Gelezen!
Nieuwsoverzicht van ma. 5 sept. t/m zo. 11 sept. 2022
Geen nieuwe compensatie voor vermogenstaks.
+ Alleen wie bezwaar maakte, krijgt te veel betaalde spaartaks terug.
+ Tweede Kamer wilde een bredere compensatie maar dat is te duur.
+ Kabinet heeft deze zomer tal van opties laten doorrekenen.
Bewindspersonen en Kamerleden worstelden de afgelopen maanden met de vraag: moeten we op dit moment miljarden uittrekken om belasting terug te geven aan de meest vermogenden van Nederland? Terwijl er tegelijkertijd zoveel geld nodig is om de koopkracht van lage en middeninkomens te repareren? En wat doet het met het vertrouwen in de overheid als we het niet doen?
De uitkomst van die worsteling is dat spaarders die niet op tijd bezwaar maakten tegen deze belasting op hun vermogen in box 3 niets terugkrijgen! In de begroting voor 2023 is daar geen geld voor vrijgemaakt. De circa 1,5 miljoen Nederlanders compenseren die in een vergelijkbare situatie zitten als de 60.000 mensen die wel tijdig bezwaar aantekenden, zou nog eens €4 mrd kosten. Dat vindt de coalitie volgens bronnen niet verantwoord te midden van oplopende inflatie, een dreigende energiecrisis en de oorlog in Oekraïne.
Naar verluidt heeft een van de opties, een standaard eenmalige vergoeding, het langst op tafel gelegen. Maar daar kleven juridische risico’s aan zoals rechtsongelijkheid en precedentwerking. Ook zou nog een grote hersteloperatie zeer belastend zijn voor de Belastingdienst. (FD)
………………………………………………………………………….
Dreigende taal Erdogan tegen Grieken: ‘Op een nacht kunnen we zomaar toeslaan’.
Met een nauwelijks verhuld dreigement met gewapende actie heeft de woordenoorlog tussen Griekenland en Turkije een nieuwe fase bereikt. Erdogan zei dat Griekenland Turkse eilanden bezet houdt en dat ‘Ankara zal doen wat nodig is, als het moment daar is’.
‘De prijs zal hoog zijn’, aldus Erdogan. ‘We zeggen maar één ding tegen Griekenland: vergeet Izmir niet.’ Dat is een verwijzing naar een historische veldslag, vorige week precies honderd jaar geleden, waarbij de Grieken het onderspit dolven tegen het Turkse leger. ‘Op een nacht kunnen we zomaar toeslaan’, voegde hij eraan toe.
Die laatste uitdrukking gebruikte de president de afgelopen jaren diverse keren om te zinspelen op acties van het Turkse leger tegen Koerdische militanten in Syrië en Irak. Die operaties vonden vervolgens inderdaad na enige tijd plaats. (VK)
…………………………………………………………………………
UvA: minder buitenlandse studenten.
Nederlandse studenten ‘weggeconcurreerd’ dus moet de buitenlandse instroom omlaag. De Universiteit van Amsterdam wil de instroom van buitenlandse studenten voor de populaire studies psychologie en politicologie vanaf volgend studiejaar beperken. De Universiteit wil een proef met een quotum voor internationale studenten die zich melden voor de Engelstalige variant van die studies.
Dat is een van de eerste maatregelen die volgens bestuursvoorzitter Geert ten Dam ‘broodnodig zijn’ om Nederlandse studenten meer kans te geven deze studies te volgen. Op de UvA komt inmiddels twee derde van de studenten psychologie uit het buitenland. ‘We bereiken het punt dat Nederlandse studenten uit Hoorn, Emmen of Amsterdam-West niet terecht kunnen bij populaire studies, omdat ze worden weggeconcurreerd door studenten uit het buitenland”, zegt Ten Dam.
Ze wijst op de groei van alle universiteiten de afgelopen 5 jaar, en met name de toename van het aantal ‘internationals’. De UvA groeide in 5 jaar van 31.000 naar 41.000 studenten; het aantal Nederlandse studenten groeide met 6%, het aantal buitenlandse studenten verdrievoudigde tot ongeveer 13.000.
In 20 jaar verdubbelde het aantal studenten aan universiteiten van 170.000 naar 340.00.
Het aantal nieuwe buitenlandse studenten groeide van 6.500 in 2015 tot 18.000 vorig jaar.
Volgens koepelorganisatie Universiteiten van Nederland zouden 20 opleidingen een quotum instellen voor buitenlandse studenten als dat zou mogen.
Pieter Duisenberg, voorzitter van de koepel: “We vragen al sinds 2018 om wetgeving die het mogelijk maakt een numerus fixus in te voeren bij Engelstalige bachelors, waarbij we de Nederlandstalige variant toegankelijk houden. Mag Niet! We willen ook dat opleidingen kunnen zeggen: maximaal 50 studenten van buiten Europa. Mag ook niet!
Een wetsvoorstel dat dit mogelijk zou maken, werd dit jaar door minister Dijkgraaf uitgesteld. ‘Als die instrumenten er komen, voeren we ze onmiddellijk in’, zegt Duisenberg. (NRC)
………………………………………………………………….
Gaswinning in Groningen leverde €428 mrd op.
Bijna 60 jaar na de start van de gaswinning in Groningen is eindelijk duidelijk welk bedrag dit heeft opgeleverd. In totaal werd er, gecorrigeerd voor inflatie, €428 mrd winst gemaakt, waarvan de staat, via afdrachten en winst van staatsdeelnemingen, €363,7 mrd opstreek. Dat blijkt uit berekeningen van aandeelhouder Shell.
De NAM, exploitant van het Groningenveld, ontving de overige € 64,7 mrd en keerde dit uit als dividend aan aandeelhouders Shell en ExxonMobil. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat bevestigt de verdeling van de winst tussen de staat en ‘de olies’.
Shell maakte de berekeningen in het kader van de parlementaire enquàªte naar de gaswinning in Groningen.
Uit de cijfers blijkt dus dat het Rijk onder de streep 85% van de winst uit het Groningenveld heeft ontvangen. Dat relatief hoge percentage aan aardgasbaten is opvallend, zegt Aad Correljé, universitair hoofdocent en energiedeskundige van de TU-Delft. ‘We wisten dat de overheid een groot deel van de winst heeft opgestreken, maar niet dat het verschil met de winst van de gasbedrijven zo groot was.’ (FD)
…………………………………………………………………
Duitse kerncentrales blijven langer open.
Onder de druk van de crisis op de stroom- en energiemarkt houdt Duitsland 2 van de laatste 3 kerncentrales die nog draaien nog langer in bedrijf. Dat zei economieminister Robert Habeck bij de presentatie van de resultaten van een stresstest waarmee de stabiliteit van het elektriciteitsnet is onderzocht.
Het gaat slechts om het op stand-by laten tot medio april van de centrales als noodreserve voor de stroomvoorziening. Habeck sprak van een gespannen situatie in de Europese stroomverzorging, maar het Duitse systeem noemde hij ‘robuust’. (FD)
…………………………………………………………………
Minister Staghouwer stapt onverwachts op.
Henk Staghouwer vertrekt als minister van Landbouw. Dat heeft hij maandagavond bekendgemaakt. De ChristenUnie-minister vindt dat hij niet de juiste persoon is om de benodigde, ingrijpende transitie van landbouw te leiden schrijft hij in een verklaring op Twitter.
‘Toen ik aantrad als minister wist ik dat we voor enorme opgaven staan in de land- en tuinbouw en de visserij’, verklaart de scheidende bewindsman. ‘Boeren en vissers hebben zekerheid nodig over waar het met de sector heen gaat. Als voormalig ondernemer voel ik met ze mee. Ik ben begin dit jaar naar Den Haag gekomen om vanuit die gedrevenheid met elkaar de omslag naar kringlooplandbouw te maken. Ik heb mezelf de vraag gesteld: ben ik de juiste persoon om als minister leiding te geven aan de grote opgaven die er liggen? Ik ben zelf tot de conclusie gekomen dat ik die persoon niet ben. ’Staghouwer (60) heeft de koning verzocht hem met ingang van dinsdag ontslag te verlenen. Carola Schouten neemt de landbouwportefeuille waar totdat er een opvolger is benoemd. Staghouwer was minister sinds 10 januari in het vierde kabinet-Rutte. Daarvoor was hij 8 jaar lang gedeputeerde in het
Provinciebestuur van Groningen. (VK)
…………………………………………………………….
