Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma. 24 t/m zo. 30 okt. 2022
-30-10-Diesel.jpg)
Dieseltekort dreigt na ban op Russische olie.
Er zijn grote zorgen dat de komende boycot van Russische olie en olieproducten leidt tot een dieseltekort en nog hogere prijzen aan de pomp. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat werkt daarom aan een Landelijk Crisisplan Olie. In dit plan komen onder andere maatregelen te staan over hoe de olie in geval van schaarste verdeeld wordt.
Op 5 december gaat een Europese ban op de import van Russische olie in, gevolgd door een boycot van Russische olieproducten, zoals diesel, begin volgend jaar. Als de toevoer van Russische olie helemaal stopt, kan een situatie ontstaan met tekorten aan diesel voor de binnenvaart, landbouw en weg- en waterbouw schreef, minister Jetten aan de Tweede Kamer. In 2021 kwam 34% van de ruwe olie die de Nederlandse raffinaderijen verwerken uit Rusland. Veel raffinaderijen zijn ingesteld op die olie. Omschakeling naar een ander type olie kost tijd en investeringen.
De verwachting is dat de prijzen door schaarste gaan oplopen. Zo kopen de VS veel diesel op de internationale markt op. Dieseltankers onderweg van Afrika naar Europa draaien midden op zee om richting VS. (FD)
……………………………………………………………….
China drijft verder af van de wereld door machtsgreep XI.
De partijleider heeft de macht volledig naar zich toegetrokken. De vraag is wat hij met de economie gaat doen.
Van alle scenario’s die vooraf circuleerden over Xi’s machtsconcentratie is zondag het extreemste uitgekomen. Hij kende zichzelf een derde termijn als partijleider toe, in strijd met China’s politieke normen, en vulde het partijbestuur volledig met zijn eigen aanhangers. Omringd door ja-knikkers is zijn macht nu onbegrensd, en kan hij ongehinderd zijn links-nationalistische agenda doordrukken.
Zondag werd in de Grote Hal van het Volk in Beijing het Permanent Comité van het Politbureau gepresenteerd, het hoogste machtsorgaan van China. Dat fungeerde decennialang als collectief bestuur, maar werd zondag gereduceerd tot Xi’s persoonlijke hofhouding. Partijleider en president Xi benoemde uitsluitend trouwe vazallen, en niet 1 gematigde economische stem die ondernemers en investeerders wat zou kunnen geruststellen.
Xi’s benoemingen plaatsten loyaliteit boven competentie. Vooral zijn kandidaat-premier Li Qiang die Sjanghai in een chaotische lockdown stortte is controversieel.
XI heeft nu de volledige controle over de Chinese Communistische Partij (CCP) veroverd en komt daarmee op of zelfs boven het niveau van de beruchte alleenheerser Mao Zedong. In zaterdag goedgekeurde amendementen liet XI zijn positie als ‘kern’ van de CCP en de leidende rol van zijn Xi Jinping Denken in de Partijgrondwet opnemen, samen met termen uit zijn ideologische visie, zoals het herverdelingsconcept ‘gemeenschappelijke welvaart’ of zijn nadruk op een historische ‘missie’. ’We zien nu een eenmansbewind, zijn macht in de partij is onbeperkt’, zegt een anonieme politiek analist. Dit is een replica van de Culturele revolutiegroep uit de tijd van Mao. Zijn aangekondigde ‘begin van een nieuwe weg’ is in feite het begin van een neo-maoïstisch systeem van persoonlijk leiderschap. (VK)
…………………………………………………………….
Honger en ziekte dreigen voor 1,5 miljoen Nigeriaanse kinderen.
In het West-Afrikaanse Nigeria worden meer dan 1,5 miljoen kinderen bedreigd door ziekte, honger en verdrinking als gevolg van de recente overstromingen, stelt Unicef. Volgens de VN-kinderorganisatie hebben in totaal meer dan 2,5 miljoen mensen in Nigeria humanitaire hulp nodig door wat ze de ergste overstromingen van de afgelopen 10 jaar noemt.
In de klimaatrisico-index van Unicef, waarop 163 landen staan, bezet Nigeria de tweede plaats, vlak achter de Centraal-Afrikaanse Republiek. Dat impliceert dat het land een ‘extreem hoog risico’ loopt getroffen te worden door de gevolgen van klimaatverandering.
Nigeria is niet het enige land dat lijdt onder zware regenval en overstromingen. Ook in Tsjaad, Soedan en Zuid-Soedan staan hele regio’s onder water en is er op veel plekken te weinig voedsel en drinkwater. (NRC)
…………………………………………………………..
Zomerse temperaturen duwen gasprijs terug tot onder €100 per megawatuur.
+ Gasprijs daalde maandag tot €93,80 per megawattuur.
+ Dat komt mede door warm najaarsweer in heel Europa.
+ De spotmarkt laat zien dat de angst uit de gasmarkt verdwijnt.
De weergoden zijn de Europese gasconsument dit jaar gunstig gezind. Mede dankzij warm najaarsweer wordt gas snel goedkoper. De prijs van een megawattuur aan gas daalde maandagmiddag tot onder de belangrijke symbolische grens van €100. Dit was voor het eerst sinds medio juni.
Het gaat daarbij om gas voor levering in november, het meest toonaangevende termijncontract. Aan het begin van de middag stond er €93,80 per megawattuur op het bord in Amsterdam, ruim 17% onder het slotniveau de week ervoor. Vergeleken met de piek in augustus staat de future nu ruim 70% lager.
Hoezeer de onrust uit de markt verdwijnt wordt des te meer duidelijk wanneer er naar de spotmarkt wordt gekeken. Gas voor levering over een dag doet nog maar €31,75 per megawattuur tegen €338 op 26 augustus. In het afgelopen decennium lag de dagprijs gemiddeld op een ruime €19.
De prijzen kunnen nog verder omlaag nu het ernaar uitziet dat deze week allerlei weerrecords sneuvelen. Afgelopen week lag de Europese gasconsumptie zo’n 15% onder het langjarige seizoensgemiddelde. De geringere consumptie zorgt er ook voor dat de opslagen verder kunnen vollopen. Gemiddeld zijn de gasopslagen in de EU nu voor 93,4% gevuld tegenover 88,9% een jaar geleden. (FD)
………………………………………………………………..
Rishi Sunak is de nieuwe premier van Groot-Brittannië.
‘Rishi Rich’, zoals zijn bijnaam luidt, is de eerste Britse premier uit een etnische minderheidsgroep. Sunak staat voor een gematigde koers. Hij is ook de rijkste bewoner die 10 Downing Street ooit heeft gehad. Samen met zijn vrouw Akshata zou hij waarschijnlijk de hele straat kunnen opkopen.
