Nieuwsoverzicht van ma. 23 t/m zo. 29 mei 2022

In een paar minuten op de hoogte van wat er speelt in de wereld? Wij hebben de hoogtepunten op een rij gezet.

Er staan meer bedrijven in de verkoop, maar kopers trappen op de rem. Steeds meer ondernemers zetten hun bedrijf te koop nu de marktomstandigheden onzeker zijn geworden. Ze willen hun slag slaan nu de prijzen nog hoog zijn. Maar kopers worden juist voorzichtiger. De ondernemers die nu hun bedrijf te koop zetten zijn eigenlijk net te laat. Marktlink, dat ondernemers bijstaat bij overnames en bedrijfsverzamelgebouwen: ‘Het werk dat wij onderhanden hebben is 80% meer dan in dezelfde periode vorig jaar en is dus bijna verdubbeld’, zegt Tom Beltman. Hij denkt dat ondernemers eerder willen verkopen, omdat de onzekerheid in de markt toeneemt. Door een tekort aan specialisten in boekenonderzoek neemt ook de doorlooptijd toe. Ondanks die voorzichtigheid van kopers laten de cijfers van de Kamer van Koophandel nog geen duidelijke daling in bedrijfsverkopen zien. Peter Rikhof van overnameplatform Brooks: ‘De markt draait nog als een tierelier, maar het is niet meer volledig een verkopersmarkt waarbij kopers moeten tekenen bij het kruisje.’ (FD)

__________

De WHO verwacht dat er meer gevallen van het apenpokkenvirus zullen opduiken, nu er in veel landen extra wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van het virus dat inmiddels in zeker 12 landen is vastgesteld waar de apenpokken normaal niet voorkomen. Experts noemen de verspreiding van het virus ongebruikelijk. Het virus veroorzaakt een ziekte die doorgaans vervelend maar niet ernstig verloopt en slechts in zeldzame gevallen dodelijk is. De eerste symptomen treden 5 tot 25 dagen na besmetting op en zijn griepachtig. Na een paar dagen verschijnt uitslag, die overgaat in pijnlijke blaasjes die zich vullen met pus. Wie de ziekte heeft gehad is levenslang beschermd. (FD)

__________

De versterking van de afsluitdijk draait uit op een enorme zeperd voor Rijkswaterstaat. De komende jaren betaalt Rijkswaterstaat aan de bouwers BAM, Van Oord en adviesbureau Rebel 238 miljoen euro om het project af te maken. Dat bedrag komt boven op een eerdere tegenvaller van 120 miljoen euro die vorig jaar juni al bekend was gemaakt. (FD)

__________

Oppositiepartij Labor wint de Australische verkiezingen dankzij de klimaatambities. Labor-leider Anthony Albanese heeft de Australische verkiezingen gewonnen, al spant het erom of hij een absolute meerderheid krijgt. De conservatieve premier van dit moment, Scott Morrison, heeft zijn verlies erkend en stapt op als partijleider. Het is voor het eerst in bijna 10 jaar dat de sociaaldemocratische Labor-partij in Australië de verkiezingen wint. Duidelijk is dat de kiezers de conservatieve regering van Morrison hebben afgestraft. Daarbij lijkt klimaatverandering een opmerkelijk grote rol te spelen. Zo verloor zijn partij in enkele districten zetels aan onafhankelijke kandidaten die een speerpunt maken van klimaatbeleid. De regering kenmerkte zich de afgelopen jaren door gebrek aan actie op dit gebied terwijl Australië naar verwachting veel last zal hebben van de klimaatverandering. (VK)

__________

De Nederlandse huizenprijzen stijgen verder. Bestaande woningen werden in april voor 19,7% meer verkocht dan een jaar geleden aldus het CBS. De huizenprijzen zijn nu 96% hoger dan in juni 2013 toen de woningmarkt na de financiële crisis op een dieptepunt was beland. Het aantal woningen dat van eigenaar verandert daalt. In april zijn nog geen 16 duizend transacties geregistreerd, in april vorig jaar waren dit er bijna 19.000. In de eerste 4 maanden van 2022 zijn 59.895 bestaande koopwoningen verkocht, 30 % minder dan in dezelfde periode een jaar eerder. (VK)