En nu moet Truss rap iets doen aan het dure leven.
Voor het eerst in jaren denkt een meerderheid van de Britten dat Labour betere economische plannen heeft dan de Conservatieven. Daar zal de nieuwe premier Liz Truss korte metten mee willen maken.
De campagne is gewonnen – nu wacht het besturen van een land dat er in decennia niet zೠellendig voor stond. De beroerde economische omstandigheden in het VK betekenen dat de nieuwe Britse premier Truss waarschijnlijk binnen een week de beloften breekt waarmee ze de leden van haar partij overtuigde op haar te stemmen.
Truss won van Rishi Sunak maar het was een magerder overwinning dan verwacht, ze won met 57,4% van de stemmen. Maar de uitslag bevestigt wat in het VK al weken voor waar werd aangenomen: de partijleden hebben Truss’ loyaliteit aan Boris Johnson, die onder druk opstapt, beloond. Ze bedankte in haar kort overwinningstoespraak ‘mijn vriend’ Johnson voor zijn diensten. ‘Je wordt bewonderd van Kiev tot Carlisle.’
Met Truss (47) krijgt het VK een premier van de rechterflank van de conservatieve Partij. Ze ziet de overheid het liefst zo klein mogelijk, met lage belastingen, vrije marktwerking en eigen verantwoordelijkheid voor burgers als belangrijkste uitgangspunten. En ze is zeker iemand die het politiek nut inziet van gespannen relaties, als die haar eigen nationalistische agenda beter doen uitkomen. Ze staat op slechte voet met de Schotse premier Nicola Sturgeon; die noemde het ‘een ramp ‘als Truss zou winnen. En als minister van Buitenlandse zaken was Truss de afgelopen maanden vooral uit op de confrontatie met de Europese Unie.
Ze komt nog deze week met een omvangrijk plan voor financiële hulp voor de bevolking waaronder een bevriezing van de energieprijzen. Het kost tientallen miljarden maar kan burgers honderden ponden per maand schelen. Doortastende actie is nodig om gezinnen en bedrijven door deze en de volgende winter heen te helpen zegt haar minister van financiële zaken Kwasi Kwarteng. (VK)
………………………………………………………………
Extra vergoeding voor Groningers.
Zo’n 40.000 Groningse huishoudens die in het verleden geen of een geringe compensatie kregen voor geleden schade als gevolg van gaswinning, kunnen alsnog een vergoeding tegemoetzien. Dat meldt het instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) Het gaat om een eenmalige vaste vergoeding van €5000.
Voor de compensatie is geen schadebeoordeling nodig, waardoor schades sneller afgehandeld kunnen worden. In 1e instantie kwamen ongeveer 200.000 huishoudens in aanmerking voor deze vergoeding. Inmiddels is er ruim €970 mln uitgekeerd. Daar komen nu dus 40.000 adressen bij. (FD)
………………………………………………………………..
Stakingen vrijdag gingen door ondanks nieuw bod NS.
De NS hebben woensdag een nieuw cao-voorstel gedaan aan de vakbonden, die na een eerste ronde estafettestakingen nieuwe acties voorbereiden. Het spoorbedrijf hoopt daarmee de arbeidsonrust te bezweren. Maar de hoop was tevergeefs. De vakbonden meldden met de NS in gesprek te gaan, maar riepen ook nog op om te staken op 9, 13 en 15 september. Vrijdag werd het treinverkeer in heel Nederland platgelegd
De NS stellen voor om met terugwerkende kracht per 1 juli dit jaar de lonen met 5% te verhogen en medewerkers een eenmalige uitkering van €650 te geven. Op 1 januari komt daar 2,5% salaris bij. Verder wil men afspraken maken over de manier waarop kan worden omgegaan met de onzekerheid van de inflatieontwikkeling. Tevens is men bereid een minimumloon van €14 per uur in de CAO vast te leggen en kunnen de jeugdschalen worden afgeschaft. De CAO zou wat de NS betreft een looptijd moeten hebben van anderhalf jaar. (FD)
……………………………………………………………….
Vakbonden FNV, CNV, VVMC en VHS en NS bereikten zondagochtend akkoord.
De onderhandelingen werden zaterdagochtend hervat en gingen tot in de vroege zondagochtend door nadat de bonden hun eisen kracht bijgezet hadden door de staking vrijdag. Ook voor komende week waren acties gepland die nu zijn opgeschort.
In de overeenkomst is onder andere een loonsverhoging in 2 stappen van gemiddeld 9,25% afgesproken. Daarnaast keert NS werknemers in december en juli eenmalig €1.000,00 uit. Ook rept de vakbond van ‘inflatiereparatie’ in een overzicht van het akkoord. (Telegraaf)
………………………………………………………………
Von der Leyen: compenseer burger voor hoge rekening met winst van energiebedrijf.
De Europese Commissie wil met onorthodoxe maatregelen burgers en bedrijven compenseren voor de extreem hoge energieprijzen. Verder bepleit de Commissie een verplichte vermindering van het elektrische verbruik in de EU-landen, vooral tijdens de piekuren. De Commissie denkt aan 5% minder verbruik in de piekuren: dat zou de dure met gas opgewekte elektra overbodig maken.
Een 2e plan van de Commissie is het afromen van de winsten van producenten van elektra, bruinkool en kernenergie. Die maken nauwelijks extra kosten, maar ontvangen de huidige hoge prijs. Het geld dat daarmee vrijkomt, moet naar burgers en bedrijven.
Ook fossiele energiereuzen als Shell en BP moeten meebetalen aan de compensatie voor getroffen burgers en bedrijven. De Commissie wil een ‘solidariteitsheffing’ op hun winsten, die fors zijn gestegen door de hoge gas- en olieprijzen.
De Commissie dringt verder aan op een maximumprijs voor gas dat via pijpleidingen uit Rusland naar Europa wordt geëxporteerd. Dat moet de inkomsten voor Moskou verminderen.
Tot slot wil Brussel dat EU-landen financiële steun kunnen geven aan energieleveranciers die failliet dreigen te gaan. De staatsteunregels worden daarvoor versoepeld.
Volgens de Commissie is de EU nu voorbereid op het scenario waarin ook het Russische gas wegvalt. Voor de zomer besloot de EU al tot een boycot van olie en kolen uit Rusland. (VK)
……………………………………………………………….
Pakistan houdt adem in om overlopend meer.
De watersnood in Pakistan noopt de regering tot lastige beslissingen. Wiens huis mag worden opgeofferd om dat van anderen te redden?
Met man en macht proberen de Pakistaanse autoriteiten de schade te beperken die een groot meer in de zuidelijke provincie Sind kan aanrichten. Het meer is door de aanhoudende moessonregens zo volgelopen, dat het buiten zijn oevers dreigt te treden. Honderdduizenden woningen dreigen daardoor te worden overspoeld.
Het gaat om het Manchar-meer, het grootste zoetwaterreservoir van Pakistan. De wateroverlast plaatst de autoriteiten voor duivelse dilemma’s. Op sommige plaatsen (waar de schade naar verwachting relatief gering zou uitpakken) zijn opzettelijk gaten in de dijken rond het meer gemaakt om zo honderdduizenden mensen in de buurt van het meer te sparen. De autoriteiten hoopten de druk op de dijken daarmee te verminderen.
In totaal hebben tientallen miljoenen Pakistanen last van de enorme overstromingen. Het dodental is als gevolg van de watersnood gestegen naar 1.325, onder wie 466 kinderen. Op veel plaatsen is voor zover bekend nog nooit eerder zoveel regen gevallen in zo korte tijd.
