Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 24 t/m zo 30 juli 2023
‘Veehouderij veroorzaakt €9 mrd schade per jaar’
+ Eerdere schaderamingen kwamen lager uit, op 6 mrd.
+ Taxaties spelen een rol in juridische druk van milieugroepen.
+ LTO erkent kosten maar wijst op de baten van voedselvoorziening.
De 9 mrd is miljarden euro’s meer dan gedacht. Deze kosten komen niet terecht bij de veehouders, de samenleving draait op voor de schade met hogere zorguitgaven en schoonmaakkosten van het milieu. Dit constateert econoom Max van der Sleen in een maatschappelijke kosten-baten analyse. De toegevoegde waarde van de veeteelt is volgens hem €3 mrd gerekend op basis van de cijfers van Wageningen Economic Research. De maatschappelijke schade van de intensieve veehouderij bedraagt daarmee het drievoudige van de economische opbrengst. De lagere schaderamingen van voorheen waren gebaseerd op 6 jaar oude aannames van onderzoeksbureau CE Delft. Volgens Van der Sleen blijkt de werkelijke schade door de intensieve veeteelt de helft hoger dan werd aan genomen. Dat komt volgens hem doordat recent onderzoek meer duidelijkheid heeft gebracht. Ziekmakend fijnstof, verzurend ammoniak uit mest en de klimaateffecten van broeikasgassen uit de agrarische sector hebben nu een hoger prijskaartje gekregen. De schade door emissies in de lucht en in water (plm 1 mrd) zijn nog niet meegerekend. Het schadebedrag van 9 mrd is een minimum. (FD)
_____
Rechtse Partido Popular wint Spaanse verkiezingen.
Partido Popular van Alberto Nunez Feijà³o heeft de Spaanse parlementsverkiezingen gewonnen. De PP wint tussen de 145 en de 150 van de 350 zetels. Mogelijk zal Feijà³o een coalitie vormen met het extreemrechtse Vox.
De verkiezingsuitslag betekent een nederlaag voor zittend premier Pedro Sà¡nchez. Zijn sociaaldemocratische PSOE lijkt tussen de 113 en 118 zetels te gaan behalen. De afgelopen 5 jaar vormde hij een coalitie met het radicaal-linkse Podemos dat is opgegaan in de nieuwe partij Sumar. Radicaal-links stond in de eerste stembuspeilingen op 27 tot 31 zetels, terwijl Vox ergens tussen de 24 en 31 zetels lijkt uit te komen, fors minder dan de 52 zetels bij de vorige verkiezingen. Sanchez heeft gegokt en verloren. Hij verraste vriend en vijand door vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Hij deed dit nadat de sociaaldemocraten eind mei een zware nederlaag hadden geleden bij regionale en lokale verkiezingen. Spanje wacht nu een periode van moeizame onderhandelingen over een nieuwe coalitie onder leiding van de 61-jarige Feijà³o. (VK)
_____
Russische raketten treffen orthodoxe kathedraal Odesa.
De vernieling van de Heilige Transfiguratiekathedraal, werelderfgoed volgens Unesco, heeft internationaal tot grote woede geleid.
Op sociale media gingen beelden rond van het brandende interieur. De kathedraal is onderdeel van het historisch centrum van Odesa, dat begin dit jaar tot werelderfgoed werd verklaard. De fundering van de Kathedraal stamt uit 1794. Het gebedshuis werd in 1936 verwoest onder Stalin en is eind jaren negentig gerestaureerd na de Oekraïense afscheiding van de Sovjet Unie. In 2010 werd het gebouw nog ingewijd door de Russisch-orthodoxe patriarch Kirill, een geestelijk leider die nauwe banden onderhoudt met Poetin.
Oekraïne ziet in de toegenomen aanvallen op Odesa van afgelopen week ‘een poging om de toegang van Oekraïne tot de Zwarte Zee volledig te isoleren’. Havenstad Odesa was de afgelopen weken vaker doelwit. Bij de luchtaanvallen werd 60.000 ton graan vernietigd. Rusland zou Oekraïne er van willen weerhouden graan te exporteren zodat het land zelf een ‘internationaal imperium’ kan worden stelt Oleksi Danilov, secretaris van de Nationale Veiligheidsraad. Hij kondigde een ‘gepaste reactie’ aan op ‘het moorden en de vernieling.’ EU-buitenlandchef Borrell veroordeelde de aanval op het oude centrum van Odesa. Hij
noemde het weer een oorlogsmisdaad en zei dat Rusland al honderden culturele bezienswaardigheden heeft beschadigd in een poging Oekraïne te vernietigen. In Rome vroeg de paus gelovigen zondag te bidden voor vrede voor het lijdende Oekraïne, waar het geweld meer dood en verderf heeft veroorzaakt, vooral ’s nachts in Odesa. (NRC)
_____
China ontvangt groot deel graanexport Oekraïne.
Vorige week zegde Rusland de medewerking op aan het graanakkoord van de VN. Het doel hiervan was de graanexport naar arme landen vanuit door Rusland geblokkeerde Oekraïense havens te hervatten. Maar het meeste graan is naar China en Europa verscheept blijkt uit VN cijfers. Slecht een vijfde ging naar lagere inkomenslanden. Een kwart van de Oekraïense graanexport kwam sinds juli 2022 terecht in China. Spanje was ook een belangrijke bestemming met bijna een vijfde van de oogst. Het arme Egypte, de grootste graanimporteur ter wereld ontving nog geen 5% van het graan. In een jaar tijd is bijna 33 miljoen ton Oekraïens graan onder het VN-akkoord geëxporteerd. Circa de helft is mais – veelal gebruikt voor veevoer – en een kwart bestaat uit tarwe. De export naar Nederland, 6% van het totaal bestond voor twee derde uit mais. De tarweprijs steeg in aanloop naar de Russische inval in Oekraïne flink maar is mede door het VN initiatief daarna weer gedaald. Wereldvoedselorganisatie FAO verwacht dat de graanproductie dit jaar wereldwijd groeit, met mogelijk weer prijsdalingen tot gevolg. (FD)
_____
Israëlisch parlement stemt in met wet die land verscheurt.
Het Israëlische parlement heeft ingestemd met een controversiële wet die de rechterlijke macht beknot. Maandagavond, na de stemming werd op diverse plaatsen gedemonstreerd. Vakbonden overwegen stakingen, duizenden reservisten zeggen het werk neer te leggen.
