Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma 4 september t/m zo 10 september 2023
WHAT’S NEW(S) van maandag 4 september 2023 tot en met zondag 10 september 2023.
(Zie ook: De oorlog in Oekraïne)
Energietransitie wordt ‘onhaalbaar’ door gebrek aan personeel.
+ Tekort aan Tech personeel brengt klimaatdoelen uit zicht.
+ 28.000 extra mensen nodig op 60.000 vacatures.
+ Door vergrijzing lopen de personeelstekorten verder op.
De overstap naar duurzame energie dreigt stuk te lopen op het tekort aan technisch personeel. Een meerderheid van technische bedrijven acht daarom de energietransitie ‘onhaalbaar’, aldus technisch opleider ROVC. Halvering van de CO2 uitstoot lukt alleen als in 2030 zo’n 70% van de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komt. Vorig jaar was dat 40%. Dat vergt veel extra technisch personeel: op hbo-niveau, maar vooral ook op mbo 4 niveau. Cruciale banen voor de energietransitie zijn bijvoorbeeld isolatiemonteur, zonnepanelen- en warmte-installatiemonteur. Wegens die spanning op de arbeidsmarkt zegt 53% van de techniekbedrijven dat de klimaatafspraken niet op tijd gehaald gaan worden. Alleen al de maatregel om cv-ketels verplicht te vervangen door een duurzaam alternatief betekent dat er vanaf 2026 jaarlijks 400.000 warmtepompen moeten worden gemaakt en geïnstalleerd.Tegelijk slinkt het aanbod van vakbekwame technici door de vergrijzing. Vanaf 2025 komt er zo’n grote uitstroom van oudere werknemers op gang dat de sector die niet kan opvangen met de instroom van jongeren. (FD)
………………………………………………………..
Nederlandse Big Mac is de duurste in de eurozone, grote prijsverschillen in Nederland.
In Nederland betalen consumenten binnen de eurozone de hoogste prijs voor een Big Mac menu bij McDonald’s. Een doorsneemenu kost in Nederland gemiddeld 13,30 euro. In Portugal kost dezelfde maaltijd gemiddeld 7 euro. Ook Frankrijk, Italië en Griekenland zijn aanzienlijk goedkoper. Binnen Europa liggen alleen in Zwitserland de prijzen nog iets hoger.
Ook binnen Nederland bestaan er grote prijsverschillen. Aangezien McDonald’s een franchiseformule is, kunnen ondernemers zelf hun prijz3n bepalen. In Hengelo en Enschede is een standaard maaltijd momenteel met 15,05 euro het duurste. In Rotterdam kan aan het beursplein ditzelfde menu nog voor 9,75 euro worden besteld. De prijzen van een Big Mac worden door het Britse zakenblad The Economist al sinds de jaren tachtig gebruikt om uit te rekenen of de wisselkoers van een land enigszins de economische kracht en prijzen van een land weerspiegelt. Aangezien Nederland tot de eurozone behoort, kijkt het zakenblad niet meer apart naar de Nederlandse prijzen. Op basis van de hoge Big Macprijzen valt af te leiden dat voor Nederland de euro eigenlijk te weinig waard is. (VK)
…………………………………………………………
Zelensky ontslaat Defensieminister Reznikov.
Een nieuw corruptieschandaal kost de minister van Defensie zijn baan. Ook brak Oekraïne naar eigen zeggen door de eerste linie.
Reznikov wordt vervangen door Roestem Oemjerov. Het is de belangrijkste kabinetswissel sinds het uitbreken van de oorlog. Reznikov’s positie is onhoudbaar geworden nadat er opnieuw een vermoeden van corruptie werd geuit over de inkoopafdeling van de strijdkrachten. Zijn ministerie zou miljoenen euro’s aan winterjassen hebben uitgegeven aan wat in feite te dure, onbruikbare zomerjassen waren. ‘Ik geloof dat het ministerie nieuwe benaderingen en andere vormen van interactie nodig heeft, zowel met het leger als met de samenleving als geheel’, motiveerde Zelensky zijn besluit. De 41-jarige Oemjerov geeft nu leiding aan het Oekraïense Staatseigendom fonds. Hij leidde onder meer de onderhandelingen over de graandeal. Even voor deze bekendmaking zei generaal Tarnavskiy dat de Oekraïense strijdkrachten de eerste Russische verdedigingslinie hebben doorbroken. Het tegenoffensief dat wekenlang stapvoets voortschreed zou hierdoor meer vaart kunnen gaan krijgen. Gigantische Russische mijnenvelden zijn de belangrijkste reden dat het tegenoffensief tot nu toe langzamer ging. Hij onthulde dat de infanterie ’s nachts in het donker, meter voor meter een doorgang in het mijnenveld maakte waardoor de Oekraïners konden doorbreken. (NRC)
………………………………………………………….
Kledingwinkels verdwijnen rap, tweedehands zit wel in de lift.
Het aantal modewinkels is sinds het uitbreken van de coronapandemie met 10% gedaald. Ze hebben last van onlineconcurrenten, maar uit bestedingscijfers van ABN Amro blijkt bovendien dat consumenten minder aan kleding uitgeven dan voor de covidcrisis. Winkels in tweedehandskleding ontsnappen aan deze malaise. Deze groeiden afgelopen jaren juist fors. De coronapandemie heeft de langjarige krimp in het aantal fysieke winkels versneld. Veel modewinkels zijn uit het straatbeeld verdwenen. Tussen begin 2020 en afgelopen augustus vielen de hardste klappen bij winkels in schoenen (-15%), damesmode (-11%, kinderkleding (-9% en lederwaren (-16%). Modezaken hebben last van onlineconcurrenten, die een grote groei doormaakten toen fysieke winkels moesten sluiten. Maar de coronacrisis heeft ook een trendbreuk veroorzaakt in de totale besteding aan kleding. Bij de heropening was even sprake van een inhaalvraag, maar dit jaar liggen de uitgaven 1,3% onder het niveau van 2019. De prijs van volwassen kleding is sinds februari 2022 gemiddeld met 10% gestegen en kinderkleding met 13%. Ook speelt mee dat consumenten na de lockdowns hun geld liever uitgaven aan reizen en horeca. Winkels in tweedehandskleding zijn een uitzondering. Daarvan zijn er sinds het begin van de coronaperiode 11% bijgekomen. Vooral vrouwen en jongeren kopen vintage kleding. ABN Amro denkt dat die verkoop zal blijven groeien, nu deze ook vaker online wordt verkocht. (FD)
……………………………………………………….