Experts achten het waarschijnlijk dat het extreme weer deels op conto van de mondiale klimaatverandering kan worden geschreven. Pakistan heeft daarom om hulp van de internationale gemeenschap verzocht. (NRC)
…………………………………………………………………
In Poetins nieuwe wereldorde ligt de toekomst van Rusland in het Oosten.
De wereld kan er niet omheen: er zijn ’tektonische veranderingen’ gaande die de wereldorde op zijn kop hebben gezet. Veranderingen die zijn veroorzaakt door de ‘sanctiekoorts’ van het ‘agressieve’ westen, dat probeert andere landen van hun soevereiniteit ‘te beroven’ en, zoals altijd aan zijn wil te ‘onderwerpen’. Rusland verliest helemaal niets als gevolg van de ‘militaire operatie’ in Oekraïne. In tegendeel, die biedt het land alleen maar kansen.
Poetins geopolitieke donderspeech klinkt in de volgepakte plenaire zaal op Het Eastern Economic Forum, een vierdaagse internationale zakenbijeenkomst op de campus van de Far Eastern University van de stad.
Nu het venster naar het Westen door oorlog en sancties met een harde klap dichtgevallen is, moet Rusland alles op alles zetten om die naar het Oosten open te wrikken. Daarvoor is een Russische ‘draai naar Azië’ noodzakelijk, die volgens Poetin niet alleen de oplossing is voor al Ruslands problemen, maar ook voor die van de wereld. ‘De Russische draai naar Azië is het antwoord op de geopolitieke uitdagingen van vandaag. Voor onze ogen wordt aan een nieuwe, multipolaire wereld gebouwd waarin Rusland en de oosterse landen sleutelposities innemen.’ Naast Poetin zitten de premiers van Armenië, Mongolië en Myanmar, en de Chinese partijtopman Li Zhanshu. De Indiase premier Modi is per videoverbinding aanwezig.
De sessie is de belangrijkste topontmoeting sinds de Russische inval in Oekraïne eind februari.
In een toespraak woensdag bewees Poetin dat hij lak heeft aan de internationale regels, sancties en verontwaardiging toen hij Japan persoonlijk schoffeerde door Rusland uit te roepen tot het ‘nieuwe land van de rijzende zon’. De militaire oefeningen ‘Vostok 2022’ in de Japanse Zee leidden in Tokio tot onrust omdat oorlogsschepen gevaarlijk dicht langs de door Japan betwistte eilandengroep Koerilen voeren. Japan liet toen weten de oefeningen op te vatten als machtsvertoon. Poetin trok zich er niets van aan zoals hij woensdag bewees in zijn toespraak op het naastgelegen schiereiland Kamtsjatka.
Na het winnen van de oorlog is het creëren van een ‘multipolaire’ wereldorde – met Rusland stevig verankerd in het Aziatische team – Poetins grootste politieke ambitie. Wat deze week in Vladivostok vooral duidelijk is geworden, is dat ook Poetins eigen zoektocht naar Ruslands ‘nieuwe plaats in de verschuivende wereldorde’ in een onstuimige maalstroom is beland. (NRC)
………………………………………………………………..
ECB: historische renteverhoging in strijd tegen inflatie.
Gedwongen door de hoge inflatie en een zwakke euro heeft de ECB gisteren de monetaire teugels verder aangetrokken. De belangrijkste 3 rentetarieven werden met 75 basispunten (0,75 procentpunt) verhoogd. Daarmee staat het herfinancieringstarief voor banken op 1,25% en de depositorente op 0,75%.
Het is de grootste renteverhoging sinds de invoering van de euro. Financiële markten reageerden gelaten op het besluit. Rentes in de eurozone liepen wel wat op, maar aandelenmarkten reageerden er uiteindelijk niet veel op. De AEX sloot hoger dan de stand die voor het besluit op de borden stond. De euro verloor wat terrein tegenover de dollar.
Lagarde zei dat ‘deze uitzonderlijke stap’ is gezet omdat de inflatie te hoog is en waarschijnlijk voor langere tijd boven de doelstelling van 2% zal blijven. Dit jaar zal de inflatie uitkomen op 8,1%, volgend jaar op 5,5% en in 2024 op 2,3% zo verwacht de ECB. Lagarde herhaalde dat de ECB niets kan doen aan de huidige hoge energie en voedselprijzen. Ook waarschuwde ze voor goedbedoeld overheidsingrijpen in de energiecrisis, dat voor nog hogere inflatie kan zorgen. (FD)
……………………………………………………………….
Koningin ‘Elisabeth the Great’ is overleden.
Koningin Elisabeth is donderdagmiddag op 96-jarige leeftijd in Schotland overleden. Hiermee is een einde gekomen aan een van de meest bijzondere tijdperken in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk, het tweede Elizabethaanse tijdperk!
Het amper te bevatten nieuws waar de Britse bevolking al jaren met angst en beven tegen opzag, werd om half zeven plaatselijke tijd bekendgemaakt door Buckingham Palace.
Terwijl de bevolking het heengaan van de langst regerende monarch probeert te verwerken, is Charles koning geworden. Voor de 73-jarige is het een paradoxale dag: de dag waarop hij eindelijk koning is geworden is de dag waarop hij zijn moeder verloor.
De bekendmaking van het overlijden komt na een historische dag. Het Lagerhuisdebat over de energiecrisis is net goed op gang gekomen wanneer de nieuwe premier Liz Truss rond het middaguur een briefje krijgt toegespeeld en na een korte blik erop geschrokken om zich heen kijkt. Wanneer dit onheilspellende tafereel zich herhaalt bij oppositieleider Sir Keir Starner, pal tegenover haar, is het duidelijk: er is iets ernstigs aan de hand. Queen Elisabeth is ernstig ziek, nog geen 2 dagen nadat ze Truss, haar 15e premier had gevraagd een nieuwe regering samen te stellen.
Ernstig ziek? Het lijkt om haar sterfbed te gaan wanneer bekend wordt dat kroonprins Charles vergezeld door Camilla met spoed op weg is naar Balmoral Castle, het zomerverblijf dat voor de 96-jarige koningin een paradijs op aarde is. Ook de andere kinderen en kleinkinderen reizen naar Balmoral en in Londen verzamelen mensen zich bij Buckingham Palace. Gevoelsmatig kan niemand zich iets voorstellen van de dood van de monarch. Geen Brit onder de 75 jaar heeft herinneringen aan een andere monarch. Elisabeth was altijd in de buurt. In de 2e wereldoorlog, de stakingen in de jaren ’70, de coronacrisis. Ze is de lijm die het koninkrijk verenigd houdt, de Britse eilanden, waar Brexiteers en Remainers kibbelen, alsmede de Schotten en Engelsen. Ze gaf haar hele leven voor het koninkrijk. Geen Britse kerst is compleet zonder de koninklijke boodschap, uitgesproken met een hoge stem uit duizenden. God save The Queen is veel meer dan een volkslied, het is een krachtige dankbetuiging aan een kleine dame die de geschiedenis in zal gaan als Elisabeth de Grote. (VK)
…………………………………………………………………..
In plechtige toespraak schuwt koning Charles de emotie niet.
In zijn 1e tv-rede tot de Britten als koning beloofde Charles vrijdag om – net als zijn moeder – tot zijn dood op de troon te blijven zitten.
Kalm en beheerst heeft de nieuwe Britse koning Charles vrijdag voor het eerst de Britse bevolking en de rest van de wereld toegesproken. Gekleed in een zwart pak, wit overhemd en zwarte das beloofde hij ‘met onwankelbare toewijding’ de constitutionele beginselen van het land hoog te houden, net als zijn overleden moeder Elizabeth.
Zijn rede van ongeveer 10 minuten was plechtig van toon, zoals kon worden verwacht van zijn eerste optreden zo kort na de dood van zijn moeder. Daarmee handelde hij ook in de geest van zijn moeder, die een afkeer had van veel emotionaliteit.