De wet is een cruciaal onderdeel van een breder pakket omstreden hervormingen dat de Israëlische samenleving al maandenlang verscheurt. Het hooggerechtshof kan voortaan regeringsplannen die het als onredelijk bestempelt niet langer tegenhouden. Het hof geldt als een belangrijke tegenmacht in Israël omdat het land geen grondwet heeft en geen eerste Kamer. De oppositie boycotte de laatste stemming over het wetsvoorstel, dat hierdoor met 64 stemmen voor (van de 120) en 0 stemmen tegen werd aangenomen. Het Witte Huis spreekt van een ‘ongelukkige’ beslissing’. ‘Wij dringen erop aan bij de Israëlische leiders om via politieke dialoog te werken aan consensus’. Netanyahu zegt met de juridische hervorming het volk meer macht te geven: ongekozen rechters kunnen dan immers geen plannen van gekozen volksvertegenwoordigers meer tegenhouden. Maar de oppositie vreest dat de regering ongeremd verregaande en ondoordacht plannen kan doordrukken waar met name minderheden en vrouwen de dupe van worden. Ook vrezen critici de gevolgen nu het hooggerechtshof niet meer kan ingrijpen bij de verdeling van hoge functies. Zo blokkeerde het hof begin dit jaar de aanstelling van Aryeh Deri als minister omdat hij 3 keer is veroordeeld voor belastingontduiking Na de wetswijziging keert Deri, een loyale bondgenoot van Netanyahu naar verwachting snel terug in het kabinet. (VK)
_____
Nauwelijks eten in Nagorno-Karabach.
De Azerbeidzjanen blokkeren de bergpas van Lachin, de enige toegangsweg naar de door Armenen bevolkte enclave Nagorno-Karabach. De schappen in Nagorno-Karabach zijn leeg. Al anderhalve maand komen er geen levensmiddelen meer binnen bij de door Armenen bevolkte enclave in Azerbeidzjan. De Azerbeidzjanen blokkeren de bergpas van Lachin, de enige toegangsweg. De blokkade begon in december, dit jaar werd het gas afgesloten en sinds 5 juni komt er helemaal niets meer langs het checkpoint. Het Rode Kruis mocht tot die tijd nog wel medicijnen, babyvoeding en andere essentiële producten leveren. Bakoe stelt dat bij die leveringen ‘verscheidene soorten smokkelwaar’ zijn aangetroffen zoals mobiele telefoons, sigaretten en benzine waardoor de hulporganisatie ook het gebied niet meer in mag. De meer dan 100.000 inwoners onder wie 30.000 kinderen, zijn nu geïsoleerd en op het randje van massale en fatale gevolgen, stelde de leider van de dé facto onafhankelijke enclave Arayik Harutyunyan. Duizenden Armenen verzamelden zich op het centrale plein van Stepanakert om te demonstreren tegen de blokkade. ‘Waar wachten jullie op?’ vroeg een van de sprekers aan de internationale gemeenschap tijdens de demonstratie. ‘Moeten jullie dagelijks lijken zien op dit plein voordat jullie reageren?’ De ministers van Buitenlandse Zaken van Armenië, Azerbeidzjan en Rusland ontmoeten elkaar volgende week in Moskou om te praten over ‘de-escalatie’ van de situatie. (NRC)
_____
AEX-index sluit na cijferregen af op voorlopig hoogste stand van het jaar.
Beleggers kregen dinsdag een stortvloed aan cijfers over zich heen gestort. Alsof dat niet al voor genoeg reuring op de aandelenmarkten zorgde, kwamen beleidsmakers en politici ook nog met groeiprognoses en beleidsaankondigingen. De Chinese regering bijvoorbeeld nam zich voor de economie aan te zwengelen met een stimuleringsprogramma. De Chinese economie kwakkelt al maanden en de heropleving na corona is tot nu toe uitgebleven. Het voornemen was voldoende om de koersen van fondsen in de staal en luxe sector in beweging te brengen. Analisten van het IMF verwachten dat de wereldeconomie dit jaar iets harder groeit dan waar het eerder op rekende, maar Europa gaat daar nog niet in mee. Gisteren bleek uit de jongste banken enquàªte dat de Europese economie niet immuun is voor hogere beleidsrentes. De vraag naar bedrijfskredieten was in 20 jaar niet zo laag als nu. De AEX sloot dan ook af op de hoogste stand tot nu toe in 2023 op 779,81. (FD)
_____
De grote vraag in Den Haag: Wat doet Omtzigt?
+ Omtzigt zei na val Rutte IV binnen enkele weken duidelijkheid te geven.
+ Een eigen partij kan de electorale verhoudingen flink opschudden.
+ Volgens zijn woordvoerder zal hij ‘niet voor zaterdag beslissen’.
‘Ergens hoop k dat wij in Nederland aan de vooravond van een soort stille revolutie staan’, zei Pieter Omtzigt op 9 juni tijdens een lezing in Leeuwaren. ‘Een revolutie over hoe wij met elkaar omgaan in dit land.’ Maar welke rol ziet het partijloze voormalige CDA-kamerlid voor zich weggelegd in deze strijd voor een betere functionerende overheid, meer bestaanszekerheid en een andere bestuurscultuur. Hij is er nog niet uit. Begin juli gaf hij aan ‘binnen enkele weken’ duidelijkheid te verschaffen over zijn politieke toekomst. Zijn woordvoerder verwacht dat Omtzigt ‘niet voor zaterdag’ een knoop zal doorhakken. Heel politiek Den Haag wacht in spanning af wat Omtzigt gaat doen. I&O research peilde 46 zetels voor de nog niet bestaande partij van Omtzigt. Uit hetzelfde opinieonderzoek blijkt dat hij kiezers aanspreekt van links tot rechts. Zijn deelname gaat ten koste van BBB, VVD, D66, CDA, Christen Unie, PVV, GroenLinks/PvdA, Volt en SP. Grote vraag is nu of Omtzigt zijn electorale potentie gaat aanboren of dat hij de Haagse politiek verlaat. Mocht hij zijn carrià¨re met een eigen partij voortzetten, dan wachten hem intensieve weken. Voor 28 augustus moet hij zijn partijnaam registeren bij de Kiesraad, op 29 oktober met er een kandidatenlijst liggen met daarop tientallen betrouwbare en competente potentiële Kamerleden. Ook zal hij een verkiezingscampagne moeten opstarten. Een belangrijke steunpilaar daarbij is de Stichting Steunfonds Groep Omtzigt, eind 2021 opgericht door een aantal (ex-)CDA’ers onder wie voormalig Tweede Kamerlid Hein Pieper en Matthijs Punter. Zij zamelen geld in, onderhouden zijn website, organiseren lezingen en helpen bij het oprichten van expertgroepen die de politiek agenda moeten helpen verdiepen. Men haalde €214 duizend op blijkt uit het jaarverslag. Naast donaties druppelen de aanmeldingen van vrijwilligers binnen die Omtzigt willen helpen in zijn werk als Kamerlid. Volgens Punter zijn het er ruim honderd. Hoewel het vierkoppig bestuur van de Stichting in nauw contact staat met Omtzigt heeft Punter naar eigen zeggen nog niet ‘het definitieve antwoord’ op de vraag of Omtzigt een eigen partij start. ‘Je hoopt dat zijn plannen en ideeën voor Nederland te horen blijven in de Kamer. Tegelijkertijd leggen de grote aantallen zetels die opiniepeilers hem toedichten ook extra druk op zijn schouders. We moeten niet vergeten dat Pieter recent een burn-out heeft gehad. Ik kan me heel goed voorstellen dat hij hier samen met zijn gezin rustig over wil nadenken.’ (FD)
_____
Rond de Zuidpool lag nog nooit zo weinig ijs als deze winter.
