Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma. 27 maart t/m zo. 2 april 2023
-auto-uitlaat.png)
Burgers zijn ‘fed up’ met hoe de politiek functioneert.
De verkiezingswinst van BBB is een duidelijk signaal aan politiek Den Haag, stelt commissaris van de Koning Jaap Smit. ‘Stop met de fetisj voor Excel-tabellen, spreadsheets en jaartallen.’
Als Jaap Smit (66) vanuit zijn werkkamer naar buiten kijkt heeft hij een prachtig uitzicht over Den Haag. Een ‘keurig aangeharkte tuin’ net als de rest van Nederland, zegt de commissaris van de Koning in de provincie Zuid Holland.
Maar die ogenschijnlijke rust en tevredenheid vertroebelen het zicht op de werkelijkheid. Smit bespeurt de ‘leegte van een samenleving zonder samenbindend verhaal’, waarin een op efficiency en doelmatigheid gefixeerde overheid de burger is kwijtgeraakt. ‘Die relatie is compleet verstoord geraakt. De burger is geen klant van de overheid, maar mede eigenaar. Dat lijkt de overheid te zijn vergeten’, zegt Smit, die ook voorzitter is van het Interprovinciaal Overleg, de koepelorganisatie van de twaalf provincies.
De overrompelende zege van de BBB bij de provinciale verkiezingen ziet de CDA’er en voormalig voorzitter van vakbond CNV dan ook als een duidelijk signaal dat ‘mensen, en ik zeg het maar hardop, echt fed up zijn met de manier waarop de politiek functioneert. We betalen nu op tal van terreinen, van stikstof tot asielopvang, de prijs voor de fetisj van de overheid met Excel tabellen, modellen, spreadsheets en jaartallen.
We hebben op tal van terreinen de afgelopen twintig jaar de ballen gewoon vooruit geschopt. Dat noemen we nu een crisis. De woningbouwcrisis, asielcrisis, stikstofcrisis. Maar het zijn geen crises. Een crisis is iets dat opeens ontstaat en waardoor je verrast bent, zoals de coronapandemie of de Russische invasie in Oekraïne.
De huidige problemen zijn ontstaan doordat de politiek, ondanks alle waarschuwingen van experts, moeilijke keuzes in het verleden uit de weg zijn gegaan omdat de politici bang zijn om kloeke besluiten te nemen uit angst dat de kiezer vertrekt. Het is dan ook niet vreemd dat de rechter zegt: dit kan zo niet langer. Dan kunnen we boos zijn, maar die rechter houdt ons gewoon aan de wetten die we zelf hebben gemaakt.
Dit is dus een tijd die vraagt om krachtig leiderschap, waarin politici met een duidelijk verhaal voor burgers perspectief schetsen. Mensen, het wordt even niet gemakkelijk, maar we moeten hier doorheen. En het is ongeveer die kant op. Maar dat moeten politici wel durven, nu klampen zij zich vast aan het oude systeem, aan het bekende. Het gevolg is dat er op veel dossiers geen duidelijkheid komt voor burgers, boeren en ondernemers, wat de tegenstellingen in de samenleving vergroot.
We moeten met elkaar als één overheid de problemen aanpakken en dat kan alleen als je elkaar vertrouwt, fouten durft te maken en de ruimte krijgt om aan de slag te gaan’, zegt de voorzitter van het Interprovinciaal Overleg. (FD)
……………………………………………………………..
Recordaantal vluchtelingen aangekomen op Lampedusa: ruim 2 duizend op één dag.
Op het eiland Lampedusa zijn in 24 uur meer dan tweeduizend vluchtelingen aangekomen, een recordaantal. Ze bereikten het eiland met tientallen boten.
Een aantal boten raakte op de Middellandse Zee in de problemen en kreeg hulp van een reddingsschip en vaartuigen van de Italiaanse overheid. We weten dat er op dit moment tientallen boten vlak voor Lampedusa in nood verkeren, maar we kunnen niet helpen, zegt de Duitse hulporganisatie Louise Michel dat nu aan de ketting is gelegd in de haven van Lampedusa. De meeste vluchtelingen komen vanuit Noord-Afrika maar ook de ‘Turkse route’ wordt steeds drukker. Grotere schepen varen vanuit Turkije, Oost-Libië of Egypte naar de Calabrische kust. Eind februari zonk zo’n schip in de buurt van Cutro. Daarbij kwamen 91 mensen om het leven onder wie 35 minderjarigen.
De overvolle opvang op Lampedusa komt voor premier Meloni op een ongemakkelijk moment: ze keerde al met lege handen terug van een overleg over migratie in Brussel. De rechtse regering vindt namelijk dat er op Europees niveau meer moet gebeuren om migranten en vluchtelingen tegen te houden. Zo zei Meloni na de ramp in Cutro dat ze ‘mensensmokkelaars in de hele wereld’ wilde aanpakken. Ook tijdens het bezoek van Rutte lag de nadruk op harder optreden tegen mensensmokkelaars en op het maken van afspraken à la de Turkije-deal met andere landen van vertrek. (VK)
……………………………………………………
EU en Duitsland bereiken akkoord over auto’s, na veel irritatie bij andere landen.
Duitsland geeft zijn blokkade van een Europees verbod op auto’s van een Europees verbod op auto’s met een brandstofmotor op. Na weken onderhandelen zijn Berlijn en Brussel het eens geworden over een compromis waarmee de mogelijkheid voor het toestaan van auto’s op’CO2-neutrale brandstoffen’ open blijft.
Afgesproken is dat de Europese commissie binnenkort een nieuwe categorie auto’s voorstelt die louter op zogeheten ‘e-fuels’ rijden. Een toekomstige rol voor ‘e-fuels’, bijvoorbeeld brandstoffen gemaakt met groene waterstof, was een onverwachte eis van Duitsland voor ze kon instemmen met de wet die de verkoop in de EU van nieuwe personenauto’s die CO2 uitstoten per 2035 verbiedt. Het conflict wierp de afgelopen tijd een schaduw over de klimaatplannen van de EU en leidde tot grote irritatie bij het Europees parlement en andere lidstaten. Duitsland was vorig jaar al akkoord gegaan met het verbod, maar begin maart weigerde de Bondsregering onverwacht een laatste handtekening te zetten.
Door het Duitse verzet was er geen meerderheid meer voor de wet, een van de kernpilaren van de Europese ‘Green Deal’. Naast Duisland waren onder meer ook Italië, Tsjechië en Polen tegen. In Brussel groeide zorg over het precedent dat Duitsland zette met zijn blokkade.
De Europese Commissie belooft nu op korte termijn met een voorstel voor een nieuwe categorie auto’s te komen die louter op e-fuels rijden. Op dit moment bestaan auto’s die louter op e-fuels rijden nog niet. Of autofabrikanten zin hebben om naast een elektrische vloot ook in zulke voertuigen te investeren is afwachten. Temeer omdat e-fuels op dit moment zowel zeer kostbaar als schaars zijn. (NRC)
………………………………………………………………….
Rutte wil opnieuw bekijken of meer geld naar platteland kan.
+ Rutte overweegt andere verdeling van bestedingen.
+ Volgens hem niet het enige antwoord op de verkiezingsuitslag.
+ Premier zei dit tijdens bezoek bondskanselier aan Rotterdam.
Rutte wil kijken of er meer geld kan naar openbare voorzieningen op het platteland. Hij zei tijdens een overleg met Scholtz in Rotterdam, dat de modellen om het geld te verdelen’ waarmee Nederland berekent waar openbaar vervoer, scholen of politieposten moeten komen, ‘weinig rekening houden met het feit dat er ook gebieden zijn waar op een grotere oppervlakte minder mensen wonen’.
Meer geld voor het platteland was in de aanloop van de verkiezingen een belangrijk campagnethema. Grote winnaar was de BBB, die onder meer de wens voor meer voorzieningen in dunbevolkte gebieden op de agenda heeft gezet.
‘Ik zeg niet dat dit het enige antwoord is op de verkiezingsuitslag’, aldus Rutte, ‘maar het is wel een van de punten waar we over moeten praten. Volgens hem zijn er in Nederland ‘grote verschillen ten aanzien van hoe mensen beleven dat ze onderdeel zijn van een gemeenschap’. (FD)
……………………………………………………………..
Bevolking krimpt eerder en sneller.
Als de huidige economische ontwikkelingen zo doorgaan, tikt de wereldbevolking nog và³à³r 2050 de 8,8 miljard aan, om daarna geleidelijk te krimpen. Dat is eerder en gunstiger dan de eerder voorspelde piek van 10,4 miljard mensen rond 2080.
