Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 29 mei t/m zo 4 juni 2023
Erdogan hint op economische koersverandering.
Zittend president Erdogan mag Turkije nog eens 5 jaar leiden. Hij zou nu alsnog zijn ‘onhoudbare’ economische beleid heroverwegen. Zijn concurrent Kilicdaroglu noemt de verkiezingen de ‘oneerlijkste in jaren’.
Nu Erdogan een verkiezingsoverwinning heeft behaald die veel verkiezingsanalisten 2 weken geleden nog onwaarschijnlijk achtten, verschuift de aandacht naar de benoeming van zijn nieuwe kabinet. Zijn keuzes kunnen duiden op herziening van een economisch beleid dat veel investeerders als onhoudbaar beschouwen.
Hij hintte in zijn overwinningsspeech in Istanboel al op de benoeming van een nieuw economisch team dat volgens hem ‘internationaal geloofwaardig’ zou zijn. Hij lijkt vooruit te lopen op een koerswijziging ten opzichte van zijn ongebruikelijke economisch beleid gebaseerd op extreem lage rentetarieven en verregaande staatsinterventie.
Investeerders zijn niet overtuigd dat een koersverandering op komst is. De Turkse lira die sinds 2018 80%(!) van zijn waarde ten opzichte van de dollar verloren heeft, verzwakte gisteren verder.
Het is duidelijk dat Erdogans economisch model niet werkt. Daarom lijkt een overgang naar een orthodox economisch beleid in de toekomst waarschijnlijk. Elk signaal in die richting zou door de markt worden verwelkomd. Al het andere is niet houdbaar. Schrijft Burak Cetinceker van Strateji Portfoy.
Erdogan, al 20 jaar aan de macht, won een nieuwe termijn van 5 jaar. Hij kreeg meer dan 52% van de stemmen. Zijn uitdager, de 74-jarige sociaaldemocraat Kilicdaroglu, kwam niet verder dan 48% van de stemmen. Hij beloofde een terugkeer naar een marktconform economisch beleid. Hij noemde de verkiezingen de ‘oneerlijkste in jaren’, zonder in detail te treden. De 69-jarige Erdogan werd in 2003 premier en is sinds 2014 president. (FD)
………………………………………………………….
De gasprijzen blijven maar dalen, inmiddels zelfs tot onder de 30 euro.
De prijzen voor gas zijn de afgelopen weken steeds verder gedaald, inmiddels tot onder de 30 euro voor één megawattuur aan gas. De gasprijs bevindt zich daarmee inmiddels op het laagste niveau in twee jaar tijd.
De gasprijzen begonnen gestaag op te lopen van juni 2021. Na de inval van Rusland in Oekraïne, in februari 2022, stegen de prijzen tot ruim boven de 100 euro. Toen Poetin in de zomer de gaskraan dichtdraaide en de pijplijn Nordstream werd opgeblazen, werden recordprijzen van ruim 200 euro betaald voor gas.
Sindsdien dalen de prijzen stap voor stap, door een combinatie van zuinig gebruik, import van vloeibaar gas en inzet van andere energiebronnen. De prijsdaling vertaalt zich ook in tariefsverlagingen voor gas- en stroomcontracten. Bijna alle tarieven liggen onder het energieplafond.
Verbruik in de winter ruim kwart lager.
In de afgelopen winter hebben bedrijven en consumenten aanzienlijk minder gas verbruikt. In de 6 wintermaanden – van 1 oktober tot eind maart – is 26,9% (!) minder gas verbruikt vergeleken met het gemiddelde van de drie voorgaande jaren. Voor verwarming en industriële processen was ruim een derde minder gas nodig. De besparingen schommelen enigszins door het weer. Dankzij deze besparingen en door de import van vloeibaar gas
hoefde er minder gas uit opslagen te worden gehaald.
Gasopslag in slakkengang bijgevuld, maar nog steeds voller dan vorig jaar.
Het bijvullen van de gasvoorraden gaat opmerkelijk genoeg traag, ondanks de lage prijzen. De gasopslagen zijn door het zuinige gebruik en nog altijd redelijk goed gevuld en ook voller dan in 2022, maar het tempo waarin de opslagen worden bijgevuld ligt duidelijk lager dan vorig jaar. (VK)
………………………………………………………
Onpeilbare Amerikaanse politiek aan zet om wereldeconomie te stutten.
Republikeinen en Democraten sloten een akkoord om het schuldenplafond te verhogen. Maar het is nog niet door het Congres. De wereld kan opgelucht ademhalen als de VS hun schulden kunnen betalen.
Is de wereldeconomie (voorlopig) gered? Zaterdagavond kwamen Biden en de leider van de Republikeinse oppositie, Kevin McCarthy tot een overeenkomst om het schuldenplafond voor twee jaar te verhogen. Zodoende kunnen de VS aan hun financiële verplichtingen voldoen en is, aldus Biden ‘de ergst denkbare crisis’ voorkomen: ‘Een economische recessie, geruïneerde pensioenfondsen en miljoenen verloren banen.’
Niemand kan voorspellen wat die crisis precies zou behelzen, maar het gegeven dat de dollar het betaalmiddel is bij de helft van alle in- en uitvoerbetalingen wereldwijd laat al zien hoeveel gevolgen onzekerheid rond de munt kan hebben.