Maar Charles schuwde zo nu en dan een meer persoonlijke toon niet. Hij sprak verschillende keren van ‘darling Mama’ en ook verwees hij naar ‘my darling wife Camilla’. Hij noemde Elizabeth een inspiratie en voorbeeld voor zichzelf. De belofte van haar ‘levenslange dienstbaarheid herhaal ik vandaag voor allen van u’, aldus Charles.
Hij is ervan doordrongen dat het leven van hem en de andere Royals ‘natuurlijk verandert’ zei Charles. Hij droeg de titel prins van Wales over aan William. Diens vrouw Kate wordt conform de traditie prinses van Wales. Ook prins Harry en zijn vrouw Meghan, die geen deel meer uitmaken van het koninklijk huis noemde Charles kort. Hij zei van hen te houden terwijl zij doorgaan hun leven in het buitenland op te bouwen. Die opmerking kwam enigszins als een verrassing want het is een publiek geheim dat de relatie tussen Charles en het echtpaar de laatste jaren gespannen was. (NRC)
………………………………………………………………………
Meer tijd voor aflossing belastingschuld na corona.
Een deel van de ondernemers die uitstel van betaling hebben gekregen van de Belastingdienst, krijgt langer de tijd om de schuld af te lossen. De Tweede Kamer had hierop aangedrongen. De betalingsregeling wordt verlengd van 5 naar 7 jaar voor bedrijven die hiertoe een verzoek indienen In dat verzoek moeten ondernemers laten zien dat ze het bedrag niet kunnen terugbetalen binnen 5 jaar, maar dat dit binnen 7 jaar wel kan.
Het gaat om in principe gezonde bedrijven die alleen op korte termijn krap zitten. Bedrijven die voor de coronacrisis niet of nauwelijks winst maakten, worden uitgesloten. Het gaat bovendien om bedrijven met een openstaande schuld boven de 10.000 euro. (NRC)
…………………………………………………………………
Ongekende opmars Oekraïne: keerpunt in de oorlog?
In hoog tempo rukken de Oekraïense tanks op in het noordoosten van het land. Russische eenheden slaan op de vlucht, het belangrijkste knooppunt Koepjansk is zaterdag heroverd, duizenden vierkante kilometers terrein zijn heroverd en er zou nu ook worden gevochten om het vliegveld in Donetsk. Volgens de New York Times is er een nieuwe fase in de oorlog aangebroken, maar is dit echt het keerpunt waar Oekraïne op hoopt?
De Britse oorlogsexpert Lawrence Freedman noemt het Oekraïense succes in een commentaar een ontwikkeling van ‘historisch belang’. De aanval werd volgens hem pas ingezet toen de Oekraïense legertop zag dat Rusland zijn troepen naar het zuiden had verplaatst. Daar probeert Oekraïne sinds enkele weken met een ander tegenoffensief gebied in de regio Cherson te heroveren.
De Russen lieten het front bij Charkov in het noorden verzwakt achter en daar heeft Oekraïne slim gebruik van gemaakt zegt Oost-Europadeskundige Bob Deen. ‘De Oekraïners hebben de Russen in de val gelokt in het zuiden van het land. Daar hebben de Russen hun beste eenheden heen gestuurd, in het noorden stonden nog maar weinig Russische troepen en daar zijn de Oekraïners dwars doorheen gebroken.’
De Russische troepen zijn in het algemeen slecht georganiseerd, slechter bewapend en minder gemotiveerd, zegt Deen, terwijl de Oekraïners juist een goed aanvalsplan hadden: ‘Een hele slimme manier van vechten met tankeenheden, infanterie en luchtsteun erbij. De Russen hadden daar geen antwoord op. Hun verdediging lijkt volledig te zijn ingestort en op dit moment rennen ze gewoon weg! En dat maakt het inderdaad een keerpunt in de oorlog.’
Oorlogsexpert Lawrence Freedman waarschuwt tegelijkertijd dat Rusland weliswaar aan het verliezen is maar nog niet heeft verloren. Het bezet nog steeds een groot gebied en heeft substantiële militaire middelen. (NOS)
(Zie ook: De oorlog in Oekraïne)
………………………………………………………………..
Parlementaire enquàªte gaswinning Groningen:
‘Nooit hebben we besproken: de gaskraan flink opendraaien’.
De omstreden recordgaswinning in 2013 had nooit mogen plaatsvinden, vinden Henk Kamp en Jeroen Dijsselbloem nu. Een bewust besluit was het volgens de kopstukken van toen niet. Maar niemand greep in. ‘Ik wou dat ik gezegd had: niet meer dan vorig jaar.’
En weer beefde de Groningse bodem op een curieus moment. Ditmaal bij Uithuizen, in de nacht van donderdag op vrijdag, met een kracht van 2,3 op de schaal van Richter. Henk Kamp zal wellicht hebben teruggedacht aan zijn dagen als minister. Ook toen trilde de ondergrond meerdere keren, voorafgaand aan een bezoek aan het aardbevingsgebied en tijdens een gasdebat. Na decennia van uitputting roert de ondergrond zich dus nog steeds. Wellicht nog groter is de mentale naschok van de besluitvorming over de gaswinning in het verleden.
Twee politiek kopstukken die daar invloed op hadden moesten zich deze week verantwoorden voor de parlementaire enquàªtecommissie die de gaswinning onderzoekt.
Henk Kamp vanaf 2012 minister van Economische Zaken en verantwoordelijk voor gasbesluiten en Jeroen Dijsselbloem die als minister van Financiën de schatkist bewaakte waar de gasbaten in verdwenen.
‘De cruciale vraag: waarom werd in het jaar na de aardbeving bij Huizinghe in 2012 de gaswinning niet verlaagd zoals het Staatstoezicht op de Mijnen dringend adviseerde, maar verhoogd? De 53,8 miljard kuub was het hoogste niveau sinds 1981!
Kamp besloot destijds de gaswinning niet meteen te verminderen. Een beslissing die als een historische blunder wordt beschouwd. Waarom negeerde hij het SodM advies?
Een duidelijk antwoord bleef uit: de verbale verdediging was ouderwets Kampiaans, vol wedervragen, details, getallen en sprongen in de tijd. Het Staatstoezicht verhaspelde hij 2 keer tot Staatsbosbeheer.
In het verhoor van Dijsselbloem werd duidelijk hoezeer de besluitvorming over de gaswinning overschaduwd werd door het economisch tij. In de nasleep van de bankencrisis voerde Rutte II miljardenbezuinigingen door. Brussel zag toe op een maximaal begrotingstekort van 3%. Nederland zat daar in 2013 boven. Dijsselbloem kreeg in 2013 zelf notities: de positieve gevolgen (voor de schatkist) van doorgaan met substantiële gaswinning waren groter dan de negatieve (voor Groningen). De minister van Financiën steunde daarom Kamps besluiten. Maar: ‘We hebben nooit besproken: zullen we de gaskraan nog even flink opendraaien?’
‘Hadden we de gasproductie niet moeten verminderen? Achteraf zou dat heel verstandig zijn geweest. Maar dat is echt achteraf.’
De torenhoge gaswinning in 2013 verbaasde echter ook Dijsselbloem toe hij er in december van hoorde. In de ministerraad vroeg hij Kamp naar de redenen. Hogere exportverplichtingen, minder gaswinning uit kleine gasvelden en een koude winter was het antwoord. Dijsselbloem keek het later na en concludeerde: koud was het in de winter van 2012-2013 nauwelijks! De gasbaten waren in 2013 niet bepalend hield Dijsselbloem vol. In 2014 wel. Het SodM adviseerde in 2014 maximaal 40 miljard kuub te winnen. Kamp wilde daar eigenlijk niet van afwijken. Maar Dijsselbloem mailde hem dat hij daar niet mee akkoord kon gaan gezien de forse extra bezuinigingen op korte termijn. Financiële argumenten waren toen leidend, bekende hij. (VK)
+ Alleen wie bezwaar maakte, krijgt te veel betaalde spaartaks terug.
