Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 2 oktober t/m zo 8 oktober 2023
Overwinning Fico in Slowakije leidt tot meer zorgen in Brussel.
De links populistische en nationalistische partij Smer-SD van oud premier Robert Fico heeft de parlementsverkiezingen gewonnen met 23% van de stemmen.
De pro-EU-partij Progressief Slowakije (PS) onder leiding van Michal Simecka staat na telling van bijna alle stemmen op een tweede plek met 18%. Fico pleit voor een einde aan sancties tegen Rusland omdat ze de economie zouden schaden. Ook wil hij geen wapens meer leveren aan Oekraïne. Hij is kritisch over de EU, asielzoekers, lhbti’ers en andere minderheden, en is zeer nationalistisch.
De Slowaakse verkiezingen worden in Brussel met argusogen bekeken. Slowakije is een van de landen die in het verleden -onder leiding van Fico – vaak overhoop lagen met de EU over onderwerpen als persvrijheid, corruptie en democratische rechtsstaat.
In 2018 moest Fico aftreden als premier na de moord op onderzoeksjournalist Jan Kuciak, die bewijzen had gevonden voor banden tussen Smer en de Italiaanse maffiaorganisatie Ndrangheta. (FD)
……………………………………………………………
Salarisverschil tussen mannen en vrouwen laatste jaren toegenomen.
Het verschil in salaris is de afgelopen twee jaren gegroeid. Mannen lijken sterker geprofiteerd te hebben van de loongolf en een goede onderhandelingspositie op de krappe arbeidsmarkt.
Het loonverschil is toegenomen van 5% naar 7,4%. Het oplopende verschil komt doordat mannen hun salaris de afgelopen twee jaar sneller zagen stijgen. Zij verdienen nu 16,4% meer dan in 2021, vrouwen gingen er gemiddeld 9,1% op vooruit. Deze percentages zijn gecorrigeerd voor factoren als deeltijdwerk, functie, leeftijd en werkervaring ,volgens het tweejaarlijks onderzoek van Intermediair en Nyenrode.
70% van de ondervraagden zegt nu meer te verdienen dan in 2021. Hoogopgeleide mannen gingen er met 18% verreweg het meest op vooruit, 4% meer dan hoogopgeleide vrouwen. Praktisch opgeleide mannen kregen er met 15% twee keer zoveel bij als vrouwen met hetzelfde niveau. (VK)
……………………………………………………………
Met aanslag zegt de PKK tegen Turken én Koerden: we gaan door!
Jarenlang waren er geen PKK-aanslagen in Ankara. Tot zondag. De schade was beperkt, maar Turkije reageerde meteen fel.
Met een bomaanslag in het politieke hart van Turkije, pal voor de heropening van het parlement na het zomerreces gaf de Koerdische Arbeidersbeweging (PKK) de Turken het signaal dat het haar strijd niet opgeeft, ook al is de terreurbeweging grotendeels uit Turkije zelf verdreven. Het was voor het eerst sinds 2016 dat de PKK, die in Turkije verboden is en ook in de VS en de EU te boek staat als terroristische organisatie weer een aanslag in de hoofdstad Ankara pleegde. Beide daders kwamen om: de een door zichzelf op te blazen, de ander werd doodgeschoten door de Turkse politie. De materiele schade was gering. Twee politieagenten raakten lichtgewond. De PKK wilde de politici hiermee ‘een waarschuwing’ geven, heette het in een verklaring, dat ze hun ‘misdaden’ tegen Koerden moesten staken. Daarbij doelden ze op de dikwijls gewelddadige repressie van de Koerden door het Turkse leger en de Turkse autoriteiten. (NRC)
………………………………………………………………
Autoverzekering bijna niet te betalen voor jongeren.
De kosten voor een autoverzekering rijzen de pan uit. In twee jaar tijd steeg de premie voor jongeren onder de 25 jaar met 23%, zo blijkt uit een onderzoek van Independer. Een jongere is nu gemiddeld €1700 per jaar kwijt aan zo’n verzekering. Voor oudere leeftijdsgroepen zijn de kosten niet alleen lager, maar hun premie neemt ook veel minder snel toe. Jongeren betaalden altijd al meer voor hun verzekering. Zij hebben vaker schade en kunnen nog niet profiteren van een hoge no-claim korting. Daardoor zijn premieverhogingen voor jongeren hoger en neemt het verschil met andere leeftijdsgroepen toe.
Als jongeren hun auto allrisk verzekeren dan lopen de kosten helemaal op. Volgens Independer betalen zij dan gemiddeld ruim €2300 per jaar. Een WA-verzekering waarbij alleen de bij anderen veroorzaakte schade is gedekt, is met bijna €1500 per jaar goedkoper.
Jongeren zouden op hun verzekering kunnen besparen door een ander merk auto te gaan rijden. Zo steeg de premie voor BMW-rijders sinds begin 2015 bijvoorbeeld met gemiddeld 55%, maar voor bezitters van een Volkswagen met 86%. (FD)
………………………………………………………..
Exodus Nagorno-Karabach bijna voorbij.
De massale uittocht van etnische Armeniërs uit Nagorno-Karabach is bijna voorbij. De Armeense regering meldt dat de laatste bus met vluchtelingen is vertrokken uit de enclave. In de laatste bus zaten 15 passagiers, voornamelijk zieken en gehandicapten die niet eerder konden vluchten. Maandag stond de teller volgens Armenië op 100.514 (!) vluchtelingen. Ruim 80% van de bevolking van Nagorno-Karabach.
Het bestuur roept mensen die alsnog willen vertrekken op zich te melden. Op 1 januari heft Nagorno-Karabach zichzelf op, waarmee na ruim 30 jaar een eind komt aan het Armeense bewind in het gebied. (VK)
…………………………………………………………….
Alvast gecanceld!
Met de grote herschikking van de partijen en politici rollen de koppen al voordat ze goed en wel in de Tweede Kamer zitten. Deze week besloot NSC-voorzitter Hein Pieper zich terug te rekken vanwege een arbeidsconflict van jaren geleden. Dat was geen fraai verhaal voor op het cv, vooral omdat het om machtsmisbruik zou gaan. Geen idee of er kans op herhaling was, maar dat lijkt hier niet de belangrijkste overweging te zijn geweest.
