Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 18 september t/m zo 24 september 2023
Faillissementen onder winkelketens lopen weer op.
Vorige week kwam naar buiten dat elektronicaketen BCC uitstel van betaling heeft aangevraagd, veelal een voorstadium van een faillissement. Ook koopjesketen Big Bazar en kledingketen Shoeby staan er slecht voor. Dit jaar gingen al meerdere winkelketens op de fles, nadat in de afgelopen jaren juist relatief weinig ketens hun deuren hadden gesloten.
Dit jaar moesten al twaalf middelgrote en kleinere winkelketens hun activiteiten staken. Ruim 1.800 mensen verloren hun baan. De helft van de ketens is doorgestart onder een andere eigenaar, deels met behoud van banen. In de afgelopen 10 jaar zijn veel grote winkelketens omgevallen waaronder Intertoys, CoolCat en D-reizen. 2015 was het jaar met enkele grote faillissementen, zoals die van V&D, Dixons, Scapino en Miss Etam. Die laatste keten ging daarna nog twee keer bankroet. In de jaren daarna zag de detailhandel weinig faillissementen vergeleken met andere sectoren. In 2022 liep dit op, om in het huidige jaar weer af te nemen. Afgelopen maand piekte het aantal faillissementen ineens tot een pre-coronaniveau. (FD)
……………………………………………………………….
Von der Leyen en Meloni bezien zelf de chaos op Lampedusa.
Door het mooie weer bereikte deze week een recordaantal vluchtelingen Lampedusa: het Italiaanse eiland was nog nooit zo vol. EU Commissievoorzitter Von der Leyen en de Italiaanse premier Meloni bekeken zondag de situatie ter plaatse. Komt er een nieuwe Europese missie op zee?
Tijdens het bezoek waren er ’s ochtends nog 1.500 migranten en vluchtelingen in het opvangkamp aanwezig. Dat is veel meer dan er officiële plekken zijn (400) maar veel minder dan afgelopen week toen er op het dieptepunt meer dan 7.000 mensen tegelijk op Lampedusa waren. Meer dan 130 bootjes bereikten het eiland doordat er na stormachtig weer een kalme periode aanbrak. De bevolking deelde eten uit en hield stille tochten voor 2 overleden baby’s maar er klonk ook onvrede en vrees voor uitbreiding van het opvangkamp. De chaotische situatie was voor Meloni en Von der Leyen het eiland te bezoeken. De Duitse was begin juli nog op Lampedusa maar wilde met haar aanwezigheid vooral opnieuw laten zien dat zij Italië steunt. ‘Irreguliere migratie is een Europees vraagstuk dat een Europees antwoord nodig heeft’, herhaalde ze zondag. Ze presenteerde een tienpuntenplan dat de inwoners bekend in de oren zal hebben geklonken: harder optreden tegen smokkelaars, meer legale migratiemogelijkheden en samenwerking met Noord-Afrikaanse landen. (VK)
……………………………………………………….
Deel bezuinigingen ouderenzorg geschrapt.
De Tweede Kamer had de ingrepen in de ouderenzorg controversieel verklaard. Ze worden niet meer behandeld vanwege de val van het kabinet. Het kabinet kiest ervoor ze deels niet door te voeren.
Het kabinet schrapt ongeveer de helft, 225 miljoen euro, van de omstreden bezuinigingen op de ouderenzorg. Dat blijkt uit de begroting van het ministerie van VWS: twee grote bezuinigingen zijn geschrapt. Het wetsvoorstel om zorgaanbieders en zorgkantoren meerjarige contracten te laten afsluiten is niet op tijd klaar, schrijft minister Helder. Dat had 125 miljoen moeten opleveren. En voor het loslaten van de verplichte norm van 2 verzorgenden op 8 bewoners in verpleegtehuizen heeft de sector volgens Helder ‘onvoldoende voorbereidingstijd’. Hiermee was een bezuiniging van 100 miljoen gepland. Het loslaten van die norm betekent dat er minder personeel hoeft te zijn in het verpleegtehuis en dus minder salaris betaald hoeft te worden. In 2017, na een manifest van Hugo Borst en Carin Gaemers werd juist extra geld beschikbaar gesteld om die ‘twee-op-acht-norm in te voeren. De zorgsector heeft het financieel zwaar. Veel instellingen dreigen failliet te gaan. Ze hebben naast bezuinigingen te maken met onder meer hogere lonen en inflatie. (NRC)
………………………………………………………
Bestaanszekerheid…
Hoe vaak zal ‘bestaanszekerheid’ in de miljoenennota voorkomen? Vorig jaar was het dé nieuwe binnenkomer met tien vermeldingen, de jaren ervoor ontbrak het volledig!
Politici zetten het buzzwoord inmiddels breed in – van wonen, werken, defensie, zorg tot klimaat – maar vooral de aandacht voor armoede is groter dan ooit. In dat kader zal het kabinet wat draaien aan de toeslagenknoppen, maar echte stappen moeten van de nieuwe lichting politici komen. Geen gebrek aan ambities (tipje: vergeet niet de AOW en het minimumloon te ontkoppelen) maar hopelijk komt ook aandacht voor een wat onderbelicht aspect van armoedebeleid: de verschillen tussen gemeenten. Die zijn ‘te groot geworden’, schreef de Commissie Sociaal Minimum in juni. ‘Niet uit te leggen’, zei de ombudsman vorig jaar. ‘De vraag of iemand kan rondkomen hangt nu te veel af van zijn toevallige woonplaats.’ Zo kun je in Amsterdam als alleenstaande ouder een toeslag van €85 krijgen, in Amstelveen €598. Leg dat maar eens uit, ja. Wat voor zekerheid je ook wilt bieden, begin nou eens met het ontwarren van de ondoorzichtige kluwen van gemeentelijke regelingen en potjes. (Anna Dijkman in het FD)
……………………………………………………….
Fossiele subsidie op plastic vormt belangrijk deel van de 14 miljard subsidies.
Dat de subsidies voor de fossiele industrie nog hoger uitvallen dan aanvankelijk werd gedacht is grotendeels te danken aan een belastingvrijstelling voor aardolie die wordt verwerkt in plastic en andere kunststof. In het door het kabinet gepubliceerde overzicht bedraagt die post 14 miljard euro, een extreem hoog bedrag vergeleken met de andere posten.