De oorzaak dat de VS en de wereld tot de rand van deze crisis zijn gekomen ligt in de onpeilbare onredelijkheid van de Amerikaanse politiek van dit moment. Het Congres moet de afspraken deze week goedkeuren. De linker- en rechterflanken van beide partijen hebben van polarisatie een verdienmodel gemaakt en kunnen nog altijd roet in het eten gooien.
Minister Janet Yellen van Financiën stelt dat, zonder overeenkomst, de regering vanaf 5 juni geen geld meer kan overmaken aan haar schuldeisers. Daarmee ligt de deadline voor het congres vast. (NRC)
…………………………………………………………………
Coalitie bemachtigt extra zetels in eerste Kamer.
+ Vier coalitiepartijen halen samen 24 Senaatszetels.
+ Dat zijn er twee meer dan eerder werd verwacht.
+ Dit komt door strategisch stemgedrag coalitiepartners.
Bij de verkiezing door de nieuwe leden van de Provinciale Staten sleepten zowel het CDA als de ChristenUnie een extra zetel in de wacht dankzij strategisch stemgedrag vanuit de VVD en D66. Bij een directe omrekening naar Senaatszetels op basis van de provinciale uitslag zou de coalitie gezamenlijk 22 zetels overhouden, nu 24.
Daardoor is het voor het kabinet iets minder omslachtig om wetsvoorstellen door de Eerste Kamer te loodsen. Daarvoor heeft de coalitie nu genoeg aan steun van PvdA en GroenLinks, die in de Senaat met elkaar samenwerken voor een nipte meerderheid. Het is voor het kabinet niet nodig om te bedelen om steun van nog meer partijen, zoals eerst het geval leek.
Wat niet verandert is dat de BBB met veruit de grootste fractie de senaat binnenkomt. Het zijn uiteindelijk 16 van de 75 zetels geworden. (FD)
………………………………………………………………..
Een zwerm van zeker acht drones.
Een zwerm gewapende drones vloog dinsdagochtend vanuit het zuidwesten naar de Russische hoofdstad Moskou. De stad was voor het eerst doelwit van een grootscheepse drone-aanval. Inwoners hoorden ontploffingen op tal van plekken in de stad.
De drone-aanvallen richten weinig schade aan, maar maakten wel indruk op de inwoners van Moskou. ‘Ik had gedacht dat het luchtafweergeschut ons zou beschermen.’ ‘Het is heel angstwekkend. Ik dacht dat het in het huis naast mij was ingeslagen, en daar woont mijn oma’, aldus Tatjana die woont bij de Leninprospekt.
Het Russische ministerie van Defensie zegt dat de zwerm uit 8 drones bestond. Media met bronnen in de veiligheidsdiensten berichten over 25 drones.
De Oekraïense militaire veiligheidsdienst had maandag aangekondigd wraak te zullen nemen voor dagenlange Russische aanvallen op Kiev, maar deed dinsdag geen uitlatingen over de aanval.
De meeste drones werden uit de lucht geschoten. Maar zeker drie drones kwamen neer op woonflats, zo blijkt uit een analyse van beeldmateriaal. Andere drones explodeerden bij Roebljovka, de elitaire woonwijk aan de westkant van Moskou, waar ook president Poetin zijn vaste verblijf heeft. (VK)
………………………………………………………………
Dreiging van terroristische aanslag toegenomen.
Koranvernielingen brengen Nederland meer in het vizier van IS, schrijft de NCTV. Ook extreem-rechts geweld is ‘voorstelbaar’.
Uit het onderzoek van de NCTV blijkt onder meer dat er steeds meer signalen zijn dat jihadistische organisaties terroristische aanslagen in Europa voorbereiden en Nederland daarbij regelmatig als doelwit noemen. Maar het ‘dreigingsniveau’ blijft hetzelfde. Net als voorgaande jaren is dat vastgesteld op niveau 3 van de 5, wat wil zeggen dat een aanslag in Nederland ‘voorstelbaar’ is.
Nederland is nadrukkelijker in beeld als doelwit voor een aanslag door koranvernielingen eerder dit jaar. Zo verscheurde de anti-islamprovocateur Edwin Wagensveld een koran in januari in Den Haag. Hij noemt de Koran een ‘fascistisch boek, net zo erg als Mein Kampf’. Die koranverscheuring zorgde in meerdere overwegend islamitische landen voor veel kritiek.
De onderzoekers schrijven ook dat een aanslag vanuit rechts-extremistische hoek ‘voorstelbaar’ blijft. In Nederland komen rechts-extremistische geweldsdreigingen vooral van online aanhangers van de zogenoemde accelerationistische beweging: een gewelddadige stroming die een rassenoorlog wil ontketenen om een witte etnostaat te stichten. (NRC)
……………………………………………………………….
Wettelijk recht op cash pinnen is in de maak.
ING, Rabobank en ABN Amro moeten zorgen voor genoeg geldautomaten in Nederland, zodat consumenten niet te ver hoeven reizen om te pinnen. Minister van Financiën Kaag en De Nederlandsche Bank willen dat bij wet verplichten. Daarnaast moet cash opnemen gratis blijven.