__________

De hypotheekrente stijgt en is nu zo’n 3,4%. Dat is ruim 2 keer zo hoog als de 1,5% in januari. Dit blijkt uit cijfers van ‘De Hypotheekshop’. De stijging is de afgelopen week wel iets minder fors dan in de afgelopen maanden, hetgeen kan duiden op een afvlakking van de tarieven. Door de hoge rente zijn korte renteperiodes weer meer in trek. Toen in februari de prijzen flink begonnen te stijgen werd bij driekwart van de afgesloten hypotheken het tarief voor 20 of 30 jaar vastgezet. Nu is dat nog maar iets meer dan de helft, en kiest ruim eenderde van degenen die een hypotheek afsluiten voor een vaste renteperiode van 10 jaar. (VK)

__________

‘SP schond de eigen regels bij verkiezingen’.
Het SP-bestuur had de deelname aan de raadsverkiezingen in Rotterdam niet mogen doordrukken oordeelt een commissie. Het partijbestuur heeft in strijd met de eigen statuten en regels deelname van de partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam doorgedrukt. Een groep Rotterdamse leden had bezwaar gemaakt tegen het besluit van het partijbestuur toch mee te doen, omdat de leden van de Rotterdamse afdeling juist tegen deelname hadden gestemd. Het is hoogst uitzonderlijk dat het partijbestuur van de interne beroepscommissie zo’n forse tik op de vingers krijgt. Om die reden eisen de bezwaarmakers dat een groot deel van het partijbestuur opstapt. De beroepscommissie zelf stelt voor dat het partijbestuur met de betrokkenen in gesprek gaat ‘om de verhoudingen en het vertrouwen in elkaar te herstellen’. Verder draagt de commissie het partijbestuur op om uiterlijk in september met een plan te komen ‘hoe om te gaan met deze en soortgelijke situaties in de toekomst’. (VK)

__________

Biden is bereid Taiwan militair te verdedigen, mocht China het eiland aanvallen. Het is de stevigste uitspraak die Biden tot nu toe deed over de Amerikaanse houding ten aanzien van Taiwans verdediging. Hij wijkt bovendien af van zijn voorgangers, die dubbelzinnig bleven over wat de VS in het geval van een Chinees offensief zouden doen. Het eiland in de Zuid-Chinese Zee beschouwt zichzelf als onafhankelijke democratie, maar China ziet Taiwan als afvallige provincie en beschouwt het eiland als de gevoeligste en belangrijkste kwestie in zijn relatie met de VS. Biden is op zijn eerste bezoek aan Azië sinds hij werd geïnaugureerd in 2021. (FD)

__________

In Den Haag is het verschil tussen destructie en zelfdestructie gevaarlijk klein geworden. Het wantrouwen van de oppositie slaat geregeld over in destructie. Als basis voor parlementaire controle is wantrouwen geen verkeerde houding. Maar het vereist wel zelfrelativering: controleurs moeten ook zichzelf kunnen wantrouwen. Oppositiepolitici imiteren nu mensen als Pieter Omtzigt en Geert Wilders. Dan sprak Azarkan van Denk, een handig politicus, van ‘misdadige spelletjes’ in de ministerraad of ‘dictatoriale trekjes’ bij bewindslieden en was er niemand meer in Den Haag die zei: overdrijf je niet, Farid? Het gevaar van oplopend wantrouwen is kortom reëel. Uitgerekend de Toeslagenaffaire liet het gevolg zien: een overheid die mensen wantrouwt, creëert mensen die het kabinet voortdurend wantrouwen. Dus Kamerleden die het kabinet voortdurend wantrouwen, kunnen weten wat ze oproepen: dat ook zij zelf uiteindelijk gewantrouwd zullen worden. Zo hebben de premier en de oppositie zich vastgedraaid in een giftig spel waarin de overgang van destructie naar zelfdestructie gevaarlijk klein is. En het verrast wel dat een premier die zolang zit, en graag als staatsman de geschiedenis ingaat, niet op de rem gaat staan. Het is zijn taak relaties met de oppositie goed te houden. Als die te lang lijden onder wantrouwen, is dat primair zijn probleem: reden voor bezinning op de eigen rol, niet voor uithalen naar een ander. (Tom Jan Meeus in de NRC)

