Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 3 juni t/m zo 9 juni 2024
Ministers Israël wijzen staakt-het-vuren af en dreigen met val kabinet.
De regering van Netanyahu zegt dat een definitieve vrede met de Palestijnen alleen kans van slagen heeft als Hamas helemaal is vernietigd en Gaza geen bedreiging meer vormt voor Israël. En dat oorlogsdoel is nog niet bereikt.
Maar de VS zeggen er op te rekenen dat Israël met het plan instemt als Hamas akkoord gaat. ‘Het is een voorstel waar Israël zelf na intensieve gesprekken mee is gekomen’, aldus John Kirby, woordvoerder van het Witte Huis. Biden maakte bekend dat het plan bestaat uit 3 fases en het behelst onder meer de vrijlating van alle Israëlische gijzelaars door Hamas en een complete terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza.
De implicatie van Bidens uitleg was echter ook dat Israël zal moeten onderhandelen met vertegenwoordigers van Hamas, dat voorzichtig positief reageerde. Maar deze week bleek dat Israël zo ver nog niet is. Twee belangrijke ministers aan de rechtervleugel keerden zich tegen een akkoord met Hamas. Ben-Gvir, minister van nationale veiligheid, noemde de aanpak ‘onbezonnen’. Dit akkoord zou een overwinning van het terrorisme betekenen. Ook draagt het niet bij aan een veilige toekomst voor Israël.
De VS erkennen dat Hamas niet vernietigd is en nog steeds een bedreiging voor de Israëlische bevolking kan zijn. Maar ze hebben niet langer de middelen om te doen wat ze op 7 oktober hebben gedaan, aldus Kirby. (FD)
……………………………………………………..
SGP geeft meeste geld uit aan Europese campagne, andere partijen blijven zuinig.
Net als in 2019 geven politieke partijen nauwelijks geld uit aan een campagne voor de verkiezingen voor het Europees Parlement. De bedragen voor advertenties lagen de laatste weken wel iets hoger dan tijdens de campagne in 2019. In de vierde, derde en tweede week voorafgaande aan de verkiezingen gaven de partijen tot nog toe bruto 215.000 euro uit waar de teller in 2019 in die weken bleef steken op bruto 72.000 euro. De campagne uitgaven van de laatste week zijn nog niet bekend.
Als het huidige tempo doorgaat zullen de politieke partijen voor de Europese verkiezingen enkele miljoenen euro’s uitgeven. Deze bedragen vallen in het niet bij de uitgaven voor andere verkiezingen. Het meeste geld steken partijen in de Tweede Kamerverkiezingen. Bij gemeenteraadsverkiezingen steken partijen ook nog veel geld in reclame, gevolgd door de provinciale verkiezingen. Het minste geld gaat naar de Europese verkiezingen. Tot nog toe heeft de SGP het meeste geld uitgegeven. Dit is geen uitzondering want ook in 2019 was de conservatief-christelijke partij koploper. Na de SGP volgen D66 en VVD als grotere adverteerders. (VK)
………………………………………………….
40 procent voor het ANC; partij moet nu coalitie vormen.
De partij van president Ramaphosa krijgt voor het eerst in 30 jaar geen meerderheid maar blijft wel de grootste in Zuid Afrika met 159 zetels.
Dat bleek bij de bekendmaking van de definitieve uitslag door de verkiezingscommissie. Het was al duidelijk dat de partij van de president fors had verloren; Het ANC krijgt voor het eerst in 30 jaar minder dan 50% van de stemmen. Met 40% van de stemmen is het ANC wel de grootste partij gebleven.
Sinds 1994, het jaar van de eerste vrije verkiezingen na de afschaffing van de apartheid won het ANC alle verkiezingen ruim. Bij de vorige verkiezingen haalde de partij nog 57,5 procent van de stemmen. Nu zal de partij van de in 2013 overleden Mandela voor het eerst een coalitie moeten gaan vormen met een andere partij. De grootste oppositiepartij, Democratische alliantie, kreeg bijna 22% van de stemmen. De partij van de vorige president Jacob Zuma, MK, behaalde bijna 15 procent. De opkomst met 60 procent was de laagste ooit. (NRC)
…………………………………………………
Bankenpsychologie.
Fraude en phishing komen bij alle banken voor, maar bij Bunq draaide het uit op een PR-drama. Dat kwam vooral door zijn onbereikbaarheid voor gedupeerde klanten. Chatbots en emoji’s blijken toch niet zo heel empathisch en ondersteunend. Eén fraudeslachtoffer belde uit wanhoop zelfs de Rabobank die uiteindelijk hielp met het doen van aangifte. Mooie reclame voor Rabo natuurlijk, maar het bevestigde bij mij (en vermoedelijk ook bij anderen) het onderbuikgevoel dat je je spaargeld beter niet bij al te spannende banken moet stallen. Voor je het weet moet je allerlei toeren uithalen om het terug te krijgen.
Is dat rationeel? Nee. Maar bankieren draait om vertrouwen. En dat is precies wat de grootbanken bij het publiek hebben. Daardoor kunnen zij de spaarrente laag houden en lopen wij niet weg. Dat is immers gedoe, met uitzoekwerk, geregel of wennen aan een nieuwe app.
Door de status quo bias veranderen mensen liever niet – je weet wat je hebt en niet wat je krijgt. Het is zeker geen slecht idee om wat aan de marktmacht van de grootbanken te doen door bijvoorbeeld koppelverkoop aan te pakken. Maar die psychologische drempels zijn toch een stuk lastiger weg te nemen. (Anna Dijkman in het FD)
………………………………………………………
President Claudia Sheinbaum belooft betere tijden voor Mexicaanse vrouwen!
Voor het eerst krijgt het Latijn-Amerikaanse land een vrouw als president. ‘Symbolisch is dit moment van grote waarde voor vrouwen.’