Het totaal aan fossiele subsidies in Nederland wordt door het kabinet geraamd op een bedrag tussen de 39,7 en 46,4 miljard euro. Dat is enkele miljarden hoger dan het bedrag van 37,5 miljard dat milieuorganisaties deze maand naar buiten brachten. Het kabinet komt op een aantal punten wat lager uit dan de organisaties. Maar door die post van 14 miljard voor de vrijstelling van accijns op olie die wordt gebruikt voor plastics komt het kabinet uiteindelijk toch hoger uit. Bedrijven als Shell, Dow en Sabic die in Nederland op grote schaal uit lichte olie basisproducten voor plastic maken krijgen op 2 manieren een fossiele subsidie. Zij hoeven geen belasting te betalen over de energie die zij uit olie halen om hun eigen bedrijf draaiende te houden. Daarnaast hoeven ze geen belasting te betalen over de olie die uiteindelijk tot producten wordt verwerkt. Zo’n 17 miljard aan subsidies kan het kabinet niet zomaar afschaffen omdat daarvoor een aanpassing van internationale afspraken en verdragen nodig is. Ook de fossiele subsidie op de plasticindustrie is niet heel eenvoudig af te schaffen, schrijft het kabinet. Internationale afspraken maken dat ‘energetisch verbruik van minerale oliën niet belast(baar) is met accijns’. Maar men voegt er wel aan toe dat het mogelijk is hier een speciale belasting voor in te stellen. (VK)
………………………………………………………………………..
COA-medewerkers geïntimideerd en gepest.
De impact van intimidatie door collega’s is groter dan die van ongewenst gedrag van asielzoekers, blijkt uit onderzoek van het COA.
Medewerkers van het Centraal orgaan opvang asielzoekers hebben niet alleen veelvuldig te kampen met ongewenst gedrag van asielzoekers maar ook bovengemiddeld vaak met intimidatie door collega’s. Dat blijkt uit een enquàªte ingevuld door bijna drieduizend van de in totaal ruim vijfduizend COA-medewerkers.
Bijna driekwart van het personeel dat dagelijks met asielzoekers werkt, heeft afgelopen jaar te maken gehad met ‘ongewenst gedrag’ door bewoners. In de meeste gevallen gaat het om uitschelden, intimidatie en bedreiging. De situatie is niet verbeterd ten opzichte van 4 jaar geleden.
Nog opvallender zijn de resultaten over de omgang tussen COA-collega’s onderling: bijna 1 op de 3 medewerkers is het afgelopen jaar buitengesloten, geïntimideerd en of gepest door een directe collega of leidinggevende. Onderlinge intimidatie komt bijna twee keer zo vaak als gemiddeld voor onder Nederlandse werknemers. Een verklaring daarvoor is niet onderzocht. De impact van het pestgedrag onder collega’s is veel groter dan die van het ongewenst gedrag van asielzoekers, volgens het onderzoek. In een reactie zegt het COA dat het bespreekbaar maken van ongewenst gedrag van asielzoekers en collega’s ‘de eerste prioriteit’ is. Dat dit nog niet goed lukt, blijkt uit het onderzoek: in bijna de helft van de gevallen blijft ongewenst gedrag onbesproken en wordt het niet gemeld. Medewerkers vinden dat het COA te weinig doet om veilig te kunnen werken. (NRC)
……………………………………………………………
Hogere inkomens betalen de rekening in miljoenennota 2024.
Na weken met het ene lek na het andere, is op Prinsjesdag het complete beeld duidelijk geworden van de rijksbegroting van volgend jaar. Sigrid Kaag van Financiën windt er in het voorwoord bij de miljoenen nota geen doekjes om: het kabinet doet aan ‘herverdeling’ met extra steun voor de laagste inkomens.
De rekening voor het miljardenpakket om de ‘meest kwetsbare huishouden’ te helpen gaat naar de hogere inkomens om te voorkomen dat ‘toekomstige generaties daarvoor betalen’. Dat voelen vooral zelfstandigen met de betere inkomens. Zelfstandigen met een inkomen vanaf €90.000 per jaar gaan tot 1% meer belasting betalen. Financiën rekent zelf voor dat een zelfstandige met een inkomen van €250.000 volgend jaar €1440 meer moet afdragen.
Werkenden in loondienst en gepensioneerden met hogere inkomens betalen volgens de miljoenennota volgend jaar minder belasting dan dit jaar. Het voordeel is alleen minder groot dan het zonder ingrijpen door het kabinet zou zijn geweest. Wie €75.000 verdient betaalt nog steeds 4% minder. De rijksbegroting groeit komend jaar naar €430 mrd en de inkomsten van de schatkist (402 mrd) houden dat niet bij. Maar voor de miljarden die het kabinet uittrekt om armoede te bestrijden is dekking gezocht zodat het begrotingstekort niet verder oploopt dan de 2,4% die al door het CPB was geraamd. Kaag had ‘de teugels nog wel strakker willen aanhalen’, zegt zij maar nu dit kabinet is gevallen ligt die opdracht bij een volgende coalitie. Voor de €2,2 mrd om de armste Nederlanders te steunen gaat het meeste naar een verhoging van het kind gebonden budget en de huurtoeslag. Ook de arbeidskorting gaat omhoog. Zo voorkomt het kabinet dat deze regeringsperiode het aantal mensen in armoede oploopt naar een miljoen. De dekking wordt gevonden door de schijf voor het hoogste tarief van de inkomstenbelasting minder snel te laten stijgen dan anders – met hoge inflatie – het geval zou zijn geweest. Dat levert €1,6 mrd extra op, op een totale verwachte opbrengst van €132,8 mrd. In koopkracht gaan volgend jaar alle inkomensgroepen erop vooruit, ook de hoge inkomens. In doorsnee krijgen Nederlanders er 1,8% aan koopkracht bij. Voor uitkeringsgerechtigden is dat 0,7%, middeninkomens 2% en de hoogste inkomens 1,5%. Gepensioneerden zien gemiddeld hun koopkracht toenemen met 1%. (FD)
………………………………………………………………………
Planbureau: klimaatdoel Nederland voor 2030 komt eindelijk binnen bereik.
Voor het eerst sinds Nederland wettelijk vastlegde dat de landelijke broeikasgasuitstoot in 2030 met 55% moet zijn gedaald, lijkt dat doel ook werkelijk haalbaar. Maar dat lukt alleen als het volgende kabinet voortvarend aan de slag gaat met de klimaatplannen.