Duitse en Scandinavische wetenschappers hebben in opdracht van de Club van Rome een nieuwe, preciezere prognose opgesteld van de bevolkingsgroei de komende eeuw.
De wereldbevolking piekt daarin eerder en minder scherp dan eerder berekend. Met extra inspanningen van ontwikkelingsprogramma’s voor met name Afrika, kan de wereldbevolking zelfs al gaan dalen vanaf 2040. Op het hoogtepunt lopen er dan 8,5 miljard mensen rond op aarde. Waarna het aantal daalt tot 6 miljard tegen het einde van de eeuw. Nu telt de wereld nog 8 miljard mensen.
De snellere daling zou betekenen dat de gevreesde bevolkingsexplosie die bioloog Paul Ehrlich in 1968 voorzag in zijn boek The population Bomb op tijd wordt ontmanteld, schrijven de onderzoekers in een maandag verschenen rapport.
Deze nieuwe studie vormt wel weer een bevestiging dat de bevolking naar alle waarschijnlijkheid niet zo hard zal gaan groeien als de VN voorspellen, zegt hoogleraar economische demografie Leo van Wissen van de Rijksuniversiteit Groningen.
De nieuwe, lagere prognose komt doordat de opstellers nog meer gewicht toekennen aan economische groei. Die zorgt voor meer opleiding, slinkende man-vrouw verschillen en betere gezondheid. Stuk voor stuk factoren waarvan bekend is dat ze kleinere gezinnen tot gevolg hebben. Bovendien wijzen de onderzoekers erop dat de extreme armoede in vooral Afrika en Azië sneller afneemt dan verwacht.
Twee andere recente prognoses, een van het Oostenrijkse Wittgenstein Centrum voor Demografie en een van de Universiteit van Washington kwamen ook al wat lager uit. (VK)
…………………………………………………………………
Asiel kost dit jaar miljarden euro’s meer dan begroot.
De kosten voor asiel vallen dit jaar ruim 3 miljard hoger uit dan eerder begroot. Het gat wordt veroorzaakt door hogere aantallen asielzoekers en het gebrek aan opvangplekken.
De forse asieltegenvaller betekent dat het kabinet bij het opnieuw verdelen van het geld minder kan dan gehoopt.
Daarmee is de asielcrisis niet alleen een logistieke, maar ook een financiële puzzel voor het kabinet geworden. Hoewel de precieze asielkosten pas aan het eind van het jaar duidelijk zijn (die hangen immers samen met hoeveel asielzoekers uiteindelijk in 2023 naar Nederland komen) worden de extra kosten nu al ingeschat op meer dan 3 miljard euro.
De opvang van Oekraïners valt buiten deze kosten, zij worden namelijk door gemeenten opgevangen. Ter vergelijking: de begroting van de politie komt uit op 6,4 miljard euro.
Een belangrijke reden dat de kosten nu zo hoog uitvallen, is dat de reguliere capaciteit niet voldoet en noodopvanglocaties veel meer geld kosten. Omdat het daadwerkelijk aantal asielzoekers in de praktijk steeds hoger uitvalt dan begroot moet het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) bij een stijgende bezetting halsoverkop tijdelijke locaties optuigen. In zijn zoektocht wijkt het COA onder meer uit naar hotels, gymzalen, cruiseschepen en evenementenhallen. Op zulke noodlocaties zijn de leefomstandigheden voor asielzoekers vaak slecht en bovendien zijn ze duur. Een bed in een noodlocatie kan tot wel tien keer zo veel kosten als een bed in de gewone opvang 919 euro per dag. (NRC)
……………………………………………………………..
Loonstijging jaagt ziekenhuis op kosten.
+ Ziekenhuispersoneel krijgt in drie stappen 15% meer loon.
+ De extra kosten daarvan lijken voor rekening van ziekenhuizen.
+ Zij, en ouderenzorg, willen meer geld; overheid ziet dat niet zitten.
Fikse loonstijgingen hebben de zorgsector bereikt. Maandag sloten de ziekenhuizen en vakbonden een zwaarbevochten akkoord over een salarisstijging van 15% over een periode van anderhalf jaar. Eerder hielden de werknemers van academische ziekenhuizen vast aan een afgesproken aanpassing aan de inflatie (indexatie) van 10%. De werkgevers in de ouderenzorg willen nu uit eigen beweging de cao openbreken.
Verbetering van de arbeidsvoorwaarden in brede zin is cruciaal om mensen voor de zorg te behouden, maar dan dringt zich direct de vraag op waar al dat extra geld vandaan moet komen. Voorlopig lijkt het antwoord daarop: uit de begroting en buffers van de zorgaanbieders. Met mogelijk bezuinigingen op bijvoorbeeld innovatie en andere investeringen als gevolg.
Ziekenhuizen hebben steeds gezegd dat ze hun medewerkers graag meer willen betalen maar daarbij hebben ze wel meteen aangetekend dat ze daardoor zelf in financiële moeilijkheden zouden komen. Met dat argument probeerden de academische ziekenhuizen ook onder de (volledige) indexatie uit te komen.
Rode cijfers lijken dit jaar voor meerdere ziekenhuizen onafwendbaar. Naast de loonstijging zijn er ook extra kosten gemoeid met andere afspraken, zoals hogere vergoedingen voor reiskosten en beschikbaarheidsdiensten.
Ad Melkert, voorzitter Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen vraagt daarom om meer middelen, een half miljard euro: ‘De cao is voor veel ziekenhuizen te duur, maar we kiezen met deze cao voor onze medewerkers. (….) Wij nemen onze verantwoordelijkheid om samen met het kabinet en verzekeraars ervoor te zorgen dat de instellingen dit kunnen dragen.’
Tot nu toe waren de overheid en de zorgverzekeraars niet van zins om bij te springen. (FD)
…………………………………………………………………
‘Probleemwolf’ in het vizier van BBB, maar kabinet wil eerst weten wat het land vindt.
De roep om maatregelen tegen de wolf zwelt aan in de Tweede Kamer. Onder aanvoering van de BoerBurgerBeweging wil de rechterflank toestemming van het kabinet om ‘probleemwolven’ af te schieten. Minister Adema vindt het daarvoor te vroeg.
Adema werd dinsdag door BBB-leider Caroline van der Plas naar de Kamer geroepen naar aanleiding van de slachtpartij, eind vorige week, in het Gelderse Renkum. Daar werden vrijdag en zaterdag, in twee etappes, 21 schapen doodgebeten. De eigenaar had twee wolfwerende rasters rond de wei, maar die bleken niet voldoende. Officieel loopt het onderzoek naar de toedracht nog, maar Van der Plas kent geen twijfel dat het wolvenwerk was. ‘De mensen die er verstand van hebben, zeggen dat het niet anders kan.’
Van der Plas wil dat het kabinet zich inspant om de ‘super beschermde status’ van de wolf binnen Europa te herzien, opdat wolven die problemen veroorzaken kunnen worden afgeschoten. ‘We moeten ons afvragen of de wolf wel een plek heeft in dit dichtbevolkte land. Moeten boeren het land helemaal vol zetten met rasters en wolfwerende hekken? Wanneer zal de eerste aanval op mensen plaatsvinden?’ Ze kreeg luide bijval van Kamerleden van VVD, SGP en FvD.
Roelof Bisschop (SGP): ‘We zien slachtpartijen, keer op keer. De lammertijd komt eraan, het wordt alleen maar erger, bloedbad op bloedbad. Minister Adema ziet weinig mogelijkheden: ‘De wolf heeft in Europa een beschermde status. Dat is het uitgangspunt.’ (VK)
…………………………………………………….
Wim de Bie (1939 – 2023) Aartsvader van de tv-satire.
Wim de Bie heeft bij zijn dood veel meer aandacht gekregen dan hij zelf voor wenselijk zou hebben gehouden. Al die mensen die in het openbaar luid hun mening over hem en zijn werk gaven – het was niets voor hem. Hij werkte het liefst in stilte, van nieuwgierigheid naar ‘de mens achter de artiest’ gruwde hij.
In 1997 publiceerde hij een boek, Different Koek! dat bedoeld was als een parodie op de vele (toen al) Nederlandse talkshows op tv. In een toelichting hekelde hij ‘die volstrekte onzin van de emotietelevisie’, zoals in De ronde van Witteman, een praatprogramma van Paul Witteman. Ook de kranten bekritiseerde hij in dit verband: ‘Een diepte-interview waarin geen privé-leed wordt aangeroerd, is tegenwoordig nauwelijks meer geslaagd te noemen. Die cultuur is nu ook al tot de zaterdagbijlagen van kwaliteitskranten doorgedrongen.’
