Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma. 15 t/m zo. 21 augustus 2022
Trumps golfresort was nachtmerrie voor veiligheid.
Met de inbeslagname van gevoelige documenten staan de veiligheidszorgen rondom oud-president Donald Trump en zijn golfresort Mar-a-Lago weer in de schijnwerpers. In Mar-a-Lago liep gevoelige informatie van de Amerikaanse overheid risico, aldus experts. ‘Trump was zo laks met de beveiliging dat hij een gevoelige bespreking had over een potentieel oorlogsonderwerp terwijl niet-Amerikaanse regeringsmedewerkers konden observeren. Gasten konden meeluisteren terwijl Trump en de Japanse premier Abe bespraken wat ze als reactie op de raketproef van Noord-Korea zouden zeggen!’
Toen Trump president was, deelde hij soms informatie ongeacht de gevoeligheid ervan. Zo gaf hij tijdens het begin van zijn presidentschap spontaan geheime informatie aan de minister van buitenlandse zaken van Rusland over een geplande operatie rondom de terroristische organisatie Isis. (FD)
………………………………………………………..
LEGO bestaat negentig jaar!
Deze week bestaat lego negentig jaar. Het Deense bedrijf ging de wereld pas echt veroveren na de introductie van het plastic legoblokje, in 1958. Daarna breidde het uit met attractiepark Legoland (1968) Duplo (1969) Lego-poppetjes (1978) en filmthema’s als Star Wars (1999). Terwijl Lego het nog steeds goed doet (met name in de coronajaren groeide de vraag naar speelgoed flink) gaan oude bouwsets voor veel geld van de hand. Zo staat een (ongeopende) doos met een Legokasteel uit 1981 te koop voor €13.000 op eBay. Toenmalige prijs: €42. Een prima belegging dus!
…………………………………………………………
Rushdie ‘maakt alweer grapjes’ na moordaanslag.
De neergestoken Britse schrijver Salman Rushdie (75) wordt niet meer kunstmatig beademd en kan inmiddels weer praten. Rushdies zoon Zafar zei zondag namens de familie buitengewoon opgelucht te zijn dat zijn vader van de beademing is gehaald en in staat was een paar woorden te spreken. ‘Ofschoon zijn levenveranderende verwondingen ernstig zijn, is zijn gebruikelijke stoere en tegendraadse gevoel voor humor nog intact.’
Hij werd neergestoken op het moment dat hij een lezing wilde geven in het stadje Chautauqua in het westen van de staat New York. Een man sprong het podium op en stak hem diverse keren onder meer in zijn nek en buik. Zijn lever is beschadigd, de zenuwen van een arm doorgesneden en hij zal waarschijnlijk een oog kwijtraken.
Hij leefde al jaren met de dreiging van een islamitische aanslag. In 1989, na het uitkomen van Rushdies boek De duivelsverzen vaardigde Khomeini een fatwa tegen de schrijver uit en zette een beloning van 3 miljoen dollar op zijn hoofd. De fatwa gold ook voor Rushdies uitgevers. (VK)
…………………………………………………………….
Afghanistan is na één jaar Taliban ‘onherkenbaar’.
Geheime vrouwenscholen in Afghanistan. Er is te weinig eten. Daarbij kost het besturen de Taliban moeite. Het leed van de bevolking houdt hen nauwelijks bezig. Een jaar na de machtsovername zijn de Taliban er niet in geslaagd van opstandelingen bestuurders te worden. Vooralsnog hebben hardliners in de regering de overhand, bijvoorbeeld in het scheiden der seksen.
Zelfs droog brood en thee – het vaste dieet voor een groot deel van de bevolking – kunnen sommige Afghanen zich niet meer veroorloven. ‘Als ik naar de bakker ga, zie ik ze daar bedelen’, zegt Mansour, een 32-jarige medewerker van een internationale NGO die in Kabul woont. ‘In een jaar tijd is mijn land onherkenbaar, dramatisch veranderd’, zegt hij. Uit zijn relaas blijkt dat het de Taliban grote moeite kost het land effectief te besturen. Net als een kwart eeuw geleden toen radicale moslims het land ook al 5 jaar runden. Daar komt bij dat de Taliban onderling verdeelder zijn dan ze naar de buitenwereld doen voorkomen. De opperste leider Akhunzada huist in Kandahar, het bolwerk van de Taliban en laat slechts incidenteel van zich horen. De pragmatische vleugel zit in Kabul, het administratieve centrum van het land. Zij willen bijvoorbeeld graag de middelbare scholen openstellen voor meisjes. Het is ook een duidelijke vraag vanuit de samenleving maar binnen een fundamentalistische beweging is het vaak moeilijk om openlijk af te wijken.
De Taliban gaven het afgelopen jaar vrij baan aan hun obsessie met de scheiding der seksen. Ook het Ministerie van de bevordering van de Deugd is weer opgericht. ‘Openbaar muziek maken mag niet meer. In parken worden mannen en vrouwen gescheiden. Reizende vrouwen moeten door mannelijke familieleden worden vergezeld. Overal is controle, bij elk
checkpoint moet je een antwoord klaar hebben.’
Het leed van de burgerbevolking houdt de Taliban niet zo bezig. Zij zeggen: ‘Wij hebben ook honger en andere ontberingen geleden, toen we vochten, terwijl jullie het destijds tamelijk goed hadden. Nu voelen jullie dat ook eens. Leer er maar mee omgaan’, aldus Mansour. (NRC)
……………………………………………………………………………
Nederland blijft nu nog ver van een recessie.
Nederland is in het eerste halfjaar ver weggebleven van een economische recessie. In het tweede kwartaal versnelde de groei zelfs naar 2,6%, ruimschoots boven de verwachtingen van economen. Het CBS schrijft de meevaller voor het tweede kwartaal in de eerste plaats toe aan goede handelscijfers en een stevige investeringsdrift. De investeringen stegen met ruim 5%. De uitvoer kwam 2,7% en de invoer 1,6% hoger uit dan in de maanden januari tot en met maart. De hoogste schattingen kwamen iets boven de 1% uit!
Nederland zal in de tweede helft van dit jaar vermoedelijk in een recessie belanden, ook al heeft de economie in de maanden april, mei en juni boven verwachting gedraaid. Na consumenten zijn nu ook producenten somberder geworden. Dat zeggen macro-economen, in een analyse op groeicijfers die het CBS woensdag bekend maakte.
De economen verwachten in het derde en vierde kwartaal veel meer tegenwind. Zo zullen de hoge inflatie en de energiecrisis zich in de tweede helft van 2022 onontkoombaar laten voelen. Een recessie, zoals die in de VS inmiddels een feit is, is in het najaar in Nederland vermoedelijk niet te voorkomen. (FD)
……………………………………………………………………………
Gasprijs stijgt tot boven de piek van begin maart.
