Ben Siemerink, hoofdredacteur TKKR

Omtzigt als Messias onthaald op oude nest

21 oktober 2024, 07:44

Ook al omdat ik er op de fiets naar toe kon, had ik me toch maar aangemeld voor de eerste spreekbeurt die Pieter Omtzigt – na zijn ziekteverlof in zijn functie elders als eenpitter-volksvertegenwoordiger - zou gaan houden in zijn thuisregio. Ik had z’n boek gelezen, maar ik wilde hem zijn verhaal toch ook wel eens in levende lijve horen vertellen. Wat me echter vooral triggerde was de context waarin de spreekbeurt zou gaan plaatsvinden. Niet op uitnodiging namelijk van een onafhankelijk debatcentrum, zoals een tijdje geleden in Amsterdam, maar van een lokale afdeling van de politieke partij die hij net de rug had toegekeerd. En zie, hoe de verloren zoon – om het in Bijbelse termen te zeggen – op het nog warme oude nest werd verwelkomd.

Toen ik aan kwam fietsen, stond er al een flinke rij voor de deur van het zalencentrum. In die rij vanzelfsprekend veel mensen van de partij, waartoe Omtzigt tot voor kort nog behoorde. Maar toch ook de nodige aspirant-gelovigen van andere politieke gezindten. ‘Goh, jij ook hier?!’ ‘Ja, nou ja, ik wil toch ook zijn verhaal wel eens horen.’

Eenmaal binnen werd iedereen – na de onvermijdelijke corona-check – vriendelijk doorverwezen naar de gratis koffie en thee en bovendien voorzien van een muntje voor een al dan niet alcoholische versnapering na afloop. In de zaal, waar zich een paar honderd mensen hadden verzameld, was de stemming even later welwillend. Verwachtingsvol, ook. Nog voor Omtzigt ook maar een woord had gezegd, was er al een staande ovatie van het overgrote deel van de zaal. En na een paar warme welkomstwoorden van de voorzitter en fractievoorzitster van de lokale afdeling van zijn voormalige partij, kon Omtzigt ontspannen aan zijn betoog beginnen.

Zonder een inhoudelijk waardeoordeel te geven over wat hij te berde bracht (lees zijn boek, zou ik zeggen en kijk hoe hij als volksvertegenwoordiger opereert), Omtzigt weet wel als geen ander zo’n zaal te bespelen. Geroutineerd, met hier en daar een kwinkslag, predikt hij zijn politieke evangelie. Zonder stemverheffing, met af en toe een subtiele sneer naar zijn politieke tegenstrevers, kraakt hij de bekende harde noten zoals we dat van hem gewend zijn. Kern van zijn boodschap, deze middag, even los van alle politieke implicaties: ik ken jullie, ik ben één van jullie en ik vertegenwoordig jullie - de regio - in Den Haag. Dat deed ik eerst binnen de partij, die mij hier heeft uitgenodigd, maar nu moet ik het noodgedwongen alleen doen. Die boodschap gaat er in als Gods woord in een ouderling, deze middag. Ook bij de (nog)niet-gelovigen.

Tikkeltje surrealistisch toch wel. Een politieke partij, die een afvallige/verstotene een podium biedt om wat Het Grote Verhaal van die partij zou moeten zijn op eigen titel uit te dragen. Met een consumptie toe.

Bij de vragenronde kwam onvermijdelijk de Vraag der Vragen ter tafel: Gaat Pieter Omtzigt een nieuwe politieke partij beginnen? Iemand uit de zaal zei het als diens morele plicht te beschouwen zulks te doen. Immers, volgens Maurice de Hond is Omtzigt op dit moment in z’n eentje goed voor zo’n 24 zetels. Met zo’n zeteltal ben je in de positie echt iets te veranderen. Omtzigt hoort het minzaam glimlachend aan, maar geeft geen krimp. ‘Ik hoor wat u zegt.’

Met een hoofd vol vragen fietste ik na afloop terug naar huis. Wat zou er gebeurd zijn wanneer Pieter Omtzigt de lijsttrekkersverkiezing van zijn voormalige partij had gewonnen en er nu nieuwe landelijke verkiezingen waren, omdat principiële Pieter dan vast en zeker had geweigerd om Rutte aan diens vierde Kabinet te helpen? Als hij in z’n eentje al goed is voor 24 zetels, hoeveel zou hij er dan niet binnen kunnen slepen met een complete partij achter zich? Maar ook, wat bezielt de lokale afdeling van de voormalige partij van Omtzigt om de Afvallige deze middag als een soort rattenvanger binnen te halen op het zinkende partijschip? Naïviteit? Zelfdestructie? Of zien ze Omtzigt nog altijd als hun Messias?

Of Pieter Omtzigt echt de nieuwe Messias in de vaderlandse politiek is, moet nog blijken. Voor mij is na deze middag één ding wel duidelijk: de (partij)politiek is hij inmiddels definitief ontstegen.

Ben Siemerink