Pieper lijkt uit voorzorg gecanceld. Door zichzelf - en wellicht onder wat partijpolitieke druk - om tegenstanders een potentieel wapen uit handen te nemen. Zoals vorige maand ook bij de woordvoerder gebeurde. Het gaat daarbij niet zozeer om inhoudelijke kwaliteiten maar om reputatieschade en ophef. Pieper mag geen smetjes hebben want het is hard vallen van de moral high horse. Maar het streven naar onkreukbaarheid kan leiden tot verkramping en risicomijdend gedrag. Op zoek naar heiligen dreig je mensen met belangrijke ervaring te missen.
We vertellen kinderen graag dat fouten maken mag en dat mensen een tweede kans verdienen. Maar in de echte wereld lijkt dat steeds minder het geval. (Anna Dijkman in het FD)
…………………………………………………………………
Vooral op de VVD wordt gemopperd door de CU.
Na 2 kabinetsperiodes meeregeren rijst de vraag: weer meedoen of dit keer de oppositie in? De partij is er nog niet uit.
De speech van Mirjam Bikker is een pleidooi voor ‘een zorgzame gemeenschap’ en tegen het ‘kille marktdenken’, het moet gedaan zijn met de ‘ik-tatuur, waarin je eigen geluk helemaal jouw verantwoordelijkheid is’. De Christen Unie maakte als kleinste regeringspartij 2 keer achter elkaar deel uit van het kabinet Rutte III en Rutte IV van 2017 tot 2023. De partij stond met haar christelijke normen en waarden dikwijls lijnrecht tegenover de liberale VVD. Waar de CU pleitte voor een humane opvang van asielzoekers wilde de VVD de instroom juist beperken. Die meningsverschillen leidden uiteindelijk ook tot de val van het kabinet. Evelijn Zandberg, bestuurslid van jongerenpartij Perspectief vind de val van het kabinet een goede zaak. Het is beter dat de stekker er uit is getrokken dan dat naar de eisen van de VVD wordt geluisterd. Wat haar betreft gaat de partij de oppositie in. Het gaat niet om macht, maar om idealen zegt Marjan Zijlmans uit Vlaardingen. De focus ligt nu op de verkiezingen: ‘Daarna kijken we met wie we gaan samenwerken’. (NRC)
…………………………………………………………………
Variabele hypotheekrente richting recordhoogte.
Sinds begin 2022 zijn de renteniveaus voor woninghypotheken flink gestegen. Dat is mede het gevolg van het rentebeleid van de ECB. Aanvankelijk stegen de hypotheekrentes van vrijwel alle verschillende looptijden, behalve de variabele rente. Die maakte een jaar geleden echter een inhaalslag en kent nu zelfs een hoger niveau dan andere looptijden.
De variabele hypotheekrente ligt inmiddels op gemiddeld 5,2% (inclusief Nationale Hypotheekgarantie). Dat is hoger dan alle rentevaste looptijden van 1 jaar tot 30 jaar. De ontwikkeling van de variabele rente loopt redelijk gelijk op met die van de ECB-rente.
De variabele rente ligt bijna op het niveau van het record in 2008, toen deze rente 5,8% bedroeg. Een nieuwe renteverhoging van de ECB zou de variabele rente verder kunnen doen stijgen. De variabele rente en de ECB-rente houden namelijk gelijke tred. Doordat de rentes de afgelopen tijd flink zijn gestegen, kiezen de mensen bij een nieuwe hypotheek of het vastleggen van een nieuwe renteperiode voor andere looptijden. Volgens Van Bruggen Adviesgroep is nu 10 jaar vast de meest afgesloten renteperiode. (FD)
………………………………………………………………………..
McCarthy uit functie weggestemd.
Kevin McCarthy had 15 stemronden nodig om voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden te worden. Vanaf het begin stond de Republikein onder druk, dinsdagavond werd hij weggestemd door uiterst rechtse partijgenoten.
‘Doe wat je moet doen’, zei een stoïcijnse McCarthy tegen de leden van het congres. En dat deden ze. Een stemming, aangezwengeld door de radicaal-rechtse Matt Gaetz, maakte een bruusk einde aan McCarthy ’s korte termijn als Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Acht partijgenoten stemden tegen hun voorzitter, 210 stemden và³à³r. Omdat de Democraten McCarthy niet te hulp schoten was het daarmee numeriek gedaan. In geen honderd jaar(!) is een voorzitter van het Huis op zo’n manier uit het ambt gezet. Het is de apotheose van een lang slepend politiek drama. Afgelopen weekeinde stond McCarthy voor een dilemma: de overheid dichtgooien of zijn baan op het spel zetten. Hij verkoos het laatste. De VS verkeerden aan de rand van een shutdown, wanneer de overheid noodgedwongen moet sluiten uit geldgebrek. McCarthy besloot, luttele uren voor de deadline, tot politieke samenwerking met de Democraten. Met de steun van de tegenpartij wist de voorzitter de overheid te financieren en een shutdown af te wenden. Daar betaalt hij nu de prijs voor.
Gaetz diende een afzettingsprocedure tegen Mc Carthy in. ‘Er kunnen 2 dingen gebeuren’, zei hij over zijn aanval. ‘Of McCarthy zal niet langer de voorzitter zijn of hij blijft voorzitter maar aan de leiband van de Democraten.’ Opnieuw breekt in het Huis van Afgevaardigden nu een leiderschapsstrijd uit. Mc Carthy had al een ongeëvenaarde 15 stemrondes nodig om zijn functie te verwerven: een toonbeeld van de verdeeldheid binnen de Republikeinse Partij en de bereidheid van radicaal-rechts om het dagelijkse politieke functioneren onbeschroomd te saboteren(!) Trump moedigde hen afgelopen weken aan. ‘Tenzij je alles krijgt, shut it down!’, dirigeerde hij. (VK)
………………………………………………………………..