Continuïteit en verandering gingen hand in hand in Mexico, land van 128 miljoen(!) inwoners. Claudia Sheinbaum Pardo, kandidaat van regeringspartij Morena, won met bijna 60% van de stemmen de presidentsverkiezingen. Ook het burgemeesterschap van Mexico-stad blijft in handen van Morena en de regeringspartij deed goede zaken in het parlement en de deelstaten. De meerderheid van de Mexicanen omarmt na 6 jaar nog steeds het politieke project van de afzwaaiende links-populistische president Andrés Manuel López Obrador (70). De oude machtspartijen PRI en PAN, die hij in 2018 versloeg kregen opnieuw een dreun te verwerken. Hun presidentskandidaat Xochitl Gálvez (61) bleef steken op 30 procent.
……………………………………………….
Russische stichting verspreidde propaganda in Europa.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft jarenlang ongehinderd desinformatieprojecten en de juridische bijstand van spionageverdachten kunnen financieren in 48 Europese landen. Dat blijkt uit interne documenten van Europese inlichtingendiensten in handen van de Deense omroep DR.
Het Kremlin deed dat via Pravfond, een stichting die deed voorkomen alsof ze uitsluitend juridische bijstand verleende aan Russen. De activiteiten werden gefinancierd met miljoenen aan staatssubsidies uit Europese landen, aldus de documenten.
Die onthullen onder meer hoe de stichting in verschillende landen gerund door oud-medewerkers van Russische Inlichtingendiensten, propagandawebsites financiert gericht op Europese burgers. (NRC)
……………………………………………………
Stem niet op de AfD, zeggen Duitse topondernemers tegen hun personeel.
Als Duitse werknemers zondag naar de stembus gaan voor de Europese verkiezingen, weten ze waar ze volgens hun baas niet op moeten stemmen. En opvallend groot aantal ceo’s neemt stelling tegen de extreemrechtse AfD.
De AfD is naar aanhoudende schandalen wat gezakt in de peilingen voor de Europese verkiezingen. Maximilian Krah, lijstrekker vergoelijkte recent de SS en wordt net als de nummer twee op de kieslijst, Petr Bystron, verdacht van het vertolken van pro-Russische standpunten in ruil voor geld. Evengoed kan bij de stembusgang van zondag blijken dat de AfD de tweede partij van Duitsland is.
Het is opvallend dat Duitse bestuursvoorzitters behoorlijk stelling nemen tegen de partij en haar gedachtegoed. Neem Aldo Kamper, bestuursvoorzitter van AMS-Osram. Hij onderstreept dat hij zich zorgen maakt over de huidige ontwikkelingen’. ‘Mensen kijken kritischer naar Europa en zijn kritischer over een open opstelling richting de wereld.” Daarbij staat diversiteit onder druk, en dat raakt bedrijven. Berichtgeving over vijandigheid in Duitsland jegens buitenlanders verspreidt zich, zei de bestuursvoorzitter.
‘We hadden een medewerker uit Maleisië die bij ons in Duitsland zou beginnen. Het was een goede carrièrestap, in een goede omgeving. Maar hij is niet gekomen, want hij kon zijn familie er niet van overtuigen dat Duitsland een goede plek is.’ Dit kleine voorbeeld staat voor een grotere problematiek, aldus Kamper. ‘Europa concurreert als regio met andere regio’s om mensen aan te trekken. We hebben goede ingenieurs nodig en technici. Ik hoop dat we als Europa die mensen het teken kunnen geven dat ze welkom zijn en dat ze zich welkom voelen zodat zij willen bijdragen.’
In het licht van de economische wedijver vanuit China en de VS en spanningen op het wereldtoneel is het belangrijk dat Europa zijn toekomst in eigen handen houdt, vindt hij. ‘Maar dan moeten we daar ook het economisch klimaat voor scheppen. We moeten aantrekkelijk blijven.’
Zijn uitlatingen staan niet op zichzelf. Onderzoeksinstituut IW uit Keulen zegt dat 54,2% van ruim 990 ondervraagde bedrijven intern stelling heeft genomen tegen de AfD. Zo’n 47,3% deed dat publiekelijk, bijvoorbeeld via gesprekken met de media. (FD)
……………………………………………………….
Trump aanhangers trekken portemonnee na veroordeling: 50 mln dollar in 24 uur.
De veroordeling van Trump legt hem vooralsnog geen windeieren. Zijn campagnecomité en het Republikeins Nationaal Comité hebben in mei 141 miljoen dollar opgehaald waarvan 50 miljoen binnen 24 uur na het juryoordeel.
Biden heeft op dit moment verreweg de grootste campagnekas. Hij kreeg als kandidaat 192 miljoen dollar gedoneerd tot eind april, Trump 120 miljoen dollar. De inmiddels afgehaakte Nikki Haley en de onafhankelijke kandidaat Robert Kennedy hebben tientallen miljoenen opgehaald.
Meerdere miljardairs zullen Trump extra gaan steunen na de veroordeling bericht de BBC, zoals Blackstone Group-ceo Steve Schwartzman en casinomiljardair Miriam Adelson. Van die laatste hoopt de Trump campagne op een nog grotere gift dan de 90 miljoen dollar aan een Trump gezinde PAC (politiek actiecomité). Direct doneren aan een kandidaat is aan een maximum gebonden van 3.300 dollar per verkiezing. Kleine donateurs weten Trump ook te vinden: bijna twee derde van het gedoneerde geld bestaat uit donaties van 200 dollar of minder. Bij Biden is dit aandeel een stuk lager: net iets meer dan de helft. (VK)
…………………………………………………..
Spanningen Korea’s stijgen na ‘provocaties’ van Pyongyang.