Ik begreep wat hij bedoelde, zelf had ik als tv-recensent veel talkshows ‘vullen met lullen’ verweten, maar ik vond wel dat hij overdreef: privé-leed mag in een bepaalde context best en Witteman maakte een serieus programma over zware onderwerpen. Het was typerend voor De Bie dat hij strenger was, ook voor zichzelf - in mijn herinnering heeft hij over zijn privé leven weinig in het openbaar gepraat. Dat hij aan de ziekte van Parkinson leed, heeft hij niet zelf naar buiten gebracht. Van Kooten bewaakte in dit opzicht ook zijn grenzen.
In 1979 mocht ik hen samen interviewen. Ze wilden het toen met hun ‘Simplistisch Verbond’ over een andere boeg gooien.
Het nieuwe motto zou luiden: ‘Op hun pik getrapt’. Kees lichtte het op een hilarische manier toe: ‘Dat wordt elke keer een drieluik van types uit verschillende maatschappelijke lagen die zich hetzij in hun kruis getast, hetzij in hun kuif gepikt, hetzij aan hun ‘taas’ getrokken voelen. Dat is toch de algemene tendens tegenwoordig? Iedereen voelt zich aangevallen. Driekwart van de mensheid gelooft niets en niemand meer en kankert op alles en iedereen.’
En wij anno 2023 maar denken dat de publieke verontwaardiging door Twitter en andere sociale media is uitgevonden. Wat mij opviel was dat Wim spraakzamer en ernstiger was dan Kees. Kees was de taalvirtuoos, de bedenker van veel van hun taalvondsten. Wim leek mij de meest geëngageerde van het duo, de man van de morele woede. In een fragment hoorde ik hem tekeer gaan tegen Wim Kok en diens beruchte uitspraak over het ‘afschudden van ideologische veren’ door de PvdA. Ronald Giphart zei op TV dat Wim en Kees ‘niet links en niet rechts’ waren maar ik ben er zeker van dat alleen linkse mensen boos waren over die uitspraak. (Frits Abrahams in de NRC)
………………………………………………………..
EU-landen besparen meer gas dan afgesproken!
Afgelopen augustus spraken de lidstaten van de EU af om het gasverbruik met 15% te verlagen, vanwege de onzekere gastoevoer door de oorlog in Oekraïne. De regeling zou eindigen per 1 april aanstaande, maar is afgelopen dinsdag door de EU met een jaar verlengd nadat de gerealiseerde vermindering met 19% ruim was gehaald.
Sinds de regeling van kracht is, verbruikte de EU 41,5 miljard kubieke meter minder gas. Dat komt overeen met het verbruik van alle EU-landen in de afgelopen maand december. Besparende maatregelen en de relatief zachte winter droegen daaraan bij.
Nederland verbruikte volgens cijfers van Eurostat sinds augustus vorig jaar bijna 30% minder gas en behoort tot de landen met een relatief hoge besparing. Finland is koploper met 57% minder gasverbruik ten opzichte van de vijf jaar ervoor.
Mede door de besparingen zijn de gasopslagen in de EU nu veel beter gevuld dan een jaar geleden. Was vorig jaar nog een kwart van de opslagcapaciteit benut, nu is dat ruim de helft. In Nederland zijn de gasvoorraden drie keer zo groot als in maart 2022. (FD)
……………………………………………………………
Oost Nederland boos over stilleggen bouw wegen en spoorlijnen.
Overijssel en Gelderland zijn boos over het stilleggen van infrastructurele projecten door Den Haag om aan de stikstofeisen te voldoen. Dit schrijven de provincies woensdag in een brief aan minister Harbers (Infrastructuur), na diens aankondiging voorlopig te stoppen met de aanleg van wegen en spoorlijnen.
Met de brief leggen de zittende provinciebesturen van Gelderland en Overijssel de spagaat bloot waarmee met name de BBB aan de formatietafel geconfronteerd wordt. Op dit dossier botsen de twee kernpunten van de grootste partij in de provincies frontaal: het leefbaar houden van het buitengebied door onder meer goede verbindingen en tegelijkertijd een milder stikstofbeleid voeren ten aanzien van de boeren. Die twee combineren wordt onmogelijk, is de expliciete boodschap uit de brief.
Harbers kondigde 17 maart aan de gereserveerde gelden voor nieuwe wegen, bruggen en spoorlijnen tot nader order te gebruiken voor onderhoud. ‘Nu een deel van de aanleg door stikstof voorlopig tot stilstand komt, wordt het in stand houden van wat we hebben nog belangrijker’, schreef hij. Alleen lopende en vergunde projecten gaan nog door, net als het ontsluiten van nieuwe woongebieden en het veiliger maken van wegen.
De provincies nemen daar geen genoegen mee. Gedeputeerde Boermans (Overijssel) laat weten ‘gechoqueerd’ te zijn dat, ‘na decennia tandenknarsend te moeten aanzien dat wel werd geïnvesteerd in de Randstad infrastructuur’, nu ‘met een pennenstreek’ de zwaarbevochten afspraken die eindelijk met de regio zijn gemaakt teniet worden gedaan. Volgens Boerman is niet stikstof maar geld de afweging geweest in Den Haag. ‘Al jaren wordt gezocht naar financiën voor achterstallig onderhoud’, zegt hij. ‘Het is een politieke keuze om dit geld nu weg te halen uit onze regio. Te gek voor woorden.’ (VK)
…………………………………………………………………
Bezoekersaantallen musea niet op niveau pre-corona.
De honderd best bezochte musea ter wereld trokken afgelopen jaar 90 miljoen bezoekers minder dan in 2019.
Heeft het publiek in het post-coronajaar de weg teruggevonden naar de musea? Nee, blijkt uit een meting van het kunsttijdschrift The Art Newspaper. Het aantal museumbezoekers in 2022 van de honderd best bezochte musea ter wereld mag dan verdubbeld zijn ten opzichte van 2021, het niveau van 2019 is nog lang niet gehaald. In 2022 bezochten 141 miljoen mensen de honderd best bezochte musea wereldwijd, terwijl dat er in 2019 nog 230 miljoen waren. Van die 141 miljoen bezoekers gaat alleen al 40 miljoen naar de top tien aan best bezochte musea.
Dat de bezoekcijfers van 2022 nog niet op het niveau zijn van 2019 komt onder meer doordat in China de musea nog gesloten waren vanwege het pas recent losgelaten zero-covidbeleid. Ook in Rusland zijn de bezoekerscijfers flink gekelderd, omdat er minder toeristen waren voor de musea. De Hermitage in St Petersburg trok in 2022 ruim 2,8 miljoen bezoekers, dat is 43% minder dan in 2019. Het Kremlin Museum in Moskou ontving zelfs 72% minder bezoekers en kwam in 2022 uit op ruim 850.000 bezoekers. Van de Russische musea had alleen het Staatsmuseum in St. Petersburg groeiende cijfers (11% meer). In dat museum behoort het werk van de Oekraïense kunstenaar Ilja Repin tot de topstukken van de vaste collectie.
Het Louvre, met ruim 7,7 miljoen bezoekers het best bezochte museum ter wereld, had 20% minder publiek dan in 2019. Van de vijf best bezochte musea trok alleen het Nationale Museum van Korea, over de geschiedenis van Zuid-Korea in 2022 meer gasten: ruim 3,4 miljoen. De overige vier (naast het Louvre zijn dat het Vaticaan Museum, het British Museum en Tate Modern) moesten het met een kwart tot zelfs een derde minder bezoekers doen.
In Nederland ontvingen het Rijksmuseum (1,7 mln bezoekers) en het Van Gogh Museum (1,3 mln bezoekers) 35 procent minder bezoekers dan in 2019. (NRC)
…………………………………………………………….
Brussel wil snel verdubbeling energie van wind en zon.
+ Voorlopig akkoord over doelen hernieuwbare energiebronnen.
+ Groene energie moet in 2030 42,5% van de energiemix uitmaken.
+ Doel is bijna een verdubbeling van de huidige situatie.
In de EU moet de komende jaren fors meer energie komen van hernieuwbare bronnen als wind en zon. Het oude doel stond op 32% van de energiemix in 2030 en dat gaat nu omhoog, naar 42,5%.
Het Europarlement (EP) en de lidstaten bereikten daarover een voorlopig akkoord. Het nieuwe bindende doel bijna een verdubbeling van de bijdrage die hernieuwbare bronnen op dit moment leveren aan de Europese energiemix.