Er komt een minimum voor het aantal geldautomaten in Nederland, die ook voldoende over het land verspreid moeten zijn. Het uitgangspunt is dat iedere Nederlander binnen 5 kilometer van een pinautomaat woont. Kaag wil het wetsvoorstel de komende maanden uitwerken, zo liet zij de Tweede Kamer weten.
De verplichting gaat alleen gelden voor de 3 grootbanken omdat zij 85% van alle betaalrekeningen in Nederland bezitten. Steeds meer mensen betalen digitaal via pinpas of telefoon, maar ongeveer 20% van de betalingen in Nederland gebeurt nog altijd cash.
Deze kleine groep is afhankelijk van een geldautomaat in de buurt, maar banken hebben er veel weggehaald. Mensen die buitenaf of in een klein dorp wonen moeten regelmatig naar een nabijgelegen grotere stad reizen om te pinnen.
Banken leiden verlies bij de opname van contant geld en hebben tarieven voor geldopnames en stortingen geïntroduceerd of verhoogd. Toch wil Kaag dat cash pinnen gratis blijft. Consumenten die afhankelijk zijn van cash onder wie mensen die financieel al kwetsbaar zijn worden anders geconfronteerde met hoge kosten. Banken mogen het verlies wel doorrekenen door bijvoorbeeld hogere tarieven te vragen voor het openen van een bankrekening. (FD)
………………………………………………………………
Het is al weken droog en regen is nog lang niet in aantocht: ‘Dit is niet normaal’
Na een uitzonderlijk nat voorjaar regent het nu al een paar weken amper in Nederland. Ook komende week wordt nauwelijks neerslag verwacht.
Het KNMI verwacht de komende 2 weken amper neerslag. ‘Grote kans op een voortzetting van het droge weertype’, is de samenvatting van de weersverwachting tot en met dinsdag 13 juni. Hoewel het voorjaar regenachtig begon – maart was met 96 liter regenwater per vierkante meter zelfs een van de natste maanden sinds het begin van de metingen – verliepen de afgelopen weken juist opvallend droog. ‘Aan het begin van de maand mei viel er relatief veel regen’, zegt Peter Siegmund, klimaatexpert bij het KNMI. ‘Maar sinds 13 mei in het grootste deel van het land amper meer.
Dat er zo lang nauwelijks regen valt in Nederland noemt hij ‘niet normaal, het regent in Nederland meestal elke week wel even’. Toch is er, mede met dank aan de natte start van het voorjaar nog lang geen sprake van de droogteproblemen waar Nederland de afgelopen jaren mee kampte.
Toch kijken experts licht bezorgd naar de weersverwachting. ‘Kijk naar de verwachting voor de komende weken en we schieten alweer boven de lijn van 2018, een extreem droog jaar. Ik hoop dat ons dat bespaard blijft, de natuur in Nederland heeft een adempauze nodig’, zegt Arnold van Vliet, bioloog bij de Wageningen Universiteit. (VK)
………………………………………………………………..
Pensioenfondsen zijn nu aan zet.
Na vijftien jaar discussie gaat het pensioenstelsel op de schop. Na meer dan 125 uur aan politieke debatten ging de Eerste Kamer akkoord waarmee de grootste pensioenverandering sinds 1954 in gang gezet wordt. De wet regelt dat werknemers tussen 2024 en 2028 ‘persoonlijke pensioenpotjes’ krijgen waarin het vermogen dat zij nu hebben opgebouwd centraal staat. Beloftes over de hoogte van de toekomstige uitkering verdwijnen! Daarnaast hoeven pensioenfondsen geen grote financiële reserves meer aan te houden. Mensen zullen winsten en verliezen op beleggingen daardoor sneller terugzien in hun pensioenpotje hun uitkering.
Nu de 1e Kamer heeft ingestemd met de nieuwe pensioenwet, is het de beurt aan de pensioenfondsen. Zij moeten er de komende jaren voor zorgen dat het Nederlandse pensioenvermogen van circa 1.400 miljard euro zo eerlijk mogelijk verdeeld wordt over ruim 10 miljoen persoonlijke pensioenpotjes. Een monsteroperatie, waar de fondsen al flink wat tijd in hebben zitten. Bij PNO-media zijn ze 2 jaren geleden begonnen met de voorbereidingen, zegt José Claus, voorzitter uitvoerend bestuur van dit fonds (65.000 deelnemers). Dat de politiek nu eindelijk heeft ingestemd, betekent dan ook niet dat er plotseling allerlei nieuwe processen worden gestart. Er is vooral opluchting dat al het voorwerk niet de prullenbak in hoeft.
Werkgeversorganisaties en vakbonden (de sociale partners) zijn nu als eerste aan zet. Zij moeten met een transitieplan komen. Daarin staan alle grote keuzes die gemaakt zijn over het nieuwe pensioenstelsel zoals de vorm van de regeling en of alle deelnemers meegaan naar het nieuwe pensioenstelsel. Alleen als het heel ongunstig uitpakt gaan sommige pensioenen niet mee naar het nieuwe stelsel.
Zo maken de sociale partners en keuze voor een flexibele of voor een solidaire premieregeling. Bij de laatste wordt een deel van het pensioenvermogen apart gehouden voor een solidariteitsreserve. Hieruit kan een fonds putten om pensioenen in mindere tijden op niveau te houden. In het plan staan ook afspraken over hoe deze solidariteitsreserve moet worden opgebouwd en wanneer deze moet worden aangewend. (NRC)
…………………………………………………………
Nederlandse inflatie in mei opnieuw gestegen.