Klimaatminister Rob Jetten kan op Prinsjesdag pronken met en degelijk rapportcijfer van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Dat komt na een nieuwe doorrekening van Jetten’s klimaatplannen tot de conclusie dat het staande en geplande klimaatbeleid goed is voor en emissiereductie van 46 tot 57% in 2030. Het Planbureau waarschuwt dat het 55%-doel alleen gehaald wordt als het volgende kabinet hiermee voortvarend aan de slag gaat. Zo doen de rekenaars zorgelijk over de opstoppingen op het elektriciteitsnet. De beperkte capaciteit op het stroomnet zou veel verduurzamingsplannen kunnen vertragen. Ook is het PBL kritisch over de bijdrage van de landbouw aan het behalen van de klimaatdoelen. Deze sector komt als enige niet in de buurt van de gestelde reductieopgave stelt het PBL. De belangrijkste oorzaak is de trage uitwerking van de provinciale gebiedsplannen die uiteindelijk moeten leiden tot een daling van de veestapel.
Om dezelfde reden wordt de belofte niet nagekomen om de uitstoot van het sterke broeikasgas methaan met 30% te verlagen. Koeien zijn de grootste bron van methaanemissies maar het kabinet wil tot nu toe niet rechtstreeks aansturen op een forse krimp van de veestapel. (VK)
……………………………………………………………
De ramp in Libië toont een gebrek aan een elementair bestuur.
Het duurde vorige week even voordat de rest van de wereld besefte dat er zich in de Oost-Libische havenstad Derna een nog grotere ramp had voltrokken dan 2 dagen eerder bij de aardbeving in Marokko. Een orkaan en uitzonderlijk zware regenval leidden ertoe dat 2 stuwdammen bij Derna het begaven. Een gigantische vloedgolf vaagde vervolgens een kwart van de stad weg! Slechts aarzelend kwam er hulp op gang. De toegang tot Derna was deels geblokkeerd, maar een even belangrijke factor was de verlammende rivaliteit die Libië al jaren kent. Het land is in handen van rivaliserende milities, die zich vooral bekommeren om hun eigen belang. Milities in het westen steunen de Regering van Nationale Eenheid in Tripoli onder premier Dbeibah die door de VN wordt erkend. In het oosten heerst generaal Khalifa Haftar. Beide regeringen leven op voet van oorlog met elkaar. Na de val van de hardvochtige en grillige Gadaffi, op de golven van de Arabische lente, dankzij Westerse steun is de toestand zozeer verslechterd dat sommige Libiërs met nostalgie terugdenken aan het tijdperk Gadaffi. Bij de hulpverlening aan Derna speelt de politieke verdeeldheid een belangrijke rol. Beide regeringen werken nauwelijks samen. Transporten met medicijnen en voedsel uit Tripoli stuitten soms op tegenwerking van Haftar die de hulpverlening liever zelf in eigen hand neemt. De ramp illustreert hoe hopeloos de situatie is geworden bij gebrek aan zelfs maar elementair bestuur. Die kan daar zelfs een gevolg van zijn geweest. Van de doorgebroken dammen was immers al jaren bekend dat er dringend onderhoud nodig was. Corrupte functionarissen die aan niemand verantwoording schuldig zijn, besteedden daarvoor klaargezet geld aan andere voor henzelf profijtelijker zaken. Honderden overlevenden uitten maandag in Derna hun woede tegen de machthebbers die de ramp aan de natuur wijten, niet aan hun falen. Voor zo’n betoging is moed nodig want Haftar staat bekend als iemand die critici keihard aanpakt. (NRC)
…………………………………………………………..
Markt voor oversluiten hypotheek stort in.
Het aantal afgesloten hypotheken daalt sinds begin vorig jaar flink. Zo werden er in het afgelopen halfjaar 100.000 hypotheken minder afgesloten dan in dezelfde periode in 2022. Oorzaak is de sinds begin 2022 sterk opgelopen hypotheekrente. Vooral het aantal over- en bijsluitingen van woninghypotheken nam sterk af. Na een jarenlange daling is de hypotheekrente sinds begin 2022 flink gestegen. Dat heeft een direct effect op de woning- en hypotheekmarkt. Door die hogere rente is er bijvoorbeeld geen voordeel meer te behalen met het oversluiten van een hypotheek.
Het totaalbedrag dat aan hypotheken is afgesloten, daalde in een jaar tijd met ruim 40%, naar €49 mrd in het afgelopen halfjaar. Ook de gemiddelde hypotheeksom voor een woning daalde. Dit betrof vooral oversluiting of extra hypotheken voor verbouwingen. Het enige dat wel is gestegen op de hypotheekmarkt is de zogenoemde loan-to-valueratio, de lening als percentage van de koopsom. Dat komt vooral door het hogere leenbedrag voor starters. Bij doorstromers daalde die nog wel licht. (FD)
……………………………………………………………..
‘Jerevan laat Nagorno-Karabach vallen’
In Jerevan zijn Armeniërs woest over de ‘overgave’ van Nagorno-Karabach. Het verlies van de regio aan Azerbeidzjan snijdt hen door de ziel. ‘Hoeveel bloed hebben we wel niet gegeven voor ons land? Nu geven we het zomaar weg’.
Armeniërs kunnen het moeilijk geloven maar na een gewapend conflict van drie decennia (!) stemden de Armeense autoriteiten van Nagorno-Karabach woensdag in met een wapenstilstand op Azerbeidzjaanse voorwaarden. De belangrijkste voorwaarde: de strijdkrachten van de regio leveren hun wapens in en heffen zich op. Dit is het einde van Armeense zeggenschap in Nagorno-Karabach, dat zich in 1994 losrukte van Azerbeidzjan. In ruil stopt Azerbeidzjan de oorlog die het land dinsdag begon, ondanks het akkoord over een wapenstilstand van drie jaar geleden. Binnen een etmaal werd duidelijk dat de strijdkrachten van Nagorno-Karabach geen schijn van kans maken tegen het leger van Azerbeidzjan. Dat liet een regen van raketten, artilleriegranaten en drones neerdalen op de regio met een bevolking van 120 duizend Armeniërs. Duizenden Armeniërs stonden woensdag voor het regeringsgebouw in Jerevan. Ze eisten het aftreden van premier Pasjinjan die weigerde het Armeense leger in te zetten. De premier greep naar eigen zeggen niet in om een grootschalige oorlog met Azerbeidzjan te voorkomen. ‘Het doel van de Azerbeidzjaanse operatie is om de republiek Armenië een militair conflict in te slepen’, zei Pasjinjan. Azerbeidzjan kan daarbij rekenen op Turkije als machtige bondgenoot en Armenië kan niet meer vertrouwen op bondgenoot Rusland dat zijn aandacht heeft gevestigd op de eigen oorlog met Oekraïne. Armeniërs zien de regio (die door de internationale gemeenschap wordt gezien als deel van Azerbeidzjan) als historisch Armeens grondgebied met diepe culturele waarde. Het gebied telt tal van eeuwenoude christelijke kerken en kloosters. Ook de allereerste school die lesgaf in het Armeense schrift staat in Nagorno-Karabach. (VK)
……………………………………………….