De verschillen per lidstaat zijn groot. Zo haalt Zweden 63% van zijn energie uit hernieuwbare bronnen, terwijl Luxemburg, Malta en Nederland onder de 13% zitten, volgens Eurostat-cijfers uit 2021.
Om de groei mogelijk te maken moeten vergunningprocedures voor windparken en andere ‘schone’ energieprojecten flink korter. Lidstaten kunnen daarom gebieden aanwijzen met veel potentie voor hernieuwbare energiebronnen en lage milieurisico’s waar projecten profiteren van simpeler en snellere procedures.
Het nieuwe doel voor hernieuwbare energiebronnen is onderdeel van een omvangrijk pakket van Brusselse klimaatwetten. Die moeten de uitstoot van broeistofgassen in de EU met 55% helpen reduceren ten opzichte van ‘ijkjaar’ 1990. Omdat energiebedrijven goed zijn voor meer dan 75% van de uitstoot in de EU, moet deze sector een belangrijk bijdrage aan het reductiedoel leveren. (FD)
………………………………………………………..
Psychiaters betuigen spijt over gruwelijke ‘behandeling’ lhbti’ers.
Nederlandse psychiaters hebben spijt van de manier waarop de beroepsgroep vroeger omging met lhbti-personen. Zij werden tot ver in de vorige eeuw psychisch ziek verklaard en ondergingen gruwelijke ‘behandelingen’ zoals castratie.
De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) kwam donderdag met een officiële spijtbetuiging over de ‘zwarte bladzijde in de geschiedenis van de psychiatrie’. Op het jaarlijks voorjaarscongres van de circa 3.800 psychiaters tellende vereniging sprak Niels Mulder, voorzitter van de NVvP, een ’statement of regret’ uit.
Het is voor het eerst dat in Nederland een beroepsgroep expliciet spijt betuigt voor de behandeling van lhbti-personen (lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele personen, transgender personen en intersekse personen). In het VK sprak de vereniging van psychiaters in 2017 al wel in een verklaring van ‘diepe spijt’ over behandelingen als elektroshocktherapie voor homoseksuele mannen, lesbische vrouwen en biseksuele personen.
Veel psychiaters zagen lhbti-personen lange tijd als psychiatrische patiënten die genezen konden worden. Homoseksualiteit stond tussen 1952 en 1973 als psychiatrische stoornis in de DSM, het handboek voor psychiaters. Pas in 1990 schrapte ook de Wereldgezondheidsorganisatie homoseksualiteit van de lijst met geesteszieken.
Die manier van werken heeft ‘ontzettend veel schade berokkend’, zegt NVvP-voorzitter Mulder. ‘Door onze spijt te betuigen willen we dat leed erkennen. We hopen dat het mensen kan helpen bij het verwerken van trauma’s.’ (VK)
……………………………………………………………..
Met Duitsland samen in een leger dat ‘vanavond nog kan vechten’
De 13e Lichte Brigade is sinds donderdag onderdeel van de Duitse 10e Panzerdivision. ‘Nederlanders zijn creatief, Duitsers grondig’.
Voor een paleisje aan de oever van de Mainz vatte de commandant der landstrijdkrachten Martin Wijnen het doel van zowel de Duitse als de Nederlandse militaire inspanningen samen: ‘Onze legers moeten transformeren van een leger voor vredesoperaties naar een leger dat klaar is om vanavond nog te vechten.’
In de siertuin van slot Veitshöchheim werd door de ministers van Defensie van beide landen, Kajsa Ollongren en Boris Pistorius, de onderlinge militaire samenwerking ceremonieel beklonken. De 13e Lichte Brigade, gestationeerd in Oirschot, is sinds donderdag onderdeel van de Duitse 10e ‘Panzerdivision’, een groter troepenverband.
Daarmee is de Nederlandse brigade, bestaande uit 3.000 mannen en vrouwen één van de vier brigades in de tankdivisie die is gelegerd in het Noord-Beierse Veitshöchheim. Pistorius noemt de samenwerking een ‘partnerschap dat binnen Europa en de NAVO zijn gelijke niet kent’.
Eén van de andere brigades in de tankdivisie bestaat uit zowel Duitsers als Fransen. In de gemeente Veitshöchheim ligt sinds de Brexit het geografische middelpunt van de EU – nu ligt er dus ook een zwaartepunt in Europese militaire coöperatie.
Volgens oud-kolonel en CDU Bondsdaglid Roderick Kiesewetter is de nauwe samenwerking tussen Nederland en Duitsland de toekomst. ‘We kunnen ons nu geen nationale oplossingen veroorloven. Zeker niet nu we materieel, munitie bijvoorbeeld, tekortkomen. In de toekomst moet de aanschaf van materieel gestandaardiseerd worden binnen de EU en de NAVO.’
En, zo voegt hij toe: ‘De Duitsers zouden nog wel iets van de Nederlanders kunnen leren wat de aanschaf van nieuw materiaal betreft’ – in Duitsland al jarenlang een pijnpunt.’ (NRC)
………………………………………………………………
Goedkopere energie doet inflatie flink dalen, maar boodschappen blijven duur.
De inflatie was in maart met 4,4% bijna de helft lager dan in februari, meldt het CBS. Dat kwam vooral door dalende energieprijzen. Boodschappen waren wel flink duurder, en dat blijft waarschijnlijk nog even zo.
Volgens een snelle eerste raming waren de consumentenprijzen in Nederland de afgelopen maand gemiddeld 4,4% hoger dan een jaar geleden, toen de oorlog in Oekraïne net was uitgebroken. De energieprijzen die toen snel stegen, hebben volgens het CBS nu juist een dempend effect. Stroom, gas en brandstof waren in maart gemiddeld 28,2% goedkoper dan een jaar geleden. De prijsstijgingen zitten vooral in de dagelijkse boodschappen: voedsel is flink duurder geworden. Volgens het CBS moest voor dezelfde boodschappen in maart 15% meer betaald worden dan een jaar eerder. Dat is maar iets lager dan de 15,1% in februari.
De piek lag in september, toen de inflatie in Nederland 14,5% was. Daarna daalde de inflatie maandenlang. De prijzen stegen nog wel, maar iets minder snel. Vorige maand was echter opnieuw een kleine toename te zien. Minister Kaag van Financiën sprak van goed nieuws gezien de dalende trend, maar waakzaamheid blijft geboden vanwege de nog snel stijgende prijzen in de winkels. (VK)
……………………………………………………………..
Coalitie voorlopig gered door gevoelige stikstofbesluiten vooruit te schuiven.
CDA wil opnieuw onderhandelen over afspraken rond stikstof in het coalitieakkoord zodra er nieuwe provinciebesturen zijn.
Rutte IV is voorlopig gered, maar de vier coalitiepartijen schuiven moeilijke besluiten over het gevoelige stikstofbeleid nog voor zich uit. Dat was de uitkomst van dagenlang overleg in crisissfeer tussen de top van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie.
Rutte maakte bekend dat het CDA opnieuw wil onderhandelen over de afspraken rond stikstof in het coalitieakkoord maar dat de partij dit pas over een aantal maanden wil doen. Hoekstra zei dat opnieuw onderhandelen dan nodig is omdat de druk op het jaartal 2030, de deadline voor het halveren van de stikstofuitstoot, ‘de oplossing verder weg heeft gebracht. Voor ons is 2030 niet haalbaar.’ Rutte staat open voor het verzoek van de CDA. ‘Als een coalitiepartij dat wil, kan dat altijd. Er zijn geen garanties dat je er dan ook uitkomt.’
Bij de ChristenUnie en D66 klonk begrip voor de vraag van de CDA. ‘Als een partij erom vraagt, is dat aan hen. Wij zijn daar niet toe verplicht, maar het kan ons ook overkomen’, zei Sigrid Kaag. ‘Ik heb begrip voor hun positie.’ Ze benadrukte wel dat er ‘geen afspraak’ is gemaakt om te gaan onderhandelen. ‘Het is hun recht om erom te vragen. Op dit moment nemen wij het ter kennisgeving aan.’ Het is dus onzeker of de nieuwe onderhandelingen er ook echt komen.
Met deze afspraken lijkt de coalitie vooral tijd te willen kopen. Volgens het CDA is het logisch om nu eerst te wachten hoe de formaties van de colleges in de provincies gaan lopen, waar het stikstofbeleid moet worden uitgevoerd.
