Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 17 t/m zo 23 juli 2023
Deel van Wagner naar Wit Rusland, verwarring blijft.
+ Wagner-instructeurs zouden Wit Russische troepen trainen.
+ Prigozjin is spoorlos, al zegt Poetin dat hij in het Kremlin was.
+ Experts zijn sceptisch, ook over het voortbestaan van Wagner.
Ruim drie weken na de afgebroken opmars naar Moskou zorgen het Russische privéleger Wagner en oprichter Prigozjin nog steeds vrijwel dagelijks voor verwarring. Inmiddels lijkt een (klein) deel van de huurlingen in Wit Rusland te zijn neergestreken. Een Wit Russische legerzender zond een reportage uit over gemaskerde militairen die Wit-Russische militairen instructies gaven. ‘We kunnen echt veel van hun ervaring leren’, vertelde een van de rekruten. Niettemin bestaan er nog altijd meer vragen dan antwoorden over de Wagner-status. Er hangt een dichte nevel rond Wagner en zijn baas Prigozjin. De Russische staatsmedia hebben de jacht op hem geopend. Tot 24 juni werd hij als patriot neergezet, inmiddels is hij een crimineel bij wie thuis geld, wapens, valse paspoorten en pruiken zijn gevonden om incognito door het leven te kunnen gaan. Prigozjin is spoorloos en Russische experts vragen zich af of hij nog wel leeft. Kremlin woordvoerder Peskov zegt: ‘We weten niet waar Prigozjin is en we zoeken hem ook niet.’
‘Wagner in de vorm waarin het bekend werd, zal niet meer bestaan, zeg Vladimir Osetsjkin van mensenrechten organisatie Gulagu.net. Over de rol van Prigozjin is hij duidelijk, die is uitgespeeld. ‘Hij is nietig verklaard en heeft geen administratieve middelen meer. Een schoonmaker in het Kremlin heeft meer invloed dan Prigozjin.’ Hij spreekt van een deal met Poetin. ‘Wagner heeft al die tijd illegaal bestaan en oorlogsmisdaden gepleegd. Poetin is daarvoor medeverantwoordelijk, dus heeft hij met Prigozjin de afspraak er in het vervolg het zwijgen toe te doen.’ (FD)
_____
Migratiepact EU en Tunesië rond: Tunis stopt afvaart migranten.
De migratiedeal tussen de EU en Tunesië is rond. In ruil voor economische samenwerking en ruim 1 miljard euro aan goedkope leningen en subsidies belooft Tunis het vertrek van migrantenbootjes vanaf de Tunesische kust tegen te gaan.
‘Een mijlpaal’, noemde demissionair premier Rutte het akkoord dat hij – samen met Ursula von de Leyen en de Italiaanse premier Meloni zondagavond sloot met de Tunesische president Kais Saied. Hij zei zeer verheugd te zijn dat de deal er nu lag. Von der Leyen sprak over een ‘strategisch en omvattend’ pakket. ‘We hebben geleverd’, aldus Von der Leyen.
Het akkoord werd door Rutte ook begroet als het ‘perfecte voorbeeld’ voor soortgelijke afspraken met andere Afrikaanse landen. De EU leent Tunis 900 miljoen Euro voor begrotingssteun als er een akkoord is tussen het IMF en Saied over een hulpprogramma van 1,8 miljard euro. Als brugfinanciering geeft de EU 150 miljoen euro. Het land wordt geholpen bij de productie van duurzame energie (waterstof en zon-energie) en er wordt 300 miljoen geïnvesteerd in een energiekabel van Tunesië naar Italië. De luchtvaart tussen Europa en Tunesië wordt uitgebreid en Tunesische jongeren kunnen studeren en werken in Europa.
In ruil moet Tunesië de ongecontroleerde afvaart van migranten bootjes tegengaan. Daarvoor levert de EU 105 miljoen voor betere grensbewaking. (VK)
_____
Na tien maanden is Iraanse zedenpolitie terug op straat.
Na tien maanden afwezigheid keert de Iraanse zedenpolitie terug op straat. De Iraanse autoriteiten kondigden zondag een nieuwe campagne aan om het handhaven van de kledingvoorschriften voor vrouwen op openbare plaatsen te hervatten. De zedenpolitie, die toeziet op de naleving van de strenge kledingvoorschriften voor vrouwen, verdween uit het straatbeeld na de dood van de 22-jarigen Koerdische vrouw Mahsa Amini in september vorig jaar. Agenten van deze beruchte politie-eenheid pakten de vrouw op omdat ze haar hoofddek niet op de juiste wijze droeg. Ze overleed korte tijd later in gevangenschap, vermoedelijk door harde klappen op haar hoofd. Dat leidde tot grote protesten door het hele land en daarbuiten. In Iran werden bijna 20.000 mensen opgepakt, meer dan 500 mensen werden gedood. Veel vrouwen weigerden nog langer een hoofddoek te dragen. Meestal werd daar niet tegen opgetreden. De regering had destijds de zedenpolitie van straat gehaald om de onrust te bedwingen. (NRC)
_____
Grote meerderheid leden GL en PvdA wil samen verkiezingen in.
Met grote meerderheden hebben de leden van de Partij van de Arbeid en GroenLinks gekozen om met een gezamenlijke lijst aan de komende verkiezingen mee te doen. Hoe de twee partijen een lijsttrekker gaan kiezen, maken zij de komende dagen bekend.
Bij GroenLinks was bijna 92% voor, bij de PvdA ruim 87%. De opkomst was, bij beide partijen, circa twee derde van de leden. ‘Dit is een groots en uniek moment’, reageerde een overdonderde PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken. ‘Dit maak je zelden mee in je politieke carrià¨re, en wij zijn erbij.’
