Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 21 t/m zo 27 augustus 2023
Omzet van industrie voor het eerst in twee jaar gedaald.
De omzet van de Nederlandse industrie is in het tweede kwartaal met 7,5% gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het is een breuk met de trend van de afgelopen twee jaar, waarin de omzet elk kwartaal hoger uitkwam. De grootste omzetdaling was te vinden bij raffinaderijen en chemie (-28,5%) en de papier- en grafische industrie (-11,9%. Vooral de buitenlandse omzet viel fors terug ten opzichte van de periode april-juni vorig jaar: -10,1%. In de binnenlandse omzet is een teruggang van 3,2% te zien. Het CBS meldt verder dat er in het afgelopen tweede kwartaal aanzienlijk meer faillissementen zijn uitgesproken dan in dezelfde periode eerder. In april, mei en juni 2023 werden 62 faillissementen uitgesproken. Een jaar eerder waren dat er in dezelfde periode van drie maanden 39. De verwachting onder producenten is dat de omzet in het derde kwartaal van 2023 ongeveer gelijk zal blijven. Vorig jaar was er in het derde kwartaal nog een duidelijk betere stemming onder industriële producenten over de verwachte omzet. (FD)
…………………………………………………………..
Pieter Omtzigt komt met eigen partij: Nieuw Sociaal Contract.
Het onafhankelijke Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt gaat met een eigen partij meedoen aan de verkiezingen. Hij heeft zijn partij Nieuw Sociaal Contract opgericht.
Omtzigt, volgens verkiezingsonderzoeken veruit de populairste politicus van de huidige generatie lijsttrekkers, hoop op een goed verkiezingsresultaat, maar doet niet mee om per se de grootste partij te worden. ‘De grootste worden is niet het doel. We willen onze idealen verwezenlijken, niet de macht om de macht. Ik heb uitgewerkte plannen. Ik zou het heel fijn vinden als andere partijen zich kunnen aansluiten bij onze plannen zodat we samen kunnen werken.’ Zeker is dat Omtzigt geen ambitie heeft om premier te worden als hij de verkiezingen zou winnen. Het liefste blijft hij als Kamerlid de regering controleren, een rol die hem veel voldoening geeft en die hem de afgelopen jaren ook erg populair maakte bij kiezers. Wie Omtzigt naar voren wil schuiven als premier kon hij niet zeggen. ‘Daar hebben we bewust nog niet over nagedacht. Je praat met iemand die net een eigen partij heeft opgericht. Het zou pretentieus zijn om dat het eerste besluit te laten zijn van een nieuwe partij.’ Ook de namen van zijn belangrijkste kandidaten voor de Tweede Kamerlijst maakt hij pas later bekend. Zijn deelname aan de verkiezingen kan grote politieke consequenties hebben. In een peiling van I&O-Research kwam Omtzigt eerder deze zomer op 46 zetels(!)
‘Er rust een grote verantwoordelijkheid op onze schouders’, zegt Omtzigt daarover. Hij voelt zich erg verantwoordelijk om een stabiele partij neer te zetten, zei zijn politieke rechterhand en woordvoerder Nicolien van Vroonhoven eerder deze zomer al. Met een groep van vijf politieke vrienden schreef Omtzigt afgelopen tijd daarom een verkiezingsprogramma op hoofdlijnen en een visiestuk voor Nederland over 10 tot 30 jaar. Ook hakte hij in die tijd knopen door over de partijnaam, partijstructuur en een paar van de belangrijkste kandidaten voor de Tweede Kamerlijst. Tevens wilde Omtzigt nog één keer goed nadenken en met zijn vrouw praten over het belangrijkste besluit van zijn politieke carrià¨re. (VK)
………………………………………………………….
Oekraïense opluchting over komst F-16’s.
Hij mocht ze alvast even bekijken, de door Oekraïne zo felbegeerde F-16-gevechtsvliegtuigen. Voor het bliksembezoek van Zelensky aan Nederland had de Koninklijke Luchtmacht twee jagers overgevlogen naar vliegbasis Eindhoven.
Het besluit werd al lang verwacht, maar het is nu ook eindelijk gevallen: Denemarken en Nederland gaan een nog onbekend aantal F-16-gevechtsvliegtuigen leveren aan Oekraïne. Afgelopen week liet Buitenlandse Zakenminister Blinken beide landen weten dat de VS “hun volledige steun” zullen geven aan het opleiden van Oekraïense vliegers en de daaropvolgende levering van die gevechtsvliegtuigen van Amerikaanse makelij. Dat betekent ook dat de VS toestemming geven voor het delen van geheime informatie over het toestel van vliegtuigbouwer Lockheed en dat de opleiding ook echt kan beginnen. De tevredenheid over het besluit was zichtbaar groot onder de Oekraïense delegatie. De F-16’s, zo zei Zelensky, kunnen helpen om ‘duizenden burgerslachtoffers’ te voorkomen. Hij bedankte Rutte persoonlijk voor de ‘leidende rol’ die de premier heeft gespeeld om het besluit mogelijk te maken. ‘Soms is politiek overleg nogal routinematig’, zei Zelensky. ‘Maar wat we met Mark bespreken is altijd interessant en van belang.’ (NRC)
………………………………………………………………
Lerarentekorten kunnen niet wachten op nieuw kabinet
Demissionair of niet, onderwijsminister Mariëlle Paul wil doorpakken bij de bestrijding van het lerarentekort.