Zuid Korea hervat zijn militaire activiteiten in het grensgebied met Noord-Korea. Het is een reactie op een reeks ‘provocaties’ van Pyongyang, dat zich dankzij zijn toenadering tot Rusland veel kan veroorloven.
Het leek een tamelijk onschuldige en ook wat kinderachtige actie, de zeker 1.000 ballonnen met afval en uitwerpselen die Noord-Korea vorige week richting Zuid-Korea stuurde. Maar in Seoul namen ze het niet licht op. Dinsdag schortte Zuid Korea de afspraken op die het in 2018 met het noordelijke buurland maakte om spanningen niet uit de hand te laten lopen, onder meer over het aan banden leggen van militaire activiteiten in het grensgebied.
De opschorting is volgens Seoul nodig om ‘effectievere en onmiddellijke maatregelen te kunnen nemen tegen Noord-Korea’s provocaties’. De ballonnen waren namelijk slechts het slotakkoord van een reeks Noord-Koreaanse acties. Vorige week lanceerde Noord-Korea een raket die een tweede militaire spionagesatelliet in een baan om de aarde moest brengen, al ontplofte het projectiel na korte tijd boven de Gele Zee. En vrijdag vuurde Noord-Korea 18 korte afstandsraketten af om ‘het regime van gangsters en het marionettenleger van Zuid Korea’ te laten zien dat Noord-Korea er niet terugdeinst voor een preventieve aanval. Ook verstoorde men de GPS-navigatie in de noordwestelijke kustgebieden van de zuiderbuur, waardoor het scheepvaartverkeer werd gehinderd.
Noord Korea kan zich zijn assertiviteit veroorloven dankzij de toenadering tot Rusland. Noord-Korea levert munitie en raketten aan Moskou en Russische olietankers zijn veelvuldig gesignaleerd in Noord-Koreaanse havens. De energiebehoefte word gelenigd door Rusland. Daarmee raakt China zijn invloed kwijt op een buurland waarmee het een lastige relatie heeft en dat kernwapens bezit. (NRC)
…………………………………………………….
Rentevreugde zorgt voor euforische beursdag met records in Amsterdam.
Het was een euforische beursdag donderdag die eindigde met nieuwe records. De AEX zette een intradagrecord neer van 919,40 en een nieuw slotrecord van 918,67(!) Beleggers waren in afwachting van het rentebesluit van de ECB op die dag. Niet zozeer naar het besluit zelf want de beleidsrente werd een dag later ook daadwerkelijk met 25 basispunten verlaagd maar vooral wat president Lagarde zal zeggen over de verwachtingen. (Vrijdag zei Lagarde dat het rentebesluit is genomen omdat de afgelopen maanden het vertrouwen is toegenomen dat de inflatie blijft afnemen.)
Er waren ook wat cijfers waar beleggers zich op konden richten. Dat gold zowel voor de samengestelde index als de index voor de dienstensector. De producentenprijzen in het muntgebied in april zijn harder gedaald dan verwacht wat op zich ook goed is in de strijd tegen inflatie. Het aantal nieuwe banen in de VS in mei was ook lager dan verwacht. De herziening van de inkoopmanagersindices over mei liet een gemengd beeld zien.
Beleggers trokken hieruit de conclusie dat de Federal Reserve misschien toch al in september de rente voor het eerst kan verlagen, volgens marktprijzen steeg die kans van 46% eerder deze week naar 65% woensdag. Obligaties in de eurozone deelden ook mee in de rentevreugde. 10-jarige staatsobligaties van alle eurolanden stegen in waarde, waarbij de verschillen tussen de kern en de rest van de eurozone kleiner werden. (FD)
……………………………………………………..
Noorwegen verdubbelt begroting voor defensie ver boven NAVO-norm.
Het Noorse parlement heeft unaniem ingestemd met een verdubbeling van de defensiebegroting in de komende 12 jaar. Daarmee zal het land 3% van zijn bruto binnenlands product uitgeven aan defensie, ver boven de NAVO-norm.
In totaal gaat Noorwegen de komende 12 jaar ruim 142 miljard euro uitgeven aan defensie. Daarmee komt het budget tegen 2036 op zo’n 3% van het BBP, hoger dan de 2% die de NAVO van haar bondgenoten eist.
Er gaat onder meer geld naar een betere luchtverdediging voor de regio rond Oslo, waar veel mensen wonen. Ook gaat het aantal dienstplichtigen en beroepsmilitairen omhoog. Daarnaast koopt Noorwegen 6 nieuwe onderzeeërs. Daarmee wil de Noorse marine permanent en met meerdere onderzeeërs tegelijk de Noorse wateren in de gaten houden. ‘Het werkt ook als afschrikking’, zei de voorzitter van de Noorse defensiecommissie Ine Eisen Søreide in het parlement dat unaniem was in zijn steun.
Het forse budget dient ook als oproep aan de NAVO-bondgenoten om ook meer in defensie te investeren. ‘In een tijd van oorlog in Europa en een onvoorspelbaarder Rusland moeten we meer investeren in onze gemeenschappelijke veiligheid en beveiliging’, zei de centrum-linkse premier Jonas Gahr. (VK)
…………………………………………………………
PVV boekt grootste winst, gaat nek aan nek met GroenLinks-PvdA.