Voor de tweede maand op rij is de Nederlandse inflatie opgelopen, naar 6,8%. In de hele eurozone daalde de inflatie juist naar 6,1%. Dat was een sterkere terugval dan analisten hadden verwacht.
De Nederlandse inflatie is in mei weer verder opgelopen. Grote boosdoener zijn de prijzen voor diensten, industriële goederen en voedsel, die het effect van gedaalde energieprijzen meer dan teniet doen.
Volgens de Europese berekeningsmethode HICP lagen de prijzen vorige maand 6,8% hoger dan een jaar geleden, aldus het CBS. In april was dat 5,8% tegen 4,5% in maart. In het najaar
werd een recordstand van meer dan 17% bereikt.
De inflatie volgens de Nederlandse berekeningswijze (CPI, consumentenprijsindex) kwam in mei uit op 6,1%, zo blijkt uit de eerste raming, tegen 5,2% in april. De dalende trend die in oktober inzette is nu twee maande op rij gekeerd.
Industriële goederen waren in mei 9% duurder, in april ruim 8%. De inflatie bij voedingsmiddelen blijft rond de 13% schommelen, die van diensten rond de 6%. ‘Het stokje wordt nu wel in toenemende mate overgenomen door stijgende loonkosten’, zegt Rabobank-econoom Hugo Erken. Daar staat tegenover dat energie (inclusief benzine en diesel) in mei ruim 18% goedkoper was dan een jaar geleden. (FD)
……………………………………………………………………
Imkers melden hoogste sterfte onder bijen sinds winter van 2010.
Grofweg een kwart van de bijenvolken heeft de winter niet overleefd. Daarmee is sprake van de ernstigste wintersterfte onder honingbijen sinds 2010, blijkt uit een jaarlijkse enquàªte onder imkers van de Wageningen Universiteit.
Bijen zijn belangrijk voor de bestuiving van planten, waaronder voedselgewassen, maar met name veel wilde bijensoorten nemen in aantal af. Fruit- en zaadtelers ondervinden dan ook de gevolgen van de grote sterfte onder de koningsbijen van dit jaar, zegt Kees Verrips van de Beroepsvereniging Nederlandse Imkers. ‘Als een fruitboer veertig bijenkasten wil hebben, dan moeten wij zeggen: je krijgt er maar dertig. Dat betekent een verminderde fruitopbrengst.’
Appeltelers komen vaak al een heel eind met de bestuivers die van nature in de omgeving aanwezig zijn, zegt hij. ‘Maar bij bijvoorbeeld kersenboomgaarden is er zo’n massale bloei in korte tijd, dat redden die paar hommels niet.’
Dat een deel van de bijenvolken ’s winters sterft door ziekte, kou of uithongering is normaal. Maar dit jaar was de sterfte wel heel hoog vindt bioloog Harmen Hendriksma van de Wageningen Universiteit.
‘Deze zomer was er mede door de droogte relatief weinig voedsel beschikbaar, waardoor bijenvolken een verzwakte uitgangspositie hadden voor de winter. Die winter was vervolgens ongewoon mild. Dan zie je dat bijen in december en januari al de neiging krijgen om broed te maken (nakomelingen) terwijl er nog niks te eten is’, zegt Hendriksma.
Het voortbestaan van honingbijen is niet aan de orde mede door een toename van het aantal hobbyimkers. Ze vormen echter maar één van de ruim 300 bijensoorten die in Nederland voorkomen.
Daarvan staat meer dan de helft op de rode lijst van bedreigde soorten. Ze worden onder meer bedreigd door klimaatverandering, stikstofdepositie, bestrijdingsmiddelen en biodiversiteitsverlies.
Bijenexpert Biesmeier van Naturalis maakt zich ook zorgen over de concurrentie tussen wilde bijen en honingbijen. In een deel van de natuurgebieden worden imkers om die reden geweerd. (VK)
………………………………………………………………
Ziekteverzuim in 2022 hoogste ooit!
Werknemers in Nederland waren vorig jaar vaker én langer ziek. Dat kostte werkgevers 27 miljard euro. Stressklachten nemen toe.
Twee griepgolven die na de coronapandemie flink om zich heen grepen. Een toenemend aantal werknemers met stressklachten door hoge werkdruk. Het ziekteverzuim bij Nederlandse bedrijven en instellingen lag vorig jaar op 5,6%, het hoogste cijfer sinds de meting in 1996 begon.
Nederlandse werknemers waren vorig jaar vaker en langer ziek. De gemiddelde verzuimduur was nu 9 dagen tegenover 8 in 2021. En werknemers meldden zich vorig jaar gemiddeld anderhalf keer ziek, tegenover 1,2 keer het jaar ervoor.
Nationale Nederlanden becijferde dat het verzuim de werkgevers samen 27 miljard euro kostte, onder meer aan doorbetaald salaris en productieverlies. Een jaar eerder bedroeg die schade nog 18 miljard euro.