Hij is de zoon van Indische immigranten die in de jaren zeventig uit Kenia en Tanzania naar Engeland kwamen. Zijn grootouders komen uit de Indiase deelstaat Punjab. Zijn vader werd arts, zijn moeder apotheker. Ze stuurden Rishi naar Winchester College, een prestigieuze kostschool. Daarna studeerde hij filosofie, politiek en economie in Oxford.
Tijdens zijn MBA-opleiding aan de Stanford University ontmoette hij zijn latere vrouw Akshata Murthy, dochter van een van de rijkste mannen van India: de IT-ondernemer Narayana Murthy.
Sunak heeft zijn miljoenen zelf verdiend. Na zijn studies ging hij werken bij Goldman Sachs, waarna hij 3 jaar lang onder contract stond bij The Children’s Investments Fund, een hedgefonds. Als dertiger was hij inmiddels rijk genoeg om te gaan rentenieren, maar de conservatieve politiek riep. Hij stemde in 2016 voor Brexit en kreeg een bescheiden functie in de regering van May. Onder Johnson volgde zijn doorbraak. In 2020 werd hij de baas van het departement van Financiën.
Na de coronacrisis daalde zijn ster. Tijdens Partygate kreeg hij een boete omdat hij even was aangeschoven bij de kleinschalige viering van Johnson’s verjaardag. Bovendien bleek zijn vrouw gebruik te maken van een speciale regeling waarbij ze alleen belast werd over haar vermogen in haar vaderland. Achter de schermen had hij vaak onenigheid met Johnson die volgens hem, te veel geld uitgaf. Met zijn prudente benadering tot de overheidsfinanciën staat hij in de conservatieve traditie van de partij.
Zijn benoeming is positief ontvangen op de financiële markten. De koers van het Britse pond steeg terwijl de rente op obligaties snel daalde.
‘Ik ben blij dat ik in een land woon waarin een Aziatische Brit het hoogste ambt kan bereiken’, twitterde Labour-afgevaardigde Jess Phillips. ‘Het is iets om trots op te zijn.’
Oud-minister van Financiën Osborn tweette: ‘Laten we trots zijn op ons land waar dit mogelijk is. De Conservatieve partij was ook al verantwoordelijk voor de eerste drie vrouwelijke premiers alsmede de eerste joodse premier.’ (VK)
…………………………………………………………….
Ook ABN en ING bieden weer rente.
Binnenkort krijgen veel Nederlanders weer rente over hun spaargeld. Wie op jacht is naar hoge rentes moet naar het buitenland.
Twee Nederlandse ‘grootbanken’ gaan weer rente aanbieden op spaargeld. Spaarders bij ING krijgen 0,25% rente op spaartegoeden tot 100.000 euro. Over elke euro daarboven krijgen spaarders straks 0,15% waarbij de bovengrens op 1 miljoen euro ligt.
ABN-AMRO doet daar nog een schepje bovenop, door alle spaarders tot 1 miljoen euro 0,25% procent rente te bieden. Zakelijke spaarders en private-banking klanten krijgen rente tot respectievelijk 5 en 10 miljoen euro.
Rabobank ging ABN en ING vorige week voor. Klanten bij de Volksbank, waar SNS, ASN Bank en Regiobank onder vallen moeten nog even geduld hebben.
Wie de hoogste rentes wil zal de grens over moeten. De spaardeposito’s bij het Estlandse Bigbank leveren spaarders op dit moment de hoogste rente op; wie zijn geld voor 10 jaar vast zet krijgt daar 3%. Wie liever een spaarrekening aanhoudt krijgt bij de Franse Renault Bank 0,65% - toch een fors verschil met de 0,25% in Nederland. (NRC)
……………………………………………………..
Pakhuizen liggen overvol omdat de consument het laat afweten.
Bedrijven hebben grote voorraden aangelegd, maar zien vraag sterk inzakken. Nu de consumenten minder geld uitgeven aan nieuwe spullen, liggen opslagloodsen in Nederland overvol met onverkochte producten, zoals laptops, kleding, meubels en gameapparatuur. Het is een nieuw signaal dat de economie een tik kan krijgen.
‘Ik zie een gigantische recessie aankomen’, zegt Kees Kuijken, ceo van logistieke dienstverlener Moov Logistics. Bedrijven hadden het afgelopen jaar al grotere voorraden aangelegd. Nu bederven de hoge inflatie en dure energie de kooplust van consumenten voor bijvoorbeeld een nieuwe televisie.
‘Ik hoor van klanten in de consumentenelektronica dat de vraag met meer dan 50% is gedaald’, zegt Kuijken. ‘De magazijnen zitten tjokvol, ik heb in de afgelopen 10 jaar niet zo’n hoge bezettingsgraad gezien. We zitten in onze loodsen op rond de 90%. Branchegenoot KLG Europe uit Venlo is volgens ceo Erik Loijen voor een klant zelfs uitgeweken naar Frankrijk voor het vinden van opslagruimte. (FD)
………………………………………………………………
Oktober lijkt wel augustus.
Nederland eindigt de maand oktober met temperaturen die beter bij de zomer passen. Zulk warm weer rond deze tijd van het jaar, met temperaturen tot wel 25 graden, is in 16 jaar niet voorgekomen.
Het zijn bijzondere dagen die Nederland dit weekeinde heeft. Het langjarig gemiddelde van eind oktober is 13,3 graden, en daar zà³ ver overheen gaan, dat is beslist ongewoon.
Ongewoon, maar ook weer niet uniek, zegt klimaatwetenschapper Peter Siegmund van het KNMI. Sinds de metingen in De Bilt in 1901 begonnen, kwam het kwik eind oktober viermaal eerder boven de 20 graden. Namelijk in 1937, in 2006 en tweemaal in 2005. ‘Het is aannemelijk dat de kans op dit soort extremen groter wordt. Maar we moeten ook weer niet te snel alles aan het klimaat toeschrijven’, vindt Siegmund.
Op het eerste gezicht is het dan ook gewoon het weer dat opspeelt: een hogedrukgebied boven Midden-Europa, gecombineerd met een lagedrukgebied tussen IJsland en het VK. Samen vormen ze een soort katrollen, die warme lucht via Spanje naar het noorden takelen. Zo’n zuidelijke stroming komt in deze tijd vaker voor zegt KNMI-meteoroloog Jos Diepeveen. (VK)
………………………………………………………
Boerenacties van de baan.
Boerenorganisatie Farmers Defence Force staakt acties en komt met een eigen voorstel om de stikstofproblematiek op te lossen.
Er zijn voorlopig geen harde acties te verwachten van boeren. FDF die zich eerder als felste tegen de kabinetsplannen keerde, heeft besloten te willen praten over een nieuw, eigen plan om de uitstoot van stikstof te reduceren en kwetsbare natuur te beschermen. ‘Wij zitten nu aan tafel en dat willen we nog even zo houden’, zegt FDF-voorman Mark van den Oever.