Nog nooit eerder lag er in deze tijd van het jaar zo weinig zee-ijs rond Antarctica. Volgens experts kan dit op de lange duur leiden tot het smelten van landijs waardoor de zeespiegel verder stijgt.
Op de Zuidpool is het nu hartje winter, het jaargetijde waarin het zee-ijs juist flink zou moeten aangroeien. Maar dit jaar blijft die aangroei ver achter. Volgens het KNMI lag er begin deze maand zo’n 2,6 miljoen vierkante kilometer minder ijs op Antarctica dan normaal. Dat is ruim zestig keer het oppervlak van Nederland! Al sinds begin dit jaar verbazen experts zich hierover. In de Antarctische zomer, van januari tot maart, stelden wetenschappers van het Amerikaanse National Sno wand Ice Data Center (NSIDC) vast dat er historisch weinig ijs lag. Daarna groeide het weer wat aan, maar sinds mei gaat dat veel minder snel dan in voorgaande jaren. Dit overstijgt alle records, zegt Roderik van de Wal, hoogleraar zeespiegelstijging. Tot 2016 groeide het zee-ijs in de Antarctische winter ieder jaar vrij stabiel aan, daarna is het omgeslagen. Dit jaar is helemaal uitzonderlijk. De afname van het zee-ijs is zo extreem dat klimaatverandering alleen niet alles kan verklaren, zegt Van de Wal. ‘Als je kijkt wat voor scenario we zouden verwachten door opwarming van het klimaat dan kom je niet uit op deze afname van zee-ijs.’ Volgens hem gaat het waarschijnlijk om een combinatie van factoren. Zo kan ook de terugkeer van El Ninൠvan invloed zijn. Bij dat weerfenomeen, dat zich eens in de twee tot zeven jaar voordoet, is de oppervlaktetemperatuur van de Stille Oceaan rond de evenaar warmer dan normaal. (VK)
_____
‘Poetins populariteit in Afrika intact door antiwestenhouding’
+ In Sint-Petersburg begint de tweede Rusland-Afrikatop.
+ Economische beloften eerste top in 2019 kwam Moskou niet na.
+ Afrika-expert: opblazen graandeal wordt Poetin niet verweten.
De tweede Rusland-Afrikatop begint vandaag in Sint-Petersburg. Beide kanten zullen veel mooie, warme woorden spreken maar er vallen ook plooien glad te strijken. Tijdens een eerdere bijeenkomst in oktober 2019 in Sotsji klapten de toegestroomde regeringsleiders zich de handen blauw tijdens het welkomstwoord van Poetin. Het kon niet op: Moskou zou $20mrd aan schulden kwijtschelden, de handelsbalans met Afrika zou in 5 jaar verdubbelen, tot 40 mrd, en Rusland beloofde flink te investeren in de Afrikaanse gezondheidszorg. De voorstellen vielen in goede aarde bij de bestuurders van het vergeten continent. Maar in 4 jaar tijd is er veel veranderd, Rusland is zijn beloften niet nagekomen’, zegt de Russische historicus en Afrikakenner Irina Filatova telefonisch vanuit Zuid-Afrika. In plaats van $20 mrd extra handel erop te gooien, heeft Rusland die met zo’n 16 mrd beperkt sinds de top in 2019. Daarnaast nemen Afrikaanse landen het Rusland kwalijk dat het vorige week uit de in juli 2022 overeengekomen graandeal met Oekraïne, Turkije en de VN is gestapt. Dat Rusland dat nu heeft opgeblazen zag Kenia als een mes in de rug door Rusland. Het feit dat Rusland vrijwel direct daarna begon met het bestoken van de graanopslag rond de Oekraïense havenstad Odesa zal de stemming in Afrika niet beter op hebben gemaakt. Toch is Poetin nog steeds populair in Afrika zegt Filatova. ‘Dat komt door zijn sterke antiwesterse agenda, een sentiment dat met name in het westen en zuiden van Afrika nog altijd sterk leeft.’ (FD)
_____
Huurauto’s zijn dit jaar goedkoper.
Na jaren van prijsstijgingen zijn de tarieven voor huurauto’s op veel populaire vakantiebestemmingen gedaald. Het maakt wel uit waar je naartoe gaat. Een roadtrip door Italië pakt duurder uit dan eentje in de VS. Kwestie van vraag en aanbod.
Deze zomer erop uit trekken met een huurauto is voordeliger dan vorig jaar. Terwijl huurauto’s in de zomers van 2021 en 2022 enorm in prijs stegen, zijn ze deze vakantieperiode eindelijk goedkoper geworden. Dat komt door een groter aanbod en een meer gespreid toeristenseizoen. In april rekende de autoverhuurbranche nog op een dure zomer. ‘Vorig jaar zagen we het lijntje in de zomer sterk omhoog gegaan, maar dit jaar valt het mee’, zegt Tjeerd Kramer van EasyTerra. In de VS zijn de prijzen het meest gekelderd. Vakantiegangers betalen in Miami 44% minder voor een huurauto dan vorig jaar. In Alicante zijn de prijzen voor een huurauto gedaald met 28, respectievelijk 36%. Vooral in Spanje zit veel concurrentie en dat houdt de prijzen laag. In Scandinavië is geen ruimte voor prijsvechters, omdat er veel minder toeristen zijn dan in Spanje. (VK)
_____
ECB zet rente op hoogste niveau sinds mei 2001: 3,75%
+ Hogere beleidsrente ECB tegen langdurige hoge inflatie.
