Gelezen!
Weekoverzicht van ma. 21 t/m met zo. 27 februari 2022
Nederland is slecht voorbereid op een Europese gascrisis. Het noodplan van het kabinet is ontoereikend als het land op gasrantsoen moet. Als het conflict in Oekraïne escaleert en de gastoevoer naar Europa stokt, is het voor grote industriële bedrijven nauwelijks mogelijk op korte termijn minder gas te verbruiken. Bovendien ontbreekt de juridische grondslag op basis waarvan de overheid dit kan eisen van bedrijven, blijkt uit gesprekken die het FD voerde met energie-experts en bedrijven. Nederland is jaren te laat met een noodplan voor wanneer het land op gasrantsoen moet. Ongeveer 40% van het gas dat wordt gebruikt in Europa komt uit Rusland. De angst bestaat dat de Russische president de gaskraan richting de EU dichtdraait in reactie op onvermijdelijke sancties vanuit de EU en de VS bij een inval in Oekraïne. (FD)
……………………………………………………….
Links achterop in de peilingen Frankrijk. In april beslissen de Fransen over het lot van Emmanuel Macron. Blijft hij president, of neemt iemand anders het roer over? Linkse presidentskandidaten staan op grote achterstand in de peilingen. De sociaaldemocratische PS heeft zich volgens critici afgekeerd van de traditionele achterban, die zich zorgen maakt over thema’s als immigratie. Er ontstaat een nieuwe klassenstrijd tussen welvarende stedelijke bevolking en de ‘gewone’ mensen in de periferie. (FD)
………………………………………………………
Er rijden te veel goederentreinen door dichtbevolkt gebied. Om Oost-Nederlandse dorpen en steden te ontzien, willen omwonenden, maar ook politici en de Rotterdamse haven, een aftakking van de Betuweroute door de Achterhoekse en Twentse natuur. De Tweede Kamer zag een breed spoortraject van Zevenaar tot Oldenzaal naast de N18 al liggen. De Noordtak door Twente en de Achterhoek wordt door velen gezien als ‘de variant die de meeste overlast in Oost-Nederland wegneemt’. Vanuit de haven kunnen goederentreinen dan het hele stuk tot de grens over de Betuweroute. Maar is het offeren van natuur en rust ten faveure van mens en economie dit waard? Maar nu gaan zware treinen met bestemming Noordoost Europa, vaak met gevaarlijke stoffen, over gemengd spoor. Dwars door steden en dorpen. Wat – net als ten zuiden van de Betuweroute overigens – voor steeds meer geluids- en trillingsoverlast zorgt in Oost-Nederland. Van Apeldoorn tot Hengelo, Arnhem tot Deventer en alle andere plaatsen van de Rotterdamse en Amsterdamse havens tot de grens bij Oldenzaal. (VK)
………………………………………………………..
Talloze criminelen, dictators en gesanctioneerde partijen konden ongehinderd hun geld stallen bij de Zwitserse bank Credit Suisse. Bankiers kregen een bonus als ze rijke klanten voor Credit Suisse binnenhaalden. Dat is de uitkomst van het onderzoek door het Internationale Organized Crime en Corruption Reporting Project (OCCRP) onder de noemer ‘Swiss Secrets’. De journalisten troffen in totaal meer dan 8 miljoen dollar (ruim 7 miljard euro) aan op bankrekeningen van omstreden politici en criminelen. Het Zwitserse bankgeheim zou een van de redenen zijn waarom het voor medewerkers van de bank en journalisten lastig is om misstanden binnen Zwitserse banken aan te kaarten. Een Zwitserse Mediagroep zou af hebben gezien van deelname aan het onderzoek omdat het vreesde voor eventuele juridische maatregelen. In 2014 lag de bank ook al onder vuur omdat bekend werd dat 22.000 Amerikaanse rekeninghouders de fiscus wisten te omzeilen. De topman van Credit Suisse gaf toe dat de bank daarbij hulp had geboden. (NRC)
……………………………………………………..
Patiënten moeten in een ziekenhuis tot 4 keer langer wachten op uitgestelde zorg dan in zelfstandige klinieken. Particuliere klinieken hebben ruimte om meer patiënten te behandelen. Patiënten moeten vaak lang wachten op een behandeling omdat ze op een wachtlijst staan van een regulier ziekenhuis. Dat geldt met name voor de behandelingen die vanwege corona het vaakst zijn uitgesteld, zoals staaroperaties, knie- en heupvervanging en het verwijderen van spataderen. Voor een simpele MRI-scan wachten patiënten in een kliniek gemiddeld 6 dagen en in een ziekenhuis ruim 3 weken: bijna 4 keer zo lang. De langere wachtlijsten worden deels veroorzaakt doordat ziekenhuizen de ‘makkelijke’ behandelingen niet kwijt willen omdat de ze financieel meer opleveren dan de ingewikkelde zorg. Daarnaast willen patiënten ook niet altijd naar een kliniek omdat ze gehecht zijn aan hun dokter of ziekenhuis, zegt Rob Dillmann, bestuursvoorzitter bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en bestuursvoorzitter van het Isala ziekenhuis in Zwolle. De klinieken kunnen nog zeker 10% extra zorg aanbieden: ongeveer 10.000 behandelingen per maand, zegt Paulette Timmerman, directeur van de branchevereniging Zelfstandige Klinieken Nederland waarin 130 klinieken zijn verenigd. (Trouw)
…………………………………………………….
De stormen Duley, Eunice en Franklin zorgden de afgelopen dagen voor een recordaantal schademeldingen. De verzekeringsclaim was 500 miljoen euro. Het Verbond van verzekeraars verwacht dat de schade nog verder kan oplopen door vertragingen bij de afhandeling van meldingen. Op 23 juni 2016 veroorzaakte stormweer ook 0,5 miljard schade. (FD)
……………………………………………………..
De huizenprijzen zijn opnieuw explosief gestegen. Bestaande koopwoningen werden in januari 21% duurder ten opzichte van januari 2021. Dat is de hoogste stijging sinds het midden van de jaren negentig, terwijl er opnieuw minder woningen zijn verkocht. De stijging van de huizenprijzen gaat steeds rapper, blijkt uit cijfers die het CBS en het Kadaster gisteren hebben gepresenteerd. Al 12 maanden op rij gaan de prijzen met dubbele cijfers omhoog, maar de stijging in januari is de hoogste die het CBS heft gemeten sinds de aftrap van de statistieken in 1995. De stijgende hypotheekrentes kunnen de prijsstijgingen doen afvlakken. Kopers kunnen daardoor doorgaans minder lenen. (FD)
………………………………………………….
De Hypotheekshop noemt de stijgende hypotheekrente een zwaard van Damocles dat boven de woningmarkt hangt. ‘Wanneer de rentestijging aanhoudt en substantieel blijkt te zijn, kan daardoor ook de leencapaciteit van huishoudens onder druk komen te staan met een prijsdrukkend effect op de verkoopwaarde van de woning.’ Volgens de Hypotheekshop begint het aantal transacties van nieuwbouwwoningen en bestaande koopwoningen inmiddels duidelijk te dagen. ‘Een teruglopend aantal verkopen van woningen en steeds meer starters en huishoudens met een middeninkomen die buitenspel komen te staan, waren de eerste signalen voor een omslag op de woningmarkt. Daar komt nu de dreiging van een verdere stijging van de hypotheekrente bij.’ (FD)
………………………………………………….
Boeren verkopen eigen bedrijf niet. Om de stikstofuitstoot terug te dringen hoopt het kabinet dat boeren zich vrijwillig melden voor onteigening van hun bedrijf, maar weinig boeren melden zich. De belangrijkste manier om de stikstofuitstoot terug te dringen is door boerenbedrijven vrijwillig uit te kopen. Het nieuwe kabinet heeft hiervoor een speciaal fonds opgericht waarin tot en met 2035 35 miljard beschikbaar is gesteld om de stikstofproblematiek op te lossen. Bijna 7,5 miljard hiervan is gereserveerd voor het opkopen van boerenbedrijven en is daarmee de grootste kostenpost. In 2020 zijn de provincies begonnen met de opkoopregeling maar tot nu toe is nog geen enkel boerenbedrijf aangekocht via deze regeling. Dat blijkt uit een conceptrapportage van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland waarvan de conclusies zijn gedeeld met NRC.