Het voorstel van FDF behelst een geleidelijke reductie van de uitstoot van stikstof door zowel de landbouw als industrie, bouw en verkeer, zonder harde deadline en zonder gedwongen uitkoop van boeren. ‘Zo kan iedereen weer vooruit en wordt ook de natuur geholpen’, aldus Van den Oever, die spreekt van een ‘eerlijk en rechtvaardig’ voorstel.
Uitgangspunt is de introductie van een nieuwe norm, de zogenoemde stikstofdepositiewaarde; de ‘optelsom’ van de hoeveelheid stikstof die er op 1 juli 2015 neerdaalde door uitstoot van alle genoemde sectoren. Deze depositiewaarde ‘mag nooit meer stijgen’, aldus het voorstel van FDF.
Uitstoot zou op natuurlijke wijze dalen, zonder de deadline in 2030 als boeren zich vrijwillig aanmelden voor stoppersregelingen en door het ‘afromen’ van stikstofruimte met maximaal 30% als die wordt verhandeld. Zo zou een vergunning voor de bouw van 100 woningen nog maar goed zijn voor 70 woningen. Een eenmaal ingezette daling van de stikstofuitstoot kan bovendien niet weer worden omgezet in een stijging, aldus FDF.
‘In plaats van te wachten met het verlagen van de depositie op stikstofgevoelige natuur, beginnen we daar vandaag al mee!’
De vraag is hoe realistisch het voorstel is. De voorgestelde daling is onvoldoende, stelt stikstofprofessor Jan Willem Erisman. ‘Er is in dit voorstel wel sprake van een afname, maar niet de afname die nodig is voor de natuurkwaliteit.’ (NRC)
………………………………………………………………………….
Duitsland beperkt Chinees Belang in terminal Hamburg.
+ In plaats van gewenste 35% mag slechts belang van 24,9%.
+ Expansie China in Europese infrastructuur is punt van zorg.
+ kwestie leidde tot felle debatten binnen de Duitse coalitie.
Duitsland heeft op de valreep ingegrepen bij de aankoop van een belang in een Hamburgse containerterminal door het Chinese Cosco. De scheepvaartonderneming wilde een belang van 35%, maar de Duitse regering gaat alleen akkoord met minder dan 35%.
Cosco gaf in september vorig jaar aan een deel van de terminal te willen kopen, op voorwaarde van politieke goedkeuring. Vorige week donderdag onthulden de Duitse omroepen NDR en WDR dat kanselier Scholtz zijn fiat wilde geven, tegen het advies van 5 ministeries in. Scholtz maakt komende week zijn eerste Chinareis.
Chinese staatsbedrijven verwierven de afgelopen jaren probleemloos belangrijke posities in havens inde Benelux, Frankrijk, Spanje, Italië en Griekenland, maar door de geopolitieke spanningen in de wereld wordt daar nu anders tegen aangekeken. (FD)
…………………………………………………………….
Nederlandse bevolking nadert de grens van 18 miljoen inwoners, vooral door migratie.
De Nederlandse bevolking groeit in rap tempo. Met name door migratie nadert het aantal inwoners in Nederland de grens van 18 miljoen. De oorlog in Oekraïne draagt daaraan bij.
De laatste jaren komt de bevolkingsgroei in Nederland voornamelijk op het conto van een ‘positief migratiesaldo’: er komen meer mensen het land binnen dan dat er vertrekken. Dit jaar kwamen in de eerste 9 maanden per saldo 288.500 inwoners erbij. Dat zijn er ruim twee keer zoveel als in dezelfde periode vorig jaar.
Dat de immigratie dit jaar zo hoog ligt, is mede het gevolg van de oorlog in Oekraïne, blijkt uit cijfers van het CBS. Voor ruim 30% van de bijna 318.000 immigranten was de Russische invasie de reden voor vertrek. Vooral in de eerste maanden na de invasie bereikten relatief veel Oekraïners Nederland.
Zonder de Oekraïense migratie zou de Nederlandse bevolking door migratie tot en met september van dit jaar met 102.500 mensen zijn toegenomen. Vorig jaar lag dat migratiesaldo in dezelfde periode op 80.100. Vooral uit Azië nam het aantal migranten toe.
In totaal telde Nederland begin oktober bijna 17,8 miljoen inwoners. Met het huidige groeitempo duurt het nog een of twee jaar voordat de grens van 18 miljoen wordt bereikt.
De vorige keer dat de teller van het CBS een miljoenengrens passeerde was in maart 2016. De keer daarvoor was aan het begin van deze eeuw.
Volgens Hugo de Jonge is het huidige migratiesaldo niet vol te houden. ‘Er zal altijd migratie zijn en dat is ook nodig maar je ziet nu dat we de spankracht van de samenleving overvragen.’ (VK)
……………………………………………………….
Meerdere recordhoogtes van broeistofgassen in de lucht.
De Wereld Meteorologische Organisatie spreekt over ‘een onheilspellende waarschuwing voor klimaatverandering’!
In 2021 werden recordhoeveelheden van CO2, methaan en lachgas in de lucht gemeten. Naar verwachting zullen over heel 2022 nog hogere concentraties worden vastgesteld van de 3 broeistofgassen die het meest bijdragen aan de opwarming van de aarde. Dat meldt de WMO deze week in een rapport.
Door de toenemende hoeveelheid CO2 in de atmosfeer wordt het steeds moeilijker voor oceanen en landecosystemen om het broeistofgas op te nemen, schrijft de organisatie. CO2 dat volgens de WMO goed is voor twee derde van de opwarming van de aarde, komt met name vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen.
De WMO stipt aan dat een deel van het Amazoneregenwoud in Zuid Amerika inmiddels meer CO2 uitstoot dan het opneemt, waar oceanen ook minder CO2 opnemen door de steeds hogere temperaturen aan de oppervlakte.
‘Het heeft grote negatieve gevolgen voor ons dagelijkse leven en welzijn, voor de toestand van onze planeet en voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen’, zegt secretaris generaal van de WMO Petteri Taalas in een verklaring. Volgens Taalas was het 3 tot 5 miljoen jaar geleden dat de aarde voor het laatst een vergelijkbare CO2-concentratie kende. ‘Maar toen waren er nog geen 7,8 miljard mensen’, schrijft hij.
Volgens de WMO is de hoeveelheid methaangas in de atmosfeer ook ‘dramatisch’ gestegen. Waar deze stijging door komt is niet duidelijk. ‘Het lijkt een gevolg te zijn van zowel biologische als door de mens veroorzaakte processen’, schrijven de onderzoekers, die toevoegen dat wereldwijd de temperaturen zullen blijven stijgen als de uitstoot van broeikasgassen in dit tempo blijft toenemen. ‘We zijn ver uit koers’, aldus Taalas.
‘We moeten onze industriële energie- en vervoerssystemen en onze hele levenswijze herzien. De noodzakelijke veranderingen zijn economisch betaalbaar en technisch mogelijk. Er is geen tijd te verliezen!’ (NRC)
…………………………………………………………
Finale slag om Cherson kan elk moment losbarsten.