Het 56-jarige VVD-kamerlid werd plots gevraagd om demissionair minister Wiersma op te volgen. Haar zomer werd een ‘werkvakantie’, zegt ze. Paul zal fors aan de bak moeten. Het onderwijs zit in crisisstand vanwege een oplopend lerarentekort. ‘Het basisonderwijs zoekt zo’n 10.000 leraren en het voortgezet onderwijs heeft ook duizenden vacatures. Dat is een enorm probleem.’ En dat is nog maar het topje van de ijsberg: voor een groot deel van de openstaande banen komt niet eens meer een vacature omdat scholen inmiddels overgaan op noodmaatregelen zoals minder les of onbevoegden voor de klas. Op 12 september besluit de Tweede Kamer welke onderwerpen controversieel worden. ‘Maar ik denk dat Kamerleden begrijpen dat scholen ouders en leerlingen geen boodschap hebben aan een demissionaire status’, aldus Paul. Wat haar betreft gaan alle lopende trajecten door, zoals die over de toekomst van het onderwijsstelsel, verbetering basisvaardigheden als lezen en schrijven en aanpassingen aan het huidige curriculum. Ook intensivering van lokale samenwerkingen tussenlerarenopleidingen, gemeenten en scholen wil ze uitbouwen. ‘Wat Wiersma heeft ingezet zet ik voort.’ (FD)
………………………………………………………
Omtzigt wil een nieuw regionaal kiesstelsel, hoe ziet hij dat voor zich?
In zijn zoektocht naar een onafhankelijker positie van de Kamer past volgens Omtzigt de invoering van een regionaler kiesstelsel. Hoe zou dat eruitzien?
Omtzigt wil meer authentieke volksvertegenwoordigers met stevige wortels in de eigen regio of stad. De Randstad is nu oververtegenwoordigd in het parlement. ‘Als er aardbevingen in Amsterdam waren geweest en niet in Groningen, was het herstel sneller gegaan’. Hij stelt voor 125 van de 150 Kamerleden voortaan op regionaal niveau te laten kiezen. De overige 25 gaan wel via landelijke lijsten. Nederland wordt dan opgedeeld in provinciale kiesdistricten. Ieder district heeft een vast aantal Kamerzetels te verdelen, afhankelijk van het bevolkingsaantal. Regionale kandidaten voeren campagne voor de stem van de kiezers in hun regio. Dan zijn er nog 25 zetels over. Die worden verdeeld over partijen die het in veel provincies ‘net niet redden’, zodat het stelsel uiteindelijk toch leidt tot evenredige vertegenwoordiging. Het grote voordeel van zo’n systeem is volgens Omtzigt dat Kamerleden zich automatisch meer zullen richten op hun eigen regio. ‘Het betekent dat niet meer de centrale partijen bepalen wie er in de Kamer komt maar dat de politici dat mandaat rechtstreeks bij de kiezers ophalen.’ Hij put daarbij uit eigen ervaring. Nadat het CDA hem jaren geleden had afgevoerd van de lijst, kwam hij toch in de Kamer na een voorkeurscampagne in Overijssel. In Denemarken hebben ze al een dergelijk kiesstelsel, in Zweden is het in de maak. ‘Nu is het van belang hoog in de pikorde van de eigen partij te staan om hoog op de lijst te komen. In zo’n regionaal stelsel wordt meer gekeken wie goed is geweest voor zijn kiezers.’ Politicoloog Tom van der Meer van de UvA wees op de nadelen: ‘Het dwingt alle kiezers tot het uitbrengen van een regionale voorkeursstem. Dat gaat ten koste van de mogelijkheid om een andersoortige voorkeursstem uit te brengen, bijvoorbeeld op basis van waardering voor een politicus, of diens expertise, geslacht, beroepssector, migratieachtergrond of activisme.’ (VK)
…………………………………………………………………….
Timmermans wil ‘aan de macht komen’ voor GroenLinks-PvdA.
Frans Timmermans gaat meedoen aan de Kamerverkiezingen om in het torentje te komen. Daar wond hij geen doekjes om toen hij deze week voor de eerste keer na zijn verkiezing als lijsttrekker de leden toesprak. ‘Onze leden zijn altijd goed in ontzettend gelijk hebben, maar minder goed in gelijk krijgen. Daarvoor moet je aan de macht komen’, sprak hij tegen een juichende zaal. De 62-jarige Limburger werd als lijsttrekker gekozen door 91,8% van de leden van de 2 partijen. Hij zei dat hij van Nederland een land wil maken ‘waar het buitenland weer met bewondering naar kijkt’. En dat ‘we dit land weer op de rails moeten zetten’ door herstel van vertrouwen, in elkaar en in de overheid. Timmermans maakt kans op het premierschap want GroenLinks/PvdA staat in de peilingen in de top drie. Waar nieuwkomers als Omtzigt en Van der Plas die ook hoog scoren in de peilingen geen premier willen worden mikt Timmermans daar wel op. Hij voegde daar direct aan toe dat het ‘niet aan mij is, maar aan de kiezer’. (FD)
……………………………………………………………
Belgische overheid concurreert met spaarrekeningen van banken.
Belgen die een jaar lang geld lenen aan hun overheid krijgen 2,81% rente. Zo wil de regering banken dwingen hun spaarrente te verhogen.