+ Kans stijgt dat verdere verhogingen niet nodig zijn.
+ De AEX-index, die al in de plus stond, steeg dik 2%.
De langdurig hogere inflatie is voor de Europese Centrale Bank de reden om de beleidsrente verder te verhogen met 25 basispunten naar 3,75%. Dat heeft de centrale bank gisteren besloten. In de geschiedenis van de eurozone heeft de rente één periode eerder zo hoog gestaan, namelijk tussen oktober 2000 en mei 2001. Beleggers interpreteerden uitspraken van Lagarde na het rentebesluit als een signaal dat meer renteverhogingen mogelijk niet nodig zijn. De AEX-index, die al in de plus stond voor de rentestap steeg dik 2%, de grootste dagstijging sinds november vorig jaar. Ook een hogere opening op Wall Street geholpen door een sterk groeicijfer over de Amerikaanse economie, gaf aandelen steun. De euro verloor stevig terrein ten opzichte van de dollar en zakte onder de $1.10. (FD)
_____
Oekraïne breekt in het zuiden door de Russische linies.
Na maanden van militaire terreinwinst lijkt Oekraïne in het zuiden een significante doorbraak te hebben geforceerd. In de regio Zaporizja brak het Oekraïense leger ineens kilometers door de Russische verdedigingslinies heen. Maar of dit de opmaat is naar de hoofdaanval is de vraag.
Zelensky was in zijn dagelijkse toespraak verheugd. In een kleine terzijde aan het einde richtte hij zijn aandacht op het slagveld: ‘Overigens hebben onze jongens aan het front vandaag zeer goede resultaten geboekt. Goed gedaan. Meer details volgen later.’ Het was een opmerkelijk optimistische boodschap na weken waarin Oekraïne toegaf dat het offensief niet opleverde wat velen hadden gehoopt. Terreinwinst werd hooguit gemeten in hectometers. Een grootschalige herovering van bezet gebied bleef uit. Maar daar lijkt deze week verandering in te zijn gekomen. Rusland meldde woensdag dat Oekraïne een grootschalige aanval heeft ingezet in de regio Zaporizja. Met zeker honderd gepantserde voertuigen zou Oekraïne gepoogd hebben de linies te doorbreken. Pentagonbronnen zeiden tegen Amerikaanse media dat dit de hoofdaanval van het offensief is. Of dat inderdaad zo is, is niet zeker, zegt Frans Osinga, hoogleraar krijgswetenschappen in Leiden. Wel staat vast dat dit de grootste aanval van het offensief is tot nu toe, zegt hij. ‘Als de berichten kloppen is Oekraïne 2,5 tot 5 kilometer opgestoomd. Dan hebben we het over significante terreinwinst.’ De opmars vond plaats in de richting van Robotyne. Het is de voorlopige culminatie van een 2 maandenlange uitputtingsslag, aldus Osinga: ‘De afgelopen tijd heeft Oekraïne vooral geprobeerd het Russische verdedigingsvermogen te ondermijnen.’ Oekraïne schakelde zwaar Russisch materieel uit met aanhoudende artillerieaanvallen, ruimde mijnenvelden en ging loopgraaf voor loopgraaf af om Russische infanterie onschadelijk te maken. Osinga: : ‘Zo probeerde Oekraïne ook te ontdekken waar de zwakke plekken zitten in de Russische verdediging. Oekraïne is erg voorzichtig omgesprongen met zijn reserves en het westerse materieel dat ze geleverd hebben gekregen. Er zijn nu berichten dat ze drie bataljons hebben ingezet. Dat maakt 1 brigade. Oekraïne heeft 9 brigades (!) die getraind en bewapend zijn door het Westen. Als de echte hoofdaanval is ingezet verwacht je meerdere brigades die worden ingezet met honderden gepantserde voortuigen.’ De berichten lopen uiteen maar er lijken 30 en 40 gevechtsvoertuigen (Bradley’s en Leopard) ingezet. Bovendien, zegt Osinga, zou je een veel grotere operatie in het achter terrein moeten zien, zoals vrachtwagens die munitie en andere voorraden aanleveren. Zonder een gesmeerde logistieke operatie is elk offensief gedoemd te mislukken. (VK)
_____
Juli lijkt wereldwijd heetste maand ooit te worden.
Twee instituten komen al met de verwachting dat de temperatuur in juli 2023 de hoogste ooit gemeten zal worden.
Juli wordt hoogstwaarschijnlijk de heetste maand ooit wereldwijd gemeten. De eerste drie weken van de zomermaand zijn al de warmste periode van 3 weken op rij ooit vastgelegd en dit blijft vermoedelijk de komende dagen zo. Dat meldden de Copernicus Climate Change Service, een EU-onderzoeksprogramma voor klimaatverandering, en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Aan voorbeelden van de verzengende hitte geen gebrek deze maand: in China werden temperaturen tot 52,2 graden Celsius gemeten en ook in Noord-Afrika kwam het kwik boven de 50 graden uit. In Algerije, Griekenland en Canada legden bosbranden grote gebieden in de as en waren temperaturen ver boven de 40 graden geen uitzondering. De VS, Mexico en grote delen van Europa en Azië zuchtten deze maand onder hittegolven. Maandag 3 juli was al de warmste dag mondiaal ooit gemeten. De 3 daaropvolgende dagen werd dat record dagelijks verbroken. Sinds 6 juli is het 17,23 graden Celsius gemiddeld wereldwijd. Ook werden in juli de hoogste oceaantemperaturen in deze periode van het jaar ooit gemeten. Vorige maand was al de warmste junimaand ooit. Dinsdag verscheen een rapport dat stelde dat de recordtemperaturen in juli op veel plekken ‘vrijwel onmogelijk’ waren geweest zonder door menselijke activiteit veroorzaakte klimaatverandering. Het wordt de heetste maand ooit gemeten tenzij er de komende dagen een nieuwe mini-ijstijd aanbreekt. ‘Alle records worden verpulverd’, aldus secretaris generaal Guterres van de VN. Hij waarschuwt al langer voor de catastrofale gevolgen van verdere klimaatverandering die door hem als ‘klimaathel’ worden omschreven. Donderdag riep hij landen opnieuw op tot ‘onmiddellijke, dramatische actie’ en ‘ambitieuze CO2-emissiereductiedoelen’ om erger te voorkomen! (NRC)
+ Eerdere schaderamingen kwamen lager uit, op 6 mrd.