Een emotionele GroenLinks-partijleider Jesse Klaver hield de zaal voor: ‘We gaan geschiedenis maken!’ Tegen de tegenstanders van een gezamenlijke lijst zei hij dat er zoveel meer is wat GroenLinksers en PvdA’ers bindt, dan dat er verschillen zijn: Of je nou koffie met koemelk of met havermelk drinkt, wat maakt het uit? Cut the crap. Het is nu onze opdracht om met een goed inhoudelijk verhaal te komen, waar je het verschil kan maken’, aldus Kuiken op de vraag of de verschillen tussen GroenLinks en PvdA overbrugbaar zijn. ‘En we hebben de afgelopen twee jaar al heel goed samenwerkt, denk aan het prijsplafond voor energie.’ Veelgenoemde namen voor het lijsttrekkerschap zijn allemaal PvdA’ers: Frans Timmermans, Marjolein Moorman en Ahmed Aboutaleb. Maar ook de naam van Jesse Klaver valt regelmatig. Sinds vorige week is hij ook lid van de PvdA. (FD)
_____
Westen hekelt ‘wrede’ Russische besluit om graandeal met Oekraïne niet te verlengen.
Westerse bondgenoten van Oekraïne hekelen het Russische besluit om het graanakkoord niet te verlengen. Volgens verschillende regeringsleiders dreigt het staken van de Oekraïense export de mondiale voedselmarkt te ontregelen.
Maandagochtend meldde het Kremlin dat het weigert in te stemmen met een voortzetting van de Oekraïense graanexport via de Zwarte Zee. Enkel wanneer het Westen voldoet aan de door Rusland gestelde eisen voor de eigen graanexport kan het akkoord weer in werking treden. De internationale gemeenschap vreest dat zonder het Oekraïense graan elders in de wereld een tekort aan voedsel ontstaat. VN-baas Guterres zegt dat honderden miljoenen mensen met honger ‘de prijs betalen’ voor dit Russische besluit. In een persoonlijke brief had hij nog geprobeerd Poetin van gedachten te doen veranderen, ‘Ik ben diep teleurgesteld’, aldus Guterres. Volgens de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, Linda Thomas-Greenfield, heeft Rusland met zijn starre opstelling ‘de meest kwetsbaren op de wereld opnieuw een klap toegebracht’. Ze spreekt van een wrede daad. Rusland eist dat het Westen sancties afzwakt die de Russische landbouw raken. Russische schepen moeten weer toegelaten worden door buitenlandse havens en de landbouwbank moet weer worden toegelaten door het internationale betalingssysteem Swift. (VK)
_____
Economische groei China valt tegen.
Wereldwijd reageerden markten ontstemd op de tegenvallende groeicijfers van China. De druk op Chinese politici neemt toe.
Dalende aandelencijfers bij luxeconcerns als LVMH, Aziatische beursindices in het rood en een olieprijs die wereldwijd daalde. Analisten wezen maandag eensgezind naar de economische groeicijfers van China als oorzaak van de negatieve stemming op verschillende markten. De Chinese economie groeide in het tweede kwartaal met 6,3% hetgeen door de financiële wereld als een tegenvaller werd gezien. Die groei van april tot en met juni was hoger dan in het eerste kwartaal, toen het percentage op 4,5 bleef steken. Maar analisten gingen er ditmaal van uit dat de economie vergeleken met vorig jaar met circa7% zou groeien. De tegenvallende expansie van de tweede economie van de wereld verhoogt volgens analisten de druk op Chinese politici om meer stimulerend beleid te gaan voeren. Zonder dat extra-beleid zijn volgens veel analisten ook voor de komende maanden lagere groeicijfers te verwachten. (NRC)
_____
Huizenprijzen dalen iets minder dan verwacht.
De huizenprijzen dalen ook in 2024 maar iets minder hard dan verwacht. Dat berekenden BN-economen. Voor dit jaar wordt een daling van 5% voorzien. Waar eerder een krimp van 6% was voorspeld. In 2024 zal de prijsdaling naar verwachting 3% zijn, tegen 4% in een eerdere inschatting. Vooral oudere huizen met een lager energielabel zullen de prijs van hun huis zien dalen, terwijl de huizen met hoge energie labels ook hoger worden gewaardeerd. Het aantal woningverkopen neemt dit jaar door het stilvallen van projecten in de nieuwbouw af met 5%. De vermindering in nieuwbouw leidt tot minder transacties bij zowel nieuwe en bestaande woningen, aldus het rapport. Volgens de economen versterkt de val van het kabinet de onzekerheid in de bouwsector. Het sentiment over de huizenmarkt blijft negatief maar is wel gestabiliseerd. In juni 2022 stond de indicator van vertrouwen in de huizenmarkt van VEH op 72 terwijl een neutrale score 100 is. Vorige maand stond de score op 104. De toename schrijven de economen toe aan het verbeterde vooruitzicht op de hypotheekrente. Die is de afgelopen 6 maanden bijna stabiel gebleven en kan mogelijk iets gaan dalen. In het tweede kwartaal van dit jaar steeg het aantal huizen dat in de verkoop stond naar 31.500. Dat zijn er meer dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder, toen ongeveer 25.000 huizen te koop stonden. Ondanks de toename is de woningmarkt historisch gezien nog steeds erg krap. Zo stonden in recordjaar 2012 176.000 huizen in de verkoop. (FD)
_____
Onvoorwaardelijke liefde van de VS voor Israël bekoelt.
Hoe veranderlijk de wereldpolitiek ook is, er leek één vast gegeven: de Amerikaanse steun voor Israël. Maar steeds meer Amerikanen, Democraten vooral, hebben forse kritiek op het radicaal rechtse beleid van de regering Netanyahu.