Griep en verkoudheid waren veruit de meest voorkomende oorzaken, direct daarna volgen psychische klachten en de ontwikkeling daarvan onder met name de jongvolwassenen noemt de verzekeraar zorgwekkend. (NRC)
Zittend president Erdogan mag Turkije nog eens 5 jaar leiden. Hij zou nu alsnog zijn ‘onhoudbare’ economische beleid heroverwegen. Zijn concurrent Kilicdaroglu noemt de verkiezingen de ‘oneerlijkste in jaren’.
Nu Erdogan een verkiezingsoverwinning heeft behaald die veel verkiezingsanalisten 2 weken geleden nog onwaarschijnlijk achtten, verschuift de aandacht naar de benoeming van zijn nieuwe kabinet. Zijn keuzes kunnen duiden op herziening van een economisch beleid dat veel investeerders als onhoudbaar beschouwen.
Hij hintte in zijn overwinningsspeech in Istanboel al op de benoeming van een nieuw economisch team dat volgens hem ‘internationaal geloofwaardig’ zou zijn. Hij lijkt vooruit te lopen op een koerswijziging ten opzichte van zijn ongebruikelijke economisch beleid gebaseerd op extreem lage rentetarieven en verregaande staatsinterventie.
Investeerders zijn niet overtuigd dat een koersverandering op komst is. De Turkse lira die sinds 2018 80%(!) van zijn waarde ten opzichte van de dollar verloren heeft, verzwakte gisteren verder.
Het is duidelijk dat Erdogans economisch model niet werkt. Daarom lijkt een overgang naar een orthodox economisch beleid in de toekomst waarschijnlijk. Elk signaal in die richting zou door de markt worden verwelkomd. Al het andere is niet houdbaar. Schrijft Burak Cetinceker van Strateji Portfoy.
Erdogan, al 20 jaar aan de macht, won een nieuwe termijn van 5 jaar. Hij kreeg meer dan 52% van de stemmen. Zijn uitdager, de 74-jarige sociaaldemocraat Kilicdaroglu, kwam niet verder dan 48% van de stemmen. Hij beloofde een terugkeer naar een marktconform economisch beleid. Hij noemde de verkiezingen de ‘oneerlijkste in jaren’, zonder in detail te treden. De 69-jarige Erdogan werd in 2003 premier en is sinds 2014 president. (FD)
………………………………………………………….
De gasprijzen blijven maar dalen, inmiddels zelfs tot onder de 30 euro.
De prijzen voor gas zijn de afgelopen weken steeds verder gedaald, inmiddels tot onder de 30 euro voor één megawattuur aan gas. De gasprijs bevindt zich daarmee inmiddels op het laagste niveau in twee jaar tijd.
De gasprijzen begonnen gestaag op te lopen van juni 2021. Na de inval van Rusland in Oekraïne, in februari 2022, stegen de prijzen tot ruim boven de 100 euro. Toen Poetin in de zomer de gaskraan dichtdraaide en de pijplijn Nordstream werd opgeblazen, werden recordprijzen van ruim 200 euro betaald voor gas.
Sindsdien dalen de prijzen stap voor stap, door een combinatie van zuinig gebruik, import van vloeibaar gas en inzet van andere energiebronnen. De prijsdaling vertaalt zich ook in tariefsverlagingen voor gas- en stroomcontracten. Bijna alle tarieven liggen onder het energieplafond.
Verbruik in de winter ruim kwart lager.
In de afgelopen winter hebben bedrijven en consumenten aanzienlijk minder gas verbruikt. In de 6 wintermaanden – van 1 oktober tot eind maart – is 26,9% (!) minder gas verbruikt vergeleken met het gemiddelde van de drie voorgaande jaren. Voor verwarming en industriële processen was ruim een derde minder gas nodig. De besparingen schommelen enigszins door het weer. Dankzij deze besparingen en door de import van vloeibaar gas
hoefde er minder gas uit opslagen te worden gehaald.
Gasopslag in slakkengang bijgevuld, maar nog steeds voller dan vorig jaar.
Het bijvullen van de gasvoorraden gaat opmerkelijk genoeg traag, ondanks de lage prijzen. De gasopslagen zijn door het zuinige gebruik en nog altijd redelijk goed gevuld en ook voller dan in 2022, maar het tempo waarin de opslagen worden bijgevuld ligt duidelijk lager dan vorig jaar. (VK)
………………………………………………………
Onpeilbare Amerikaanse politiek aan zet om wereldeconomie te stutten.
Republikeinen en Democraten sloten een akkoord om het schuldenplafond te verhogen. Maar het is nog niet door het Congres. De wereld kan opgelucht ademhalen als de VS hun schulden kunnen betalen.
Is de wereldeconomie (voorlopig) gered? Zaterdagavond kwamen Biden en de leider van de Republikeinse oppositie, Kevin McCarthy tot een overeenkomst om het schuldenplafond voor twee jaar te verhogen. Zodoende kunnen de VS aan hun financiële verplichtingen voldoen en is, aldus Biden ‘de ergst denkbare crisis’ voorkomen: ‘Een economische recessie, geruïneerde pensioenfondsen en miljoenen verloren banen.’
Niemand kan voorspellen wat die crisis precies zou behelzen, maar het gegeven dat de dollar het betaalmiddel is bij de helft van alle in- en uitvoerbetalingen wereldwijd laat al zien hoeveel gevolgen onzekerheid rond de munt kan hebben.