Tunesië tornt aan migratiedeal door eerste financiële steun EU te weigeren.
Dat heeft president Saied bekendgemaakt. Volgens Saied is het bedrag te laag en daarmee in strijd met het migratiepact tussen Tunesië en de EU. Vorige maand beloofde Brussel 127 miljoen euro aan Tunesië om de gesloten migratiedeal kracht bij te zetten, het zou de eerste betaling zijn. Van het bedrag was 67 miljoen euro bedoeld voor het tegengaan van illegale migratie naar Europa. Dat is een kleiner bedrag dan dat in juli was afgesproken: toen werd bijna 1 miljard euro aan Europese leningen beloofd onder voorwaarden: Tunesië moest akkoord gaan met eisen van het IMF over economische hervormingen. Die bestaan onder meer uit bezuinigingen op voedsel- en energiesubsidies en het verlangen van de overheidslonen. Saied noemt de bemoeienis van het IMF ‘dictaten’. Hij lijkt IMF-steun vooralsnog niet te accepteren ondanks de diepe economische crisis in zijn land. Dit is de zoveelste tegenslag sinds Von der Leyen Europese Commissie), Rutte en de Italiaanse premier Meloni de migratiedeal tekenden met Said. (NRC)
…………………………………………………………..
Minder blikjes op straat na invoering statiegeld.
Het aantal blikjes in zwerfafval is het afgelopen halfjaar met een derde afgenomen, zo blijkt uit een eerste meting. Dat meldt staatssecretaris Vivianne Heijen in een brief aan de Tweede kamer. De daling volgt op de invoering van statiegeld op blikjes per 1april van dit jaar.
In de eerste helft van 2023 zijn 32% minder blikjes gevonden in zwerfafval vergeleken met het gemiddelde over de jaren 2020 tot en met 2022. Dat blijkt zowel uit eigen onderzoek van Rijkswaterstaat als uit onderzoek van Zwerfinator, een externe instantie. Deze instantie concludeert een nog grotere afname als gedetailleerder wordt gekeken. In het tweede kwartaal van 2023 werden 55% minder blikjes gevonden dan in dezelfde periode in de voorgaande jaren. Op het merendeel van die blikjes zat geen statiegeld. Tegenover de daling van blikjes en plastic flessen op straat staat een stijging van drankkartons. Dat wijt Zwerfinator aan bedrijven die overstappen van plastic flesje met statiegeldplicht op drankkartons zonder statiegeld. (FD)
……………………………………………………..
Hoogste reële loonstijging maar de inflatiegolf is nog niet ingehaald.
Er heeft vorig kwartaal veel achterstallig onderhoud plaatsgevonden aan de Nederlandse salarissen. Terwijl de inflatie verder daalde klom de lijn van loonsverhogingen verder op.
Niet eerder deze eeuw werden lonen zoveel meer waard zegt het CBS(!)
Na 7 kwartalen waarin de prijzen aanzienlijk sneller stegen dan de salarissen was dit het tweede kwartaal waarin de lonen de bovenhand kregen. Van april tot en met juni was de zogeheten reële loonstijging nog minimaal: 0,1 procent ten opzichte van een jaar eerder. De afgelopen 3 maanden bedroeg de inflatie ongeveer 2,6% en stegen de cao-lonen met 6,1% wat neerkomt op een reële stijging van 3,5%. Desondanks kunnen werknemers nog altijd 5,5% minder kopen met hun salaris dan begin 2021, và³à³r de enorme prijsstijgingen. Op het dieptepunt van eind 2022 was dit 10%, al verschilt de reële loondaling sterk per branche.
Salarissen stijgen het sterkst in onderwijs en logistiek, minder in zorg en horeca.
Onderwijs- en logistiekmedewerkers zagen hun salaris stijgen met 8,9 en 8,1%. Met verhogingen van rond de 5% behoren medewerkers in de horeca, zorg en cultuur tot de kleinste stijgers. In hetzelfde kwartaal van vorig jaar was de loonstijging in het onderwijs met 7% ook het hoogst. (VK)
…………………………………………………………………….
Moskou verlegt de Zwarte Zeevloot.
Na Oekraïense aanvallen op de vloot in onder meer Sevastopol haalt Rusland steeds meer oorlogsschepen weg van de Krim.
Na de raketaanvallen in de marinehaven Sevastopol is een aantal Russische oorlogsschepen verplaatst van de bezette Krim naar de havenstad Novorossiesk, in het uiterste oosten van de Zwarte Zee. Volgens The Wall Street Journal is het grootste deel van de Russische Zwarte Zeevloot weggehaald uit Sevastopol, al sinds mensenheugenis de thuisbasis van de vloot. Ook het ISW maakt melding van de verhuizing. Volgens deze denktank zijn zeker 10 oorlogsschepen van Sevastopol naar Novorossiesk gevaren. Het gaat onder meer om 2 fregatten, 3 onderzeeërs, vijf landingsschepen en een aantal kleinere vaartuigen. Ook werd voor het eerst een Russisch patrouilleschip gezien in de haven van Feodosia, in het oosten van het bezette schiereiland. ‘We zien geen Russische schepen van de Zwarte Zeevloot meer richting de Oekraïense territoriale wateren varen’, zei de Oekraïense legerwoordvoerder Natalja Hoemenjoek.’ Ze durven niet meer voorbij Kaap Tachankoet te komen’, zei ze, verwijzend naar de westelijkste punt van het bezette schiereiland. Steeds meer handelsschepen bevaren nu dan ook de ‘humanitaire corridor’ die Kiev eenzijdig heeft ingesteld onder de Oekraïense kust. (NRC)
…………………………………………………………..
Dip in nieuwbouw tekent crisis op woningmarkt.
Stijgende rente is somber vooruitzicht voor toekomstige verkoop nieuwbouwhuizen.