Sunak zwakt ambitieus klimaatbeleid af.
De Britse premier kondigde woensdag aan dat zijn regering een reeks klimaatmaatregelen uitstelt tot 2035 of terugdraait.
De verplichte vervanging van een gasketel door een warmtepomp en het verbod op de verkoop van nieuwe benzine en dieselauto’s zullen niet meer in 2030 maar in 2035 van kracht worden. Het doel van het VK is om in 2050 klimaatneutraal te zijn, ook wel net zero genoemd. Volgens Sunak is er geen reden om te twijfelen of het VK die klimaatdoelen gaat halen. Hij verwacht dat in 2030 de ‘overgrote meerderheid’ van de verkochte auto’s elektrisch zal zijn, maar de burger moet zelf die beslissing nemen, niet de overheid. Ook de verplichte transitie naar warmtepompen wordt uitgesteld. ‘Wij zullen nooit iemand dwingen zijn bestaande ketel eruit te halen en te vervangen door een warmtepomp. De overstap hoeft u pas te maken als u toch uw cv-ketel vervangt’. En zelfs dan pas in 2035.
De andere 5 veranderingen:
+ De overheid zal zich niet meer bemoeien met het aantal passagiers per auto.
+ Burgers worden niet meer gedwongen om 7 verschillende vuilnisbakken in huis te hebben voor afvalscheiding.
+ Vlees wordt niet extra belast om mensen aan te sporen minder vlees te eten.
+ Er worden geen belastingen ingevoerd om het vliegen te ontmoedigen.
+ Nieuwe boringen naar olie worden niet verboden. ‘Zo zullen we niet afhankelijk blijven van dure geïmporteerde energie van buitenlandse dictators zoals Poetin.’
Voormalig premier Johnson vindt dat Sunak de klimaatdoelen niet mag afzwakken. In 2021 kondigde zijn regering de ambitieuze klimaatplannen aan. Het VK zei toen in 2035 de CO2 uitstoot met 78% te willen verminderen vergeleken met 1990. De EU kondigde ‘slechts’ een emissiereductie aan van 55% in 2030. (NRC)
……………………………………………………..
Kamer verbouwt miljoenennota, rekening naar het bedrijfsleven.
Meerderheid wil 4 mrd extra om ook koopkracht middeninkomens te verbeteren.
Een hoger minimumloon, bevriezing van de brandstofaccijnzen, een lagere energiebelasting en meer geld naar het openbaar vervoer. De Tweede Kamer wil de begroting voor volgend jaar voor bijna €4 mrd verbouwen om de koopkracht van lagere en middeninkomens te vergroten. GroenLinks/PvdA, CU, D66, PvdD en Volt steunden het voorstel waarbij het minimumloon met 1,7% extra omhoog gaat, er 425 mln extra komt om kinderopvang betaalbaar te houden en stijgt de inkomensgrens voor de afbouw van het kind gebonden budget. De partijen leggen daarvoor zeker de helft van de rekening rechtstreeks neer bij het bedrijfsleven, banken en vermogenden. Ook wil men een extra injectie van 420 miljoen om de prijsstijging in het OV te beperken. De verlaging van de benzineaccijns moet gaan doorlopen tot in 2024. Dat is de uitkomst van bijzondere Algemene Politieke Beschouwingen, waarbij politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen deze week nieuwe politieke bondgenootschappen smeedden en het demissionaire kabinet buitenspel zetten. Tot grote frustratie van ondernemersorganisatie VNO-NCW. Zij noemt de aangekondigde lastenverzwaring ‘levensgevaarlijk voor mkb-ondernemers, beursgenoteerde bedrijven en onze banken’. De Nederlandse Vereniging van Banken waarschuwt: ‘De Kamer speelt met vuur’. En de vereniging van Effectenbezitters (VEB) noemt de plannen voor een belasting op aandeleninkoop ‘absurd’.
Onduidelijk is of de burger zich daadwerkelijk mag verheugen op miljarden euro’s aan extra inkomenssteun. Bij veel voorstellen ontbreekt een gedetailleerde uitwerking, rammelt de financiering en is een meerderheid in de Eerste Kamer niet gegarandeerd. Vanwege die gebrekkige, of zelfs volledig ontbrekende, financiële dekking en zorgen over de uitvoering, ontraadde demissionair minister-president Rutte alle koopkrachtplannen. (FD)
………………………………………………….
Oekraïne stoot door belangrijkste Russische linie.
Oekraïense eenheden zijn erin geslaagd voor het eerst met pantserwagens door de zwaar beveiligde hoofdverdedigingslinie te breken. De opmars vond de afgelopen dagen plaats aan het zuidelijk front in de regio.
De Amerikaanse denktank ISW bevestigt de opmars. Het is nog niet eerder voorgekomen sinds het offensief in juni begon dat eenheden zo ver zijn doorgestoten. De strijd in Zaporizja is van groot belang voor Kiev omdat het leger hier hoopt op te rukken naar het zuiden, richting Melitopol en de Zee van Azov. Als dit lukt, kan het Russische invasieleger afgesloten worden van de Krim en in tweeën gesplitst. Volgens het ISW is Oekraïne ten westen van het dorp Verbove voorbij de laatste verdedigingslinie van de Russen gekomen. De zogenaamde Soerovkin-linie bestaat uit 3 lagen en ligt vol met mijnenvelden, tankgrachten en drakentanden. Het is de hoofdverdedigingslinie van de Russen maar daarachter bevinden zich nog meer verdedigingslinies. Bij Verbove is het nu gelukt zo ver door te stoten dat Oekraïne nu met gepantserd materieel verder kan oprukken. Het gaat om Amerikaanse Stryker-voertuigen en het zwaar bepantserde Duitse gevechtsvoertuig Marder waarmee troepen kunnen worden aangevoerd. Het vermogen om deze voertuigen naar en door de meest formidabele verdedigingswerken te brengen is een belangrijk teken in het tegenoffensief. Volgens het ISW boekt het Oekraïense leger al sinds half augustus langzaam maar gestaag succes in het westen van Zaporizja.
