Tussen de linies
Meer dan een schoen
Luxaflex. Pampers. Post-it. Stanleymes. Walkman.
De lijst van merken die als soortnaam gebruikt wordt is lang. Merkverwatering wordt dit fenomeen genoemd, een vorm van antonomasie. Een eigenschap van een product, dienst of persoon is zo bekend dat men deze gebruikt als verwijzing naar soortgelijke producten, diensten of personen.
Een voorbeeld: als laatste man pirouetten makend, is Mees Hilgers de Epi Drost van de eenentwintigste eeuw.
Als we het over productnamen hebben, zijn we ons vaak bewust van het gebruik van de merknaam als synoniem voor de soortnaam. We weten allemaal dat Post-it de merknaam van 3M is, maar het bekt toch lekkerder dan ‘die plakbriefjes van eigen merk Albert Heijn’. En ‘dat scherpe mesje van de Gamma’ rolt moeizamer over de tong dan ‘Stanleymes’.
Toch ben ik er in de afgelopen jaren tot mijn afgrijzen achter gekomen dat een van de objecten uit de merkverwarteringslijst nauwelijks in verband wordt gebracht met de waarheid achter de naamgeving.
Ik heb het natuurlijk over Stan Smiths. Die coole gifgroene Adidas-sneakers? Jazeker. Maar er zit meer achter die schoen dan een zool en veters. Stan Smith was een geniale tennisser. In de jaren zeventig won hij Wimbledon en de US Open in het enkelspel. Smith was een serve and volley specialist. Voor zijn lengte was hij bijzonder snel en wendbaar. Het is daarom niet gek dat hij in het dubbelspel ook Grand Slams op zijn naam schreef: vijf in totaal!
In het begin van de jaren zeventig benaderde Adidas hem om zijn naam te verbinden aan een tennisschoen. Een handtekening en cheque later was de Adidas Stan Smith een feit. Heden ten dage ziet de schoen er nagenoeg exact hetzelfde uit. Net zoals zijn naamdrager overigens.
Dat de Verenigde Staten verdeeld zijn, weten we al een tijdje. Maar wist je dat die kloof breder is dan politiek? In het zuidelijke puntje van Florida, New Jersey, New York en de staten in New England worden schoenen zoals Stan Smiths, All Stars en Nikes ‘sneakers’ genoemd. In de rest van het land gaat dergelijk schoeisel als “tennis shoe” door het leven. Nu weet je waarom.
En nu weet je ook wie dat besnorde silhouet op de tong van je schoen nou eigenlijk is. Dus als je morgen je groene Adidassneakers aantrekt, besef dan dat Stan Smith meer dan een schoen is.
De lijst van merken die als soortnaam gebruikt wordt is lang. Merkverwatering wordt dit fenomeen genoemd, een vorm van antonomasie. Een eigenschap van een product, dienst of persoon is zo bekend dat men deze gebruikt als verwijzing naar soortgelijke producten, diensten of personen.
Een voorbeeld: als laatste man pirouetten makend, is Mees Hilgers de Epi Drost van de eenentwintigste eeuw.
Als we het over productnamen hebben, zijn we ons vaak bewust van het gebruik van de merknaam als synoniem voor de soortnaam. We weten allemaal dat Post-it de merknaam van 3M is, maar het bekt toch lekkerder dan ‘die plakbriefjes van eigen merk Albert Heijn’. En ‘dat scherpe mesje van de Gamma’ rolt moeizamer over de tong dan ‘Stanleymes’.
Toch ben ik er in de afgelopen jaren tot mijn afgrijzen achter gekomen dat een van de objecten uit de merkverwarteringslijst nauwelijks in verband wordt gebracht met de waarheid achter de naamgeving.
Ik heb het natuurlijk over Stan Smiths. Die coole gifgroene Adidas-sneakers? Jazeker. Maar er zit meer achter die schoen dan een zool en veters. Stan Smith was een geniale tennisser. In de jaren zeventig won hij Wimbledon en de US Open in het enkelspel. Smith was een serve and volley specialist. Voor zijn lengte was hij bijzonder snel en wendbaar. Het is daarom niet gek dat hij in het dubbelspel ook Grand Slams op zijn naam schreef: vijf in totaal!
In het begin van de jaren zeventig benaderde Adidas hem om zijn naam te verbinden aan een tennisschoen. Een handtekening en cheque later was de Adidas Stan Smith een feit. Heden ten dage ziet de schoen er nagenoeg exact hetzelfde uit. Net zoals zijn naamdrager overigens.
Dat de Verenigde Staten verdeeld zijn, weten we al een tijdje. Maar wist je dat die kloof breder is dan politiek? In het zuidelijke puntje van Florida, New Jersey, New York en de staten in New England worden schoenen zoals Stan Smiths, All Stars en Nikes ‘sneakers’ genoemd. In de rest van het land gaat dergelijk schoeisel als “tennis shoe” door het leven. Nu weet je waarom.
En nu weet je ook wie dat besnorde silhouet op de tong van je schoen nou eigenlijk is. Dus als je morgen je groene Adidassneakers aantrekt, besef dan dat Stan Smith meer dan een schoen is.