Nederland maakt een ruk naar euro sceptisch-rechts, maar de PVV heeft donderdag bij de Europese parlementsverkiezingen zijn politieke tegenstanders niet verpulverd zoals bij de Tweede Kamerverkiezingen in november. De partij van Geert Wilders is als het om gewonnen zetels gaat met afstand de grote winnaar maar is volgens de exitpoll van de NOS in een nek-aan-nekrace verwikkeld met GroenLinks/PvdA om de positie van grootste partij. In die exitpoll krijgt de linkse combinatie 8 zetels en de PVV 7 maar die uitslag kan verschuiven als zondagavond de officiële Nederlandse resultaten bekend worden. Voor de PVV is de winst van mogelijk 6 zetels ten opzichte van 2019 een groot succes. De partij van Wilders was jarenlang afwezig of onzichtbaar in het Europees parlement en komt nu met een grote Brusselse fractie terug. Wilders zei ‘ontzettend blij’ te zijn met ‘de grootste winst’ ooit in het Europees parlement. Tegelijkertijd kon hij zijn teleurstelling niet onderdrukken over de mogelijkheid dat GroenLinks-PvdA nipt groter wordt. De PVV-leider waarschuwde in de laatste campagneweek consequent tegen een overwinning van GroenLinks-PvdA en Frans Timmermans. De strijd om wie de grootste partij wordt is vooral van symbolisch belang omdat de partijen opgaan in grotere Europese fracties.
De opkomst bij de verkiezingen kwam uit op 46,8 procent, met afstand de hoogste opkomst bij Europese verkiezingen in decennia.
De kiezer heeft een stevige ruk naar eurosceptisch-rechtse partijen gemaakt. Naast de winst voor de PVV komen BBB (2 zetels) en NSC (1 zetel) volgens de exitpoll voor het eerst in het parlement en zou de euro-kritische SGP haar zetel behouden. Maar de pro-Europese partijen werden niet weggevaagd. GroenLinks-PvdA en VVD verliezen 1 zetel, D66 wint er 1, Volt komt voor het eerst in het Europees parlement en het CDA houdt het verlies beperkt. (NRC)
…………………………………………………………
Nederlandse staat hoeft niet direct stikstof te beperken.
Dat oordeelde de rechtbank in Den Haag gisteren in een kort geding aangespannen door Greenpeace.
De rechter ziet ‘te weinig houvast’ om uitspraak te doen over de hele lijst met kwetsbare natuurtypen van Greenpeace. De milieuclub spande het kort geding aan om een ’rode lijst’ van 19 natuurtypen en leefgebieden met spoed te beschermen. Volgens Greenpeace raken deze in 2025 onherstelbaar beschadigd of dreigen ze te verdwijnen. De staat zou onvoldoende doen om de stikstofneerslag op die kwetsbare natuur sneller terug te dringen. De rechter vindt de zorgen begrijpelijk maar vindt de bezwaren niet concreet genoeg. De rechter stelt wel vast dat de stikstofgevoelige natuur in slechte staat verkeert en dat de staat en Greenpeace het allebei nodig vinden om maatregelen te nemen.
Minister Van de Wal vindt het goed nieuws dat de staat nu niet verplicht wordt om binnen 3 maanden extra, ingrijpende maatregelen te nemen ‘maar ook ik voel de urgentie om de natuur te herstellen en te beschermen. Duidelijk is dat er meer nodig is en de rechter onderschrijft dat ook. Tegelijkertijd moet dat wel op een manier die realistisch en uitvoerbaar is zodat het binnen ieders bereik blijft liggen’, zegt de minister. Volgens Greenpeace is het spijtig dat maatregelen langer uitblijven maar het is een afwijzing met een gouden randje omdat de rechter erkent dat het beleid van de overheid ernstig tekortschiet. (FD)
………………………………………………………
Dreigende genocide in Soedan krijgt amper aandacht.
800.000 Soedanezen zitten gevangen in een stad die in een frontlinie is veranderd. Maar ondanks de dreiging van genocide krijgt de burgeroorlog in Soedan amper aandacht. Het conflict wordt verdrongen door de andere oorlogen zoals die in Gaza en Oekraïne.
Al-Fashir was de laatste stad in de regio Dafur waar de zwarte Afrikaanse inwoners zich nog veilig waanden voor etnisch geweld. Maar deze veilige haven is in een frontlinie veranderd en omsingeld door de Rapid Support Forces (RSF). Voor de zwarte bevolking is dat levensbedreigend. De RFS zijn gelieerd aan de Janjaweed, de militie die verantwoordelijk wordt gehouden voor de etnische zuivering die 20 jaar geleden in West-Darfur plaatsvond. Daarbij werden 300.000 (!) Afrikaanse Soedanezen vermoord.
In de huidige oorlog dreigt hetzelfde te gebeuren. Vorig jaar vluchtten al 400.000 burgers naar buurland Tsjaad vanwege de inname van de stad El Geneina. De RSF voerde daarbij etnische zuiveringen uit onder Niet-Arabische bevolkingsgroepen. Groepsverkrachtingen en willekeurige moordpartijen waren daarbij geen uitzondering. Als de RFS Al-Fashir inneemt is de vrees dat niets een grootschalig bloedbad daar nog in de weg staat. De VS waarschuwen dat ‘de geschiedenis in Darfur zich dan herhaalt op de ergst mogelijke manier’. (VK)
………………………………………………………
Frankrijk belooft Oekraïne Mirages.
Frankrijk breidt de militaire steun aan Oekraïne uit. Macron heeft vrijdag toegezegd Mirage 2000-5 gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne te sturen. Ook beloofde hij 4.500 Oekraïense militairen op te leiden maar hij lichtte niet toe of dat op Frans of Oekraïens gebied zal gebeuren. De toezeggingen volgen op een reeks stappen die vooral door Rusland als evenzoveel escalaties worden gezien. Macron, Scholtz en Biden besloten Oekraïne de vrije hand te geven om westerse wapens in te zetten in de regio Charkov.
Poetin vindt het onacceptabel dat Oekraïne langeafstandsraketten mag afvuren op Russische doelen. Dat zou tot ‘serieuze problemen’ kunnen leiden, zei hij. ‘Als iemand denkt dat het mogelijk is om dergelijke wapens aan een oorlogsgebied te leveren om ons grondgebied aan te vallen en problemen voor ons te creëren, waarom hebben wij dan niet het recht om wapens van dezelfde klasse te leveren aan regio’s in de wereld waar aanvallen zullen plaatsvinden?’