Op de Krim staan de Russen steeds meer onder druk. Vrijdag werd daar het hoofdkwartier van de Zwarte Zeevloot in Sebastopol getroffen. Ook werd het communicatiecentrum van de vloot op 15 kilometer van Sebastopol zwaar beschadigd. Donderdag trof Oekraïne bovendien de grote luchtmachtbasis bij Saky met drones en kruisraketten. Daar waren 12 bommenwerpers gestationeerd. (VK)
Vorige week kwam naar buiten dat elektronicaketen BCC uitstel van betaling heeft aangevraagd, veelal een voorstadium van een faillissement. Ook koopjesketen Big Bazar en kledingketen Shoeby staan er slecht voor. Dit jaar gingen al meerdere winkelketens op de fles, nadat in de afgelopen jaren juist relatief weinig ketens hun deuren hadden gesloten.
Dit jaar moesten al twaalf middelgrote en kleinere winkelketens hun activiteiten staken. Ruim 1.800 mensen verloren hun baan. De helft van de ketens is doorgestart onder een andere eigenaar, deels met behoud van banen. In de afgelopen 10 jaar zijn veel grote winkelketens omgevallen waaronder Intertoys, CoolCat en D-reizen. 2015 was het jaar met enkele grote faillissementen, zoals die van V&D, Dixons, Scapino en Miss Etam. Die laatste keten ging daarna nog twee keer bankroet. In de jaren daarna zag de detailhandel weinig faillissementen vergeleken met andere sectoren. In 2022 liep dit op, om in het huidige jaar weer af te nemen. Afgelopen maand piekte het aantal faillissementen ineens tot een pre-coronaniveau. (FD)
……………………………………………………………….
Von der Leyen en Meloni bezien zelf de chaos op Lampedusa.
Door het mooie weer bereikte deze week een recordaantal vluchtelingen Lampedusa: het Italiaanse eiland was nog nooit zo vol. EU Commissievoorzitter Von der Leyen en de Italiaanse premier Meloni bekeken zondag de situatie ter plaatse. Komt er een nieuwe Europese missie op zee?
Tijdens het bezoek waren er ’s ochtends nog 1.500 migranten en vluchtelingen in het opvangkamp aanwezig. Dat is veel meer dan er officiële plekken zijn (400) maar veel minder dan afgelopen week toen er op het dieptepunt meer dan 7.000 mensen tegelijk op Lampedusa waren. Meer dan 130 bootjes bereikten het eiland doordat er na stormachtig weer een kalme periode aanbrak. De bevolking deelde eten uit en hield stille tochten voor 2 overleden baby’s maar er klonk ook onvrede en vrees voor uitbreiding van het opvangkamp. De chaotische situatie was voor Meloni en Von der Leyen het eiland te bezoeken. De Duitse was begin juli nog op Lampedusa maar wilde met haar aanwezigheid vooral opnieuw laten zien dat zij Italië steunt. ‘Irreguliere migratie is een Europees vraagstuk dat een Europees antwoord nodig heeft’, herhaalde ze zondag. Ze presenteerde een tienpuntenplan dat de inwoners bekend in de oren zal hebben geklonken: harder optreden tegen smokkelaars, meer legale migratiemogelijkheden en samenwerking met Noord-Afrikaanse landen. (VK)
……………………………………………………….
Deel bezuinigingen ouderenzorg geschrapt.
De Tweede Kamer had de ingrepen in de ouderenzorg controversieel verklaard. Ze worden niet meer behandeld vanwege de val van het kabinet. Het kabinet kiest ervoor ze deels niet door te voeren.
Het kabinet schrapt ongeveer de helft, 225 miljoen euro, van de omstreden bezuinigingen op de ouderenzorg. Dat blijkt uit de begroting van het ministerie van VWS: twee grote bezuinigingen zijn geschrapt. Het wetsvoorstel om zorgaanbieders en zorgkantoren meerjarige contracten te laten afsluiten is niet op tijd klaar, schrijft minister Helder. Dat had 125 miljoen moeten opleveren. En voor het loslaten van de verplichte norm van 2 verzorgenden op 8 bewoners in verpleegtehuizen heeft de sector volgens Helder ‘onvoldoende voorbereidingstijd’. Hiermee was een bezuiniging van 100 miljoen gepland. Het loslaten van die norm betekent dat er minder personeel hoeft te zijn in het verpleegtehuis en dus minder salaris betaald hoeft te worden. In 2017, na een manifest van Hugo Borst en Carin Gaemers werd juist extra geld beschikbaar gesteld om die ‘twee-op-acht-norm in te voeren. De zorgsector heeft het financieel zwaar. Veel instellingen dreigen failliet te gaan. Ze hebben naast bezuinigingen te maken met onder meer hogere lonen en inflatie. (NRC)
………………………………………………………
Bestaanszekerheid…
Hoe vaak zal ‘bestaanszekerheid’ in de miljoenennota voorkomen? Vorig jaar was het dé nieuwe binnenkomer met tien vermeldingen, de jaren ervoor ontbrak het volledig!
Politici zetten het buzzwoord inmiddels breed in – van wonen, werken, defensie, zorg tot klimaat – maar vooral de aandacht voor armoede is groter dan ooit. In dat kader zal het kabinet wat draaien aan de toeslagenknoppen, maar echte stappen moeten van de nieuwe lichting politici komen. Geen gebrek aan ambities (tipje: vergeet niet de AOW en het minimumloon te ontkoppelen) maar hopelijk komt ook aandacht voor een wat onderbelicht aspect van armoedebeleid: de verschillen tussen gemeenten. Die zijn ‘te groot geworden’, schreef de Commissie Sociaal Minimum in juni. ‘Niet uit te leggen’, zei de ombudsman vorig jaar. ‘De vraag of iemand kan rondkomen hangt nu te veel af van zijn toevallige woonplaats.’ Zo kun je in Amsterdam als alleenstaande ouder een toeslag van €85 krijgen, in Amstelveen €598. Leg dat maar eens uit, ja. Wat voor zekerheid je ook wilt bieden, begin nou eens met het ontwarren van de ondoorzichtige kluwen van gemeentelijke regelingen en potjes. (Anna Dijkman in het FD)
……………………………………………………….
Fossiele subsidie op plastic vormt belangrijk deel van de 14 miljard subsidies.
Dat de subsidies voor de fossiele industrie nog hoger uitvallen dan aanvankelijk werd gedacht is grotendeels te danken aan een belastingvrijstelling voor aardolie die wordt verwerkt in plastic en andere kunststof. In het door het kabinet gepubliceerde overzicht bedraagt die post 14 miljard euro, een extreem hoog bedrag vergeleken met de andere posten.