De gasprijzen blijven stijgen. Op de groothandelsmarkt in Amsterdam werd gisteren aan het slot exact € 230 neergeteld voor een megawattuur aan gas dat volgende maand geleverd moet worden, 12% meer dan de vrijdag ervoor en ruim boven de piek van begin maart, nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen.
Directe aanleiding voor de huidige stijging is de aanhoudende droogte in Europa. Door de lage waterstanden in de Europese waterwegen is het steeds lastiger om steenkool, stookolie, diesel en andere grondstoffen te verschepen. Energiecentrales zijn daardoor gedwongen meer gas te gebruiken terwijl de gasmarkt al uiterst krap is. (FD)
…………………………………………………………
Te weinig plek voor asielzoekers.
Twee derde van de veiligheidsregio’s heeft niet de afgesproken plekken geregeld voor Oekraïners of reguliere asielzoekers. De veiligheidsregio’s kampen met een gebrek aan locaties, personeel en aannemers en materialen om locaties te verbouwen.
Vier daarvan hebben alleen de 2.000 bedden voor Oekraïners, die begin maart met het kabinet zijn afgesproken, niet goed geregeld. Zeven regio’s voldoen juist niet aan de 225 crisisnoodopvangplekken voor andere asielzoekers, een afspraak van eind juni.
Vier regio’s hebben zowel te weinig bedden voor Oekraïners als te weinig opvang voor andere asielzoekers geregeld: Gelderland-Midden, Gooi en Vechtstreek, Zeeland en Limburg-Zuid. Gelderland-Midden heeft uit ‘humanitair oogpunt’ zelfs helemaal geen crisisopvangplekken voor asielzoekers, zegt een woordvoerder. Sommige andere regio’s zoals Rotterdam-Rijnmond, Noord-Holland-Noord en Utrecht, vangen honderden mensen meer op dan afgesproken. (NRC)
………………………………………………………….
Vullen van opslag bij Norg stokt op 80%, ‘meer is te duur’.
Het vullen van de grote gasopslag bij het Drentse Norg ligt sinds anderhalve week stil. Gashandelshuis Terra, de handelsorganisatie van Nederlandse maatschappij (NAM), wil alleen verder vullen als de Nederlandse regering financiële garanties geeft.
Begin juli stelde het kabinet een garantieregeling in om de opslag in Norg voor ‘meer dan 80%’ gevuld te krijgen. Dat doel werd op 5 augustus bereikt: de ondergrondse opslag is nu voor 80,5% gevuld. Verder vullen zonder de garantie van de overheid, is voor GasTerra een riskante activiteit, legt een woordvoerder uit. ‘De gasprijs is nu zo hoog dat je zeker weet dat je die op moment van verkopen niet kunt terugverdienen.’
Alleen als de regering met ‘aanvullende financiële voorwaarden’ komt, zal het bedrijf nog meer gas inkopen. Of het kabinet opnieuw in de buidel zal tasten, is niet zeker. Het Ministerie van Economische Zaken zegt dat het vultempo bij alle Nederlandse opslagen alsnog voldoende is om ‘de gestelde doelen te halen’. (VK)
…………………………………………………………..
Brussel wil onmin tussen Kosovo en Servië bezweren.
De leiders van Servië en Kosovo komen deze week naar Brussel voor gesprekken met de NAVO en Europese Commissie. Brussel vreest dat het conflict tussen de Balkanlanden escaleert. ‘Beide partijen moeten onmiddellijk een einde maken aan wederzijdse vijandelijkheden en gevaarlijke uitlatingen, en verantwoordelijk handelen’, aldus de woordvoerder van EU-buitenlandchef Josep Borrelll. Dreigt er nà³g een gewapend conflict?
Het lijkt een triviale kwestie: wat voor kenteken hoort er op auto’s uit Kosovo? De regering in hoofdstad Pristina vindt dat iedereen in het 1,8 miljoen inwoners tellende land een Kosovaarse nummerplaat moet hebben. Dat geldt dus niet alleen voor de ruim 90% van de bevolking die zich als Albanees beschouw, maar à³à³k voor de Servische minderheid, die vooral in het noorden – bij de grens met Servië – woont. Maar tot nu toe rijden Kosovaarse Serviërs rond met Servische kentekenplaten. Zij zien Kosovo dat zich in 2008 onafhankelijk verklaarde, als afvallige provincie en niet als zelfstandig land. Pristina eiste dat zij alsnog een Kosovaarse nummerplaat aanvragen, aanvankelijk per 1 augustus. Ook moesten Serviërs die naar Kosovo reizen voortaan een extra identiteitsdocument overleggen, zoals Servië dat andersom van Kosovaren vraagt. Uit woede hierover ontstonden eind juli onlusten. Waarnemers vrezen verdere escalatie. (FD)
……………………………………………………………..
Beslaglegging kapitaal Van Lienden en compagnons.
Het OM heeft in Nederland, Luxemburg n Zwitserland beslag laten leggen op kapitaal van Van Lienden, Damme en Van Gestel. Het gaat om geld, woningen en auto’s. De drie mondkapjeshandelaren worden verdacht van oplichting, verduistering en witwassen.
In mei liet het OM al beslag leggen op banktegoeden van 11,5 miljoen euro in Nederland. Van Lienden en zijn compagnons beklaagden zich er later over dat zij daardoor niet meer voldoende geld hadden voor advocatenkosten, maar nu blijkt dat ze ook kapitaal naar het buitenland hebben gesluisd. Door de beslaglegging kunnen de mondkapjeshandelaren daar nu niet meer bij.
Het ministerie van VWS hoopt in september een rapport van Deloitte te publiceren dat duidelijk moet maken hoe de order van 100,8 miljoen euro – een van de grootste orders uit de coronacrisis – in april 2020 bij het net opgerichte bedrijfje van Van Lienden terechtkwam.
Minister De Jonge gaf destijds een eerste aanzet voor de onderhandelingen met de mediapersoonlijkheid. Uit interne documenten die dinsdag zijn vrijgegeven blijkt opnieuw dan experts van het Landelijk Inkoopcentrum en ambtenaren van VWS weinig zagen in een order voor Van Lienden. In een mail van een VWS -ambtenaar staat dat ‘niemand enthousiast’ is over een deal met Van Lienden. Ook mailde hij dat Van Lienden wel een invloedrijk netwerk had maar dat hij ‘nog steeds geen toegevoegde waarde zag’. (VK)
………………………………………………………………………….
DNB: Compenseer niet te royaal!
Het kabinet zint op koopkrachtreparatie. De Nederlandsche Bank vreest dat zo’n pakket de inflatie juist kan versterken. Als het kabinet te royaal de koopkracht repareert, zal dat de prijsstijgingen juist verder aanwakkeren. Grootschalige steun nu is onverstandig en zal zelfs averechts werken.
Nu de koopkracht voor miljoenen huishoudens in Nederland onder druk staat door de snel gestegen prijzen is de politieke reflex in Den Haag onmiskenbaar. Huishoudens, vooral lage en middeninkomens, moeten effectief én snel gecompenseerd worden, voor torenhoge energierekeningen en voor de prijzig boodschappen in de supermarkt.