Vanaf donderdag tot en met 1 september kunnen particulieren uit de hele(!) Europese Unie intekenen op dit aantrekkelijke aanbod. Met dit beleggingsproduct gaat de overheid de concurrentie aan met de spaarrekeningen van de banken. Ook bij de zuiderburen bestaat veel ergernis over het feit dat de banken als gevolg van het beleid van de ECB wel de rentes op hun leningen flink hebben verhoogd maar niet die van die op de spaarrekeningen. Bij de Belgische grootbanken ligt de spaarrente op dit ogenblik tussen de 0,9 en 1,5 procent. Volgens vergelijkingswebsite spaargids.be bedraagt de hoogste aangeboden spaarrente in het land nu 2,3%. De hoogste netto rente (dus de opbrengst na het betalen van belasting op ontvangen rente) op de depositorekening met een looptijd van een jaar (en zonder hoog minimumbedrag) is 2 procent. De banken zijn niet blij met de concurrentie van de staat die ze oneerlijk vinden. De regering heeft de belasting op de zogenaamde ‘staatsbon’ verlaagd van 30 naar 15 procent. Op de rente op depositorekeningen die de banken aanbieden blijft de volle 30 procent wel van toepassing. Het Belgische Federaal Agentschap voor de Schuld hoopt een miljard euro op te halen via de uitgifte van de staatsbon maar analisten sluiten niet uit dat het een veelvoud daarvan zal worden. In 2011 schreven Belgen in voor een ongekende 5,7 miljard euro in op dit beleggingsproduct toen het land in diepe crisis verkeerde. (VK)
………………………………………………………..
Huizenprijzen voor tweede maand op rij gestegen, aantal transacties daalt.
De prijzen van koopwoningen zijn vorige maand licht gestegen ten opzichte van juni aldus het CBS. Het gaat om een stijging van 0,5% in juli, nadat in juni de prijzen ook al 0,2% omhoog waren gegaan. Daarmee veren de Nederlandse huizenprijzen weer wat op na maanden van prijsdaling. Vergeleken met juli vorig jaar lagen de prijzen vorige maand nog wel 5,5% lager. Uit de CBS-cijfers komt verder naar voren dat er vorige maand 9% minder woningen van eigenaar wisselden dan in dezelfde maand vorig jaar. Dat de prijzen maandenlang omlaag gingen werd met name veroorzaakt door de snel gestegen rente. De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) meldde begin vorige maand al dat de huizenprijzen opkrabbelden. ‘De dynamiek is weer terug in de woningmarkt’, zo zei voorzitter Lana Gerssen van NVM vakgroep Wonen het toen. Volgens de NVM-cijfers kostte een koopwoning het tweede kwartaal gemiddeld 410.000 euro, 2,8% meer dan in de eerste drie maanden van 2023. Dat was nog wel bijna 9% (!) minder dan een jaar geleden. (NRC)
………………………………………………………
India bereikt als vierde land in de historie de maan en onderzoekt als eerste de zuidpool
De onbemande Indiase Chandrayaan-3maanlander is succesvol geland op de zuidpool van de maan. Daarmee is India het vierde land dat een vaartuig op de maan heeft gezet. De VS, de voormalige Sovjet Un en China gingen het land voor.
De landing is cruciaal voor maanonderzoek, aangezien er niet eerder een vaartuig in het zuidpoolgebied van de maan is geweest. Het is ook een overwinning voor India in de ruimtewedloop met Rusland. Het Russische ruimtevaartuig Loena-25 crashte deze week op het maanoppervlak in eenzelfde poging om op de zuidpool te landen. India bevestigt met deze missie zijn status als ruimtegrootmacht. De landing en daling verliepen automatisch via een algoritme dat een goede landingsplek zocht. Nooit eerder landde een vaartuig op de zuidpool van de maan. Het gebied is door de vele kraters erg ongelijkmatig. Ook is er door een permanente schaduw geen licht. India hoopt op de zuidpool van de maan bevroren water te vinden in de kraters. Dat is dan mogelijk te gebruiken bij toekomstige (bemande) ruimtemissies, bijvoorbeeld als bron van zuur- en brandstof. India was in 2008 al het eerste land dat bewijs voor water op de maan vond met de maanmissie Chandrayaan-1. (FD)
…………………………………………………………
Rusland vernietigde al bijna 300 duizend ton graan.
Rusland blijft luchtaanvallen uitvoeren op Oekraïense graansilo’s en andere infrastructuur die belangrijk is voor de export. Sinds het graanakkoord medio juli ten einde liep, hebben de Russen zo al ongeveer 270 duizend ton graan vernietigd, meldt Oekraïne.
Bij de jongste aanval in de nacht van dinsdag op woensdag, stuurde Rusland verschillende Iraanse kamikazedrones naar de haven van de Zuid-Oekraïense stad Izmajil. De haven verloor daardoor 15% van zijn exportcapaciteit. Ook ging 13 duizend ton graan voornamelijk bedoeld voor Egypte en Roemenië verloren. De aanval toont andermaal aan dat Rusland de graanexport onmogelijk wil maken. De haven van Izmajil is sinds het aflopen van het graanakkoord op 17 juli een belangrijke spil in de Oekraïense graanhandel. Vanwege haar ligging aan de rivier de Donau biedt de haven een exportroute die de Russische blokkades omzeilt: binnenvaarschepen kunnen via de rivierdelta, Roemeense Zwarte Zeehavens bereiken. Volgens minister Koebrakov was de luchtaanval in Izmajil de achtste op een Oekraïense haven in een maand tijd. Vergeleken met de 33 miljoen ton voedsel die Oekraïne vorig jaar dankzij het graanakkoord kon verschepen is 270 duizend ton vernietigd graan niet veel. Maar de schade aan de infrastructuur vormt een groot probleem. Het herstel daarvan kan maanden duren. (VK)
…………………………………………………………….
Nederlandse huishoudens en bedrijven gebruiken minder gas.