+ Russen ontruimen stad die ze eerder veroverden.
+ Dat is geen garantie voor een snelle bevrijding.
+ Poetin zal verlies niet zomaar accepteren.
De Russen gaan grondig te werk bij het ontruimen van de Oekraïense stad Cherson. Niet alleen vele duizenden inwoners werden de afgelopen dagen gedwongen te vertrekken, de Russen namen volgens Kiev ook brandweerwagens, bussen, ambulances en zelfs standbeelden mee. Ook de Russische prins Grigori Potjomkin moest er aan geloven. Sokkel en stoffelijke resten van de in 1791 gestorven voormalige geliefde van tsarina Catharina de Grote zijn geëvacueerd, dieper in bezet gebied, buiten het bereik van de oprukkende Oekraïners. Het zijn allemaal aanwijzingen dat de Russen er rekening mee houden dat zij de controle over de stad verliezen. Maar het betekent niet dat de Russen Cherson zonder slag of stoot zullen verlaten. Het hoofd van de Oekraïense inlichtingendienst Kyrylo Boedanov, waarschuwde deze week dat de ontruiming bedoeld is om zand in de ogen te strooien!
In Cherson zitten de beste Russische troepen, de restanten van het beroepsleger. Die zijn in staat zware verliezen toe te brengen aan het Oekraïense leger, zegt hij. Enkele tienduizenden soldaten staan tegenover elkaar. ‘Oekraïne probeert de Russen systematisch te verzwakken, en als een soort pacman steeds weer een hap uit het bruggenhoofd te nemen’, zegt Mart de Kruif, oud commandant Landstrijdkrachten.
De grootste hap nam het Oekraïense leger begin oktober, toen het de Russen verdreef uit het noordoosten van het gebied. Sindsdien laat Kiev niet veel los over de strijd. Het feit dat de Russen zich nu ook rond de stad zelf ingraven is volgens hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga een aanwijzing dat het Oekraïense leger de stad nadert. (FD)
(Zie ook ‘de oorlog in Oekraïne’ )
……………………………………………………….
Gebruik fossiele brandstoffen loopt eerder terug door oorlog in Oekraïne.
De Russische inval in Oekraïne heeft overheden wereldwijd aangespoord om hun energiebeleid om te gooien. Het gebruik van fossiele brandstoffen neemt nog wel toe maar piekt eerder dan verwacht, aldus een rapport van het Internationaal Energieagentschap.
Een CO2-uitstoot die de pan uit rijst, onverklaarbare methaan erupties, klimaatdoelen die uit zicht verdwijnen: wie de stroom rapporten in aanloop naar de komende klimaattop in Egypte leest, kan haast niet anders dan concluderen dat verdoemenis onafwendbaar is. Maar in de poel van klimaatduisternis verscheen donderdag een onverwacht lichtpuntje in de vorm van een honderden pagina’s tellend rapport: ‘World Energy Outlook’.
De wereld lijkt wakker geschrokken concludeert het rapport: het jaar 2022 gaat de geschiedenis in als een keerpunt in de energietransitie. Overheden hebben wereldwijd hun investeringen verhoogd: wind, zonne-energie en nucleair, al deze vormen van CO2-arme elektriciteitsproductie groeien. Het kolengebruik daalt na een korte piek en gas belandt na een ‘gouden decennium’ op een plateau. De groei van groen is spectaculair. In 2030 zullen de investeringen 40% hoger zijn dan nu, tot 2 biljoen dollar.
Door de inval van Poetin en de wereldwijde energieschokken als gevolg daarvan hebben overheden besloten hun energiekoers massaal te verleggen. Neem de VS die 400 miljard steken in vergroening. Europa dat met ‘Repower EU’ een majeur investeringspakket op tafel legt, evenals China, Japan en India.
Niet langer het klimaat is de belangrijkste reden om te veranderen. ‘Eigen’ groene stroom maakt immers minder afhankelijk van schurkenstaten. Daarna volgt het klimaat en een derde reden is dat landen zich realiseren dat de energietransitie kansen biedt voor nieuwe industrieën met nieuwe banen.
‘Dit is iets om optimistisch over te zijn’, aldus directeur Fatih Birol in een toelichting op het rapport. Het gebruik van fossiel brandstoffen zal in de jaren dertig pieken, eerder dan gedacht. ‘Voor het eerst sinds de industriële revolutie zien we zo’n piek’, zegt Birol. ‘Daarna zet de daling in.’
De oorlog in Oekraïne is dus de treurige aanleiding voor het optimisme. Rusland heeft met zijn inval zijn belangrijkste energieklant Europa verloren. Ruim 75% van Ruslands gas en 50% van de olie ging naar Europa. Daar komt met de sancties een einde aan. (VK)
……………………………………………………………
Onze techsector faciliteert volgens inlichtingendienst Poetins oorlog.
+ Nederlandse hightechbedrijven ondersteunen zonder het te weten Poetins oorlogsmachine.
+ Daarvoor waarschuwt Jan Swillens, hoofd van de MIVD.
+ Dekmantelfirma’s kopen in Nederland technologie om die naar Rusland te smokkelen.
Nederlandse hightechbedrijven verkopen hun technologie aan dekmantelfirma’s die heimelijk worden gecontroleerd door de Russische geheime dienst. Zo leveren ze zonder het te weten cruciale bouwstenen voor de oorlogsmachine in Oekraïne.
Swillens spreekt van een ‘geïnstitutionaliseerd systeem’ van tientallen vennootschappen die zijn opgericht door de Russische militaire inlichtingendienst GRU om westerse sancties te ontwijken. Hun enige doel is in Nederland technologie in te kopen en die naar Rusland te smokkelen voor militaire doeleinden. De ‘oogst’ varieert van microchips tot industriële verf en rubber voor de banden van militaire voertuigen.
‘Dit gebeurt al sinds de annexatie van de Krim, maar met de oorlog in Oekraïne neemt het fors toe’, aldus Swillens. Hij maant de techsector grondiger onderzoek te doen naar klanten en door te vragen naar de werkelijke eindgebruikers.
Volgens een rapport van de Britse denktank Rusi zitten Russische kruisraketten en drones vol met chips van de Nederlandse fabrikanten NXP en Nexperia. Voor de commandovoering op schepen is het Kremlin ook geïnteresseerd in Nederlandse infrarood- en sensortechnologie, zegt veiligheidsadviseur Dani Pronk, ex-MIVD en -AIVD.