Energiesubsidies voor grote bedrijven zijn niet te verdedigen.
Het afschaffen van fossiele subsidieregelingen voor grote energie-intensieve bedrijven is niet eenvoudig maar wel noodzakelijk.
Wie denkt dat Nederland een progressief belastingstelsel heeft, heeft de tarieven voor de energiebelasting nog nooit gezien. Die zijn regressief: de breedste schouders dragen niet de zwaarste, maar de lichtste lasten. Hoe meer gas of elektriciteit je verbruikt, hoe minder belasting je over elke kubieke meter of kilowattuur betaalt. Deze fiscale korting is de grootste van de 31 fossiele subsidieregelingen die zijn geïdentificeerd door stichting SOMO. In totaal leveren die regelingen het bedrijfsleven jaarlijks 37,5 miljard euro voordeel op, bleek uit hun maandag gepubliceerde onderzoek. Dat is ruim 2.000 per Nederlander. Onder de regelingen bevinden zich de andere ‘usual suspects’, zoals de belastingvrije brandstoffen voor luchtvaart en scheepvaart. Ook energiecentrales, kunstmestfabrieken, raffinaderijen en de glastuinbouw pakken ieder een miljardje of twee mee. Die subsidies zijn stuk voor stuk bekend maar waren niet eerder zo volledig opgeteld. En daar rolt dus zo’n verbijsterend bedrag uit. De regelingen bestaan al zo lang dat ze normaal worden bevonden maar zijn eigenlijk nooit te verdedigen geweest. Neem de regressieve energiebelasting (13 mrd euro subsidie per jaar). Waarom wordt een kleine particulier via deze prijsprikkel wel gestimuleerd zuiniger aan te doen, maar een grootverbruiker die veel grotere slagen kan maken, nauwelijks. Waarom moet de bakker om de hoek per brood meer energiebelasting betalen dan de bakker van Albert Heyn? Destijds is een keuze gemaakt voor de energie-intensieve industrie, die kunnen we nu niet eenzijdig belasten. De eenzijdige belasting leidt dan tot verplaatsing van activiteiten. De bakker op de hoek verplaatst zich niet zo snel naar Spanje.
Verhelderend. Burgers en ondernemers worden dus in zekere zin gestraft voor hun band met Nederland. Alleen wie niet weg kan en er ook niet mee dreigt moet het volle pond betalen. Dat nu, is niet langer houdbaar. De jarenlange sponsoring van de energie-intensieve industrie heeft bijgedragen aan een economisch systeem dat fossieler is dan nodig. Met prijsprikkels zouden er wellicht energiezuiniger productieprocessen zijn ontwikkeld. Ja, verplaatsing van activiteiten is een reëel risico, maar als die activiteiten alleen konden bestaan dankzij een onrechtvaardig en klimaatonvriendelijk fiscaal stelsel dan hadden ze misschien helemaal geen bestaansrecht. Maar makkelijk is het niet de regelingen af te schaffen. Niet alleen vanwege fiscale concurrentie maar ook vanwege internationale afspraken. Toch beloofde ook de G7 al dat de inefficiënte subsidies in 2025 afgebouwd zouden zijn. Op Prinsjesdag zal Jetten vertellen hoe haalbaar dat nog is. (VK)
……………………………………………………
Meer burn-outklachten, vooral onder vrouwen.
Een op de vier werknemers tussen de 25 en 34 jaar ervaart burn-outklachten blijkt uit cijfers van de Nationale Enquàªte Arbeidsomstandigheden.
Vooral jonge mensen kampen met stress: een op de vier werkenden tussen de 25 en 34 jaar heeft burn-outklachten als gevolg van hun werk. Vrouwen ervaren over het algemeen vaker burn-outklachten dan mannen, met 21,9% tegenover 18,3%. Onder jonge vrouwen namen het aantal klachten ook fors toe: het percentage steeg van 25% in 2020 naar 29% in 2022. Zo’n 23% van de jonge mannen kampte vorig jaar met burn-out klachten. Ook ervaren hoogopgeleiden vaker burn-outklachten dan laagopgeleiden. De grootste stijging in het verzuim vanwege werk gerelateerde psychische klachten werd dan ook gezien onder hoogopgeleide vrouwen. (NRC)
…………………………………………………………
Chinese droom…
Dit zou de Chinese eeuw worden. Chinese leiders droomden dat hun economie die van de VS snel zou inhalen, om die koppositie vervolgens alleen maar uit te bouwen. Veel economen zagen dat wel gebeuren: het groeitempo van China lag immers structureel boven dat van de VS. Maar de twijfel slaat toe. De groei stagneert, de communistische partij legt bedrijven en markten aan banden, de wereldeconomie deglobaliseert en de beroepsbevolking is serieus aan het krimpen. Dat laatste is de belangrijkste trend: met een stokoude bevolking is het lastig groeien. Volgens nieuwe prognoses van Bloomberg zal China midden jaren ’40 misschien even op nummer 1 staan, maar daarna pakt de VS de leiding terug. Het wordt toch weer een Amerikaanse eeuw. En Europa? Kan de EU zich in de strijd om de koppositie mengen? Ik denk het wel: via een soepele uitbreiding met nieuwe lidstaten, verstandig en ruimhartig migratiebeleid om de vergrijzing te dempen en een marktwerkingsbeleid dat nieuwe innovatieve bedrijven steunt en de oude industrie loslaat moet het kunnen. Maar dat gebeurt natuurlijk allemaal niet. Ik droom maar wat… (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………………………..
Rusland klopt aan bij Noord Korea om aan artilleriegranaten en raketten te komen.
De VS slaan opnieuw alarm over de Russische pogingen om aan wapens te komen. Moskou zou volgende week een deal willen sluiten met Noord Korea, een land met een enorme artilleriemacht. Dat moet gebeuren op een top met Kim Jong-un.