De vooruitzichten voor de bouw van nieuwe woningen in Nederland zijn zeer somber. Terwijl deze week gepubliceerde cijfers een ingestorte verkoop van nieuwbouwhuizen lieten zien, blijft het aantal verstrekte bouwvergunningen fors achter en krijgen projectontwikkelaars en huizenzoekers de komende periode te maken met een stijgende hypotheekrente. Het zet een bijna onhoudbare druk op het overheidsdoel de komende jaren honderdduizenden huizen te bouwen. ‘Ik ben altijd vrij optimistisch, maar zie het nu somber in’, zegt hoogleraar huisvestingssystemen Peter Boelhouwer. ‘De nieuwbouw zakt al bijna twee jaar in en ik zie het niet snel veranderen. De kapitaalrenten gaat weer omhoog, dat gaat niet helpen.’ Hij reageert op de nieuwste cijfers van het CBS en de NVM, die lieten zien dat de verkoop van het aantal nieuwbouwwoningen nauwelijks op gang wil komen. Terwijl het statistisch woningtekort is opgelopen tot 390.000 stuks verkochten NVM-Makelaars in het 3e kwartaal slechts 5.100 nieuwe huizen. Definitieve CBS-cijfers over het aantal verkopen in het 3e kwartaal toonden met 3.300 verkochte huizen zelfs een historisch dieptepunt. Een scenario waar onderzoekers, ontwikkelaars en bouwers al voor vreesden. De fors gestegen hypotheekrente - iets onder de 5% - maakt het voor vele kopers lastiger een relatief duur nieuwbouwhuis aan te schaffen. Bij bestaande woningen kwam de markt wel weer wat op gang. Op kwartaalbasis gingen de prijzen zelfs 1,7% omhoog. (FD)
………………………………………………………………
Keerpunt: uitstoot broeikasgassen door stroomopwekking stijgt niet meer, daling ingezet.
Dankzij de toename van wind- en zonne-energie lijkt wereldwijd het verbruik van energie door stroomopwekking over de piek heen. Betekent dit dat de daling van de uitstoot van kooldioxide nu werkelijk is ingezet? De uitstoot van de sector zou de 1e helft van 2023 zelfs al zijn gezakt – ware het niet dat het droge voorjaar roet in het eten gooide. Door die droogte, nota bene deels aangejaagd door klimaatverandering, konden veel waterkrachtcentrales niet optimaal draaien en moesten gas- en kolencentrales bijspringen. Het gevolg: toch nog 0,2% stijging van de uitstoot die vrijkomt bij het opwekken van elektriciteit, in plaats van de 3% afname die analisten verwachtten. Niettemin heeft de wereldwijde energiesector een ‘plateau’ bereikt, constateert energiedenktank Ember na een analyse van 78 landen. Een cruciale mijlpaal in de transitie naar een schone geëlektrificeerde economie, schrijft Ember. ‘De wereld balanceert op het hoogtepunt van de uitstoot van de energiesector. ‘Nu moeten we het momentum creëren voor een snelle daling.’ De ommekeer komt enerzijds door de snelle toename van wind- en zonne-energie wereldwijd, met 12% in de eerste helft van het jaar. Anderzijds daalde de vraag naar elektriciteit in vooral Japan (5,6% daling) de EU (4,6%) en de VS (3,4%) door de langzamer draaiende economie en het zachtere weer. In totaal wordt nu wereldwijd 14,3% van alle stroom opgewekt door zon en wind, waarvan 5,5% door zonnepanelen en 8,8% door windturbines. (VK)
……………………………………………………………………..
Geweldsexplosie en honderden doden: dit is er tot nu toe bekend over het conflict in Israël.
Hamas heeft zaterdagochtend een van de grootste aanvallen van de afgelopen jaren uitgevoerd op Israël. Daarbij werden volgens Israël meer dan 2.500 raketten vanuit Gaza afgevuurd. Daarna is het Israëlische leger begonnen met luchtaanvallen op de Gazastrook.
Dit is wat we tot nu toe weten:
+ Meer dan 2500 raketten zijn vanuit Gaza afgevuurd. Daarnaast zijn Hamas strijders Israëlische nederzettingen binnengedrongen. Op zeker 22 locaties in het zuidwesten van Israël leidde dat vervolgens tot gevechten. Ook zondagochtend waren nog gevechten gaande in het gebied.
+ Door het geweld zijn aan beide kanten honderden doden gevallen. Voor zover bekend zijn aan Israëlische zijde zeker 350 mensen om het leven gekomen en raakten 1.800 mensen gewond. Aan Palestijnse zijde zijn zeker 313 mensen om het leven gekomen en bijna 2.000 mensen gerond geraakt. Israël zegt tientallen Hamas militanten gevangen te hebben genomen.
+ Ook Hamas zou meerdere Israëliërs gegijzeld hebben genomen na de aanval op zaterdag. Om hoeveel mensen het gaat is niet bekend.
+ Hamas zei dat de aanval een antwoord is ‘decennia van wreedheden’ die de Palestijnen hebben ondergaan. Netanyahu zei zaterdag dat zijn land in oorlog is. Als 1e stap is de elektriciteit en het vervoer van brandstof en goederen naar de Gazastrook afgesloten. Het gebied is daarvoor in grote mate afhankelijk van Israël. Een groot deel van de Gazastrook was dan ook in de nacht van zaterdag op zondag in het duister gehuld. Netanyahu beloofde dat het leger ‘al zijn macht zal gebruiken om Hamas te vernietigen’.
+ In de nacht bleef het onrustig in Israël. Het land bestookte de Gazastrook met luchtaanvallen en zou daarmee naar eigen zeggen 426 doelwitten hebben geraakt. Ook Hamas vuurde meerdere raketten af richting Israël. Onder meer op de nederzetting Sderot, waar die dag al gevechten waren tussen Israël en Hamas.
+ De militante groep Hezbollah heeft in de nacht van zaterdag op zondag mortiergranaten op Israël afgevuurd vanuit Libanon. Als reactie daarop heeft Israël teruggeschoten. Het is nog niet bekend of daarbij gewonden zijn gevallen.