De regering van Netanyahu zegt dat een definitieve vrede met de Palestijnen alleen kans van slagen heeft als Hamas helemaal is vernietigd en Gaza geen bedreiging meer vormt voor Israël. En dat oorlogsdoel is nog niet bereikt.
Maar de VS zeggen er op te rekenen dat Israël met het plan instemt als Hamas akkoord gaat. ‘Het is een voorstel waar Israël zelf na intensieve gesprekken mee is gekomen’, aldus John Kirby, woordvoerder van het Witte Huis. Biden maakte bekend dat het plan bestaat uit 3 fases en het behelst onder meer de vrijlating van alle Israëlische gijzelaars door Hamas en een complete terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza.
De implicatie van Bidens uitleg was echter ook dat Israël zal moeten onderhandelen met vertegenwoordigers van Hamas, dat voorzichtig positief reageerde. Maar deze week bleek dat Israël zo ver nog niet is. Twee belangrijke ministers aan de rechtervleugel keerden zich tegen een akkoord met Hamas. Ben-Gvir, minister van nationale veiligheid, noemde de aanpak ‘onbezonnen’. Dit akkoord zou een overwinning van het terrorisme betekenen. Ook draagt het niet bij aan een veilige toekomst voor Israël.
De VS erkennen dat Hamas niet vernietigd is en nog steeds een bedreiging voor de Israëlische bevolking kan zijn. Maar ze hebben niet langer de middelen om te doen wat ze op 7 oktober hebben gedaan, aldus Kirby. (FD)
……………………………………………………..
SGP geeft meeste geld uit aan Europese campagne, andere partijen blijven zuinig.
Net als in 2019 geven politieke partijen nauwelijks geld uit aan een campagne voor de verkiezingen voor het Europees Parlement. De bedragen voor advertenties lagen de laatste weken wel iets hoger dan tijdens de campagne in 2019. In de vierde, derde en tweede week voorafgaande aan de verkiezingen gaven de partijen tot nog toe bruto 215.000 euro uit waar de teller in 2019 in die weken bleef steken op bruto 72.000 euro. De campagne uitgaven van de laatste week zijn nog niet bekend.
Als het huidige tempo doorgaat zullen de politieke partijen voor de Europese verkiezingen enkele miljoenen euro’s uitgeven. Deze bedragen vallen in het niet bij de uitgaven voor andere verkiezingen. Het meeste geld steken partijen in de Tweede Kamerverkiezingen. Bij gemeenteraadsverkiezingen steken partijen ook nog veel geld in reclame, gevolgd door de provinciale verkiezingen. Het minste geld gaat naar de Europese verkiezingen. Tot nog toe heeft de SGP het meeste geld uitgegeven. Dit is geen uitzondering want ook in 2019 was de conservatief-christelijke partij koploper. Na de SGP volgen D66 en VVD als grotere adverteerders. (VK)
………………………………………………….
40 procent voor het ANC; partij moet nu coalitie vormen.
De partij van president Ramaphosa krijgt voor het eerst in 30 jaar geen meerderheid maar blijft wel de grootste in Zuid Afrika met 159 zetels.
Dat bleek bij de bekendmaking van de definitieve uitslag door de verkiezingscommissie. Het was al duidelijk dat de partij van de president fors had verloren; Het ANC krijgt voor het eerst in 30 jaar minder dan 50% van de stemmen. Met 40% van de stemmen is het ANC wel de grootste partij gebleven.
Sinds 1994, het jaar van de eerste vrije verkiezingen na de afschaffing van de apartheid won het ANC alle verkiezingen ruim. Bij de vorige verkiezingen haalde de partij nog 57,5 procent van de stemmen. Nu zal de partij van de in 2013 overleden Mandela voor het eerst een coalitie moeten gaan vormen met een andere partij. De grootste oppositiepartij, Democratische alliantie, kreeg bijna 22% van de stemmen. De partij van de vorige president Jacob Zuma, MK, behaalde bijna 15 procent. De opkomst met 60 procent was de laagste ooit. (NRC)
…………………………………………………
Bankenpsychologie.
Fraude en phishing komen bij alle banken voor, maar bij Bunq draaide het uit op een PR-drama. Dat kwam vooral door zijn onbereikbaarheid voor gedupeerde klanten. Chatbots en emoji’s blijken toch niet zo heel empathisch en ondersteunend. Eén fraudeslachtoffer belde uit wanhoop zelfs de Rabobank die uiteindelijk hielp met het doen van aangifte. Mooie reclame voor Rabo natuurlijk, maar het bevestigde bij mij (en vermoedelijk ook bij anderen) het onderbuikgevoel dat je je spaargeld beter niet bij al te spannende banken moet stallen. Voor je het weet moet je allerlei toeren uithalen om het terug te krijgen.
Is dat rationeel? Nee. Maar bankieren draait om vertrouwen. En dat is precies wat de grootbanken bij het publiek hebben. Daardoor kunnen zij de spaarrente laag houden en lopen wij niet weg. Dat is immers gedoe, met uitzoekwerk, geregel of wennen aan een nieuwe app.
Door de status quo bias veranderen mensen liever niet – je weet wat je hebt en niet wat je krijgt. Het is zeker geen slecht idee om wat aan de marktmacht van de grootbanken te doen door bijvoorbeeld koppelverkoop aan te pakken. Maar die psychologische drempels zijn toch een stuk lastiger weg te nemen. (Anna Dijkman in het FD)
………………………………………………………
President Claudia Sheinbaum belooft betere tijden voor Mexicaanse vrouwen!
Voor het eerst krijgt het Latijn-Amerikaanse land een vrouw als president. ‘Symbolisch is dit moment van grote waarde voor vrouwen.’