De granaten en raketten zouden hoog op het verlanglijstje van Poetin staan wanneer hij Kim Jong-un ontmoet in de Russische havenstad Vladivostok. Officieel bezoekt het tweetal een regionale economische conferentie meldt de New York Times. Als het aan Moskou ligt wordt tegelijk een grote wapendeal bezegeld. Rusland, voor de invasie ’s werelds tweede wapenexporteur, zit na 559 dagen oorlog namelijk te springen om granaten en raketten om de artillerieveldslagen vol te houden. Het Russische leger vertrouwt van oudsher op zijn artillerie om oorlogen te beslechten. ‘Je kunt dit niet anders zien dan als een teken van wanhoop en zwakte’, aldus woordvoerder Kirby van de Nationale Veiligheidsraad over de Russische pogingen om, na leveranties van Iran, ook van Noord-Korea wapens te krijgen. Sinds vorig jaar waarschuwen de VS regelmatig voor de avances van Moskou richting Pyongyang. (VK)
………………………………………………………………………….
Aantal AOW’ers in 2040 naar een kwart van de bevolking.
In 2040 zullen 4,6 miljoen mensen een ouderdomspensioen ontvangen: de AOW uitkering. Het gaat om een miljoen meer dan nu, voorspelt de Sociale Verzekeringsbank. Dat komt neer op circa een kwart van de bevolking. In 2040 zijn er volgens het CBS ongeveer twee werkenden op één gepensioneerde. Nu zijn dat drie werkenden! Sinds 1950 is de bevolking van Nederland niet alleen gegroeid, maar is ook de leeftijdsopbouw veranderd. Zo was in 1950 nog 8% van de bevolking 65-plusser, terwijl dat in 2040 een kwart zal zijn. De ‘grijze druk’ neemt daarmee verder toe. Die groei van het aantal 65-plussers heeft mede te maken met de gestegen levensverwachting. In 1950 leefden mensen na hun 65ste gemiddeld nog 14 jaar, nu is dat 20 jaar. En in 2040 zal dat volgens CBS-prognoses verder zijn toegenomen naar 22 jaar. Met het toegenomen aantal 65-plussers zijn de kosten van de AOW flink gestegen, tot een totaal van €44 mrd vorig jaar. Tien jaar geleden was dat € 31mrd. Daarom heeft de overheid sinds 2014 de AOW-gerechtigde leeftijd langzaam verhoogd naar 67 jaar en drie maanden. (FD)
……………………………………………………………………
Onderzoek: prijsverschil tussen nieuwbouw en bestaande huizen wordt steeds groter.
Nieuwbouwwoningen worden steeds duurder ten opzichte van bestaande woningen en staan ook veel langer te koop. Landelijk is het prijsverschil tussen een nieuwbouw- en bestaande koopwoning opgelopen tot gemiddeld 86.000 euro. Dat komt voor een deel door de sterk gestegen bouwkosten. Het duurt nu gemiddeld 58 dagen langer om een nieuwbouwwoning te verkopen dan een bestaande woning. Vooral de vraag naar nieuwe dure appartementen is het afgelopen halfjaar hard gedaald. ‘Wat de grootste zorgen baart, is dat nieuwbouw zich in sommige regio’s uit de markt lijkt te prijzen. Zo is het verschil in verkoopprijs van een gemiddelde nieuwbouwwoning met een bestaande woning in Zuid-Holland opgelopen tot maar liefst 228.000 euro’, schrijven de onderzoekers van WoningBouwersNL. (VK)
……………………………………………………………..
Kanker bij 50-minners neemt wereldwijd toe!
Door veranderende leefstijlen neemt het aantal jongere mensen dat kanker krijgt wereldwijd toe. ‘Je ziet overal dezelfde patronen.’
Het aantal mensen jonger dan 50 jaar dat kanker krijgt is in de laatste 30 jaar wereldwijd met bijna 80% toegenomen. Ook de sterfte ten gevolge van kanker in deze jongere leeftijdsgroep nam met bijna 28% toe sinds 1990. Jaarlijks sterven nu meer dan een miljoen mensen onder de 50 jaar aan kanker. Dit aantal zal in 2030 met nog eens 21% zijn toegenomen, het aantal jongere kankerpatiënten zal dan met 31% zijn gestegen, becijferen onderzoekers in een studie die deze week verscheen in BMJ Oncology. Kanker komt het meest voor bij mensen ouder dan 50 jaar maar uit eerdere studies in allerlei landen rees het beeld dat ook bij jongere mensen de ziekte steeds vaker voorkomt. Een nieuwe studie brengt voor het eerst mondiaal in kaart hoeveel volwassenen onder de 59 jaar de laatste decennia kanker kregen en stierven. Het aantal mensen onder 50 jaar dat kanker krijgt steeg van 1,82 miljoen in 1990 naar 3,25 miljoen in 2019. De scherpste stijging in die periode was in de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar en Saoedi-Arabië. De hoogste aantallen kankerdiagnoses waren er in landen met hoge en midden inkomens en onder mensen tussen 40 en 49 jaar. Borstkanker maakte in 2019 de meeste slachtoffers, gevolgd door kanker aan de luchtwegen, maag en darmen. (NRC)
………………………………………………………….
Bijna 500 boeren melden zich voor uitkoop.
In ruim 2 maanden tijd hebben bijna 500 boeren een aanvraag ingediend om zich te laten uitkopen door het Rijk. Het gaat vooral om zogeheten piekbelasters, de grootste stikstofuitstoters dicht bij kwetsbare natuur, zei demissionair stikstofminister Van der Wal.
Ze vindt het nog veel te vroeg om op basis van deze aantallen te spreken van een succesvolle regeling. Maar mochten deze agrariërs daadwerkelijk allemaal stoppen met hun bedrijf, dan zal dit flinke gevolgen hebben voor de totale stikstofdepositie op natuurgebieden. In juni zei de minister nog te hopen dat ongeveer 20% van de 3.000 piekbelasters, zo’n 600 bedrijven, zich vrijwillig zou laten uitkopen. Vooral varkensboeren en pluimveehouders melden zich voor uitkoopregelingen. 228 van de 492 aanvragen komen van varkensboeren. 101 pluimveehouders hebben zich ingeschreven. Er zijn 2 stopperregelingen. Boeren die kwalificeren als piekbelaster en zich willen laten uitkopen krijgen 100% van de marktwaarde van de geschrapte dierrechten vergoed en 120% van de waarde van hun stallen. Er is ook een subsidieregeling voor zo’n 8.000 agrarische ondernemingen die geen piekbelaster zijn, maar wel overwegen te stoppen. Zij krijgen maximaal 100% van hun bedrijfswaarde vergoed. (FD)
……………………………………………………..
Kamer neemt Spreidingswet toch in behandeling ondanks verzet VVD tegen dat ‘ding’.