__________

Chinezen kunnen het land bijna niet meer uit: Beijing vreest een braindrain. Sinds de wekenlange lockdown van Shanghai zijn er steeds meer Chinezen die uit China weg willen. ‘Iedereen voelt dat de situatie slechter wordt.’ Beijing probeert uit alle macht een uittocht te voorkomen: paspoorten worden massaal ingetrokken en reizen naar het buitenland is vrijwel onmogelijk gemaakt. Bronnen melden dat de grenscontroles sterk opgevoerd zijn. En in Leiyang, een stad in Huan, werden eind maart zelfs alle paspoorten ingetrokken: inwoners krijgen ze na de pandemie terug. Stella (23) student informatica in Shanghai: ‘Sinds de sluiting van Sjanghai heb ik de knoop doorgehakt: ik wil weg. Sjanghai is een moderne stad, maar zelfs hier lijden we.’ Mensen zijn hun veiligheidsgevoel kwijt en dat is moeilijk te herstellen. Onder expats wordt een exodus verwacht: 48% wil binnen een jaar weg maar ook zij lopen tegen restricties aan als zij Chinese familie hebben. (VK)

__________

De bekende schoolboekenhandelaar Van Dijk staat in de verkoop nu het diep in de financiële problemen is geraakt. Het moederbedrijf ‘The Learning Network’ heeft de digitaliseringsslag in het onderwijs gemist. Deze eigenaar is daarom op zoek naar een nieuwe aandeelhouder om in het bedrijf te investeren. TLN leed vorig jaar een verlies van 9,6 mln en kan niet meer voldoen aan de afspraken met zijn banken. (FD)

__________

Afgelopen week daalde het aantal patiënten met COVID-19 in het ziekenhuis onder de 500. Begin deze week stond de teller op 424 patiënten, de helft ten opzichte van een maand geleden. De laatste keer dat coronapatiënten zo weinig ziekenhuisbedden bezetten was in juli vorig jaar. (FD)

__________

Airbnb stopt verhuur van vakantiewoningen in China wegens corona vanaf 24 juli. Het Amerikaanse techbedrijf blijft wel uitreizende Chinese toeristen voorlopig nog wel bedienen. Airbnb startte in 2016 met zijn operaties in China, maar kreeg er nooit echt voet aan de grond. (FD)

__________

‘Rusland gebruikt voedsel als wapen’.
Wereldleiders waarschuwen voor de hongersnood die miljoenen bedreigt. Ze zijn afhankelijk van tarwe uit Oekraïne. Rusland blokkeert de export. Rusland gebruikt honger om macht uit te oefenen. Opslagplaatsen worden opzettelijk gebombardeerd. Russische oorlogsschepen blokkeren de export van tarwe, gerst, mais en zonnebloemolie via Oekraïense havens aan de Zwarte Zee. De schaarste die hierdoor ontstaat, zorgt mondiaal voor exploderende tarweprijzen. De kwetsbaarste landen zijn de dupe. Aldus Ursula von der Leyen dinsdag op het World Economic Forum in Davos. Ze verwees naar de Holodomor, de door Stalin gecreëerde hongersnood in Oekraïne in 1932-1933, waarbij miljoenen doden vielen. Von der Leyen riep op tot actie, niet alleen van de EU. ‘Mondiale samenwerking is het tegengif voor de chantage door Rusland.’
De catastrofale gevolgen van de oorlog voor de wereldwijde voedselvoorziening worden voelbaar. De stijgende voedselprijzen zijn een groot probleem geworden. In Libanon zijn de broodprijzen met 70% gestegen. In Egypte, ’s werelds grootste tarwe-importeur, zijn bijna 70 miljoen mensen afhankelijk van brood via een overheidsprogramma. Cruciaal voor de export is de haven van Odessa. Transport over de weg kost weken en kan alleen in kleine volumes. Opheffing van de Russische blokkade van de haven van Odessa is de beste korte termijn-oplossing. Dat gebeurt alleen als de Westerse sancties worden verlicht zegt het Kremlin. Rusland verdient ondertussen goed aan de zelf veroorzaakte crisis. De belangrijkste concurrent is nu uitgeschakeld waardoor de prijzen blijven stijgen. Alleen al aan exportbelasting haalde Rusland dit seizoen 2 miljard dollar binnen. Bovendien kan Poetin van landen politieke steun eisen in ruil voor tarwe. (NRC)

