Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma 29 juli t/m zo 4 augustus 2024

21 augustus 2024, 09:55
Ouders zijn ruim €3200 per jaar kwijt aan opvang.
Zolang gratis kinderopvang nog niet is ingevoerd, blijft het een dure aangelegenheid. Vorig jaar betaalden ouders gemiddeld €8950, maar omdat het grootste deel wordt vergoed via de kinderopvangtoeslag waren zij netto €3210 kwijt. Die toeslag kost de overheid steeds meer geld: vorig jaar €4,4 mrd en in 2028 naar verwachting €7,1 mrd. De hoogte van de toeslag hangt onder meer af van het inkomen van de ouders en het aantal kinderen in de opvang. Gemiddeld wordt 64% van de totale kosten van de opvang vergoed. Hoe meer kinderen in de opvang, hoe meer de overheid relatief bijdraagt.
De kinderopvangtoeslag is ingevoerd in 2005. De uitgaven liepen in vijf jaar tijd op tot 3,3 mrd, waarna de overheid besloot te bezuinigen. Sinds 2015 stijgen de kosten weer. Het Rijk verwacht in 2028 ruim € 7 mrd kwijt te zijn aan kinderopvangtoeslagen. Inmiddels zijn er ruim een miljoen kinderen voor wie kinderopvangtoeslag wordt uitgekeerd. Veruit de meesten maken gebruik van dagopvang en buitenschoolse opvang via erkende instellingen. Een veel kleiner deel zit in opvang bij geregistreerde gastouders. (FD)
…………………………………………………….
 
Israël zweert wraak op Hezbollah na dodelijke raketaanval, vrees voor escalatie.
Na de raketaanval op een voetbalveldje op de door Israël geannexeerde Golanhoogvlakte waarbij 12 kinderen om het leven kwamen, zint Israël op wraak tegen Hezbollah. De internationale gemeenschap vreest dat dit kan leiden tot een oorlog die de hele regio in chaos stort.
Volgens Israël werden vanuit Libanon 30 raketten afgevuurd waarvan er in elk geval één neerkwam op Majdal Shams. Die raket sloeg in op een voetbalveldje waar op dat moment een groep kinderen speelde. 12 kinderen kwamen om het leven en 29 anderen raakten gewond. Majdal Shams is een door Israël geannexeerd gebied waar vooral Druzen wonen, een Arabisch sprekende minderheid. Toch benadrukken Israëlische politici dat zij zich solidair voelen met de Druzen.
Het was de dodelijkste aanval op Israël sinds op 7 oktober 2023 de oorlog tegen Hamas begon. Vanuit Libanon schiet vooral de Libanese militante beweging Hezbollah raketten af op Israël.
Israël reageerde furieus op de raketaanval en houdt Hezbollah ervoor verantwoordelijk. Daardoor dreigt de toch al precaire situatie in het grensgebied met Libanon, waar Israël en Hezbollah elkaar al maanden bestoken met raket- en droneaanvallen, te escaleren. Niet eerder was een volwaardige oorlog tussen de twee zo dichtbij. (VK)
……………………………………………..
 
