Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 25 september t/m zo 1 oktober 2023
Geacht Groeifonds,
Bijgaand treft u aan het projectvoorstel ‘Duurzame groei door lagere brandstofaccijns’, van VVD, PVV, BBB en Omtzigt. Graag ontvangen wij enkele honderden miljoenen euro’s uit het Nationale Groeifonds. Meer mag ook! Sommige mensen noemen ons project een kortzichtige greep in de kas maar dat is onterecht. Het zal juist bijdragen aan het duurzame verdienvermogen van Nederland, zoals uw fonds eist. Goedkope benzine maakt files langer en verhoogt de uitstoot van CO2 waardoor de maatschappelijke druk toeneemt om daar nu eindelijk iets aan te doen. Die druk zorgt vervolgens voor een snelle overgang naar elektrisch rijden en openbaar vervoer. Wij versnellen die transitie! Bovendien komt het voordeel van ons project vooral bij mensen met een dikke auto en dito bankrekening terecht. Het geld dat zij bij de pomp overhouden kan worden uitgegeven aan leuke innovatieve gadgets. Aan die nieuwe iPhone 15 bijvoorbeeld waarvan de chips worden gemaakt op machines van ons eigen ASML. Zo stutten wij het innovatievermogen van Nederland. U leest het: duurzame groei is gegarandeerd met ons plan. Wij zien de miljoenen graag tegemoet. (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………………………..
Armenië is bereid alle Armeniërs uit Nagorno-Karabach op te nemen.
Armenië wil als het nodig is de 120 duizend Armeniërs opvangen die nu nog in Nagorno-Karabach wonen. Dit zei de Armeense premier in reactie op de inname van de enclave door Azerbeidzjan. De Christelijke Armeniërs vrezen etnische zuiveringen door de islamitische Azerbeidzjanen.
Dinsdag viel het Azerbeidzjaanse leger de enclave aan. Woensdag gaven de verdedigers zich over en leverden hun wapens in. Ze waren geen partij voor het veel beter bewapende leger van Azerbeidzjan en ze stonden er helemaal alleen voor: noch het Russische vredesleger in de regio noch Armenië schoot de kleine enclave te hulp.
Volgens premier Pasjinjan wordt de kans steeds groter dat alle 120 duizend Armeense inwoners willen vertrekken. Armenië heeft gevraagd aan de VN om toezicht te houden op naleving van de mensenrechten in Nagorno-Karabach. Als er geen veiligheidsgaranties komen en de Armeniërs niet worden beschermd tegen etnische zuiveringen ‘wordt het steeds waarschijnlijker dat de inwoners een vertrek uit hun thuisland als enige uitweg zien’ zegt Pasjinjan. Onder president Aliëv wil Azerbeidzjan nu ook een aansluiting forceren met de autonome Azerbeidzjaanse enclave Nachitsjevan. Die enclave is gescheiden van Azerbeidzjan door de zuidelijke provincies van Armenië. (VK)
……………………………………………………………
Bestaanszekerheid is oud modewoord.
Het is hét buzzword: bestaanszekerheid. Maar het is al eeuwen een politiek issue!
Wat moet je met vrijheid als je geen eten hebt? De liberale staatsman Thorbecke zei het in 1844 zo: ‘Wanneer met toenemende rijkdom aan den eenen, armoede aan den anderen kant zich uitbreidt: wanneer de rijke nog rijker, hij die weinig heeft nog armer moet worden: wat is de wetgeving die allen Staatsburgerschap aanbiedt onder eene door weinigen bereikbare voorwaarde, wat is die wetgeving, tenzij ironie?’ Krachtige woorden van de politicus die in 1848 aan de wieg stond van de Nederlandse Grondwet.
Zonder ‘bestaanszekerheid zijn de andere rechten van burgers eigenlijk een lachertje’. Wim Voermans hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden citeert Thorbecke in zijn boek Onze constitutie waarin hij wording en werking van de Grondwet uiteenzet.
Nadat Omtzigt het onderwerp ‘bestaanszekerheid’ op de kaart had gezet, buitelden politici de afgelopen weken over elkaar heen om het belang van dit thema te onderstrepen. Het was ook het centrale onderwerp van de Algemene Politieke beschouwingen. Daarmee herontdekt Den Haag artikel 20 van de grondwet, waarin staat dat bestaanszekerheid ‘voorwerp van zorg der overheid’ is. Voermans benadrukt dat dit ‘een opdracht’ is voor wetgever en bestuur, geen individueel recht waar een burger zich op kan beroepen. Alleen volstrekt niets doen (onmogelijk omdat er jaarlijks een begroting is) is uit te leggen als het niet voldoen aan die opdracht. Kortom: hoe die opdracht wordt ingevuld is afhankelijk van de goede wil en inzet van politici.
De Bataafse republiek (1795-1806) maakte al wetten over armoedebestrijding. In artikel 141 van de grondwet 1814 stond: ‘Als eene zaak van hoog belang wordt ook het armbestuur en de opvoeding der arm-kinderen der aanhoudende zorg der Regering aanbevolen.’ Het ging hier dus uitdrukkelijk om ‘armen’ en zo kwam bestaanszekerheid ook in Thorbeckes grondwet van 1848 terecht. In artikel 195: ‘het armbestuur is een aanhoudende zorg der Regering en wordt door de wet geregeld.