………………………………………………….
Ajax betaalt familie Nouri 7,8 miljoen euro. Met dit akkoord komt er een einde aan een jarenlang conflict tussen de club en de familie. In november bereikten de familie Nouri en Ajax al een mondeling akkoord, waarmee een arbitragezaak die de familie bij de KNVB had aangespannen van de baan was. Nouri kreeg in 2017 op 20-jarige leeftijd een hartstilstand tijdens een oefenduel voor Ajax. De oud-voetballer liep ernstige en blijvende hersenschade op. Nog altijd moet de inmiddels 24-jarige Nouri volgens zijn familie ‘intensief verzorgd’ worden. De voetbalclub heeft erkend dat de medische hulp op het veld ‘niet adequaat was’ en erkende ook de aansprakelijkheid voor de gevolgen. (VK)
…………………………………………………..
Litouwen tart China met Taiwan. Litouwen is wel wat gewend, met Rusland als grote boze buur. Aan de mening van het verre China laat het zich weinig gelegen liggen en het deinst zelfs niet terug voor een rol rond Taiwan. Dat mocht onder eigen naam een diplomatieke vertegenwoordiging openen en doet investeringen. Als repercussie wil China er andere bedrijven wegjagen. Druk uitoefenen op bedrijven is een nieuw escalatieniveau. In Litouwen heet Taipei Taiwan tot woede van China. In een poging om economisch minder afhankelijk te zijn van de grote Chinese markt, opende Litouwen een diplomatieke vertegenwoordiging van Taiwan. Het land ruikt de kans op Taiwanese investeringen in de halfgeleiderindustrie. ‘Ons land was in Azië disproportioneel afhankelijk van China, dat kan worden misbruikt’, zegt Mantas Adomenas, onderminister van buitenlandse zaken Litouwen. (FD)
…………………………………………………………
Gary Brooker, zanger, pianist en schrijver van de Britse band Procol Harum, overleed afgelopen weekeinde. Hij was een van de grootste Britse popzangers. Hij zal voor altijd herinnerd worden aan die ene hitsingle uit de zomer van 1967, die zo ongeveer overal ter wereld de top-10 haalde en in Nederland de eerstee plaats. A Whiter Shade of Pale was de debuutbundel van de Britse rockband Procol Harum en geschreven door Brooker samen met Keith Reid. Het nummer symboliseerde de zogeheten ‘Summer of Love’. Zaterdag overleed hij op 76-jarige leeftijd thuis in Londen aan kanker. Niemand die precies begreep waar het lied over ging. Hoezo: ‘We skipped the light fandango’? Maar het bezwerende orgel-intro en vooral de onwaarschijnlijk mooie soulvolle stem van Gary Brooker maakte van het nummer met Bach-citaat een pop-klassieker in dezelfde orde als 8 jaar later ‘Bohemian Rhapsody’ van Queen. (VK)
………………………………………………………..
Oppositie waarschuwt het kabinet via de Eerste Kamer: AOW moet omhoog en de bezuinigingen van tafel. De Eerste Kamer werpt zich op als het struikelblok voor het kabinet. Een meerderheid heeft dinsdag de voorgenomen bezuinigingen op de kinderbijslag en jeugdzorg afgewezen. Wederom wordt daarmee duidelijk dat de oppositie er een speelveld bij heeft. Ook sprak de Kamer zich uit tegen ontkoppeling van de AOW en voor ruimere compensatie voor studenten die zich door het leenstelsel in de schulden hebben gestoken (VK)
………………………………………………………..
Dinsdag vond er na een gewapende overval een urenlange gijzeling plaats aan het Leidseplein in Amsterdam in de Apple-Store aan het Leidseplein. Volgens de politie ging het om meer dan 1 gijzelnemer. Het Leidseplein is populair onder toeristen, winkelend publiek en cafébezoekers. In de loop van de avond bevrijdde de politie tientallen mensen uit de Apple-Store. Iets na 22.30 uur werd de gijzelnemer door de politie gearresteerd, nadat hij was aangereden door een auto. Hij overleed later in het ziekenhuis. De gijzelaar is in veiligheid. (NRC)
………………………………………………………….
Praktisch alle seinen in de coronacrisis staan op groen. Het aantal positieve tests halveerde vorige week. Het aantal ziekenhuisopnamen bleef steken op 175 per dag. Er is geen oversterfte meer en in het riool neemt het aantal virusdeeltjes af. Onder de ouderen vlakt het aantal positieve testes ook af maar sprake van een echte daling is er nog niet. In de verpleeghuizen neemt het aantal besmettingen nog toe. Bij zo’n 1.200 verpleeghuizen is in de laatste maand zeker een besmetting geweest, meer dan in de voorgaande golven. (NRC)
………………………………………………………..
Welkom in de dappere nieuwe wereld waarin Europeanen binnenkort €2.000 betalen voor 1.000 m3 aardgas! twitterde Dmitry Medvedev dinsdag. De vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad reageerde op het besluit van Duitsland om gaspijpleiding Nord Stream 2 voorlopig niet in gebruik nemen. De boodschap van Medvedev illustreerde haarfijn hoe groot de Europese afhankelijkheid van Russisch gas nog altijd is. Tegelijkertijd maakte hij het Westen duidelijk dat Rusland er niet voor terugdeinst gas in te zetten als politiek wapen in de crisis rond Oekraïne. Het aandeel Russisch gas in Nederland ligt op zo’n 15%. Europa importeert 20% tot 25% van zijn gasbehoefte uit Rusland, schreef Jetten in januari aan de Kamer. ‘Voorkom dat je van zo’n land afhankelijk bent, dus als je moet importeren, verspreid het daarover veel landen’, aldus VVD’er Silvio Erkens. Dit voorjaar beslist het kabinet over eventuele verdere koopkrachtreparatie. Die compensatie moet ‘zo gericht mogelijk zijn’ en landen bij de laagste inkomens, stelde Jetten. (FD)
……………………………………………………
Financieel plan Kaag nu al achterhaald. In haar eerste financiële debat moest minister Kaag van Financiën erkennen dat tegenvallers de ambitie van het kabinet doorkruisen. Zo had Kaag haar eerste weken niet voor zich gezien. Als minister van Financiën kreeg de D66 leider in het coalitieakkoord van Rutte IV goedgevulde zakken geld toegeschoven met extra miljarden voor onderwijs, defensie en ambitieuze fondsen van tientallen miljarden om de stikstof- en klimaatproblemen te lijf te gaan, een handje geholpen door de lage rente. In plaats daarvan moet Kaag mu toezien hoe de financieel -economische onzekerheid toeneemt. De nog onbekende gevolgen van de Oekraïnecrisis. De oplopende inflatiecijfers met negatieve gevolgen voor de koopkracht. De Eerste Kamer, die aandringt op extra uitgaven. Een kostbare uitspraak van de Hoge Raad, eind vorig jaar, over belastingheffing op vermogens. Een hogere rekening uit Brussel en een kleinere bijdrage uit het Europese coronaherstelfonds. (NRC)
…………………………………………………….
