TukkerTrek
Epidaurus en het Lonneker openluchttheater
In de serie ‘Twentse Trekken op Bijzondere Plekken’ doet Robert Beernink wekelijks voor TKKR met een kritisch-relativerende knipoog verslag van zijn reizen naar bijzondere plekken met Twentse trekken. Onder het motto: ‘In de Tukkers, hun aard, gewoontes en gebruiken, komt de hele wereld samen.’
Route 26
Mekka - EPIDAURUS - Marathon
Eindelijk weer in Europa. In onze tijd wordt het nog wel eens als het putje van het continent gezien, maar dit is wel de bakermat van onze beschaving en democratie: Griekenland.
Ik ben op het grootste schiereiland: de Peloponnesos, ten zuiden van het Griekse vasteland. Hier zijn plaatsen en plekken te vinden die in de oudheid al vermaard waren: de stadstaat Sparta, de oude rivaal van Athene, en het heiligdom Olympia, waar ter ere van de oppergod Zeus om de vier jaar de Panhelleense Spelen werden gehouden, waarnaar baron Pierre de Coubertin de moderne Olympische Spelen modelleerde. Stond Sparta bekend om zijn getrainde vechtmachines, in Olympia ging het om getrainde sporters.
Voor de wereld van de schone kunsten bezit de Peloponnesos nog altijd het antieke theater van Epidaurus. Al sinds de bouw in de vierde eeuw voor Christus, wordt het geprezen voor de harmonie van zijn proporties. De Grieken waren toen al gefascineerd door de schoonheid van de juiste verhoudingen. Wij kennen die verhoudingen nu als de gulden snede: de verdeling van een lijnstuk in twee delen, waarbij het grootste lijnstuk van de twee delen zich verhoudt tot het kleinste, zoals het hele lijnstuk zich verhoudt tot het grootste. Wiskundigen rekenden uit dat die verhouding circa 1,618 is. Deze omrekeningsfactor wordt phi genoemd.
In de esthetica staat de gulden snede voor optimale verhoudingen in schilderkunst en muziek, maar ook in de natuur - zelfs de mens bezit lichaamsdelen die aan phi voldoen - en architectuur.
In het wereldberoemde theater van Epidaurus, met zijn optimale schoonheid qua bouw en prachtige akoestiek waar niet minder dan 12.000 toeschouwers van kunnen genieten, worden nog altijd voorstellingen gegeven.
Dat kan niet worden gezegd van het voormalige openluchttheater van Lonneker, in de gemeente Enschede. Dat ligt nu als een nog op te graven rariteit verscholen in de bossen rond de kleigaten van Smulders.
Neem op het Dorpsplein in Lonneker de Bergweg. Na een paar kilometer kom je op een kruising bij een aantal waterplassen: de oude kleigaten van de verdwenen baksteenbakkerij Smulders. Ga tweehonderd meter verder op de Bergweg, parkeer de auto of stal de fiets en neem het tweede pad rechts. (Het eerste voert naar het grootste schiereiland van Lonneker.) Als het pad rechts het bos indraait, dan zijn rechts ervan verschillende cirkelvormige steil aflopende hellingen te zien. Het lijken natuurlijke fenomenen, maar ooit schitterden daar beneden de artiesten uit de regio.
Bijna niemand weet meer waar dat precies was, maar zie het publiek op kale schuinte in gedachten voor je en de fantasie doet de rest. De omgeving geeft het voormalige theater een bijzondere uitstraling, die vele kunstzinnige mogelijkheden moet hebben geboden.
Iets voorbij de waterplassen gaat de Bergweg omhoog, de Lonnekerberg in - eigenlijk op, maar lees verder. De top van dit natuurgebied, behorend tot het stuwwalcomplex Enschede-Oldenzaal, ligt op ongeveer 61 meter boven NAP.
Opmerkelijk is dat in het Lonneker idioom altijd wordt gesproken over ‘in’ en nooit ‘op’ de berg. Generaties hebben op/in deze woeste gronden gewoond en gewerkt, afhankelijk van het geven en nemen van de natuur.
Het oude, aan het landschap teruggegeven theater doet het gebruik van het voorzetsel ‘in’ zowel letterlijk als figuurlijk eer aan, omdat het maant tot bescheidenheid.
De grootste toneelschrijver ooit, William Shakespeare, schreef in As You Like It dat de wereld een toneel is, waarop de mens opkomt, zijn rol speelt en weer afgaat. Die vergankelijkheid is zichtbaar in het voormalige, nu overwoekerde openluchttheater van Lonneker: een afspiegeling van de menselijke maat.