In 1983 kwam onder Den Uyl de bestaanszekerheid tot stand: artikel 20 bracht tot uitdrukking dat er een bepaald minimum moet worden gegarandeerd. Die grens lag aldus het kabinet Den Uyl (1973-1977) bij de armoedegrens, het bestaansminimum. Zo kwam het artikel in 1983 dus in de nieuwe grondwet. Het CBS meldde dat 4,8% van de Nederlandse bevolking in armoede leeft en dat dit stijgt naar 5,7% en 75 van de kinderen waarop het kabinet besloot in te grijpen. De begroting van volgend jaar zet 2 mrd extra opzij voor armoedebestrijding.
Maar goed ook, zou Thorbecke allicht gezegd hebben. Anders waren de overige beleidsvoornemens van deze week ‘niet meer dan ironie’. (NRC)
……………………………………………………………
West Europese landen nemen afscheid van kolen.
Macron beloofde afgelopen weekend dat de twee overgebleven kolencentrales van zijn land uiterlijk in 2027 zijn omgebouwd naar biomassacentrales. Het is tekenend voor hoe vooral West-Europese landen ten behoeve van het klimaat afscheid nemen van kolen. Na 2030 zijn kolencentrales naar verwachting vrijwel alleen in Midden- en (Zuid)Oost-Europa te vinden.
Momenteel heeft Duitsland nog het grootste aandeel in de opwekkingscapaciteit van kolencentrales in Europa maar vanaf 2028 neemt Polen dat stokje naar verwachting over.
Al langer wordt in de EU afscheid genomen van kolen. Sinds 2010 is het aantal kolencentrales met 38% afgenomen. Zo heeft Frankrijk nu met 2% nog maar een klein aandeel in de opwekkingscapaciteit van alle kolencentrales in de lidstaten. Kolen zijn in de EU goed voor 16% van de totale energieopwekking. In 2012 was dat nog ruim een kwart en begin deze eeuw bijna een derde. Die daling is vooral gecompenseerd met de snelle groei van wind- en zonne-energie. (FD)
……………………………………………………….
Vooral onder gemobiliseerde Russische burgers vallen nu veel doden op het slagveld.
Onder gemobiliseerde Russen vallen momenteel meer doden op het slagveld dan in andere groepen aan Russische zijde. In de zomermaanden vonden wekelijks circa 60 gemobiliseerde soldaten de dood. In totaal zijn er onder gemobiliseerde burgers minimaal 3.721 doden gevallen volgens mediaorganisatie Mediazona. Rusland besloot een jaar geleden tot een gedeeltelijke mobilisatie van de burgerbevolking waarbij naar schatting 300 duizend mannen zijn opgeroepen. Van hen is inmiddels dus 1,2% gesneuveld. In werkelijkheid ligt het dodental een stuk hoger aangezien Mediazona alleen een sterfgeval registreert als er een overlijdensbericht is gevonden. Door op deze wijze te tellen is bekend dat er in totaal 32.656 Russen zijn gestorven aan het front. Op basis van oversterfte vermoedt ‘Mediazona’ dat het daadwerkelijk aantal doden zo’n 47.000 bedraagt. In de eerste maanden sneuvelden vooral beroepssoldaten uit de arme Russische provincies. Van augustus 2022 tot en met mei 2023 viel vooral veel doden onder voormalige gevangenen. De gemobiliseerde soldaten vormen de laatste maanden de hoofdmoot onder de slachtoffers. De meesten zijn tussen de 25 en 35 jaar (VK)
……………………………………………………………….
Gebouwen op Groningse wierden lopen meer risico.
Door ‘opslingerfactoren’ lopen gebouwen op een wierde tot driemaal zoveel veiligheidsrisico’s door aardbevingen als gedacht.
Van zo’n 500 gebouwen op wierden in Groningen zijn de veiligheidsrisico’s bij aardbevingen hoger dan eerder is aangenomen, zo blijkt uit een advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) naar aanleiding van deze vaak eeuwenoude, door mensen opgeworpen heuvels.
Aardbevingen bij deze wierden leiden tot sterkere ‘opslingerfactoren’. Daardoor lopen ‘gebouwen op wierden gemiddeld een 2,5 tot 3 maal hoger risico’. Daarbovenop blijken 48 gebouwen mogelijk onveilig te zijn die eerder veilig werden geacht. Deze gebouwen moeten in de versterkingsoperatie in de provincie worden meegenomen. In het Groningse aardbevingsgebied staan 3.645 panden op een wierde. De bodemopbouw van deze wierden zorgt bij aardbevingen voor extra opslingereffect. Dat effect is niet eerder meegenomen in seismische risicoanalyses. (NRC)
…………………………………………………………
EU-landen minder kwijt aan ingevoerde energie.
EU-lidstaten haalden afgelopen kwartaal 39% minder energie buiten het handelsblok dan het jaar ervoor. Dat is vooral te danken aan lagere energieprijzen. In volume uitgedrukt registreerde Eurostat in de tweede kwartaal een daling van 9%. Voor het derde kwartaal wordt het prijseffect minder gunstig, omdat de energieprijzen zijn gestegen. In het tweede kwartaal dit jaar betaalden EU-landen samen maandelijks gemiddeld €36 mrd voor de invoer van energie. Dat is meer vergeleken met de periode và³à³r de inval in Oekraïne. In 2019, 2020 en 2021 waren EU-landen maandelijks gemiddeld €22mrd kwijt.