Continuïteit en verandering gingen hand in hand in Mexico, land van 128 miljoen(!) inwoners. Claudia Sheinbaum Pardo, kandidaat van regeringspartij Morena, won met bijna 60% van de stemmen de presidentsverkiezingen. Ook het burgemeesterschap van Mexico-stad blijft in handen van Morena en de regeringspartij deed goede zaken in het parlement en de deelstaten. De meerderheid van de Mexicanen omarmt na 6 jaar nog steeds het politieke project van de afzwaaiende links-populistische president Andrés Manuel López Obrador (70). De oude machtspartijen PRI en PAN, die hij in 2018 versloeg kregen opnieuw een dreun te verwerken. Hun presidentskandidaat Xochitl Gálvez (61) bleef steken op 30 procent.
……………………………………………….
Russische stichting verspreidde propaganda in Europa.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft jarenlang ongehinderd desinformatieprojecten en de juridische bijstand van spionageverdachten kunnen financieren in 48 Europese landen. Dat blijkt uit interne documenten van Europese inlichtingendiensten in handen van de Deense omroep DR.
Het Kremlin deed dat via Pravfond, een stichting die deed voorkomen alsof ze uitsluitend juridische bijstand verleende aan Russen. De activiteiten werden gefinancierd met miljoenen aan staatssubsidies uit Europese landen, aldus de documenten.
Die onthullen onder meer hoe de stichting in verschillende landen gerund door oud-medewerkers van Russische Inlichtingendiensten, propagandawebsites financiert gericht op Europese burgers. (NRC)
……………………………………………………
Stem niet op de AfD, zeggen Duitse topondernemers tegen hun personeel.
Als Duitse werknemers zondag naar de stembus gaan voor de Europese verkiezingen, weten ze waar ze volgens hun baas niet op moeten stemmen. En opvallend groot aantal ceo’s neemt stelling tegen de extreemrechtse AfD.
De AfD is naar aanhoudende schandalen wat gezakt in de peilingen voor de Europese verkiezingen. Maximilian Krah, lijstrekker vergoelijkte recent de SS en wordt net als de nummer twee op de kieslijst, Petr Bystron, verdacht van het vertolken van pro-Russische standpunten in ruil voor geld. Evengoed kan bij de stembusgang van zondag blijken dat de AfD de tweede partij van Duitsland is.
Het is opvallend dat Duitse bestuursvoorzitters behoorlijk stelling nemen tegen de partij en haar gedachtegoed. Neem Aldo Kamper, bestuursvoorzitter van AMS-Osram. Hij onderstreept dat hij zich zorgen maakt over de huidige ontwikkelingen’. ‘Mensen kijken kritischer naar Europa en zijn kritischer over een open opstelling richting de wereld.” Daarbij staat diversiteit onder druk, en dat raakt bedrijven. Berichtgeving over vijandigheid in Duitsland jegens buitenlanders verspreidt zich, zei de bestuursvoorzitter.
‘We hadden een medewerker uit Maleisië die bij ons in Duitsland zou beginnen. Het was een goede carrièrestap, in een goede omgeving. Maar hij is niet gekomen, want hij kon zijn familie er niet van overtuigen dat Duitsland een goede plek is.’ Dit kleine voorbeeld staat voor een grotere problematiek, aldus Kamper. ‘Europa concurreert als regio met andere regio’s om mensen aan te trekken. We hebben goede ingenieurs nodig en technici. Ik hoop dat we als Europa die mensen het teken kunnen geven dat ze welkom zijn en dat ze zich welkom voelen zodat zij willen bijdragen.’
In het licht van de economische wedijver vanuit China en de VS en spanningen op het wereldtoneel is het belangrijk dat Europa zijn toekomst in eigen handen houdt, vindt hij. ‘Maar dan moeten we daar ook het economisch klimaat voor scheppen. We moeten aantrekkelijk blijven.’
Zijn uitlatingen staan niet op zichzelf. Onderzoeksinstituut IW uit Keulen zegt dat 54,2% van ruim 990 ondervraagde bedrijven intern stelling heeft genomen tegen de AfD. Zo’n 47,3% deed dat publiekelijk, bijvoorbeeld via gesprekken met de media. (FD)
……………………………………………………….
Trump aanhangers trekken portemonnee na veroordeling: 50 mln dollar in 24 uur.
De veroordeling van Trump legt hem vooralsnog geen windeieren. Zijn campagnecomité en het Republikeins Nationaal Comité hebben in mei 141 miljoen dollar opgehaald waarvan 50 miljoen binnen 24 uur na het juryoordeel.
Biden heeft op dit moment verreweg de grootste campagnekas. Hij kreeg als kandidaat 192 miljoen dollar gedoneerd tot eind april, Trump 120 miljoen dollar. De inmiddels afgehaakte Nikki Haley en de onafhankelijke kandidaat Robert Kennedy hebben tientallen miljoenen opgehaald.
Meerdere miljardairs zullen Trump extra gaan steunen na de veroordeling bericht de BBC, zoals Blackstone Group-ceo Steve Schwartzman en casinomiljardair Miriam Adelson. Van die laatste hoopt de Trump campagne op een nog grotere gift dan de 90 miljoen dollar aan een Trump gezinde PAC (politiek actiecomité). Direct doneren aan een kandidaat is aan een maximum gebonden van 3.300 dollar per verkiezing. Kleine donateurs weten Trump ook te vinden: bijna twee derde van het gedoneerde geld bestaat uit donaties van 200 dollar of minder. Bij Biden is dit aandeel een stuk lager: net iets meer dan de helft. (VK)
…………………………………………………..
Spanningen Korea’s stijgen na ‘provocaties’ van Pyongyang.
Zuid Korea hervat zijn militaire activiteiten in het grensgebied met Noord-Korea. Het is een reactie op een reeks ‘provocaties’ van Pyongyang, dat zich dankzij zijn toenadering tot Rusland veel kan veroorloven.