Gemeenten moet breken met Gazprom, dat de oorlogskas van Poetin spekt. Jaarlijks vloeien miljoenen euro’s publiek geld via Nederlandse gemeenten naar de Russische staat: in totaal 120 gemeenten nemen gas af van Gazprom. Nu de spanningen in Oost-Europa een toppunt hebben bereikt is het tijd dat politieke partijen zich hiertegen verzetten. Gazprom wordt strak gecontroleerd door Poetin en zijn bevriende oligarchen. Het heeft bij de wet het monopolie op gasexport en draagt zo’n 5% bij aan het Russisch bruto binnenlands product. Geld waarmee Poetin het leger financiert dat nu Oekraïne is binnengevallen. Het belangrijkste doel van Gazprom in Nederland: de markt veroveren. En dat is gelukt. 120 Nederlandse gemeenten hebben een contract bij Gazprom Energy, zo toonde ‘Follow the money’ aan. Van Den Haag tot Schiermonnikoog, Krimpenerwaard tot Apeldoorn en Maastricht. Ze zijn allemaal klant bij de Russische gasleverancier. Gazprom is daarmee marktleider in Nederland. (VK)
…………………………………………………..
De hypotheekrente is in kort tijd flink opgelopen in Nederland, en deze week gaat hij nog verder omhoog. Experts verwachten dat als de stijging langer aanhoudt, dat op den duur de huizenprijzen wel zal raken. Die prijzen zullen in de huidige krappe markt niet zo snel dalen, maar kunnen wel minder fors stijgen. Tot hypotheekrentes van zo’n 3% zullen de huizenprijzen enkel minder sterk stijgen aldus de Delftse hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer. De hoogleraar verwacht dat er tussen de 3% en 5% ook prijsdalingen kunnen komen. (FD)
…………………………………………………..
De Belastingdienst zag vooral ‘allochtonen’ als risicogroep. De Belastingdienst heeft bij fraudecontroles uitvoerig geselecteerd op afkomst, uiterlijk en nationaliteit, blijkt uit onderzoek van PwC. Een onderzoek naar het aftrekken van giften in de belastingaangifte, waarbij alleen gekeken werd naar burgers met een Turkse of Marokkaanse (tweede) nationaliteit. De extra controle van aftrek van zorgkosten bij achternamen die eindigen op -ic. Of controlebezoeken bij startende ondernemers, maar dan alleen met allochtone achtergrond. De Belastingdienst bracht een keur aan dit soort voorbeelden naar buiten, waarbij medewerkers van de fiscus onder andere afkomst, uiterlijk en nationaliteit als risicosignalen interpreteerden voor mogelijk frauduleus handelen. Staatssecretaris Van Rij noemt de bevindingen ‘zeer ernstig’. (Trouw)
…………………………………………………….
DE OORLOG IN OEKRAàNE:
Poetin brengt maandagavond Oekraïnecrisis in alarmfase: Rusland erkent de separistische volksrepublieken in Oekraïne. Het Westen vreest de vervolgstappen. Met de erkenning van de twee republieken Donetsk en Loehansk schendt Poetin de akkoorden van Minsk, een strohalm voor de Russisch-Westerse diplomatie. De schending wordt door Kiev en het Westen gezien als een schending van de soevereiniteit van Oekraïne. Westerse politici vrezen dat het een opstap is voor de openlijke stationering van Russische militairen op Oekraïens grondgebied. Kort na zijn toespraak kondigde Poetin inderdaad een ‘vredesmissie’ aan in deze regio’s. Het is een slecht, duister voorteken, zei de Britse premier Johnson over de woorden van de Russische president. De EU zal de erkenning beantwoorden door sancties in te stellen ‘tegen betrokkenen bij deze illegale daad’, aldus voorzitter Europese Commissie Ursula von der Leyen en EU- Raadsvoorzitter Charles Michel in een verklaring.
Het Westen deed dinsdag de Russische banken in de ban. Experts zeggen: de eerste sancties raken vooral de kliek rond Poetin en niet de Russische economie. Een paar honderd parlementsleden, enkele banken en met de Russische president Poetin bevriende zakenmensen zijn het mikpunt van een eerste serie strafmaatregelen van het Westen tegen Rusland. De EU was dinsdagavond eensgezind in het veroordelen van het Russische besluit om twee separatistische regio’s in Oost-Oekraïne te erkennen en te steunen. Eerder had het VK 5 banken en een groep parlementariërs op de zwarte lijst gezet. De Amerikaanse President Joe Biden sprak van een Russische invasie en besloot het land de toegang tot de internationale kapitaalmarkt te ontzeggen. Het eerste sanctiepakket is vooral gericht op individuen en raakt niet de Russische economie. Enkel Duitsland heeft de aanleg van Nord Stream 2 (de gaspijpleiding die Rusland moet verbinden met Noordwest-Europa) tijdelijk stilgelegd. Ook twee banken die zaken doen met de regio’s Donetsk en Loehansk worden door Brussel in de ban gedaan en kunnen niet meer terecht bij westerse financiële instellingen. De Europese lijst wordt nog aangevuld met 27 personen en organisaties die financieel profiteren van Poetins besluit. De Russische president zelf staat niet op de lijst. Poetin kreeg dinsdag unanieme goedkeuring van zijn parlement om troepen in te zetten buiten Rusland. Hij hintte daarbij op uitbreiding van het gebied van de 2 opstandige regio’s in het Donbasbekken. Diverse Europese leiders en Russische media stelden dinsdag dat Russische tanks inmiddels al in het gebied zijn opgerukt. (FD)
Poetin claimt een groter gebied! Hij schokte de wereld dinsdag door Loehansk en Donetsk te erkennen en vredestroepen naar deze republieken te sturen, maar het bleef nog onduidelijk waar Rusland de grenzen van de twee pas erkende staatjes zou trekken. Langs de frontlinie met het Oekraïense leger of langs de grens van het gebied dat de separatisten opeisen. Russische parlementsleden hadden nog geen idee welke gebieden ze precies uitriepen als onafhankelijke landen, toen ze dinsdagmiddag unaniem de erkenning goedkeurden. Kort daarna liet Poetin weten dat hij de grenzen erkent die de separatisten zelf hanteren! Die eisen een gebied op dat 3 keer groter is dan het gebied dat ze nu in handen hebben! Met zijn interpretatie van de grenskwestie zet Poetin de Oekraïense regering opnieuw onder zware druk. Als Kiev niet toegeeft, heeft Rusland nog een stok achter de deur. Mogelijk begint het Russische leger dan samen met het leger van de separatisten een offensief om de republieken uit te breiden. (VK)
De Europese Unie is nog altijd een verzwakte geopolitieke speelbal. Nog voordat 1 tank de grens was overgestoken stoven de 27 nationale regeringen alle kanten uit. Dat komt door de jarenlange afbraak van Europese instellingen. De ontredderde indruk die de EU tegenover Poetin maakt, laat zien dat zij nog altijd een geopolitieke speelbal is. Ondanks ronkende ambities voor een Europese ‘strategische autonomie’. Dit is een gevolg van de structurele en bewuste afbraak van de handelingsbekwaamheid van zo’n beetje alle Europese instellingen door de EU-staten. Het is een mythe dat de EU in rap tempo een superstaat wordt. We zitten al twee decennia in een proces van sluipende desintegratie. Er hangt een hoog prijskaartje aan het verzwakken van de EU in ruil voor nationale bevoegdheden. Als we niet oppassen, dan moeten we die prijs gaan betalen. Een krachtig ‘handlungsfahig’ Europa moet daarom snel opkomen, als voorwaarde voor onze veiligheid, aldus Sophie in ’t Veld, Europarlementariër voor D66 in de VK.