In de eerste zes maanden van dit jaar is 10% minder aardgas gebruikt dan in dezelfde periode vorig jaar meldt het CBS. In totaal is er 15,7 miljard kubieke meter aardgas gebruikt in de eerste helft van 2023. Vorig jaar was ook een daling te zien: in 2022 gebruikten Nederlanders een kwart minder aardgas dan in het jaar ervoor, het laagste niveau sinds 1972 (!). De industrie schroefde zijn gasverbruik in de 1e maanden van dit jaar fors terug, met 13% totaal. Het verbruik van de chemische industrie was 18% lager dan in dezelfde periode een jaar eerder. De papierindustrie wist zelfs 34% te besparen. Daarnaast hebben huishoudens goed op hun verwarming en warmwatergebruik gelet: ook het gasverbruik van deze groep daalde met 13%. De daling van het gasverbruik is deels te verklaren doordat de afgelopen winter zachter was dan die daarvoor. Het weer is met name van invloed op het gasverbruik van huishoudens. Maar ook gecorrigeerd voor de temperatuur viel het aardgasgebruik lager uit. Dat komt door de gedragsverandering van de huishoudens en de industrie. Veel industriële bedrijven zijn hun activiteiten anders gaan organiseren, zeker omdat deze sector veel energie nodig heeft. (NRC)
………………………………………………………………..
Nederlander betaalt in EU meeste accijns op benzine, verdere verhoging in verschiet!
Op 1 juli is een deel van de tijdelijke accijnsverlaging teruggedraaid, daarmee steeg de Nederlandse accijns van 65 naar 79 cent per liter benzine. In april 2022 vorig jaar verlaagde de Nederlandse regering de accijns vanwege de snel opende brandstofprijzen. Op 1 januari 2024 zal het restant van de compensatie ongedaan worden gemaakt, dan stijgt de accijns met nog eens 8,7 cent per liter. Tot voor kort stond Italië aan kop in de accijnsranglijst met 73 cent per liter. De accijns is in Nederland nu een stuk hoger dan in buurlanden België (60cent) en Duitsland (65 cent). De minste belasting over benzine betalen autorijders in Bulgarije, Malta, Roemenië en Hongarije. Hongarije duikt met 31 cent zelfs onder het EU-minimumtarief van 36 cent. Dat komt door de wisselkoers van de Hongaarse forint. Bij ongewijzigd beleid zal ook nog de gebruikelijke jaarlijkse indexatie plaatsvinden. Die wordt nu ingeschat op 9,9%. De totale prijsverhoging komt dan op ruim 20 cent per liter. Over accijns wordt ook 21% btw betaald. (VK)
……………………………………………………………
Kan Poetin zijn andere generaals nu nog vertrouwen?
Poetin lijkt de Wagner-top op een bloedige wijze uit de weg te hebben geruimd. Een dictator die zo te werk gaat, schept een gevaarlijke situatie.
Op de tachtigste verjaardag van de tankslag bij Koersk, een voor de Sovjet-Unie gunstig keerpunt in de Tweede Wereldoorlog, straalde Poetin woensdag zelfverzekerdheid uit. Alsof hij in Stalins voetsporen opnieuw de overwinning op Hitler opeiste. Militairen die in Oekraïne hadden gevochten kregen medailles opgespeld. Heldhaftige muziek klonk. Je zou bijna vergeten dat het op diezelfde woensdag precies 2 maanden geleden was dat Prigozjin zijn muiterij tegen de legerleiding in Moskou begon. Maar ieders geheugen werd op een wrede manier opgefrist toen aan het begin van de avond bleek dat het privévliegtuig van Prigozjin was neergestort bij Tver, in de naaste omgeving van Poetins met S-300 luchtafweerraketten verdedigde zomerresidentie in de heuvels van Valdaj. Behalve Prigozjin zijn daarbij ook Oetkin, de oprichter en commandant van de Wagner-groep, en een aantal sleutelfiguren uit de Wagner -organisatie omgekomen. Poetin bevestigde donderdagavond de dood van de Wagner-leider. Enkele uren eerder was ook nog eens het ontslag bekendgemaakt van generaal Sergej Soerovkin, de voormalige tweede man aan het front in Oekraïne en opperbevelhebber van de luchtmacht die sinds het uitdoven van de Wagner-muiterij wegens medeplichtigheid huisarrest had. Twee maanden lang had het Kremlin gewacht. Poetin staat niet bekend als een man van snelle beslissingen. In het geval van een afrekening met Prigozjin was het belangrijk dat hij uitzocht wat de reactie van de Wagner-groep zou zijn. Ook moest hij zich verzekeren van de steun van de krijgsmacht en de veiligheidsdiensten, die tijdens de opmars van Prigozjins manschappen naar Moskou een afwachtende houding hadden aangenomen. Onmiddellijk na afloop van de muiterij leidde dat uitblijven van die steun tot een verzwakking van Poetins positie binnen de elite. De aanslag laat nu in de eerste plaats zien dat er maar een iemand de hoogste baas is: Poetin. De crash staat ook symbool voor de lange arm van het Kremlin, die ieder afvallige weet te bereiken. Vooralsnog lijkt het Kremlin met de bloedige zuivering van de opstandelingen op een macho-manier te hebben gehandeld. Maar daarin schuilt ook een onzekere factor. Want een dictator die in zijn naaste omgeving met het mes rond gaat en bloed wil zien, schept daarmee een gevaarlijke situatie. Het is de vraag in hoeverre Poetin zijn andere generaals nog kan vertrouwen nu er twee om zeep zijn gebracht. Op sociale media roepen de overgebleven Wagner-manschappen al om wraak op ‘de verraders van Rusland’, waarmee ze onmiskenbaar Sjojgoe en Gerasimov bedoelen. Poetin mag zich woensdag dan als de absolute, genadeloze leider hebben gemanifesteerd, hij heeft alle redenen om op zijn hoede te blijven. Want als de messen eenmaal getrokken zijn, snakken die naar bloed. (NRC)
De omzet van de Nederlandse industrie is in het tweede kwartaal met 7,5% gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het is een breuk met de trend van de afgelopen twee jaar, waarin de omzet elk kwartaal hoger uitkwam. De grootste omzetdaling was te vinden bij raffinaderijen en chemie (-28,5%) en de papier- en grafische industrie (-11,9%. Vooral de buitenlandse omzet viel fors terug ten opzichte van de periode april-juni vorig jaar: -10,1%. In de binnenlandse omzet is een teruggang van 3,2% te zien. Het CBS meldt verder dat er in het afgelopen tweede kwartaal aanzienlijk meer faillissementen zijn uitgesproken dan in dezelfde periode eerder. In april, mei en juni 2023 werden 62 faillissementen uitgesproken. Een jaar eerder waren dat er in dezelfde periode van drie maanden 39. De verwachting onder producenten is dat de omzet in het derde kwartaal van 2023 ongeveer gelijk zal blijven. Vorig jaar was er in het derde kwartaal nog een duidelijk betere stemming onder industriële producenten over de verwachte omzet. (FD)
…………………………………………………………..