Noord-Korea dreigt met ‘totale vernietiging’.
Terwijl de VS, Zuid-Korea en Japan hun militaire samenwerking verstevigen uit Noord-Korea dreigende taal.
Tijdens de 71e jaarlijkse gedenkdag van de wapenstilstand in de Koreaanse Oorlog hebben Noord-Koreaanse militairen dreigementen tegen de VS en Zuid-Korea geuit. De twee landen zijn volgens Noord-Koreaanse staatsmedia ‘vastbesloten’ een ‘nucleaire oorlog uit te lokken’. Noord-Korea versterkt de krijgsmacht om ‘een overweldigende aanval op de vijand’ uit te kunnen voeren om die ‘volledig te vernietigen’ op het moment dat leider Kim Jong-un het bevel geeft.
De uitspraken, gedaan vanuit het gevoel van ‘stijgende haat’ werden in het bijzijn van Kim Jong-un geuit. De bijeenkomst was onderdeel van de vieringen rond de ‘Dag van de overwinning’, zoals de herdenking van de wapenstilstand genoemd wordt. Zuid-Korea herdenkt de dag niet op grootschalige wijze.
Het was 27 juli 71 jaar geleden dat Noord-Korea de wapenstilstand tekende met de VS en China. Daarmee kwam een einde aan een driejarige oorlog. Zuid-Korea en Noord-Korea tekenden nooit een verdrag; technisch gezien zijn de landen nog steeds in oorlog!
Noord-Korea en de VS hebben sinds 2019 geen diplomatieke banden meer. In dat jaar liepen gesprekken tussen de toenmalige Amerikaanse president Trump en Kim Jong-un over (nucleaire) de-escalatie vast. Volgens Noord-Korea zal dat niet veranderen, ongeacht wie eind november tot president van de VS wordt verkozen. De uitspraken vonden plaats 1 dag voor de ontmoeting van de defensieministers van de VS, Japan en Zuid-Korea. In Tokio wordt een samenwerkingsverdrag tussen de 3 landen getekend. Daarin wordt onder meer afgesproken om waarschuwingen voor Noord-Koreaanse raketlanceringen te delen, gezamenlijke militaire oefeningen te houden, over uitbreiding van de productie van Amerikaanse raketten in Japan en de vestiging van een Amerikaans hoofdkwartier in Japan om gemakkelijker te kunnen overleggen over de groeiende dreiging vanuit Noord-Korea en China. (NRC)
………………………………………………………….
 
Nederlanders nog niet zo tevreden als vóór corona.
84% van de Nederlanders was in 2023 tevreden met het leven in het algemeen. Dat is meer dan in de voorgaande twee jaar, aldus het CBS. Desondanks is het tevredenheidsgevoel nog niet terug op het pre-coronaniveau. Wel behoren de Nederlanders tot de meest tevreden mensen vergeleken met elders in Europa. Over het sociale leven zijn Nederlanders de afgelopen jaren een stuk tevredener geworden dan over hun leven in het algemeen. Voor tevredenheid over vrije tijd ligt dat anders. Die bloeide op tijdens de coronajaren en is inmiddels teruggevallen tot het pre-coronaniveau.
Nederlanders gaven in 2023 hun tevredenheid met hun leven in het algemeen een rapportcijfer 7,6. Dat is hoger dan het gemiddelde van 7,3 voor inwoners van alle EU-lidstaten. Finland en België scoorden volgens cijfers van Eurostat het hoogst, Bulgarije het laagst. Mensen die regelmatig contact hebben met familie en vrienden, staan vaak positiever in het leven. De verschillen zijn het sterkst bij de vraag over het sociale leven. Daar is de tevredenheid onder mensen die weinig contacten onderhouden fors gedaald in 10 jaar tijd. (FD)
……………………………………………………..
 
Nederlanders hebben de langste loopbaan van Europa.
De gemiddelde 15-jarige in Nederland gaat een werkzaam leven van 43,7 jaar tegemoet, aldus Eurostat. Begin deze eeuw werkten Nederlanders gemiddeld al meer jaren dan inwoners van veel andere EU-landen, maar pas sinds 2021 staat Nederland boven aan de ranglijst. De stijging hangt samen met de verhoging van de AOW-leeftijd. Vóór 2013 lag die op 65 jaar, inmiddels op 67 jaar.
Lange loopbanen komen in Noord-Europa veel voor. Na Nederland kennen inwoners van Zweden (43,1 jaar) Denemarken (41,3 jaar) en Estland (40,8) het langste werkzame leven. In Roemenië (32,2) en Italië (32,9) houden inwoners gemiddeld het snelst op met werken. Het werkzame leven is gemiddeld langer in landen waar de arbeidsparticipatie hoger is. Nederland staat mede hoog omdat een groot deel van de bevolking werk heeft. Vrijwel overal in Europa zijn inwoners nu meer jaren aan het werk dan 10 jaar geleden. In 2013 lag het EU-gemiddelde op 34,7 jaar. Vorig jaar was dit gestegen naar 36,9 jaar. Alleen in Roemenië nam de carrièreduur in die periode iets af.  
In nagenoeg de hele EU zijn mannen langer actief dan vrouwen. In Nederland is het verschil tussen mannen en vrouwen gemiddeld 4,2 jaar, ongeveer evenveel als het Europees gemiddelde. Litouwen en Estland zijn de enige lidstaten waar vrouwen langer werken dan mannen. (VK)
……………………………………………………………
 