Het totaal aan fossiele subsidies in Nederland wordt door het kabinet geraamd op een bedrag tussen de 39,7 en 46,4 miljard euro. Dat is enkele miljarden hoger dan het bedrag van 37,5 miljard dat milieuorganisaties deze maand naar buiten brachten. Het kabinet komt op een aantal punten wat lager uit dan de organisaties. Maar door die post van 14 miljard voor de vrijstelling van accijns op olie die wordt gebruikt voor plastics komt het kabinet uiteindelijk toch hoger uit. Bedrijven als Shell, Dow en Sabic die in Nederland op grote schaal uit lichte olie basisproducten voor plastic maken krijgen op 2 manieren een fossiele subsidie. Zij hoeven geen belasting te betalen over de energie die zij uit olie halen om hun eigen bedrijf draaiende te houden. Daarnaast hoeven ze geen belasting te betalen over de olie die uiteindelijk tot producten wordt verwerkt. Zo’n 17 miljard aan subsidies kan het kabinet niet zomaar afschaffen omdat daarvoor een aanpassing van internationale afspraken en verdragen nodig is. Ook de fossiele subsidie op de plasticindustrie is niet heel eenvoudig af te schaffen, schrijft het kabinet. Internationale afspraken maken dat ‘energetisch verbruik van minerale oliën niet belast(baar) is met accijns’. Maar men voegt er wel aan toe dat het mogelijk is hier een speciale belasting voor in te stellen. (VK)
………………………………………………………………………..
COA-medewerkers geïntimideerd en gepest.
De impact van intimidatie door collega’s is groter dan die van ongewenst gedrag van asielzoekers, blijkt uit onderzoek van het COA.
Medewerkers van het Centraal orgaan opvang asielzoekers hebben niet alleen veelvuldig te kampen met ongewenst gedrag van asielzoekers maar ook bovengemiddeld vaak met intimidatie door collega’s. Dat blijkt uit een enquàªte ingevuld door bijna drieduizend van de in totaal ruim vijfduizend COA-medewerkers.
Bijna driekwart van het personeel dat dagelijks met asielzoekers werkt, heeft afgelopen jaar te maken gehad met ‘ongewenst gedrag’ door bewoners. In de meeste gevallen gaat het om uitschelden, intimidatie en bedreiging. De situatie is niet verbeterd ten opzichte van 4 jaar geleden.
Nog opvallender zijn de resultaten over de omgang tussen COA-collega’s onderling: bijna 1 op de 3 medewerkers is het afgelopen jaar buitengesloten, geïntimideerd en of gepest door een directe collega of leidinggevende. Onderlinge intimidatie komt bijna twee keer zo vaak als gemiddeld voor onder Nederlandse werknemers. Een verklaring daarvoor is niet onderzocht. De impact van het pestgedrag onder collega’s is veel groter dan die van het ongewenst gedrag van asielzoekers, volgens het onderzoek. In een reactie zegt het COA dat het bespreekbaar maken van ongewenst gedrag van asielzoekers en collega’s ‘de eerste prioriteit’ is. Dat dit nog niet goed lukt, blijkt uit het onderzoek: in bijna de helft van de gevallen blijft ongewenst gedrag onbesproken en wordt het niet gemeld. Medewerkers vinden dat het COA te weinig doet om veilig te kunnen werken. (NRC)
……………………………………………………………
Hogere inkomens betalen de rekening in miljoenennota 2024.
Na weken met het ene lek na het andere, is op Prinsjesdag het complete beeld duidelijk geworden van de rijksbegroting van volgend jaar. Sigrid Kaag van Financiën windt er in het voorwoord bij de miljoenen nota geen doekjes om: het kabinet doet aan ‘herverdeling’ met extra steun voor de laagste inkomens.
De rekening voor het miljardenpakket om de ‘meest kwetsbare huishouden’ te helpen gaat naar de hogere inkomens om te voorkomen dat ‘toekomstige generaties daarvoor betalen’. Dat voelen vooral zelfstandigen met de betere inkomens. Zelfstandigen met een inkomen vanaf €90.000 per jaar gaan tot 1% meer belasting betalen. Financiën rekent zelf voor dat een zelfstandige met een inkomen van €250.000 volgend jaar €1440 meer moet afdragen.
Werkenden in loondienst en gepensioneerden met hogere inkomens betalen volgens de miljoenennota volgend jaar minder belasting dan dit jaar. Het voordeel is alleen minder groot dan het zonder ingrijpen door het kabinet zou zijn geweest. Wie €75.000 verdient betaalt nog steeds 4% minder. De rijksbegroting groeit komend jaar naar €430 mrd en de inkomsten van de schatkist (402 mrd) houden dat niet bij. Maar voor de miljarden die het kabinet uittrekt om armoede te bestrijden is dekking gezocht zodat het begrotingstekort niet verder oploopt dan de 2,4% die al door het CPB was geraamd. Kaag had ‘de teugels nog wel strakker willen aanhalen’, zegt zij maar nu dit kabinet is gevallen ligt die opdracht bij een volgende coalitie. Voor de €2,2 mrd om de armste Nederlanders te steunen gaat het meeste naar een verhoging van het kind gebonden budget en de huurtoeslag. Ook de arbeidskorting gaat omhoog. Zo voorkomt het kabinet dat deze regeringsperiode het aantal mensen in armoede oploopt naar een miljoen. De dekking wordt gevonden door de schijf voor het hoogste tarief van de inkomstenbelasting minder snel te laten stijgen dan anders – met hoge inflatie – het geval zou zijn geweest. Dat levert €1,6 mrd extra op, op een totale verwachte opbrengst van €132,8 mrd. In koopkracht gaan volgend jaar alle inkomensgroepen erop vooruit, ook de hoge inkomens. In doorsnee krijgen Nederlanders er 1,8% aan koopkracht bij. Voor uitkeringsgerechtigden is dat 0,7%, middeninkomens 2% en de hoogste inkomens 1,5%. Gepensioneerden zien gemiddeld hun koopkracht toenemen met 1%. (FD)
………………………………………………………………………
Planbureau: klimaatdoel Nederland voor 2030 komt eindelijk binnen bereik.
Voor het eerst sinds Nederland wettelijk vastlegde dat de landelijke broeikasgasuitstoot in 2030 met 55% moet zijn gedaald, lijkt dat doel ook werkelijk haalbaar. Maar dat lukt alleen als het volgende kabinet voortvarend aan de slag gaat met de klimaatplannen.