Russische troepen hebben donderdag plaatsen in heel Oekraïne bestookt. President Poetin dreigt met een ongekend zware reactie als het Westen zich in de strijd mengt. In de grootste aanval op een Europees land sinds de Tweede Wereldoorlog is het Russische leger in de nacht van woensdag op donderdag Oekraïne binnengevallen. Terwijl wereldleiders met nieuwe sancties kwamen, versterkte de NAVO het oosten van Europa. Het Pentagon zegt dat Russische troepen op weg zijn naar Kiev om de Oekraïense regering te onthoofden en een pro Russische regering te installeren. De Oekraïense legerleiding meldde donderdag gevechten op 4 plaatsen rond Kiev. Russische militairen namen ook Tsjernobyl in op 90 kilometer van Kiev. ‘Dit is een oorlogsverklaring aan heel Europa’,aldus de Oekraïense President Volodymyr Zelenski op Twitter. Moskou heeft Tsjernobyl ingenomen als signaal aan de NAVO zich afzijdig te houden. Poetin dreigde zelfs dat een westerse interventie ‘gevolgen heeft die jullie in je geschiedenis nooit zagen’, waarmee hij mogelijk doelt op inzet van het Russische kernwapenarsenaal. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean Yves Le Dorian zei dat ‘Poetin moet begrijpen dat ook de NAVO een nucleair bondgenootschap is’. Geen enkel land is bereid mee te vechten met Oekraïne, wegens het risico op het overslaan van de oorlog naar Europa. Om Rusland af te schrikken, heeft de NAVO honderd gevechtsvliegtuigen en 120 schepen in de hoogste staat van paraatheid gebracht. ‘Bega geen vergissing. We zullen elke bondgenoot verdedigen tegen iedere aanval op elke centimeter NAVO-grondgebied’, aldus NAVO-topman Jens Stoltenberg. Op de Chinese regering na, die begrip toonde voor de Russische zorgen op veiligheidsgevoel, reageerden wereldleiders ontzet. Uitgerekend op het moment dat de VN-veiligheidsraad een laatste poging deed Moskou van een invasie af te houden, gaf Poetin het bevel voor een ‘speciale militaire operatie’, omdat hem naar zijn zeggen ‘geen andere optie rest dan Rusland en onze mensen te beschermen.’ Kort daarop regende het Russische raketten op militaire doelen en steden als Gerzon, Odessa en vooral rond de havenstad Charkov. In de havenstad Marioepol zijn bij de beschieting van een woonwijk volgens de burgemeester 3 mensen omgekomen. Volgens de Oekraïense regering zijn donderdag 57 militairen en een tiental burgers omgekomen. Oekraïne zegt dat Rusland ook 50 soldaten verloor. De Britse regering heeft donderdag hardere sancties ingesteld tegen Moskou, zoals bevriezing van tegoeden van een honderdtal rijke Russen en verbanning Van Aeroflot-toestellen uit het Britse luchtruim. De VS en andere G7-landen straften Rusland met nog zwaardere handelssancties.
Amerikanen zwichten niet voor pestkoppen, zei president Biden donderdag: wij staan op voor vrijheid! Voor de tweede keer deze week sprak de president het Amerikaanse volk toe: ‘Poetin is de agressor, Poetin heeft voor deze oorlog gekozen’ en nu moet ‘hij hiervoor boeten’. Biden kondigde nieuwe, zware economische sancties aan, die Rusland op de lange termijn hard zullen raken. Handel drijven met Amerikaanse dollars, Japanse Yen, euro’s of de Britse pond kunnen de Russen binnenkort niet meer. Ook worden meer Russische banken afgesneden van het internationale financiële systeem. Daarbovenop gaan de Amerikanen meer troepen sturen, niet naar Oekraïne, verduidelijkte Biden. Hij benadrukte de gezamenlijkheid van de westerse acties: ‘We zijn meer verenigd dan ooit.’ Biden weet heel goed waarom Poetin doet wat hij doet, zei hij: ‘hij heeft grotere ambities dan Oekraïne. Hij wil in feite de voormalige Sovjet-Unie herstellen.’ (VK)
Emanuel Macron, president van Frankrijk zei: ‘De gebeurtenissen van afgelopen nacht zijn een keerpunt in de geschiedenis van Europa. Ze zullen ingrijpende en blijvende gevolgen hebben voor ons leven.’ (VK)
De Britse Staat gaat tegoeden bevriezen van ongeveer 100 rijke Russen en Russische banken kunnen niet langer handelen in ponden. Tevens zullen toestellen van Aeroflot niet langer welkom zijn in het Britse luchtruim. Dat heeft Boris Johnson bekendgemaakt in het Lagerhuis. De Britse premier wil Rusland het liefst ook uit het Swift-betalingsverkeer gooien maar stuit vooralsnog op weerstand van andere landen. ‘Oligarchen kunnen zich niet langer meer schuilhouden in Londen’, zei hij in een stil Lagerhuis. Donderdagmorgen had de Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss een flinke ruzie met de Russische ambassadeur, een ontmoeting die voortijdig werd beëindigd. (VK)
China ziet de militaire acties van Rusland in Oekraïne niet als een invasie, maar houdt de situatie scherp in de gaten, aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De volksrepubliek heeft via staatsmedia opgeroepen tot hervatting van de diplomatie in het conflict over Oekraïne. ‘De deur naar een vreedzame oplossing is nog niet helemaal dicht en mag ook nooit gesloten worden.’ (VK)
Wie het waagt zich tegen de oorlog te keren, geldt in Rusland als een halve landverrader. Zelenski hield zijn toespraak voor het grootste deel in het Russisch. ‘Wie kan dit stoppen? Alleen de mensen. Maar zijn er dat soort mensen onder jullie? Daar ben ik zeker van’, deed hij een beroep op de Russen. In verscheidene Russische steden gingen mensen de straat op om te protesteren. De autoriteiten waarschuwden streng voor verdere anti-oorlogsprotesten. Opvallend was de keiharde aanval van de voorzitter van een nationalistische veteranenorganisatie, voormalig kolonel generaal Leonid Ivasjov, op de oorlogsplannen van Poetin. Het zou de eerste keer zijn dat Rusland onnodig ten oorlog trekt, aldus Ivasjov. En over Ruslands dreigementen met ‘militair-technische’ maatregelen, als het Westen niet voor zijn eisen zou zwichten, verklaarde hij: ‘Wie heeft voor het laatst op zo’n toon gesproken in Europa? Dat was Hitler.’ Ongetwijfeld is er ook een aanzienlijke minderheid die niets voor een oorlog met Oekraïne voelt, maar de meedogenloze campagne van de afgelopen jaren tegen de oppositie heeft veel mensen kopschuw gemaakt. Oppositieleider Boris Nemtsov werd vermoord, Navalny vergiftigd, en toen dat mislukte, gevangen gezet. Zijn anti-corruptie organisatie werd ‘extremistisch’ verklaard en verboden, terwijl een hele reeks andere actiegroepen en onafhankelijke media het stempel ‘buitenlands agent’ (=vijand) kregen. (VK)
De Russische tanks en troepen staan al aan de rand van de Oekraïense hoofdstad Kiev. De bevolking zet zich schrap voor wat er komen gaat. ‘Het is niet voor te stellen dat hier straks Russische tanks door Kiev rijden.’ Inwoners van Kiev wachten in spanning op wat er komen gaat nu de Russen de stad bereiken. Mensen brengen de nacht door in schuilkelders. In de winkels worden volop inkopen gedaan om enkele dagen toe te kunnen. De Russische raketten bestookten vrijdag en zaterdag Kiev. In een buitenwijk worden tanks gesignaleerd. De Russische overmacht aan manschappen en materieel lijkt zich te concentreren op de inname van Kiev, met zijn 3 miljoen inwoners, maar het grote Russische leger stuit op heftig verzet van Oekraïense troepen die in kleine eenheden opereren. De opmars vanuit Wit-Rusland naar Kiev is bij de stad Tsjenihiv zaterdag vastgelopen op Oekraïense strijdkrachten. (Trouw)
Volgens de VN zijn 200.000 mensen uit Oekraïne naar het buitenland gevlucht. De schatting is dat minstens 150.000 mensen naar Polen zijn gegaan en de rest naar andere landen zoals Hongarije en Roemenië. Anderen zijn binnen Oekraïne op zoek gegaan naar veiliger plekken.
Het Westen zet aantal Russische banken uit het betalingssysteem Swift. Dat hebben de Europese Unie, De VS, Canada en het Verenigd Koninkrijk afgesproken. De maatregel is onderdeel van een nieuw sanctiepakket. Het uitsluiten van Rusland betekent in feite dat die Russische banken geen toegang meer hebben tot de internationale financiële markten. De strafmaatregel wordt gezien als de zwaarste sanctie op de Russische invasie in Oekraïne tot nu toe.