In Nederland zijn 3.800 bedrijven met een Russische connectie (Russische eigenaren of bestuurders) geregistreerd. Daarvan bestaat een derde uit financiële holdings waarvan de werkelijke activiteiten lastig zijn te achterhalen. (FD)
………………………………………………………………
(Zie ook de oorlog in Oekraïne )
___________________________________________________________________________
Er zijn grote zorgen dat de komende boycot van Russische olie en olieproducten leidt tot een dieseltekort en nog hogere prijzen aan de pomp. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat werkt daarom aan een Landelijk Crisisplan Olie. In dit plan komen onder andere maatregelen te staan over hoe de olie in geval van schaarste verdeeld wordt.
Op 5 december gaat een Europese ban op de import van Russische olie in, gevolgd door een boycot van Russische olieproducten, zoals diesel, begin volgend jaar. Als de toevoer van Russische olie helemaal stopt, kan een situatie ontstaan met tekorten aan diesel voor de binnenvaart, landbouw en weg- en waterbouw schreef, minister Jetten aan de Tweede Kamer. In 2021 kwam 34% van de ruwe olie die de Nederlandse raffinaderijen verwerken uit Rusland. Veel raffinaderijen zijn ingesteld op die olie. Omschakeling naar een ander type olie kost tijd en investeringen.
De verwachting is dat de prijzen door schaarste gaan oplopen. Zo kopen de VS veel diesel op de internationale markt op. Dieseltankers onderweg van Afrika naar Europa draaien midden op zee om richting VS. (FD)
……………………………………………………………….
China drijft verder af van de wereld door machtsgreep XI.
De partijleider heeft de macht volledig naar zich toegetrokken. De vraag is wat hij met de economie gaat doen.
Van alle scenario’s die vooraf circuleerden over Xi’s machtsconcentratie is zondag het extreemste uitgekomen. Hij kende zichzelf een derde termijn als partijleider toe, in strijd met China’s politieke normen, en vulde het partijbestuur volledig met zijn eigen aanhangers. Omringd door ja-knikkers is zijn macht nu onbegrensd, en kan hij ongehinderd zijn links-nationalistische agenda doordrukken.
Zondag werd in de Grote Hal van het Volk in Beijing het Permanent Comité van het Politbureau gepresenteerd, het hoogste machtsorgaan van China. Dat fungeerde decennialang als collectief bestuur, maar werd zondag gereduceerd tot Xi’s persoonlijke hofhouding. Partijleider en president Xi benoemde uitsluitend trouwe vazallen, en niet 1 gematigde economische stem die ondernemers en investeerders wat zou kunnen geruststellen.
Xi’s benoemingen plaatsten loyaliteit boven competentie. Vooral zijn kandidaat-premier Li Qiang die Sjanghai in een chaotische lockdown stortte is controversieel.
XI heeft nu de volledige controle over de Chinese Communistische Partij (CCP) veroverd en komt daarmee op of zelfs boven het niveau van de beruchte alleenheerser Mao Zedong. In zaterdag goedgekeurde amendementen liet XI zijn positie als ‘kern’ van de CCP en de leidende rol van zijn Xi Jinping Denken in de Partijgrondwet opnemen, samen met termen uit zijn ideologische visie, zoals het herverdelingsconcept ‘gemeenschappelijke welvaart’ of zijn nadruk op een historische ‘missie’. ’We zien nu een eenmansbewind, zijn macht in de partij is onbeperkt’, zegt een anonieme politiek analist. Dit is een replica van de Culturele revolutiegroep uit de tijd van Mao. Zijn aangekondigde ‘begin van een nieuwe weg’ is in feite het begin van een neo-maoïstisch systeem van persoonlijk leiderschap. (VK)
…………………………………………………………….
Honger en ziekte dreigen voor 1,5 miljoen Nigeriaanse kinderen.
In het West-Afrikaanse Nigeria worden meer dan 1,5 miljoen kinderen bedreigd door ziekte, honger en verdrinking als gevolg van de recente overstromingen, stelt Unicef. Volgens de VN-kinderorganisatie hebben in totaal meer dan 2,5 miljoen mensen in Nigeria humanitaire hulp nodig door wat ze de ergste overstromingen van de afgelopen 10 jaar noemt.
In de klimaatrisico-index van Unicef, waarop 163 landen staan, bezet Nigeria de tweede plaats, vlak achter de Centraal-Afrikaanse Republiek. Dat impliceert dat het land een ‘extreem hoog risico’ loopt getroffen te worden door de gevolgen van klimaatverandering.
Nigeria is niet het enige land dat lijdt onder zware regenval en overstromingen. Ook in Tsjaad, Soedan en Zuid-Soedan staan hele regio’s onder water en is er op veel plekken te weinig voedsel en drinkwater. (NRC)
…………………………………………………………..
Zomerse temperaturen duwen gasprijs terug tot onder €100 per megawatuur.
+ Gasprijs daalde maandag tot €93,80 per megawattuur.
+ Dat komt mede door warm najaarsweer in heel Europa.
+ De spotmarkt laat zien dat de angst uit de gasmarkt verdwijnt.
De weergoden zijn de Europese gasconsument dit jaar gunstig gezind. Mede dankzij warm najaarsweer wordt gas snel goedkoper. De prijs van een megawattuur aan gas daalde maandagmiddag tot onder de belangrijke symbolische grens van €100. Dit was voor het eerst sinds medio juni.
Het gaat daarbij om gas voor levering in november, het meest toonaangevende termijncontract. Aan het begin van de middag stond er €93,80 per megawattuur op het bord in Amsterdam, ruim 17% onder het slotniveau de week ervoor. Vergeleken met de piek in augustus staat de future nu ruim 70% lager.
Hoezeer de onrust uit de markt verdwijnt wordt des te meer duidelijk wanneer er naar de spotmarkt wordt gekeken. Gas voor levering over een dag doet nog maar €31,75 per megawattuur tegen €338 op 26 augustus. In het afgelopen decennium lag de dagprijs gemiddeld op een ruime €19.
De prijzen kunnen nog verder omlaag nu het ernaar uitziet dat deze week allerlei weerrecords sneuvelen. Afgelopen week lag de Europese gasconsumptie zo’n 15% onder het langjarige seizoensgemiddelde. De geringere consumptie zorgt er ook voor dat de opslagen verder kunnen vollopen. Gemiddeld zijn de gasopslagen in de EU nu voor 93,4% gevuld tegenover 88,9% een jaar geleden. (FD)
………………………………………………………………..
Rishi Sunak is de nieuwe premier van Groot-Brittannië.
‘Rishi Rich’, zoals zijn bijnaam luidt, is de eerste Britse premier uit een etnische minderheidsgroep. Sunak staat voor een gematigde koers. Hij is ook de rijkste bewoner die 10 Downing Street ooit heeft gehad. Samen met zijn vrouw Akshata zou hij waarschijnlijk de hele straat kunnen opkopen.
Hij is de zoon van Indische immigranten die in de jaren zeventig uit Kenia en Tanzania naar Engeland kwamen. Zijn grootouders komen uit de Indiase deelstaat Punjab. Zijn vader werd arts, zijn moeder apotheker. Ze stuurden Rishi naar Winchester College, een prestigieuze kostschool. Daarna studeerde hij filosofie, politiek en economie in Oxford.