Het formatieproces is pas deze week op gang gekomen en kan weken of maanden duren. Ook zijn de onderhandelingen over het Landbouwakkoord nog in volle gang, dat boeren perspectief voor de toekomst moet geven. (NRC)
De verkiezingswinst van BBB is een duidelijk signaal aan politiek Den Haag, stelt commissaris van de Koning Jaap Smit. ‘Stop met de fetisj voor Excel-tabellen, spreadsheets en jaartallen.’
Als Jaap Smit (66) vanuit zijn werkkamer naar buiten kijkt heeft hij een prachtig uitzicht over Den Haag. Een ‘keurig aangeharkte tuin’ net als de rest van Nederland, zegt de commissaris van de Koning in de provincie Zuid Holland.
Maar die ogenschijnlijke rust en tevredenheid vertroebelen het zicht op de werkelijkheid. Smit bespeurt de ‘leegte van een samenleving zonder samenbindend verhaal’, waarin een op efficiency en doelmatigheid gefixeerde overheid de burger is kwijtgeraakt. ‘Die relatie is compleet verstoord geraakt. De burger is geen klant van de overheid, maar mede eigenaar. Dat lijkt de overheid te zijn vergeten’, zegt Smit, die ook voorzitter is van het Interprovinciaal Overleg, de koepelorganisatie van de twaalf provincies.
De overrompelende zege van de BBB bij de provinciale verkiezingen ziet de CDA’er en voormalig voorzitter van vakbond CNV dan ook als een duidelijk signaal dat ‘mensen, en ik zeg het maar hardop, echt fed up zijn met de manier waarop de politiek functioneert. We betalen nu op tal van terreinen, van stikstof tot asielopvang, de prijs voor de fetisj van de overheid met Excel tabellen, modellen, spreadsheets en jaartallen.
We hebben op tal van terreinen de afgelopen twintig jaar de ballen gewoon vooruit geschopt. Dat noemen we nu een crisis. De woningbouwcrisis, asielcrisis, stikstofcrisis. Maar het zijn geen crises. Een crisis is iets dat opeens ontstaat en waardoor je verrast bent, zoals de coronapandemie of de Russische invasie in Oekraïne.
De huidige problemen zijn ontstaan doordat de politiek, ondanks alle waarschuwingen van experts, moeilijke keuzes in het verleden uit de weg zijn gegaan omdat de politici bang zijn om kloeke besluiten te nemen uit angst dat de kiezer vertrekt. Het is dan ook niet vreemd dat de rechter zegt: dit kan zo niet langer. Dan kunnen we boos zijn, maar die rechter houdt ons gewoon aan de wetten die we zelf hebben gemaakt.
Dit is dus een tijd die vraagt om krachtig leiderschap, waarin politici met een duidelijk verhaal voor burgers perspectief schetsen. Mensen, het wordt even niet gemakkelijk, maar we moeten hier doorheen. En het is ongeveer die kant op. Maar dat moeten politici wel durven, nu klampen zij zich vast aan het oude systeem, aan het bekende. Het gevolg is dat er op veel dossiers geen duidelijkheid komt voor burgers, boeren en ondernemers, wat de tegenstellingen in de samenleving vergroot.
We moeten met elkaar als één overheid de problemen aanpakken en dat kan alleen als je elkaar vertrouwt, fouten durft te maken en de ruimte krijgt om aan de slag te gaan’, zegt de voorzitter van het Interprovinciaal Overleg. (FD)
……………………………………………………………..
Recordaantal vluchtelingen aangekomen op Lampedusa: ruim 2 duizend op één dag.
Op het eiland Lampedusa zijn in 24 uur meer dan tweeduizend vluchtelingen aangekomen, een recordaantal. Ze bereikten het eiland met tientallen boten.
Een aantal boten raakte op de Middellandse Zee in de problemen en kreeg hulp van een reddingsschip en vaartuigen van de Italiaanse overheid. We weten dat er op dit moment tientallen boten vlak voor Lampedusa in nood verkeren, maar we kunnen niet helpen, zegt de Duitse hulporganisatie Louise Michel dat nu aan de ketting is gelegd in de haven van Lampedusa. De meeste vluchtelingen komen vanuit Noord-Afrika maar ook de ‘Turkse route’ wordt steeds drukker. Grotere schepen varen vanuit Turkije, Oost-Libië of Egypte naar de Calabrische kust. Eind februari zonk zo’n schip in de buurt van Cutro. Daarbij kwamen 91 mensen om het leven onder wie 35 minderjarigen.
De overvolle opvang op Lampedusa komt voor premier Meloni op een ongemakkelijk moment: ze keerde al met lege handen terug van een overleg over migratie in Brussel. De rechtse regering vindt namelijk dat er op Europees niveau meer moet gebeuren om migranten en vluchtelingen tegen te houden. Zo zei Meloni na de ramp in Cutro dat ze ‘mensensmokkelaars in de hele wereld’ wilde aanpakken. Ook tijdens het bezoek van Rutte lag de nadruk op harder optreden tegen mensensmokkelaars en op het maken van afspraken à la de Turkije-deal met andere landen van vertrek. (VK)
……………………………………………………
EU en Duitsland bereiken akkoord over auto’s, na veel irritatie bij andere landen.
Duitsland geeft zijn blokkade van een Europees verbod op auto’s van een Europees verbod op auto’s met een brandstofmotor op. Na weken onderhandelen zijn Berlijn en Brussel het eens geworden over een compromis waarmee de mogelijkheid voor het toestaan van auto’s op’CO2-neutrale brandstoffen’ open blijft.
Afgesproken is dat de Europese commissie binnenkort een nieuwe categorie auto’s voorstelt die louter op zogeheten ‘e-fuels’ rijden. Een toekomstige rol voor ‘e-fuels’, bijvoorbeeld brandstoffen gemaakt met groene waterstof, was een onverwachte eis van Duitsland voor ze kon instemmen met de wet die de verkoop in de EU van nieuwe personenauto’s die CO2 uitstoten per 2035 verbiedt. Het conflict wierp de afgelopen tijd een schaduw over de klimaatplannen van de EU en leidde tot grote irritatie bij het Europees parlement en andere lidstaten. Duitsland was vorig jaar al akkoord gegaan met het verbod, maar begin maart weigerde de Bondsregering onverwacht een laatste handtekening te zetten.
Door het Duitse verzet was er geen meerderheid meer voor de wet, een van de kernpilaren van de Europese ‘Green Deal’. Naast Duisland waren onder meer ook Italië, Tsjechië en Polen tegen. In Brussel groeide zorg over het precedent dat Duitsland zette met zijn blokkade.
De Europese Commissie belooft nu op korte termijn met een voorstel voor een nieuwe categorie auto’s te komen die louter op e-fuels rijden. Op dit moment bestaan auto’s die louter op e-fuels rijden nog niet. Of autofabrikanten zin hebben om naast een elektrische vloot ook in zulke voertuigen te investeren is afwachten. Temeer omdat e-fuels op dit moment zowel zeer kostbaar als schaars zijn. (NRC)
………………………………………………………………….
Rutte wil opnieuw bekijken of meer geld naar platteland kan.
+ Rutte overweegt andere verdeling van bestedingen.
+ Volgens hem niet het enige antwoord op de verkiezingsuitslag.
+ Premier zei dit tijdens bezoek bondskanselier aan Rotterdam.
Rutte wil kijken of er meer geld kan naar openbare voorzieningen op het platteland. Hij zei tijdens een overleg met Scholtz in Rotterdam, dat de modellen om het geld te verdelen’ waarmee Nederland berekent waar openbaar vervoer, scholen of politieposten moeten komen, ‘weinig rekening houden met het feit dat er ook gebieden zijn waar op een grotere oppervlakte minder mensen wonen’.
Meer geld voor het platteland was in de aanloop van de verkiezingen een belangrijk campagnethema. Grote winnaar was de BBB, die onder meer de wens voor meer voorzieningen in dunbevolkte gebieden op de agenda heeft gezet.
‘Ik zeg niet dat dit het enige antwoord is op de verkiezingsuitslag’, aldus Rutte, ‘maar het is wel een van de punten waar we over moeten praten. Volgens hem zijn er in Nederland ‘grote verschillen ten aanzien van hoe mensen beleven dat ze onderdeel zijn van een gemeenschap’. (FD)
……………………………………………………………..
Bevolking krimpt eerder en sneller.
Als de huidige economische ontwikkelingen zo doorgaan, tikt de wereldbevolking nog và³à³r 2050 de 8,8 miljard aan, om daarna geleidelijk te krimpen. Dat is eerder en gunstiger dan de eerder voorspelde piek van 10,4 miljard mensen rond 2080.