Pieter Omtzigt komt met eigen partij: Nieuw Sociaal Contract.
Het onafhankelijke Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt gaat met een eigen partij meedoen aan de verkiezingen. Hij heeft zijn partij Nieuw Sociaal Contract opgericht.
Omtzigt, volgens verkiezingsonderzoeken veruit de populairste politicus van de huidige generatie lijsttrekkers, hoop op een goed verkiezingsresultaat, maar doet niet mee om per se de grootste partij te worden. ‘De grootste worden is niet het doel. We willen onze idealen verwezenlijken, niet de macht om de macht. Ik heb uitgewerkte plannen. Ik zou het heel fijn vinden als andere partijen zich kunnen aansluiten bij onze plannen zodat we samen kunnen werken.’ Zeker is dat Omtzigt geen ambitie heeft om premier te worden als hij de verkiezingen zou winnen. Het liefste blijft hij als Kamerlid de regering controleren, een rol die hem veel voldoening geeft en die hem de afgelopen jaren ook erg populair maakte bij kiezers. Wie Omtzigt naar voren wil schuiven als premier kon hij niet zeggen. ‘Daar hebben we bewust nog niet over nagedacht. Je praat met iemand die net een eigen partij heeft opgericht. Het zou pretentieus zijn om dat het eerste besluit te laten zijn van een nieuwe partij.’ Ook de namen van zijn belangrijkste kandidaten voor de Tweede Kamerlijst maakt hij pas later bekend. Zijn deelname aan de verkiezingen kan grote politieke consequenties hebben. In een peiling van I&O-Research kwam Omtzigt eerder deze zomer op 46 zetels(!)
‘Er rust een grote verantwoordelijkheid op onze schouders’, zegt Omtzigt daarover. Hij voelt zich erg verantwoordelijk om een stabiele partij neer te zetten, zei zijn politieke rechterhand en woordvoerder Nicolien van Vroonhoven eerder deze zomer al. Met een groep van vijf politieke vrienden schreef Omtzigt afgelopen tijd daarom een verkiezingsprogramma op hoofdlijnen en een visiestuk voor Nederland over 10 tot 30 jaar. Ook hakte hij in die tijd knopen door over de partijnaam, partijstructuur en een paar van de belangrijkste kandidaten voor de Tweede Kamerlijst. Tevens wilde Omtzigt nog één keer goed nadenken en met zijn vrouw praten over het belangrijkste besluit van zijn politieke carrià¨re. (VK)
………………………………………………………….
Oekraïense opluchting over komst F-16’s.
Hij mocht ze alvast even bekijken, de door Oekraïne zo felbegeerde F-16-gevechtsvliegtuigen. Voor het bliksembezoek van Zelensky aan Nederland had de Koninklijke Luchtmacht twee jagers overgevlogen naar vliegbasis Eindhoven.
Het besluit werd al lang verwacht, maar het is nu ook eindelijk gevallen: Denemarken en Nederland gaan een nog onbekend aantal F-16-gevechtsvliegtuigen leveren aan Oekraïne. Afgelopen week liet Buitenlandse Zakenminister Blinken beide landen weten dat de VS “hun volledige steun” zullen geven aan het opleiden van Oekraïense vliegers en de daaropvolgende levering van die gevechtsvliegtuigen van Amerikaanse makelij. Dat betekent ook dat de VS toestemming geven voor het delen van geheime informatie over het toestel van vliegtuigbouwer Lockheed en dat de opleiding ook echt kan beginnen. De tevredenheid over het besluit was zichtbaar groot onder de Oekraïense delegatie. De F-16’s, zo zei Zelensky, kunnen helpen om ‘duizenden burgerslachtoffers’ te voorkomen. Hij bedankte Rutte persoonlijk voor de ‘leidende rol’ die de premier heeft gespeeld om het besluit mogelijk te maken. ‘Soms is politiek overleg nogal routinematig’, zei Zelensky. ‘Maar wat we met Mark bespreken is altijd interessant en van belang.’ (NRC)
………………………………………………………………
Lerarentekorten kunnen niet wachten op nieuw kabinet
Demissionair of niet, onderwijsminister Mariëlle Paul wil doorpakken bij de bestrijding van het lerarentekort.