Noorwegen is voor de EU uitgegroeid tot de grootste leverancier van olie en gas. Eerder was dat nog Rusland, maar de invoer uit dat land is fors geslonken. Zo’n 60% van de energie die EU-landen van buiten halen bestaat uit olie, ruim een kwart gas en zo’n 10 % uit kolen.
In het tweede kwartaal dit jaar lag de gemiddelde olieprijs circa 30% lager dan in dezelfde periode van 2022. Voor gas was dat zelfs 65%. Tot nu toe ligt de olieprijs in het huidige kwartaal 13% lager vergeleken met het derde kwartaal van 2022. (FD)
…………………………………………………………
Eerste Kamer stemt thuiswerkwet weg na draai VVD en BBB.
De Eerste Kamer haalt een streep door de ‘thuiswerkwet’. Een meerderheid vindt extra regelgeving rondom thuiswerken ‘een slechte oplossing voor een niet bestaand probleem’.
De wet werd eerder met een grote meerderheid van 125 stemmen aangenomen in de Tweede Kamer, maar ging dinsdag onverwacht onderuit in de senaat. Daardoor blijft de beslissing of thuiswerken is toegestaan aan bedrijven en organisaties zelf. Opvallend is dat de BBB, de VVD, JA21 en SGP anders stemden dan in de Tweede Kamer: Daar stemden zij nog và³à³r de regeling, nu tegen. Daardoor werd het voorstel kansloos. De PVV en FVD waren ook in de Tweede Kamer al tegen.
Vakcentrale FNV reageerde woedend op de uitslag: ‘Dit is cynische verkiezingspolitiek, losgezongen van de realiteit en een gemiste kans’, aldus vicevoorzitter Kitty de Jong. Naast de FNV stelde ook het CNV dat de wet hard nodig is. Uit een recent CNV onderzoek bleek dat een kwart van de ondervraagde thuiswerkers verplicht werd om naar kantoor te komen, 63% zegt dat hen helpt om gezond te blijven en 68% liet weten thuis efficiënter en effectiever te werken dan op kantoor. Het thuiswerken verminder ook de filestress en de CO2 uitstoot volgens CNV voorzitter Piet Fortuin. AWVN, de grootste werkgeversvereniging, vond de wet overbodig. ‘Tot op heden is niet gebleken dat er in de praktijk behoefte is aan dergelijke regulering. In de praktijk komen werkgever en werknemer er wel uit aldus de werkgeversvereniging’.
……………………………………………………….
Rechters, wetenschappers en oud-CDA’ers op lijst van Omtzigt.
Nieuw Sociaal Contract (NSC) de partij van Omtzigt wil met 44 kandidaten in alle kiesdistricten meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat maakt Omtzigt bekend bij de presentatie van de kieslijst. De verrassing was er wel een beetje af, de lijst was door een fout eerder dan gepland online te zien. Omtzigt, die zichtbaar opgelucht was, zei dat de lijst ‘heel precies past bij onze politieke ambities: en dat NSC met de lijst ‘heel Nederland wil vertegenwoordigen, inclusief de BES-eilanden’. De lijst bestaat voor een groot deel uit experts op hun vakgebied: een directeur-bestuurder bij een woningcorporatie, een pensioendeskundige en een voormalig ambassadeur. En ook een officier van justitie, verschillende wetenschappers en lokale bestuurders. In de top-5 staan ook twee rechters. ‘Je kunt dit alleen met experts doen", zei Omtzigt daarover. ‘Je kunt alleen met mensen die precies weten hoe het recht werkt, het recht veranderen.’
Na de lijst presenteert NSC de komende maand ook het verkiezingsprogramma. Het is de vraag in hoeverre het programma ook uitgewerkt zal zijn. Rond Omtzigt was de afgelopen weken te horen dat een gedetailleerd programma in zo’n korte tijd praktisch onhaalbaar zou zijn. En dat brengt risico’s met zich mee: de nieuwe kandidaten, van wie sommigen actief zijn geweest voor verschillende politieke partijen zullen als ze worden verkozen tijdens hun periode in de Tweede Kamer standpunten moeten uitwerken. (NRC)
…………………………………………………………
Hulpdiensten voor ondernemers: de wanhoop groeit.
Hogere inflatie, lagere koopkracht en dan eist ook de Belastingdienst nog eens zijn geld op. Veel winkeliers hebben het zwaar na de coronacrisis. Er komen wel 10.000 faillissementen aan waarschuwt ‘Geldfit Zakelijk’, een bureau dat ondernemers in nood helpt. Zo zijn er meer hulpdiensten voor mkb’ers. Winkeliers voelen zich door de overheid na corona in de steek gelaten. ‘We zouden samen de coronacrisis oplossen. Ik merk er niks van’, zegt winkelier Marlotte Groen. Ik heb mezelf al 2 jaar geen salaris betaald, daarmee heb ik mijn bijdrage aan de coronacrisis wel geleverd maar kennelijk is dat nog niet genoeg.’ De belastingdienst vordert haar schuld van €14.000,00. ‘Als de deurwaarder aanklopt zal ik hem rustig uitleggen dat mij niets te verwijten valt.’