Russische troepen trokken zondag op de vierde dag van de oorlog de oostelijke stad Charkov binnen. Charkov is de op een na grootste stad van Oekraïne, met bijna anderhalf miljoen inwoners. Bij Charkov is ook een gasleiding geëxplodeerd met een grote brand tot gevolg. De Oekraïense media stellen dat de leiding door Russische troepen bewust als doelwit is gekozen. In de hoofdstad Kiev heeft het Oekraïense leger volgens het gemeentebestuur de situatie onder controle.
Door de strijd tussen Biden en Poetin is de NAVO plotseling springlevend. Kortgeleden verklaarde de Franse president Emmanuel Macron de NAVO nog ‘hersendood’. Donald Trump zat toen nog in het Witte Huis, een man met weinig innerlijke drang om de zogenaamde Europese bondgenoten te hulp te schieten als ze in de problemen kwamen. Ze moesten eerst maar hun NAVO-contributie betalen. En kijk nu: zelfs Finland en Zweden raken door de spanningen enthousiast voor de NAVO. Trump wendde zijn blik af van Europa, al zette hij daarmee de lijn voort die zijn voorgangers Obama en Bush jr. al hadden ingezet. Biden lijkt echter onvoorwaardelijk in zijn steun voor de NAVO-bondgenoten. ‘De VS zullen elke centimeter van het NAVO-grondgebied verdedigen met de volle kracht van de Amerikaanse macht’, zei Biden. Poetin lijkt zich te hebben verkeken op de Westerse eensgezindheid. Zijn Europese gesprekspartners Macron en Scholt serveerde hij deze maand af. Parijs en Berlijn zaten toch nooit op 1 lijn. Hij wilde alleen met Washington zaken doen. Zij zouden de Europese invloedssferen wel even verdelen! Maar Biden deed niets zonder die Europeanen. ‘Nothing about you without you’, werd de meridiaanshoogte slogan, die zowel op Oekraïne sloeg als op geheel Europa. ‘Geen onderhandelingen over jullie zonder jullie’. Twee jaar na Macron ‘hersendood’-opmerking is de Trans-Atlantische samenwerking springlevend! (Trouw)
De Champions Leaguefinale wordt niet in Sint-Petersburg gehouden. De Duitse formule 1 coureur Sebastià¡n Vettel weigert vanwege de ontwikkelingen in Oekraïne te racen in Sotsji. Ook Max Verstappen sprak zich uit: ‘als een land in oorlog is, is het niet juist daar te racen’.
………………………………………………….
Prijzen voor benzine en diesel na inval op records! De prijs voor ruwe olie vloog omhoog na de Russische inval in Oekraïne en de benzineprijs in Nederland volgt vrijwel direct. De adviesprijs voor diesel en benzine gaat met 2 cent omhoog. De gemiddelde prijs voor een liter benzine komt dan voor het eerst in de geschiedenis boven de €2.20 op afgerond 2.22.
……………………………………………………
Bij Europees tekort aan gas komt Gronings veld rap in beeld. Dat zegt Rene Peters, directeur gastechnologie bij onderzoeksinstituut. De Europese afhankelijkheid van het Russische gas is in een aantal EU-staten zeer groot. De Duitse minister van Economische Zaken, Robert Habeck, zei donderdag dat Duitsland 55% van zijn gas importeert uit Rusland. In Nederland is dat 20%. De invasie veroorzaakte donderdag een scherpe stijging van de gasprijs, tot wel 61%. Volgens Peters zal Europese druk ontstaan om de gaskraan in Groningen verder open te draaien. ‘Niemand wil het, maar we zitten in de bijzondere positie dat we nog gas in de bodem hebben dat relatief gemakkelijk gewonnen kan worden. Ook hoogleraar energietechnologie David Smulders aan de TU Eindhoven let in Op1 weten dat Groningen langer open moet ‘nu de wereld op zijn kop staat’, mits de schadeafhandeling aanzienlijk anders wordt aangepakt. En Instituut Clingendael zegt op Twitter: ‘Hoe pijnlijk ook, ik denk dat meer gas uit Groningen op tafel moet liggen.’ Volgens Peters zijn er Europese solidariteitsafspraken die dicteren dat landen aanspraak op elkaar kunnen maken in tijden van tekorten. ‘Ik verwacht dat het buitenland druk zal gaan zetten om meer gas in Groningen te gaan winnen, Duitsland in het bijzonder. Als Duitsland 40 miljard kuub gas uit Rusland gaat missen, dan zullen ze ook naar Nederland kijken om hen in crisistijd te ondersteunen.’ (NOS)
……………………………………………………….
Links achterop in de peilingen Frankrijk. In april beslissen de Fransen over het lot van Emmanuel Macron. Blijft hij president, of neemt iemand anders het roer over? Linkse presidentskandidaten staan op grote achterstand in de peilingen. De sociaaldemocratische PS heeft zich volgens critici afgekeerd van de traditionele achterban, die zich zorgen maakt over thema’s als immigratie. Er ontstaat een nieuwe klassenstrijd tussen welvarende stedelijke bevolking en de ‘gewone’ mensen in de periferie. (FD)
………………………………………………………
Er rijden te veel goederentreinen door dichtbevolkt gebied. Om Oost-Nederlandse dorpen en steden te ontzien, willen omwonenden, maar ook politici en de Rotterdamse haven, een aftakking van de Betuweroute door de Achterhoekse en Twentse natuur. De Tweede Kamer zag een breed spoortraject van Zevenaar tot Oldenzaal naast de N18 al liggen. De Noordtak door Twente en de Achterhoek wordt door velen gezien als ‘de variant die de meeste overlast in Oost-Nederland wegneemt’. Vanuit de haven kunnen goederentreinen dan het hele stuk tot de grens over de Betuweroute. Maar is het offeren van natuur en rust ten faveure van mens en economie dit waard? Maar nu gaan zware treinen met bestemming Noordoost Europa, vaak met gevaarlijke stoffen, over gemengd spoor. Dwars door steden en dorpen. Wat – net als ten zuiden van de Betuweroute overigens – voor steeds meer geluids- en trillingsoverlast zorgt in Oost-Nederland. Van Apeldoorn tot Hengelo, Arnhem tot Deventer en alle andere plaatsen van de Rotterdamse en Amsterdamse havens tot de grens bij Oldenzaal. (VK)
………………………………………………………..
Talloze criminelen, dictators en gesanctioneerde partijen konden ongehinderd hun geld stallen bij de Zwitserse bank Credit Suisse. Bankiers kregen een bonus als ze rijke klanten voor Credit Suisse binnenhaalden. Dat is de uitkomst van het onderzoek door het Internationale Organized Crime en Corruption Reporting Project (OCCRP) onder de noemer ‘Swiss Secrets’. De journalisten troffen in totaal meer dan 8 miljoen dollar (ruim 7 miljard euro) aan op bankrekeningen van omstreden politici en criminelen. Het Zwitserse bankgeheim zou een van de redenen zijn waarom het voor medewerkers van de bank en journalisten lastig is om misstanden binnen Zwitserse banken aan te kaarten. Een Zwitserse Mediagroep zou af hebben gezien van deelname aan het onderzoek omdat het vreesde voor eventuele juridische maatregelen. In 2014 lag de bank ook al onder vuur omdat bekend werd dat 22.000 Amerikaanse rekeninghouders de fiscus wisten te omzeilen. De topman van Credit Suisse gaf toe dat de bank daarbij hulp had geboden. (NRC)
……………………………………………………..