Hoop lijkt vervlogen na dubieuze zege.
In Venezuela heerst verwarring nu president Maduro en niet de in de peilingen leidende oppositie, tot winnaar is verklaard.
Het was naast alle hoop vooral de grote angst van miljoenen Venezolanen: een oneerlijke verkiezingsuitslag. Pas 6 uur na het sluiten van de stembussen kwam de Nationale Kiesraad met een conclusie: een overwinning voor Maduro, met iets meer dan de helft van de stemmen. De oppositie sprak van fraude en claimde vervolgens zelf de overwinning. ‘We laten de hele wereld en de Venezolanen weten dat er een nieuwe president is gekozen en dat is president Edmundo González!’, riep oppositieleider María Corina Machado terwijl ze haar arm om González sloeg.
De verwarring lijkt daarmee compleet. Voor veel Venezolanen voelt de uitslag als een enorme domper. De hoop op verandering lijkt vervlogen, hoop die de afgelopen maanden juist sterk was aangewakkerd. Voor het eerst zou de verenigde oppositie een serieuze kans hebben gemaakt om de verkiezingen te winnen. Na 25 jaar zou er mogelijk een einde komen aan het chavismo, de naar de vroege sterke man in Venezuela, Hugo Chávez, vernoemde links-politieke beweging.
Een meerderheid van de Venezolanen zal het gevoel hebben dat de verkiezingen door Maduro zijn ‘gestolen’. De kans is groot dat opnieuw massaal Venezolanen hun land ontvluchten nu ze opnieuw 6 jaar lang onder zijn regime moeten leven. De afgelopen jaren sloegen al meer dan 7 miljoen Venezolanen op de vlucht vanwege de politieke en humanitaire crisis, vooral naar buurlanden als Brazilië, Colombia, Peru en andere Latijns-Amerikaanse landen. Argentinië, Chili en Peru lieten weten dat ze twijfelen aan de uitslag of deze niet erkennen. Op geopolitiek vlak heeft Venezuela sterke banden met Rusland, China en Iran die het olierijke land niet graag verliezen aan de VS met wie de oppositie de banden zou aantrekken als zij aan de macht was gekomen. (NRC)
………………………………………………………….
 
 
Kabinet schrapt deadline voor natuur- en stikstofplannen provincies.
De provincies hoeven niet langer voor 1 oktober hun eerder ingediende programma’s verder uit te werken. De provincies verkeerden al langer in onzekerheid over de gebiedsplannen, omdat de nieuwe coalitie de financiering schrapt. Het ministerie kan niet vooruitlopen op de vraag of de zogeheten gebiedsplannen zelf ter discussie staan, zegt een woordvoerder desgevraagd. Het kabinet werkt deze zomer het hoofdlijnenakkoord uit in een concreter regeerprogramma. ‘Dit kan van invloed zijn op de gebiedsprogramma’s. Daarom zijn de provincies geïnformeerd dat we de deadline voor nu niet hanteren’. De deadline van 1 oktober was volgens het ministerie al niet strikt en voorlopig is geen sprake van een nieuwe datum.
De provincies maakten samen met het Rijk gebiedsplannen om de kwaliteit van het water, de lucht, natuur en biodiversiteit te verbeteren. Ook is een deel van de plannen bedoeld om boeren te helpen om minder stikstof uit te stoten, te verplaatsen of vrijwillig te stoppen. Rutte IV maakte €24,3 mrd vrij in het transitiefonds, ook wel bekend als het stikstoffonds. In juni konden de provincies de eerste 1,5 mrd voor hun ‘koploperprojecten’ officieel aanvragen. Maar de nieuwe coalitie trekt het transitiefonds in, bleek in mei. Sindsdien staat de financiering van de gebiedsplannen op losse schroeven. De provincie Zuid-Holland zegt: ‘geen taken zonder knaken.’ (FD)
…………………………………………………
 