Groen is een van de vele ondernemers bij wie de problemen zich opstapelen. De ondernemers moeten de te veel ontvangen coronasteun afbetalen en opgebouwde belastingschuld aflossen. En dat terwijl hun energie- en inkoopkosten stijgen en de inkomsten dalen. Want nu het economisch minder gaat en de inflatie toeslaat hebben consumenten minder te besteden. ‘Op korte termijn verwachten wij dan ook 10.000 faillissementen’, zegt Ralph van Dam van Geldfit Zakelijk. ‘In maart verwees ons belteam ongeveer 40 ondernemers door. Nu gaat het om 275 gevallen per maand.’
…………………………………………………………..
De helft van alle Nederlanders krijgt in de loop van hun leven de diagnose kanker.
Het risico om kanker te krijgen is de afgelopen 30 jaar flink toegenomen. De helft van alle Nederlanders krijgt in de loop van het leven de diagnose kanker. Drie decennia geleden ging het nog om één op de drie Nederlanders.
Tussen 1990 en 2019 is de kans op kanker voor vrouwen toegenomen van 33 naar 47%, voor mannen van 40 naar 54%. Dat grotere risico op kanker heeft vooral te maken met de gestegen levensverwachting, zegt Otto Visser, hoofd kankerregistratie bij het IKNL. Kanker is een ziekte die vooral bij ouderen voorkomt: ruim 80% van de patiënten krijgt de diagnose als ze boven de 60 jaar zijn. Mannen leven nu gemiddeld 7 jaar langer dan in 1990, vrouwen worden gemiddeld 3,5 jaar ouder. Dat komt onder meer doordat de sterfte aan hart- en vaatziekten flink is gedaald de afgelopen decennia. Visser: ‘Voor elke medische verbetering geldt dat mensen daardoor langer leven, met als keerzijde dat het aantal jaren dat ze kanker kunnen krijgen ook toeneemt.’ (VK)
………………………………………………………….
Ineens beleeft Rotterdam een ‘gitzwarte middag’.
In Rotterdam vielen donderdagmiddag drie doden na twee schietpartijen, door dezelfde dader, in een bijgebouw van het Erasmus MC en in een woning in de buurt .
Een gewapende man drong een bijgebouw van het Erasmus MC binnen in het centrum van Rotterdam Daar schoot hij op een docent (46) van het opleidingscentrum die kort daarna overleed. De man was eveneens huisarts in de wijk Katendrecht. Het lijkt erop dat de schutter gericht naar de docent op zoek was zegt de politie. De man was ingeschreven als student bij de Erasmus Universiteit.
Even voor die schietpartij was dezelfde schutter binnengedrongen aan het Heiman Dullaertplein, niet ver van het ziekenhuis in de wijk Delfshaven. Daar schoot hij een 39-jarige vrouw dood. Haar 14-jarige dochter raakte toen zwaar gewond, zij overleed enkele uren later. De verdachte woonde vlak bij die slachtoffers, hij was de buurman. In zowel de woning als in het ziekenhuis brak brand uit na de schietpartijen. Kort na de schotenwisseling in het leslokaal werd een 32-jarige man aangehouden bij een van de uitgangen van het ziekenhuis. Hij droeg een kogelwerend vest en een vuurwapen. (NRC)
…………………………………………………………….
Stijging van de huizenprijzen zet door in augustus.
De prijzen van koopwoningen zijn in augustus met 0,6% gestegen ten opzichte van een maand eerder. Het is de 3e maand op rij dat de huizenprijzen in de lift zitten, nadat in de maanden ervoor de prijzen waren gedaald. Op jaarbasis is nog altijd sprake van dalende prijzen aldus het CBS. In augustus daalden de prijzen met gemiddeld 4,8% ten opzichte van dezelfde maande een jaar geleden. In juli bedroeg de prijsdaling op jaarbasis nog 5,5%. De forse stijging van de hypotheekrente was een van de belangrijkste oorzaken achter de kanteling op de woningmarkt. Kopers konden daardoor minder lenen en dus minder bieden. In augustus 2022 begonnen de huizen te dalen op maandbasis. In februari rapporteerde het CBS voor het eerst in 9 jaar een huizenprijsdaling op jaarbasis. (FD)
………………………………………………………
EU-landen naderen akkoord over migratie.