Patiënten moeten in een ziekenhuis tot 4 keer langer wachten op uitgestelde zorg dan in zelfstandige klinieken. Particuliere klinieken hebben ruimte om meer patiënten te behandelen. Patiënten moeten vaak lang wachten op een behandeling omdat ze op een wachtlijst staan van een regulier ziekenhuis. Dat geldt met name voor de behandelingen die vanwege corona het vaakst zijn uitgesteld, zoals staaroperaties, knie- en heupvervanging en het verwijderen van spataderen. Voor een simpele MRI-scan wachten patiënten in een kliniek gemiddeld 6 dagen en in een ziekenhuis ruim 3 weken: bijna 4 keer zo lang. De langere wachtlijsten worden deels veroorzaakt doordat ziekenhuizen de ‘makkelijke’ behandelingen niet kwijt willen omdat de ze financieel meer opleveren dan de ingewikkelde zorg. Daarnaast willen patiënten ook niet altijd naar een kliniek omdat ze gehecht zijn aan hun dokter of ziekenhuis, zegt Rob Dillmann, bestuursvoorzitter bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en bestuursvoorzitter van het Isala ziekenhuis in Zwolle. De klinieken kunnen nog zeker 10% extra zorg aanbieden: ongeveer 10.000 behandelingen per maand, zegt Paulette Timmerman, directeur van de branchevereniging Zelfstandige Klinieken Nederland waarin 130 klinieken zijn verenigd. (Trouw)
…………………………………………………….
De stormen Duley, Eunice en Franklin zorgden de afgelopen dagen voor een recordaantal schademeldingen. De verzekeringsclaim was 500 miljoen euro. Het Verbond van verzekeraars verwacht dat de schade nog verder kan oplopen door vertragingen bij de afhandeling van meldingen. Op 23 juni 2016 veroorzaakte stormweer ook 0,5 miljard schade. (FD)
……………………………………………………..
De huizenprijzen zijn opnieuw explosief gestegen. Bestaande koopwoningen werden in januari 21% duurder ten opzichte van januari 2021. Dat is de hoogste stijging sinds het midden van de jaren negentig, terwijl er opnieuw minder woningen zijn verkocht. De stijging van de huizenprijzen gaat steeds rapper, blijkt uit cijfers die het CBS en het Kadaster gisteren hebben gepresenteerd. Al 12 maanden op rij gaan de prijzen met dubbele cijfers omhoog, maar de stijging in januari is de hoogste die het CBS heft gemeten sinds de aftrap van de statistieken in 1995. De stijgende hypotheekrentes kunnen de prijsstijgingen doen afvlakken. Kopers kunnen daardoor doorgaans minder lenen. (FD)
………………………………………………….
De Hypotheekshop noemt de stijgende hypotheekrente een zwaard van Damocles dat boven de woningmarkt hangt. ‘Wanneer de rentestijging aanhoudt en substantieel blijkt te zijn, kan daardoor ook de leencapaciteit van huishoudens onder druk komen te staan met een prijsdrukkend effect op de verkoopwaarde van de woning.’ Volgens de Hypotheekshop begint het aantal transacties van nieuwbouwwoningen en bestaande koopwoningen inmiddels duidelijk te dagen. ‘Een teruglopend aantal verkopen van woningen en steeds meer starters en huishoudens met een middeninkomen die buitenspel komen te staan, waren de eerste signalen voor een omslag op de woningmarkt. Daar komt nu de dreiging van een verdere stijging van de hypotheekrente bij.’ (FD)
………………………………………………….
Boeren verkopen eigen bedrijf niet. Om de stikstofuitstoot terug te dringen hoopt het kabinet dat boeren zich vrijwillig melden voor onteigening van hun bedrijf, maar weinig boeren melden zich. De belangrijkste manier om de stikstofuitstoot terug te dringen is door boerenbedrijven vrijwillig uit te kopen. Het nieuwe kabinet heeft hiervoor een speciaal fonds opgericht waarin tot en met 2035 35 miljard beschikbaar is gesteld om de stikstofproblematiek op te lossen. Bijna 7,5 miljard hiervan is gereserveerd voor het opkopen van boerenbedrijven en is daarmee de grootste kostenpost. In 2020 zijn de provincies begonnen met de opkoopregeling maar tot nu toe is nog geen enkel boerenbedrijf aangekocht via deze regeling. Dat blijkt uit een conceptrapportage van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland waarvan de conclusies zijn gedeeld met NRC.
………………………………………………….
Ajax betaalt familie Nouri 7,8 miljoen euro. Met dit akkoord komt er een einde aan een jarenlang conflict tussen de club en de familie. In november bereikten de familie Nouri en Ajax al een mondeling akkoord, waarmee een arbitragezaak die de familie bij de KNVB had aangespannen van de baan was. Nouri kreeg in 2017 op 20-jarige leeftijd een hartstilstand tijdens een oefenduel voor Ajax. De oud-voetballer liep ernstige en blijvende hersenschade op. Nog altijd moet de inmiddels 24-jarige Nouri volgens zijn familie ‘intensief verzorgd’ worden. De voetbalclub heeft erkend dat de medische hulp op het veld ‘niet adequaat was’ en erkende ook de aansprakelijkheid voor de gevolgen. (VK)
…………………………………………………..
Litouwen tart China met Taiwan. Litouwen is wel wat gewend, met Rusland als grote boze buur. Aan de mening van het verre China laat het zich weinig gelegen liggen en het deinst zelfs niet terug voor een rol rond Taiwan. Dat mocht onder eigen naam een diplomatieke vertegenwoordiging openen en doet investeringen. Als repercussie wil China er andere bedrijven wegjagen. Druk uitoefenen op bedrijven is een nieuw escalatieniveau. In Litouwen heet Taipei Taiwan tot woede van China. In een poging om economisch minder afhankelijk te zijn van de grote Chinese markt, opende Litouwen een diplomatieke vertegenwoordiging van Taiwan. Het land ruikt de kans op Taiwanese investeringen in de halfgeleiderindustrie. ‘Ons land was in Azië disproportioneel afhankelijk van China, dat kan worden misbruikt’, zegt Mantas Adomenas, onderminister van buitenlandse zaken Litouwen. (FD)
…………………………………………………………
Gary Brooker, zanger, pianist en schrijver van de Britse band Procol Harum, overleed afgelopen weekeinde. Hij was een van de grootste Britse popzangers. Hij zal voor altijd herinnerd worden aan die ene hitsingle uit de zomer van 1967, die zo ongeveer overal ter wereld de top-10 haalde en in Nederland de eerstee plaats. A Whiter Shade of Pale was de debuutbundel van de Britse rockband Procol Harum en geschreven door Brooker samen met Keith Reid. Het nummer symboliseerde de zogeheten ‘Summer of Love’. Zaterdag overleed hij op 76-jarige leeftijd thuis in Londen aan kanker. Niemand die precies begreep waar het lied over ging. Hoezo: ‘We skipped the light fandango’? Maar het bezwerende orgel-intro en vooral de onwaarschijnlijk mooie soulvolle stem van Gary Brooker maakte van het nummer met Bach-citaat een pop-klassieker in dezelfde orde als 8 jaar later ‘Bohemian Rhapsody’ van Queen. (VK)
………………………………………………………..
Oppositie waarschuwt het kabinet via de Eerste Kamer: AOW moet omhoog en de bezuinigingen van tafel. De Eerste Kamer werpt zich op als het struikelblok voor het kabinet. Een meerderheid heeft dinsdag de voorgenomen bezuinigingen op de kinderbijslag en jeugdzorg afgewezen. Wederom wordt daarmee duidelijk dat de oppositie er een speelveld bij heeft. Ook sprak de Kamer zich uit tegen ontkoppeling van de AOW en voor ruimere compensatie voor studenten die zich door het leenstelsel in de schulden hebben gestoken (VK)
………………………………………………………..