Een nieuw koopkrachtpakket moet, volgens Olaf Sleijpen, directeur monetaire zaken en financiële stabiliteit bij DNB, binnen de perken worden gehouden en zich echt(…) richten op de hardst getroffen huishoudens.
Eerder verlaagde het kabinet de btw op energie en de benzineaccijnzen en kwam er een energietoeslag voor lage inkomens. Dat kost in totaal 6,5 miljard euro. Het kabinet is zelf ook niet tevreden met de ongerichte manier waarop het geld tot nu toe is uitgegeven.
‘We moeten beseffen dat we collectief een stukje armer zullen worden’, zei Sigrid Kaag aan het begin van de zomer. ‘Het continu willen of kunnen compenseren is gewoon niet mogelijk en is financieel niet houdbaar.’ (NRC)
………………………………………………………………………..
Liz Cheney, Republikeinse luis in de pels van Trump verliest in thuisstaat Wyoming.
Ze raakt dus in november haar zetel in het Huis van Afgevaardigden kwijt. Ze laat het er niet bij zitten en hint op een gooi naar het Amerikaanse presidentschap.
Cheney (56) had het al vaak gezegd: als haar kritiek op Trump haar ondergang als congreslid zou betekenen dan was dat maar zo. En dinsdag was het inderdaad zover! Tijdens de Republikeinse voorverkiezing in Wyoming verloor Cheney, met slechts 29% van de stemmen. Tegenstander Harriet Hageman won met 66%.
Ze hield na haar verlies een vurige toespraak. ‘Ik houd van onze partij, maar nog meer van mijn land’, zei ze. ‘Als we de samenzweringen en de leugens niet veroordelen, dan zullen de verantwoordelijken ermee wegkomen.’ Dan zal ‘Amerika nooit meer hetzelfde zijn’, aldus Cheney. ‘Nu begint pas het echte werk’, zei ze in haar speech. ‘De grote, oorspronkelijke voorvechter van onze partij, Abraham Lincoln, verloor de verkiezingen voor de Senaat en het Huis, maar won daarna de belangrijkst verkiezing van allemaal.’ De komende maanden hakt ze de knoop door, liet ze woensdag weten. ‘Als de prijs van het verdedigen van de grondwet is dat ik mijn zetel in het Huis verlies,’ zei ze vorige maand dan, ‘ben ik bereid die prijs te betalen.’
Veel andere republikeinse politici besloten Trump door dik en dun te steunen. Republikeinen die vorig jaar voor Trump’s afzetting stemden, ruimen nu net als Cheney het veld. Trump reageerde opgetogen op Cheney’s nederlaag. ‘Nu kan ze eindelijk verdwijnen in het politieke niets.’
Cheney zal de komende maanden, hoe dan ook, nog veel van zich laten horen als vicevoorzitter van de parlementaire commissie die onderzoek doet naar de bestorming van het Capitool. Na een reeks hoorzittingen wordt in het najaar een rapport gepresenteerd. (VK)
………………………………………………………………..
We redden het niet met vrijwilligheid zegt het kabinet.
Om een asielzoekerscentrum in een hotel in Albergen, gemeenteTubbergen te kunnen vestigen neemt het Rijk de vergunningverlening van een ’weigergemeente’ over. Vorige week kondigde staatsecretaris Eric van der Burg al aan een nieuwe dwangmaatregel te zullen inzetten als gemeenten bleven weigeren asielzoekers op te nemen.
Het college en de gemeenteraad van Tubbergen voelen zich overvallen, en ‘gaan kijken’ wat zij kunnen doen om de komst van een AZC tegen te houden.
Sommige projecten kan een decentrale overheid niet tegenhouden, zegt hoogleraar Omgevingsrecht Groothuijse. Dan gaat het om de komst van waterkeringen of hoofdwegen, waartegen een gemeente onder de Crisis- en herstelwet niet in beroep kan. Een AZC valt daar volgens hem niet onder. Tubbergen zou naar de rechter kunnen stappen. Het is hun goed recht zei Van der Burg. De juristen van het ministerie van Justitie en Veiligheid hebben er ‘absoluut’ vertrouwen in dat het ruimtelijk ordeningsinstrumentarium ingezet kan worden bij AZC’s. Als het hotel moet worden aangepast door een inpandige verbouwing, kunnen omwonenden en belanghebbenden nog bezwaar maken. Van der Burg zei dat het hotel door een ‘soberder inrichting’ geschikt kan worden gemaakt voor 200 asielzoekers in plaats van de 80 hotelgasten nu. (NRC)
…………………………………………………………..
Veel minder passagiers op Schiphol dan voor de pandemie.
Schiphol heeft in de maand juli bijna 5,2 miljoen passagiers ontvangen. Dat is 23% minder dan voor de uitbraak van de coronapandemie, toen 6,7 miljoen mensen in deze zomermaand via de luchthaven van Amsterdam reisden.
Niet alleen in juli maar ook in juni lag het aantal passagiers zeker 20% onder dat van de vergelijkbare maand in 2019, het laatste jaar voor de uitbraak van het virus. En ook in mei was het volume lager. Schiphol blijft zo ruim onder het toegestane aantal van 500.000 vliegbewegingen per jaar.
Dat het aantal passagiers zo fors achterblijft, heeft waarschijnlijk 2 oorzaken. De reislust is minder groot dan vaak wordt aangenomen. Daarnaast deed de luchthaven een beroep op luchtvaartmaatschappijen om vluchten te schrappen of te verplaatsen naar andere luchthavens.
Dat was nodig omdat de luchthaven kampt met een personeelstekort wat de doorstroming ernstig hindert. Met name bij de beveiliging komt Schiphol - of beter gezegd het bedrijf dat Schiphol inhuurt voor deze klus – honderden medewerkers te kort. Om die reden stelt de luchthaven ook voor september en oktober een maximumcapaciteit in. (FD)
………………………………………………………..
Graandeal lijkt bescheiden succes: 625 ton graan uit Oekraïne vervoerd.
Een maand na het graanakkoord tussen Oekraïne en Rusland is 625.000 ton aan mais en andere graansoorten uit Oekraïne geëxporteerd. Geen van de vrachtschepen is onderweg aangevallen. Door een Russische blokkade was het voor Oekraïners maandenlang bijna onmogelijk om graan te exporteren. Doordat het land de op 3 na grootste producent van graan is, veroorzaakte dat wereldwijd prijsstijgingen. Voedseltekorten dreigden in onder meer het Midden-Oosten en Afrika.
Vanaf het voorjaar probeerde Oekraïne het graan via het spoor, wegen en rivieren te vervoeren, omdat de voorraad zou wegrotten. Dat bleek maar in zeer beperkte mate haalbaar. Er was het land daarom veel aan gelegen een veilige vaarroute over zee te bemachtigen. Een maand na het tekenen van de graandeal blijkt dat dat aardig is gelukt. Er is 625.000 ton aan graansoorten en andere gewassen verscheept uit door de Oekraïense regering gecontroleerde havens.