+ Tweede Kamer wilde een bredere compensatie maar dat is te duur.
+ Kabinet heeft deze zomer tal van opties laten doorrekenen.
Bewindspersonen en Kamerleden worstelden de afgelopen maanden met de vraag: moeten we op dit moment miljarden uittrekken om belasting terug te geven aan de meest vermogenden van Nederland? Terwijl er tegelijkertijd zoveel geld nodig is om de koopkracht van lage en middeninkomens te repareren? En wat doet het met het vertrouwen in de overheid als we het niet doen?
De uitkomst van die worsteling is dat spaarders die niet op tijd bezwaar maakten tegen deze belasting op hun vermogen in box 3 niets terugkrijgen! In de begroting voor 2023 is daar geen geld voor vrijgemaakt. De circa 1,5 miljoen Nederlanders compenseren die in een vergelijkbare situatie zitten als de 60.000 mensen die wel tijdig bezwaar aantekenden, zou nog eens €4 mrd kosten. Dat vindt de coalitie volgens bronnen niet verantwoord te midden van oplopende inflatie, een dreigende energiecrisis en de oorlog in Oekraïne.
Naar verluidt heeft een van de opties, een standaard eenmalige vergoeding, het langst op tafel gelegen. Maar daar kleven juridische risico’s aan zoals rechtsongelijkheid en precedentwerking. Ook zou nog een grote hersteloperatie zeer belastend zijn voor de Belastingdienst. (FD)
………………………………………………………………………….
Dreigende taal Erdogan tegen Grieken: ‘Op een nacht kunnen we zomaar toeslaan’.
Met een nauwelijks verhuld dreigement met gewapende actie heeft de woordenoorlog tussen Griekenland en Turkije een nieuwe fase bereikt. Erdogan zei dat Griekenland Turkse eilanden bezet houdt en dat ‘Ankara zal doen wat nodig is, als het moment daar is’.
‘De prijs zal hoog zijn’, aldus Erdogan. ‘We zeggen maar één ding tegen Griekenland: vergeet Izmir niet.’ Dat is een verwijzing naar een historische veldslag, vorige week precies honderd jaar geleden, waarbij de Grieken het onderspit dolven tegen het Turkse leger. ‘Op een nacht kunnen we zomaar toeslaan’, voegde hij eraan toe.
Die laatste uitdrukking gebruikte de president de afgelopen jaren diverse keren om te zinspelen op acties van het Turkse leger tegen Koerdische militanten in Syrië en Irak. Die operaties vonden vervolgens inderdaad na enige tijd plaats. (VK)
…………………………………………………………………………
UvA: minder buitenlandse studenten.
Nederlandse studenten ‘weggeconcurreerd’ dus moet de buitenlandse instroom omlaag. De Universiteit van Amsterdam wil de instroom van buitenlandse studenten voor de populaire studies psychologie en politicologie vanaf volgend studiejaar beperken. De Universiteit wil een proef met een quotum voor internationale studenten die zich melden voor de Engelstalige variant van die studies.
Dat is een van de eerste maatregelen die volgens bestuursvoorzitter Geert ten Dam ‘broodnodig zijn’ om Nederlandse studenten meer kans te geven deze studies te volgen. Op de UvA komt inmiddels twee derde van de studenten psychologie uit het buitenland. ‘We bereiken het punt dat Nederlandse studenten uit Hoorn, Emmen of Amsterdam-West niet terecht kunnen bij populaire studies, omdat ze worden weggeconcurreerd door studenten uit het buitenland”, zegt Ten Dam.
Ze wijst op de groei van alle universiteiten de afgelopen 5 jaar, en met name de toename van het aantal ‘internationals’. De UvA groeide in 5 jaar van 31.000 naar 41.000 studenten; het aantal Nederlandse studenten groeide met 6%, het aantal buitenlandse studenten verdrievoudigde tot ongeveer 13.000.
In 20 jaar verdubbelde het aantal studenten aan universiteiten van 170.000 naar 340.00.
Het aantal nieuwe buitenlandse studenten groeide van 6.500 in 2015 tot 18.000 vorig jaar.
Volgens koepelorganisatie Universiteiten van Nederland zouden 20 opleidingen een quotum instellen voor buitenlandse studenten als dat zou mogen.
Pieter Duisenberg, voorzitter van de koepel: “We vragen al sinds 2018 om wetgeving die het mogelijk maakt een numerus fixus in te voeren bij Engelstalige bachelors, waarbij we de Nederlandstalige variant toegankelijk houden. Mag Niet! We willen ook dat opleidingen kunnen zeggen: maximaal 50 studenten van buiten Europa. Mag ook niet!
Een wetsvoorstel dat dit mogelijk zou maken, werd dit jaar door minister Dijkgraaf uitgesteld. ‘Als die instrumenten er komen, voeren we ze onmiddellijk in’, zegt Duisenberg. (NRC)
………………………………………………………………….
Gaswinning in Groningen leverde €428 mrd op.
Bijna 60 jaar na de start van de gaswinning in Groningen is eindelijk duidelijk welk bedrag dit heeft opgeleverd. In totaal werd er, gecorrigeerd voor inflatie, €428 mrd winst gemaakt, waarvan de staat, via afdrachten en winst van staatsdeelnemingen, €363,7 mrd opstreek. Dat blijkt uit berekeningen van aandeelhouder Shell.
De NAM, exploitant van het Groningenveld, ontving de overige € 64,7 mrd en keerde dit uit als dividend aan aandeelhouders Shell en ExxonMobil. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat bevestigt de verdeling van de winst tussen de staat en ‘de olies’.
Shell maakte de berekeningen in het kader van de parlementaire enquàªte naar de gaswinning in Groningen.
Uit de cijfers blijkt dus dat het Rijk onder de streep 85% van de winst uit het Groningenveld heeft ontvangen. Dat relatief hoge percentage aan aardgasbaten is opvallend, zegt Aad Correljé, universitair hoofdocent en energiedeskundige van de TU-Delft. ‘We wisten dat de overheid een groot deel van de winst heeft opgestreken, maar niet dat het verschil met de winst van de gasbedrijven zo groot was.’ (FD)
…………………………………………………………………
Duitse kerncentrales blijven langer open.
Onder de druk van de crisis op de stroom- en energiemarkt houdt Duitsland 2 van de laatste 3 kerncentrales die nog draaien nog langer in bedrijf. Dat zei economieminister Robert Habeck bij de presentatie van de resultaten van een stresstest waarmee de stabiliteit van het elektriciteitsnet is onderzocht.
Het gaat slechts om het op stand-by laten tot medio april van de centrales als noodreserve voor de stroomvoorziening. Habeck sprak van een gespannen situatie in de Europese stroomverzorging, maar het Duitse systeem noemde hij ‘robuust’. (FD)
…………………………………………………………………
Minister Staghouwer stapt onverwachts op.
Henk Staghouwer vertrekt als minister van Landbouw. Dat heeft hij maandagavond bekendgemaakt. De ChristenUnie-minister vindt dat hij niet de juiste persoon is om de benodigde, ingrijpende transitie van landbouw te leiden schrijft hij in een verklaring op Twitter.
‘Toen ik aantrad als minister wist ik dat we voor enorme opgaven staan in de land- en tuinbouw en de visserij’, verklaart de scheidende bewindsman. ‘Boeren en vissers hebben zekerheid nodig over waar het met de sector heen gaat. Als voormalig ondernemer voel ik met ze mee. Ik ben begin dit jaar naar Den Haag gekomen om vanuit die gedrevenheid met elkaar de omslag naar kringlooplandbouw te maken. Ik heb mezelf de vraag gesteld: ben ik de juiste persoon om als minister leiding te geven aan de grote opgaven die er liggen? Ik ben zelf tot de conclusie gekomen dat ik die persoon niet ben. ’Staghouwer (60) heeft de koning verzocht hem met ingang van dinsdag ontslag te verlenen. Carola Schouten neemt de landbouwportefeuille waar totdat er een opvolger is benoemd. Staghouwer was minister sinds 10 januari in het vierde kabinet-Rutte. Daarvoor was hij 8 jaar lang gedeputeerde in het
Provinciebestuur van Groningen. (VK)
…………………………………………………………….
