Gelezen!

Weekoverzicht van ma. 20 t/m zo. 26-12 2021

21 december 2024, 07:56
De Turkse economie kreunt onder dwarse Erdogan. De prijzen zijn verdubbeld en de koers van de lira keldert verder. Voor de Turken die het toch al niet breed hebben, is het leven er ondraaglijk veel zwaarder op geworden, dankzij het economisch model à  la Erdogan. Met vrees en ongeloof kijken miljoenen Turken elke dag naar de cijfers: niet alleen de prijzen van primaire (en secundaire) levensbehoeften, maar zeker ook naar de wisselkoersen van de lira met de dollar. De prijs van de dollar steeg deze week tot 17 lira. Begin dit jaar was dat nog 7 lira. Het betekent dat alles wat geïmporteerd wordt meer dan twee keer zo duur is geworden. De effecten doen zich echter breder voelen, al was het maar omdat ook de inflatie gestaag blijft stijgen en omdat veel in Turkije geproduceerde goederen worden gemaakt met ingevoerde grondstoffen en onderdelen. (VK)
………………………………………………………

Aantal gokreclames rijst de pan uit. Sinds de legalisering van de online kansspelen zijn de gokreclames op tv en radio zienderogen gestegen. De Tweede Kamer en experts maken zich zorgen over de groeiende kans op verslaving. Minister Dekker vindt het nog te vroeg voor een reclameverbod. In oktober en november waren er 366.000 gokadvertenties dit jaar op internet en tv. Vorig jaar in dezelfde periode waren dat er 170.000. (VK)
……………………………………………………….

Het aardgastekort brengt Nederland in een steeds lastiger parket. Terwijl de winter nog maar amper is begonnen is de gasvoorraad nog voor minder dan de helft gevuld en bereikte de Europese gasprijs onder geopolitieke druk deze week weer een nieuw hoogtepunt. Een bedrijf dat nu op de Europese beurs gas koopt voor deze winter betaalt inmiddels 7 keer! meer dan vorig jaar. (VK)
…………………………………………………………

Rusland sluipt nu ook Georgië binnen. De grens met Zuid-Ossetië schuift heimelijk steeds verder op. De Georgiërs voelen zich ernstig bedreigd door de pro-Russische separatisten achter het oprukkende prikkeldraad. Je kunt naar bed gaan in Georgië en wakker worden in separatistengebied. De Russische troepen lopen een paar 100 meter Georgië in, rollen prikkeldraad uit en beginnen het draad te bewaken als een officiële landsgrens. De autoriteiten van Zuid-Ossetië beroepen zich op oude kaarten waarop de grens van de regio tot ver in Georgië reikt. (VK)
……………………………………………………….

Ed van Thijn is deze week op 87-jarige leeftijd overleden. De oorlog vormde een rode draad in Van Thijn’s leven. ‘Mijn diepste drijfveer om de politiek in te gaan, is te zorgen dat mensen nooit meer worden vernederd’, stelde Van Thijn, PvdA-politicus, minister en burgemeester van Amsterdam. Hij was tot het einde betrokken, helder en geestig laten zijn vrouw en dochters weten. (FD)
………………………………………………………


De Britse Brexitminister Frost vertrekt zeer onverwacht uit onvrede over de politieke koers van Johnson. Het vertrek is een klap voor de autoriteit van Johnson, die door een moeilijke periode gaat vanwege enkele schandalen. Frost was een bondgenoot van Johnson en werd door de premier beloond met een zetel in het Hogerhuis en een ministerspost. (FD)
…………………………………………………..

Het investeringspakket van Joe Biden sneuvelde deze week omdat 1 democratische senator, Manchin, niet zijn steun geeft. Het pakket is bedoeld om klimaatveranderingen tegen te gaan en de sociale zekerheid uit te breiden. Het is een van de verkiezingsbeloftes van Joe Biden. Manchin vindt dat de Amerikaanse staatsschuld te veel zou oplopen, wat afbreuk zou doen aan het vermogen om de pandemie te bestrijden en geopolitieke rivalen de baas te blijven. Het Witte Huis spreekt van een ‘plotse en onverklaarbare draai’. (FD)
…………………………………………………..