De sfeer tussen de VS en Israël is momenteel om te snijden maar vlak voordat de Israëlische president Isaac Herzog deze week een bezoek brengt aan Washington, stak de Amerikaanse president Biden zijn hand uit. Na maandenlang de boot te hebben afgehouden, heeft hij premier Netanyahu uitgenodigd voor een ontmoeting. Dat lag nogal gevoelig. Netanyahu is eind december voor de zesde keer aangetreden als premier van Israël en traditioneel volgt dan snel een bezoek aan het Witte Huis. Maar Biden liet herhaaldelijk weten dat ‘Bibi’, zoals Netanyahu vaak genoemd wordt, voorlopig niet op een uitnodiging hoeft te rekenen. De gematigde president Herzog komt ondertussen voor de tweede keer in minder dan een jaar naar de VS, wat Netanyahu als uitermate beledigend ervaart. Herzog zal Biden dinsdag ontmoeten en woensdag het Congres toespreken. Hij staat bekend als bruggenbouwer en heeft de afgelopen maanden geprobeerd om de regering een de oppositie nader tot elkaar te brengen. Hij heeft heel wat uit te leggen. Want ook al zal Washington Israël nooit publiekelijk afvallen, de hartstocht is zeker bij de Democraten wel verdwenen. Toen Biden vorige week werd geïnterviewd omschreef hij de huidige Israëlische coalitie zonder blikken of blozen als ‘een van de meest extremistische regeringen’ die hij de afgelopen decennia heeft gezien. Het meest urgente punt is de koers van de rechtse regering. Het grove geweld op de bezette Westelijke Jordaanoever, de constante bouw van nieuwe nederzettingen en de omstreden juridische hervormingen die volgens critici de democratie ondermijnen. Kortom, de gedeelde waarden van de VS en Israël liggen onder vuur – de principes van gelijkwaardigheid voor alle inwoners, van burgerrechten, en mensenrechten. (VK)
_____
We staan met de rug tegen de muur.
Als de ontvangstfunctie van Budel verdwijnt heeft staatssecretaris Van der Burg een probleem.
Brabantse media staan vol met berichten over overlast van asielzoekers uit azc Cranendonck in Budel. Ze gingen over diefstal, intimidaties en geweld. NS-machinisten willen het nabijgelegen station Maarheeze voortaan voorbijrijden. De uitbaters van Jumbo in Maarheeze kondigen aan met hun winkel te stoppen en een azc-bewoner richtte vernielingen aan bij een gedenkmuur bij een begraafplaats. De overlast is al lange tijd een probleem met af en toe een piek. Na zes geweldsincidenten vorig jaar werd een noodverordening in en om het azc ingesteld. Onder meer waren er vier steekpartijen in en rond het centrum geweest, dat 1.500 opvangplekken telt. Een meerderheid in de gemeenteraad wil nu af van de ontvangstfunctie van azc Budel, zodat veiligelanders worden geweerd. Vorige week nam de raad een initiatiefvoorstel van die strekking aan. Mocht de ontvangstfunctie van azc Budel verdwijnen dan heeft Eric van der Burg hoogstwaarschijnlijk een probleem. Volgens zijn woordvoerder voert het ministerie wel gesprekken met andere gemeenten voor nieuwe aanmeldlocaties, maar zolang die nog ontbreken, is Budel hard nodig om het drukke Ter Apel te ontlasten (NRC)
_____
Als we Rusland niet hard aanpakken zal er nooit vrede in Europa zijn.
+ Litouwse premier vreest voor veiligheid in haar regio.
+ Poetin begrijpt alleen ‘taal van kracht en macht’, zegt ze.
+ Concessies aan Rusland zijn daarom uit den boze.
Rusland moet na de oorlog diep in de buidel tasten voor alle verwoestingen die het in Oekraïne heeft aan gericht. De daders van het bloedvergieten mogen hun straf niet ontlopen en van overdracht van Oekraïens grondgebied aan Moskou kan absoluut geen sprake zijn. Die boodschap geeft de Litouwse premier Ingrida Simonyte af. Volgens haar zal het nooit vrede zijn in Europa als Poetin bij vredesbesprekingen te veel concessies binnensleept. ‘Het kan een maand duren, of een jaar of tien jaar. Maar dan pakken de Russen gewoon weer de wapens op’, zegt ze. Simonyte noemt het een groot probleem dat Rusland, anders dan Duitsland na de Tweede Wereldoorlog, nooit ‘een moment van de waarheid’ heeft gekend. Waar de Duitsers zich in 1945 moesten overgeven en niet meer konden wegkijken van hun misdaden hebben de Russen ‘nooit fatsoenlijk gereflecteerd’ op hun verleden’. Zelfs Stalin wordt weer vereerd. Daardoor denkt het Kremlin al eeuwenlang imperialistisch en wil het zijn territorium louter verder uitbreiden ten koste van andere landen. Ze roept dan ook op tot een keiharde aanpak van het Kremlin, want ‘kracht en macht zijn de enige taal die Poetin begrijpt’. ‘Pas als hij tegen een muur loopt, stopt hij. Compromissen ziet hij als zwakte, die buit hij maximaal uit.’ Democratische leiders zien dat niet in en maken de fout Poetin te beoordelen als een van hen. ‘Hij wil zijn leger nu zelfs weer net zo massaal langs zijn westgrens positioneren als tijdens de Koude Oorlog. Dat lijkt niet rationeel maar we kunnen ons als NAVO maar beter hier op voorbereiden en het serieus nemen. Ik heb anders heel weinig hoop op een veilige toekomst van deze regio.’ (FD)
_____
Peiling voorziet driestrijd BBB, VVD, PvdA/GroenLinks tenzij Pieter Omtzigt meedoet.
De Tweede Kamerverkiezingen op 22 november stevenen af op een driestrijd maar als Omtzigt meedoet met een eigen partij zou die in één klap 46 zetels kunnen halen.