Het leek een tamelijk onschuldige en ook wat kinderachtige actie, de zeker 1.000 ballonnen met afval en uitwerpselen die Noord-Korea vorige week richting Zuid-Korea stuurde. Maar in Seoul namen ze het niet licht op. Dinsdag schortte Zuid Korea de afspraken op die het in 2018 met het noordelijke buurland maakte om spanningen niet uit de hand te laten lopen, onder meer over het aan banden leggen van militaire activiteiten in het grensgebied.
De opschorting is volgens Seoul nodig om ‘effectievere en onmiddellijke maatregelen te kunnen nemen tegen Noord-Korea’s provocaties’. De ballonnen waren namelijk slechts het slotakkoord van een reeks Noord-Koreaanse acties. Vorige week lanceerde Noord-Korea een raket die een tweede militaire spionagesatelliet in een baan om de aarde moest brengen, al ontplofte het projectiel na korte tijd boven de Gele Zee. En vrijdag vuurde Noord-Korea 18 korte afstandsraketten af om ‘het regime van gangsters en het marionettenleger van Zuid Korea’ te laten zien dat Noord-Korea er niet terugdeinst voor een preventieve aanval. Ook verstoorde men de GPS-navigatie in de noordwestelijke kustgebieden van de zuiderbuur, waardoor het scheepvaartverkeer werd gehinderd.
Noord Korea kan zich zijn assertiviteit veroorloven dankzij de toenadering tot Rusland. Noord-Korea levert munitie en raketten aan Moskou en Russische olietankers zijn veelvuldig gesignaleerd in Noord-Koreaanse havens. De energiebehoefte word gelenigd door Rusland. Daarmee raakt China zijn invloed kwijt op een buurland waarmee het een lastige relatie heeft en dat kernwapens bezit. (NRC)
…………………………………………………….
Rentevreugde zorgt voor euforische beursdag met records in Amsterdam.
Het was een euforische beursdag donderdag die eindigde met nieuwe records. De AEX zette een intradagrecord neer van 919,40 en een nieuw slotrecord van 918,67(!) Beleggers waren in afwachting van het rentebesluit van de ECB op die dag. Niet zozeer naar het besluit zelf want de beleidsrente werd een dag later ook daadwerkelijk met 25 basispunten verlaagd maar vooral wat president Lagarde zal zeggen over de verwachtingen. (Vrijdag zei Lagarde dat het rentebesluit is genomen omdat de afgelopen maanden het vertrouwen is toegenomen dat de inflatie blijft afnemen.)
Er waren ook wat cijfers waar beleggers zich op konden richten. Dat gold zowel voor de samengestelde index als de index voor de dienstensector. De producentenprijzen in het muntgebied in april zijn harder gedaald dan verwacht wat op zich ook goed is in de strijd tegen inflatie. Het aantal nieuwe banen in de VS in mei was ook lager dan verwacht. De herziening van de inkoopmanagersindices over mei liet een gemengd beeld zien.
Beleggers trokken hieruit de conclusie dat de Federal Reserve misschien toch al in september de rente voor het eerst kan verlagen, volgens marktprijzen steeg die kans van 46% eerder deze week naar 65% woensdag. Obligaties in de eurozone deelden ook mee in de rentevreugde. 10-jarige staatsobligaties van alle eurolanden stegen in waarde, waarbij de verschillen tussen de kern en de rest van de eurozone kleiner werden. (FD)
……………………………………………………..
Noorwegen verdubbelt begroting voor defensie ver boven NAVO-norm.
Het Noorse parlement heeft unaniem ingestemd met een verdubbeling van de defensiebegroting in de komende 12 jaar. Daarmee zal het land 3% van zijn bruto binnenlands product uitgeven aan defensie, ver boven de NAVO-norm.
In totaal gaat Noorwegen de komende 12 jaar ruim 142 miljard euro uitgeven aan defensie. Daarmee komt het budget tegen 2036 op zo’n 3% van het BBP, hoger dan de 2% die de NAVO van haar bondgenoten eist.
Er gaat onder meer geld naar een betere luchtverdediging voor de regio rond Oslo, waar veel mensen wonen. Ook gaat het aantal dienstplichtigen en beroepsmilitairen omhoog. Daarnaast koopt Noorwegen 6 nieuwe onderzeeërs. Daarmee wil de Noorse marine permanent en met meerdere onderzeeërs tegelijk de Noorse wateren in de gaten houden. ‘Het werkt ook als afschrikking’, zei de voorzitter van de Noorse defensiecommissie Ine Eisen Søreide in het parlement dat unaniem was in zijn steun.
Het forse budget dient ook als oproep aan de NAVO-bondgenoten om ook meer in defensie te investeren. ‘In een tijd van oorlog in Europa en een onvoorspelbaarder Rusland moeten we meer investeren in onze gemeenschappelijke veiligheid en beveiliging’, zei de centrum-linkse premier Jonas Gahr. (VK)
…………………………………………………………
PVV boekt grootste winst, gaat nek aan nek met GroenLinks-PvdA.
Nederland maakt een ruk naar euro sceptisch-rechts, maar de PVV heeft donderdag bij de Europese parlementsverkiezingen zijn politieke tegenstanders niet verpulverd zoals bij de Tweede Kamerverkiezingen in november. De partij van Geert Wilders is als het om gewonnen zetels gaat met afstand de grote winnaar maar is volgens de exitpoll van de NOS in een nek-aan-nekrace verwikkeld met GroenLinks/PvdA om de positie van grootste partij. In die exitpoll krijgt de linkse combinatie 8 zetels en de PVV 7 maar die uitslag kan verschuiven als zondagavond de officiële Nederlandse resultaten bekend worden. Voor de PVV is de winst van mogelijk 6 zetels ten opzichte van 2019 een groot succes. De partij van Wilders was jarenlang afwezig of onzichtbaar in het Europees parlement en komt nu met een grote Brusselse fractie terug. Wilders zei ‘ontzettend blij’ te zijn met ‘de grootste winst’ ooit in het Europees parlement. Tegelijkertijd kon hij zijn teleurstelling niet onderdrukken over de mogelijkheid dat GroenLinks-PvdA nipt groter wordt. De PVV-leider waarschuwde in de laatste campagneweek consequent tegen een overwinning van GroenLinks-PvdA en Frans Timmermans. De strijd om wie de grootste partij wordt is vooral van symbolisch belang omdat de partijen opgaan in grotere Europese fracties.