Oekraïne is niet de enige die profiteert van het graanakkoord, ook Rusland spint er garen bij. In ruil voor het akkoord zijn sommige Russische exportsancties opgeheven. Aangezien ook Rusland een grote graanproducent is kan het nu meeprofiteren van de gestegen prijzen. Het kan nu ook makkelijker aan landbouwmachines en -onderdelen komen. De meeste daarvan importeert Rusland uit Nederland. (VK)
……………………………………………………………….
Meer duidelijkheid over long covid: Tal van afwijkingen in immuunsysteem.
Veel mensen houden na een corona-infectie maandenlang klachten. Vaak hebben zij een
gebrek aan het stresshormoon cortisol.
Eindelijk begint zich af te tekenen wat er aan de hand is in het lichaam van mensen met long-covid, de waaier aan klachten die maandenlang kunnen aanhouden na een corona-infectie. De Amerikaanse immunoloog Akiko Iwasaki en haar collega’s van de Yale School of Medicine ontdekten duidelijke verschillen in allerlei componenten van het immuunsysteem van mensen met dat postcovidsyndroom. Ze zien een gebrek aan het stresshormoon cortisol, uitgeputte afweercellen, chronische ontsteking en soms ook opnieuw geactiveerde slapende virussen in hun bloed. Dat geeft aanknopingspunten voor onderzoek naar mogelijke behandelingen.
Mensen met het postcovidsyndroom kampen soms lange tijd met extreme vermoeidheid, cognitieve problemen, ademhalingsproblemen en een keur aan andere klachten. Sommige patiënten kunnen daardoor hun dagelijkse bezigheden nauwelijks nog doen. (NRC)
…………………………………………………………
Volop ruimte in schatkist tijdens uitzonderlijke koopkrachtcrisis.
- Staatsschuld fors lager op een historisch laag niveau, inflatie leidt tot meevallers.
- Tegelijkertijd staat de koopkracht onder druk, daalde sinds 1945 niet zo hard.
- Coalitie praat deze weken over maatregelen en neigt naar aanhouden buffers.
De sterk opgelopen inflatie die de burger hard raakt in de portemonnee, blijkt tot enorme meevallers te leiden in de overheidsfinanciën! Het begrotingstekort en de staatsschuld zijn veel lager dan nog kortgeleden werd gedacht en bereiken zelfs historisch lage niveaus.
De koopkracht daarentegen daalt harder dan in enig jaar sinds de Tweede Wereldoorlog, zo blijkt uit cijfers van het CPB, die de basis vormen voor de onderhandelingen in de coalitie over de begroting van volgend jaar.
De cijfers zetten het kabinet onder grote druk om met royale koopkrachtreparatie te komen. Het CPB ging eerder dit jaar nog uit van een tekort op de rijksbegroting van 2,5% dit jaar, nu voorzien de rekenmeesters een magere 0,9%. Dat is ondanks de ruim 6,5 miljard die dit jaar is uitgegeven om burgers te helpen die kampen met hoge inflatie. Zo heeft het kabinet de energiebelasting en de benzineaccijns verlaagd. Ook volgend jaar komt het tekort uit rond de 15, waar eerder gerekend werd met ruim 2%.
In euro’s gaat het om een meevaller van €10 mrd tot €15 mrd, en dat is grotendeels te danken aan de hoge gasbaten (10 mrd) die burgers juist een tegenvaller bezorgen (!) en aan hogere btw-inkomsten die deels te danken zijn aan inflatie.
Terwijl in Den Haag het geld tegen de plinten klotst hebben de huishoudens 6,8% minder te besteden. Dit komt door de uitzonderlijk hoge inflatie van 9,9% dit jaar en 4,3% volgend jaar. Volgend jaar is er weer een zeer bescheiden plus in de koopkracht maar daarmee is het gat in de portemonnee bij lange na niet goedgemaakt.
De maatschappelijke druk is groot voor het kabinet om iets te doen maar premier Rutte is uiterst terughoudend over een eenmalige greep uit de schatkist om huishoudens te helpen, zoals wel in coronatijd is gebeurd. Ook minister Kaag wijst op het belang van ‘buffers’ aanhouden voor de toekomst omdat die met veel onzekerheden is omgeven. Bovendien is de rente aan het stijgen en dat mondt op termijn uit in hogere lasten. (FD)
Hoekstra zet eenheid kabinet op spel.
CDA-minister Wopke Hoekstra heeft de verhoudingen binnen het kabinet op scherp gezet door te pleiten voor een soepeler omgang met de stikstofdoelen. Tot een kabinetscrisis leidt dat nu niet maar het is de vraag of dat zo blijft.
‘Er is een herstart nodig van het proces en daarbij zijn er geen dogma’s, 2030 is voor ons niet heilig’, verkondigde CDA-minister Hoekstra vrijdag in het AD. ’Natuurlijk kun je op veel plekken và³à³r 2030 de stikstofdoelen al halen, maar als het elders langer duurt, moeten we die tijd nemen. Nu zijn we nergens, zitten heel veel partijen niet eens aan tafel en zonder de uitvoerders heb je helemaal niks.’
De uitspraken van Hoekstra zetten de verhoudingen binnen de coalitie op scherp. D66 leider Sigrid Kaag toonde zich vrijdagochtend verbaasd en zei dat ze de terugtrekkende bewegingen van Hoekstra niet had zien aankomen. Stikstofminister Christianne van der Wal die al maanden het stikstofbeleid met verve verdedigd, was ontstemd. ‘Ik heb eerlijk tegen Hoekstra gezegd wat dit doet met mij als mens. Het raakt je, als je je zà³ inzet voor een dossier en dan zo’n interview leest. Je hoopt natuurlijk op steun vanuit het team.’
Ook Rutte deelde een tik uit aan de CDA-leider. Die zou met zijn uitspraken de eenheid van het kabinetsbeleid onder druk hebben gezet. ‘Staatsrechtelijk was dit een spannend moment, maar ik denk dat hij net aan de binnenkant van de lijn is gebleven’, aldus de premier, die vergoelijkend opmerkte dat Hoekstra als minister iets meer bewegingsruimte heeft, aangezien hij als partijleider ook moet kunnen aangeven wat ‘zijn club vindt’. Dat is onvermijdelijk. Maar dit moet niet te vaak gebeuren.’
De vraag van de coalitiekopstukken aan de CDA-leider was: ‘wil je het coalitieakkoord openbreken? Hoekstra wilde die vraag niet met een ‘ja’ beantwoorden. D66 besloot daarop de zaak niet verder op de spits te drijven. Dit geldt ook voor de andere coalitiepartijen.