__________

‘Nog onbeschaamder links durven zijn’.
Enthousiast maar behoedzaam proberen partijleiders Jesse Klaver (GroenLinks) en Attje Kuiken (PvdA) de geesten rijp te maken voor een bundeling van krachten. Ze willen de indruk vermijden dat ze iemand iets opdringen. De leden moeten beslissen. Een gezamenlijke fractie in de 1e Kamer? ‘Sommige leden zullen dat te spannend vinden.’ De aanwezigen in de zaal hadden maandagavond tijdens de gezamenlijke ledenbijeenkomst meer vragen dan de tijd toeliet in Luxor Live in Arnhem. Waar de samenwerking tussen de Kamerfracties een besluit van de Kamerfracties zelf was, stralen Klaver en Kuiken nadrukkelijk uit dat de volgende stap aan de leden is. Ze willen de achterban een beetje sturen, maar niets opleggen. Daarvoor zijn er over en weer nog te veel vragen die eerst beantwoord moeten worden. ‘Het mag niet gebeuren dat onze achterbannen zich niet meer thuis voelen bij ons en uitwijken naar de flanken’, waarschuwt Kuiken. ‘Ik ben voor een zorgvuldig proces.’ (VK)

__________

De Nederlandse sancties hebben in het eerste kwartaal van 2022 geen enkele impact gehad op de Russische staatskas. De betalingen aan Rusland zijn juist verdubbeld blijkt uit cijfers van het CBS. Afgelopen maart importeerden Nederlandse bedrijven voor 4,1 miljard euro uit Rusland, vorig jaar maart maar 1,9 miljard euro. Deze stijging komt vooral door de grote prijsstijgingen van gas en olie na de inval in Oekraïne, in volume nam de import nauwelijks toe. (VK)

__________

Gemeenten vergeefs op zoek naar een alternatief voor Russisch gas.
Overheden moeten stoppen met Gazprom, maar er zijn geen nieuwe aanbieders. Volgens het Europese sanctiepakket moeten gemeenten met een Gazprom-contact dit voor 10 oktober opzeggen. 120 Nederlandse gemeenten schrijven deze en komende week een aanbesteding uit voor een nieuwe leverancier. Het wordt een heilloze zoektocht. Als er geen nieuw contract komt, heeft dat direct gevolgen voor de verwarming van publieke gebouwen zoals gemeentehuizen, zwembaden en musea. Gedeputeerde Sietske Poepjes van het CDA wil dat minister Jetten voor een oplossing zorgt. Hij moet de boer op om een energiecontract voor ons te regelen. In de coronatijd zijn ook mondkapjes geregeld voor alle ziekenhuizen en zo’n gezamenlijke aanpak is nodig. Het ministerie zegt dat het werkt aan een ‘ontheffingskader’, zodat gemeenten een ontheffing kunnen krijgen van de sancties en hun Gazprom contract kunnen behouden. Wel wil het ‘terughoudend omgaan met het toepassen’ hiervan. (FD)

__________

Snel je huis te koop, nu de rente stijgt.
De stijgende hypotheekrentes nopen sommige huizenbezitters tot actie. Ze verkopen snel, soms maanden eerder dan gepland, om zeker te weten dat ze een hoge prijs kunnen vangen voor hun huis. ‘Het is toch fijn als je weet hoe je er financieel uitkomt.’ De combinatie van een snel oplopende hypotheekrente en dito inflatie maken hen pessimistisch over de stand van de economie. Dus wat moet je dan met gewenste verhuisplannen? Sommigen gaan daarom over tot actie en hebben hun woning te koop gezet, terwijl ze daar eigenlijk nog geen plannen voor hadden. Makelaars merken meer animo. Waar de rente in oktober nog onder de 1,8% stond voor een hypotheek met een rentevaste periode van 20 jaar, ligt die nu al op 3,7%. Ook vorige week verhoogden de meeste hypotheekaanbieders weer hun tarieven, meldde adviseursgroep Van Bruggen. (FD)