Klimaatminister Rob Jetten kan op Prinsjesdag pronken met en degelijk rapportcijfer van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Dat komt na een nieuwe doorrekening van Jetten’s klimaatplannen tot de conclusie dat het staande en geplande klimaatbeleid goed is voor en emissiereductie van 46 tot 57% in 2030. Het Planbureau waarschuwt dat het 55%-doel alleen gehaald wordt als het volgende kabinet hiermee voortvarend aan de slag gaat. Zo doen de rekenaars zorgelijk over de opstoppingen op het elektriciteitsnet. De beperkte capaciteit op het stroomnet zou veel verduurzamingsplannen kunnen vertragen. Ook is het PBL kritisch over de bijdrage van de landbouw aan het behalen van de klimaatdoelen. Deze sector komt als enige niet in de buurt van de gestelde reductieopgave stelt het PBL. De belangrijkste oorzaak is de trage uitwerking van de provinciale gebiedsplannen die uiteindelijk moeten leiden tot een daling van de veestapel.
Om dezelfde reden wordt de belofte niet nagekomen om de uitstoot van het sterke broeikasgas methaan met 30% te verlagen. Koeien zijn de grootste bron van methaanemissies maar het kabinet wil tot nu toe niet rechtstreeks aansturen op een forse krimp van de veestapel. (VK)
……………………………………………………………
De ramp in Libië toont een gebrek aan een elementair bestuur.
Het duurde vorige week even voordat de rest van de wereld besefte dat er zich in de Oost-Libische havenstad Derna een nog grotere ramp had voltrokken dan 2 dagen eerder bij de aardbeving in Marokko. Een orkaan en uitzonderlijk zware regenval leidden ertoe dat 2 stuwdammen bij Derna het begaven. Een gigantische vloedgolf vaagde vervolgens een kwart van de stad weg! Slechts aarzelend kwam er hulp op gang. De toegang tot Derna was deels geblokkeerd, maar een even belangrijke factor was de verlammende rivaliteit die Libië al jaren kent. Het land is in handen van rivaliserende milities, die zich vooral bekommeren om hun eigen belang. Milities in het westen steunen de Regering van Nationale Eenheid in Tripoli onder premier Dbeibah die door de VN wordt erkend. In het oosten heerst generaal Khalifa Haftar. Beide regeringen leven op voet van oorlog met elkaar. Na de val van de hardvochtige en grillige Gadaffi, op de golven van de Arabische lente, dankzij Westerse steun is de toestand zozeer verslechterd dat sommige Libiërs met nostalgie terugdenken aan het tijdperk Gadaffi. Bij de hulpverlening aan Derna speelt de politieke verdeeldheid een belangrijke rol. Beide regeringen werken nauwelijks samen. Transporten met medicijnen en voedsel uit Tripoli stuitten soms op tegenwerking van Haftar die de hulpverlening liever zelf in eigen hand neemt. De ramp illustreert hoe hopeloos de situatie is geworden bij gebrek aan zelfs maar elementair bestuur. Die kan daar zelfs een gevolg van zijn geweest. Van de doorgebroken dammen was immers al jaren bekend dat er dringend onderhoud nodig was. Corrupte functionarissen die aan niemand verantwoording schuldig zijn, besteedden daarvoor klaargezet geld aan andere voor henzelf profijtelijker zaken. Honderden overlevenden uitten maandag in Derna hun woede tegen de machthebbers die de ramp aan de natuur wijten, niet aan hun falen. Voor zo’n betoging is moed nodig want Haftar staat bekend als iemand die critici keihard aanpakt. (NRC)
…………………………………………………………..
Markt voor oversluiten hypotheek stort in.
Het aantal afgesloten hypotheken daalt sinds begin vorig jaar flink. Zo werden er in het afgelopen halfjaar 100.000 hypotheken minder afgesloten dan in dezelfde periode in 2022. Oorzaak is de sinds begin 2022 sterk opgelopen hypotheekrente. Vooral het aantal over- en bijsluitingen van woninghypotheken nam sterk af. Na een jarenlange daling is de hypotheekrente sinds begin 2022 flink gestegen. Dat heeft een direct effect op de woning- en hypotheekmarkt. Door die hogere rente is er bijvoorbeeld geen voordeel meer te behalen met het oversluiten van een hypotheek.
Het totaalbedrag dat aan hypotheken is afgesloten, daalde in een jaar tijd met ruim 40%, naar €49 mrd in het afgelopen halfjaar. Ook de gemiddelde hypotheeksom voor een woning daalde. Dit betrof vooral oversluiting of extra hypotheken voor verbouwingen. Het enige dat wel is gestegen op de hypotheekmarkt is de zogenoemde loan-to-valueratio, de lening als percentage van de koopsom. Dat komt vooral door het hogere leenbedrag voor starters. Bij doorstromers daalde die nog wel licht. (FD)
……………………………………………………………..
‘Jerevan laat Nagorno-Karabach vallen’
In Jerevan zijn Armeniërs woest over de ‘overgave’ van Nagorno-Karabach. Het verlies van de regio aan Azerbeidzjan snijdt hen door de ziel. ‘Hoeveel bloed hebben we wel niet gegeven voor ons land? Nu geven we het zomaar weg’.
Armeniërs kunnen het moeilijk geloven maar na een gewapend conflict van drie decennia (!) stemden de Armeense autoriteiten van Nagorno-Karabach woensdag in met een wapenstilstand op Azerbeidzjaanse voorwaarden. De belangrijkste voorwaarde: de strijdkrachten van de regio leveren hun wapens in en heffen zich op. Dit is het einde van Armeense zeggenschap in Nagorno-Karabach, dat zich in 1994 losrukte van Azerbeidzjan. In ruil stopt Azerbeidzjan de oorlog die het land dinsdag begon, ondanks het akkoord over een wapenstilstand van drie jaar geleden. Binnen een etmaal werd duidelijk dat de strijdkrachten van Nagorno-Karabach geen schijn van kans maken tegen het leger van Azerbeidzjan. Dat liet een regen van raketten, artilleriegranaten en drones neerdalen op de regio met een bevolking van 120 duizend Armeniërs. Duizenden Armeniërs stonden woensdag voor het regeringsgebouw in Jerevan. Ze eisten het aftreden van premier Pasjinjan die weigerde het Armeense leger in te zetten. De premier greep naar eigen zeggen niet in om een grootschalige oorlog met Azerbeidzjan te voorkomen. ‘Het doel van de Azerbeidzjaanse operatie is om de republiek Armenië een militair conflict in te slepen’, zei Pasjinjan. Azerbeidzjan kan daarbij rekenen op Turkije als machtige bondgenoot en Armenië kan niet meer vertrouwen op bondgenoot Rusland dat zijn aandacht heeft gevestigd op de eigen oorlog met Oekraïne. Armeniërs zien de regio (die door de internationale gemeenschap wordt gezien als deel van Azerbeidzjan) als historisch Armeens grondgebied met diepe culturele waarde. Het gebied telt tal van eeuwenoude christelijke kerken en kloosters. Ook de allereerste school die lesgaf in het Armeense schrift staat in Nagorno-Karabach. (VK)
……………………………………………….