+ Israël heeft zondagochtend alle inwoners van steden binnen een straal van 3 kilometer met de grens van Gaza opgeroepen om hun huis te verlaten. Dat lijkt er op te wijzen dat er een grote aanval op komst is in het gebied. (NRC)
De links populistische en nationalistische partij Smer-SD van oud premier Robert Fico heeft de parlementsverkiezingen gewonnen met 23% van de stemmen.
De pro-EU-partij Progressief Slowakije (PS) onder leiding van Michal Simecka staat na telling van bijna alle stemmen op een tweede plek met 18%. Fico pleit voor een einde aan sancties tegen Rusland omdat ze de economie zouden schaden. Ook wil hij geen wapens meer leveren aan Oekraïne. Hij is kritisch over de EU, asielzoekers, lhbti’ers en andere minderheden, en is zeer nationalistisch.
De Slowaakse verkiezingen worden in Brussel met argusogen bekeken. Slowakije is een van de landen die in het verleden -onder leiding van Fico – vaak overhoop lagen met de EU over onderwerpen als persvrijheid, corruptie en democratische rechtsstaat.
In 2018 moest Fico aftreden als premier na de moord op onderzoeksjournalist Jan Kuciak, die bewijzen had gevonden voor banden tussen Smer en de Italiaanse maffiaorganisatie Ndrangheta. (FD)
……………………………………………………………
Salarisverschil tussen mannen en vrouwen laatste jaren toegenomen.
Het verschil in salaris is de afgelopen twee jaren gegroeid. Mannen lijken sterker geprofiteerd te hebben van de loongolf en een goede onderhandelingspositie op de krappe arbeidsmarkt.
Het loonverschil is toegenomen van 5% naar 7,4%. Het oplopende verschil komt doordat mannen hun salaris de afgelopen twee jaar sneller zagen stijgen. Zij verdienen nu 16,4% meer dan in 2021, vrouwen gingen er gemiddeld 9,1% op vooruit. Deze percentages zijn gecorrigeerd voor factoren als deeltijdwerk, functie, leeftijd en werkervaring ,volgens het tweejaarlijks onderzoek van Intermediair en Nyenrode.
70% van de ondervraagden zegt nu meer te verdienen dan in 2021. Hoogopgeleide mannen gingen er met 18% verreweg het meest op vooruit, 4% meer dan hoogopgeleide vrouwen. Praktisch opgeleide mannen kregen er met 15% twee keer zoveel bij als vrouwen met hetzelfde niveau. (VK)
……………………………………………………………
Met aanslag zegt de PKK tegen Turken én Koerden: we gaan door!
Jarenlang waren er geen PKK-aanslagen in Ankara. Tot zondag. De schade was beperkt, maar Turkije reageerde meteen fel.
Met een bomaanslag in het politieke hart van Turkije, pal voor de heropening van het parlement na het zomerreces gaf de Koerdische Arbeidersbeweging (PKK) de Turken het signaal dat het haar strijd niet opgeeft, ook al is de terreurbeweging grotendeels uit Turkije zelf verdreven. Het was voor het eerst sinds 2016 dat de PKK, die in Turkije verboden is en ook in de VS en de EU te boek staat als terroristische organisatie weer een aanslag in de hoofdstad Ankara pleegde. Beide daders kwamen om: de een door zichzelf op te blazen, de ander werd doodgeschoten door de Turkse politie. De materiele schade was gering. Twee politieagenten raakten lichtgewond. De PKK wilde de politici hiermee ‘een waarschuwing’ geven, heette het in een verklaring, dat ze hun ‘misdaden’ tegen Koerden moesten staken. Daarbij doelden ze op de dikwijls gewelddadige repressie van de Koerden door het Turkse leger en de Turkse autoriteiten. (NRC)
………………………………………………………………
Autoverzekering bijna niet te betalen voor jongeren.
De kosten voor een autoverzekering rijzen de pan uit. In twee jaar tijd steeg de premie voor jongeren onder de 25 jaar met 23%, zo blijkt uit een onderzoek van Independer. Een jongere is nu gemiddeld €1700 per jaar kwijt aan zo’n verzekering. Voor oudere leeftijdsgroepen zijn de kosten niet alleen lager, maar hun premie neemt ook veel minder snel toe. Jongeren betaalden altijd al meer voor hun verzekering. Zij hebben vaker schade en kunnen nog niet profiteren van een hoge no-claim korting. Daardoor zijn premieverhogingen voor jongeren hoger en neemt het verschil met andere leeftijdsgroepen toe.
Als jongeren hun auto allrisk verzekeren dan lopen de kosten helemaal op. Volgens Independer betalen zij dan gemiddeld ruim €2300 per jaar. Een WA-verzekering waarbij alleen de bij anderen veroorzaakte schade is gedekt, is met bijna €1500 per jaar goedkoper.
Jongeren zouden op hun verzekering kunnen besparen door een ander merk auto te gaan rijden. Zo steeg de premie voor BMW-rijders sinds begin 2015 bijvoorbeeld met gemiddeld 55%, maar voor bezitters van een Volkswagen met 86%. (FD)
………………………………………………………..
Exodus Nagorno-Karabach bijna voorbij.
De massale uittocht van etnische Armeniërs uit Nagorno-Karabach is bijna voorbij. De Armeense regering meldt dat de laatste bus met vluchtelingen is vertrokken uit de enclave. In de laatste bus zaten 15 passagiers, voornamelijk zieken en gehandicapten die niet eerder konden vluchten. Maandag stond de teller volgens Armenië op 100.514 (!) vluchtelingen. Ruim 80% van de bevolking van Nagorno-Karabach.
Het bestuur roept mensen die alsnog willen vertrekken op zich te melden. Op 1 januari heft Nagorno-Karabach zichzelf op, waarmee na ruim 30 jaar een eind komt aan het Armeense bewind in het gebied. (VK)
…………………………………………………………….
Alvast gecanceld!
Met de grote herschikking van de partijen en politici rollen de koppen al voordat ze goed en wel in de Tweede Kamer zitten. Deze week besloot NSC-voorzitter Hein Pieper zich terug te rekken vanwege een arbeidsconflict van jaren geleden. Dat was geen fraai verhaal voor op het cv, vooral omdat het om machtsmisbruik zou gaan. Geen idee of er kans op herhaling was, maar dat lijkt hier niet de belangrijkste overweging te zijn geweest.