Het 56-jarige VVD-kamerlid werd plots gevraagd om demissionair minister Wiersma op te volgen. Haar zomer werd een ‘werkvakantie’, zegt ze. Paul zal fors aan de bak moeten. Het onderwijs zit in crisisstand vanwege een oplopend lerarentekort. ‘Het basisonderwijs zoekt zo’n 10.000 leraren en het voortgezet onderwijs heeft ook duizenden vacatures. Dat is een enorm probleem.’ En dat is nog maar het topje van de ijsberg: voor een groot deel van de openstaande banen komt niet eens meer een vacature omdat scholen inmiddels overgaan op noodmaatregelen zoals minder les of onbevoegden voor de klas. Op 12 september besluit de Tweede Kamer welke onderwerpen controversieel worden. ‘Maar ik denk dat Kamerleden begrijpen dat scholen ouders en leerlingen geen boodschap hebben aan een demissionaire status’, aldus Paul. Wat haar betreft gaan alle lopende trajecten door, zoals die over de toekomst van het onderwijsstelsel, verbetering basisvaardigheden als lezen en schrijven en aanpassingen aan het huidige curriculum. Ook intensivering van lokale samenwerkingen tussenlerarenopleidingen, gemeenten en scholen wil ze uitbouwen. ‘Wat Wiersma heeft ingezet zet ik voort.’ (FD)
………………………………………………………
Omtzigt wil een nieuw regionaal kiesstelsel, hoe ziet hij dat voor zich?
In zijn zoektocht naar een onafhankelijker positie van de Kamer past volgens Omtzigt de invoering van een regionaler kiesstelsel. Hoe zou dat eruitzien?
Omtzigt wil meer authentieke volksvertegenwoordigers met stevige wortels in de eigen regio of stad. De Randstad is nu oververtegenwoordigd in het parlement. ‘Als er aardbevingen in Amsterdam waren geweest en niet in Groningen, was het herstel sneller gegaan’. Hij stelt voor 125 van de 150 Kamerleden voortaan op regionaal niveau te laten kiezen. De overige 25 gaan wel via landelijke lijsten. Nederland wordt dan opgedeeld in provinciale kiesdistricten. Ieder district heeft een vast aantal Kamerzetels te verdelen, afhankelijk van het bevolkingsaantal. Regionale kandidaten voeren campagne voor de stem van de kiezers in hun regio. Dan zijn er nog 25 zetels over. Die worden verdeeld over partijen die het in veel provincies ‘net niet redden’, zodat het stelsel uiteindelijk toch leidt tot evenredige vertegenwoordiging. Het grote voordeel van zo’n systeem is volgens Omtzigt dat Kamerleden zich automatisch meer zullen richten op hun eigen regio. ‘Het betekent dat niet meer de centrale partijen bepalen wie er in de Kamer komt maar dat de politici dat mandaat rechtstreeks bij de kiezers ophalen.’ Hij put daarbij uit eigen ervaring. Nadat het CDA hem jaren geleden had afgevoerd van de lijst, kwam hij toch in de Kamer na een voorkeurscampagne in Overijssel. In Denemarken hebben ze al een dergelijk kiesstelsel, in Zweden is het in de maak. ‘Nu is het van belang hoog in de pikorde van de eigen partij te staan om hoog op de lijst te komen. In zo’n regionaal stelsel wordt meer gekeken wie goed is geweest voor zijn kiezers.’ Politicoloog Tom van der Meer van de UvA wees op de nadelen: ‘Het dwingt alle kiezers tot het uitbrengen van een regionale voorkeursstem. Dat gaat ten koste van de mogelijkheid om een andersoortige voorkeursstem uit te brengen, bijvoorbeeld op basis van waardering voor een politicus, of diens expertise, geslacht, beroepssector, migratieachtergrond of activisme.’ (VK)
…………………………………………………………………….
Timmermans wil ‘aan de macht komen’ voor GroenLinks-PvdA.
Frans Timmermans gaat meedoen aan de Kamerverkiezingen om in het torentje te komen. Daar wond hij geen doekjes om toen hij deze week voor de eerste keer na zijn verkiezing als lijsttrekker de leden toesprak. ‘Onze leden zijn altijd goed in ontzettend gelijk hebben, maar minder goed in gelijk krijgen. Daarvoor moet je aan de macht komen’, sprak hij tegen een juichende zaal. De 62-jarige Limburger werd als lijsttrekker gekozen door 91,8% van de leden van de 2 partijen. Hij zei dat hij van Nederland een land wil maken ‘waar het buitenland weer met bewondering naar kijkt’. En dat ‘we dit land weer op de rails moeten zetten’ door herstel van vertrouwen, in elkaar en in de overheid. Timmermans maakt kans op het premierschap want GroenLinks/PvdA staat in de peilingen in de top drie. Waar nieuwkomers als Omtzigt en Van der Plas die ook hoog scoren in de peilingen geen premier willen worden mikt Timmermans daar wel op. Hij voegde daar direct aan toe dat het ‘niet aan mij is, maar aan de kiezer’. (FD)
……………………………………………………………
Belgische overheid concurreert met spaarrekeningen van banken.
Belgen die een jaar lang geld lenen aan hun overheid krijgen 2,81% rente. Zo wil de regering banken dwingen hun spaarrente te verhogen.