Tijdens zijn MBA-opleiding aan de Stanford University ontmoette hij zijn latere vrouw Akshata Murthy, dochter van een van de rijkste mannen van India: de IT-ondernemer Narayana Murthy.
Sunak heeft zijn miljoenen zelf verdiend. Na zijn studies ging hij werken bij Goldman Sachs, waarna hij 3 jaar lang onder contract stond bij The Children’s Investments Fund, een hedgefonds. Als dertiger was hij inmiddels rijk genoeg om te gaan rentenieren, maar de conservatieve politiek riep. Hij stemde in 2016 voor Brexit en kreeg een bescheiden functie in de regering van May. Onder Johnson volgde zijn doorbraak. In 2020 werd hij de baas van het departement van Financiën.
Na de coronacrisis daalde zijn ster. Tijdens Partygate kreeg hij een boete omdat hij even was aangeschoven bij de kleinschalige viering van Johnson’s verjaardag. Bovendien bleek zijn vrouw gebruik te maken van een speciale regeling waarbij ze alleen belast werd over haar vermogen in haar vaderland. Achter de schermen had hij vaak onenigheid met Johnson die volgens hem, te veel geld uitgaf. Met zijn prudente benadering tot de overheidsfinanciën staat hij in de conservatieve traditie van de partij.
Zijn benoeming is positief ontvangen op de financiële markten. De koers van het Britse pond steeg terwijl de rente op obligaties snel daalde.
‘Ik ben blij dat ik in een land woon waarin een Aziatische Brit het hoogste ambt kan bereiken’, twitterde Labour-afgevaardigde Jess Phillips. ‘Het is iets om trots op te zijn.’
Oud-minister van Financiën Osborn tweette: ‘Laten we trots zijn op ons land waar dit mogelijk is. De Conservatieve partij was ook al verantwoordelijk voor de eerste drie vrouwelijke premiers alsmede de eerste joodse premier.’ (VK)
…………………………………………………………….
Ook ABN en ING bieden weer rente.
Binnenkort krijgen veel Nederlanders weer rente over hun spaargeld. Wie op jacht is naar hoge rentes moet naar het buitenland.
Twee Nederlandse ‘grootbanken’ gaan weer rente aanbieden op spaargeld. Spaarders bij ING krijgen 0,25% rente op spaartegoeden tot 100.000 euro. Over elke euro daarboven krijgen spaarders straks 0,15% waarbij de bovengrens op 1 miljoen euro ligt.
ABN-AMRO doet daar nog een schepje bovenop, door alle spaarders tot 1 miljoen euro 0,25% procent rente te bieden. Zakelijke spaarders en private-banking klanten krijgen rente tot respectievelijk 5 en 10 miljoen euro.
Rabobank ging ABN en ING vorige week voor. Klanten bij de Volksbank, waar SNS, ASN Bank en Regiobank onder vallen moeten nog even geduld hebben.
Wie de hoogste rentes wil zal de grens over moeten. De spaardeposito’s bij het Estlandse Bigbank leveren spaarders op dit moment de hoogste rente op; wie zijn geld voor 10 jaar vast zet krijgt daar 3%. Wie liever een spaarrekening aanhoudt krijgt bij de Franse Renault Bank 0,65% - toch een fors verschil met de 0,25% in Nederland. (NRC)
……………………………………………………..
Pakhuizen liggen overvol omdat de consument het laat afweten.
Bedrijven hebben grote voorraden aangelegd, maar zien vraag sterk inzakken. Nu de consumenten minder geld uitgeven aan nieuwe spullen, liggen opslagloodsen in Nederland overvol met onverkochte producten, zoals laptops, kleding, meubels en gameapparatuur. Het is een nieuw signaal dat de economie een tik kan krijgen.
‘Ik zie een gigantische recessie aankomen’, zegt Kees Kuijken, ceo van logistieke dienstverlener Moov Logistics. Bedrijven hadden het afgelopen jaar al grotere voorraden aangelegd. Nu bederven de hoge inflatie en dure energie de kooplust van consumenten voor bijvoorbeeld een nieuwe televisie.
‘Ik hoor van klanten in de consumentenelektronica dat de vraag met meer dan 50% is gedaald’, zegt Kuijken. ‘De magazijnen zitten tjokvol, ik heb in de afgelopen 10 jaar niet zo’n hoge bezettingsgraad gezien. We zitten in onze loodsen op rond de 90%. Branchegenoot KLG Europe uit Venlo is volgens ceo Erik Loijen voor een klant zelfs uitgeweken naar Frankrijk voor het vinden van opslagruimte. (FD)
………………………………………………………………
Oktober lijkt wel augustus.
Nederland eindigt de maand oktober met temperaturen die beter bij de zomer passen. Zulk warm weer rond deze tijd van het jaar, met temperaturen tot wel 25 graden, is in 16 jaar niet voorgekomen.
Het zijn bijzondere dagen die Nederland dit weekeinde heeft. Het langjarig gemiddelde van eind oktober is 13,3 graden, en daar zà³ ver overheen gaan, dat is beslist ongewoon.
Ongewoon, maar ook weer niet uniek, zegt klimaatwetenschapper Peter Siegmund van het KNMI. Sinds de metingen in De Bilt in 1901 begonnen, kwam het kwik eind oktober viermaal eerder boven de 20 graden. Namelijk in 1937, in 2006 en tweemaal in 2005. ‘Het is aannemelijk dat de kans op dit soort extremen groter wordt. Maar we moeten ook weer niet te snel alles aan het klimaat toeschrijven’, vindt Siegmund.
Op het eerste gezicht is het dan ook gewoon het weer dat opspeelt: een hogedrukgebied boven Midden-Europa, gecombineerd met een lagedrukgebied tussen IJsland en het VK. Samen vormen ze een soort katrollen, die warme lucht via Spanje naar het noorden takelen. Zo’n zuidelijke stroming komt in deze tijd vaker voor zegt KNMI-meteoroloog Jos Diepeveen. (VK)
………………………………………………………
Boerenacties van de baan.
Boerenorganisatie Farmers Defence Force staakt acties en komt met een eigen voorstel om de stikstofproblematiek op te lossen.
Er zijn voorlopig geen harde acties te verwachten van boeren. FDF die zich eerder als felste tegen de kabinetsplannen keerde, heeft besloten te willen praten over een nieuw, eigen plan om de uitstoot van stikstof te reduceren en kwetsbare natuur te beschermen. ‘Wij zitten nu aan tafel en dat willen we nog even zo houden’, zegt FDF-voorman Mark van den Oever.