Asielverzoeken dalen deze zomer, vooral minder migranten via Middellandse Zee.
Ook in buurlanden komen minder asielzoekers binnen. In juni zijn in Nederland 3.056 asielaanvragen gedaan, bijna 800 minder dan in de maand daarvoor. Ook in juli is het aantal asielzoekers dat een aanvraag doet in Nederland kleiner dan in dezelfde periode vorig jaar. Begin dit jaar was het juist beduidend drukker, met als gevolg dat het totaal aantal aanvragen voor het eerste half jaar nog wat hoger is dan voorgaande jaren. Nederland is geen uitzondering. Ook in omliggende landen worden minder asielaanvragen gedaan. In Duitsland zijn tot nu toe dit jaar 121 duizend eerste aanvragen gedaan, dat was vorig jaar 150 duizend, een afname van 20%. De migratie over de Middellandse Zee is meer dan gehalveerd! Volgens de VN hebben in juli tot nu toe 12.111 migranten de overtocht gewaagd, in juli vorig jaar waren dat er ruim 30 duizend. De migratiedeal met Tunesië lijkt de oorzaak te zijn van deze afname.
In Ter Apel is het, ondanks het verminderde aantal nieuwe aanvragen, nog steeds te druk. Het COA hoeft desondanks geen dwangsommen van 15 duizend euro per nacht meer te betalen aan gemeente Westerwolde. Het maximum van anderhalf miljoen is begin juni bereikt. (VK)
…………………………………………………..
 
Orbán laat Russen gewoon binnen, opnieuw ruzie tussen EU en Hongarije.
Inzet is een Hongaarse versoepeling voor Russische werknemers. Opnieuw een actie van Hongarije die leidt tot woede in Brussel. De toelating van Russen in de EU via een werkvisum is het volgende hoofdpijndossier in de toch al zeer slechte relatie tussen Boedapest en Brussel.
Drie dagen na Orbáns bezoek aan Poetin besloot Hongarije op 8 juli dat Russen en Wit-Russen in aanmerking komen voor een Hongaars werkvisum. 
Met een Hongaarse ‘nationale kaart’ kunnen werknemers van buiten de EU versneld in Hongarije aan de slag en mogen hun families meekomen. Dat betekent ook dat ze vrij kunnen reizen door het Schengengebied, dat naast Hongarije nog 28 landen telt. Brussel vreest dat deze Hongaarse visumregel de deur openzet voor spionnen. De ongecontroleerde toegang van Russen tot de EU leidt tot ‘ernstige zorgen over de nationale veiligheid’, aldus Manfred Weber, voorzitter van de Europese Volkspartij in een brief aan de Europese Raad. Zijn partij wil dat de visumversoepelingen zo snel mogelijk worden ingeperkt. De versoepeling stelt potentieel grote aantallen Russen in staat Hongarije binnen te komen met minimale supervisie. (NRC)
…………………………………………………
 
Inflatie in Nederland loopt weer verder op van 3,2% naar 3,7%.
Hogere prijzen van levensmiddelen en diensten hebben de afgelopen maand de inflatie verder aangejaagd. Ook in de Eurozone loopt de geldontwaarding weer op, wat de vraag oproept of de ECB doorgaat op de in juni ingezette weg om de rente te verlagen.
In juni was er eveneens sprake van oplopende inflatie. Toen steeg die met een half procentpunt. In tegenstelling tot juni droegen de kosten van energie en motorbrandstoffen dit keer niet bij aan de inflatie, aldus het CBS. Na een aanvankelijk spectaculaire daling vanaf de zomer van 2022 was sinds oktober vorig jaar (toen er zelf even deflatie werd gemeten) sprake van stabilisatie. En dan nu een weer oplopende inflatie op een betrekkelijk hoog niveau. De geldontwaarding vindt plaats in een periode dat de economie in diverse landen in de eurozone stagneert of licht oploopt. In Duitsland is sprake van krimp in de periode april tot en met juni. In de eerste 3 maanden van het jaar kromp de economie in Nederland met 0,5%. (FD)
……………………………………………..
 