De EU-landen zijn het nagenoeg eens over het langer vasthouden van migranten in gesloten centra als de aantallen te groot worden. Deze crisisverordening is het sluitstuk van een nieuw Europees asielbeleid dat door vluchtelingenorganisaties en linkse politici als hardvochtig en ineffectief wordt betiteld. De tekst die op tafel ligt geeft lidstaten die overspoeld worden door migranten de mogelijkheid die tot 40 weken vast te zetten, in plaats van de normale 24 weken. Ook wordt de groep die voor detentie in aanmerking komt aanzienlijk vergroot. Dat geeft lidstaten die onder grote migratiedruk staan extratijd om de asielprocedures te starten, alsook om andere EU-landen om hulp te vragen. In de onderhandelingen over de crisisverordening zat maandenlang geen enkele beweging tot Duitsland deze week overstag ging. Na het machtswoord van Scholtz staakten de Groenen in de Duitse coalitie hun verzet tegen de nieuwe Europese regels, die ze als te hard beschouwen. (VK)
Bijgaand treft u aan het projectvoorstel ‘Duurzame groei door lagere brandstofaccijns’, van VVD, PVV, BBB en Omtzigt. Graag ontvangen wij enkele honderden miljoenen euro’s uit het Nationale Groeifonds. Meer mag ook! Sommige mensen noemen ons project een kortzichtige greep in de kas maar dat is onterecht. Het zal juist bijdragen aan het duurzame verdienvermogen van Nederland, zoals uw fonds eist. Goedkope benzine maakt files langer en verhoogt de uitstoot van CO2 waardoor de maatschappelijke druk toeneemt om daar nu eindelijk iets aan te doen. Die druk zorgt vervolgens voor een snelle overgang naar elektrisch rijden en openbaar vervoer. Wij versnellen die transitie! Bovendien komt het voordeel van ons project vooral bij mensen met een dikke auto en dito bankrekening terecht. Het geld dat zij bij de pomp overhouden kan worden uitgegeven aan leuke innovatieve gadgets. Aan die nieuwe iPhone 15 bijvoorbeeld waarvan de chips worden gemaakt op machines van ons eigen ASML. Zo stutten wij het innovatievermogen van Nederland. U leest het: duurzame groei is gegarandeerd met ons plan. Wij zien de miljoenen graag tegemoet. (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………………………..
Armenië is bereid alle Armeniërs uit Nagorno-Karabach op te nemen.
Armenië wil als het nodig is de 120 duizend Armeniërs opvangen die nu nog in Nagorno-Karabach wonen. Dit zei de Armeense premier in reactie op de inname van de enclave door Azerbeidzjan. De Christelijke Armeniërs vrezen etnische zuiveringen door de islamitische Azerbeidzjanen.
Dinsdag viel het Azerbeidzjaanse leger de enclave aan. Woensdag gaven de verdedigers zich over en leverden hun wapens in. Ze waren geen partij voor het veel beter bewapende leger van Azerbeidzjan en ze stonden er helemaal alleen voor: noch het Russische vredesleger in de regio noch Armenië schoot de kleine enclave te hulp.
Volgens premier Pasjinjan wordt de kans steeds groter dat alle 120 duizend Armeense inwoners willen vertrekken. Armenië heeft gevraagd aan de VN om toezicht te houden op naleving van de mensenrechten in Nagorno-Karabach. Als er geen veiligheidsgaranties komen en de Armeniërs niet worden beschermd tegen etnische zuiveringen ‘wordt het steeds waarschijnlijker dat de inwoners een vertrek uit hun thuisland als enige uitweg zien’ zegt Pasjinjan. Onder president Aliëv wil Azerbeidzjan nu ook een aansluiting forceren met de autonome Azerbeidzjaanse enclave Nachitsjevan. Die enclave is gescheiden van Azerbeidzjan door de zuidelijke provincies van Armenië. (VK)
……………………………………………………………
Bestaanszekerheid is oud modewoord.
Het is hét buzzword: bestaanszekerheid. Maar het is al eeuwen een politiek issue!
Wat moet je met vrijheid als je geen eten hebt? De liberale staatsman Thorbecke zei het in 1844 zo: ‘Wanneer met toenemende rijkdom aan den eenen, armoede aan den anderen kant zich uitbreidt: wanneer de rijke nog rijker, hij die weinig heeft nog armer moet worden: wat is de wetgeving die allen Staatsburgerschap aanbiedt onder eene door weinigen bereikbare voorwaarde, wat is die wetgeving, tenzij ironie?’ Krachtige woorden van de politicus die in 1848 aan de wieg stond van de Nederlandse Grondwet.
Zonder ‘bestaanszekerheid zijn de andere rechten van burgers eigenlijk een lachertje’. Wim Voermans hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden citeert Thorbecke in zijn boek Onze constitutie waarin hij wording en werking van de Grondwet uiteenzet.
Nadat Omtzigt het onderwerp ‘bestaanszekerheid’ op de kaart had gezet, buitelden politici de afgelopen weken over elkaar heen om het belang van dit thema te onderstrepen. Het was ook het centrale onderwerp van de Algemene Politieke beschouwingen. Daarmee herontdekt Den Haag artikel 20 van de grondwet, waarin staat dat bestaanszekerheid ‘voorwerp van zorg der overheid’ is. Voermans benadrukt dat dit ‘een opdracht’ is voor wetgever en bestuur, geen individueel recht waar een burger zich op kan beroepen. Alleen volstrekt niets doen (onmogelijk omdat er jaarlijks een begroting is) is uit te leggen als het niet voldoen aan die opdracht. Kortom: hoe die opdracht wordt ingevuld is afhankelijk van de goede wil en inzet van politici.
De Bataafse republiek (1795-1806) maakte al wetten over armoedebestrijding. In artikel 141 van de grondwet 1814 stond: ‘Als eene zaak van hoog belang wordt ook het armbestuur en de opvoeding der arm-kinderen der aanhoudende zorg der Regering aanbevolen.’ Het ging hier dus uitdrukkelijk om ‘armen’ en zo kwam bestaanszekerheid ook in Thorbeckes grondwet van 1848 terecht. In artikel 195: ‘het armbestuur is een aanhoudende zorg der Regering en wordt door de wet geregeld.