Dat blijkt uit een peiling van I&O Research. De aankondiging van de vergaande samenwerking valt goed bij de linkse kiezers. PvdA/GroenLinks zou op dit moment 28 zetels halen tegen 23 vorige maand. In de huidige Tweede Kamer staan de partijen samen op 17 zetels. Bij de VVD heerst grote tevredenheid over de keuze voor Dilan Yesilgöz-Zegerius als beoogd lijsttrekker. Zij is ook aantrekkelijk voor kiezers van JA21 en BBB die haar als reden noemen voor een eventuele overstap. BBB daalt van 28 naar 21 zetels. De VVD komt op 25 zetels (drie meer dan vorige maand) De PVV stijgt van 12 naar 15 terwijl JA21 juist zakt van 8 naar 6 gepeilde zetels. Voor het eerst ziet I&O dat respondenten immigratie en asiel hun eerste zorg noemen. Grote ongewisse factor blijft de vraag wat Piet Omtzigt gaat doen. Doet hij mee dan komt hij op het ongekende aantal van 46 zetels. Van een driestrijd is dan geen sprake meer. Vooral BBB zou fors onder Omtzigt lijden en naar verwachting tien zetels aan hem moeten afstaan. Omtzigt is aantrekkelijk voor kiezers van bijna alle partijen. Alleen kiezers die in 2021 GroenLinks of SGP stemden voelen zich nauwelijks tot hem aangetrokken. Een terugkeer naar het CDA maakt Omtzigt een stuk minder aantrekkelijk: de kwakkelende partij (gepeild op slechts 5 zetels) haalt dan weliswaar 17 zetels, maar dat zijn. Er 29 minder dan wanneer Omtzigt met een eigenlijst komt. Zorgelijke tijden zijn er voor D66 dat op dit moment 9 zetels haalt. Bij de vorige verkiezingen met Kaag als lijsttrekker waren dat er nog 24. (VK)
_____
Einde van graandeal leidt niet tot honger!
Dat Moskou de graandeal met Kiev heeft opgeschort is voor de voedselzekerheid geen ramp meer zegt Bart de Steenhuijsen Piters, onderzoeker van voedselsystemen aan de Wageningen University & Research.
De Amerikaanse regering verklaarde dat het besluit de voedselzekerheid zal verslechteren en miljoen mensen schade zal berokkenen. Directeur-generaal Ngozi Okonjo-Iweala van de Wereldhandelsorganisatie noemde de graandeal op haar beurt essentieel om de stabiliteit van de wereldwijde voedselprijzen te waarborgen. De gedachtegang dat het einde van de export van Oekraïens graan tot meer honger in Afrika leidt, leidt tot grote verbazing van Bart de Steenhuijsen Piters: ‘Afrikaanse landen hebben helemaal niet veel baat gehad bij de deal. Dus zijn ze ook niet de eerste partij die schade oploopt door het opschorten ervan.’ De allerarmste landen krijgen maar een klein deel van de tarwe die dankzij de graandeal wordt verkocht.
Hoe zit het dan wel?
‘Sinds de Russische invasie valt het Oekraïense graan buiten de conventionele markt. De markt werkt via futures: niet het graan zelf wordt verhandeld maar opties op toekomstig te verbouwen graan. Daarom hebben de grote wereldwijde graanhandelaren hun aandacht verlegd naar andere markten. Oekraïens graan belandt niet op de conventionele markt. Bovendien bestaat ongeveer tweederde van het uitgevoerde graan uit veevoer, vooral mais. Dat word gebruikt voor de vleesproductie in landen als Spanje, Italië en ook Nederland. De deal is dus vooral ten goede gekomen aan de westerse veevoederbedrijven en de vlees- en zuivelindustrie.’ Ook de Oekraïense boeren hadden er ook veel baat bij. Maar voor de handel in het graan voor menselijke consumptie – tarwe – is het Oekraïense graan al niet meer zo belangrijk.
‘De voedseltekorten die nu nog her en der op het continent heersen, hebben weinig met Oekraïne te maken. Die komen voor in gebieden waar wordt gestreden, zoals Ethiopië, Mali, Burkina Faso en Somalië. Die interne conflicten wegen veel zwaarder dan de graanexport.’ (NRC)
_____
Timmermans stelt zich kandidaat bij GL-PvdA: ‘Ik wil premier worden’
+ Frans Timmermans meldt zich voor lijsttrekkerschap links blok.
+ De Eurocommissaris wil zijn baan in Brussel ervoor opgeven.
‘Ik wil premier worden, omdat ik denk dat we samen op een andere manier politiek kunnen bedrijven dan de afgelopen jaren is gebeurd’, let hij weten. De 62-jarige Limburger en PvdA prominent zegt het tijd te vinden ‘dat we in Nederland weer meer naar elkaar toegroeien in plaats van uit elkaar te groeien. De versplintering in de politiek moet worden tegengegaan’. Mocht zijn fractie in de oppositie belanden, dan zal Timmermans deze ‘met veel plezier’ in de Tweede Kamer gaan leiden, zei hij. De politieke focus ligt wat Timmermans betreft de komende jaren op klimaatverandering, de achteruitgang van de natuur en de oorlog in Oekraïne. Ook zegt hij de ongelijkheid in de samenleving te willen verkleinen en het vertrouwen in de overheid te willen herstellen. ‘Ik wil graag naar de Nederlanders toe met een programma dat gebaseerd is op een overheid die weer gaat presteren, die weer vertrouwd wordt. Meer naast elkaar gaan staan dan tegenover elkaar.’ Hij wil tevens bereiken ‘dat de markt weer in dienst staat van de mensen in plaats van andersom. (FD)
_____
Britse Conservatieve verliezen zetels bij tussentijdse verkiezingen.
De partij raakte twee veilig geachte parlementszetels kwijt. Enige troost voor de Conservatieven is het behoud van het Londense district dat voorheen door Boris Johnson werd vertegenwoordigd.
De by-elections waren nodig na het vertrek van 3 afgevaardigden onder wie Boris Johnson. De verkiezingen gelden als een graadmeter voor de (im)populariteit van een zittende regering. Verschillende schandalen, premierwisselingen en een haperende economie hebben het imago van de regering geen goed gedaan. Premier Sunak probeert het tij te keren, maar het overheersende gevoel is dat de Tories, na dertien jaar aan de macht, zijn uitgeregeerd. Er is echter een sprankje hoop voor de Conservatieven. Onder aanvoering van Steve Tuckwell, een voormalige postbode, wist de regeringspartij de oude zetel van Johnson in West Londen te behouden. Het behoud van deze zetel geeft de geplaagde Sunak wat lucht. Ondanks het verlies in Yorkshire en Somerset is zijn positie veilig. De conservatieven kunnen niet maken weer een leider te vervangen. (VK)
+ Wagner-instructeurs zouden Wit Russische troepen trainen.