De opkomst bij de verkiezingen kwam uit op 46,8 procent, met afstand de hoogste opkomst bij Europese verkiezingen in decennia.
De kiezer heeft een stevige ruk naar eurosceptisch-rechtse partijen gemaakt. Naast de winst voor de PVV komen BBB (2 zetels) en NSC (1 zetel) volgens de exitpoll voor het eerst in het parlement en zou de euro-kritische SGP haar zetel behouden. Maar de pro-Europese partijen werden niet weggevaagd. GroenLinks-PvdA en VVD verliezen 1 zetel, D66 wint er 1, Volt komt voor het eerst in het Europees parlement en het CDA houdt het verlies beperkt. (NRC)
…………………………………………………………
Nederlandse staat hoeft niet direct stikstof te beperken.
Dat oordeelde de rechtbank in Den Haag gisteren in een kort geding aangespannen door Greenpeace.
De rechter ziet ‘te weinig houvast’ om uitspraak te doen over de hele lijst met kwetsbare natuurtypen van Greenpeace. De milieuclub spande het kort geding aan om een ’rode lijst’ van 19 natuurtypen en leefgebieden met spoed te beschermen. Volgens Greenpeace raken deze in 2025 onherstelbaar beschadigd of dreigen ze te verdwijnen. De staat zou onvoldoende doen om de stikstofneerslag op die kwetsbare natuur sneller terug te dringen. De rechter vindt de zorgen begrijpelijk maar vindt de bezwaren niet concreet genoeg. De rechter stelt wel vast dat de stikstofgevoelige natuur in slechte staat verkeert en dat de staat en Greenpeace het allebei nodig vinden om maatregelen te nemen.
Minister Van de Wal vindt het goed nieuws dat de staat nu niet verplicht wordt om binnen 3 maanden extra, ingrijpende maatregelen te nemen ‘maar ook ik voel de urgentie om de natuur te herstellen en te beschermen. Duidelijk is dat er meer nodig is en de rechter onderschrijft dat ook. Tegelijkertijd moet dat wel op een manier die realistisch en uitvoerbaar is zodat het binnen ieders bereik blijft liggen’, zegt de minister. Volgens Greenpeace is het spijtig dat maatregelen langer uitblijven maar het is een afwijzing met een gouden randje omdat de rechter erkent dat het beleid van de overheid ernstig tekortschiet. (FD)
………………………………………………………
Dreigende genocide in Soedan krijgt amper aandacht.
800.000 Soedanezen zitten gevangen in een stad die in een frontlinie is veranderd. Maar ondanks de dreiging van genocide krijgt de burgeroorlog in Soedan amper aandacht. Het conflict wordt verdrongen door de andere oorlogen zoals die in Gaza en Oekraïne.
Al-Fashir was de laatste stad in de regio Dafur waar de zwarte Afrikaanse inwoners zich nog veilig waanden voor etnisch geweld. Maar deze veilige haven is in een frontlinie veranderd en omsingeld door de Rapid Support Forces (RSF). Voor de zwarte bevolking is dat levensbedreigend. De RFS zijn gelieerd aan de Janjaweed, de militie die verantwoordelijk wordt gehouden voor de etnische zuivering die 20 jaar geleden in West-Darfur plaatsvond. Daarbij werden 300.000 (!) Afrikaanse Soedanezen vermoord.
In de huidige oorlog dreigt hetzelfde te gebeuren. Vorig jaar vluchtten al 400.000 burgers naar buurland Tsjaad vanwege de inname van de stad El Geneina. De RSF voerde daarbij etnische zuiveringen uit onder Niet-Arabische bevolkingsgroepen. Groepsverkrachtingen en willekeurige moordpartijen waren daarbij geen uitzondering. Als de RFS Al-Fashir inneemt is de vrees dat niets een grootschalig bloedbad daar nog in de weg staat. De VS waarschuwen dat ‘de geschiedenis in Darfur zich dan herhaalt op de ergst mogelijke manier’. (VK)
………………………………………………………
Frankrijk belooft Oekraïne Mirages.
Frankrijk breidt de militaire steun aan Oekraïne uit. Macron heeft vrijdag toegezegd Mirage 2000-5 gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne te sturen. Ook beloofde hij 4.500 Oekraïense militairen op te leiden maar hij lichtte niet toe of dat op Frans of Oekraïens gebied zal gebeuren. De toezeggingen volgen op een reeks stappen die vooral door Rusland als evenzoveel escalaties worden gezien. Macron, Scholtz en Biden besloten Oekraïne de vrije hand te geven om westerse wapens in te zetten in de regio Charkov.
Poetin vindt het onacceptabel dat Oekraïne langeafstandsraketten mag afvuren op Russische doelen. Dat zou tot ‘serieuze problemen’ kunnen leiden, zei hij. ‘Als iemand denkt dat het mogelijk is om dergelijke wapens aan een oorlogsgebied te leveren om ons grondgebied aan te vallen en problemen voor ons te creëren, waarom hebben wij dan niet het recht om wapens van dezelfde klasse te leveren aan regio’s in de wereld waar aanvallen zullen plaatsvinden?’