Rutte: ‘We hebben besloten dit interview even terzijde te schuiven en de gesprekken van Johan Remkes een kans te geven.’ De premier heeft naar eigen zeggen ‘goede verwachtingen van het proces-Remkes’. (VK)
Met de inbeslagname van gevoelige documenten staan de veiligheidszorgen rondom oud-president Donald Trump en zijn golfresort Mar-a-Lago weer in de schijnwerpers. In Mar-a-Lago liep gevoelige informatie van de Amerikaanse overheid risico, aldus experts. ‘Trump was zo laks met de beveiliging dat hij een gevoelige bespreking had over een potentieel oorlogsonderwerp terwijl niet-Amerikaanse regeringsmedewerkers konden observeren. Gasten konden meeluisteren terwijl Trump en de Japanse premier Abe bespraken wat ze als reactie op de raketproef van Noord-Korea zouden zeggen!’
Toen Trump president was, deelde hij soms informatie ongeacht de gevoeligheid ervan. Zo gaf hij tijdens het begin van zijn presidentschap spontaan geheime informatie aan de minister van buitenlandse zaken van Rusland over een geplande operatie rondom de terroristische organisatie Isis. (FD)
………………………………………………………..
LEGO bestaat negentig jaar!
Deze week bestaat lego negentig jaar. Het Deense bedrijf ging de wereld pas echt veroveren na de introductie van het plastic legoblokje, in 1958. Daarna breidde het uit met attractiepark Legoland (1968) Duplo (1969) Lego-poppetjes (1978) en filmthema’s als Star Wars (1999). Terwijl Lego het nog steeds goed doet (met name in de coronajaren groeide de vraag naar speelgoed flink) gaan oude bouwsets voor veel geld van de hand. Zo staat een (ongeopende) doos met een Legokasteel uit 1981 te koop voor €13.000 op eBay. Toenmalige prijs: €42. Een prima belegging dus!
…………………………………………………………
Rushdie ‘maakt alweer grapjes’ na moordaanslag.
De neergestoken Britse schrijver Salman Rushdie (75) wordt niet meer kunstmatig beademd en kan inmiddels weer praten. Rushdies zoon Zafar zei zondag namens de familie buitengewoon opgelucht te zijn dat zijn vader van de beademing is gehaald en in staat was een paar woorden te spreken. ‘Ofschoon zijn levenveranderende verwondingen ernstig zijn, is zijn gebruikelijke stoere en tegendraadse gevoel voor humor nog intact.’
Hij werd neergestoken op het moment dat hij een lezing wilde geven in het stadje Chautauqua in het westen van de staat New York. Een man sprong het podium op en stak hem diverse keren onder meer in zijn nek en buik. Zijn lever is beschadigd, de zenuwen van een arm doorgesneden en hij zal waarschijnlijk een oog kwijtraken.
Hij leefde al jaren met de dreiging van een islamitische aanslag. In 1989, na het uitkomen van Rushdies boek De duivelsverzen vaardigde Khomeini een fatwa tegen de schrijver uit en zette een beloning van 3 miljoen dollar op zijn hoofd. De fatwa gold ook voor Rushdies uitgevers. (VK)
…………………………………………………………….
Afghanistan is na één jaar Taliban ‘onherkenbaar’.
Geheime vrouwenscholen in Afghanistan. Er is te weinig eten. Daarbij kost het besturen de Taliban moeite. Het leed van de bevolking houdt hen nauwelijks bezig. Een jaar na de machtsovername zijn de Taliban er niet in geslaagd van opstandelingen bestuurders te worden. Vooralsnog hebben hardliners in de regering de overhand, bijvoorbeeld in het scheiden der seksen.
Zelfs droog brood en thee – het vaste dieet voor een groot deel van de bevolking – kunnen sommige Afghanen zich niet meer veroorloven. ‘Als ik naar de bakker ga, zie ik ze daar bedelen’, zegt Mansour, een 32-jarige medewerker van een internationale NGO die in Kabul woont. ‘In een jaar tijd is mijn land onherkenbaar, dramatisch veranderd’, zegt hij. Uit zijn relaas blijkt dat het de Taliban grote moeite kost het land effectief te besturen. Net als een kwart eeuw geleden toen radicale moslims het land ook al 5 jaar runden. Daar komt bij dat de Taliban onderling verdeelder zijn dan ze naar de buitenwereld doen voorkomen. De opperste leider Akhunzada huist in Kandahar, het bolwerk van de Taliban en laat slechts incidenteel van zich horen. De pragmatische vleugel zit in Kabul, het administratieve centrum van het land. Zij willen bijvoorbeeld graag de middelbare scholen openstellen voor meisjes. Het is ook een duidelijke vraag vanuit de samenleving maar binnen een fundamentalistische beweging is het vaak moeilijk om openlijk af te wijken.
De Taliban gaven het afgelopen jaar vrij baan aan hun obsessie met de scheiding der seksen. Ook het Ministerie van de bevordering van de Deugd is weer opgericht. ‘Openbaar muziek maken mag niet meer. In parken worden mannen en vrouwen gescheiden. Reizende vrouwen moeten door mannelijke familieleden worden vergezeld. Overal is controle, bij elk
checkpoint moet je een antwoord klaar hebben.’
Het leed van de burgerbevolking houdt de Taliban niet zo bezig. Zij zeggen: ‘Wij hebben ook honger en andere ontberingen geleden, toen we vochten, terwijl jullie het destijds tamelijk goed hadden. Nu voelen jullie dat ook eens. Leer er maar mee omgaan’, aldus Mansour. (NRC)
……………………………………………………………………………
Nederland blijft nu nog ver van een recessie.
Nederland is in het eerste halfjaar ver weggebleven van een economische recessie. In het tweede kwartaal versnelde de groei zelfs naar 2,6%, ruimschoots boven de verwachtingen van economen. Het CBS schrijft de meevaller voor het tweede kwartaal in de eerste plaats toe aan goede handelscijfers en een stevige investeringsdrift. De investeringen stegen met ruim 5%. De uitvoer kwam 2,7% en de invoer 1,6% hoger uit dan in de maanden januari tot en met maart. De hoogste schattingen kwamen iets boven de 1% uit!
Nederland zal in de tweede helft van dit jaar vermoedelijk in een recessie belanden, ook al heeft de economie in de maanden april, mei en juni boven verwachting gedraaid. Na consumenten zijn nu ook producenten somberder geworden. Dat zeggen macro-economen, in een analyse op groeicijfers die het CBS woensdag bekend maakte.
De economen verwachten in het derde en vierde kwartaal veel meer tegenwind. Zo zullen de hoge inflatie en de energiecrisis zich in de tweede helft van 2022 onontkoombaar laten voelen. Een recessie, zoals die in de VS inmiddels een feit is, is in het najaar in Nederland vermoedelijk niet te voorkomen. (FD)
……………………………………………………………………………
Gasprijs stijgt tot boven de piek van begin maart.
De gasprijzen blijven stijgen. Op de groothandelsmarkt in Amsterdam werd gisteren aan het slot exact € 230 neergeteld voor een megawattuur aan gas dat volgende maand geleverd moet worden, 12% meer dan de vrijdag ervoor en ruim boven de piek van begin maart, nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen.