+ Prigozjin is spoorlos, al zegt Poetin dat hij in het Kremlin was.
+ Experts zijn sceptisch, ook over het voortbestaan van Wagner.
Ruim drie weken na de afgebroken opmars naar Moskou zorgen het Russische privéleger Wagner en oprichter Prigozjin nog steeds vrijwel dagelijks voor verwarring. Inmiddels lijkt een (klein) deel van de huurlingen in Wit Rusland te zijn neergestreken. Een Wit Russische legerzender zond een reportage uit over gemaskerde militairen die Wit-Russische militairen instructies gaven. ‘We kunnen echt veel van hun ervaring leren’, vertelde een van de rekruten. Niettemin bestaan er nog altijd meer vragen dan antwoorden over de Wagner-status. Er hangt een dichte nevel rond Wagner en zijn baas Prigozjin. De Russische staatsmedia hebben de jacht op hem geopend. Tot 24 juni werd hij als patriot neergezet, inmiddels is hij een crimineel bij wie thuis geld, wapens, valse paspoorten en pruiken zijn gevonden om incognito door het leven te kunnen gaan. Prigozjin is spoorloos en Russische experts vragen zich af of hij nog wel leeft. Kremlin woordvoerder Peskov zegt: ‘We weten niet waar Prigozjin is en we zoeken hem ook niet.’
‘Wagner in de vorm waarin het bekend werd, zal niet meer bestaan, zeg Vladimir Osetsjkin van mensenrechten organisatie Gulagu.net. Over de rol van Prigozjin is hij duidelijk, die is uitgespeeld. ‘Hij is nietig verklaard en heeft geen administratieve middelen meer. Een schoonmaker in het Kremlin heeft meer invloed dan Prigozjin.’ Hij spreekt van een deal met Poetin. ‘Wagner heeft al die tijd illegaal bestaan en oorlogsmisdaden gepleegd. Poetin is daarvoor medeverantwoordelijk, dus heeft hij met Prigozjin de afspraak er in het vervolg het zwijgen toe te doen.’ (FD)
_____
Migratiepact EU en Tunesië rond: Tunis stopt afvaart migranten.
De migratiedeal tussen de EU en Tunesië is rond. In ruil voor economische samenwerking en ruim 1 miljard euro aan goedkope leningen en subsidies belooft Tunis het vertrek van migrantenbootjes vanaf de Tunesische kust tegen te gaan.
‘Een mijlpaal’, noemde demissionair premier Rutte het akkoord dat hij – samen met Ursula von de Leyen en de Italiaanse premier Meloni zondagavond sloot met de Tunesische president Kais Saied. Hij zei zeer verheugd te zijn dat de deal er nu lag. Von der Leyen sprak over een ‘strategisch en omvattend’ pakket. ‘We hebben geleverd’, aldus Von der Leyen.
Het akkoord werd door Rutte ook begroet als het ‘perfecte voorbeeld’ voor soortgelijke afspraken met andere Afrikaanse landen. De EU leent Tunis 900 miljoen Euro voor begrotingssteun als er een akkoord is tussen het IMF en Saied over een hulpprogramma van 1,8 miljard euro. Als brugfinanciering geeft de EU 150 miljoen euro. Het land wordt geholpen bij de productie van duurzame energie (waterstof en zon-energie) en er wordt 300 miljoen geïnvesteerd in een energiekabel van Tunesië naar Italië. De luchtvaart tussen Europa en Tunesië wordt uitgebreid en Tunesische jongeren kunnen studeren en werken in Europa.
In ruil moet Tunesië de ongecontroleerde afvaart van migranten bootjes tegengaan. Daarvoor levert de EU 105 miljoen voor betere grensbewaking. (VK)
_____
Na tien maanden is Iraanse zedenpolitie terug op straat.
Na tien maanden afwezigheid keert de Iraanse zedenpolitie terug op straat. De Iraanse autoriteiten kondigden zondag een nieuwe campagne aan om het handhaven van de kledingvoorschriften voor vrouwen op openbare plaatsen te hervatten. De zedenpolitie, die toeziet op de naleving van de strenge kledingvoorschriften voor vrouwen, verdween uit het straatbeeld na de dood van de 22-jarigen Koerdische vrouw Mahsa Amini in september vorig jaar. Agenten van deze beruchte politie-eenheid pakten de vrouw op omdat ze haar hoofddek niet op de juiste wijze droeg. Ze overleed korte tijd later in gevangenschap, vermoedelijk door harde klappen op haar hoofd. Dat leidde tot grote protesten door het hele land en daarbuiten. In Iran werden bijna 20.000 mensen opgepakt, meer dan 500 mensen werden gedood. Veel vrouwen weigerden nog langer een hoofddoek te dragen. Meestal werd daar niet tegen opgetreden. De regering had destijds de zedenpolitie van straat gehaald om de onrust te bedwingen. (NRC)
_____
Grote meerderheid leden GL en PvdA wil samen verkiezingen in.
Met grote meerderheden hebben de leden van de Partij van de Arbeid en GroenLinks gekozen om met een gezamenlijke lijst aan de komende verkiezingen mee te doen. Hoe de twee partijen een lijsttrekker gaan kiezen, maken zij de komende dagen bekend.
Bij GroenLinks was bijna 92% voor, bij de PvdA ruim 87%. De opkomst was, bij beide partijen, circa twee derde van de leden. ‘Dit is een groots en uniek moment’, reageerde een overdonderde PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken. ‘Dit maak je zelden mee in je politieke carrià¨re, en wij zijn erbij.’