De achternaam van beide ouders is in de toekomst mogelijk. Je kind in de toekomst niet naar één ouder noemen, maar naar allebei: demissionair minister Dekker wil dat dat in de toekomst kan. Ruim 90% van de kinderen krijgt nu nog de achternaam van hun vader. De dubbele achternaam mag uit maximaal 2 achternamen bestaan en wordt zonder koppelteken geschreven, dus bijvoorbeeld Westerman De Vries. In Spanje krijgen kinderen al automatisch een dubbele achternaam. In België, Engeland, Denemarken, Frankrijk en Noorwegen is het geven van een dubbele achternaam een optie. ‘Je moet weten waar je vandaan komt en daar horen beide ouders bij’, zegt moeder Caro Schuitmaker. (TROUW)
…………………………………………………..

Omikronvariant leidt tot grote onzekerheid over de economie. Een nieuwe verstoring van de productieketens kan de inflatie verder opdrijven. Oplopende energiekosten en door corona verstoorde toeleveringsketens vallen Den Haag niet aan te rekenen, maar De Nederlandsche Bank waarschuwde maandag wel dat de extra uitgaven van de nieuwe coalitie olie op het vuur gooien. Met een lockdown in het 1e kwartaal valt de verwachte groei terug van 3,6% naar 2,2%. In die pandemievrije raming (waarin ook het nieuwe regeerakkoord niet is meegenomen) wordt de inflatie overigens al geschat op een slordige 3%, ruim boven de doelstelling van 2% van de Europese Centrale Bank. (FD)
…………………………………………………

Omikron lijkt niet minder ziekmakend dan Delta. Engels onderzoek lijkt uit te wijzen dat Omikron niet minder ziekmakend is, zoals eerder uit Zuid-Afrikaanse cijfers zou blijken. Alleen al in Engeland klimt het aantal ziekenhuisopnames zeer waarschijnlijk deze maand nog van de huidige 900 naar 1000 tot 2000 per dag meldde de Britse Scientific Advisory Group for Emergencies. Zonder extra maatregelen kan dat stijgen tot zeker 3000 waarschuwde deze raad. De kans op hospitalisatie ligt bij Omikron dus niet lager dan bij Delta. (NRC)
…………………………………………………

Coalitie Rutte IV heeft nog geen duurzaam coronabeleid. ‘Nederland zit opnieuw in een zware fase van de coronacrisis’, staat in het voorwoord van het coalitieakkoord. ‘Het einde van corona lijkt nog niet in zicht’, is even verderop te lezen. Veel verder dan deze algemeenheden komen de 4 partijen die Rutte IV gaan vormen niet. Vanuit de Tweede Kamer en de wetenschap klinkt al langer de roep om een lange termijnvisie. Wetenschappelijke adviseurs van de WRR en KNAW kwamen begin september met een ongevraagd kabinetsadvies. Hun oproep was om verschillende scenario’s voor de komende jaren uit te weken, ook minder positieve, ‘om te voorkomen dat overheid en samenleving worden overvallen en ad hoc besluiten moeten nemen’. In reactie daarop heeft De Jonge beloofd in januari met een lange termijnplan te komen. (NRC)
…………………………………………………..

‘Klassiek’ vaccin Novavax krijgt goedkeuring van de EMA. Het vaccin dat maandag werd goedgekeurd zal naar verwachting vooral twijfelaars over de streep trekken die de huidige vaccins te experimenteel vinden. Dit vaccin is een eiwitvaccin gebaseerd op stukjes synthetisch uitsteekseleiwit van het coronavirus die aaneengeplakt zitten tot nanoklontjes. Een techniek die al decennialang gebruik wordt voor vaccins tegen onder meer hepatitis-B, kinkhoest en het baarmoederhalskankervirus HPV. Het Novavax vaccin kan het bezwaar wegnemen tegen de te vernieuwende vaccins van Pfizer, Moderna en Jansen, zegt voorzitter De Boer van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. (VK)
…………………………………………………..

Eindelijk ziet ook Rutte IV in dat migratie voor Nederland een bittere noodzaak is. Decennialang golden asielzoekers als de baarlijke duivel. Maar er lijkt bij de coalitiegenoten een nieuwe wind te waaien. Onder druk van een krimpende arbeidsmarkt krijgt in het migratiedebat de rede meer ruimte! Waar de term ‘migratie’ door Wilders een steeds ‘giftiger’ bijsmaak heeft gekregen lijkt eindelijk het besef door te dringen dat de Nederlandse economie zowel aan de onder- als aan de bovenkant (expats) in een aantal sectoren sterk afhankelijk is van mensen uit andere landen, die bereid zijn hun arbeid, expertise en ambitie hier te gelde te maken, zoals ook voorzitter Ingrid Thijssen van de werkgeversorganisatie VNO/NCW duidelijk maakte in ‘Buitenhof’. Een positief inburgeringsbeleid heeft Duitsland in de jaren negentig geen windeieren gelegd. In Nederland wordt dat nog gekenmerkt door een afschrikkingsbeleid met Ter Apel als symbool in plaats van degenen die mogen blijven zo snel mogelijk hun leven te laten oppakken door taalcursussen, hun diploma’s en expertise op waarde te schatten en snelle bijscholing indien nodig. Het is in ons belang die mobiliteit zo goed mogelijk te accommoderen. (NRC)
………………………………………………….