Vanaf donderdag tot en met 1 september kunnen particulieren uit de hele(!) Europese Unie intekenen op dit aantrekkelijke aanbod. Met dit beleggingsproduct gaat de overheid de concurrentie aan met de spaarrekeningen van de banken. Ook bij de zuiderburen bestaat veel ergernis over het feit dat de banken als gevolg van het beleid van de ECB wel de rentes op hun leningen flink hebben verhoogd maar niet die van die op de spaarrekeningen. Bij de Belgische grootbanken ligt de spaarrente op dit ogenblik tussen de 0,9 en 1,5 procent. Volgens vergelijkingswebsite spaargids.be bedraagt de hoogste aangeboden spaarrente in het land nu 2,3%. De hoogste netto rente (dus de opbrengst na het betalen van belasting op ontvangen rente) op de depositorekening met een looptijd van een jaar (en zonder hoog minimumbedrag) is 2 procent. De banken zijn niet blij met de concurrentie van de staat die ze oneerlijk vinden. De regering heeft de belasting op de zogenaamde ‘staatsbon’ verlaagd van 30 naar 15 procent. Op de rente op depositorekeningen die de banken aanbieden blijft de volle 30 procent wel van toepassing. Het Belgische Federaal Agentschap voor de Schuld hoopt een miljard euro op te halen via de uitgifte van de staatsbon maar analisten sluiten niet uit dat het een veelvoud daarvan zal worden. In 2011 schreven Belgen in voor een ongekende 5,7 miljard euro in op dit beleggingsproduct toen het land in diepe crisis verkeerde. (VK)
………………………………………………………..
Huizenprijzen voor tweede maand op rij gestegen, aantal transacties daalt.
De prijzen van koopwoningen zijn vorige maand licht gestegen ten opzichte van juni aldus het CBS. Het gaat om een stijging van 0,5% in juli, nadat in juni de prijzen ook al 0,2% omhoog waren gegaan. Daarmee veren de Nederlandse huizenprijzen weer wat op na maanden van prijsdaling. Vergeleken met juli vorig jaar lagen de prijzen vorige maand nog wel 5,5% lager. Uit de CBS-cijfers komt verder naar voren dat er vorige maand 9% minder woningen van eigenaar wisselden dan in dezelfde maand vorig jaar. Dat de prijzen maandenlang omlaag gingen werd met name veroorzaakt door de snel gestegen rente. De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) meldde begin vorige maand al dat de huizenprijzen opkrabbelden. ‘De dynamiek is weer terug in de woningmarkt’, zo zei voorzitter Lana Gerssen van NVM vakgroep Wonen het toen. Volgens de NVM-cijfers kostte een koopwoning het tweede kwartaal gemiddeld 410.000 euro, 2,8% meer dan in de eerste drie maanden van 2023. Dat was nog wel bijna 9% (!) minder dan een jaar geleden. (NRC)
………………………………………………………
India bereikt als vierde land in de historie de maan en onderzoekt als eerste de zuidpool
De onbemande Indiase Chandrayaan-3maanlander is succesvol geland op de zuidpool van de maan. Daarmee is India het vierde land dat een vaartuig op de maan heeft gezet. De VS, de voormalige Sovjet Un en China gingen het land voor.
De landing is cruciaal voor maanonderzoek, aangezien er niet eerder een vaartuig in het zuidpoolgebied van de maan is geweest. Het is ook een overwinning voor India in de ruimtewedloop met Rusland. Het Russische ruimtevaartuig Loena-25 crashte deze week op het maanoppervlak in eenzelfde poging om op de zuidpool te landen. India bevestigt met deze missie zijn status als ruimtegrootmacht. De landing en daling verliepen automatisch via een algoritme dat een goede landingsplek zocht. Nooit eerder landde een vaartuig op de zuidpool van de maan. Het gebied is door de vele kraters erg ongelijkmatig. Ook is er door een permanente schaduw geen licht. India hoopt op de zuidpool van de maan bevroren water te vinden in de kraters. Dat is dan mogelijk te gebruiken bij toekomstige (bemande) ruimtemissies, bijvoorbeeld als bron van zuur- en brandstof. India was in 2008 al het eerste land dat bewijs voor water op de maan vond met de maanmissie Chandrayaan-1. (FD)
…………………………………………………………
Rusland vernietigde al bijna 300 duizend ton graan.
Rusland blijft luchtaanvallen uitvoeren op Oekraïense graansilo’s en andere infrastructuur die belangrijk is voor de export. Sinds het graanakkoord medio juli ten einde liep, hebben de Russen zo al ongeveer 270 duizend ton graan vernietigd, meldt Oekraïne.
Bij de jongste aanval in de nacht van dinsdag op woensdag, stuurde Rusland verschillende Iraanse kamikazedrones naar de haven van de Zuid-Oekraïense stad Izmajil. De haven verloor daardoor 15% van zijn exportcapaciteit. Ook ging 13 duizend ton graan voornamelijk bedoeld voor Egypte en Roemenië verloren. De aanval toont andermaal aan dat Rusland de graanexport onmogelijk wil maken. De haven van Izmajil is sinds het aflopen van het graanakkoord op 17 juli een belangrijke spil in de Oekraïense graanhandel. Vanwege haar ligging aan de rivier de Donau biedt de haven een exportroute die de Russische blokkades omzeilt: binnenvaarschepen kunnen via de rivierdelta, Roemeense Zwarte Zeehavens bereiken. Volgens minister Koebrakov was de luchtaanval in Izmajil de achtste op een Oekraïense haven in een maand tijd. Vergeleken met de 33 miljoen ton voedsel die Oekraïne vorig jaar dankzij het graanakkoord kon verschepen is 270 duizend ton vernietigd graan niet veel. Maar de schade aan de infrastructuur vormt een groot probleem. Het herstel daarvan kan maanden duren. (VK)
…………………………………………………………….
Nederlandse huishoudens en bedrijven gebruiken minder gas.