Een emotionele GroenLinks-partijleider Jesse Klaver hield de zaal voor: ‘We gaan geschiedenis maken!’ Tegen de tegenstanders van een gezamenlijke lijst zei hij dat er zoveel meer is wat GroenLinksers en PvdA’ers bindt, dan dat er verschillen zijn: Of je nou koffie met koemelk of met havermelk drinkt, wat maakt het uit? Cut the crap. Het is nu onze opdracht om met een goed inhoudelijk verhaal te komen, waar je het verschil kan maken’, aldus Kuiken op de vraag of de verschillen tussen GroenLinks en PvdA overbrugbaar zijn. ‘En we hebben de afgelopen twee jaar al heel goed samenwerkt, denk aan het prijsplafond voor energie.’ Veelgenoemde namen voor het lijsttrekkerschap zijn allemaal PvdA’ers: Frans Timmermans, Marjolein Moorman en Ahmed Aboutaleb. Maar ook de naam van Jesse Klaver valt regelmatig. Sinds vorige week is hij ook lid van de PvdA. (FD)
_____
Westen hekelt ‘wrede’ Russische besluit om graandeal met Oekraïne niet te verlengen.
Westerse bondgenoten van Oekraïne hekelen het Russische besluit om het graanakkoord niet te verlengen. Volgens verschillende regeringsleiders dreigt het staken van de Oekraïense export de mondiale voedselmarkt te ontregelen.
Maandagochtend meldde het Kremlin dat het weigert in te stemmen met een voortzetting van de Oekraïense graanexport via de Zwarte Zee. Enkel wanneer het Westen voldoet aan de door Rusland gestelde eisen voor de eigen graanexport kan het akkoord weer in werking treden. De internationale gemeenschap vreest dat zonder het Oekraïense graan elders in de wereld een tekort aan voedsel ontstaat. VN-baas Guterres zegt dat honderden miljoenen mensen met honger ‘de prijs betalen’ voor dit Russische besluit. In een persoonlijke brief had hij nog geprobeerd Poetin van gedachten te doen veranderen, ‘Ik ben diep teleurgesteld’, aldus Guterres. Volgens de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, Linda Thomas-Greenfield, heeft Rusland met zijn starre opstelling ‘de meest kwetsbaren op de wereld opnieuw een klap toegebracht’. Ze spreekt van een wrede daad. Rusland eist dat het Westen sancties afzwakt die de Russische landbouw raken. Russische schepen moeten weer toegelaten worden door buitenlandse havens en de landbouwbank moet weer worden toegelaten door het internationale betalingssysteem Swift. (VK)
_____
Economische groei China valt tegen.
Wereldwijd reageerden markten ontstemd op de tegenvallende groeicijfers van China. De druk op Chinese politici neemt toe.
Dalende aandelencijfers bij luxeconcerns als LVMH, Aziatische beursindices in het rood en een olieprijs die wereldwijd daalde. Analisten wezen maandag eensgezind naar de economische groeicijfers van China als oorzaak van de negatieve stemming op verschillende markten. De Chinese economie groeide in het tweede kwartaal met 6,3% hetgeen door de financiële wereld als een tegenvaller werd gezien. Die groei van april tot en met juni was hoger dan in het eerste kwartaal, toen het percentage op 4,5 bleef steken. Maar analisten gingen er ditmaal van uit dat de economie vergeleken met vorig jaar met circa7% zou groeien. De tegenvallende expansie van de tweede economie van de wereld verhoogt volgens analisten de druk op Chinese politici om meer stimulerend beleid te gaan voeren. Zonder dat extra-beleid zijn volgens veel analisten ook voor de komende maanden lagere groeicijfers te verwachten. (NRC)
_____
Huizenprijzen dalen iets minder dan verwacht.
De huizenprijzen dalen ook in 2024 maar iets minder hard dan verwacht. Dat berekenden BN-economen. Voor dit jaar wordt een daling van 5% voorzien. Waar eerder een krimp van 6% was voorspeld. In 2024 zal de prijsdaling naar verwachting 3% zijn, tegen 4% in een eerdere inschatting. Vooral oudere huizen met een lager energielabel zullen de prijs van hun huis zien dalen, terwijl de huizen met hoge energie labels ook hoger worden gewaardeerd. Het aantal woningverkopen neemt dit jaar door het stilvallen van projecten in de nieuwbouw af met 5%. De vermindering in nieuwbouw leidt tot minder transacties bij zowel nieuwe en bestaande woningen, aldus het rapport. Volgens de economen versterkt de val van het kabinet de onzekerheid in de bouwsector. Het sentiment over de huizenmarkt blijft negatief maar is wel gestabiliseerd. In juni 2022 stond de indicator van vertrouwen in de huizenmarkt van VEH op 72 terwijl een neutrale score 100 is. Vorige maand stond de score op 104. De toename schrijven de economen toe aan het verbeterde vooruitzicht op de hypotheekrente. Die is de afgelopen 6 maanden bijna stabiel gebleven en kan mogelijk iets gaan dalen. In het tweede kwartaal van dit jaar steeg het aantal huizen dat in de verkoop stond naar 31.500. Dat zijn er meer dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder, toen ongeveer 25.000 huizen te koop stonden. Ondanks de toename is de woningmarkt historisch gezien nog steeds erg krap. Zo stonden in recordjaar 2012 176.000 huizen in de verkoop. (FD)
_____
Onvoorwaardelijke liefde van de VS voor Israël bekoelt.
Hoe veranderlijk de wereldpolitiek ook is, er leek één vast gegeven: de Amerikaanse steun voor Israël. Maar steeds meer Amerikanen, Democraten vooral, hebben forse kritiek op het radicaal rechtse beleid van de regering Netanyahu.