Duitse en Scandinavische wetenschappers hebben in opdracht van de Club van Rome een nieuwe, preciezere prognose opgesteld van de bevolkingsgroei de komende eeuw.
De wereldbevolking piekt daarin eerder en minder scherp dan eerder berekend. Met extra inspanningen van ontwikkelingsprogramma’s voor met name Afrika, kan de wereldbevolking zelfs al gaan dalen vanaf 2040. Op het hoogtepunt lopen er dan 8,5 miljard mensen rond op aarde. Waarna het aantal daalt tot 6 miljard tegen het einde van de eeuw. Nu telt de wereld nog 8 miljard mensen.
De snellere daling zou betekenen dat de gevreesde bevolkingsexplosie die bioloog Paul Ehrlich in 1968 voorzag in zijn boek The population Bomb op tijd wordt ontmanteld, schrijven de onderzoekers in een maandag verschenen rapport.
Deze nieuwe studie vormt wel weer een bevestiging dat de bevolking naar alle waarschijnlijkheid niet zo hard zal gaan groeien als de VN voorspellen, zegt hoogleraar economische demografie Leo van Wissen van de Rijksuniversiteit Groningen.
De nieuwe, lagere prognose komt doordat de opstellers nog meer gewicht toekennen aan economische groei. Die zorgt voor meer opleiding, slinkende man-vrouw verschillen en betere gezondheid. Stuk voor stuk factoren waarvan bekend is dat ze kleinere gezinnen tot gevolg hebben. Bovendien wijzen de onderzoekers erop dat de extreme armoede in vooral Afrika en Azië sneller afneemt dan verwacht.
Twee andere recente prognoses, een van het Oostenrijkse Wittgenstein Centrum voor Demografie en een van de Universiteit van Washington kwamen ook al wat lager uit. (VK)
…………………………………………………………………
Asiel kost dit jaar miljarden euro’s meer dan begroot.
De kosten voor asiel vallen dit jaar ruim 3 miljard hoger uit dan eerder begroot. Het gat wordt veroorzaakt door hogere aantallen asielzoekers en het gebrek aan opvangplekken.
De forse asieltegenvaller betekent dat het kabinet bij het opnieuw verdelen van het geld minder kan dan gehoopt.
Daarmee is de asielcrisis niet alleen een logistieke, maar ook een financiële puzzel voor het kabinet geworden. Hoewel de precieze asielkosten pas aan het eind van het jaar duidelijk zijn (die hangen immers samen met hoeveel asielzoekers uiteindelijk in 2023 naar Nederland komen) worden de extra kosten nu al ingeschat op meer dan 3 miljard euro.
De opvang van Oekraïners valt buiten deze kosten, zij worden namelijk door gemeenten opgevangen. Ter vergelijking: de begroting van de politie komt uit op 6,4 miljard euro.
Een belangrijke reden dat de kosten nu zo hoog uitvallen, is dat de reguliere capaciteit niet voldoet en noodopvanglocaties veel meer geld kosten. Omdat het daadwerkelijk aantal asielzoekers in de praktijk steeds hoger uitvalt dan begroot moet het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) bij een stijgende bezetting halsoverkop tijdelijke locaties optuigen. In zijn zoektocht wijkt het COA onder meer uit naar hotels, gymzalen, cruiseschepen en evenementenhallen. Op zulke noodlocaties zijn de leefomstandigheden voor asielzoekers vaak slecht en bovendien zijn ze duur. Een bed in een noodlocatie kan tot wel tien keer zo veel kosten als een bed in de gewone opvang 919 euro per dag. (NRC)
……………………………………………………………..
Loonstijging jaagt ziekenhuis op kosten.
+ Ziekenhuispersoneel krijgt in drie stappen 15% meer loon.
+ De extra kosten daarvan lijken voor rekening van ziekenhuizen.
+ Zij, en ouderenzorg, willen meer geld; overheid ziet dat niet zitten.
Fikse loonstijgingen hebben de zorgsector bereikt. Maandag sloten de ziekenhuizen en vakbonden een zwaarbevochten akkoord over een salarisstijging van 15% over een periode van anderhalf jaar. Eerder hielden de werknemers van academische ziekenhuizen vast aan een afgesproken aanpassing aan de inflatie (indexatie) van 10%. De werkgevers in de ouderenzorg willen nu uit eigen beweging de cao openbreken.
Verbetering van de arbeidsvoorwaarden in brede zin is cruciaal om mensen voor de zorg te behouden, maar dan dringt zich direct de vraag op waar al dat extra geld vandaan moet komen. Voorlopig lijkt het antwoord daarop: uit de begroting en buffers van de zorgaanbieders. Met mogelijk bezuinigingen op bijvoorbeeld innovatie en andere investeringen als gevolg.
Ziekenhuizen hebben steeds gezegd dat ze hun medewerkers graag meer willen betalen maar daarbij hebben ze wel meteen aangetekend dat ze daardoor zelf in financiële moeilijkheden zouden komen. Met dat argument probeerden de academische ziekenhuizen ook onder de (volledige) indexatie uit te komen.
Rode cijfers lijken dit jaar voor meerdere ziekenhuizen onafwendbaar. Naast de loonstijging zijn er ook extra kosten gemoeid met andere afspraken, zoals hogere vergoedingen voor reiskosten en beschikbaarheidsdiensten.
Ad Melkert, voorzitter Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen vraagt daarom om meer middelen, een half miljard euro: ‘De cao is voor veel ziekenhuizen te duur, maar we kiezen met deze cao voor onze medewerkers. (….) Wij nemen onze verantwoordelijkheid om samen met het kabinet en verzekeraars ervoor te zorgen dat de instellingen dit kunnen dragen.’
Tot nu toe waren de overheid en de zorgverzekeraars niet van zins om bij te springen. (FD)
…………………………………………………………………
‘Probleemwolf’ in het vizier van BBB, maar kabinet wil eerst weten wat het land vindt.
De roep om maatregelen tegen de wolf zwelt aan in de Tweede Kamer. Onder aanvoering van de BoerBurgerBeweging wil de rechterflank toestemming van het kabinet om ‘probleemwolven’ af te schieten. Minister Adema vindt het daarvoor te vroeg.
Adema werd dinsdag door BBB-leider Caroline van der Plas naar de Kamer geroepen naar aanleiding van de slachtpartij, eind vorige week, in het Gelderse Renkum. Daar werden vrijdag en zaterdag, in twee etappes, 21 schapen doodgebeten. De eigenaar had twee wolfwerende rasters rond de wei, maar die bleken niet voldoende. Officieel loopt het onderzoek naar de toedracht nog, maar Van der Plas kent geen twijfel dat het wolvenwerk was. ‘De mensen die er verstand van hebben, zeggen dat het niet anders kan.’
Van der Plas wil dat het kabinet zich inspant om de ‘super beschermde status’ van de wolf binnen Europa te herzien, opdat wolven die problemen veroorzaken kunnen worden afgeschoten. ‘We moeten ons afvragen of de wolf wel een plek heeft in dit dichtbevolkte land. Moeten boeren het land helemaal vol zetten met rasters en wolfwerende hekken? Wanneer zal de eerste aanval op mensen plaatsvinden?’ Ze kreeg luide bijval van Kamerleden van VVD, SGP en FvD.
Roelof Bisschop (SGP): ‘We zien slachtpartijen, keer op keer. De lammertijd komt eraan, het wordt alleen maar erger, bloedbad op bloedbad. Minister Adema ziet weinig mogelijkheden: ‘De wolf heeft in Europa een beschermde status. Dat is het uitgangspunt.’ (VK)
…………………………………………………….
Wim de Bie (1939 – 2023) Aartsvader van de tv-satire.
Wim de Bie heeft bij zijn dood veel meer aandacht gekregen dan hij zelf voor wenselijk zou hebben gehouden. Al die mensen die in het openbaar luid hun mening over hem en zijn werk gaven – het was niets voor hem. Hij werkte het liefst in stilte, van nieuwgierigheid naar ‘de mens achter de artiest’ gruwde hij.
In 1997 publiceerde hij een boek, Different Koek! dat bedoeld was als een parodie op de vele (toen al) Nederlandse talkshows op tv. In een toelichting hekelde hij ‘die volstrekte onzin van de emotietelevisie’, zoals in De ronde van Witteman, een praatprogramma van Paul Witteman. Ook de kranten bekritiseerde hij in dit verband: ‘Een diepte-interview waarin geen privé-leed wordt aangeroerd, is tegenwoordig nauwelijks meer geslaagd te noemen. Die cultuur is nu ook al tot de zaterdagbijlagen van kwaliteitskranten doorgedrongen.’