+ Taxaties spelen een rol in juridische druk van milieugroepen.
+ LTO erkent kosten maar wijst op de baten van voedselvoorziening.
De 9 mrd is miljarden euro’s meer dan gedacht. Deze kosten komen niet terecht bij de veehouders, de samenleving draait op voor de schade met hogere zorguitgaven en schoonmaakkosten van het milieu. Dit constateert econoom Max van der Sleen in een maatschappelijke kosten-baten analyse. De toegevoegde waarde van de veeteelt is volgens hem €3 mrd gerekend op basis van de cijfers van Wageningen Economic Research. De maatschappelijke schade van de intensieve veehouderij bedraagt daarmee het drievoudige van de economische opbrengst. De lagere schaderamingen van voorheen waren gebaseerd op 6 jaar oude aannames van onderzoeksbureau CE Delft. Volgens Van der Sleen blijkt de werkelijke schade door de intensieve veeteelt de helft hoger dan werd aan genomen. Dat komt volgens hem doordat recent onderzoek meer duidelijkheid heeft gebracht. Ziekmakend fijnstof, verzurend ammoniak uit mest en de klimaateffecten van broeikasgassen uit de agrarische sector hebben nu een hoger prijskaartje gekregen. De schade door emissies in de lucht en in water (plm 1 mrd) zijn nog niet meegerekend. Het schadebedrag van 9 mrd is een minimum. (FD)
_____
Rechtse Partido Popular wint Spaanse verkiezingen.
Partido Popular van Alberto Nunez Feijà³o heeft de Spaanse parlementsverkiezingen gewonnen. De PP wint tussen de 145 en de 150 van de 350 zetels. Mogelijk zal Feijà³o een coalitie vormen met het extreemrechtse Vox.
De verkiezingsuitslag betekent een nederlaag voor zittend premier Pedro Sà¡nchez. Zijn sociaaldemocratische PSOE lijkt tussen de 113 en 118 zetels te gaan behalen. De afgelopen 5 jaar vormde hij een coalitie met het radicaal-linkse Podemos dat is opgegaan in de nieuwe partij Sumar. Radicaal-links stond in de eerste stembuspeilingen op 27 tot 31 zetels, terwijl Vox ergens tussen de 24 en 31 zetels lijkt uit te komen, fors minder dan de 52 zetels bij de vorige verkiezingen. Sanchez heeft gegokt en verloren. Hij verraste vriend en vijand door vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Hij deed dit nadat de sociaaldemocraten eind mei een zware nederlaag hadden geleden bij regionale en lokale verkiezingen. Spanje wacht nu een periode van moeizame onderhandelingen over een nieuwe coalitie onder leiding van de 61-jarige Feijà³o. (VK)
_____
Russische raketten treffen orthodoxe kathedraal Odesa.
De vernieling van de Heilige Transfiguratiekathedraal, werelderfgoed volgens Unesco, heeft internationaal tot grote woede geleid.
Op sociale media gingen beelden rond van het brandende interieur. De kathedraal is onderdeel van het historisch centrum van Odesa, dat begin dit jaar tot werelderfgoed werd verklaard. De fundering van de Kathedraal stamt uit 1794. Het gebedshuis werd in 1936 verwoest onder Stalin en is eind jaren negentig gerestaureerd na de Oekraïense afscheiding van de Sovjet Unie. In 2010 werd het gebouw nog ingewijd door de Russisch-orthodoxe patriarch Kirill, een geestelijk leider die nauwe banden onderhoudt met Poetin.
Oekraïne ziet in de toegenomen aanvallen op Odesa van afgelopen week ‘een poging om de toegang van Oekraïne tot de Zwarte Zee volledig te isoleren’. Havenstad Odesa was de afgelopen weken vaker doelwit. Bij de luchtaanvallen werd 60.000 ton graan vernietigd. Rusland zou Oekraïne er van willen weerhouden graan te exporteren zodat het land zelf een ‘internationaal imperium’ kan worden stelt Oleksi Danilov, secretaris van de Nationale Veiligheidsraad. Hij kondigde een ‘gepaste reactie’ aan op ‘het moorden en de vernieling.’ EU-buitenlandchef Borrell veroordeelde de aanval op het oude centrum van Odesa. Hij
noemde het weer een oorlogsmisdaad en zei dat Rusland al honderden culturele bezienswaardigheden heeft beschadigd in een poging Oekraïne te vernietigen. In Rome vroeg de paus gelovigen zondag te bidden voor vrede voor het lijdende Oekraïne, waar het geweld meer dood en verderf heeft veroorzaakt, vooral ’s nachts in Odesa. (NRC)
_____
China ontvangt groot deel graanexport Oekraïne.
Vorige week zegde Rusland de medewerking op aan het graanakkoord van de VN. Het doel hiervan was de graanexport naar arme landen vanuit door Rusland geblokkeerde Oekraïense havens te hervatten. Maar het meeste graan is naar China en Europa verscheept blijkt uit VN cijfers. Slecht een vijfde ging naar lagere inkomenslanden. Een kwart van de Oekraïense graanexport kwam sinds juli 2022 terecht in China. Spanje was ook een belangrijke bestemming met bijna een vijfde van de oogst. Het arme Egypte, de grootste graanimporteur ter wereld ontving nog geen 5% van het graan. In een jaar tijd is bijna 33 miljoen ton Oekraïens graan onder het VN-akkoord geëxporteerd. Circa de helft is mais – veelal gebruikt voor veevoer – en een kwart bestaat uit tarwe. De export naar Nederland, 6% van het totaal bestond voor twee derde uit mais. De tarweprijs steeg in aanloop naar de Russische inval in Oekraïne flink maar is mede door het VN initiatief daarna weer gedaald. Wereldvoedselorganisatie FAO verwacht dat de graanproductie dit jaar wereldwijd groeit, met mogelijk weer prijsdalingen tot gevolg. (FD)
_____
Israëlisch parlement stemt in met wet die land verscheurt.
Het Israëlische parlement heeft ingestemd met een controversiële wet die de rechterlijke macht beknot. Maandagavond, na de stemming werd op diverse plaatsen gedemonstreerd. Vakbonden overwegen stakingen, duizenden reservisten zeggen het werk neer te leggen.