De sfeer tussen de VS en Israël is momenteel om te snijden maar vlak voordat de Israëlische president Isaac Herzog deze week een bezoek brengt aan Washington, stak de Amerikaanse president Biden zijn hand uit. Na maandenlang de boot te hebben afgehouden, heeft hij premier Netanyahu uitgenodigd voor een ontmoeting. Dat lag nogal gevoelig. Netanyahu is eind december voor de zesde keer aangetreden als premier van Israël en traditioneel volgt dan snel een bezoek aan het Witte Huis. Maar Biden liet herhaaldelijk weten dat ‘Bibi’, zoals Netanyahu vaak genoemd wordt, voorlopig niet op een uitnodiging hoeft te rekenen. De gematigde president Herzog komt ondertussen voor de tweede keer in minder dan een jaar naar de VS, wat Netanyahu als uitermate beledigend ervaart. Herzog zal Biden dinsdag ontmoeten en woensdag het Congres toespreken. Hij staat bekend als bruggenbouwer en heeft de afgelopen maanden geprobeerd om de regering een de oppositie nader tot elkaar te brengen. Hij heeft heel wat uit te leggen. Want ook al zal Washington Israël nooit publiekelijk afvallen, de hartstocht is zeker bij de Democraten wel verdwenen. Toen Biden vorige week werd geïnterviewd omschreef hij de huidige Israëlische coalitie zonder blikken of blozen als ‘een van de meest extremistische regeringen’ die hij de afgelopen decennia heeft gezien. Het meest urgente punt is de koers van de rechtse regering. Het grove geweld op de bezette Westelijke Jordaanoever, de constante bouw van nieuwe nederzettingen en de omstreden juridische hervormingen die volgens critici de democratie ondermijnen. Kortom, de gedeelde waarden van de VS en Israël liggen onder vuur – de principes van gelijkwaardigheid voor alle inwoners, van burgerrechten, en mensenrechten. (VK)
_____
We staan met de rug tegen de muur.
Als de ontvangstfunctie van Budel verdwijnt heeft staatssecretaris Van der Burg een probleem.
Brabantse media staan vol met berichten over overlast van asielzoekers uit azc Cranendonck in Budel. Ze gingen over diefstal, intimidaties en geweld. NS-machinisten willen het nabijgelegen station Maarheeze voortaan voorbijrijden. De uitbaters van Jumbo in Maarheeze kondigen aan met hun winkel te stoppen en een azc-bewoner richtte vernielingen aan bij een gedenkmuur bij een begraafplaats. De overlast is al lange tijd een probleem met af en toe een piek. Na zes geweldsincidenten vorig jaar werd een noodverordening in en om het azc ingesteld. Onder meer waren er vier steekpartijen in en rond het centrum geweest, dat 1.500 opvangplekken telt. Een meerderheid in de gemeenteraad wil nu af van de ontvangstfunctie van azc Budel, zodat veiligelanders worden geweerd. Vorige week nam de raad een initiatiefvoorstel van die strekking aan. Mocht de ontvangstfunctie van azc Budel verdwijnen dan heeft Eric van der Burg hoogstwaarschijnlijk een probleem. Volgens zijn woordvoerder voert het ministerie wel gesprekken met andere gemeenten voor nieuwe aanmeldlocaties, maar zolang die nog ontbreken, is Budel hard nodig om het drukke Ter Apel te ontlasten (NRC)
_____
Als we Rusland niet hard aanpakken zal er nooit vrede in Europa zijn.
+ Litouwse premier vreest voor veiligheid in haar regio.
+ Poetin begrijpt alleen ‘taal van kracht en macht’, zegt ze.
+ Concessies aan Rusland zijn daarom uit den boze.
Rusland moet na de oorlog diep in de buidel tasten voor alle verwoestingen die het in Oekraïne heeft aan gericht. De daders van het bloedvergieten mogen hun straf niet ontlopen en van overdracht van Oekraïens grondgebied aan Moskou kan absoluut geen sprake zijn. Die boodschap geeft de Litouwse premier Ingrida Simonyte af. Volgens haar zal het nooit vrede zijn in Europa als Poetin bij vredesbesprekingen te veel concessies binnensleept. ‘Het kan een maand duren, of een jaar of tien jaar. Maar dan pakken de Russen gewoon weer de wapens op’, zegt ze. Simonyte noemt het een groot probleem dat Rusland, anders dan Duitsland na de Tweede Wereldoorlog, nooit ‘een moment van de waarheid’ heeft gekend. Waar de Duitsers zich in 1945 moesten overgeven en niet meer konden wegkijken van hun misdaden hebben de Russen ‘nooit fatsoenlijk gereflecteerd’ op hun verleden’. Zelfs Stalin wordt weer vereerd. Daardoor denkt het Kremlin al eeuwenlang imperialistisch en wil het zijn territorium louter verder uitbreiden ten koste van andere landen. Ze roept dan ook op tot een keiharde aanpak van het Kremlin, want ‘kracht en macht zijn de enige taal die Poetin begrijpt’. ‘Pas als hij tegen een muur loopt, stopt hij. Compromissen ziet hij als zwakte, die buit hij maximaal uit.’ Democratische leiders zien dat niet in en maken de fout Poetin te beoordelen als een van hen. ‘Hij wil zijn leger nu zelfs weer net zo massaal langs zijn westgrens positioneren als tijdens de Koude Oorlog. Dat lijkt niet rationeel maar we kunnen ons als NAVO maar beter hier op voorbereiden en het serieus nemen. Ik heb anders heel weinig hoop op een veilige toekomst van deze regio.’ (FD)
_____
Peiling voorziet driestrijd BBB, VVD, PvdA/GroenLinks tenzij Pieter Omtzigt meedoet.
De Tweede Kamerverkiezingen op 22 november stevenen af op een driestrijd maar als Omtzigt meedoet met een eigen partij zou die in één klap 46 zetels kunnen halen.