In 1983 kwam onder Den Uyl de bestaanszekerheid tot stand: artikel 20 bracht tot uitdrukking dat er een bepaald minimum moet worden gegarandeerd. Die grens lag aldus het kabinet Den Uyl (1973-1977) bij de armoedegrens, het bestaansminimum. Zo kwam het artikel in 1983 dus in de nieuwe grondwet. Het CBS meldde dat 4,8% van de Nederlandse bevolking in armoede leeft en dat dit stijgt naar 5,7% en 75 van de kinderen waarop het kabinet besloot in te grijpen. De begroting van volgend jaar zet 2 mrd extra opzij voor armoedebestrijding.
Maar goed ook, zou Thorbecke allicht gezegd hebben. Anders waren de overige beleidsvoornemens van deze week ‘niet meer dan ironie’. (NRC)
……………………………………………………………
West Europese landen nemen afscheid van kolen.
Macron beloofde afgelopen weekend dat de twee overgebleven kolencentrales van zijn land uiterlijk in 2027 zijn omgebouwd naar biomassacentrales. Het is tekenend voor hoe vooral West-Europese landen ten behoeve van het klimaat afscheid nemen van kolen. Na 2030 zijn kolencentrales naar verwachting vrijwel alleen in Midden- en (Zuid)Oost-Europa te vinden.
Momenteel heeft Duitsland nog het grootste aandeel in de opwekkingscapaciteit van kolencentrales in Europa maar vanaf 2028 neemt Polen dat stokje naar verwachting over.
Al langer wordt in de EU afscheid genomen van kolen. Sinds 2010 is het aantal kolencentrales met 38% afgenomen. Zo heeft Frankrijk nu met 2% nog maar een klein aandeel in de opwekkingscapaciteit van alle kolencentrales in de lidstaten. Kolen zijn in de EU goed voor 16% van de totale energieopwekking. In 2012 was dat nog ruim een kwart en begin deze eeuw bijna een derde. Die daling is vooral gecompenseerd met de snelle groei van wind- en zonne-energie. (FD)
……………………………………………………….
Vooral onder gemobiliseerde Russische burgers vallen nu veel doden op het slagveld.
Onder gemobiliseerde Russen vallen momenteel meer doden op het slagveld dan in andere groepen aan Russische zijde. In de zomermaanden vonden wekelijks circa 60 gemobiliseerde soldaten de dood. In totaal zijn er onder gemobiliseerde burgers minimaal 3.721 doden gevallen volgens mediaorganisatie Mediazona. Rusland besloot een jaar geleden tot een gedeeltelijke mobilisatie van de burgerbevolking waarbij naar schatting 300 duizend mannen zijn opgeroepen. Van hen is inmiddels dus 1,2% gesneuveld. In werkelijkheid ligt het dodental een stuk hoger aangezien Mediazona alleen een sterfgeval registreert als er een overlijdensbericht is gevonden. Door op deze wijze te tellen is bekend dat er in totaal 32.656 Russen zijn gestorven aan het front. Op basis van oversterfte vermoedt ‘Mediazona’ dat het daadwerkelijk aantal doden zo’n 47.000 bedraagt. In de eerste maanden sneuvelden vooral beroepssoldaten uit de arme Russische provincies. Van augustus 2022 tot en met mei 2023 viel vooral veel doden onder voormalige gevangenen. De gemobiliseerde soldaten vormen de laatste maanden de hoofdmoot onder de slachtoffers. De meesten zijn tussen de 25 en 35 jaar (VK)
……………………………………………………………….
Gebouwen op Groningse wierden lopen meer risico.
Door ‘opslingerfactoren’ lopen gebouwen op een wierde tot driemaal zoveel veiligheidsrisico’s door aardbevingen als gedacht.
Van zo’n 500 gebouwen op wierden in Groningen zijn de veiligheidsrisico’s bij aardbevingen hoger dan eerder is aangenomen, zo blijkt uit een advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) naar aanleiding van deze vaak eeuwenoude, door mensen opgeworpen heuvels.
Aardbevingen bij deze wierden leiden tot sterkere ‘opslingerfactoren’. Daardoor lopen ‘gebouwen op wierden gemiddeld een 2,5 tot 3 maal hoger risico’. Daarbovenop blijken 48 gebouwen mogelijk onveilig te zijn die eerder veilig werden geacht. Deze gebouwen moeten in de versterkingsoperatie in de provincie worden meegenomen. In het Groningse aardbevingsgebied staan 3.645 panden op een wierde. De bodemopbouw van deze wierden zorgt bij aardbevingen voor extra opslingereffect. Dat effect is niet eerder meegenomen in seismische risicoanalyses. (NRC)
…………………………………………………………
EU-landen minder kwijt aan ingevoerde energie.
EU-lidstaten haalden afgelopen kwartaal 39% minder energie buiten het handelsblok dan het jaar ervoor. Dat is vooral te danken aan lagere energieprijzen. In volume uitgedrukt registreerde Eurostat in de tweede kwartaal een daling van 9%. Voor het derde kwartaal wordt het prijseffect minder gunstig, omdat de energieprijzen zijn gestegen. In het tweede kwartaal dit jaar betaalden EU-landen samen maandelijks gemiddeld €36 mrd voor de invoer van energie. Dat is meer vergeleken met de periode và³à³r de inval in Oekraïne. In 2019, 2020 en 2021 waren EU-landen maandelijks gemiddeld €22mrd kwijt.