In de eerste zes maanden van dit jaar is 10% minder aardgas gebruikt dan in dezelfde periode vorig jaar meldt het CBS. In totaal is er 15,7 miljard kubieke meter aardgas gebruikt in de eerste helft van 2023. Vorig jaar was ook een daling te zien: in 2022 gebruikten Nederlanders een kwart minder aardgas dan in het jaar ervoor, het laagste niveau sinds 1972 (!). De industrie schroefde zijn gasverbruik in de 1e maanden van dit jaar fors terug, met 13% totaal. Het verbruik van de chemische industrie was 18% lager dan in dezelfde periode een jaar eerder. De papierindustrie wist zelfs 34% te besparen. Daarnaast hebben huishoudens goed op hun verwarming en warmwatergebruik gelet: ook het gasverbruik van deze groep daalde met 13%. De daling van het gasverbruik is deels te verklaren doordat de afgelopen winter zachter was dan die daarvoor. Het weer is met name van invloed op het gasverbruik van huishoudens. Maar ook gecorrigeerd voor de temperatuur viel het aardgasgebruik lager uit. Dat komt door de gedragsverandering van de huishoudens en de industrie. Veel industriële bedrijven zijn hun activiteiten anders gaan organiseren, zeker omdat deze sector veel energie nodig heeft. (NRC)
………………………………………………………………..
Nederlander betaalt in EU meeste accijns op benzine, verdere verhoging in verschiet!
Op 1 juli is een deel van de tijdelijke accijnsverlaging teruggedraaid, daarmee steeg de Nederlandse accijns van 65 naar 79 cent per liter benzine. In april 2022 vorig jaar verlaagde de Nederlandse regering de accijns vanwege de snel opende brandstofprijzen. Op 1 januari 2024 zal het restant van de compensatie ongedaan worden gemaakt, dan stijgt de accijns met nog eens 8,7 cent per liter. Tot voor kort stond Italië aan kop in de accijnsranglijst met 73 cent per liter. De accijns is in Nederland nu een stuk hoger dan in buurlanden België (60cent) en Duitsland (65 cent). De minste belasting over benzine betalen autorijders in Bulgarije, Malta, Roemenië en Hongarije. Hongarije duikt met 31 cent zelfs onder het EU-minimumtarief van 36 cent. Dat komt door de wisselkoers van de Hongaarse forint. Bij ongewijzigd beleid zal ook nog de gebruikelijke jaarlijkse indexatie plaatsvinden. Die wordt nu ingeschat op 9,9%. De totale prijsverhoging komt dan op ruim 20 cent per liter. Over accijns wordt ook 21% btw betaald. (VK)
……………………………………………………………
Kan Poetin zijn andere generaals nu nog vertrouwen?
Poetin lijkt de Wagner-top op een bloedige wijze uit de weg te hebben geruimd. Een dictator die zo te werk gaat, schept een gevaarlijke situatie.
Op de tachtigste verjaardag van de tankslag bij Koersk, een voor de Sovjet-Unie gunstig keerpunt in de Tweede Wereldoorlog, straalde Poetin woensdag zelfverzekerdheid uit. Alsof hij in Stalins voetsporen opnieuw de overwinning op Hitler opeiste. Militairen die in Oekraïne hadden gevochten kregen medailles opgespeld. Heldhaftige muziek klonk. Je zou bijna vergeten dat het op diezelfde woensdag precies 2 maanden geleden was dat Prigozjin zijn muiterij tegen de legerleiding in Moskou begon. Maar ieders geheugen werd op een wrede manier opgefrist toen aan het begin van de avond bleek dat het privévliegtuig van Prigozjin was neergestort bij Tver, in de naaste omgeving van Poetins met S-300 luchtafweerraketten verdedigde zomerresidentie in de heuvels van Valdaj. Behalve Prigozjin zijn daarbij ook Oetkin, de oprichter en commandant van de Wagner-groep, en een aantal sleutelfiguren uit de Wagner -organisatie omgekomen. Poetin bevestigde donderdagavond de dood van de Wagner-leider. Enkele uren eerder was ook nog eens het ontslag bekendgemaakt van generaal Sergej Soerovkin, de voormalige tweede man aan het front in Oekraïne en opperbevelhebber van de luchtmacht die sinds het uitdoven van de Wagner-muiterij wegens medeplichtigheid huisarrest had. Twee maanden lang had het Kremlin gewacht. Poetin staat niet bekend als een man van snelle beslissingen. In het geval van een afrekening met Prigozjin was het belangrijk dat hij uitzocht wat de reactie van de Wagner-groep zou zijn. Ook moest hij zich verzekeren van de steun van de krijgsmacht en de veiligheidsdiensten, die tijdens de opmars van Prigozjins manschappen naar Moskou een afwachtende houding hadden aangenomen. Onmiddellijk na afloop van de muiterij leidde dat uitblijven van die steun tot een verzwakking van Poetins positie binnen de elite. De aanslag laat nu in de eerste plaats zien dat er maar een iemand de hoogste baas is: Poetin. De crash staat ook symbool voor de lange arm van het Kremlin, die ieder afvallige weet te bereiken. Vooralsnog lijkt het Kremlin met de bloedige zuivering van de opstandelingen op een macho-manier te hebben gehandeld. Maar daarin schuilt ook een onzekere factor. Want een dictator die in zijn naaste omgeving met het mes rond gaat en bloed wil zien, schept daarmee een gevaarlijke situatie. Het is de vraag in hoeverre Poetin zijn andere generaals nog kan vertrouwen nu er twee om zeep zijn gebracht. Op sociale media roepen de overgebleven Wagner-manschappen al om wraak op ‘de verraders van Rusland’, waarmee ze onmiskenbaar Sjojgoe en Gerasimov bedoelen. Poetin mag zich woensdag dan als de absolute, genadeloze leider hebben gemanifesteerd, hij heeft alle redenen om op zijn hoede te blijven. Want als de messen eenmaal getrokken zijn, snakken die naar bloed. (NRC)