De Tweede Kamer wil de Spreidingswet in behandeling nemen ondanks de val van het kabinet. De wet, die asielzoekers eerlijker moet verdelen over Nederlandse gemeenten, wordt niet ‘controversieel’ verklaard.
Het is gebruikelijk dat de Kamer na het tussentijds aftreden van een kabinet besluit welke onderwerpen nog wel en welke niet worden behandeld totdat een nieuw kabinet aantreedt. De Spreidingswet moet bijdragen aan een eerlijke verdeling van de opvang van asielzoekers over Nederlandse gemeenten. De wet is door staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie ingediend bij de Tweede Kamer en kan nu voor behandeling op de agenda worden gezet. De wet was een wens van Van der Burg zelf alsmede de coalitiepartners D66 en ChristenUnie. Hermans van de VVD over de wet: ‘Wij zijn niet tegen solidariteit en ook niet tegen het nemen van verantwoordelijkheid door alle gemeenten maar wel als die wet er alleen maar zou zijn zonder dat er maar iets wordt gedaan aan de instroom. Daar ziet het nu even niet naar uit, dus ik acht de kans sowieso klein dat ‘dat ding’ behandeld wordt, maar ook dat daar steun voor zou zijn. Die uitspraak blijkt een misrekening omdat ook het CDA voor de behandeling stemde. De tegenstemmen van onder meer VVD en PVV waren onvoldoende om de Spreidingswet controversieel te verklaren. Dat was een opluchting voor van den Burg. De druk op de opvangvoorzieningen is onverminderd hoog, ook al blijkt de prognose van ruim 70.000 asielzoekers dit jaar te ruim ingeschat. Het worden er vermoedelijk 50.000. (VK)
……………………………………………………….
Diplomatiek bezoek even niet welkom.
De Salomoneilanden willen even geen diplomaten ontvangen. Het land is een brandpunt in de rivaliteit tussen China en het Westen.
Al maanden is het op de eilanden een komen en gaan van diplomaten uit onder meer Australië, het Verenigd Koninkrijk, China, Saoedi-Arabië en Japan. Maar tot half november zijn buitenlandse vertegenwoordigers even niet meer welkom, laat de regering van de eilandengroep in de Stille Oceaan ten noordoosten van Australië weten. Tot dan werkt het bestuur in de hoofdstad aan de begroting en daarbij kan het niet gestoord worden. Al zijn uitzonderingen mogelijk - bijvoorbeeld in geval van natuurrampen. Er komen regelmatig orkanen en soms zeebevingen en tsunami’s voor. Dat het land met ruim 740.000 inwoners verspreid over een ongeveer 1.500 kilometer lange sliert van ruim 900 eilanden, zich in zoveel diplomatieke belangstelling kan verheugen, ligt niet aan de azuurblauwe zee en de hagelwitte stranden maar aan de oplopende rivaliteit in de regio tussen China en het Westen, die strijden om invloed op de strategisch belangrijke archipel. Vorig jaar sloot premier Sogavare met China een omstreden veiligheidspact en vervolgens een overeenkomst voor samenwerking tussen de politiemachten van beide landen. Volgens uitgelekte verdragsteksten mag China politieagenten en militairen sturen om zijn staatsburgers en zijn belangen op de eilanden te beschermen. Met name in Canberra en Washington wordt gevreesd dat de afspraken een opstapje zijn voor de vestiging van een Chinese militaire basis op de eilanden nog geen 2.000 kilometer van de Australische kust en 3.000 kilometer van de Amerikaanse marinebasis op Guam. De Salomoneilanden zijn de afgelopen jaren politiek gezien steeds meer naar China toegegroeid. In 2019 verbrak de regering de diplomatieke banden met Taiwan, dat door Beijing als afvallige provincie wordt beschouwd. Australië is nog altijd de grootste donor van de Salomoneilanden, een van de armste landen in de Pacifische regio. In dit jaar gaat het om 165 miljoen euro. (NRC)
…………………………………………………….
Zeker 2.000 doden door aardbeving Marokko, mensen slapen buiten.
Marokko is vrijdagavond getroffen door een aardbeving met een kracht van 6,8. De Marokkaanse koning Mohammed VI heeft alle moskeeën in het land zondag de opdracht gegeven een gebed te houden voor de slachtoffers van de aardbeving. Het zogeheten gebed voor de afwezigen (Salat Al Ghaib) zal na het middaggebed gehouden worden melden Marokkaanse media.
Wat weten we tot nu toe over de aardbeving in Marokko?
+ Het dodental is opgelopen tot zeker 2012 en 2059 mensen raakten gewond.
+ Hoogstwaarschijnlijk zijn in werkelijkheid veel meer mensen omgekomen bij de natuurramp Het gebied dat het zwaarst is getroffen is bergachtig. Wegen die naar de slachtoffers leiden zijn geblokkeerd. Mogelijk liggen nog veel mensen onder het puin.
+ In de nacht van zaterdag op zondag sliepen veel gezinnen in de getroffen gebieden op straat, omdat hun huizen zijn verwoest of uit angst voor instortingen.
+ Een beving van deze kracht is zeldzaam in deze regio, zei geoloog Van Hinsbergen van de Universiteit van Utrecht. ‘De Atlas wordt omhooggeduwd doordat de Afrika-aardplaat en de Europa-aardplaat naar elkaar toe bewegen, maar dat gaat extreem langzaam’, aldus Van Hinsbergen. ‘In Marrakech zijn gebouwen van zo’n 500 jaar oud beschadigd: dat geeft aan dat zulke zware schokken zeldzaam zijn.’
+ Nederland steunt Marokko met 5 miljoen euro, zo maakte demissionair minister Schreinemacher zaterdag bekend. Deze noodhulp zal via het Rode Kruis in Marokko belanden. Amsterdam en Rotterdam maakten bovendien bekend 1 euro per inwoner te doneren aan de slachtoffers van de beving.
+ Marokko heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd na de aardbeving. De nationale vlag zal op alle openbare gebouwen halfstok worden gehesen. Momenteel proberen reddingsteams aangestuurd door strijdkrachten het getroffen gebied te voorzien van schoon drinkwater, voedsel, tenten en dekens.
+ Het Rode Kruis opende zelf Giro 6868, waar mensen donaties kunnen doen voor hulpverlening door de Rode Halve Maan, de naam van de organisatie in Marokko. De organisatie heeft nog niets bekendgemaakt over het bedrag dat daar tot nu toe binnenkwam. (NRC)
(Zie ook: De oorlog in Oekraïne)
Energietransitie wordt ‘onhaalbaar’ door gebrek aan personeel.