De wet is een cruciaal onderdeel van een breder pakket omstreden hervormingen dat de Israëlische samenleving al maandenlang verscheurt. Het hooggerechtshof kan voortaan regeringsplannen die het als onredelijk bestempelt niet langer tegenhouden. Het hof geldt als een belangrijke tegenmacht in Israël omdat het land geen grondwet heeft en geen eerste Kamer. De oppositie boycotte de laatste stemming over het wetsvoorstel, dat hierdoor met 64 stemmen voor (van de 120) en 0 stemmen tegen werd aangenomen. Het Witte Huis spreekt van een ‘ongelukkige’ beslissing’. ‘Wij dringen erop aan bij de Israëlische leiders om via politieke dialoog te werken aan consensus’. Netanyahu zegt met de juridische hervorming het volk meer macht te geven: ongekozen rechters kunnen dan immers geen plannen van gekozen volksvertegenwoordigers meer tegenhouden. Maar de oppositie vreest dat de regering ongeremd verregaande en ondoordacht plannen kan doordrukken waar met name minderheden en vrouwen de dupe van worden. Ook vrezen critici de gevolgen nu het hooggerechtshof niet meer kan ingrijpen bij de verdeling van hoge functies. Zo blokkeerde het hof begin dit jaar de aanstelling van Aryeh Deri als minister omdat hij 3 keer is veroordeeld voor belastingontduiking Na de wetswijziging keert Deri, een loyale bondgenoot van Netanyahu naar verwachting snel terug in het kabinet. (VK)
_____
Nauwelijks eten in Nagorno-Karabach.
De Azerbeidzjanen blokkeren de bergpas van Lachin, de enige toegangsweg naar de door Armenen bevolkte enclave Nagorno-Karabach. De schappen in Nagorno-Karabach zijn leeg. Al anderhalve maand komen er geen levensmiddelen meer binnen bij de door Armenen bevolkte enclave in Azerbeidzjan. De Azerbeidzjanen blokkeren de bergpas van Lachin, de enige toegangsweg. De blokkade begon in december, dit jaar werd het gas afgesloten en sinds 5 juni komt er helemaal niets meer langs het checkpoint. Het Rode Kruis mocht tot die tijd nog wel medicijnen, babyvoeding en andere essentiële producten leveren. Bakoe stelt dat bij die leveringen ‘verscheidene soorten smokkelwaar’ zijn aangetroffen zoals mobiele telefoons, sigaretten en benzine waardoor de hulporganisatie ook het gebied niet meer in mag. De meer dan 100.000 inwoners onder wie 30.000 kinderen, zijn nu geïsoleerd en op het randje van massale en fatale gevolgen, stelde de leider van de dé facto onafhankelijke enclave Arayik Harutyunyan. Duizenden Armenen verzamelden zich op het centrale plein van Stepanakert om te demonstreren tegen de blokkade. ‘Waar wachten jullie op?’ vroeg een van de sprekers aan de internationale gemeenschap tijdens de demonstratie. ‘Moeten jullie dagelijks lijken zien op dit plein voordat jullie reageren?’ De ministers van Buitenlandse Zaken van Armenië, Azerbeidzjan en Rusland ontmoeten elkaar volgende week in Moskou om te praten over ‘de-escalatie’ van de situatie. (NRC)
_____
AEX-index sluit na cijferregen af op voorlopig hoogste stand van het jaar.
Beleggers kregen dinsdag een stortvloed aan cijfers over zich heen gestort. Alsof dat niet al voor genoeg reuring op de aandelenmarkten zorgde, kwamen beleidsmakers en politici ook nog met groeiprognoses en beleidsaankondigingen. De Chinese regering bijvoorbeeld nam zich voor de economie aan te zwengelen met een stimuleringsprogramma. De Chinese economie kwakkelt al maanden en de heropleving na corona is tot nu toe uitgebleven. Het voornemen was voldoende om de koersen van fondsen in de staal en luxe sector in beweging te brengen. Analisten van het IMF verwachten dat de wereldeconomie dit jaar iets harder groeit dan waar het eerder op rekende, maar Europa gaat daar nog niet in mee. Gisteren bleek uit de jongste banken enquàªte dat de Europese economie niet immuun is voor hogere beleidsrentes. De vraag naar bedrijfskredieten was in 20 jaar niet zo laag als nu. De AEX sloot dan ook af op de hoogste stand tot nu toe in 2023 op 779,81. (FD)
_____
De grote vraag in Den Haag: Wat doet Omtzigt?
+ Omtzigt zei na val Rutte IV binnen enkele weken duidelijkheid te geven.
+ Een eigen partij kan de electorale verhoudingen flink opschudden.
+ Volgens zijn woordvoerder zal hij ‘niet voor zaterdag beslissen’.
‘Ergens hoop k dat wij in Nederland aan de vooravond van een soort stille revolutie staan’, zei Pieter Omtzigt op 9 juni tijdens een lezing in Leeuwaren. ‘Een revolutie over hoe wij met elkaar omgaan in dit land.’ Maar welke rol ziet het partijloze voormalige CDA-kamerlid voor zich weggelegd in deze strijd voor een betere functionerende overheid, meer bestaanszekerheid en een andere bestuurscultuur. Hij is er nog niet uit. Begin juli gaf hij aan ‘binnen enkele weken’ duidelijkheid te verschaffen over zijn politieke toekomst. Zijn woordvoerder verwacht dat Omtzigt ‘niet voor zaterdag’ een knoop zal doorhakken. Heel politiek Den Haag wacht in spanning af wat Omtzigt gaat doen. I&O research peilde 46 zetels voor de nog niet bestaande partij van Omtzigt. Uit hetzelfde opinieonderzoek blijkt dat hij kiezers aanspreekt van links tot rechts. Zijn deelname gaat ten koste van BBB, VVD, D66, CDA, Christen Unie, PVV, GroenLinks/PvdA, Volt en SP. Grote vraag is nu of Omtzigt zijn electorale potentie gaat aanboren of dat hij de Haagse politiek verlaat. Mocht hij zijn carrià¨re met een eigen partij voortzetten, dan wachten hem intensieve weken. Voor 28 augustus moet hij zijn partijnaam registeren bij de Kiesraad, op 29 oktober met er een kandidatenlijst liggen met daarop tientallen betrouwbare en competente potentiële Kamerleden. Ook zal hij een verkiezingscampagne moeten opstarten. Een belangrijke steunpilaar daarbij is de Stichting Steunfonds Groep Omtzigt, eind 2021 opgericht door een aantal (ex-)CDA’ers onder wie voormalig Tweede Kamerlid Hein Pieper en Matthijs Punter. Zij zamelen geld in, onderhouden zijn website, organiseren lezingen en helpen bij het oprichten van expertgroepen die de politiek agenda moeten helpen verdiepen. Men haalde €214 duizend op blijkt uit het jaarverslag. Naast donaties druppelen de aanmeldingen van vrijwilligers binnen die Omtzigt willen helpen in zijn werk als Kamerlid. Volgens Punter zijn het er ruim honderd. Hoewel het vierkoppig bestuur van de Stichting in nauw contact staat met Omtzigt heeft Punter naar eigen zeggen nog niet ‘het definitieve antwoord’ op de vraag of Omtzigt een eigen partij start. ‘Je hoopt dat zijn plannen en ideeën voor Nederland te horen blijven in de Kamer. Tegelijkertijd leggen de grote aantallen zetels die opiniepeilers hem toedichten ook extra druk op zijn schouders. We moeten niet vergeten dat Pieter recent een burn-out heeft gehad. Ik kan me heel goed voorstellen dat hij hier samen met zijn gezin rustig over wil nadenken.’ (FD)
_____
Rond de Zuidpool lag nog nooit zo weinig ijs als deze winter.