De oorzaak dat de VS en de wereld tot de rand van deze crisis zijn gekomen ligt in de onpeilbare onredelijkheid van de Amerikaanse politiek van dit moment. Het Congres moet de afspraken deze week goedkeuren. De linker- en rechterflanken van beide partijen hebben van polarisatie een verdienmodel gemaakt en kunnen nog altijd roet in het eten gooien.
Minister Janet Yellen van Financiën stelt dat, zonder overeenkomst, de regering vanaf 5 juni geen geld meer kan overmaken aan haar schuldeisers. Daarmee ligt de deadline voor het congres vast. (NRC)
…………………………………………………………………
Coalitie bemachtigt extra zetels in eerste Kamer.
+ Vier coalitiepartijen halen samen 24 Senaatszetels.
+ Dat zijn er twee meer dan eerder werd verwacht.
+ Dit komt door strategisch stemgedrag coalitiepartners.
Bij de verkiezing door de nieuwe leden van de Provinciale Staten sleepten zowel het CDA als de ChristenUnie een extra zetel in de wacht dankzij strategisch stemgedrag vanuit de VVD en D66. Bij een directe omrekening naar Senaatszetels op basis van de provinciale uitslag zou de coalitie gezamenlijk 22 zetels overhouden, nu 24.
Daardoor is het voor het kabinet iets minder omslachtig om wetsvoorstellen door de Eerste Kamer te loodsen. Daarvoor heeft de coalitie nu genoeg aan steun van PvdA en GroenLinks, die in de Senaat met elkaar samenwerken voor een nipte meerderheid. Het is voor het kabinet niet nodig om te bedelen om steun van nog meer partijen, zoals eerst het geval leek.
Wat niet verandert is dat de BBB met veruit de grootste fractie de senaat binnenkomt. Het zijn uiteindelijk 16 van de 75 zetels geworden. (FD)
………………………………………………………………..
Een zwerm van zeker acht drones.
Een zwerm gewapende drones vloog dinsdagochtend vanuit het zuidwesten naar de Russische hoofdstad Moskou. De stad was voor het eerst doelwit van een grootscheepse drone-aanval. Inwoners hoorden ontploffingen op tal van plekken in de stad.
De drone-aanvallen richten weinig schade aan, maar maakten wel indruk op de inwoners van Moskou. ‘Ik had gedacht dat het luchtafweergeschut ons zou beschermen.’ ‘Het is heel angstwekkend. Ik dacht dat het in het huis naast mij was ingeslagen, en daar woont mijn oma’, aldus Tatjana die woont bij de Leninprospekt.
Het Russische ministerie van Defensie zegt dat de zwerm uit 8 drones bestond. Media met bronnen in de veiligheidsdiensten berichten over 25 drones.
De Oekraïense militaire veiligheidsdienst had maandag aangekondigd wraak te zullen nemen voor dagenlange Russische aanvallen op Kiev, maar deed dinsdag geen uitlatingen over de aanval.
De meeste drones werden uit de lucht geschoten. Maar zeker drie drones kwamen neer op woonflats, zo blijkt uit een analyse van beeldmateriaal. Andere drones explodeerden bij Roebljovka, de elitaire woonwijk aan de westkant van Moskou, waar ook president Poetin zijn vaste verblijf heeft. (VK)
………………………………………………………………
Dreiging van terroristische aanslag toegenomen.
Koranvernielingen brengen Nederland meer in het vizier van IS, schrijft de NCTV. Ook extreem-rechts geweld is ‘voorstelbaar’.
Uit het onderzoek van de NCTV blijkt onder meer dat er steeds meer signalen zijn dat jihadistische organisaties terroristische aanslagen in Europa voorbereiden en Nederland daarbij regelmatig als doelwit noemen. Maar het ‘dreigingsniveau’ blijft hetzelfde. Net als voorgaande jaren is dat vastgesteld op niveau 3 van de 5, wat wil zeggen dat een aanslag in Nederland ‘voorstelbaar’ is.
Nederland is nadrukkelijker in beeld als doelwit voor een aanslag door koranvernielingen eerder dit jaar. Zo verscheurde de anti-islamprovocateur Edwin Wagensveld een koran in januari in Den Haag. Hij noemt de Koran een ‘fascistisch boek, net zo erg als Mein Kampf’. Die koranverscheuring zorgde in meerdere overwegend islamitische landen voor veel kritiek.
De onderzoekers schrijven ook dat een aanslag vanuit rechts-extremistische hoek ‘voorstelbaar’ blijft. In Nederland komen rechts-extremistische geweldsdreigingen vooral van online aanhangers van de zogenoemde accelerationistische beweging: een gewelddadige stroming die een rassenoorlog wil ontketenen om een witte etnostaat te stichten. (NRC)
……………………………………………………………….
Wettelijk recht op cash pinnen is in de maak.
ING, Rabobank en ABN Amro moeten zorgen voor genoeg geldautomaten in Nederland, zodat consumenten niet te ver hoeven reizen om te pinnen. Minister van Financiën Kaag en De Nederlandsche Bank willen dat bij wet verplichten. Daarnaast moet cash opnemen gratis blijven.