Noorwegen is voor de EU uitgegroeid tot de grootste leverancier van olie en gas. Eerder was dat nog Rusland, maar de invoer uit dat land is fors geslonken. Zo’n 60% van de energie die EU-landen van buiten halen bestaat uit olie, ruim een kwart gas en zo’n 10 % uit kolen.
In het tweede kwartaal dit jaar lag de gemiddelde olieprijs circa 30% lager dan in dezelfde periode van 2022. Voor gas was dat zelfs 65%. Tot nu toe ligt de olieprijs in het huidige kwartaal 13% lager vergeleken met het derde kwartaal van 2022. (FD)
…………………………………………………………
Eerste Kamer stemt thuiswerkwet weg na draai VVD en BBB.
De Eerste Kamer haalt een streep door de ‘thuiswerkwet’. Een meerderheid vindt extra regelgeving rondom thuiswerken ‘een slechte oplossing voor een niet bestaand probleem’.
De wet werd eerder met een grote meerderheid van 125 stemmen aangenomen in de Tweede Kamer, maar ging dinsdag onverwacht onderuit in de senaat. Daardoor blijft de beslissing of thuiswerken is toegestaan aan bedrijven en organisaties zelf. Opvallend is dat de BBB, de VVD, JA21 en SGP anders stemden dan in de Tweede Kamer: Daar stemden zij nog và³à³r de regeling, nu tegen. Daardoor werd het voorstel kansloos. De PVV en FVD waren ook in de Tweede Kamer al tegen.
Vakcentrale FNV reageerde woedend op de uitslag: ‘Dit is cynische verkiezingspolitiek, losgezongen van de realiteit en een gemiste kans’, aldus vicevoorzitter Kitty de Jong. Naast de FNV stelde ook het CNV dat de wet hard nodig is. Uit een recent CNV onderzoek bleek dat een kwart van de ondervraagde thuiswerkers verplicht werd om naar kantoor te komen, 63% zegt dat hen helpt om gezond te blijven en 68% liet weten thuis efficiënter en effectiever te werken dan op kantoor. Het thuiswerken verminder ook de filestress en de CO2 uitstoot volgens CNV voorzitter Piet Fortuin. AWVN, de grootste werkgeversvereniging, vond de wet overbodig. ‘Tot op heden is niet gebleken dat er in de praktijk behoefte is aan dergelijke regulering. In de praktijk komen werkgever en werknemer er wel uit aldus de werkgeversvereniging’.
……………………………………………………….
Rechters, wetenschappers en oud-CDA’ers op lijst van Omtzigt.
Nieuw Sociaal Contract (NSC) de partij van Omtzigt wil met 44 kandidaten in alle kiesdistricten meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat maakt Omtzigt bekend bij de presentatie van de kieslijst. De verrassing was er wel een beetje af, de lijst was door een fout eerder dan gepland online te zien. Omtzigt, die zichtbaar opgelucht was, zei dat de lijst ‘heel precies past bij onze politieke ambities: en dat NSC met de lijst ‘heel Nederland wil vertegenwoordigen, inclusief de BES-eilanden’. De lijst bestaat voor een groot deel uit experts op hun vakgebied: een directeur-bestuurder bij een woningcorporatie, een pensioendeskundige en een voormalig ambassadeur. En ook een officier van justitie, verschillende wetenschappers en lokale bestuurders. In de top-5 staan ook twee rechters. ‘Je kunt dit alleen met experts doen", zei Omtzigt daarover. ‘Je kunt alleen met mensen die precies weten hoe het recht werkt, het recht veranderen.’
Na de lijst presenteert NSC de komende maand ook het verkiezingsprogramma. Het is de vraag in hoeverre het programma ook uitgewerkt zal zijn. Rond Omtzigt was de afgelopen weken te horen dat een gedetailleerd programma in zo’n korte tijd praktisch onhaalbaar zou zijn. En dat brengt risico’s met zich mee: de nieuwe kandidaten, van wie sommigen actief zijn geweest voor verschillende politieke partijen zullen als ze worden verkozen tijdens hun periode in de Tweede Kamer standpunten moeten uitwerken. (NRC)
…………………………………………………………
Hulpdiensten voor ondernemers: de wanhoop groeit.
Hogere inflatie, lagere koopkracht en dan eist ook de Belastingdienst nog eens zijn geld op. Veel winkeliers hebben het zwaar na de coronacrisis. Er komen wel 10.000 faillissementen aan waarschuwt ‘Geldfit Zakelijk’, een bureau dat ondernemers in nood helpt. Zo zijn er meer hulpdiensten voor mkb’ers. Winkeliers voelen zich door de overheid na corona in de steek gelaten. ‘We zouden samen de coronacrisis oplossen. Ik merk er niks van’, zegt winkelier Marlotte Groen. Ik heb mezelf al 2 jaar geen salaris betaald, daarmee heb ik mijn bijdrage aan de coronacrisis wel geleverd maar kennelijk is dat nog niet genoeg.’ De belastingdienst vordert haar schuld van €14.000,00. ‘Als de deurwaarder aanklopt zal ik hem rustig uitleggen dat mij niets te verwijten valt.’