+ Tekort aan Tech personeel brengt klimaatdoelen uit zicht.
+ 28.000 extra mensen nodig op 60.000 vacatures.
+ Door vergrijzing lopen de personeelstekorten verder op.
De overstap naar duurzame energie dreigt stuk te lopen op het tekort aan technisch personeel. Een meerderheid van technische bedrijven acht daarom de energietransitie ‘onhaalbaar’, aldus technisch opleider ROVC. Halvering van de CO2 uitstoot lukt alleen als in 2030 zo’n 70% van de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komt. Vorig jaar was dat 40%. Dat vergt veel extra technisch personeel: op hbo-niveau, maar vooral ook op mbo 4 niveau. Cruciale banen voor de energietransitie zijn bijvoorbeeld isolatiemonteur, zonnepanelen- en warmte-installatiemonteur. Wegens die spanning op de arbeidsmarkt zegt 53% van de techniekbedrijven dat de klimaatafspraken niet op tijd gehaald gaan worden. Alleen al de maatregel om cv-ketels verplicht te vervangen door een duurzaam alternatief betekent dat er vanaf 2026 jaarlijks 400.000 warmtepompen moeten worden gemaakt en geïnstalleerd.Tegelijk slinkt het aanbod van vakbekwame technici door de vergrijzing. Vanaf 2025 komt er zo’n grote uitstroom van oudere werknemers op gang dat de sector die niet kan opvangen met de instroom van jongeren. (FD)
………………………………………………………..
Nederlandse Big Mac is de duurste in de eurozone, grote prijsverschillen in Nederland.
In Nederland betalen consumenten binnen de eurozone de hoogste prijs voor een Big Mac menu bij McDonald’s. Een doorsneemenu kost in Nederland gemiddeld 13,30 euro. In Portugal kost dezelfde maaltijd gemiddeld 7 euro. Ook Frankrijk, Italië en Griekenland zijn aanzienlijk goedkoper. Binnen Europa liggen alleen in Zwitserland de prijzen nog iets hoger.
Ook binnen Nederland bestaan er grote prijsverschillen. Aangezien McDonald’s een franchiseformule is, kunnen ondernemers zelf hun prijz3n bepalen. In Hengelo en Enschede is een standaard maaltijd momenteel met 15,05 euro het duurste. In Rotterdam kan aan het beursplein ditzelfde menu nog voor 9,75 euro worden besteld. De prijzen van een Big Mac worden door het Britse zakenblad The Economist al sinds de jaren tachtig gebruikt om uit te rekenen of de wisselkoers van een land enigszins de economische kracht en prijzen van een land weerspiegelt. Aangezien Nederland tot de eurozone behoort, kijkt het zakenblad niet meer apart naar de Nederlandse prijzen. Op basis van de hoge Big Macprijzen valt af te leiden dat voor Nederland de euro eigenlijk te weinig waard is. (VK)
…………………………………………………………
Zelensky ontslaat Defensieminister Reznikov.
Een nieuw corruptieschandaal kost de minister van Defensie zijn baan. Ook brak Oekraïne naar eigen zeggen door de eerste linie.
Reznikov wordt vervangen door Roestem Oemjerov. Het is de belangrijkste kabinetswissel sinds het uitbreken van de oorlog. Reznikov’s positie is onhoudbaar geworden nadat er opnieuw een vermoeden van corruptie werd geuit over de inkoopafdeling van de strijdkrachten. Zijn ministerie zou miljoenen euro’s aan winterjassen hebben uitgegeven aan wat in feite te dure, onbruikbare zomerjassen waren. ‘Ik geloof dat het ministerie nieuwe benaderingen en andere vormen van interactie nodig heeft, zowel met het leger als met de samenleving als geheel’, motiveerde Zelensky zijn besluit. De 41-jarige Oemjerov geeft nu leiding aan het Oekraïense Staatseigendom fonds. Hij leidde onder meer de onderhandelingen over de graandeal. Even voor deze bekendmaking zei generaal Tarnavskiy dat de Oekraïense strijdkrachten de eerste Russische verdedigingslinie hebben doorbroken. Het tegenoffensief dat wekenlang stapvoets voortschreed zou hierdoor meer vaart kunnen gaan krijgen. Gigantische Russische mijnenvelden zijn de belangrijkste reden dat het tegenoffensief tot nu toe langzamer ging. Hij onthulde dat de infanterie ’s nachts in het donker, meter voor meter een doorgang in het mijnenveld maakte waardoor de Oekraïners konden doorbreken. (NRC)
………………………………………………………….
Kledingwinkels verdwijnen rap, tweedehands zit wel in de lift.
Het aantal modewinkels is sinds het uitbreken van de coronapandemie met 10% gedaald. Ze hebben last van onlineconcurrenten, maar uit bestedingscijfers van ABN Amro blijkt bovendien dat consumenten minder aan kleding uitgeven dan voor de covidcrisis. Winkels in tweedehandskleding ontsnappen aan deze malaise. Deze groeiden afgelopen jaren juist fors. De coronapandemie heeft de langjarige krimp in het aantal fysieke winkels versneld. Veel modewinkels zijn uit het straatbeeld verdwenen. Tussen begin 2020 en afgelopen augustus vielen de hardste klappen bij winkels in schoenen (-15%), damesmode (-11%, kinderkleding (-9% en lederwaren (-16%). Modezaken hebben last van onlineconcurrenten, die een grote groei doormaakten toen fysieke winkels moesten sluiten. Maar de coronacrisis heeft ook een trendbreuk veroorzaakt in de totale besteding aan kleding. Bij de heropening was even sprake van een inhaalvraag, maar dit jaar liggen de uitgaven 1,3% onder het niveau van 2019. De prijs van volwassen kleding is sinds februari 2022 gemiddeld met 10% gestegen en kinderkleding met 13%. Ook speelt mee dat consumenten na de lockdowns hun geld liever uitgaven aan reizen en horeca. Winkels in tweedehandskleding zijn een uitzondering. Daarvan zijn er sinds het begin van de coronaperiode 11% bijgekomen. Vooral vrouwen en jongeren kopen vintage kleding. ABN Amro denkt dat die verkoop zal blijven groeien, nu deze ook vaker online wordt verkocht. (FD)
……………………………………………………….