Wordt vervolgd: Route 27 Epidaurus - MARATHON – Mantua: Marathon: de eerste en de oudste
Contact: www.robertbeernink.nl
Foto: Theater van Epidaurus.
Route 26
Mekka - EPIDAURUS - Marathon
Eindelijk weer in Europa. In onze tijd wordt het nog wel eens als het putje van het continent gezien, maar dit is wel de bakermat van onze beschaving en democratie: Griekenland.
Ik ben op het grootste schiereiland: de Peloponnesos, ten zuiden van het Griekse vasteland. Hier zijn plaatsen en plekken te vinden die in de oudheid al vermaard waren: de stadstaat Sparta, de oude rivaal van Athene, en het heiligdom Olympia, waar ter ere van de oppergod Zeus om de vier jaar de Panhelleense Spelen werden gehouden, waarnaar baron Pierre de Coubertin de moderne Olympische Spelen modelleerde. Stond Sparta bekend om zijn getrainde vechtmachines, in Olympia ging het om getrainde sporters.
Voor de wereld van de schone kunsten bezit de Peloponnesos nog altijd het antieke theater van Epidaurus. Al sinds de bouw in de vierde eeuw voor Christus, wordt het geprezen voor de harmonie van zijn proporties. De Grieken waren toen al gefascineerd door de schoonheid van de juiste verhoudingen. Wij kennen die verhoudingen nu als de gulden snede: de verdeling van een lijnstuk in twee delen, waarbij het grootste lijnstuk van de twee delen zich verhoudt tot het kleinste, zoals het hele lijnstuk zich verhoudt tot het grootste. Wiskundigen rekenden uit dat die verhouding circa 1,618 is. Deze omrekeningsfactor wordt phi genoemd.
In de esthetica staat de gulden snede voor optimale verhoudingen in schilderkunst en muziek, maar ook in de natuur - zelfs de mens bezit lichaamsdelen die aan phi voldoen - en architectuur.
In het wereldberoemde theater van Epidaurus, met zijn optimale schoonheid qua bouw en prachtige akoestiek waar niet minder dan 12.000 toeschouwers van kunnen genieten, worden nog altijd voorstellingen gegeven.
Dat kan niet worden gezegd van het voormalige openluchttheater van Lonneker, in de gemeente Enschede. Dat ligt nu als een nog op te graven rariteit verscholen in de bossen rond de kleigaten van Smulders.
Neem op het Dorpsplein in Lonneker de Bergweg. Na een paar kilometer kom je op een kruising bij een aantal waterplassen: de oude kleigaten van de verdwenen baksteenbakkerij Smulders. Ga tweehonderd meter verder op de Bergweg, parkeer de auto of stal de fiets en neem het tweede pad rechts. (Het eerste voert naar het grootste schiereiland van Lonneker.) Als het pad rechts het bos indraait, dan zijn rechts ervan verschillende cirkelvormige steil aflopende hellingen te zien. Het lijken natuurlijke fenomenen, maar ooit schitterden daar beneden de artiesten uit de regio.
Bijna niemand weet meer waar dat precies was, maar zie het publiek op kale schuinte in gedachten voor je en de fantasie doet de rest. De omgeving geeft het voormalige theater een bijzondere uitstraling, die vele kunstzinnige mogelijkheden moet hebben geboden.
Iets voorbij de waterplassen gaat de Bergweg omhoog, de Lonnekerberg in - eigenlijk op, maar lees verder. De top van dit natuurgebied, behorend tot het stuwwalcomplex Enschede-Oldenzaal, ligt op ongeveer 61 meter boven NAP.
Opmerkelijk is dat in het Lonneker idioom altijd wordt gesproken over ‘in’ en nooit ‘op’ de berg. Generaties hebben op/in deze woeste gronden gewoond en gewerkt, afhankelijk van het geven en nemen van de natuur.
Het oude, aan het landschap teruggegeven theater doet het gebruik van het voorzetsel ‘in’ zowel letterlijk als figuurlijk eer aan, omdat het maant tot bescheidenheid.
De grootste toneelschrijver ooit, William Shakespeare, schreef in As You Like It dat de wereld een toneel is, waarop de mens opkomt, zijn rol speelt en weer afgaat. Die vergankelijkheid is zichtbaar in het voormalige, nu overwoekerde openluchttheater van Lonneker: een afspiegeling van de menselijke maat.
Wordt vervolgd: Route 27 Epidaurus - MARATHON – Mantua: Marathon: de eerste en de oudste
Contact: www.robertbeernink.nl
Foto: Theater van Epidaurus.