Dinsdag vond er na een gewapende overval een urenlange gijzeling plaats aan het Leidseplein in Amsterdam in de Apple-Store aan het Leidseplein. Volgens de politie ging het om meer dan 1 gijzelnemer. Het Leidseplein is populair onder toeristen, winkelend publiek en cafébezoekers. In de loop van de avond bevrijdde de politie tientallen mensen uit de Apple-Store. Iets na 22.30 uur werd de gijzelnemer door de politie gearresteerd, nadat hij was aangereden door een auto. Hij overleed later in het ziekenhuis. De gijzelaar is in veiligheid. (NRC)
………………………………………………………….
Praktisch alle seinen in de coronacrisis staan op groen. Het aantal positieve tests halveerde vorige week. Het aantal ziekenhuisopnamen bleef steken op 175 per dag. Er is geen oversterfte meer en in het riool neemt het aantal virusdeeltjes af. Onder de ouderen vlakt het aantal positieve testes ook af maar sprake van een echte daling is er nog niet. In de verpleeghuizen neemt het aantal besmettingen nog toe. Bij zo’n 1.200 verpleeghuizen is in de laatste maand zeker een besmetting geweest, meer dan in de voorgaande golven. (NRC)
………………………………………………………..
Welkom in de dappere nieuwe wereld waarin Europeanen binnenkort €2.000 betalen voor 1.000 m3 aardgas! twitterde Dmitry Medvedev dinsdag. De vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad reageerde op het besluit van Duitsland om gaspijpleiding Nord Stream 2 voorlopig niet in gebruik nemen. De boodschap van Medvedev illustreerde haarfijn hoe groot de Europese afhankelijkheid van Russisch gas nog altijd is. Tegelijkertijd maakte hij het Westen duidelijk dat Rusland er niet voor terugdeinst gas in te zetten als politiek wapen in de crisis rond Oekraïne. Het aandeel Russisch gas in Nederland ligt op zo’n 15%. Europa importeert 20% tot 25% van zijn gasbehoefte uit Rusland, schreef Jetten in januari aan de Kamer. ‘Voorkom dat je van zo’n land afhankelijk bent, dus als je moet importeren, verspreid het daarover veel landen’, aldus VVD’er Silvio Erkens. Dit voorjaar beslist het kabinet over eventuele verdere koopkrachtreparatie. Die compensatie moet ‘zo gericht mogelijk zijn’ en landen bij de laagste inkomens, stelde Jetten. (FD)
……………………………………………………
Financieel plan Kaag nu al achterhaald. In haar eerste financiële debat moest minister Kaag van Financiën erkennen dat tegenvallers de ambitie van het kabinet doorkruisen. Zo had Kaag haar eerste weken niet voor zich gezien. Als minister van Financiën kreeg de D66 leider in het coalitieakkoord van Rutte IV goedgevulde zakken geld toegeschoven met extra miljarden voor onderwijs, defensie en ambitieuze fondsen van tientallen miljarden om de stikstof- en klimaatproblemen te lijf te gaan, een handje geholpen door de lage rente. In plaats daarvan moet Kaag mu toezien hoe de financieel -economische onzekerheid toeneemt. De nog onbekende gevolgen van de Oekraïnecrisis. De oplopende inflatiecijfers met negatieve gevolgen voor de koopkracht. De Eerste Kamer, die aandringt op extra uitgaven. Een kostbare uitspraak van de Hoge Raad, eind vorig jaar, over belastingheffing op vermogens. Een hogere rekening uit Brussel en een kleinere bijdrage uit het Europese coronaherstelfonds. (NRC)
…………………………………………………….
Gemeenten moet breken met Gazprom, dat de oorlogskas van Poetin spekt. Jaarlijks vloeien miljoenen euro’s publiek geld via Nederlandse gemeenten naar de Russische staat: in totaal 120 gemeenten nemen gas af van Gazprom. Nu de spanningen in Oost-Europa een toppunt hebben bereikt is het tijd dat politieke partijen zich hiertegen verzetten. Gazprom wordt strak gecontroleerd door Poetin en zijn bevriende oligarchen. Het heeft bij de wet het monopolie op gasexport en draagt zo’n 5% bij aan het Russisch bruto binnenlands product. Geld waarmee Poetin het leger financiert dat nu Oekraïne is binnengevallen. Het belangrijkste doel van Gazprom in Nederland: de markt veroveren. En dat is gelukt. 120 Nederlandse gemeenten hebben een contract bij Gazprom Energy, zo toonde ‘Follow the money’ aan. Van Den Haag tot Schiermonnikoog, Krimpenerwaard tot Apeldoorn en Maastricht. Ze zijn allemaal klant bij de Russische gasleverancier. Gazprom is daarmee marktleider in Nederland. (VK)
…………………………………………………..
De hypotheekrente is in kort tijd flink opgelopen in Nederland, en deze week gaat hij nog verder omhoog. Experts verwachten dat als de stijging langer aanhoudt, dat op den duur de huizenprijzen wel zal raken. Die prijzen zullen in de huidige krappe markt niet zo snel dalen, maar kunnen wel minder fors stijgen. Tot hypotheekrentes van zo’n 3% zullen de huizenprijzen enkel minder sterk stijgen aldus de Delftse hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer. De hoogleraar verwacht dat er tussen de 3% en 5% ook prijsdalingen kunnen komen. (FD)
…………………………………………………..
De Belastingdienst zag vooral ‘allochtonen’ als risicogroep. De Belastingdienst heeft bij fraudecontroles uitvoerig geselecteerd op afkomst, uiterlijk en nationaliteit, blijkt uit onderzoek van PwC. Een onderzoek naar het aftrekken van giften in de belastingaangifte, waarbij alleen gekeken werd naar burgers met een Turkse of Marokkaanse (tweede) nationaliteit. De extra controle van aftrek van zorgkosten bij achternamen die eindigen op -ic. Of controlebezoeken bij startende ondernemers, maar dan alleen met allochtone achtergrond. De Belastingdienst bracht een keur aan dit soort voorbeelden naar buiten, waarbij medewerkers van de fiscus onder andere afkomst, uiterlijk en nationaliteit als risicosignalen interpreteerden voor mogelijk frauduleus handelen. Staatssecretaris Van Rij noemt de bevindingen ‘zeer ernstig’. (Trouw)
…………………………………………………….
DE OORLOG IN OEKRAàNE:
Poetin brengt maandagavond Oekraïnecrisis in alarmfase: Rusland erkent de separistische volksrepublieken in Oekraïne. Het Westen vreest de vervolgstappen. Met de erkenning van de twee republieken Donetsk en Loehansk schendt Poetin de akkoorden van Minsk, een strohalm voor de Russisch-Westerse diplomatie. De schending wordt door Kiev en het Westen gezien als een schending van de soevereiniteit van Oekraïne. Westerse politici vrezen dat het een opstap is voor de openlijke stationering van Russische militairen op Oekraïens grondgebied. Kort na zijn toespraak kondigde Poetin inderdaad een ‘vredesmissie’ aan in deze regio’s. Het is een slecht, duister voorteken, zei de Britse premier Johnson over de woorden van de Russische president. De EU zal de erkenning beantwoorden door sancties in te stellen ‘tegen betrokkenen bij deze illegale daad’, aldus voorzitter Europese Commissie Ursula von der Leyen en EU- Raadsvoorzitter Charles Michel in een verklaring.