Energiesubsidies voor grote bedrijven zijn niet te verdedigen.
Het afschaffen van fossiele subsidieregelingen voor grote energie-intensieve bedrijven is niet eenvoudig maar wel noodzakelijk.
Wie denkt dat Nederland een progressief belastingstelsel heeft, heeft de tarieven voor de energiebelasting nog nooit gezien. Die zijn regressief: de breedste schouders dragen niet de zwaarste, maar de lichtste lasten. Hoe meer gas of elektriciteit je verbruikt, hoe minder belasting je over elke kubieke meter of kilowattuur betaalt. Deze fiscale korting is de grootste van de 31 fossiele subsidieregelingen die zijn geïdentificeerd door stichting SOMO. In totaal leveren die regelingen het bedrijfsleven jaarlijks 37,5 miljard euro voordeel op, bleek uit hun maandag gepubliceerde onderzoek. Dat is ruim 2.000 per Nederlander. Onder de regelingen bevinden zich de andere ‘usual suspects’, zoals de belastingvrije brandstoffen voor luchtvaart en scheepvaart. Ook energiecentrales, kunstmestfabrieken, raffinaderijen en de glastuinbouw pakken ieder een miljardje of twee mee. Die subsidies zijn stuk voor stuk bekend maar waren niet eerder zo volledig opgeteld. En daar rolt dus zo’n verbijsterend bedrag uit. De regelingen bestaan al zo lang dat ze normaal worden bevonden maar zijn eigenlijk nooit te verdedigen geweest. Neem de regressieve energiebelasting (13 mrd euro subsidie per jaar). Waarom wordt een kleine particulier via deze prijsprikkel wel gestimuleerd zuiniger aan te doen, maar een grootverbruiker die veel grotere slagen kan maken, nauwelijks. Waarom moet de bakker om de hoek per brood meer energiebelasting betalen dan de bakker van Albert Heyn? Destijds is een keuze gemaakt voor de energie-intensieve industrie, die kunnen we nu niet eenzijdig belasten. De eenzijdige belasting leidt dan tot verplaatsing van activiteiten. De bakker op de hoek verplaatst zich niet zo snel naar Spanje.
Verhelderend. Burgers en ondernemers worden dus in zekere zin gestraft voor hun band met Nederland. Alleen wie niet weg kan en er ook niet mee dreigt moet het volle pond betalen. Dat nu, is niet langer houdbaar. De jarenlange sponsoring van de energie-intensieve industrie heeft bijgedragen aan een economisch systeem dat fossieler is dan nodig. Met prijsprikkels zouden er wellicht energiezuiniger productieprocessen zijn ontwikkeld. Ja, verplaatsing van activiteiten is een reëel risico, maar als die activiteiten alleen konden bestaan dankzij een onrechtvaardig en klimaatonvriendelijk fiscaal stelsel dan hadden ze misschien helemaal geen bestaansrecht. Maar makkelijk is het niet de regelingen af te schaffen. Niet alleen vanwege fiscale concurrentie maar ook vanwege internationale afspraken. Toch beloofde ook de G7 al dat de inefficiënte subsidies in 2025 afgebouwd zouden zijn. Op Prinsjesdag zal Jetten vertellen hoe haalbaar dat nog is. (VK)
……………………………………………………
Meer burn-outklachten, vooral onder vrouwen.
Een op de vier werknemers tussen de 25 en 34 jaar ervaart burn-outklachten blijkt uit cijfers van de Nationale Enquàªte Arbeidsomstandigheden.
Vooral jonge mensen kampen met stress: een op de vier werkenden tussen de 25 en 34 jaar heeft burn-outklachten als gevolg van hun werk. Vrouwen ervaren over het algemeen vaker burn-outklachten dan mannen, met 21,9% tegenover 18,3%. Onder jonge vrouwen namen het aantal klachten ook fors toe: het percentage steeg van 25% in 2020 naar 29% in 2022. Zo’n 23% van de jonge mannen kampte vorig jaar met burn-out klachten. Ook ervaren hoogopgeleiden vaker burn-outklachten dan laagopgeleiden. De grootste stijging in het verzuim vanwege werk gerelateerde psychische klachten werd dan ook gezien onder hoogopgeleide vrouwen. (NRC)
…………………………………………………………
Chinese droom…
Dit zou de Chinese eeuw worden. Chinese leiders droomden dat hun economie die van de VS snel zou inhalen, om die koppositie vervolgens alleen maar uit te bouwen. Veel economen zagen dat wel gebeuren: het groeitempo van China lag immers structureel boven dat van de VS. Maar de twijfel slaat toe. De groei stagneert, de communistische partij legt bedrijven en markten aan banden, de wereldeconomie deglobaliseert en de beroepsbevolking is serieus aan het krimpen. Dat laatste is de belangrijkste trend: met een stokoude bevolking is het lastig groeien. Volgens nieuwe prognoses van Bloomberg zal China midden jaren ’40 misschien even op nummer 1 staan, maar daarna pakt de VS de leiding terug. Het wordt toch weer een Amerikaanse eeuw. En Europa? Kan de EU zich in de strijd om de koppositie mengen? Ik denk het wel: via een soepele uitbreiding met nieuwe lidstaten, verstandig en ruimhartig migratiebeleid om de vergrijzing te dempen en een marktwerkingsbeleid dat nieuwe innovatieve bedrijven steunt en de oude industrie loslaat moet het kunnen. Maar dat gebeurt natuurlijk allemaal niet. Ik droom maar wat… (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………………………..
Rusland klopt aan bij Noord Korea om aan artilleriegranaten en raketten te komen.
De VS slaan opnieuw alarm over de Russische pogingen om aan wapens te komen. Moskou zou volgende week een deal willen sluiten met Noord Korea, een land met een enorme artilleriemacht. Dat moet gebeuren op een top met Kim Jong-un.
De granaten en raketten zouden hoog op het verlanglijstje van Poetin staan wanneer hij Kim Jong-un ontmoet in de Russische havenstad Vladivostok. Officieel bezoekt het tweetal een regionale economische conferentie meldt de New York Times. Als het aan Moskou ligt wordt tegelijk een grote wapendeal bezegeld. Rusland, voor de invasie ’s werelds tweede wapenexporteur, zit na 559 dagen oorlog namelijk te springen om granaten en raketten om de artillerieveldslagen vol te houden. Het Russische leger vertrouwt van oudsher op zijn artillerie om oorlogen te beslechten. ‘Je kunt dit niet anders zien dan als een teken van wanhoop en zwakte’, aldus woordvoerder Kirby van de Nationale Veiligheidsraad over de Russische pogingen om, na leveranties van Iran, ook van Noord-Korea wapens te krijgen. Sinds vorig jaar waarschuwen de VS regelmatig voor de avances van Moskou richting Pyongyang. (VK)
………………………………………………………………………….