En nu moet Truss rap iets doen aan het dure leven.
Voor het eerst in jaren denkt een meerderheid van de Britten dat Labour betere economische plannen heeft dan de Conservatieven. Daar zal de nieuwe premier Liz Truss korte metten mee willen maken.
De campagne is gewonnen – nu wacht het besturen van een land dat er in decennia niet zೠellendig voor stond. De beroerde economische omstandigheden in het VK betekenen dat de nieuwe Britse premier Truss waarschijnlijk binnen een week de beloften breekt waarmee ze de leden van haar partij overtuigde op haar te stemmen.
Truss won van Rishi Sunak maar het was een magerder overwinning dan verwacht, ze won met 57,4% van de stemmen. Maar de uitslag bevestigt wat in het VK al weken voor waar werd aangenomen: de partijleden hebben Truss’ loyaliteit aan Boris Johnson, die onder druk opstapt, beloond. Ze bedankte in haar kort overwinningstoespraak ‘mijn vriend’ Johnson voor zijn diensten. ‘Je wordt bewonderd van Kiev tot Carlisle.’
Met Truss (47) krijgt het VK een premier van de rechterflank van de conservatieve Partij. Ze ziet de overheid het liefst zo klein mogelijk, met lage belastingen, vrije marktwerking en eigen verantwoordelijkheid voor burgers als belangrijkste uitgangspunten. En ze is zeker iemand die het politiek nut inziet van gespannen relaties, als die haar eigen nationalistische agenda beter doen uitkomen. Ze staat op slechte voet met de Schotse premier Nicola Sturgeon; die noemde het ‘een ramp ‘als Truss zou winnen. En als minister van Buitenlandse zaken was Truss de afgelopen maanden vooral uit op de confrontatie met de Europese Unie.
Ze komt nog deze week met een omvangrijk plan voor financiële hulp voor de bevolking waaronder een bevriezing van de energieprijzen. Het kost tientallen miljarden maar kan burgers honderden ponden per maand schelen. Doortastende actie is nodig om gezinnen en bedrijven door deze en de volgende winter heen te helpen zegt haar minister van financiële zaken Kwasi Kwarteng. (VK)
………………………………………………………………
Extra vergoeding voor Groningers.
Zo’n 40.000 Groningse huishoudens die in het verleden geen of een geringe compensatie kregen voor geleden schade als gevolg van gaswinning, kunnen alsnog een vergoeding tegemoetzien. Dat meldt het instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) Het gaat om een eenmalige vaste vergoeding van €5000.
Voor de compensatie is geen schadebeoordeling nodig, waardoor schades sneller afgehandeld kunnen worden. In 1e instantie kwamen ongeveer 200.000 huishoudens in aanmerking voor deze vergoeding. Inmiddels is er ruim €970 mln uitgekeerd. Daar komen nu dus 40.000 adressen bij. (FD)
………………………………………………………………..
Stakingen vrijdag gingen door ondanks nieuw bod NS.
De NS hebben woensdag een nieuw cao-voorstel gedaan aan de vakbonden, die na een eerste ronde estafettestakingen nieuwe acties voorbereiden. Het spoorbedrijf hoopt daarmee de arbeidsonrust te bezweren. Maar de hoop was tevergeefs. De vakbonden meldden met de NS in gesprek te gaan, maar riepen ook nog op om te staken op 9, 13 en 15 september. Vrijdag werd het treinverkeer in heel Nederland platgelegd
De NS stellen voor om met terugwerkende kracht per 1 juli dit jaar de lonen met 5% te verhogen en medewerkers een eenmalige uitkering van €650 te geven. Op 1 januari komt daar 2,5% salaris bij. Verder wil men afspraken maken over de manier waarop kan worden omgegaan met de onzekerheid van de inflatieontwikkeling. Tevens is men bereid een minimumloon van €14 per uur in de CAO vast te leggen en kunnen de jeugdschalen worden afgeschaft. De CAO zou wat de NS betreft een looptijd moeten hebben van anderhalf jaar. (FD)
……………………………………………………………….
Vakbonden FNV, CNV, VVMC en VHS en NS bereikten zondagochtend akkoord.
De onderhandelingen werden zaterdagochtend hervat en gingen tot in de vroege zondagochtend door nadat de bonden hun eisen kracht bijgezet hadden door de staking vrijdag. Ook voor komende week waren acties gepland die nu zijn opgeschort.
In de overeenkomst is onder andere een loonsverhoging in 2 stappen van gemiddeld 9,25% afgesproken. Daarnaast keert NS werknemers in december en juli eenmalig €1.000,00 uit. Ook rept de vakbond van ‘inflatiereparatie’ in een overzicht van het akkoord. (Telegraaf)
………………………………………………………………
Von der Leyen: compenseer burger voor hoge rekening met winst van energiebedrijf.
De Europese Commissie wil met onorthodoxe maatregelen burgers en bedrijven compenseren voor de extreem hoge energieprijzen. Verder bepleit de Commissie een verplichte vermindering van het elektrische verbruik in de EU-landen, vooral tijdens de piekuren. De Commissie denkt aan 5% minder verbruik in de piekuren: dat zou de dure met gas opgewekte elektra overbodig maken.
Een 2e plan van de Commissie is het afromen van de winsten van producenten van elektra, bruinkool en kernenergie. Die maken nauwelijks extra kosten, maar ontvangen de huidige hoge prijs. Het geld dat daarmee vrijkomt, moet naar burgers en bedrijven.
Ook fossiele energiereuzen als Shell en BP moeten meebetalen aan de compensatie voor getroffen burgers en bedrijven. De Commissie wil een ‘solidariteitsheffing’ op hun winsten, die fors zijn gestegen door de hoge gas- en olieprijzen.
De Commissie dringt verder aan op een maximumprijs voor gas dat via pijpleidingen uit Rusland naar Europa wordt geëxporteerd. Dat moet de inkomsten voor Moskou verminderen.
Tot slot wil Brussel dat EU-landen financiële steun kunnen geven aan energieleveranciers die failliet dreigen te gaan. De staatsteunregels worden daarvoor versoepeld.
Volgens de Commissie is de EU nu voorbereid op het scenario waarin ook het Russische gas wegvalt. Voor de zomer besloot de EU al tot een boycot van olie en kolen uit Rusland. (VK)
……………………………………………………………….
Pakistan houdt adem in om overlopend meer.
De watersnood in Pakistan noopt de regering tot lastige beslissingen. Wiens huis mag worden opgeofferd om dat van anderen te redden?
Met man en macht proberen de Pakistaanse autoriteiten de schade te beperken die een groot meer in de zuidelijke provincie Sind kan aanrichten. Het meer is door de aanhoudende moessonregens zo volgelopen, dat het buiten zijn oevers dreigt te treden. Honderdduizenden woningen dreigen daardoor te worden overspoeld.
Het gaat om het Manchar-meer, het grootste zoetwaterreservoir van Pakistan. De wateroverlast plaatst de autoriteiten voor duivelse dilemma’s. Op sommige plaatsen (waar de schade naar verwachting relatief gering zou uitpakken) zijn opzettelijk gaten in de dijken rond het meer gemaakt om zo honderdduizenden mensen in de buurt van het meer te sparen. De autoriteiten hoopten de druk op de dijken daarmee te verminderen.
In totaal hebben tientallen miljoenen Pakistanen last van de enorme overstromingen. Het dodental is als gevolg van de watersnood gestegen naar 1.325, onder wie 466 kinderen. Op veel plaatsen is voor zover bekend nog nooit eerder zoveel regen gevallen in zo korte tijd.