Directe aanleiding voor de huidige stijging is de aanhoudende droogte in Europa. Door de lage waterstanden in de Europese waterwegen is het steeds lastiger om steenkool, stookolie, diesel en andere grondstoffen te verschepen. Energiecentrales zijn daardoor gedwongen meer gas te gebruiken terwijl de gasmarkt al uiterst krap is. (FD)
…………………………………………………………
Te weinig plek voor asielzoekers.
Twee derde van de veiligheidsregio’s heeft niet de afgesproken plekken geregeld voor Oekraïners of reguliere asielzoekers. De veiligheidsregio’s kampen met een gebrek aan locaties, personeel en aannemers en materialen om locaties te verbouwen.
Vier daarvan hebben alleen de 2.000 bedden voor Oekraïners, die begin maart met het kabinet zijn afgesproken, niet goed geregeld. Zeven regio’s voldoen juist niet aan de 225 crisisnoodopvangplekken voor andere asielzoekers, een afspraak van eind juni.
Vier regio’s hebben zowel te weinig bedden voor Oekraïners als te weinig opvang voor andere asielzoekers geregeld: Gelderland-Midden, Gooi en Vechtstreek, Zeeland en Limburg-Zuid. Gelderland-Midden heeft uit ‘humanitair oogpunt’ zelfs helemaal geen crisisopvangplekken voor asielzoekers, zegt een woordvoerder. Sommige andere regio’s zoals Rotterdam-Rijnmond, Noord-Holland-Noord en Utrecht, vangen honderden mensen meer op dan afgesproken. (NRC)
………………………………………………………….
Vullen van opslag bij Norg stokt op 80%, ‘meer is te duur’.
Het vullen van de grote gasopslag bij het Drentse Norg ligt sinds anderhalve week stil. Gashandelshuis Terra, de handelsorganisatie van Nederlandse maatschappij (NAM), wil alleen verder vullen als de Nederlandse regering financiële garanties geeft.
Begin juli stelde het kabinet een garantieregeling in om de opslag in Norg voor ‘meer dan 80%’ gevuld te krijgen. Dat doel werd op 5 augustus bereikt: de ondergrondse opslag is nu voor 80,5% gevuld. Verder vullen zonder de garantie van de overheid, is voor GasTerra een riskante activiteit, legt een woordvoerder uit. ‘De gasprijs is nu zo hoog dat je zeker weet dat je die op moment van verkopen niet kunt terugverdienen.’
Alleen als de regering met ‘aanvullende financiële voorwaarden’ komt, zal het bedrijf nog meer gas inkopen. Of het kabinet opnieuw in de buidel zal tasten, is niet zeker. Het Ministerie van Economische Zaken zegt dat het vultempo bij alle Nederlandse opslagen alsnog voldoende is om ‘de gestelde doelen te halen’. (VK)
…………………………………………………………..
Brussel wil onmin tussen Kosovo en Servië bezweren.
De leiders van Servië en Kosovo komen deze week naar Brussel voor gesprekken met de NAVO en Europese Commissie. Brussel vreest dat het conflict tussen de Balkanlanden escaleert. ‘Beide partijen moeten onmiddellijk een einde maken aan wederzijdse vijandelijkheden en gevaarlijke uitlatingen, en verantwoordelijk handelen’, aldus de woordvoerder van EU-buitenlandchef Josep Borrelll. Dreigt er nà³g een gewapend conflict?
Het lijkt een triviale kwestie: wat voor kenteken hoort er op auto’s uit Kosovo? De regering in hoofdstad Pristina vindt dat iedereen in het 1,8 miljoen inwoners tellende land een Kosovaarse nummerplaat moet hebben. Dat geldt dus niet alleen voor de ruim 90% van de bevolking die zich als Albanees beschouw, maar à³à³k voor de Servische minderheid, die vooral in het noorden – bij de grens met Servië – woont. Maar tot nu toe rijden Kosovaarse Serviërs rond met Servische kentekenplaten. Zij zien Kosovo dat zich in 2008 onafhankelijk verklaarde, als afvallige provincie en niet als zelfstandig land. Pristina eiste dat zij alsnog een Kosovaarse nummerplaat aanvragen, aanvankelijk per 1 augustus. Ook moesten Serviërs die naar Kosovo reizen voortaan een extra identiteitsdocument overleggen, zoals Servië dat andersom van Kosovaren vraagt. Uit woede hierover ontstonden eind juli onlusten. Waarnemers vrezen verdere escalatie. (FD)
……………………………………………………………..
Beslaglegging kapitaal Van Lienden en compagnons.
Het OM heeft in Nederland, Luxemburg n Zwitserland beslag laten leggen op kapitaal van Van Lienden, Damme en Van Gestel. Het gaat om geld, woningen en auto’s. De drie mondkapjeshandelaren worden verdacht van oplichting, verduistering en witwassen.
In mei liet het OM al beslag leggen op banktegoeden van 11,5 miljoen euro in Nederland. Van Lienden en zijn compagnons beklaagden zich er later over dat zij daardoor niet meer voldoende geld hadden voor advocatenkosten, maar nu blijkt dat ze ook kapitaal naar het buitenland hebben gesluisd. Door de beslaglegging kunnen de mondkapjeshandelaren daar nu niet meer bij.
Het ministerie van VWS hoopt in september een rapport van Deloitte te publiceren dat duidelijk moet maken hoe de order van 100,8 miljoen euro – een van de grootste orders uit de coronacrisis – in april 2020 bij het net opgerichte bedrijfje van Van Lienden terechtkwam.
Minister De Jonge gaf destijds een eerste aanzet voor de onderhandelingen met de mediapersoonlijkheid. Uit interne documenten die dinsdag zijn vrijgegeven blijkt opnieuw dan experts van het Landelijk Inkoopcentrum en ambtenaren van VWS weinig zagen in een order voor Van Lienden. In een mail van een VWS -ambtenaar staat dat ‘niemand enthousiast’ is over een deal met Van Lienden. Ook mailde hij dat Van Lienden wel een invloedrijk netwerk had maar dat hij ‘nog steeds geen toegevoegde waarde zag’. (VK)
………………………………………………………………………….
DNB: Compenseer niet te royaal!
Het kabinet zint op koopkrachtreparatie. De Nederlandsche Bank vreest dat zo’n pakket de inflatie juist kan versterken. Als het kabinet te royaal de koopkracht repareert, zal dat de prijsstijgingen juist verder aanwakkeren. Grootschalige steun nu is onverstandig en zal zelfs averechts werken.
Nu de koopkracht voor miljoenen huishoudens in Nederland onder druk staat door de snel gestegen prijzen is de politieke reflex in Den Haag onmiskenbaar. Huishoudens, vooral lage en middeninkomens, moeten effectief én snel gecompenseerd worden, voor torenhoge energierekeningen en voor de prijzig boodschappen in de supermarkt.