Aantal AOW’ers in 2040 naar een kwart van de bevolking.
In 2040 zullen 4,6 miljoen mensen een ouderdomspensioen ontvangen: de AOW uitkering. Het gaat om een miljoen meer dan nu, voorspelt de Sociale Verzekeringsbank. Dat komt neer op circa een kwart van de bevolking. In 2040 zijn er volgens het CBS ongeveer twee werkenden op één gepensioneerde. Nu zijn dat drie werkenden! Sinds 1950 is de bevolking van Nederland niet alleen gegroeid, maar is ook de leeftijdsopbouw veranderd. Zo was in 1950 nog 8% van de bevolking 65-plusser, terwijl dat in 2040 een kwart zal zijn. De ‘grijze druk’ neemt daarmee verder toe. Die groei van het aantal 65-plussers heeft mede te maken met de gestegen levensverwachting. In 1950 leefden mensen na hun 65ste gemiddeld nog 14 jaar, nu is dat 20 jaar. En in 2040 zal dat volgens CBS-prognoses verder zijn toegenomen naar 22 jaar. Met het toegenomen aantal 65-plussers zijn de kosten van de AOW flink gestegen, tot een totaal van €44 mrd vorig jaar. Tien jaar geleden was dat € 31mrd. Daarom heeft de overheid sinds 2014 de AOW-gerechtigde leeftijd langzaam verhoogd naar 67 jaar en drie maanden. (FD)
……………………………………………………………………
Onderzoek: prijsverschil tussen nieuwbouw en bestaande huizen wordt steeds groter.
Nieuwbouwwoningen worden steeds duurder ten opzichte van bestaande woningen en staan ook veel langer te koop. Landelijk is het prijsverschil tussen een nieuwbouw- en bestaande koopwoning opgelopen tot gemiddeld 86.000 euro. Dat komt voor een deel door de sterk gestegen bouwkosten. Het duurt nu gemiddeld 58 dagen langer om een nieuwbouwwoning te verkopen dan een bestaande woning. Vooral de vraag naar nieuwe dure appartementen is het afgelopen halfjaar hard gedaald. ‘Wat de grootste zorgen baart, is dat nieuwbouw zich in sommige regio’s uit de markt lijkt te prijzen. Zo is het verschil in verkoopprijs van een gemiddelde nieuwbouwwoning met een bestaande woning in Zuid-Holland opgelopen tot maar liefst 228.000 euro’, schrijven de onderzoekers van WoningBouwersNL. (VK)
……………………………………………………………..
Kanker bij 50-minners neemt wereldwijd toe!
Door veranderende leefstijlen neemt het aantal jongere mensen dat kanker krijgt wereldwijd toe. ‘Je ziet overal dezelfde patronen.’
Het aantal mensen jonger dan 50 jaar dat kanker krijgt is in de laatste 30 jaar wereldwijd met bijna 80% toegenomen. Ook de sterfte ten gevolge van kanker in deze jongere leeftijdsgroep nam met bijna 28% toe sinds 1990. Jaarlijks sterven nu meer dan een miljoen mensen onder de 50 jaar aan kanker. Dit aantal zal in 2030 met nog eens 21% zijn toegenomen, het aantal jongere kankerpatiënten zal dan met 31% zijn gestegen, becijferen onderzoekers in een studie die deze week verscheen in BMJ Oncology. Kanker komt het meest voor bij mensen ouder dan 50 jaar maar uit eerdere studies in allerlei landen rees het beeld dat ook bij jongere mensen de ziekte steeds vaker voorkomt. Een nieuwe studie brengt voor het eerst mondiaal in kaart hoeveel volwassenen onder de 59 jaar de laatste decennia kanker kregen en stierven. Het aantal mensen onder 50 jaar dat kanker krijgt steeg van 1,82 miljoen in 1990 naar 3,25 miljoen in 2019. De scherpste stijging in die periode was in de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar en Saoedi-Arabië. De hoogste aantallen kankerdiagnoses waren er in landen met hoge en midden inkomens en onder mensen tussen 40 en 49 jaar. Borstkanker maakte in 2019 de meeste slachtoffers, gevolgd door kanker aan de luchtwegen, maag en darmen. (NRC)
………………………………………………………….
Bijna 500 boeren melden zich voor uitkoop.
In ruim 2 maanden tijd hebben bijna 500 boeren een aanvraag ingediend om zich te laten uitkopen door het Rijk. Het gaat vooral om zogeheten piekbelasters, de grootste stikstofuitstoters dicht bij kwetsbare natuur, zei demissionair stikstofminister Van der Wal.
Ze vindt het nog veel te vroeg om op basis van deze aantallen te spreken van een succesvolle regeling. Maar mochten deze agrariërs daadwerkelijk allemaal stoppen met hun bedrijf, dan zal dit flinke gevolgen hebben voor de totale stikstofdepositie op natuurgebieden. In juni zei de minister nog te hopen dat ongeveer 20% van de 3.000 piekbelasters, zo’n 600 bedrijven, zich vrijwillig zou laten uitkopen. Vooral varkensboeren en pluimveehouders melden zich voor uitkoopregelingen. 228 van de 492 aanvragen komen van varkensboeren. 101 pluimveehouders hebben zich ingeschreven. Er zijn 2 stopperregelingen. Boeren die kwalificeren als piekbelaster en zich willen laten uitkopen krijgen 100% van de marktwaarde van de geschrapte dierrechten vergoed en 120% van de waarde van hun stallen. Er is ook een subsidieregeling voor zo’n 8.000 agrarische ondernemingen die geen piekbelaster zijn, maar wel overwegen te stoppen. Zij krijgen maximaal 100% van hun bedrijfswaarde vergoed. (FD)
……………………………………………………..
Kamer neemt Spreidingswet toch in behandeling ondanks verzet VVD tegen dat ‘ding’.