Ik begreep wat hij bedoelde, zelf had ik als tv-recensent veel talkshows ‘vullen met lullen’ verweten, maar ik vond wel dat hij overdreef: privé-leed mag in een bepaalde context best en Witteman maakte een serieus programma over zware onderwerpen. Het was typerend voor De Bie dat hij strenger was, ook voor zichzelf - in mijn herinnering heeft hij over zijn privé leven weinig in het openbaar gepraat. Dat hij aan de ziekte van Parkinson leed, heeft hij niet zelf naar buiten gebracht. Van Kooten bewaakte in dit opzicht ook zijn grenzen.
In 1979 mocht ik hen samen interviewen. Ze wilden het toen met hun ‘Simplistisch Verbond’ over een andere boeg gooien.
Het nieuwe motto zou luiden: ‘Op hun pik getrapt’. Kees lichtte het op een hilarische manier toe: ‘Dat wordt elke keer een drieluik van types uit verschillende maatschappelijke lagen die zich hetzij in hun kruis getast, hetzij in hun kuif gepikt, hetzij aan hun ‘taas’ getrokken voelen. Dat is toch de algemene tendens tegenwoordig? Iedereen voelt zich aangevallen. Driekwart van de mensheid gelooft niets en niemand meer en kankert op alles en iedereen.’
En wij anno 2023 maar denken dat de publieke verontwaardiging door Twitter en andere sociale media is uitgevonden. Wat mij opviel was dat Wim spraakzamer en ernstiger was dan Kees. Kees was de taalvirtuoos, de bedenker van veel van hun taalvondsten. Wim leek mij de meest geëngageerde van het duo, de man van de morele woede. In een fragment hoorde ik hem tekeer gaan tegen Wim Kok en diens beruchte uitspraak over het ‘afschudden van ideologische veren’ door de PvdA. Ronald Giphart zei op TV dat Wim en Kees ‘niet links en niet rechts’ waren maar ik ben er zeker van dat alleen linkse mensen boos waren over die uitspraak. (Frits Abrahams in de NRC)
………………………………………………………..
EU-landen besparen meer gas dan afgesproken!
Afgelopen augustus spraken de lidstaten van de EU af om het gasverbruik met 15% te verlagen, vanwege de onzekere gastoevoer door de oorlog in Oekraïne. De regeling zou eindigen per 1 april aanstaande, maar is afgelopen dinsdag door de EU met een jaar verlengd nadat de gerealiseerde vermindering met 19% ruim was gehaald.
Sinds de regeling van kracht is, verbruikte de EU 41,5 miljard kubieke meter minder gas. Dat komt overeen met het verbruik van alle EU-landen in de afgelopen maand december. Besparende maatregelen en de relatief zachte winter droegen daaraan bij.
Nederland verbruikte volgens cijfers van Eurostat sinds augustus vorig jaar bijna 30% minder gas en behoort tot de landen met een relatief hoge besparing. Finland is koploper met 57% minder gasverbruik ten opzichte van de vijf jaar ervoor.
Mede door de besparingen zijn de gasopslagen in de EU nu veel beter gevuld dan een jaar geleden. Was vorig jaar nog een kwart van de opslagcapaciteit benut, nu is dat ruim de helft. In Nederland zijn de gasvoorraden drie keer zo groot als in maart 2022. (FD)
……………………………………………………………
Oost Nederland boos over stilleggen bouw wegen en spoorlijnen.
Overijssel en Gelderland zijn boos over het stilleggen van infrastructurele projecten door Den Haag om aan de stikstofeisen te voldoen. Dit schrijven de provincies woensdag in een brief aan minister Harbers (Infrastructuur), na diens aankondiging voorlopig te stoppen met de aanleg van wegen en spoorlijnen.
Met de brief leggen de zittende provinciebesturen van Gelderland en Overijssel de spagaat bloot waarmee met name de BBB aan de formatietafel geconfronteerd wordt. Op dit dossier botsen de twee kernpunten van de grootste partij in de provincies frontaal: het leefbaar houden van het buitengebied door onder meer goede verbindingen en tegelijkertijd een milder stikstofbeleid voeren ten aanzien van de boeren. Die twee combineren wordt onmogelijk, is de expliciete boodschap uit de brief.
Harbers kondigde 17 maart aan de gereserveerde gelden voor nieuwe wegen, bruggen en spoorlijnen tot nader order te gebruiken voor onderhoud. ‘Nu een deel van de aanleg door stikstof voorlopig tot stilstand komt, wordt het in stand houden van wat we hebben nog belangrijker’, schreef hij. Alleen lopende en vergunde projecten gaan nog door, net als het ontsluiten van nieuwe woongebieden en het veiliger maken van wegen.
De provincies nemen daar geen genoegen mee. Gedeputeerde Boermans (Overijssel) laat weten ‘gechoqueerd’ te zijn dat, ‘na decennia tandenknarsend te moeten aanzien dat wel werd geïnvesteerd in de Randstad infrastructuur’, nu ‘met een pennenstreek’ de zwaarbevochten afspraken die eindelijk met de regio zijn gemaakt teniet worden gedaan. Volgens Boerman is niet stikstof maar geld de afweging geweest in Den Haag. ‘Al jaren wordt gezocht naar financiën voor achterstallig onderhoud’, zegt hij. ‘Het is een politieke keuze om dit geld nu weg te halen uit onze regio. Te gek voor woorden.’ (VK)
…………………………………………………………………
Bezoekersaantallen musea niet op niveau pre-corona.
De honderd best bezochte musea ter wereld trokken afgelopen jaar 90 miljoen bezoekers minder dan in 2019.
Heeft het publiek in het post-coronajaar de weg teruggevonden naar de musea? Nee, blijkt uit een meting van het kunsttijdschrift The Art Newspaper. Het aantal museumbezoekers in 2022 van de honderd best bezochte musea ter wereld mag dan verdubbeld zijn ten opzichte van 2021, het niveau van 2019 is nog lang niet gehaald. In 2022 bezochten 141 miljoen mensen de honderd best bezochte musea wereldwijd, terwijl dat er in 2019 nog 230 miljoen waren. Van die 141 miljoen bezoekers gaat alleen al 40 miljoen naar de top tien aan best bezochte musea.
Dat de bezoekcijfers van 2022 nog niet op het niveau zijn van 2019 komt onder meer doordat in China de musea nog gesloten waren vanwege het pas recent losgelaten zero-covidbeleid. Ook in Rusland zijn de bezoekerscijfers flink gekelderd, omdat er minder toeristen waren voor de musea. De Hermitage in St Petersburg trok in 2022 ruim 2,8 miljoen bezoekers, dat is 43% minder dan in 2019. Het Kremlin Museum in Moskou ontving zelfs 72% minder bezoekers en kwam in 2022 uit op ruim 850.000 bezoekers. Van de Russische musea had alleen het Staatsmuseum in St. Petersburg groeiende cijfers (11% meer). In dat museum behoort het werk van de Oekraïense kunstenaar Ilja Repin tot de topstukken van de vaste collectie.
Het Louvre, met ruim 7,7 miljoen bezoekers het best bezochte museum ter wereld, had 20% minder publiek dan in 2019. Van de vijf best bezochte musea trok alleen het Nationale Museum van Korea, over de geschiedenis van Zuid-Korea in 2022 meer gasten: ruim 3,4 miljoen. De overige vier (naast het Louvre zijn dat het Vaticaan Museum, het British Museum en Tate Modern) moesten het met een kwart tot zelfs een derde minder bezoekers doen.
In Nederland ontvingen het Rijksmuseum (1,7 mln bezoekers) en het Van Gogh Museum (1,3 mln bezoekers) 35 procent minder bezoekers dan in 2019. (NRC)
…………………………………………………………….
Brussel wil snel verdubbeling energie van wind en zon.
+ Voorlopig akkoord over doelen hernieuwbare energiebronnen.
+ Groene energie moet in 2030 42,5% van de energiemix uitmaken.
+ Doel is bijna een verdubbeling van de huidige situatie.
In de EU moet de komende jaren fors meer energie komen van hernieuwbare bronnen als wind en zon. Het oude doel stond op 32% van de energiemix in 2030 en dat gaat nu omhoog, naar 42,5%.
Het Europarlement (EP) en de lidstaten bereikten daarover een voorlopig akkoord. Het nieuwe bindende doel bijna een verdubbeling van de bijdrage die hernieuwbare bronnen op dit moment leveren aan de Europese energiemix.