Mysterieuze operatie laat opnieuw zien wat Israël vermag.
Hamasleider Ismail Haniyeh was amper gedood of Iran en Hamas wezen Israël aan als de dader. Als dat land inderdaad heeft toegeslagen dan is de succesvolle operatie het zoveelste bewijs waartoe Israël in staat is op Iraans grondgebied.
Aan de lopende band waren er de afgelopen jaren geheimzinnige liquidaties in Iran die aan Israël werden toegeschreven en die in een spionagethriller niet zouden misstaan. Zo werden op klaarlichte dag atoomwetenschappers vermoord, in eigen huis. Of opgeblazen in de drukke straten van Teheran, met kleefbommen die door motorrijders op hun auto waren geplakt. Doel: sabotage van het door Israël gevreesde atoomprogramma. In Syrië en Irak werden talloze Iraanse wapentransporten, bedoeld voor Hezbollah, gebombardeerd. Evenals bases van de Revolutionaire Garde. Israël wilde jarenlang niet toegeven dat het achter de aanvallen zat. Tot Netanyahu in 2019 bekende dat er ‘honderden’ geheime operaties waren geweest. 
En nu zou de luchtmacht zo’n 1.600 kilometer hebben overbrugd om voor het eerst in Teheran toe te slaan. Volgens de Revolutionaire Garde werd het gebouw waar Haniyeh verbleef in de vroege ochtend getroffen. De Iraanse staatsmedia spreken over een luchtaanval. Als Israël inderdaad achter de mysterieuze operatie zit, dan kan die worden toegevoegd aan de reeks gewaagde aanvallen die de luchtmacht tot ver buiten de eigen grenzen heeft uitgevoerd. De meest recente was 2 weken geleden toen gevechtsvliegtuigen op zo’n 1.800 kilometer zuidelijker in Jemen Houthi-doelen te bombarderen. In de jaren zeventig werd naar Oeganda gevlogen (4.000 kilometer) om gijzelaars te bevrijden. En in de jaren tachtig werd in Irak (1.600 kilometer) een kerncentrale gebombardeerd gevolgd door een verrassingsaanval in Tunesië (2.200 kilometer) op het hoofdkwartier van de PLO. (VK)
…………………………………………
 
Bril helpt dementie voorkomen.
Met een gezonde leefstijl kunnen mensen de kans verkleinen dat ze dementie krijgen. Ook een bril of gehoorapparaat kan helpen.
Bijna de helft van alle dementiegevallen is te voorkomen of vertragen door 14 risicofactoren zo vroeg mogelijk aan te pakken. Dat zijn niet alleen de bekende risico’s op hart- en vaatziekten maar ook bijvoorbeeld eenzaamheid en verlies van gezichtsvermogen en gehoor. Zelfs mensen met een genetische aanleg voor dementie zouden hiervan kunnen profiteren.  Dat concluderen 27 experts in het medisch- wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. De auteurs signaleerden 2 nieuwe risicofactoren die zijn aan te pakken: een hoog LDL-cholesterol (het ‘slechtste’ cholesterol) en verlies van gezichtsvermogen. Andere risicofactoren zijn gehoorverlies, ernstig overgewicht, diabetes, roken, weinig lichaamsbeweging, hoge bloeddruk, overmatig alcoholverbruik, hersenletsel, depressie, eenzaamheid, luchtvervuiling en weinig scholing. Opgeteld is met het wegnemen van deze invloeden 45% van de dementiegevallen te voorkomen. De auteurs doen aanbevelingen om zo vroeg mogelijk in het leven deze risicofactoren aan te pakken. De kans op dementie wordt vooral bepaald door leeftijd. Omdat mensen steeds ouder worden neemt het aantal dementiegevallen wereldwijd sterk toe. ‘Veel mensen realiseren zich dat niet maar wat goed is voor het hart en vaten is ook goed voor het brein’, duidt neuropsycholoog en epidemioloog Kay Deckers van Maastricht University. Dat blijkt ook weer uit dit rapport. (NRC)
…………………………………………………..
 