Pieper lijkt uit voorzorg gecanceld. Door zichzelf - en wellicht onder wat partijpolitieke druk - om tegenstanders een potentieel wapen uit handen te nemen. Zoals vorige maand ook bij de woordvoerder gebeurde. Het gaat daarbij niet zozeer om inhoudelijke kwaliteiten maar om reputatieschade en ophef. Pieper mag geen smetjes hebben want het is hard vallen van de moral high horse. Maar het streven naar onkreukbaarheid kan leiden tot verkramping en risicomijdend gedrag. Op zoek naar heiligen dreig je mensen met belangrijke ervaring te missen.
We vertellen kinderen graag dat fouten maken mag en dat mensen een tweede kans verdienen. Maar in de echte wereld lijkt dat steeds minder het geval. (Anna Dijkman in het FD)
…………………………………………………………………
Vooral op de VVD wordt gemopperd door de CU.
Na 2 kabinetsperiodes meeregeren rijst de vraag: weer meedoen of dit keer de oppositie in? De partij is er nog niet uit.
De speech van Mirjam Bikker is een pleidooi voor ‘een zorgzame gemeenschap’ en tegen het ‘kille marktdenken’, het moet gedaan zijn met de ‘ik-tatuur, waarin je eigen geluk helemaal jouw verantwoordelijkheid is’. De Christen Unie maakte als kleinste regeringspartij 2 keer achter elkaar deel uit van het kabinet Rutte III en Rutte IV van 2017 tot 2023. De partij stond met haar christelijke normen en waarden dikwijls lijnrecht tegenover de liberale VVD. Waar de CU pleitte voor een humane opvang van asielzoekers wilde de VVD de instroom juist beperken. Die meningsverschillen leidden uiteindelijk ook tot de val van het kabinet. Evelijn Zandberg, bestuurslid van jongerenpartij Perspectief vind de val van het kabinet een goede zaak. Het is beter dat de stekker er uit is getrokken dan dat naar de eisen van de VVD wordt geluisterd. Wat haar betreft gaat de partij de oppositie in. Het gaat niet om macht, maar om idealen zegt Marjan Zijlmans uit Vlaardingen. De focus ligt nu op de verkiezingen: ‘Daarna kijken we met wie we gaan samenwerken’. (NRC)
…………………………………………………………………
Variabele hypotheekrente richting recordhoogte.
Sinds begin 2022 zijn de renteniveaus voor woninghypotheken flink gestegen. Dat is mede het gevolg van het rentebeleid van de ECB. Aanvankelijk stegen de hypotheekrentes van vrijwel alle verschillende looptijden, behalve de variabele rente. Die maakte een jaar geleden echter een inhaalslag en kent nu zelfs een hoger niveau dan andere looptijden.
De variabele hypotheekrente ligt inmiddels op gemiddeld 5,2% (inclusief Nationale Hypotheekgarantie). Dat is hoger dan alle rentevaste looptijden van 1 jaar tot 30 jaar. De ontwikkeling van de variabele rente loopt redelijk gelijk op met die van de ECB-rente.
De variabele rente ligt bijna op het niveau van het record in 2008, toen deze rente 5,8% bedroeg. Een nieuwe renteverhoging van de ECB zou de variabele rente verder kunnen doen stijgen. De variabele rente en de ECB-rente houden namelijk gelijke tred. Doordat de rentes de afgelopen tijd flink zijn gestegen, kiezen de mensen bij een nieuwe hypotheek of het vastleggen van een nieuwe renteperiode voor andere looptijden. Volgens Van Bruggen Adviesgroep is nu 10 jaar vast de meest afgesloten renteperiode. (FD)
………………………………………………………………………..
McCarthy uit functie weggestemd.
Kevin McCarthy had 15 stemronden nodig om voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden te worden. Vanaf het begin stond de Republikein onder druk, dinsdagavond werd hij weggestemd door uiterst rechtse partijgenoten.
‘Doe wat je moet doen’, zei een stoïcijnse McCarthy tegen de leden van het congres. En dat deden ze. Een stemming, aangezwengeld door de radicaal-rechtse Matt Gaetz, maakte een bruusk einde aan McCarthy ’s korte termijn als Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Acht partijgenoten stemden tegen hun voorzitter, 210 stemden và³à³r. Omdat de Democraten McCarthy niet te hulp schoten was het daarmee numeriek gedaan. In geen honderd jaar(!) is een voorzitter van het Huis op zo’n manier uit het ambt gezet. Het is de apotheose van een lang slepend politiek drama. Afgelopen weekeinde stond McCarthy voor een dilemma: de overheid dichtgooien of zijn baan op het spel zetten. Hij verkoos het laatste. De VS verkeerden aan de rand van een shutdown, wanneer de overheid noodgedwongen moet sluiten uit geldgebrek. McCarthy besloot, luttele uren voor de deadline, tot politieke samenwerking met de Democraten. Met de steun van de tegenpartij wist de voorzitter de overheid te financieren en een shutdown af te wenden. Daar betaalt hij nu de prijs voor.
Gaetz diende een afzettingsprocedure tegen Mc Carthy in. ‘Er kunnen 2 dingen gebeuren’, zei hij over zijn aanval. ‘Of McCarthy zal niet langer de voorzitter zijn of hij blijft voorzitter maar aan de leiband van de Democraten.’ Opnieuw breekt in het Huis van Afgevaardigden nu een leiderschapsstrijd uit. Mc Carthy had al een ongeëvenaarde 15 stemrondes nodig om zijn functie te verwerven: een toonbeeld van de verdeeldheid binnen de Republikeinse Partij en de bereidheid van radicaal-rechts om het dagelijkse politieke functioneren onbeschroomd te saboteren(!) Trump moedigde hen afgelopen weken aan. ‘Tenzij je alles krijgt, shut it down!’, dirigeerde hij. (VK)
………………………………………………………………..
Tunesië tornt aan migratiedeal door eerste financiële steun EU te weigeren.
