TukkerTrek
Plymouth en Twentse klanken in Amerika
In de serie ‘Twentse Trekken op Bijzondere Plekken’ doet Robert Beernink wekelijks voor TKKR met een kritisch-relativerende knipoog verslag van zijn reizen naar bijzondere plekken met Twentse trekken. Onder het motto: ‘In de Tukkers, hun aard, gewoontes en gebruiken, komt de hele wereld samen.’
Route 4
Battle - PLYMOUTH - Glastonbury
Met een rit van 420 kilometer westwaarts langs de Engelse zuidkust, van Battle naar Plymouth in het graafschap Devon, overbruggen we 554 jaar. Vanuit deze grote havenplaats vertrokken, vanwege godsdienstige onderdrukking in Europa, de Pilgrim Fathers in 1620 met de Mayflower naar wat later de Verenigde Staten van Amerika zouden worden. Hoewel onder leiding van de Spanjaarden er al volop activiteit was in de Nieuwe Wereld, worden zij gezien als de Founding Fathers van het nu machtigste land ter wereld.
Wat hebben wij Tukkers daarmee van doen? In het oog, eigenlijk in het oor, springen enkele taalkundige fenomenen. Het Engels kent klanken die overeenkomen met het Nedersaksisch. Te noemen zijn onder andere de ‘aspiratie’, het ademplofje achter de medeklinkers p, t en k en de ‘glottisslag’, het dichtklappen van de stemspleet die een klankonderbreking veroorzaakt. Dit wordt wel eens badinerend als het inslikken van letters of lettergrepen gekwalificeerd, maar is een volwaardige fonetische klank. De invloed van het Saksisch en het Engels op elkaar is natuurlijk een kip en ei verhaal, maar omdat veel Pilgrim Fathers vanuit Nederland via Engeland naar de nieuwe koloniën vertrokken, krijgt de Twentse Grijze het voordeel van de twijfel boven het Engelse ei.
Het Amerikaanse accent dat wij nu kennen, komt nagenoeg overeen met het Engels dat toentertijd algemeen werd gesproken. Ondertussen was De Grote Klinkerverschuiving gaande, met aanzienlijke gevolgen voor de klanken van de klinkers. Dit proces ging op het grootste eiland voor de Nederlandse kust nog een tijdje door, waardoor het huidige Brits Engels ontstond, terwijl dat op de Mayflower, bij het lichten van het anker, direct stopte. In het hedendaagse Amerikaans zijn dus oude Twentse klankelementen te horen!
Het is overigens ook opmerkelijk, dat de Mayflower in de Nieuwe Wereld eerst aanmeerde bij het huidige Provincetown, op het schiereiland Cape Cod, en dat deze stad heden ten dage een centrum voor onder andere kunstenaars, homoseksuelen en transgenders is. Het exporteren van tolerantie voor mensen die anders in hun overtuigingen zitten, zat ons toen al in het bloed.
Wordt vervolgd:
Route 5 Plymouth - GLASTONBURY – Bolton: Glastonbury en de Tankenberg
Contact: www.robertbeernink.nl
Op de foto: De Mayflower. Bron: Alchetron, The Free Social Encyclopedia)
Route 4
Battle - PLYMOUTH - Glastonbury
Met een rit van 420 kilometer westwaarts langs de Engelse zuidkust, van Battle naar Plymouth in het graafschap Devon, overbruggen we 554 jaar. Vanuit deze grote havenplaats vertrokken, vanwege godsdienstige onderdrukking in Europa, de Pilgrim Fathers in 1620 met de Mayflower naar wat later de Verenigde Staten van Amerika zouden worden. Hoewel onder leiding van de Spanjaarden er al volop activiteit was in de Nieuwe Wereld, worden zij gezien als de Founding Fathers van het nu machtigste land ter wereld.
Wat hebben wij Tukkers daarmee van doen? In het oog, eigenlijk in het oor, springen enkele taalkundige fenomenen. Het Engels kent klanken die overeenkomen met het Nedersaksisch. Te noemen zijn onder andere de ‘aspiratie’, het ademplofje achter de medeklinkers p, t en k en de ‘glottisslag’, het dichtklappen van de stemspleet die een klankonderbreking veroorzaakt. Dit wordt wel eens badinerend als het inslikken van letters of lettergrepen gekwalificeerd, maar is een volwaardige fonetische klank. De invloed van het Saksisch en het Engels op elkaar is natuurlijk een kip en ei verhaal, maar omdat veel Pilgrim Fathers vanuit Nederland via Engeland naar de nieuwe koloniën vertrokken, krijgt de Twentse Grijze het voordeel van de twijfel boven het Engelse ei.
Het Amerikaanse accent dat wij nu kennen, komt nagenoeg overeen met het Engels dat toentertijd algemeen werd gesproken. Ondertussen was De Grote Klinkerverschuiving gaande, met aanzienlijke gevolgen voor de klanken van de klinkers. Dit proces ging op het grootste eiland voor de Nederlandse kust nog een tijdje door, waardoor het huidige Brits Engels ontstond, terwijl dat op de Mayflower, bij het lichten van het anker, direct stopte. In het hedendaagse Amerikaans zijn dus oude Twentse klankelementen te horen!
Het is overigens ook opmerkelijk, dat de Mayflower in de Nieuwe Wereld eerst aanmeerde bij het huidige Provincetown, op het schiereiland Cape Cod, en dat deze stad heden ten dage een centrum voor onder andere kunstenaars, homoseksuelen en transgenders is. Het exporteren van tolerantie voor mensen die anders in hun overtuigingen zitten, zat ons toen al in het bloed.
Wordt vervolgd:
Route 5 Plymouth - GLASTONBURY – Bolton: Glastonbury en de Tankenberg
Contact: www.robertbeernink.nl
Op de foto: De Mayflower. Bron: Alchetron, The Free Social Encyclopedia)