Eerste F-16’s in Oekraïne.
Een keerpunt in de oorlog zullen ze niet zijn, wel kunnen ze een goede bijdrage leveren aan het afslaan van luchtaanvallen. Het gaat in 1e instantie om 6 uit Nederland afkomstige toestellen, aldus The Times.
Nederland wil niet reageren op het bericht. Westerse landen hebben in totaal zo’n 80 
F-16’s toegezegd, waarvan 24 uit Nederland. De Amerikaanse denktank CSIS schat dat Oekraïne zeker 216 toestellen nodig heeft. Zelensky hield het in mei op 120 tot 130. Het ISW verwacht dat Oekraïne door de geleidelijke levering de F-16’s dit jaar niet op grote schaal zal kunnen gebruiken. Ook het aantal piloten is beperkt. Volgens Oekraïne heeft het land eind dit jaar zo’n 20 gekwalificeerde f-16 piloten.
Volgens Mart de Kruif moet rekening worden gehouden dat in de praktijk maar de helft technisch inzetbaar is. ‘F-16’s hebben intensief onderhoud nodig. Het is dus niet zo dat als je 80 kisten hebt, er ook 80 vliegen’, aldus De Kruif. De opleiding van piloten is niet het grootste struikelblok. ‘De opleiding van technisch personeel is moeilijker dan die van vliegers. Voor piloten is het als leren rijden in een andere auto. Maar wat er onder de motorkap zit is compleet anders.’ Een voormalige F-16 piloot zei dat het Amerikaanse toestel vergeleken met de Russische MIG’s en Soechoj’s die Oekraïne gebruikt een ‘prima donna is, zeer gevoelig en veel onderhoud nodig heeft.’ De Kruif: ‘Oekraïne heeft nu de mogelijkheid de Russische bommenwerpers die glijbommen afwerpen vanuit de lucht aan te vallen, de gaten in de luchtverdediging kunnen worden gedicht en verder kunnen ze bij een Oekraiens offensief luchtdekking geven.’
Volgens de Russen zullen de F-16’s weinig impact hebben op de strijd aan het front. Daar blijven de Oekraiense troepen in het defensief. De Russen hebben weliswaar grote verliezen maar winnen in de Donbas nog steeds terrein. (FD)
……………………………………………..
 
Historische uitruil van activisten en ‘spionnen’.
Bij de grootste gevangenenruil sinds de Koude Oorlog(!) zijn meer dan 20 activisten, journalisten onder wie Evan Gershkovich, spionnen en criminelen vrijgelaten. De complexe deal tussen Rusland en enkele westerse landen, met mogelijke hulp van Turkije, kan worden gezien als een diplomatiek succes voor VS-president Biden.
Moskou krijgt bij de uitwisseling 7 spionnen terug plus een cybercrimineel. De belangrijkste is Vadim Krasikov, een geheim agent die in Duitsland in de gevangenis zit voor moord op een voormalige Tsjetsjeense rebellencommandant in Berlijn. Gerskovich is al onderweg naar de VS evenals Paul Whelan, een marinier, die 6 jaar in een Russische cel doorbracht. Ook profiteert een reeks prominente politiek gevangenen van de ruil onder wie de voormalige oppositiefiguren Vladimir Kara-Moerza en Ilja Jasjin.
Voor Biden, die onder zware druk stond om Gershkovich en Whelan naar huis te halen betekent de ruil een politieke zege die hij goed kan gebruiken.
Nog maar een maand geleden pochte Trump dat Poetin Gerskovich meteen zou vrijlaten zodra hij op 5 november de verkiezingen zou hebben gewonnen. Poetin zal dat voor mij doen, maar niet voor iemand anders, zei hij. (VK)
………………………………………………………
 
NS maakt treinkaartjes toch duurder.
De NS heeft de eerste helft van 2024 opnieuw verlies geleden en gaat daarom de prijzen van kaartjes flink verhogen. De prijs van kaartjes gaat met meer dan 8,7% omhoog, boven op de reguliere inflatie. Daarnaast wil de NS 200 miljoen euro bezuinigen, door onder meer 500 banen op het hoofdkantoor via ‘natuurlijk verloop’ te schrappen. Het operationeel verlies kwam uit op 109 miljoen euro. Dat wijt het bedrijf aan een afnemend aantal reizigers en stijgende kosten door hoge inflatie.
Om te bezuinigen onderzoekt de NS ook of het opknappen van treinen ‘versoberd’ kan worden. Dat is een heikel punt, aangezien 65 van 109 nieuwe treinen nu in het buitenland op reparatie wachten. Het gaat om een nieuwe generatie intercity’s, die door productiefouten met problemen kampen. En de NS maakt extra kosten om rijtuigen uit de jaren negentig en tachtig rijdend te houden: er is sprake van waterschade en ‘degradatie van onderdelen’ bij treinen die tijdens corona lang stilstonden.
In 2023 legde het toenmalige kabinet extra geld bij om de NS met 120 miljoen te compenseren voor de hogere kosten met als doel om de prijzen van kaartjes niet te laten stijgen. Het nieuwe kabinet doet dat niet! In een Kamerdebat toonden de coalitiepartijen zich niet welwillend tot financiële steun. (NRC)
 