Dat heeft president Saied bekendgemaakt. Volgens Saied is het bedrag te laag en daarmee in strijd met het migratiepact tussen Tunesië en de EU. Vorige maand beloofde Brussel 127 miljoen euro aan Tunesië om de gesloten migratiedeal kracht bij te zetten, het zou de eerste betaling zijn. Van het bedrag was 67 miljoen euro bedoeld voor het tegengaan van illegale migratie naar Europa. Dat is een kleiner bedrag dan dat in juli was afgesproken: toen werd bijna 1 miljard euro aan Europese leningen beloofd onder voorwaarden: Tunesië moest akkoord gaan met eisen van het IMF over economische hervormingen. Die bestaan onder meer uit bezuinigingen op voedsel- en energiesubsidies en het verlangen van de overheidslonen. Saied noemt de bemoeienis van het IMF ‘dictaten’. Hij lijkt IMF-steun vooralsnog niet te accepteren ondanks de diepe economische crisis in zijn land. Dit is de zoveelste tegenslag sinds Von der Leyen Europese Commissie), Rutte en de Italiaanse premier Meloni de migratiedeal tekenden met Said. (NRC)
…………………………………………………………..
Minder blikjes op straat na invoering statiegeld.
Het aantal blikjes in zwerfafval is het afgelopen halfjaar met een derde afgenomen, zo blijkt uit een eerste meting. Dat meldt staatssecretaris Vivianne Heijen in een brief aan de Tweede kamer. De daling volgt op de invoering van statiegeld op blikjes per 1april van dit jaar.
In de eerste helft van 2023 zijn 32% minder blikjes gevonden in zwerfafval vergeleken met het gemiddelde over de jaren 2020 tot en met 2022. Dat blijkt zowel uit eigen onderzoek van Rijkswaterstaat als uit onderzoek van Zwerfinator, een externe instantie. Deze instantie concludeert een nog grotere afname als gedetailleerder wordt gekeken. In het tweede kwartaal van 2023 werden 55% minder blikjes gevonden dan in dezelfde periode in de voorgaande jaren. Op het merendeel van die blikjes zat geen statiegeld. Tegenover de daling van blikjes en plastic flessen op straat staat een stijging van drankkartons. Dat wijt Zwerfinator aan bedrijven die overstappen van plastic flesje met statiegeldplicht op drankkartons zonder statiegeld. (FD)
……………………………………………………..
Hoogste reële loonstijging maar de inflatiegolf is nog niet ingehaald.
Er heeft vorig kwartaal veel achterstallig onderhoud plaatsgevonden aan de Nederlandse salarissen. Terwijl de inflatie verder daalde klom de lijn van loonsverhogingen verder op.
Niet eerder deze eeuw werden lonen zoveel meer waard zegt het CBS(!)
Na 7 kwartalen waarin de prijzen aanzienlijk sneller stegen dan de salarissen was dit het tweede kwartaal waarin de lonen de bovenhand kregen. Van april tot en met juni was de zogeheten reële loonstijging nog minimaal: 0,1 procent ten opzichte van een jaar eerder. De afgelopen 3 maanden bedroeg de inflatie ongeveer 2,6% en stegen de cao-lonen met 6,1% wat neerkomt op een reële stijging van 3,5%. Desondanks kunnen werknemers nog altijd 5,5% minder kopen met hun salaris dan begin 2021, và³à³r de enorme prijsstijgingen. Op het dieptepunt van eind 2022 was dit 10%, al verschilt de reële loondaling sterk per branche.
Salarissen stijgen het sterkst in onderwijs en logistiek, minder in zorg en horeca.
Onderwijs- en logistiekmedewerkers zagen hun salaris stijgen met 8,9 en 8,1%. Met verhogingen van rond de 5% behoren medewerkers in de horeca, zorg en cultuur tot de kleinste stijgers. In hetzelfde kwartaal van vorig jaar was de loonstijging in het onderwijs met 7% ook het hoogst. (VK)
…………………………………………………………………….
Moskou verlegt de Zwarte Zeevloot.
Na Oekraïense aanvallen op de vloot in onder meer Sevastopol haalt Rusland steeds meer oorlogsschepen weg van de Krim.
Na de raketaanvallen in de marinehaven Sevastopol is een aantal Russische oorlogsschepen verplaatst van de bezette Krim naar de havenstad Novorossiesk, in het uiterste oosten van de Zwarte Zee. Volgens The Wall Street Journal is het grootste deel van de Russische Zwarte Zeevloot weggehaald uit Sevastopol, al sinds mensenheugenis de thuisbasis van de vloot. Ook het ISW maakt melding van de verhuizing. Volgens deze denktank zijn zeker 10 oorlogsschepen van Sevastopol naar Novorossiesk gevaren. Het gaat onder meer om 2 fregatten, 3 onderzeeërs, vijf landingsschepen en een aantal kleinere vaartuigen. Ook werd voor het eerst een Russisch patrouilleschip gezien in de haven van Feodosia, in het oosten van het bezette schiereiland. ‘We zien geen Russische schepen van de Zwarte Zeevloot meer richting de Oekraïense territoriale wateren varen’, zei de Oekraïense legerwoordvoerder Natalja Hoemenjoek.’ Ze durven niet meer voorbij Kaap Tachankoet te komen’, zei ze, verwijzend naar de westelijkste punt van het bezette schiereiland. Steeds meer handelsschepen bevaren nu dan ook de ‘humanitaire corridor’ die Kiev eenzijdig heeft ingesteld onder de Oekraïense kust. (NRC)
…………………………………………………………..
Dip in nieuwbouw tekent crisis op woningmarkt.
Stijgende rente is somber vooruitzicht voor toekomstige verkoop nieuwbouwhuizen.