Ziekenhuizen zien ic-personeel uit Azië graag komen. Met hernieuwde belangstelling wordt gekeken naar een plan van Otto Workforce om honderden ic-verpleegkundigen aan te trekken uit de Filipijnen en Indonesië. Het ministerie staat daar positief tegenover als ‘één van de oplossingen voor de nijpende personeelsproblemen in de zorg’ zegt ceo Frank van Gool van Otto Workforce. Hij denkt in het tweede kwartaal de eerste ic-verpleegkundigen te kunnen plaatsen. (FD)
………………………………………………….

Ondernemers krijgen hun overkoopbare voorraden niet vergoed. Een voorraadvergoeding is slecht uitvoerbaar en maakt het niet goed mogelijk tijdig steun te verlenen schrijven de drie betrokken ministers aan de Kamer. Ze verwijzen naar de vele bezwaar- en beroepsprocedures die eerdere voorraadregelingen hebben uitgelokt. Wel kunnen bedrijven een ruimere NOW-steun krijgen en ook de tegemoetkoming in de vaste lasten wordt verruimd. Met de extra steunmaatregelen is € 590 mln gemoeid. Hiermee komt het totale steunpakket voor deze coronagolf uit op € 5 miljard. (FD)
………………………………………………..

Het boosteroffensief gaat het uiterste vragen van de GGD’s. Sneller kan niet en niet alles kan tegelijkertijd, zegt GGD GHOR-voorzitter André Rouvoet: ‘Er zijn grenzen aan wat de GGD’s kunnen’. Het is een ongekende ‘monsteroperatie’ die het uiterste van de GGD’s al vragen. De GGD moet binnen 40 dagen 9 miljoen prikken zetten, zegt Rouvoet. Half november gingen de GGD’s er nog van uit dat de boostercampagne zou lopen tot eind mei volgend jaar. Nu moet de campagne half januari klaar zijn. Het gaat lukken, denkt Rouvoet. ‘Als ik kijk naar de locaties en het personeel – het échte knelpunt waar voortdurend aan gewerkt moet worden – is mijn verwachting dat de aantallen haalbaar zijn.’ (NRC)
………………………………………………

Nederland koopt te weinig capaciteit in voor coronatesten. De laboratoriumcapaciteit voor coronatesten dreigt in januari te klein te worden. Vanwege de opmars van de omikronvariant bereiden GGD’s zich voor op zo nodig 200 duizend PCR-testen per dag in de teststraten, maar de nieuwe aanbesteding van het ministerie van Volksgezondheid voorziet slechts in lab-capaciteit om er maximaal 100 duizend te analyseren. (VK)
………………………………………………..

Huisartsen boos over beperkte rol bij boosterprik. Huisartsen mogen patiënten in hun eigen praktijk geen boosterprik geven. Volgens het ministerie van Volksgezondheid en de landelijke GGD brengt een extra prikroute via de huisartsen de zorgvuldige registratie van de booster-campagne in gevaar en leidt het tot onnodige verwarring over wie de prikken uitdeelt. Huisartsen die graag de ruimte hadden gehad om hun patiënten te vaccineren zijn daar boos over. Hoogleraar logistiek Jan Fransoo denkt dat de inzet van huisartsen de boostercampagne kan versnellen. ‘Als er een huisarts is die de hele praktijk wil prikken, zou ik zeggen: doen! Dat zegt ook Andre Knotnerus, voorzitter van de Gezondheidsraad ten tijde van de Mexicaanse griep in 2009. ‘We moeten alles op alles zetten om de boostercampagne te versnellen. Dat betekent dat we ook ruimte moeten geven aan de creatieve oplossingen van met name de huisartsen.’ (VK)
………………………………………………….