Nog nooit eerder lag er in deze tijd van het jaar zo weinig zee-ijs rond Antarctica. Volgens experts kan dit op de lange duur leiden tot het smelten van landijs waardoor de zeespiegel verder stijgt.
Op de Zuidpool is het nu hartje winter, het jaargetijde waarin het zee-ijs juist flink zou moeten aangroeien. Maar dit jaar blijft die aangroei ver achter. Volgens het KNMI lag er begin deze maand zo’n 2,6 miljoen vierkante kilometer minder ijs op Antarctica dan normaal. Dat is ruim zestig keer het oppervlak van Nederland! Al sinds begin dit jaar verbazen experts zich hierover. In de Antarctische zomer, van januari tot maart, stelden wetenschappers van het Amerikaanse National Sno wand Ice Data Center (NSIDC) vast dat er historisch weinig ijs lag. Daarna groeide het weer wat aan, maar sinds mei gaat dat veel minder snel dan in voorgaande jaren. Dit overstijgt alle records, zegt Roderik van de Wal, hoogleraar zeespiegelstijging. Tot 2016 groeide het zee-ijs in de Antarctische winter ieder jaar vrij stabiel aan, daarna is het omgeslagen. Dit jaar is helemaal uitzonderlijk. De afname van het zee-ijs is zo extreem dat klimaatverandering alleen niet alles kan verklaren, zegt Van de Wal. ‘Als je kijkt wat voor scenario we zouden verwachten door opwarming van het klimaat dan kom je niet uit op deze afname van zee-ijs.’ Volgens hem gaat het waarschijnlijk om een combinatie van factoren. Zo kan ook de terugkeer van El Ninൠvan invloed zijn. Bij dat weerfenomeen, dat zich eens in de twee tot zeven jaar voordoet, is de oppervlaktetemperatuur van de Stille Oceaan rond de evenaar warmer dan normaal. (VK)
_____
‘Poetins populariteit in Afrika intact door antiwestenhouding’
+ In Sint-Petersburg begint de tweede Rusland-Afrikatop.
+ Economische beloften eerste top in 2019 kwam Moskou niet na.
+ Afrika-expert: opblazen graandeal wordt Poetin niet verweten.
De tweede Rusland-Afrikatop begint vandaag in Sint-Petersburg. Beide kanten zullen veel mooie, warme woorden spreken maar er vallen ook plooien glad te strijken. Tijdens een eerdere bijeenkomst in oktober 2019 in Sotsji klapten de toegestroomde regeringsleiders zich de handen blauw tijdens het welkomstwoord van Poetin. Het kon niet op: Moskou zou $20mrd aan schulden kwijtschelden, de handelsbalans met Afrika zou in 5 jaar verdubbelen, tot 40 mrd, en Rusland beloofde flink te investeren in de Afrikaanse gezondheidszorg. De voorstellen vielen in goede aarde bij de bestuurders van het vergeten continent. Maar in 4 jaar tijd is er veel veranderd, Rusland is zijn beloften niet nagekomen’, zegt de Russische historicus en Afrikakenner Irina Filatova telefonisch vanuit Zuid-Afrika. In plaats van $20 mrd extra handel erop te gooien, heeft Rusland die met zo’n 16 mrd beperkt sinds de top in 2019. Daarnaast nemen Afrikaanse landen het Rusland kwalijk dat het vorige week uit de in juli 2022 overeengekomen graandeal met Oekraïne, Turkije en de VN is gestapt. Dat Rusland dat nu heeft opgeblazen zag Kenia als een mes in de rug door Rusland. Het feit dat Rusland vrijwel direct daarna begon met het bestoken van de graanopslag rond de Oekraïense havenstad Odesa zal de stemming in Afrika niet beter op hebben gemaakt. Toch is Poetin nog steeds populair in Afrika zegt Filatova. ‘Dat komt door zijn sterke antiwesterse agenda, een sentiment dat met name in het westen en zuiden van Afrika nog altijd sterk leeft.’ (FD)
_____
Huurauto’s zijn dit jaar goedkoper.
Na jaren van prijsstijgingen zijn de tarieven voor huurauto’s op veel populaire vakantiebestemmingen gedaald. Het maakt wel uit waar je naartoe gaat. Een roadtrip door Italië pakt duurder uit dan eentje in de VS. Kwestie van vraag en aanbod.
Deze zomer erop uit trekken met een huurauto is voordeliger dan vorig jaar. Terwijl huurauto’s in de zomers van 2021 en 2022 enorm in prijs stegen, zijn ze deze vakantieperiode eindelijk goedkoper geworden. Dat komt door een groter aanbod en een meer gespreid toeristenseizoen. In april rekende de autoverhuurbranche nog op een dure zomer. ‘Vorig jaar zagen we het lijntje in de zomer sterk omhoog gegaan, maar dit jaar valt het mee’, zegt Tjeerd Kramer van EasyTerra. In de VS zijn de prijzen het meest gekelderd. Vakantiegangers betalen in Miami 44% minder voor een huurauto dan vorig jaar. In Alicante zijn de prijzen voor een huurauto gedaald met 28, respectievelijk 36%. Vooral in Spanje zit veel concurrentie en dat houdt de prijzen laag. In Scandinavië is geen ruimte voor prijsvechters, omdat er veel minder toeristen zijn dan in Spanje. (VK)
_____
ECB zet rente op hoogste niveau sinds mei 2001: 3,75%
+ Hogere beleidsrente ECB tegen langdurige hoge inflatie.