Er komt een minimum voor het aantal geldautomaten in Nederland, die ook voldoende over het land verspreid moeten zijn. Het uitgangspunt is dat iedere Nederlander binnen 5 kilometer van een pinautomaat woont. Kaag wil het wetsvoorstel de komende maanden uitwerken, zo liet zij de Tweede Kamer weten.
De verplichting gaat alleen gelden voor de 3 grootbanken omdat zij 85% van alle betaalrekeningen in Nederland bezitten. Steeds meer mensen betalen digitaal via pinpas of telefoon, maar ongeveer 20% van de betalingen in Nederland gebeurt nog altijd cash.
Deze kleine groep is afhankelijk van een geldautomaat in de buurt, maar banken hebben er veel weggehaald. Mensen die buitenaf of in een klein dorp wonen moeten regelmatig naar een nabijgelegen grotere stad reizen om te pinnen.
Banken leiden verlies bij de opname van contant geld en hebben tarieven voor geldopnames en stortingen geïntroduceerd of verhoogd. Toch wil Kaag dat cash pinnen gratis blijft. Consumenten die afhankelijk zijn van cash onder wie mensen die financieel al kwetsbaar zijn worden anders geconfronteerde met hoge kosten. Banken mogen het verlies wel doorrekenen door bijvoorbeeld hogere tarieven te vragen voor het openen van een bankrekening. (FD)
………………………………………………………………
Het is al weken droog en regen is nog lang niet in aantocht: ‘Dit is niet normaal’
Na een uitzonderlijk nat voorjaar regent het nu al een paar weken amper in Nederland. Ook komende week wordt nauwelijks neerslag verwacht.
Het KNMI verwacht de komende 2 weken amper neerslag. ‘Grote kans op een voortzetting van het droge weertype’, is de samenvatting van de weersverwachting tot en met dinsdag 13 juni. Hoewel het voorjaar regenachtig begon – maart was met 96 liter regenwater per vierkante meter zelfs een van de natste maanden sinds het begin van de metingen – verliepen de afgelopen weken juist opvallend droog. ‘Aan het begin van de maand mei viel er relatief veel regen’, zegt Peter Siegmund, klimaatexpert bij het KNMI. ‘Maar sinds 13 mei in het grootste deel van het land amper meer.
Dat er zo lang nauwelijks regen valt in Nederland noemt hij ‘niet normaal, het regent in Nederland meestal elke week wel even’. Toch is er, mede met dank aan de natte start van het voorjaar nog lang geen sprake van de droogteproblemen waar Nederland de afgelopen jaren mee kampte.
Toch kijken experts licht bezorgd naar de weersverwachting. ‘Kijk naar de verwachting voor de komende weken en we schieten alweer boven de lijn van 2018, een extreem droog jaar. Ik hoop dat ons dat bespaard blijft, de natuur in Nederland heeft een adempauze nodig’, zegt Arnold van Vliet, bioloog bij de Wageningen Universiteit. (VK)
………………………………………………………………..
Pensioenfondsen zijn nu aan zet.
Na vijftien jaar discussie gaat het pensioenstelsel op de schop. Na meer dan 125 uur aan politieke debatten ging de Eerste Kamer akkoord waarmee de grootste pensioenverandering sinds 1954 in gang gezet wordt. De wet regelt dat werknemers tussen 2024 en 2028 ‘persoonlijke pensioenpotjes’ krijgen waarin het vermogen dat zij nu hebben opgebouwd centraal staat. Beloftes over de hoogte van de toekomstige uitkering verdwijnen! Daarnaast hoeven pensioenfondsen geen grote financiële reserves meer aan te houden. Mensen zullen winsten en verliezen op beleggingen daardoor sneller terugzien in hun pensioenpotje hun uitkering.
Nu de 1e Kamer heeft ingestemd met de nieuwe pensioenwet, is het de beurt aan de pensioenfondsen. Zij moeten er de komende jaren voor zorgen dat het Nederlandse pensioenvermogen van circa 1.400 miljard euro zo eerlijk mogelijk verdeeld wordt over ruim 10 miljoen persoonlijke pensioenpotjes. Een monsteroperatie, waar de fondsen al flink wat tijd in hebben zitten. Bij PNO-media zijn ze 2 jaren geleden begonnen met de voorbereidingen, zegt José Claus, voorzitter uitvoerend bestuur van dit fonds (65.000 deelnemers). Dat de politiek nu eindelijk heeft ingestemd, betekent dan ook niet dat er plotseling allerlei nieuwe processen worden gestart. Er is vooral opluchting dat al het voorwerk niet de prullenbak in hoeft.
Werkgeversorganisaties en vakbonden (de sociale partners) zijn nu als eerste aan zet. Zij moeten met een transitieplan komen. Daarin staan alle grote keuzes die gemaakt zijn over het nieuwe pensioenstelsel zoals de vorm van de regeling en of alle deelnemers meegaan naar het nieuwe pensioenstelsel. Alleen als het heel ongunstig uitpakt gaan sommige pensioenen niet mee naar het nieuwe stelsel.
Zo maken de sociale partners en keuze voor een flexibele of voor een solidaire premieregeling. Bij de laatste wordt een deel van het pensioenvermogen apart gehouden voor een solidariteitsreserve. Hieruit kan een fonds putten om pensioenen in mindere tijden op niveau te houden. In het plan staan ook afspraken over hoe deze solidariteitsreserve moet worden opgebouwd en wanneer deze moet worden aangewend. (NRC)
…………………………………………………………
Nederlandse inflatie in mei opnieuw gestegen.