__________

Schiphol wil het aantal vluchten drastisch verminderen. De luchthaven past de regels voor start- en landingsrechten tijdelijk aan om de drukte te beperken. Als vliegtuigmaatschappijen een reserveringstijd onbenut laten kan de concurrent deze niet overnemen. Het aantal ‘slots’ kan deze zomer zelfs afnemen van 126 duizend naar minder dan 90 duizend. Ook KLM neemt maatregelen tegen de aanhoudende drukte. Voor vluchten die tot en met zondag vertrekken van Schiphol beperkt de luchtvaartmaatschappij de ticketverkoop. Er zijn alleen nog tickets voor hogere tarieven te koop, aldus een woordvoerder. KLM wil met de maatregel ‘ruimte creëren voor klanten die hun reis moeten omboeken ‘als gevolg van de chaos op Schiphol. Beveiligers zouden te maken krijgen met huilende, schreeuwende en vechtende passagiers. Afgelopen zondag moest de Marechaussee er zelfs aan te pas komen tijdens een ‘dreigende situatie’ bij de beveiliging vanwege reizigers die hun vlucht dreigden te missen, meldde Schiphol. Sommige luchtvaartmaatschappijen kampen zelf ook met personeelstekorten aan boord. Zo werd vorige week duidelijk dat Transavia dit jaar enkele honderden vluchten schrapt door een tekort aan bemanning. (VK)

__________

‘De vrijblijvendheid is voorbij’.
Het kabinet verplicht gemeenten tot opvang van asielzoekers. Elke gemeente in Nederland wordt vanaf volgend jaar verplicht asielzoekers op te vangen. Het kabinet werkt aan een wet die in januari van kracht moet zijn. ‘Gemeenten die achterblijven, kunnen we daarmee achter de vodden zitten.’ Dat zei staatsecretaris Van der Burg woensdag. ‘Het streven is nog altijd vrijwilligheid. Ik heb steeds gezegd dat ik het een nederlaag zou vinden als we tot dwang moeten overgaan.’ Maar we zijn nu op een punt aanbeland dat we moeten zeggen: ‘U wilt iets niet, maar toch gaat het gebeuren. Het klopt dat het niet goed is voor het draagvlak, maar er is in Nederland ook geen draagvlak om mensen op straat te laten slapen.’ (VK).

__________

Wapenlobby in de VS weet het antwoord al op de moordpartij in de Robb-basisschool in Uvalde in Texas waarbij 19 kinderen en 2 leraren omkwamen: meer wapens! Na het bloedbad op een basisschool in Texas zal de roep om strengere wapenwetgeving in de VS weer klinken maar de recente geschiedenis leert dat dat waarschijnlijk weinig zal uithalen. Veel republikeinen hebben al gepleit voor meer wapens in de klas, maar dan in de zak van de leraar. ’Nergens anders gaan kinderen naar school met het idee dat ze die dag kunnen worden doodgeschoten’. ‘Wat doen we hier eigenlijk’, vroeg de zichtbaar geëmotioneerde democratisch senator Chris Murphy zich af. Hij deed een beroep op zijn collega’s na het bloedbad waar een 18-jarige schutter de 19 kinderen en 2 leraren doodschoot maar hij weet het antwoord waarschijnlijk al: de Amerikaanse politiek gaat niets doen. (Trouw)

__________

Rusland dwingt Oekraïne tot terugtocht in de Donbas.
De strijd om de Donbas is nu in alle hevigheid losgebarsten en Rusland krijgt daarin de overhand, erkennen hooggeplaatste Oekraïners. Rusland is op dit moment aan de winnende hand in de Donbas. Het Oekraïense leger trekt zich in het oosten van het land op verschillende plaatsen terug en met name de provincie Loegansk is nu bijna geheel in Russische handen. ‘Het is duidelijk dat onze jongens zich geleidelijk terugtrekken naar meer versterkte posities’, zei Segi Gaidai de gouverneur van de provincie Logansk. ‘We moeten deze horde tegenhouden’, zei hij over de opmars van de Russen. Hij sloot niet uit dat de Oekraïense militairen nog meer plaatsen moeten opgeven. ‘We moeten deze oorlog winnen, niet deze slag.’ Nog maar 5% van Loegansk staat nu nog onder Oekraïense controle. Ruim een week geleden was dat nog circa 10%. Het spoorwegknooppunt Lyman is grotendeels in Russische handen. De Russen boeken ook terreinwinst rond de steden Severodonetsk en Lisisjansk, waar zwaar wordt gevochten. ‘De komende week wordt beslissend’, aldus Gaidai. (NRC)

