo'’n 30 keer per dag aan te vallen! Maar de Russische aanvallen gaan gepaard met kolossale verliezen. In 2 weken tijd zijn 2.883 Russen uitgeschakeld. Bijna de helft daarvan is gesneuveld, de rest is gewond.
Telkens blijkt dat de Oekraïense weerstand niet voldoende is zoals eerder in de oorlog bleek bij Bachmoet en Avdiivka: eindeloze bombardementen, artillerie en raketaanvallen, gekoppeld aan de inzet van tienduizenden soldaten blijken op den duur genoeg voor de Russen om de grotendeels vernietigde steden in te nemen. Nu liggen behalve Pokrovsk ook steden als Velyka Novosilka, Tsjasiv Jar, Koerachove, Torestsk, Vovtsjansk en Koepjansk vol in zo’n alles verwoestende vuurlinie. (NRC)