Voor de tweede maand op rij is de Nederlandse inflatie opgelopen, naar 6,8%. In de hele eurozone daalde de inflatie juist naar 6,1%. Dat was een sterkere terugval dan analisten hadden verwacht.
De Nederlandse inflatie is in mei weer verder opgelopen. Grote boosdoener zijn de prijzen voor diensten, industriële goederen en voedsel, die het effect van gedaalde energieprijzen meer dan teniet doen.
Volgens de Europese berekeningsmethode HICP lagen de prijzen vorige maand 6,8% hoger dan een jaar geleden, aldus het CBS. In april was dat 5,8% tegen 4,5% in maart. In het najaar
werd een recordstand van meer dan 17% bereikt.
De inflatie volgens de Nederlandse berekeningswijze (CPI, consumentenprijsindex) kwam in mei uit op 6,1%, zo blijkt uit de eerste raming, tegen 5,2% in april. De dalende trend die in oktober inzette is nu twee maande op rij gekeerd.
Industriële goederen waren in mei 9% duurder, in april ruim 8%. De inflatie bij voedingsmiddelen blijft rond de 13% schommelen, die van diensten rond de 6%. ‘Het stokje wordt nu wel in toenemende mate overgenomen door stijgende loonkosten’, zegt Rabobank-econoom Hugo Erken. Daar staat tegenover dat energie (inclusief benzine en diesel) in mei ruim 18% goedkoper was dan een jaar geleden. (FD)
……………………………………………………………………
Imkers melden hoogste sterfte onder bijen sinds winter van 2010.
Grofweg een kwart van de bijenvolken heeft de winter niet overleefd. Daarmee is sprake van de ernstigste wintersterfte onder honingbijen sinds 2010, blijkt uit een jaarlijkse enquàªte onder imkers van de Wageningen Universiteit.
Bijen zijn belangrijk voor de bestuiving van planten, waaronder voedselgewassen, maar met name veel wilde bijensoorten nemen in aantal af. Fruit- en zaadtelers ondervinden dan ook de gevolgen van de grote sterfte onder de koningsbijen van dit jaar, zegt Kees Verrips van de Beroepsvereniging Nederlandse Imkers. ‘Als een fruitboer veertig bijenkasten wil hebben, dan moeten wij zeggen: je krijgt er maar dertig. Dat betekent een verminderde fruitopbrengst.’
Appeltelers komen vaak al een heel eind met de bestuivers die van nature in de omgeving aanwezig zijn, zegt hij. ‘Maar bij bijvoorbeeld kersenboomgaarden is er zo’n massale bloei in korte tijd, dat redden die paar hommels niet.’
Dat een deel van de bijenvolken ’s winters sterft door ziekte, kou of uithongering is normaal. Maar dit jaar was de sterfte wel heel hoog vindt bioloog Harmen Hendriksma van de Wageningen Universiteit.
‘Deze zomer was er mede door de droogte relatief weinig voedsel beschikbaar, waardoor bijenvolken een verzwakte uitgangspositie hadden voor de winter. Die winter was vervolgens ongewoon mild. Dan zie je dat bijen in december en januari al de neiging krijgen om broed te maken (nakomelingen) terwijl er nog niks te eten is’, zegt Hendriksma.
Het voortbestaan van honingbijen is niet aan de orde mede door een toename van het aantal hobbyimkers. Ze vormen echter maar één van de ruim 300 bijensoorten die in Nederland voorkomen.
Daarvan staat meer dan de helft op de rode lijst van bedreigde soorten. Ze worden onder meer bedreigd door klimaatverandering, stikstofdepositie, bestrijdingsmiddelen en biodiversiteitsverlies.
Bijenexpert Biesmeier van Naturalis maakt zich ook zorgen over de concurrentie tussen wilde bijen en honingbijen. In een deel van de natuurgebieden worden imkers om die reden geweerd. (VK)
………………………………………………………………
Ziekteverzuim in 2022 hoogste ooit!
Werknemers in Nederland waren vorig jaar vaker én langer ziek. Dat kostte werkgevers 27 miljard euro. Stressklachten nemen toe.
Twee griepgolven die na de coronapandemie flink om zich heen grepen. Een toenemend aantal werknemers met stressklachten door hoge werkdruk. Het ziekteverzuim bij Nederlandse bedrijven en instellingen lag vorig jaar op 5,6%, het hoogste cijfer sinds de meting in 1996 begon.
Nederlandse werknemers waren vorig jaar vaker en langer ziek. De gemiddelde verzuimduur was nu 9 dagen tegenover 8 in 2021. En werknemers meldden zich vorig jaar gemiddeld anderhalf keer ziek, tegenover 1,2 keer het jaar ervoor.
Nationale Nederlanden becijferde dat het verzuim de werkgevers samen 27 miljard euro kostte, onder meer aan doorbetaald salaris en productieverlies. Een jaar eerder bedroeg die schade nog 18 miljard euro.
Griep en verkoudheid waren veruit de meest voorkomende oorzaken, direct daarna volgen psychische klachten en de ontwikkeling daarvan onder met name de jongvolwassenen noemt de verzekeraar zorgwekkend. (NRC)