Randstad doet aangifte tegen Van Lienden, Damme en Van Gestel. Strafrechtadvocaat Peter Plasman doet namens Randstad de communicatie in deze zaak. Hij heeft woensdag de aangifte namens 15 medewerkers van het uitzendconcern overhandigd aan het Openbaar Ministerie in Amsterdam. Deze medewerkers zitten met het feit dat ze actief hebben bijgedragen aan het vullen van de zakken van de heren. Randstad dacht al die tijd dat ging om een zaak zonder winstoogmerk, maar dat bleek niet het geval: de medewerkers werkten onbewust mee aan de activiteiten van de commerciële bv Relief Goods Alliance, die losstond van de stichting Hulptroepen Alliantie. (FD)
……………………………………………..

Christen Unie zoekt nieuwe bewindslieden nu Arie Slob en Paul Blokhuis niet meer beschikbaar zijn voor de komende termijn. Beide bewindslieden kondigden woensdag aan dat zij afscheid gaan nemen van de landelijke politiek. Slob deed dat ook al eens in 2015 als partijleider maar kwam in 2017 weer terug als minister. (VK)
………………………………………….

Levenslang eiste het OM woensdag tegen de 4 mannen die verdacht worden van het neerschieten van vlucht MH17. ‘Ze wilden een vliegtuig neerschieten, en dat is gelukt.’
De 4 mannen zijn Igor Girkin, Rus. Hij was in 2014 minister van defensie van de rebellenrepubliek Donetsk. Leonid Chartsjenko, Oekraïner. Leider inlichtingenbataljon van de separatisten. Oleg Poelatov, Rus. Was in 2014 hoofd inlichtingendienst van de DPR en Sergej Doebinski, Rus. Was in 2014 hoofd inlichtingendienst van de DPR. De uitspraak van het proces wordt in de tweede helft van 2022 verwacht. Bij een veroordeling is de kans klein dat de verdachten hun straf zullen uitzitten. Rusland en Oekraïne leveren geen onderdanen uit. (VK)
………………………………………….

Orbà¡n botst met Brussel over Serviërs. De EU maakt zich grote zorgen over de vrede en stabiliteit in Bosnië-Herzegovina, nu de Bosnisch-Servische leider Milorad Dodic steeds openlijker zinspeelt op afscheiding van de fragiele federatie. Maar nu Hongarije hem steunt, lijken EU-sancties kansloos. We moeten deze sancties beslist voorkomen zei Orbà¡n. Volgens hem is de Republiek Srpska ‘de sleutel tot de stabiliteit van de Balkan. Hongarije zal dan ook gebruik maken van haar vetorecht. Zo dreigt Bosnië-Herzegovina het conflict tussen Hongarije en de Europese Unie verder op scherp te zetten. Orbà¡n zal ook geen gevolg geven aan een vonnis van het Europese Hof, waarin het wordt gevraagd zijn migratiebeleid te wijzigen. Volgens het Hof schendt Hongarije het EU-recht door vluchtelingen en migranten niet de kans te geven asiel aan te vragen. In plaats daarvan worden zij teruggestuurd naar ‘transitzones’ langs de grens tussen Hongarije en Servië. ‘Het doet er niet toe wat het Hof beslist. Hongarije moet zijn grenzen blijven verdedigen’, aldus Orbà¡n. (VK)
……………………………………………

Poetin eist onmiddellijk veiligheidsgaranties van de NAVO over de Oekraïne. Hij eiste donderdag ‘onmiddellijk’ een belofte dat de NAVO niet verder uitbreidt naar het oosten. Komen er geen garanties, dan heeft Rusland volgens hem het volste recht om ‘militair-technische’ maatregelen te nemen. Poetin hanteerde tijdens zijn jaarlijkse persconferentie opnieuw oorlogsretoriek om NAVO-lidstaten concessies te laten doen over samenwerking met buurlanden van Rusland. Tegelijkertijd zei hij te geloven in een diplomatieke oplossing. Volgens hem hebben de VS ‘over het algemeen positief gereageerd’ op Ruslands eisenpakket en zullen er begin volgend jaar onderhandelingen plaatsvinden in Genà¨ve. ‘We hebben gewoon duidelijk gemaakt dat er geen oostwaartse NAVO-uitbreiding mag plaatsvinden, ‘de bal ligt nu bij hen’. (VK)
……………………………………………