Sunak zwakt ambitieus klimaatbeleid af.
De Britse premier kondigde woensdag aan dat zijn regering een reeks klimaatmaatregelen uitstelt tot 2035 of terugdraait.
De verplichte vervanging van een gasketel door een warmtepomp en het verbod op de verkoop van nieuwe benzine en dieselauto’s zullen niet meer in 2030 maar in 2035 van kracht worden. Het doel van het VK is om in 2050 klimaatneutraal te zijn, ook wel net zero genoemd. Volgens Sunak is er geen reden om te twijfelen of het VK die klimaatdoelen gaat halen. Hij verwacht dat in 2030 de ‘overgrote meerderheid’ van de verkochte auto’s elektrisch zal zijn, maar de burger moet zelf die beslissing nemen, niet de overheid. Ook de verplichte transitie naar warmtepompen wordt uitgesteld. ‘Wij zullen nooit iemand dwingen zijn bestaande ketel eruit te halen en te vervangen door een warmtepomp. De overstap hoeft u pas te maken als u toch uw cv-ketel vervangt’. En zelfs dan pas in 2035.
De andere 5 veranderingen:
+ De overheid zal zich niet meer bemoeien met het aantal passagiers per auto.
+ Burgers worden niet meer gedwongen om 7 verschillende vuilnisbakken in huis te hebben voor afvalscheiding.
+ Vlees wordt niet extra belast om mensen aan te sporen minder vlees te eten.
+ Er worden geen belastingen ingevoerd om het vliegen te ontmoedigen.
+ Nieuwe boringen naar olie worden niet verboden. ‘Zo zullen we niet afhankelijk blijven van dure geïmporteerde energie van buitenlandse dictators zoals Poetin.’
Voormalig premier Johnson vindt dat Sunak de klimaatdoelen niet mag afzwakken. In 2021 kondigde zijn regering de ambitieuze klimaatplannen aan. Het VK zei toen in 2035 de CO2 uitstoot met 78% te willen verminderen vergeleken met 1990. De EU kondigde ‘slechts’ een emissiereductie aan van 55% in 2030. (NRC)
……………………………………………………..
Kamer verbouwt miljoenennota, rekening naar het bedrijfsleven.
Meerderheid wil 4 mrd extra om ook koopkracht middeninkomens te verbeteren.
Een hoger minimumloon, bevriezing van de brandstofaccijnzen, een lagere energiebelasting en meer geld naar het openbaar vervoer. De Tweede Kamer wil de begroting voor volgend jaar voor bijna €4 mrd verbouwen om de koopkracht van lagere en middeninkomens te vergroten. GroenLinks/PvdA, CU, D66, PvdD en Volt steunden het voorstel waarbij het minimumloon met 1,7% extra omhoog gaat, er 425 mln extra komt om kinderopvang betaalbaar te houden en stijgt de inkomensgrens voor de afbouw van het kind gebonden budget. De partijen leggen daarvoor zeker de helft van de rekening rechtstreeks neer bij het bedrijfsleven, banken en vermogenden. Ook wil men een extra injectie van 420 miljoen om de prijsstijging in het OV te beperken. De verlaging van de benzineaccijns moet gaan doorlopen tot in 2024. Dat is de uitkomst van bijzondere Algemene Politieke Beschouwingen, waarbij politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen deze week nieuwe politieke bondgenootschappen smeedden en het demissionaire kabinet buitenspel zetten. Tot grote frustratie van ondernemersorganisatie VNO-NCW. Zij noemt de aangekondigde lastenverzwaring ‘levensgevaarlijk voor mkb-ondernemers, beursgenoteerde bedrijven en onze banken’. De Nederlandse Vereniging van Banken waarschuwt: ‘De Kamer speelt met vuur’. En de vereniging van Effectenbezitters (VEB) noemt de plannen voor een belasting op aandeleninkoop ‘absurd’.
Onduidelijk is of de burger zich daadwerkelijk mag verheugen op miljarden euro’s aan extra inkomenssteun. Bij veel voorstellen ontbreekt een gedetailleerde uitwerking, rammelt de financiering en is een meerderheid in de Eerste Kamer niet gegarandeerd. Vanwege die gebrekkige, of zelfs volledig ontbrekende, financiële dekking en zorgen over de uitvoering, ontraadde demissionair minister-president Rutte alle koopkrachtplannen. (FD)
………………………………………………….
Oekraïne stoot door belangrijkste Russische linie.
Oekraïense eenheden zijn erin geslaagd voor het eerst met pantserwagens door de zwaar beveiligde hoofdverdedigingslinie te breken. De opmars vond de afgelopen dagen plaats aan het zuidelijk front in de regio.
De Amerikaanse denktank ISW bevestigt de opmars. Het is nog niet eerder voorgekomen sinds het offensief in juni begon dat eenheden zo ver zijn doorgestoten. De strijd in Zaporizja is van groot belang voor Kiev omdat het leger hier hoopt op te rukken naar het zuiden, richting Melitopol en de Zee van Azov. Als dit lukt, kan het Russische invasieleger afgesloten worden van de Krim en in tweeën gesplitst. Volgens het ISW is Oekraïne ten westen van het dorp Verbove voorbij de laatste verdedigingslinie van de Russen gekomen. De zogenaamde Soerovkin-linie bestaat uit 3 lagen en ligt vol met mijnenvelden, tankgrachten en drakentanden. Het is de hoofdverdedigingslinie van de Russen maar daarachter bevinden zich nog meer verdedigingslinies. Bij Verbove is het nu gelukt zo ver door te stoten dat Oekraïne nu met gepantserd materieel verder kan oprukken. Het gaat om Amerikaanse Stryker-voertuigen en het zwaar bepantserde Duitse gevechtsvoertuig Marder waarmee troepen kunnen worden aangevoerd. Het vermogen om deze voertuigen naar en door de meest formidabele verdedigingswerken te brengen is een belangrijk teken in het tegenoffensief. Volgens het ISW boekt het Oekraïense leger al sinds half augustus langzaam maar gestaag succes in het westen van Zaporizja.
Op de Krim staan de Russen steeds meer onder druk. Vrijdag werd daar het hoofdkwartier van de Zwarte Zeevloot in Sebastopol getroffen. Ook werd het communicatiecentrum van de vloot op 15 kilometer van Sebastopol zwaar beschadigd. Donderdag trof Oekraïne bovendien de grote luchtmachtbasis bij Saky met drones en kruisraketten. Daar waren 12 bommenwerpers gestationeerd. (VK)