Hoe Nederland in twee decennia tot atletiekland uitgroeide.
Toen Ellen van Langen in 1992 in Barcelona olympisch goud won op de 800 meter smeerde ze nog haar eigen boterhammen. Toen keken ze bij de atletiekunie nog vol bewondering naar de programma’s van buitenlandse collega’s, inmiddels zijn de verhoudingen veranderd. De sfeer is goed bij de atletiekafvaardiging, en de groep is groot. Er komt een recordaantal Nederlanders in actie: 26 vrouwen en 21 mannen, onder wie medaillekandidaten als Femke Bol, Sifan Hassan en verschillende estafettes. Na de vorige spelen in Tokio waar het historische aantal van 8 medailles (2 keer goud) werd gehaald begint dat al bijna te wennen. Maar het verschil is groot met Sydney in 2000. Toen reisden 9 atleten af naar Australië. Geen van hen haalde de top 8 op hun atletieknummer. Sindsdien is de stijgende lijn ingezet. Elke vier jaar (met uitzondering van Beijing in 2008) werden meer atleten afgevaardigd door Nederland. ‘Het is duidelijk dat we consequenter aan een atletiekprogramma hebben gewerkt’, zegt technisch directeur Vincent Kortbeek van de Atletiekunie. ‘We zijn het niveau van zo nu en dan een toptalent afleveren wel ontgroeid.’ De norm van TeamNL is dat sporters in hun discipline bij de beste acht van de wereld kunnen eindigen. Voor deze spelen hebben bijna 50 atleten dat niveau bereikt!
In de periode Van Langen werd getraind onder het toeziend oog van parttime clubcoaches. Als coach leefde je van een ‘consumptiebon’. De rol van bondscoach bestond uit het selecteren van atleten voor toernooien en een paar weekenden per jaar trainingen begeleiden. Ze hadden nul invloed en je had er niet veel mee zegt Van Langen. Toen Peter Verlooy in 2005 technisch directeur werd pakte hij zijn kans. Hij wilde van Papendal het Harvard van de atletiek maken. De Atletiekunie verhuisde het bondsbureau ook naar Papendal. Men verkocht het bondsbureau en financierde daarmee de plannen. Alle faciliteiten nodig voor het beoefenen van atletiek werden neergezet.
Het was in het begin moeilijk atleten te overtuigen naar Papendal te komen. Daarom haalde hij grote namen Rens Blom, Rutger Smith en Karin Ruckstuhl binnen om zo talenten binnen te halen. Blom werd wereldkampioen, Smith en Ruckstuhl wonnen WK-medailles. Een paar jaar later bleek Dafne Schippers, die op jonge leeftijd op Papendal kwam, de snelste vrouwen ter wereld te kunnen verslaan. ‘Dat zorgde voor de mentale shift.’  Talenten kregen op het hart gedrukt dat topsport een vak is, geen hobby. Op het hoogste niveau werden scherpe keuzes gemaakt. Naast de meerkamp ging er meer aandacht naar de sprintnummers en estafetteonderdelen, de middellange afstanden en technische nummers als kogelstoten en discuswerpen. Vroeger verdeelden we een euro zo dat iedereen een cent kreeg, nu wordt het bij elkaar gelegd en op een paar plekken geïnvesteerd. Tevens werden buitenlandse toptrainers als Rana Reider en Lauren Meuwly aangetrokken die de ingezette lijn voortzetten. Zij maakten niet alleen de atleten beter maar ook de Nederlandse coaches, aldus Verlooy. En dat het goed gaat, blijkt niet alleen uit het aantal gouden, zilveren en bronzen medailles, het is ook te zien aan de aanwas van nieuwe talenten. ‘Meerdere meiden breken nu al oude records van Femke Bol’, zegt de huidige technisch directeur Kortbeek.
Toch wordt voor de toekomst gevreesd nu het nieuwe kabinet bezuinigingen op de topsportfinanciering wil doorvoeren zegt Van Langen die samen met andere sporters en coaches een open brief stuurde naar het NOC-NSF, waarin deze zorgen worden geuit. ‘Als je aan de basis gaat zagen, dan krijgen nieuwe generaties de kans niet meer om zich te ontwikkelen.’ (NRC)