Een nieuw koopkrachtpakket moet, volgens Olaf Sleijpen, directeur monetaire zaken en financiële stabiliteit bij DNB, binnen de perken worden gehouden en zich echt(…) richten op de hardst getroffen huishoudens.
Eerder verlaagde het kabinet de btw op energie en de benzineaccijnzen en kwam er een energietoeslag voor lage inkomens. Dat kost in totaal 6,5 miljard euro. Het kabinet is zelf ook niet tevreden met de ongerichte manier waarop het geld tot nu toe is uitgegeven.
‘We moeten beseffen dat we collectief een stukje armer zullen worden’, zei Sigrid Kaag aan het begin van de zomer. ‘Het continu willen of kunnen compenseren is gewoon niet mogelijk en is financieel niet houdbaar.’ (NRC)
………………………………………………………………………..
Liz Cheney, Republikeinse luis in de pels van Trump verliest in thuisstaat Wyoming.
Ze raakt dus in november haar zetel in het Huis van Afgevaardigden kwijt. Ze laat het er niet bij zitten en hint op een gooi naar het Amerikaanse presidentschap.
Cheney (56) had het al vaak gezegd: als haar kritiek op Trump haar ondergang als congreslid zou betekenen dan was dat maar zo. En dinsdag was het inderdaad zover! Tijdens de Republikeinse voorverkiezing in Wyoming verloor Cheney, met slechts 29% van de stemmen. Tegenstander Harriet Hageman won met 66%.
Ze hield na haar verlies een vurige toespraak. ‘Ik houd van onze partij, maar nog meer van mijn land’, zei ze. ‘Als we de samenzweringen en de leugens niet veroordelen, dan zullen de verantwoordelijken ermee wegkomen.’ Dan zal ‘Amerika nooit meer hetzelfde zijn’, aldus Cheney. ‘Nu begint pas het echte werk’, zei ze in haar speech. ‘De grote, oorspronkelijke voorvechter van onze partij, Abraham Lincoln, verloor de verkiezingen voor de Senaat en het Huis, maar won daarna de belangrijkst verkiezing van allemaal.’ De komende maanden hakt ze de knoop door, liet ze woensdag weten. ‘Als de prijs van het verdedigen van de grondwet is dat ik mijn zetel in het Huis verlies,’ zei ze vorige maand dan, ‘ben ik bereid die prijs te betalen.’
Veel andere republikeinse politici besloten Trump door dik en dun te steunen. Republikeinen die vorig jaar voor Trump’s afzetting stemden, ruimen nu net als Cheney het veld. Trump reageerde opgetogen op Cheney’s nederlaag. ‘Nu kan ze eindelijk verdwijnen in het politieke niets.’
Cheney zal de komende maanden, hoe dan ook, nog veel van zich laten horen als vicevoorzitter van de parlementaire commissie die onderzoek doet naar de bestorming van het Capitool. Na een reeks hoorzittingen wordt in het najaar een rapport gepresenteerd. (VK)
………………………………………………………………..
We redden het niet met vrijwilligheid zegt het kabinet.
Om een asielzoekerscentrum in een hotel in Albergen, gemeenteTubbergen te kunnen vestigen neemt het Rijk de vergunningverlening van een ’weigergemeente’ over. Vorige week kondigde staatsecretaris Eric van der Burg al aan een nieuwe dwangmaatregel te zullen inzetten als gemeenten bleven weigeren asielzoekers op te nemen.
Het college en de gemeenteraad van Tubbergen voelen zich overvallen, en ‘gaan kijken’ wat zij kunnen doen om de komst van een AZC tegen te houden.
Sommige projecten kan een decentrale overheid niet tegenhouden, zegt hoogleraar Omgevingsrecht Groothuijse. Dan gaat het om de komst van waterkeringen of hoofdwegen, waartegen een gemeente onder de Crisis- en herstelwet niet in beroep kan. Een AZC valt daar volgens hem niet onder. Tubbergen zou naar de rechter kunnen stappen. Het is hun goed recht zei Van der Burg. De juristen van het ministerie van Justitie en Veiligheid hebben er ‘absoluut’ vertrouwen in dat het ruimtelijk ordeningsinstrumentarium ingezet kan worden bij AZC’s. Als het hotel moet worden aangepast door een inpandige verbouwing, kunnen omwonenden en belanghebbenden nog bezwaar maken. Van der Burg zei dat het hotel door een ‘soberder inrichting’ geschikt kan worden gemaakt voor 200 asielzoekers in plaats van de 80 hotelgasten nu. (NRC)
…………………………………………………………..
Veel minder passagiers op Schiphol dan voor de pandemie.
Schiphol heeft in de maand juli bijna 5,2 miljoen passagiers ontvangen. Dat is 23% minder dan voor de uitbraak van de coronapandemie, toen 6,7 miljoen mensen in deze zomermaand via de luchthaven van Amsterdam reisden.
Niet alleen in juli maar ook in juni lag het aantal passagiers zeker 20% onder dat van de vergelijkbare maand in 2019, het laatste jaar voor de uitbraak van het virus. En ook in mei was het volume lager. Schiphol blijft zo ruim onder het toegestane aantal van 500.000 vliegbewegingen per jaar.
Dat het aantal passagiers zo fors achterblijft, heeft waarschijnlijk 2 oorzaken. De reislust is minder groot dan vaak wordt aangenomen. Daarnaast deed de luchthaven een beroep op luchtvaartmaatschappijen om vluchten te schrappen of te verplaatsen naar andere luchthavens.
Dat was nodig omdat de luchthaven kampt met een personeelstekort wat de doorstroming ernstig hindert. Met name bij de beveiliging komt Schiphol - of beter gezegd het bedrijf dat Schiphol inhuurt voor deze klus – honderden medewerkers te kort. Om die reden stelt de luchthaven ook voor september en oktober een maximumcapaciteit in. (FD)
………………………………………………………..
Graandeal lijkt bescheiden succes: 625 ton graan uit Oekraïne vervoerd.
Een maand na het graanakkoord tussen Oekraïne en Rusland is 625.000 ton aan mais en andere graansoorten uit Oekraïne geëxporteerd. Geen van de vrachtschepen is onderweg aangevallen. Door een Russische blokkade was het voor Oekraïners maandenlang bijna onmogelijk om graan te exporteren. Doordat het land de op 3 na grootste producent van graan is, veroorzaakte dat wereldwijd prijsstijgingen. Voedseltekorten dreigden in onder meer het Midden-Oosten en Afrika.
Vanaf het voorjaar probeerde Oekraïne het graan via het spoor, wegen en rivieren te vervoeren, omdat de voorraad zou wegrotten. Dat bleek maar in zeer beperkte mate haalbaar. Er was het land daarom veel aan gelegen een veilige vaarroute over zee te bemachtigen. Een maand na het tekenen van de graandeal blijkt dat dat aardig is gelukt. Er is 625.000 ton aan graansoorten en andere gewassen verscheept uit door de Oekraïense regering gecontroleerde havens.