Groen is een van de vele ondernemers bij wie de problemen zich opstapelen. De ondernemers moeten de te veel ontvangen coronasteun afbetalen en opgebouwde belastingschuld aflossen. En dat terwijl hun energie- en inkoopkosten stijgen en de inkomsten dalen. Want nu het economisch minder gaat en de inflatie toeslaat hebben consumenten minder te besteden. ‘Op korte termijn verwachten wij dan ook 10.000 faillissementen’, zegt Ralph van Dam van Geldfit Zakelijk. ‘In maart verwees ons belteam ongeveer 40 ondernemers door. Nu gaat het om 275 gevallen per maand.’
…………………………………………………………..
De helft van alle Nederlanders krijgt in de loop van hun leven de diagnose kanker.
Het risico om kanker te krijgen is de afgelopen 30 jaar flink toegenomen. De helft van alle Nederlanders krijgt in de loop van het leven de diagnose kanker. Drie decennia geleden ging het nog om één op de drie Nederlanders.
Tussen 1990 en 2019 is de kans op kanker voor vrouwen toegenomen van 33 naar 47%, voor mannen van 40 naar 54%. Dat grotere risico op kanker heeft vooral te maken met de gestegen levensverwachting, zegt Otto Visser, hoofd kankerregistratie bij het IKNL. Kanker is een ziekte die vooral bij ouderen voorkomt: ruim 80% van de patiënten krijgt de diagnose als ze boven de 60 jaar zijn. Mannen leven nu gemiddeld 7 jaar langer dan in 1990, vrouwen worden gemiddeld 3,5 jaar ouder. Dat komt onder meer doordat de sterfte aan hart- en vaatziekten flink is gedaald de afgelopen decennia. Visser: ‘Voor elke medische verbetering geldt dat mensen daardoor langer leven, met als keerzijde dat het aantal jaren dat ze kanker kunnen krijgen ook toeneemt.’ (VK)
………………………………………………………….
Ineens beleeft Rotterdam een ‘gitzwarte middag’.
In Rotterdam vielen donderdagmiddag drie doden na twee schietpartijen, door dezelfde dader, in een bijgebouw van het Erasmus MC en in een woning in de buurt .
Een gewapende man drong een bijgebouw van het Erasmus MC binnen in het centrum van Rotterdam Daar schoot hij op een docent (46) van het opleidingscentrum die kort daarna overleed. De man was eveneens huisarts in de wijk Katendrecht. Het lijkt erop dat de schutter gericht naar de docent op zoek was zegt de politie. De man was ingeschreven als student bij de Erasmus Universiteit.
Even voor die schietpartij was dezelfde schutter binnengedrongen aan het Heiman Dullaertplein, niet ver van het ziekenhuis in de wijk Delfshaven. Daar schoot hij een 39-jarige vrouw dood. Haar 14-jarige dochter raakte toen zwaar gewond, zij overleed enkele uren later. De verdachte woonde vlak bij die slachtoffers, hij was de buurman. In zowel de woning als in het ziekenhuis brak brand uit na de schietpartijen. Kort na de schotenwisseling in het leslokaal werd een 32-jarige man aangehouden bij een van de uitgangen van het ziekenhuis. Hij droeg een kogelwerend vest en een vuurwapen. (NRC)
…………………………………………………………….
Stijging van de huizenprijzen zet door in augustus.
De prijzen van koopwoningen zijn in augustus met 0,6% gestegen ten opzichte van een maand eerder. Het is de 3e maand op rij dat de huizenprijzen in de lift zitten, nadat in de maanden ervoor de prijzen waren gedaald. Op jaarbasis is nog altijd sprake van dalende prijzen aldus het CBS. In augustus daalden de prijzen met gemiddeld 4,8% ten opzichte van dezelfde maande een jaar geleden. In juli bedroeg de prijsdaling op jaarbasis nog 5,5%. De forse stijging van de hypotheekrente was een van de belangrijkste oorzaken achter de kanteling op de woningmarkt. Kopers konden daardoor minder lenen en dus minder bieden. In augustus 2022 begonnen de huizen te dalen op maandbasis. In februari rapporteerde het CBS voor het eerst in 9 jaar een huizenprijsdaling op jaarbasis. (FD)
………………………………………………………
EU-landen naderen akkoord over migratie.
De EU-landen zijn het nagenoeg eens over het langer vasthouden van migranten in gesloten centra als de aantallen te groot worden. Deze crisisverordening is het sluitstuk van een nieuw Europees asielbeleid dat door vluchtelingenorganisaties en linkse politici als hardvochtig en ineffectief wordt betiteld. De tekst die op tafel ligt geeft lidstaten die overspoeld worden door migranten de mogelijkheid die tot 40 weken vast te zetten, in plaats van de normale 24 weken. Ook wordt de groep die voor detentie in aanmerking komt aanzienlijk vergroot. Dat geeft lidstaten die onder grote migratiedruk staan extratijd om de asielprocedures te starten, alsook om andere EU-landen om hulp te vragen. In de onderhandelingen over de crisisverordening zat maandenlang geen enkele beweging tot Duitsland deze week overstag ging. Na het machtswoord van Scholtz staakten de Groenen in de Duitse coalitie hun verzet tegen de nieuwe Europese regels, die ze als te hard beschouwen. (VK)