Experts achten het waarschijnlijk dat het extreme weer deels op conto van de mondiale klimaatverandering kan worden geschreven. Pakistan heeft daarom om hulp van de internationale gemeenschap verzocht. (NRC)
…………………………………………………………………
In Poetins nieuwe wereldorde ligt de toekomst van Rusland in het Oosten.
De wereld kan er niet omheen: er zijn ’tektonische veranderingen’ gaande die de wereldorde op zijn kop hebben gezet. Veranderingen die zijn veroorzaakt door de ‘sanctiekoorts’ van het ‘agressieve’ westen, dat probeert andere landen van hun soevereiniteit ‘te beroven’ en, zoals altijd aan zijn wil te ‘onderwerpen’. Rusland verliest helemaal niets als gevolg van de ‘militaire operatie’ in Oekraïne. In tegendeel, die biedt het land alleen maar kansen.
Poetins geopolitieke donderspeech klinkt in de volgepakte plenaire zaal op Het Eastern Economic Forum, een vierdaagse internationale zakenbijeenkomst op de campus van de Far Eastern University van de stad.
Nu het venster naar het Westen door oorlog en sancties met een harde klap dichtgevallen is, moet Rusland alles op alles zetten om die naar het Oosten open te wrikken. Daarvoor is een Russische ‘draai naar Azië’ noodzakelijk, die volgens Poetin niet alleen de oplossing is voor al Ruslands problemen, maar ook voor die van de wereld. ‘De Russische draai naar Azië is het antwoord op de geopolitieke uitdagingen van vandaag. Voor onze ogen wordt aan een nieuwe, multipolaire wereld gebouwd waarin Rusland en de oosterse landen sleutelposities innemen.’ Naast Poetin zitten de premiers van Armenië, Mongolië en Myanmar, en de Chinese partijtopman Li Zhanshu. De Indiase premier Modi is per videoverbinding aanwezig.
De sessie is de belangrijkste topontmoeting sinds de Russische inval in Oekraïne eind februari.
In een toespraak woensdag bewees Poetin dat hij lak heeft aan de internationale regels, sancties en verontwaardiging toen hij Japan persoonlijk schoffeerde door Rusland uit te roepen tot het ‘nieuwe land van de rijzende zon’. De militaire oefeningen ‘Vostok 2022’ in de Japanse Zee leidden in Tokio tot onrust omdat oorlogsschepen gevaarlijk dicht langs de door Japan betwistte eilandengroep Koerilen voeren. Japan liet toen weten de oefeningen op te vatten als machtsvertoon. Poetin trok zich er niets van aan zoals hij woensdag bewees in zijn toespraak op het naastgelegen schiereiland Kamtsjatka.
Na het winnen van de oorlog is het creëren van een ‘multipolaire’ wereldorde – met Rusland stevig verankerd in het Aziatische team – Poetins grootste politieke ambitie. Wat deze week in Vladivostok vooral duidelijk is geworden, is dat ook Poetins eigen zoektocht naar Ruslands ‘nieuwe plaats in de verschuivende wereldorde’ in een onstuimige maalstroom is beland. (NRC)
………………………………………………………………..
ECB: historische renteverhoging in strijd tegen inflatie.
Gedwongen door de hoge inflatie en een zwakke euro heeft de ECB gisteren de monetaire teugels verder aangetrokken. De belangrijkste 3 rentetarieven werden met 75 basispunten (0,75 procentpunt) verhoogd. Daarmee staat het herfinancieringstarief voor banken op 1,25% en de depositorente op 0,75%.
Het is de grootste renteverhoging sinds de invoering van de euro. Financiële markten reageerden gelaten op het besluit. Rentes in de eurozone liepen wel wat op, maar aandelenmarkten reageerden er uiteindelijk niet veel op. De AEX sloot hoger dan de stand die voor het besluit op de borden stond. De euro verloor wat terrein tegenover de dollar.
Lagarde zei dat ‘deze uitzonderlijke stap’ is gezet omdat de inflatie te hoog is en waarschijnlijk voor langere tijd boven de doelstelling van 2% zal blijven. Dit jaar zal de inflatie uitkomen op 8,1%, volgend jaar op 5,5% en in 2024 op 2,3% zo verwacht de ECB. Lagarde herhaalde dat de ECB niets kan doen aan de huidige hoge energie en voedselprijzen. Ook waarschuwde ze voor goedbedoeld overheidsingrijpen in de energiecrisis, dat voor nog hogere inflatie kan zorgen. (FD)
……………………………………………………………….
Koningin ‘Elisabeth the Great’ is overleden.
Koningin Elisabeth is donderdagmiddag op 96-jarige leeftijd in Schotland overleden. Hiermee is een einde gekomen aan een van de meest bijzondere tijdperken in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk, het tweede Elizabethaanse tijdperk!
Het amper te bevatten nieuws waar de Britse bevolking al jaren met angst en beven tegen opzag, werd om half zeven plaatselijke tijd bekendgemaakt door Buckingham Palace.
Terwijl de bevolking het heengaan van de langst regerende monarch probeert te verwerken, is Charles koning geworden. Voor de 73-jarige is het een paradoxale dag: de dag waarop hij eindelijk koning is geworden is de dag waarop hij zijn moeder verloor.
De bekendmaking van het overlijden komt na een historische dag. Het Lagerhuisdebat over de energiecrisis is net goed op gang gekomen wanneer de nieuwe premier Liz Truss rond het middaguur een briefje krijgt toegespeeld en na een korte blik erop geschrokken om zich heen kijkt. Wanneer dit onheilspellende tafereel zich herhaalt bij oppositieleider Sir Keir Starner, pal tegenover haar, is het duidelijk: er is iets ernstigs aan de hand. Queen Elisabeth is ernstig ziek, nog geen 2 dagen nadat ze Truss, haar 15e premier had gevraagd een nieuwe regering samen te stellen.
Ernstig ziek? Het lijkt om haar sterfbed te gaan wanneer bekend wordt dat kroonprins Charles vergezeld door Camilla met spoed op weg is naar Balmoral Castle, het zomerverblijf dat voor de 96-jarige koningin een paradijs op aarde is. Ook de andere kinderen en kleinkinderen reizen naar Balmoral en in Londen verzamelen mensen zich bij Buckingham Palace. Gevoelsmatig kan niemand zich iets voorstellen van de dood van de monarch. Geen Brit onder de 75 jaar heeft herinneringen aan een andere monarch. Elisabeth was altijd in de buurt. In de 2e wereldoorlog, de stakingen in de jaren ’70, de coronacrisis. Ze is de lijm die het koninkrijk verenigd houdt, de Britse eilanden, waar Brexiteers en Remainers kibbelen, alsmede de Schotten en Engelsen. Ze gaf haar hele leven voor het koninkrijk. Geen Britse kerst is compleet zonder de koninklijke boodschap, uitgesproken met een hoge stem uit duizenden. God save The Queen is veel meer dan een volkslied, het is een krachtige dankbetuiging aan een kleine dame die de geschiedenis in zal gaan als Elisabeth de Grote. (VK)
…………………………………………………………………..
In plechtige toespraak schuwt koning Charles de emotie niet.
In zijn 1e tv-rede tot de Britten als koning beloofde Charles vrijdag om – net als zijn moeder – tot zijn dood op de troon te blijven zitten.
Kalm en beheerst heeft de nieuwe Britse koning Charles vrijdag voor het eerst de Britse bevolking en de rest van de wereld toegesproken. Gekleed in een zwart pak, wit overhemd en zwarte das beloofde hij ‘met onwankelbare toewijding’ de constitutionele beginselen van het land hoog te houden, net als zijn overleden moeder Elizabeth.
Zijn rede van ongeveer 10 minuten was plechtig van toon, zoals kon worden verwacht van zijn eerste optreden zo kort na de dood van zijn moeder. Daarmee handelde hij ook in de geest van zijn moeder, die een afkeer had van veel emotionaliteit.