Oekraïne is niet de enige die profiteert van het graanakkoord, ook Rusland spint er garen bij. In ruil voor het akkoord zijn sommige Russische exportsancties opgeheven. Aangezien ook Rusland een grote graanproducent is kan het nu meeprofiteren van de gestegen prijzen. Het kan nu ook makkelijker aan landbouwmachines en -onderdelen komen. De meeste daarvan importeert Rusland uit Nederland. (VK)
……………………………………………………………….
Meer duidelijkheid over long covid: Tal van afwijkingen in immuunsysteem.
Veel mensen houden na een corona-infectie maandenlang klachten. Vaak hebben zij een
gebrek aan het stresshormoon cortisol.
Eindelijk begint zich af te tekenen wat er aan de hand is in het lichaam van mensen met long-covid, de waaier aan klachten die maandenlang kunnen aanhouden na een corona-infectie. De Amerikaanse immunoloog Akiko Iwasaki en haar collega’s van de Yale School of Medicine ontdekten duidelijke verschillen in allerlei componenten van het immuunsysteem van mensen met dat postcovidsyndroom. Ze zien een gebrek aan het stresshormoon cortisol, uitgeputte afweercellen, chronische ontsteking en soms ook opnieuw geactiveerde slapende virussen in hun bloed. Dat geeft aanknopingspunten voor onderzoek naar mogelijke behandelingen.
Mensen met het postcovidsyndroom kampen soms lange tijd met extreme vermoeidheid, cognitieve problemen, ademhalingsproblemen en een keur aan andere klachten. Sommige patiënten kunnen daardoor hun dagelijkse bezigheden nauwelijks nog doen. (NRC)
…………………………………………………………
Volop ruimte in schatkist tijdens uitzonderlijke koopkrachtcrisis.
- Staatsschuld fors lager op een historisch laag niveau, inflatie leidt tot meevallers.
- Tegelijkertijd staat de koopkracht onder druk, daalde sinds 1945 niet zo hard.
- Coalitie praat deze weken over maatregelen en neigt naar aanhouden buffers.
De sterk opgelopen inflatie die de burger hard raakt in de portemonnee, blijkt tot enorme meevallers te leiden in de overheidsfinanciën! Het begrotingstekort en de staatsschuld zijn veel lager dan nog kortgeleden werd gedacht en bereiken zelfs historisch lage niveaus.
De koopkracht daarentegen daalt harder dan in enig jaar sinds de Tweede Wereldoorlog, zo blijkt uit cijfers van het CPB, die de basis vormen voor de onderhandelingen in de coalitie over de begroting van volgend jaar.
De cijfers zetten het kabinet onder grote druk om met royale koopkrachtreparatie te komen. Het CPB ging eerder dit jaar nog uit van een tekort op de rijksbegroting van 2,5% dit jaar, nu voorzien de rekenmeesters een magere 0,9%. Dat is ondanks de ruim 6,5 miljard die dit jaar is uitgegeven om burgers te helpen die kampen met hoge inflatie. Zo heeft het kabinet de energiebelasting en de benzineaccijns verlaagd. Ook volgend jaar komt het tekort uit rond de 15, waar eerder gerekend werd met ruim 2%.
In euro’s gaat het om een meevaller van €10 mrd tot €15 mrd, en dat is grotendeels te danken aan de hoge gasbaten (10 mrd) die burgers juist een tegenvaller bezorgen (!) en aan hogere btw-inkomsten die deels te danken zijn aan inflatie.
Terwijl in Den Haag het geld tegen de plinten klotst hebben de huishoudens 6,8% minder te besteden. Dit komt door de uitzonderlijk hoge inflatie van 9,9% dit jaar en 4,3% volgend jaar. Volgend jaar is er weer een zeer bescheiden plus in de koopkracht maar daarmee is het gat in de portemonnee bij lange na niet goedgemaakt.
De maatschappelijke druk is groot voor het kabinet om iets te doen maar premier Rutte is uiterst terughoudend over een eenmalige greep uit de schatkist om huishoudens te helpen, zoals wel in coronatijd is gebeurd. Ook minister Kaag wijst op het belang van ‘buffers’ aanhouden voor de toekomst omdat die met veel onzekerheden is omgeven. Bovendien is de rente aan het stijgen en dat mondt op termijn uit in hogere lasten. (FD)
Hoekstra zet eenheid kabinet op spel.
CDA-minister Wopke Hoekstra heeft de verhoudingen binnen het kabinet op scherp gezet door te pleiten voor een soepeler omgang met de stikstofdoelen. Tot een kabinetscrisis leidt dat nu niet maar het is de vraag of dat zo blijft.
‘Er is een herstart nodig van het proces en daarbij zijn er geen dogma’s, 2030 is voor ons niet heilig’, verkondigde CDA-minister Hoekstra vrijdag in het AD. ’Natuurlijk kun je op veel plekken và³à³r 2030 de stikstofdoelen al halen, maar als het elders langer duurt, moeten we die tijd nemen. Nu zijn we nergens, zitten heel veel partijen niet eens aan tafel en zonder de uitvoerders heb je helemaal niks.’
De uitspraken van Hoekstra zetten de verhoudingen binnen de coalitie op scherp. D66 leider Sigrid Kaag toonde zich vrijdagochtend verbaasd en zei dat ze de terugtrekkende bewegingen van Hoekstra niet had zien aankomen. Stikstofminister Christianne van der Wal die al maanden het stikstofbeleid met verve verdedigd, was ontstemd. ‘Ik heb eerlijk tegen Hoekstra gezegd wat dit doet met mij als mens. Het raakt je, als je je zà³ inzet voor een dossier en dan zo’n interview leest. Je hoopt natuurlijk op steun vanuit het team.’
Ook Rutte deelde een tik uit aan de CDA-leider. Die zou met zijn uitspraken de eenheid van het kabinetsbeleid onder druk hebben gezet. ‘Staatsrechtelijk was dit een spannend moment, maar ik denk dat hij net aan de binnenkant van de lijn is gebleven’, aldus de premier, die vergoelijkend opmerkte dat Hoekstra als minister iets meer bewegingsruimte heeft, aangezien hij als partijleider ook moet kunnen aangeven wat ‘zijn club vindt’. Dat is onvermijdelijk. Maar dit moet niet te vaak gebeuren.’
De vraag van de coalitiekopstukken aan de CDA-leider was: ‘wil je het coalitieakkoord openbreken? Hoekstra wilde die vraag niet met een ‘ja’ beantwoorden. D66 besloot daarop de zaak niet verder op de spits te drijven. Dit geldt ook voor de andere coalitiepartijen.
Rutte: ‘We hebben besloten dit interview even terzijde te schuiven en de gesprekken van Johan Remkes een kans te geven.’ De premier heeft naar eigen zeggen ‘goede verwachtingen van het proces-Remkes’. (VK)