Het voorstel van FDF behelst een geleidelijke reductie van de uitstoot van stikstof door zowel de landbouw als industrie, bouw en verkeer, zonder harde deadline en zonder gedwongen uitkoop van boeren. ‘Zo kan iedereen weer vooruit en wordt ook de natuur geholpen’, aldus Van den Oever, die spreekt van een ‘eerlijk en rechtvaardig’ voorstel.
Uitgangspunt is de introductie van een nieuwe norm, de zogenoemde stikstofdepositiewaarde; de ‘optelsom’ van de hoeveelheid stikstof die er op 1 juli 2015 neerdaalde door uitstoot van alle genoemde sectoren. Deze depositiewaarde ‘mag nooit meer stijgen’, aldus het voorstel van FDF.
Uitstoot zou op natuurlijke wijze dalen, zonder de deadline in 2030 als boeren zich vrijwillig aanmelden voor stoppersregelingen en door het ‘afromen’ van stikstofruimte met maximaal 30% als die wordt verhandeld. Zo zou een vergunning voor de bouw van 100 woningen nog maar goed zijn voor 70 woningen. Een eenmaal ingezette daling van de stikstofuitstoot kan bovendien niet weer worden omgezet in een stijging, aldus FDF.
‘In plaats van te wachten met het verlagen van de depositie op stikstofgevoelige natuur, beginnen we daar vandaag al mee!’
De vraag is hoe realistisch het voorstel is. De voorgestelde daling is onvoldoende, stelt stikstofprofessor Jan Willem Erisman. ‘Er is in dit voorstel wel sprake van een afname, maar niet de afname die nodig is voor de natuurkwaliteit.’ (NRC)
………………………………………………………………………….
Duitsland beperkt Chinees Belang in terminal Hamburg.
+ In plaats van gewenste 35% mag slechts belang van 24,9%.
+ Expansie China in Europese infrastructuur is punt van zorg.
+ kwestie leidde tot felle debatten binnen de Duitse coalitie.
Duitsland heeft op de valreep ingegrepen bij de aankoop van een belang in een Hamburgse containerterminal door het Chinese Cosco. De scheepvaartonderneming wilde een belang van 35%, maar de Duitse regering gaat alleen akkoord met minder dan 35%.
Cosco gaf in september vorig jaar aan een deel van de terminal te willen kopen, op voorwaarde van politieke goedkeuring. Vorige week donderdag onthulden de Duitse omroepen NDR en WDR dat kanselier Scholtz zijn fiat wilde geven, tegen het advies van 5 ministeries in. Scholtz maakt komende week zijn eerste Chinareis.
Chinese staatsbedrijven verwierven de afgelopen jaren probleemloos belangrijke posities in havens inde Benelux, Frankrijk, Spanje, Italië en Griekenland, maar door de geopolitieke spanningen in de wereld wordt daar nu anders tegen aangekeken. (FD)
…………………………………………………………….
Nederlandse bevolking nadert de grens van 18 miljoen inwoners, vooral door migratie.
De Nederlandse bevolking groeit in rap tempo. Met name door migratie nadert het aantal inwoners in Nederland de grens van 18 miljoen. De oorlog in Oekraïne draagt daaraan bij.
De laatste jaren komt de bevolkingsgroei in Nederland voornamelijk op het conto van een ‘positief migratiesaldo’: er komen meer mensen het land binnen dan dat er vertrekken. Dit jaar kwamen in de eerste 9 maanden per saldo 288.500 inwoners erbij. Dat zijn er ruim twee keer zoveel als in dezelfde periode vorig jaar.
Dat de immigratie dit jaar zo hoog ligt, is mede het gevolg van de oorlog in Oekraïne, blijkt uit cijfers van het CBS. Voor ruim 30% van de bijna 318.000 immigranten was de Russische invasie de reden voor vertrek. Vooral in de eerste maanden na de invasie bereikten relatief veel Oekraïners Nederland.
Zonder de Oekraïense migratie zou de Nederlandse bevolking door migratie tot en met september van dit jaar met 102.500 mensen zijn toegenomen. Vorig jaar lag dat migratiesaldo in dezelfde periode op 80.100. Vooral uit Azië nam het aantal migranten toe.
In totaal telde Nederland begin oktober bijna 17,8 miljoen inwoners. Met het huidige groeitempo duurt het nog een of twee jaar voordat de grens van 18 miljoen wordt bereikt.
De vorige keer dat de teller van het CBS een miljoenengrens passeerde was in maart 2016. De keer daarvoor was aan het begin van deze eeuw.
Volgens Hugo de Jonge is het huidige migratiesaldo niet vol te houden. ‘Er zal altijd migratie zijn en dat is ook nodig maar je ziet nu dat we de spankracht van de samenleving overvragen.’ (VK)
……………………………………………………….
Meerdere recordhoogtes van broeistofgassen in de lucht.
De Wereld Meteorologische Organisatie spreekt over ‘een onheilspellende waarschuwing voor klimaatverandering’!
In 2021 werden recordhoeveelheden van CO2, methaan en lachgas in de lucht gemeten. Naar verwachting zullen over heel 2022 nog hogere concentraties worden vastgesteld van de 3 broeistofgassen die het meest bijdragen aan de opwarming van de aarde. Dat meldt de WMO deze week in een rapport.
Door de toenemende hoeveelheid CO2 in de atmosfeer wordt het steeds moeilijker voor oceanen en landecosystemen om het broeistofgas op te nemen, schrijft de organisatie. CO2 dat volgens de WMO goed is voor twee derde van de opwarming van de aarde, komt met name vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen.
De WMO stipt aan dat een deel van het Amazoneregenwoud in Zuid Amerika inmiddels meer CO2 uitstoot dan het opneemt, waar oceanen ook minder CO2 opnemen door de steeds hogere temperaturen aan de oppervlakte.
‘Het heeft grote negatieve gevolgen voor ons dagelijkse leven en welzijn, voor de toestand van onze planeet en voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen’, zegt secretaris generaal van de WMO Petteri Taalas in een verklaring. Volgens Taalas was het 3 tot 5 miljoen jaar geleden dat de aarde voor het laatst een vergelijkbare CO2-concentratie kende. ‘Maar toen waren er nog geen 7,8 miljard mensen’, schrijft hij.
Volgens de WMO is de hoeveelheid methaangas in de atmosfeer ook ‘dramatisch’ gestegen. Waar deze stijging door komt is niet duidelijk. ‘Het lijkt een gevolg te zijn van zowel biologische als door de mens veroorzaakte processen’, schrijven de onderzoekers, die toevoegen dat wereldwijd de temperaturen zullen blijven stijgen als de uitstoot van broeikasgassen in dit tempo blijft toenemen. ‘We zijn ver uit koers’, aldus Taalas.
‘We moeten onze industriële energie- en vervoerssystemen en onze hele levenswijze herzien. De noodzakelijke veranderingen zijn economisch betaalbaar en technisch mogelijk. Er is geen tijd te verliezen!’ (NRC)
…………………………………………………………
Finale slag om Cherson kan elk moment losbarsten.