Dat blijkt uit een peiling van I&O Research. De aankondiging van de vergaande samenwerking valt goed bij de linkse kiezers. PvdA/GroenLinks zou op dit moment 28 zetels halen tegen 23 vorige maand. In de huidige Tweede Kamer staan de partijen samen op 17 zetels. Bij de VVD heerst grote tevredenheid over de keuze voor Dilan Yesilgöz-Zegerius als beoogd lijsttrekker. Zij is ook aantrekkelijk voor kiezers van JA21 en BBB die haar als reden noemen voor een eventuele overstap. BBB daalt van 28 naar 21 zetels. De VVD komt op 25 zetels (drie meer dan vorige maand) De PVV stijgt van 12 naar 15 terwijl JA21 juist zakt van 8 naar 6 gepeilde zetels. Voor het eerst ziet I&O dat respondenten immigratie en asiel hun eerste zorg noemen. Grote ongewisse factor blijft de vraag wat Piet Omtzigt gaat doen. Doet hij mee dan komt hij op het ongekende aantal van 46 zetels. Van een driestrijd is dan geen sprake meer. Vooral BBB zou fors onder Omtzigt lijden en naar verwachting tien zetels aan hem moeten afstaan. Omtzigt is aantrekkelijk voor kiezers van bijna alle partijen. Alleen kiezers die in 2021 GroenLinks of SGP stemden voelen zich nauwelijks tot hem aangetrokken. Een terugkeer naar het CDA maakt Omtzigt een stuk minder aantrekkelijk: de kwakkelende partij (gepeild op slechts 5 zetels) haalt dan weliswaar 17 zetels, maar dat zijn. Er 29 minder dan wanneer Omtzigt met een eigenlijst komt. Zorgelijke tijden zijn er voor D66 dat op dit moment 9 zetels haalt. Bij de vorige verkiezingen met Kaag als lijsttrekker waren dat er nog 24. (VK)
_____
Einde van graandeal leidt niet tot honger!
Dat Moskou de graandeal met Kiev heeft opgeschort is voor de voedselzekerheid geen ramp meer zegt Bart de Steenhuijsen Piters, onderzoeker van voedselsystemen aan de Wageningen University & Research.
De Amerikaanse regering verklaarde dat het besluit de voedselzekerheid zal verslechteren en miljoen mensen schade zal berokkenen. Directeur-generaal Ngozi Okonjo-Iweala van de Wereldhandelsorganisatie noemde de graandeal op haar beurt essentieel om de stabiliteit van de wereldwijde voedselprijzen te waarborgen. De gedachtegang dat het einde van de export van Oekraïens graan tot meer honger in Afrika leidt, leidt tot grote verbazing van Bart de Steenhuijsen Piters: ‘Afrikaanse landen hebben helemaal niet veel baat gehad bij de deal. Dus zijn ze ook niet de eerste partij die schade oploopt door het opschorten ervan.’ De allerarmste landen krijgen maar een klein deel van de tarwe die dankzij de graandeal wordt verkocht.
Hoe zit het dan wel?
‘Sinds de Russische invasie valt het Oekraïense graan buiten de conventionele markt. De markt werkt via futures: niet het graan zelf wordt verhandeld maar opties op toekomstig te verbouwen graan. Daarom hebben de grote wereldwijde graanhandelaren hun aandacht verlegd naar andere markten. Oekraïens graan belandt niet op de conventionele markt. Bovendien bestaat ongeveer tweederde van het uitgevoerde graan uit veevoer, vooral mais. Dat word gebruikt voor de vleesproductie in landen als Spanje, Italië en ook Nederland. De deal is dus vooral ten goede gekomen aan de westerse veevoederbedrijven en de vlees- en zuivelindustrie.’ Ook de Oekraïense boeren hadden er ook veel baat bij. Maar voor de handel in het graan voor menselijke consumptie – tarwe – is het Oekraïense graan al niet meer zo belangrijk.
‘De voedseltekorten die nu nog her en der op het continent heersen, hebben weinig met Oekraïne te maken. Die komen voor in gebieden waar wordt gestreden, zoals Ethiopië, Mali, Burkina Faso en Somalië. Die interne conflicten wegen veel zwaarder dan de graanexport.’ (NRC)
_____
Timmermans stelt zich kandidaat bij GL-PvdA: ‘Ik wil premier worden’
+ Frans Timmermans meldt zich voor lijsttrekkerschap links blok.
+ De Eurocommissaris wil zijn baan in Brussel ervoor opgeven.
‘Ik wil premier worden, omdat ik denk dat we samen op een andere manier politiek kunnen bedrijven dan de afgelopen jaren is gebeurd’, let hij weten. De 62-jarige Limburger en PvdA prominent zegt het tijd te vinden ‘dat we in Nederland weer meer naar elkaar toegroeien in plaats van uit elkaar te groeien. De versplintering in de politiek moet worden tegengegaan’. Mocht zijn fractie in de oppositie belanden, dan zal Timmermans deze ‘met veel plezier’ in de Tweede Kamer gaan leiden, zei hij. De politieke focus ligt wat Timmermans betreft de komende jaren op klimaatverandering, de achteruitgang van de natuur en de oorlog in Oekraïne. Ook zegt hij de ongelijkheid in de samenleving te willen verkleinen en het vertrouwen in de overheid te willen herstellen. ‘Ik wil graag naar de Nederlanders toe met een programma dat gebaseerd is op een overheid die weer gaat presteren, die weer vertrouwd wordt. Meer naast elkaar gaan staan dan tegenover elkaar.’ Hij wil tevens bereiken ‘dat de markt weer in dienst staat van de mensen in plaats van andersom. (FD)
_____
Britse Conservatieve verliezen zetels bij tussentijdse verkiezingen.
De partij raakte twee veilig geachte parlementszetels kwijt. Enige troost voor de Conservatieven is het behoud van het Londense district dat voorheen door Boris Johnson werd vertegenwoordigd.
De by-elections waren nodig na het vertrek van 3 afgevaardigden onder wie Boris Johnson. De verkiezingen gelden als een graadmeter voor de (im)populariteit van een zittende regering. Verschillende schandalen, premierwisselingen en een haperende economie hebben het imago van de regering geen goed gedaan. Premier Sunak probeert het tij te keren, maar het overheersende gevoel is dat de Tories, na dertien jaar aan de macht, zijn uitgeregeerd. Er is echter een sprankje hoop voor de Conservatieven. Onder aanvoering van Steve Tuckwell, een voormalige postbode, wist de regeringspartij de oude zetel van Johnson in West Londen te behouden. Het behoud van deze zetel geeft de geplaagde Sunak wat lucht. Ondanks het verlies in Yorkshire en Somerset is zijn positie veilig. De conservatieven kunnen niet maken weer een leider te vervangen. (VK)