Maar Charles schuwde zo nu en dan een meer persoonlijke toon niet. Hij sprak verschillende keren van ‘darling Mama’ en ook verwees hij naar ‘my darling wife Camilla’. Hij noemde Elizabeth een inspiratie en voorbeeld voor zichzelf. De belofte van haar ‘levenslange dienstbaarheid herhaal ik vandaag voor allen van u’, aldus Charles.
Hij is ervan doordrongen dat het leven van hem en de andere Royals ‘natuurlijk verandert’ zei Charles. Hij droeg de titel prins van Wales over aan William. Diens vrouw Kate wordt conform de traditie prinses van Wales. Ook prins Harry en zijn vrouw Meghan, die geen deel meer uitmaken van het koninklijk huis noemde Charles kort. Hij zei van hen te houden terwijl zij doorgaan hun leven in het buitenland op te bouwen. Die opmerking kwam enigszins als een verrassing want het is een publiek geheim dat de relatie tussen Charles en het echtpaar de laatste jaren gespannen was. (NRC)
………………………………………………………………………
Meer tijd voor aflossing belastingschuld na corona.
Een deel van de ondernemers die uitstel van betaling hebben gekregen van de Belastingdienst, krijgt langer de tijd om de schuld af te lossen. De Tweede Kamer had hierop aangedrongen. De betalingsregeling wordt verlengd van 5 naar 7 jaar voor bedrijven die hiertoe een verzoek indienen In dat verzoek moeten ondernemers laten zien dat ze het bedrag niet kunnen terugbetalen binnen 5 jaar, maar dat dit binnen 7 jaar wel kan.
Het gaat om in principe gezonde bedrijven die alleen op korte termijn krap zitten. Bedrijven die voor de coronacrisis niet of nauwelijks winst maakten, worden uitgesloten. Het gaat bovendien om bedrijven met een openstaande schuld boven de 10.000 euro. (NRC)
…………………………………………………………………
Ongekende opmars Oekraïne: keerpunt in de oorlog?
In hoog tempo rukken de Oekraïense tanks op in het noordoosten van het land. Russische eenheden slaan op de vlucht, het belangrijkste knooppunt Koepjansk is zaterdag heroverd, duizenden vierkante kilometers terrein zijn heroverd en er zou nu ook worden gevochten om het vliegveld in Donetsk. Volgens de New York Times is er een nieuwe fase in de oorlog aangebroken, maar is dit echt het keerpunt waar Oekraïne op hoopt?
De Britse oorlogsexpert Lawrence Freedman noemt het Oekraïense succes in een commentaar een ontwikkeling van ‘historisch belang’. De aanval werd volgens hem pas ingezet toen de Oekraïense legertop zag dat Rusland zijn troepen naar het zuiden had verplaatst. Daar probeert Oekraïne sinds enkele weken met een ander tegenoffensief gebied in de regio Cherson te heroveren.
De Russen lieten het front bij Charkov in het noorden verzwakt achter en daar heeft Oekraïne slim gebruik van gemaakt zegt Oost-Europadeskundige Bob Deen. ‘De Oekraïners hebben de Russen in de val gelokt in het zuiden van het land. Daar hebben de Russen hun beste eenheden heen gestuurd, in het noorden stonden nog maar weinig Russische troepen en daar zijn de Oekraïners dwars doorheen gebroken.’
De Russische troepen zijn in het algemeen slecht georganiseerd, slechter bewapend en minder gemotiveerd, zegt Deen, terwijl de Oekraïners juist een goed aanvalsplan hadden: ‘Een hele slimme manier van vechten met tankeenheden, infanterie en luchtsteun erbij. De Russen hadden daar geen antwoord op. Hun verdediging lijkt volledig te zijn ingestort en op dit moment rennen ze gewoon weg! En dat maakt het inderdaad een keerpunt in de oorlog.’
Oorlogsexpert Lawrence Freedman waarschuwt tegelijkertijd dat Rusland weliswaar aan het verliezen is maar nog niet heeft verloren. Het bezet nog steeds een groot gebied en heeft substantiële militaire middelen. (NOS)
(Zie ook: De oorlog in Oekraïne)
………………………………………………………………..
Parlementaire enquàªte gaswinning Groningen:
‘Nooit hebben we besproken: de gaskraan flink opendraaien’.
De omstreden recordgaswinning in 2013 had nooit mogen plaatsvinden, vinden Henk Kamp en Jeroen Dijsselbloem nu. Een bewust besluit was het volgens de kopstukken van toen niet. Maar niemand greep in. ‘Ik wou dat ik gezegd had: niet meer dan vorig jaar.’
En weer beefde de Groningse bodem op een curieus moment. Ditmaal bij Uithuizen, in de nacht van donderdag op vrijdag, met een kracht van 2,3 op de schaal van Richter. Henk Kamp zal wellicht hebben teruggedacht aan zijn dagen als minister. Ook toen trilde de ondergrond meerdere keren, voorafgaand aan een bezoek aan het aardbevingsgebied en tijdens een gasdebat. Na decennia van uitputting roert de ondergrond zich dus nog steeds. Wellicht nog groter is de mentale naschok van de besluitvorming over de gaswinning in het verleden.
Twee politiek kopstukken die daar invloed op hadden moesten zich deze week verantwoorden voor de parlementaire enquàªtecommissie die de gaswinning onderzoekt.
Henk Kamp vanaf 2012 minister van Economische Zaken en verantwoordelijk voor gasbesluiten en Jeroen Dijsselbloem die als minister van Financiën de schatkist bewaakte waar de gasbaten in verdwenen.
‘De cruciale vraag: waarom werd in het jaar na de aardbeving bij Huizinghe in 2012 de gaswinning niet verlaagd zoals het Staatstoezicht op de Mijnen dringend adviseerde, maar verhoogd? De 53,8 miljard kuub was het hoogste niveau sinds 1981!
Kamp besloot destijds de gaswinning niet meteen te verminderen. Een beslissing die als een historische blunder wordt beschouwd. Waarom negeerde hij het SodM advies?
Een duidelijk antwoord bleef uit: de verbale verdediging was ouderwets Kampiaans, vol wedervragen, details, getallen en sprongen in de tijd. Het Staatstoezicht verhaspelde hij 2 keer tot Staatsbosbeheer.
In het verhoor van Dijsselbloem werd duidelijk hoezeer de besluitvorming over de gaswinning overschaduwd werd door het economisch tij. In de nasleep van de bankencrisis voerde Rutte II miljardenbezuinigingen door. Brussel zag toe op een maximaal begrotingstekort van 3%. Nederland zat daar in 2013 boven. Dijsselbloem kreeg in 2013 zelf notities: de positieve gevolgen (voor de schatkist) van doorgaan met substantiële gaswinning waren groter dan de negatieve (voor Groningen). De minister van Financiën steunde daarom Kamps besluiten. Maar: ‘We hebben nooit besproken: zullen we de gaskraan nog even flink opendraaien?’
‘Hadden we de gasproductie niet moeten verminderen? Achteraf zou dat heel verstandig zijn geweest. Maar dat is echt achteraf.’
De torenhoge gaswinning in 2013 verbaasde echter ook Dijsselbloem toe hij er in december van hoorde. In de ministerraad vroeg hij Kamp naar de redenen. Hogere exportverplichtingen, minder gaswinning uit kleine gasvelden en een koude winter was het antwoord. Dijsselbloem keek het later na en concludeerde: koud was het in de winter van 2012-2013 nauwelijks! De gasbaten waren in 2013 niet bepalend hield Dijsselbloem vol. In 2014 wel. Het SodM adviseerde in 2014 maximaal 40 miljard kuub te winnen. Kamp wilde daar eigenlijk niet van afwijken. Maar Dijsselbloem mailde hem dat hij daar niet mee akkoord kon gaan gezien de forse extra bezuinigingen op korte termijn. Financiële argumenten waren toen leidend, bekende hij. (VK)