+ Russen ontruimen stad die ze eerder veroverden.
+ Dat is geen garantie voor een snelle bevrijding.
+ Poetin zal verlies niet zomaar accepteren.
De Russen gaan grondig te werk bij het ontruimen van de Oekraïense stad Cherson. Niet alleen vele duizenden inwoners werden de afgelopen dagen gedwongen te vertrekken, de Russen namen volgens Kiev ook brandweerwagens, bussen, ambulances en zelfs standbeelden mee. Ook de Russische prins Grigori Potjomkin moest er aan geloven. Sokkel en stoffelijke resten van de in 1791 gestorven voormalige geliefde van tsarina Catharina de Grote zijn geëvacueerd, dieper in bezet gebied, buiten het bereik van de oprukkende Oekraïners. Het zijn allemaal aanwijzingen dat de Russen er rekening mee houden dat zij de controle over de stad verliezen. Maar het betekent niet dat de Russen Cherson zonder slag of stoot zullen verlaten. Het hoofd van de Oekraïense inlichtingendienst Kyrylo Boedanov, waarschuwde deze week dat de ontruiming bedoeld is om zand in de ogen te strooien!
In Cherson zitten de beste Russische troepen, de restanten van het beroepsleger. Die zijn in staat zware verliezen toe te brengen aan het Oekraïense leger, zegt hij. Enkele tienduizenden soldaten staan tegenover elkaar. ‘Oekraïne probeert de Russen systematisch te verzwakken, en als een soort pacman steeds weer een hap uit het bruggenhoofd te nemen’, zegt Mart de Kruif, oud commandant Landstrijdkrachten.
De grootste hap nam het Oekraïense leger begin oktober, toen het de Russen verdreef uit het noordoosten van het gebied. Sindsdien laat Kiev niet veel los over de strijd. Het feit dat de Russen zich nu ook rond de stad zelf ingraven is volgens hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga een aanwijzing dat het Oekraïense leger de stad nadert. (FD)
(Zie ook ‘de oorlog in Oekraïne’ )
……………………………………………………….
Gebruik fossiele brandstoffen loopt eerder terug door oorlog in Oekraïne.
De Russische inval in Oekraïne heeft overheden wereldwijd aangespoord om hun energiebeleid om te gooien. Het gebruik van fossiele brandstoffen neemt nog wel toe maar piekt eerder dan verwacht, aldus een rapport van het Internationaal Energieagentschap.
Een CO2-uitstoot die de pan uit rijst, onverklaarbare methaan erupties, klimaatdoelen die uit zicht verdwijnen: wie de stroom rapporten in aanloop naar de komende klimaattop in Egypte leest, kan haast niet anders dan concluderen dat verdoemenis onafwendbaar is. Maar in de poel van klimaatduisternis verscheen donderdag een onverwacht lichtpuntje in de vorm van een honderden pagina’s tellend rapport: ‘World Energy Outlook’.
De wereld lijkt wakker geschrokken concludeert het rapport: het jaar 2022 gaat de geschiedenis in als een keerpunt in de energietransitie. Overheden hebben wereldwijd hun investeringen verhoogd: wind, zonne-energie en nucleair, al deze vormen van CO2-arme elektriciteitsproductie groeien. Het kolengebruik daalt na een korte piek en gas belandt na een ‘gouden decennium’ op een plateau. De groei van groen is spectaculair. In 2030 zullen de investeringen 40% hoger zijn dan nu, tot 2 biljoen dollar.
Door de inval van Poetin en de wereldwijde energieschokken als gevolg daarvan hebben overheden besloten hun energiekoers massaal te verleggen. Neem de VS die 400 miljard steken in vergroening. Europa dat met ‘Repower EU’ een majeur investeringspakket op tafel legt, evenals China, Japan en India.
Niet langer het klimaat is de belangrijkste reden om te veranderen. ‘Eigen’ groene stroom maakt immers minder afhankelijk van schurkenstaten. Daarna volgt het klimaat en een derde reden is dat landen zich realiseren dat de energietransitie kansen biedt voor nieuwe industrieën met nieuwe banen.
‘Dit is iets om optimistisch over te zijn’, aldus directeur Fatih Birol in een toelichting op het rapport. Het gebruik van fossiel brandstoffen zal in de jaren dertig pieken, eerder dan gedacht. ‘Voor het eerst sinds de industriële revolutie zien we zo’n piek’, zegt Birol. ‘Daarna zet de daling in.’
De oorlog in Oekraïne is dus de treurige aanleiding voor het optimisme. Rusland heeft met zijn inval zijn belangrijkste energieklant Europa verloren. Ruim 75% van Ruslands gas en 50% van de olie ging naar Europa. Daar komt met de sancties een einde aan. (VK)
……………………………………………………………
Onze techsector faciliteert volgens inlichtingendienst Poetins oorlog.
+ Nederlandse hightechbedrijven ondersteunen zonder het te weten Poetins oorlogsmachine.
+ Daarvoor waarschuwt Jan Swillens, hoofd van de MIVD.
+ Dekmantelfirma’s kopen in Nederland technologie om die naar Rusland te smokkelen.
Nederlandse hightechbedrijven verkopen hun technologie aan dekmantelfirma’s die heimelijk worden gecontroleerd door de Russische geheime dienst. Zo leveren ze zonder het te weten cruciale bouwstenen voor de oorlogsmachine in Oekraïne.
Swillens spreekt van een ‘geïnstitutionaliseerd systeem’ van tientallen vennootschappen die zijn opgericht door de Russische militaire inlichtingendienst GRU om westerse sancties te ontwijken. Hun enige doel is in Nederland technologie in te kopen en die naar Rusland te smokkelen voor militaire doeleinden. De ‘oogst’ varieert van microchips tot industriële verf en rubber voor de banden van militaire voertuigen.
‘Dit gebeurt al sinds de annexatie van de Krim, maar met de oorlog in Oekraïne neemt het fors toe’, aldus Swillens. Hij maant de techsector grondiger onderzoek te doen naar klanten en door te vragen naar de werkelijke eindgebruikers.
Volgens een rapport van de Britse denktank Rusi zitten Russische kruisraketten en drones vol met chips van de Nederlandse fabrikanten NXP en Nexperia. Voor de commandovoering op schepen is het Kremlin ook geïnteresseerd in Nederlandse infrarood- en sensortechnologie, zegt veiligheidsadviseur Dani Pronk, ex-MIVD en -AIVD.
In Nederland zijn 3.800 bedrijven met een Russische connectie (Russische eigenaren of bestuurders) geregistreerd. Daarvan bestaat een derde uit financiële holdings waarvan de werkelijke activiteiten lastig zijn te achterhalen. (FD)
………………………………………………………………
(Zie ook de oorlog in Oekraïne )
___________________________________________________________________________