De vooruitzichten voor de bouw van nieuwe woningen in Nederland zijn zeer somber. Terwijl deze week gepubliceerde cijfers een ingestorte verkoop van nieuwbouwhuizen lieten zien, blijft het aantal verstrekte bouwvergunningen fors achter en krijgen projectontwikkelaars en huizenzoekers de komende periode te maken met een stijgende hypotheekrente. Het zet een bijna onhoudbare druk op het overheidsdoel de komende jaren honderdduizenden huizen te bouwen. ‘Ik ben altijd vrij optimistisch, maar zie het nu somber in’, zegt hoogleraar huisvestingssystemen Peter Boelhouwer. ‘De nieuwbouw zakt al bijna twee jaar in en ik zie het niet snel veranderen. De kapitaalrenten gaat weer omhoog, dat gaat niet helpen.’ Hij reageert op de nieuwste cijfers van het CBS en de NVM, die lieten zien dat de verkoop van het aantal nieuwbouwwoningen nauwelijks op gang wil komen. Terwijl het statistisch woningtekort is opgelopen tot 390.000 stuks verkochten NVM-Makelaars in het 3e kwartaal slechts 5.100 nieuwe huizen. Definitieve CBS-cijfers over het aantal verkopen in het 3e kwartaal toonden met 3.300 verkochte huizen zelfs een historisch dieptepunt. Een scenario waar onderzoekers, ontwikkelaars en bouwers al voor vreesden. De fors gestegen hypotheekrente - iets onder de 5% - maakt het voor vele kopers lastiger een relatief duur nieuwbouwhuis aan te schaffen. Bij bestaande woningen kwam de markt wel weer wat op gang. Op kwartaalbasis gingen de prijzen zelfs 1,7% omhoog. (FD)
………………………………………………………………
Keerpunt: uitstoot broeikasgassen door stroomopwekking stijgt niet meer, daling ingezet.
Dankzij de toename van wind- en zonne-energie lijkt wereldwijd het verbruik van energie door stroomopwekking over de piek heen. Betekent dit dat de daling van de uitstoot van kooldioxide nu werkelijk is ingezet? De uitstoot van de sector zou de 1e helft van 2023 zelfs al zijn gezakt – ware het niet dat het droge voorjaar roet in het eten gooide. Door die droogte, nota bene deels aangejaagd door klimaatverandering, konden veel waterkrachtcentrales niet optimaal draaien en moesten gas- en kolencentrales bijspringen. Het gevolg: toch nog 0,2% stijging van de uitstoot die vrijkomt bij het opwekken van elektriciteit, in plaats van de 3% afname die analisten verwachtten. Niettemin heeft de wereldwijde energiesector een ‘plateau’ bereikt, constateert energiedenktank Ember na een analyse van 78 landen. Een cruciale mijlpaal in de transitie naar een schone geëlektrificeerde economie, schrijft Ember. ‘De wereld balanceert op het hoogtepunt van de uitstoot van de energiesector. ‘Nu moeten we het momentum creëren voor een snelle daling.’ De ommekeer komt enerzijds door de snelle toename van wind- en zonne-energie wereldwijd, met 12% in de eerste helft van het jaar. Anderzijds daalde de vraag naar elektriciteit in vooral Japan (5,6% daling) de EU (4,6%) en de VS (3,4%) door de langzamer draaiende economie en het zachtere weer. In totaal wordt nu wereldwijd 14,3% van alle stroom opgewekt door zon en wind, waarvan 5,5% door zonnepanelen en 8,8% door windturbines. (VK)
……………………………………………………………………..
Geweldsexplosie en honderden doden: dit is er tot nu toe bekend over het conflict in Israël.
Hamas heeft zaterdagochtend een van de grootste aanvallen van de afgelopen jaren uitgevoerd op Israël. Daarbij werden volgens Israël meer dan 2.500 raketten vanuit Gaza afgevuurd. Daarna is het Israëlische leger begonnen met luchtaanvallen op de Gazastrook.
Dit is wat we tot nu toe weten:
+ Meer dan 2500 raketten zijn vanuit Gaza afgevuurd. Daarnaast zijn Hamas strijders Israëlische nederzettingen binnengedrongen. Op zeker 22 locaties in het zuidwesten van Israël leidde dat vervolgens tot gevechten. Ook zondagochtend waren nog gevechten gaande in het gebied.
+ Door het geweld zijn aan beide kanten honderden doden gevallen. Voor zover bekend zijn aan Israëlische zijde zeker 350 mensen om het leven gekomen en raakten 1.800 mensen gewond. Aan Palestijnse zijde zijn zeker 313 mensen om het leven gekomen en bijna 2.000 mensen gerond geraakt. Israël zegt tientallen Hamas militanten gevangen te hebben genomen.
+ Ook Hamas zou meerdere Israëliërs gegijzeld hebben genomen na de aanval op zaterdag. Om hoeveel mensen het gaat is niet bekend.
+ Hamas zei dat de aanval een antwoord is ‘decennia van wreedheden’ die de Palestijnen hebben ondergaan. Netanyahu zei zaterdag dat zijn land in oorlog is. Als 1e stap is de elektriciteit en het vervoer van brandstof en goederen naar de Gazastrook afgesloten. Het gebied is daarvoor in grote mate afhankelijk van Israël. Een groot deel van de Gazastrook was dan ook in de nacht van zaterdag op zondag in het duister gehuld. Netanyahu beloofde dat het leger ‘al zijn macht zal gebruiken om Hamas te vernietigen’.
+ In de nacht bleef het onrustig in Israël. Het land bestookte de Gazastrook met luchtaanvallen en zou daarmee naar eigen zeggen 426 doelwitten hebben geraakt. Ook Hamas vuurde meerdere raketten af richting Israël. Onder meer op de nederzetting Sderot, waar die dag al gevechten waren tussen Israël en Hamas.
+ De militante groep Hezbollah heeft in de nacht van zaterdag op zondag mortiergranaten op Israël afgevuurd vanuit Libanon. Als reactie daarop heeft Israël teruggeschoten. Het is nog niet bekend of daarbij gewonden zijn gevallen.
+ Israël heeft zondagochtend alle inwoners van steden binnen een straal van 3 kilometer met de grens van Gaza opgeroepen om hun huis te verlaten. Dat lijkt er op te wijzen dat er een grote aanval op komst is in het gebied. (NRC)