Desmond Tutu overleden op 90-jarige leeftijd. Tutu was het geweten van de Zuid-Afrikaanse samenleving. Hij werd wereldwijd geprezen voor zijn vreedzame strijd tegen apartheid, voor rechtvaardigheid en voor de mensenrechten. Hij werd in 1931 geboren in Klerksdorp in de buurt van Johannesburg. Het apartheidssysteem ontnam hem zijn vrijheid. Net als andere zwarten is hij tweederangsburger in zijn eigen land. Hij ging op zoek naar meer vrijheid en vond die toen hij rond zijn dertigste zijn carrià¨re in de Anglicaanse kerk begon. Hij was een felle tegenstander van de apartheid en riep op tot burgerlijke ongehoorzaamheid en het stoppen van buitenlandse investeringen in Zuid-Afrika. Maar hij zette nooit bevolkingsgroepen tegen elkaar op. Zijn motivatie is religieus geïnspireerd, zo zegt hij. (NOS)
…………………………………………………

De kersttoespraak van de Koning trok eerste kerstdag ruim anderhalf miljoen kijkers. Hij riep op tot verbinding in gepolariseerde tijden en sprak voor het eerst zijn kerstspeech over klimaatverandering.
………………………………………………..

Beroerder dan 2021 kan het politieke jaar bijna niet worden. De geschiedenis zal niet mild oordelen over de laatste 2 jaar van het derde kabinet-Rutte. Eind 2019, toen corona nog een gerucht uit China was stond het kabinet er beroerd voor. Aan de reeks uitvoeringsproblemen leek maar geen eind te komen. De afhandeling van de aardbevingsschade liep vast, de afbouw van de CO2-uitstoot ging te langzaam. De jeugdzorg kon de toeloop niet aan, de kansenongelijkheid in het onderwijs groeide gestaag, het lukte niet afgewezen asielzoekers uit te zetten naar veilige landen, het kabinet dreigde intern hopeloos verdeeld te raken over de aanpak van de stikstofproblemen en het worstelde toen al met de kinderopvangtoeslag. Nederland kampte, kortom, met een forse crisis in het openbaar bestuur. Daar was eind 2020 niet veel verbetering in gekomen maar de verkiezingen boden licht in de duisternis. Er zou snel een nieuwe ploeg aantreden die schoon schip zou maken. We weten nu hoe dat is afgelopen. Zou er ooit een jaar geweest zijn waarin de politieke verlamming zo totaal was? Het enige geldende excuus is de voortgaande coronacrisis. Het licht in de duisternis moet dit keer komen van het regeerakkoord. Geld voldoende maar de uitvoeringsproblemen liggen niet in het geldgebrek alleen maar minsten zoveel in organisatie en in de dominante visie op de overheid. Er is decennialang te veel gedecentraliseerd en te veel overgelaten aan de markt. Een overheid die de grip terug wil op de cruciale sectoren van de samenleving – het onderwijs en de zorg voorop – zal zichzelf groter moeten durven maken. Het regeerakkoord is daartoe slechts een eerste aanzet. (VK)
…………………………………………………….

Leve de economie en de wetenschap: ondanks dat er genoeg redenen zijn om met een zwaar gemoed aan de kerstdis te zitten is er reden voor optimisme. Denk bij voorbeeld aan de economische veerkracht. Ja, het uitbundige monetaire beleid is daar debet aan. Maar dat laat onverlet dat Nederland dit jaar een groei liet zien van 4,5% na een krimp van 3,7% vorig jaar. Niets is onherstelbaar kapotgegaan, faillissementen waren er de afgelopen anderhalf jaar amper met dank aan de grootscheepse overheidssteun. Veel is gezegd over het vertrek van Shell en Unilever maar met ASML, ASMI en Adyen beschikt Nederland over nieuwe bedrijfsparels. Het nieuwe kabinet investeert op grote schaal in de toekomst met technologie- en klimaatfondsen. Het bedrijfsleven liet daarnaast meer en meer zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid zien. Dat was vooral zichtbaar in Glasgow met initiatieven voor vergroening. En dan is er tot slot nog de overwinning van de medische wetenschap. Pfizer wist met Biontech binnen een jaar een vaccin te ontwikkelen tegen het coronavirus. De New York Times sprak van een historisch keerpunt op de heuglijke dag van de goedkeuring van het vaccin op 11 december 2020. Inmiddels heeft meer dan de helft van de wereldbevolking minstens een eerste vaccinatie gekregen. De innovatiekracht van de farmaciesector is een illustratie van de ongekende mogelijkheden die het bedrijfsleven heeft om een bijdrage te leveren aan de grote maatschappelijke vraagstukken! (FD)