De verschillen per lidstaat zijn groot. Zo haalt Zweden 63% van zijn energie uit hernieuwbare bronnen, terwijl Luxemburg, Malta en Nederland onder de 13% zitten, volgens Eurostat-cijfers uit 2021.
Om de groei mogelijk te maken moeten vergunningprocedures voor windparken en andere ‘schone’ energieprojecten flink korter. Lidstaten kunnen daarom gebieden aanwijzen met veel potentie voor hernieuwbare energiebronnen en lage milieurisico’s waar projecten profiteren van simpeler en snellere procedures.
Het nieuwe doel voor hernieuwbare energiebronnen is onderdeel van een omvangrijk pakket van Brusselse klimaatwetten. Die moeten de uitstoot van broeistofgassen in de EU met 55% helpen reduceren ten opzichte van ‘ijkjaar’ 1990. Omdat energiebedrijven goed zijn voor meer dan 75% van de uitstoot in de EU, moet deze sector een belangrijk bijdrage aan het reductiedoel leveren. (FD)
………………………………………………………..
Psychiaters betuigen spijt over gruwelijke ‘behandeling’ lhbti’ers.
Nederlandse psychiaters hebben spijt van de manier waarop de beroepsgroep vroeger omging met lhbti-personen. Zij werden tot ver in de vorige eeuw psychisch ziek verklaard en ondergingen gruwelijke ‘behandelingen’ zoals castratie.
De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) kwam donderdag met een officiële spijtbetuiging over de ‘zwarte bladzijde in de geschiedenis van de psychiatrie’. Op het jaarlijks voorjaarscongres van de circa 3.800 psychiaters tellende vereniging sprak Niels Mulder, voorzitter van de NVvP, een ’statement of regret’ uit.
Het is voor het eerst dat in Nederland een beroepsgroep expliciet spijt betuigt voor de behandeling van lhbti-personen (lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele personen, transgender personen en intersekse personen). In het VK sprak de vereniging van psychiaters in 2017 al wel in een verklaring van ‘diepe spijt’ over behandelingen als elektroshocktherapie voor homoseksuele mannen, lesbische vrouwen en biseksuele personen.
Veel psychiaters zagen lhbti-personen lange tijd als psychiatrische patiënten die genezen konden worden. Homoseksualiteit stond tussen 1952 en 1973 als psychiatrische stoornis in de DSM, het handboek voor psychiaters. Pas in 1990 schrapte ook de Wereldgezondheidsorganisatie homoseksualiteit van de lijst met geesteszieken.
Die manier van werken heeft ‘ontzettend veel schade berokkend’, zegt NVvP-voorzitter Mulder. ‘Door onze spijt te betuigen willen we dat leed erkennen. We hopen dat het mensen kan helpen bij het verwerken van trauma’s.’ (VK)
……………………………………………………………..
Met Duitsland samen in een leger dat ‘vanavond nog kan vechten’
De 13e Lichte Brigade is sinds donderdag onderdeel van de Duitse 10e Panzerdivision. ‘Nederlanders zijn creatief, Duitsers grondig’.
Voor een paleisje aan de oever van de Mainz vatte de commandant der landstrijdkrachten Martin Wijnen het doel van zowel de Duitse als de Nederlandse militaire inspanningen samen: ‘Onze legers moeten transformeren van een leger voor vredesoperaties naar een leger dat klaar is om vanavond nog te vechten.’
In de siertuin van slot Veitshöchheim werd door de ministers van Defensie van beide landen, Kajsa Ollongren en Boris Pistorius, de onderlinge militaire samenwerking ceremonieel beklonken. De 13e Lichte Brigade, gestationeerd in Oirschot, is sinds donderdag onderdeel van de Duitse 10e ‘Panzerdivision’, een groter troepenverband.
Daarmee is de Nederlandse brigade, bestaande uit 3.000 mannen en vrouwen één van de vier brigades in de tankdivisie die is gelegerd in het Noord-Beierse Veitshöchheim. Pistorius noemt de samenwerking een ‘partnerschap dat binnen Europa en de NAVO zijn gelijke niet kent’.
Eén van de andere brigades in de tankdivisie bestaat uit zowel Duitsers als Fransen. In de gemeente Veitshöchheim ligt sinds de Brexit het geografische middelpunt van de EU – nu ligt er dus ook een zwaartepunt in Europese militaire coöperatie.
Volgens oud-kolonel en CDU Bondsdaglid Roderick Kiesewetter is de nauwe samenwerking tussen Nederland en Duitsland de toekomst. ‘We kunnen ons nu geen nationale oplossingen veroorloven. Zeker niet nu we materieel, munitie bijvoorbeeld, tekortkomen. In de toekomst moet de aanschaf van materieel gestandaardiseerd worden binnen de EU en de NAVO.’
En, zo voegt hij toe: ‘De Duitsers zouden nog wel iets van de Nederlanders kunnen leren wat de aanschaf van nieuw materiaal betreft’ – in Duitsland al jarenlang een pijnpunt.’ (NRC)
………………………………………………………………
Goedkopere energie doet inflatie flink dalen, maar boodschappen blijven duur.
De inflatie was in maart met 4,4% bijna de helft lager dan in februari, meldt het CBS. Dat kwam vooral door dalende energieprijzen. Boodschappen waren wel flink duurder, en dat blijft waarschijnlijk nog even zo.
Volgens een snelle eerste raming waren de consumentenprijzen in Nederland de afgelopen maand gemiddeld 4,4% hoger dan een jaar geleden, toen de oorlog in Oekraïne net was uitgebroken. De energieprijzen die toen snel stegen, hebben volgens het CBS nu juist een dempend effect. Stroom, gas en brandstof waren in maart gemiddeld 28,2% goedkoper dan een jaar geleden. De prijsstijgingen zitten vooral in de dagelijkse boodschappen: voedsel is flink duurder geworden. Volgens het CBS moest voor dezelfde boodschappen in maart 15% meer betaald worden dan een jaar eerder. Dat is maar iets lager dan de 15,1% in februari.
De piek lag in september, toen de inflatie in Nederland 14,5% was. Daarna daalde de inflatie maandenlang. De prijzen stegen nog wel, maar iets minder snel. Vorige maand was echter opnieuw een kleine toename te zien. Minister Kaag van Financiën sprak van goed nieuws gezien de dalende trend, maar waakzaamheid blijft geboden vanwege de nog snel stijgende prijzen in de winkels. (VK)
……………………………………………………………..
Coalitie voorlopig gered door gevoelige stikstofbesluiten vooruit te schuiven.
CDA wil opnieuw onderhandelen over afspraken rond stikstof in het coalitieakkoord zodra er nieuwe provinciebesturen zijn.
Rutte IV is voorlopig gered, maar de vier coalitiepartijen schuiven moeilijke besluiten over het gevoelige stikstofbeleid nog voor zich uit. Dat was de uitkomst van dagenlang overleg in crisissfeer tussen de top van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie.
Rutte maakte bekend dat het CDA opnieuw wil onderhandelen over de afspraken rond stikstof in het coalitieakkoord maar dat de partij dit pas over een aantal maanden wil doen. Hoekstra zei dat opnieuw onderhandelen dan nodig is omdat de druk op het jaartal 2030, de deadline voor het halveren van de stikstofuitstoot, ‘de oplossing verder weg heeft gebracht. Voor ons is 2030 niet haalbaar.’ Rutte staat open voor het verzoek van de CDA. ‘Als een coalitiepartij dat wil, kan dat altijd. Er zijn geen garanties dat je er dan ook uitkomt.’
Bij de ChristenUnie en D66 klonk begrip voor de vraag van de CDA. ‘Als een partij erom vraagt, is dat aan hen. Wij zijn daar niet toe verplicht, maar het kan ons ook overkomen’, zei Sigrid Kaag. ‘Ik heb begrip voor hun positie.’ Ze benadrukte wel dat er ‘geen afspraak’ is gemaakt om te gaan onderhandelen. ‘Het is hun recht om erom te vragen. Op dit moment nemen wij het ter kennisgeving aan.’ Het is dus onzeker of de nieuwe onderhandelingen er ook echt komen.
Met deze afspraken lijkt de coalitie vooral tijd te willen kopen. Volgens het CDA is het logisch om nu eerst te wachten hoe de formaties van de colleges in de provincies gaan lopen, waar het stikstofbeleid moet worden uitgevoerd.
Het formatieproces is pas deze week op gang gekomen en kan weken of maanden duren. Ook zijn de onderhandelingen over het Landbouwakkoord nog in volle gang, dat boeren perspectief voor de toekomst moet geven. (NRC)