De Tweede Kamer wil de Spreidingswet in behandeling nemen ondanks de val van het kabinet. De wet, die asielzoekers eerlijker moet verdelen over Nederlandse gemeenten, wordt niet ‘controversieel’ verklaard.
Het is gebruikelijk dat de Kamer na het tussentijds aftreden van een kabinet besluit welke onderwerpen nog wel en welke niet worden behandeld totdat een nieuw kabinet aantreedt. De Spreidingswet moet bijdragen aan een eerlijke verdeling van de opvang van asielzoekers over Nederlandse gemeenten. De wet is door staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie ingediend bij de Tweede Kamer en kan nu voor behandeling op de agenda worden gezet. De wet was een wens van Van der Burg zelf alsmede de coalitiepartners D66 en ChristenUnie. Hermans van de VVD over de wet: ‘Wij zijn niet tegen solidariteit en ook niet tegen het nemen van verantwoordelijkheid door alle gemeenten maar wel als die wet er alleen maar zou zijn zonder dat er maar iets wordt gedaan aan de instroom. Daar ziet het nu even niet naar uit, dus ik acht de kans sowieso klein dat ‘dat ding’ behandeld wordt, maar ook dat daar steun voor zou zijn. Die uitspraak blijkt een misrekening omdat ook het CDA voor de behandeling stemde. De tegenstemmen van onder meer VVD en PVV waren onvoldoende om de Spreidingswet controversieel te verklaren. Dat was een opluchting voor van den Burg. De druk op de opvangvoorzieningen is onverminderd hoog, ook al blijkt de prognose van ruim 70.000 asielzoekers dit jaar te ruim ingeschat. Het worden er vermoedelijk 50.000. (VK)
……………………………………………………….
Diplomatiek bezoek even niet welkom.
De Salomoneilanden willen even geen diplomaten ontvangen. Het land is een brandpunt in de rivaliteit tussen China en het Westen.
Al maanden is het op de eilanden een komen en gaan van diplomaten uit onder meer Australië, het Verenigd Koninkrijk, China, Saoedi-Arabië en Japan. Maar tot half november zijn buitenlandse vertegenwoordigers even niet meer welkom, laat de regering van de eilandengroep in de Stille Oceaan ten noordoosten van Australië weten. Tot dan werkt het bestuur in de hoofdstad aan de begroting en daarbij kan het niet gestoord worden. Al zijn uitzonderingen mogelijk - bijvoorbeeld in geval van natuurrampen. Er komen regelmatig orkanen en soms zeebevingen en tsunami’s voor. Dat het land met ruim 740.000 inwoners verspreid over een ongeveer 1.500 kilometer lange sliert van ruim 900 eilanden, zich in zoveel diplomatieke belangstelling kan verheugen, ligt niet aan de azuurblauwe zee en de hagelwitte stranden maar aan de oplopende rivaliteit in de regio tussen China en het Westen, die strijden om invloed op de strategisch belangrijke archipel. Vorig jaar sloot premier Sogavare met China een omstreden veiligheidspact en vervolgens een overeenkomst voor samenwerking tussen de politiemachten van beide landen. Volgens uitgelekte verdragsteksten mag China politieagenten en militairen sturen om zijn staatsburgers en zijn belangen op de eilanden te beschermen. Met name in Canberra en Washington wordt gevreesd dat de afspraken een opstapje zijn voor de vestiging van een Chinese militaire basis op de eilanden nog geen 2.000 kilometer van de Australische kust en 3.000 kilometer van de Amerikaanse marinebasis op Guam. De Salomoneilanden zijn de afgelopen jaren politiek gezien steeds meer naar China toegegroeid. In 2019 verbrak de regering de diplomatieke banden met Taiwan, dat door Beijing als afvallige provincie wordt beschouwd. Australië is nog altijd de grootste donor van de Salomoneilanden, een van de armste landen in de Pacifische regio. In dit jaar gaat het om 165 miljoen euro. (NRC)
…………………………………………………….
Zeker 2.000 doden door aardbeving Marokko, mensen slapen buiten.
Marokko is vrijdagavond getroffen door een aardbeving met een kracht van 6,8. De Marokkaanse koning Mohammed VI heeft alle moskeeën in het land zondag de opdracht gegeven een gebed te houden voor de slachtoffers van de aardbeving. Het zogeheten gebed voor de afwezigen (Salat Al Ghaib) zal na het middaggebed gehouden worden melden Marokkaanse media.
Wat weten we tot nu toe over de aardbeving in Marokko?
+ Het dodental is opgelopen tot zeker 2012 en 2059 mensen raakten gewond.
+ Hoogstwaarschijnlijk zijn in werkelijkheid veel meer mensen omgekomen bij de natuurramp Het gebied dat het zwaarst is getroffen is bergachtig. Wegen die naar de slachtoffers leiden zijn geblokkeerd. Mogelijk liggen nog veel mensen onder het puin.
+ In de nacht van zaterdag op zondag sliepen veel gezinnen in de getroffen gebieden op straat, omdat hun huizen zijn verwoest of uit angst voor instortingen.
+ Een beving van deze kracht is zeldzaam in deze regio, zei geoloog Van Hinsbergen van de Universiteit van Utrecht. ‘De Atlas wordt omhooggeduwd doordat de Afrika-aardplaat en de Europa-aardplaat naar elkaar toe bewegen, maar dat gaat extreem langzaam’, aldus Van Hinsbergen. ‘In Marrakech zijn gebouwen van zo’n 500 jaar oud beschadigd: dat geeft aan dat zulke zware schokken zeldzaam zijn.’
+ Nederland steunt Marokko met 5 miljoen euro, zo maakte demissionair minister Schreinemacher zaterdag bekend. Deze noodhulp zal via het Rode Kruis in Marokko belanden. Amsterdam en Rotterdam maakten bovendien bekend 1 euro per inwoner te doneren aan de slachtoffers van de beving.
+ Marokko heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd na de aardbeving. De nationale vlag zal op alle openbare gebouwen halfstok worden gehesen. Momenteel proberen reddingsteams aangestuurd door strijdkrachten het getroffen gebied te voorzien van schoon drinkwater, voedsel, tenten en dekens.
+ Het Rode Kruis opende zelf Giro 6868, waar mensen donaties kunnen doen voor hulpverlening door de Rode Halve Maan, de naam van de organisatie in Marokko. De organisatie heeft nog niets bekendgemaakt over het bedrag dat daar tot nu toe binnenkwam. (NRC)