__________

De technologiesector zit ineens in de hoek waar de klappen vallen. Veel technologiebedrijven moeten plotseling bezuinigen en reorganiseren. De winstgevendheid lijkt de komende tijd belangrijker dan groei. De oplopende rente leidt vooral in de techsector tot dalende beurskoersen.
De gouden tijden voor de technologiesector zijn voorbij. Groeiden de bomen tijdens de coronapandemie nog tot in de hemel, nu verliezen de techbedrijven honderden miljarden aan beurswaarde. Investeerders vragen bij nieuwe rondes van eenzelfde omvang niet 20% maar 25% van de aandelen. De laatste jaren was er veel concurrentie maar nu is het veel meer aankijken. Ook de privaat gefinancierde startups hebben moeite om aan nieuw kapitaal te komen. Menig bedrijf zet dan ook het mes in de organisatie. De omslag is ook in Nederland merkbaar. ‘We hebben onze bedrijven gewaarschuwd voor een gure periode’, zegt oprichter Laurens Groenendijk van Dutch Founders Fund. Buitenlandse techbedrijven zoals Uber, Snap en Meta (Facebook) nemen al maatregelen. Afgelopen week kwam de ene na de andere reorganisatie in het nieuws: Klara schrapt 700 banen, Gorilla’s 300 en Netflix 150. De Amerikaans techinvesteerder Y Combinator roept bedrijven waarin het investeert op zich voor te bereiden op het ergste. (FD)

__________

Het kabinet maakt 623 mln. euro vrij voor energiebedrijven om de leveringszekerheid van aardgas de komende winter veilig te stellen. Dat bedrag moet energieconcerns verleiden om tegen de huidige hoge prijzen gas in te kopen om op te slaan. Door de oorlog in Oekraïne kan Europa voor zijn gas niet meer vertrouwen op Rusland. Energiebedrijven moeten de gasopslagen deze zomer bijvullen tot een minimum percentage van 80. Dat heeft de EU onlangs bepaald. Meestal is de gasprijs in de zomer laag en kan het gas in de winter tegen een hogere prijs worden verkocht. Van de 623 mln is 406 mln voor energiebedrijven en 217 mln voor de staatsonderneming Energie Beheer Nederland. (FD)

__________

Meer regels onlineverkoop en neprecensies worden verboden. Onlineverkopers moeten zich vanaf zaterdag aan strengere regels houden, zodat consumenten beter beschermd worden als ze iets op een website of via een app kopen. Een nieuwe eis is dat online reviews echt moeten zijn. Verkopers moeten maatregelen treffen om ervoor te zogen dat de beoordelingen ‘de echte ervaring van consumenten weergeven die het product ook daadwerkelijk hebben gebruikt of gekocht’, zo meldt de ACM. Verder moeten ze de consumenten informeren over hoe zij met die beoordeling omgaan: waar komen ze precies vandaan, hoe gaan ze om met negatieve reviews, of is er wellicht sprake van een beloning bij een positieve recensie. Het plaatsen of laten plaatsen via een derde partij van valse beoordelingen en aanbevelingen zowel in de vorm van reviews, likes, views of volgers is onder alle omstandigheden verboden, benadrukt de autoriteit. Eerder werd al bekend dat influencers en bloggers met meer dan 500.000 volgers op bijvoorbeeld You Tube, Instagram of TikTok zich vanaf 1 juli moeten houden aan strengere regels voor reclame. Vanaf dan vallen zij namelijk onder de Mediawet. Volgers moeten dan duidelijk maken of zij niet tegen betaling producten in beeld brengen, anders is het reclame of productplaatsing. (VK)