+ Kans stijgt dat verdere verhogingen niet nodig zijn.
+ De AEX-index, die al in de plus stond, steeg dik 2%.
De langdurig hogere inflatie is voor de Europese Centrale Bank de reden om de beleidsrente verder te verhogen met 25 basispunten naar 3,75%. Dat heeft de centrale bank gisteren besloten. In de geschiedenis van de eurozone heeft de rente één periode eerder zo hoog gestaan, namelijk tussen oktober 2000 en mei 2001. Beleggers interpreteerden uitspraken van Lagarde na het rentebesluit als een signaal dat meer renteverhogingen mogelijk niet nodig zijn. De AEX-index, die al in de plus stond voor de rentestap steeg dik 2%, de grootste dagstijging sinds november vorig jaar. Ook een hogere opening op Wall Street geholpen door een sterk groeicijfer over de Amerikaanse economie, gaf aandelen steun. De euro verloor stevig terrein ten opzichte van de dollar en zakte onder de $1.10. (FD)
_____
Oekraïne breekt in het zuiden door de Russische linies.
Na maanden van militaire terreinwinst lijkt Oekraïne in het zuiden een significante doorbraak te hebben geforceerd. In de regio Zaporizja brak het Oekraïense leger ineens kilometers door de Russische verdedigingslinies heen. Maar of dit de opmaat is naar de hoofdaanval is de vraag.
Zelensky was in zijn dagelijkse toespraak verheugd. In een kleine terzijde aan het einde richtte hij zijn aandacht op het slagveld: ‘Overigens hebben onze jongens aan het front vandaag zeer goede resultaten geboekt. Goed gedaan. Meer details volgen later.’ Het was een opmerkelijk optimistische boodschap na weken waarin Oekraïne toegaf dat het offensief niet opleverde wat velen hadden gehoopt. Terreinwinst werd hooguit gemeten in hectometers. Een grootschalige herovering van bezet gebied bleef uit. Maar daar lijkt deze week verandering in te zijn gekomen. Rusland meldde woensdag dat Oekraïne een grootschalige aanval heeft ingezet in de regio Zaporizja. Met zeker honderd gepantserde voertuigen zou Oekraïne gepoogd hebben de linies te doorbreken. Pentagonbronnen zeiden tegen Amerikaanse media dat dit de hoofdaanval van het offensief is. Of dat inderdaad zo is, is niet zeker, zegt Frans Osinga, hoogleraar krijgswetenschappen in Leiden. Wel staat vast dat dit de grootste aanval van het offensief is tot nu toe, zegt hij. ‘Als de berichten kloppen is Oekraïne 2,5 tot 5 kilometer opgestoomd. Dan hebben we het over significante terreinwinst.’ De opmars vond plaats in de richting van Robotyne. Het is de voorlopige culminatie van een 2 maandenlange uitputtingsslag, aldus Osinga: ‘De afgelopen tijd heeft Oekraïne vooral geprobeerd het Russische verdedigingsvermogen te ondermijnen.’ Oekraïne schakelde zwaar Russisch materieel uit met aanhoudende artillerieaanvallen, ruimde mijnenvelden en ging loopgraaf voor loopgraaf af om Russische infanterie onschadelijk te maken. Osinga: : ‘Zo probeerde Oekraïne ook te ontdekken waar de zwakke plekken zitten in de Russische verdediging. Oekraïne is erg voorzichtig omgesprongen met zijn reserves en het westerse materieel dat ze geleverd hebben gekregen. Er zijn nu berichten dat ze drie bataljons hebben ingezet. Dat maakt 1 brigade. Oekraïne heeft 9 brigades (!) die getraind en bewapend zijn door het Westen. Als de echte hoofdaanval is ingezet verwacht je meerdere brigades die worden ingezet met honderden gepantserde voortuigen.’ De berichten lopen uiteen maar er lijken 30 en 40 gevechtsvoertuigen (Bradley’s en Leopard) ingezet. Bovendien, zegt Osinga, zou je een veel grotere operatie in het achter terrein moeten zien, zoals vrachtwagens die munitie en andere voorraden aanleveren. Zonder een gesmeerde logistieke operatie is elk offensief gedoemd te mislukken. (VK)
_____
Juli lijkt wereldwijd heetste maand ooit te worden.
Twee instituten komen al met de verwachting dat de temperatuur in juli 2023 de hoogste ooit gemeten zal worden.
Juli wordt hoogstwaarschijnlijk de heetste maand ooit wereldwijd gemeten. De eerste drie weken van de zomermaand zijn al de warmste periode van 3 weken op rij ooit vastgelegd en dit blijft vermoedelijk de komende dagen zo. Dat meldden de Copernicus Climate Change Service, een EU-onderzoeksprogramma voor klimaatverandering, en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Aan voorbeelden van de verzengende hitte geen gebrek deze maand: in China werden temperaturen tot 52,2 graden Celsius gemeten en ook in Noord-Afrika kwam het kwik boven de 50 graden uit. In Algerije, Griekenland en Canada legden bosbranden grote gebieden in de as en waren temperaturen ver boven de 40 graden geen uitzondering. De VS, Mexico en grote delen van Europa en Azië zuchtten deze maand onder hittegolven. Maandag 3 juli was al de warmste dag mondiaal ooit gemeten. De 3 daaropvolgende dagen werd dat record dagelijks verbroken. Sinds 6 juli is het 17,23 graden Celsius gemiddeld wereldwijd. Ook werden in juli de hoogste oceaantemperaturen in deze periode van het jaar ooit gemeten. Vorige maand was al de warmste junimaand ooit. Dinsdag verscheen een rapport dat stelde dat de recordtemperaturen in juli op veel plekken ‘vrijwel onmogelijk’ waren geweest zonder door menselijke activiteit veroorzaakte klimaatverandering. Het wordt de heetste maand ooit gemeten tenzij er de komende dagen een nieuwe mini-ijstijd aanbreekt. ‘Alle records worden verpulverd’, aldus secretaris generaal Guterres van de VN. Hij waarschuwt al langer voor de catastrofale gevolgen van verdere klimaatverandering die door hem als ‘klimaathel’ worden omschreven. Donderdag riep hij landen opnieuw op tot ‘onmiddellijke, dramatische actie’ en ‘ambitieuze CO2-emissiereductiedoelen’ om erger te voorkomen! (NRC)