Het Westen deed dinsdag de Russische banken in de ban. Experts zeggen: de eerste sancties raken vooral de kliek rond Poetin en niet de Russische economie. Een paar honderd parlementsleden, enkele banken en met de Russische president Poetin bevriende zakenmensen zijn het mikpunt van een eerste serie strafmaatregelen van het Westen tegen Rusland. De EU was dinsdagavond eensgezind in het veroordelen van het Russische besluit om twee separatistische regio’s in Oost-Oekraïne te erkennen en te steunen. Eerder had het VK 5 banken en een groep parlementariërs op de zwarte lijst gezet. De Amerikaanse President Joe Biden sprak van een Russische invasie en besloot het land de toegang tot de internationale kapitaalmarkt te ontzeggen. Het eerste sanctiepakket is vooral gericht op individuen en raakt niet de Russische economie. Enkel Duitsland heeft de aanleg van Nord Stream 2 (de gaspijpleiding die Rusland moet verbinden met Noordwest-Europa) tijdelijk stilgelegd. Ook twee banken die zaken doen met de regio’s Donetsk en Loehansk worden door Brussel in de ban gedaan en kunnen niet meer terecht bij westerse financiële instellingen. De Europese lijst wordt nog aangevuld met 27 personen en organisaties die financieel profiteren van Poetins besluit. De Russische president zelf staat niet op de lijst. Poetin kreeg dinsdag unanieme goedkeuring van zijn parlement om troepen in te zetten buiten Rusland. Hij hintte daarbij op uitbreiding van het gebied van de 2 opstandige regio’s in het Donbasbekken. Diverse Europese leiders en Russische media stelden dinsdag dat Russische tanks inmiddels al in het gebied zijn opgerukt. (FD)
Poetin claimt een groter gebied! Hij schokte de wereld dinsdag door Loehansk en Donetsk te erkennen en vredestroepen naar deze republieken te sturen, maar het bleef nog onduidelijk waar Rusland de grenzen van de twee pas erkende staatjes zou trekken. Langs de frontlinie met het Oekraïense leger of langs de grens van het gebied dat de separatisten opeisen. Russische parlementsleden hadden nog geen idee welke gebieden ze precies uitriepen als onafhankelijke landen, toen ze dinsdagmiddag unaniem de erkenning goedkeurden. Kort daarna liet Poetin weten dat hij de grenzen erkent die de separatisten zelf hanteren! Die eisen een gebied op dat 3 keer groter is dan het gebied dat ze nu in handen hebben! Met zijn interpretatie van de grenskwestie zet Poetin de Oekraïense regering opnieuw onder zware druk. Als Kiev niet toegeeft, heeft Rusland nog een stok achter de deur. Mogelijk begint het Russische leger dan samen met het leger van de separatisten een offensief om de republieken uit te breiden. (VK)
De Europese Unie is nog altijd een verzwakte geopolitieke speelbal. Nog voordat 1 tank de grens was overgestoken stoven de 27 nationale regeringen alle kanten uit. Dat komt door de jarenlange afbraak van Europese instellingen. De ontredderde indruk die de EU tegenover Poetin maakt, laat zien dat zij nog altijd een geopolitieke speelbal is. Ondanks ronkende ambities voor een Europese ‘strategische autonomie’. Dit is een gevolg van de structurele en bewuste afbraak van de handelingsbekwaamheid van zo’n beetje alle Europese instellingen door de EU-staten. Het is een mythe dat de EU in rap tempo een superstaat wordt. We zitten al twee decennia in een proces van sluipende desintegratie. Er hangt een hoog prijskaartje aan het verzwakken van de EU in ruil voor nationale bevoegdheden. Als we niet oppassen, dan moeten we die prijs gaan betalen. Een krachtig ‘handlungsfahig’ Europa moet daarom snel opkomen, als voorwaarde voor onze veiligheid, aldus Sophie in ’t Veld, Europarlementariër voor D66 in de VK.
Russische troepen hebben donderdag plaatsen in heel Oekraïne bestookt. President Poetin dreigt met een ongekend zware reactie als het Westen zich in de strijd mengt. In de grootste aanval op een Europees land sinds de Tweede Wereldoorlog is het Russische leger in de nacht van woensdag op donderdag Oekraïne binnengevallen. Terwijl wereldleiders met nieuwe sancties kwamen, versterkte de NAVO het oosten van Europa. Het Pentagon zegt dat Russische troepen op weg zijn naar Kiev om de Oekraïense regering te onthoofden en een pro Russische regering te installeren. De Oekraïense legerleiding meldde donderdag gevechten op 4 plaatsen rond Kiev. Russische militairen namen ook Tsjernobyl in op 90 kilometer van Kiev. ‘Dit is een oorlogsverklaring aan heel Europa’,aldus de Oekraïense President Volodymyr Zelenski op Twitter. Moskou heeft Tsjernobyl ingenomen als signaal aan de NAVO zich afzijdig te houden. Poetin dreigde zelfs dat een westerse interventie ‘gevolgen heeft die jullie in je geschiedenis nooit zagen’, waarmee hij mogelijk doelt op inzet van het Russische kernwapenarsenaal. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean Yves Le Dorian zei dat ‘Poetin moet begrijpen dat ook de NAVO een nucleair bondgenootschap is’. Geen enkel land is bereid mee te vechten met Oekraïne, wegens het risico op het overslaan van de oorlog naar Europa. Om Rusland af te schrikken, heeft de NAVO honderd gevechtsvliegtuigen en 120 schepen in de hoogste staat van paraatheid gebracht. ‘Bega geen vergissing. We zullen elke bondgenoot verdedigen tegen iedere aanval op elke centimeter NAVO-grondgebied’, aldus NAVO-topman Jens Stoltenberg. Op de Chinese regering na, die begrip toonde voor de Russische zorgen op veiligheidsgevoel, reageerden wereldleiders ontzet. Uitgerekend op het moment dat de VN-veiligheidsraad een laatste poging deed Moskou van een invasie af te houden, gaf Poetin het bevel voor een ‘speciale militaire operatie’, omdat hem naar zijn zeggen ‘geen andere optie rest dan Rusland en onze mensen te beschermen.’ Kort daarop regende het Russische raketten op militaire doelen en steden als Gerzon, Odessa en vooral rond de havenstad Charkov. In de havenstad Marioepol zijn bij de beschieting van een woonwijk volgens de burgemeester 3 mensen omgekomen. Volgens de Oekraïense regering zijn donderdag 57 militairen en een tiental burgers omgekomen. Oekraïne zegt dat Rusland ook 50 soldaten verloor. De Britse regering heeft donderdag hardere sancties ingesteld tegen Moskou, zoals bevriezing van tegoeden van een honderdtal rijke Russen en verbanning Van Aeroflot-toestellen uit het Britse luchtruim. De VS en andere G7-landen straften Rusland met nog zwaardere handelssancties.
Amerikanen zwichten niet voor pestkoppen, zei president Biden donderdag: wij staan op voor vrijheid! Voor de tweede keer deze week sprak de president het Amerikaanse volk toe: ‘Poetin is de agressor, Poetin heeft voor deze oorlog gekozen’ en nu moet ‘hij hiervoor boeten’. Biden kondigde nieuwe, zware economische sancties aan, die Rusland op de lange termijn hard zullen raken. Handel drijven met Amerikaanse dollars, Japanse Yen, euro’s of de Britse pond kunnen de Russen binnenkort niet meer. Ook worden meer Russische banken afgesneden van het internationale financiële systeem. Daarbovenop gaan de Amerikanen meer troepen sturen, niet naar Oekraïne, verduidelijkte Biden. Hij benadrukte de gezamenlijkheid van de westerse acties: ‘We zijn meer verenigd dan ooit.’ Biden weet heel goed waarom Poetin doet wat hij doet, zei hij: ‘hij heeft grotere ambities dan Oekraïne. Hij wil in feite de voormalige Sovjet-Unie herstellen.’ (VK)
Emanuel Macron, president van Frankrijk zei: ‘De gebeurtenissen van afgelopen nacht zijn een keerpunt in de geschiedenis van Europa. Ze zullen ingrijpende en blijvende gevolgen hebben voor ons leven.’ (VK)
De Britse Staat gaat tegoeden bevriezen van ongeveer 100 rijke Russen en Russische banken kunnen niet langer handelen in ponden. Tevens zullen toestellen van Aeroflot niet langer welkom zijn in het Britse luchtruim. Dat heeft Boris Johnson bekendgemaakt in het Lagerhuis. De Britse premier wil Rusland het liefst ook uit het Swift-betalingsverkeer gooien maar stuit vooralsnog op weerstand van andere landen. ‘Oligarchen kunnen zich niet langer meer schuilhouden in Londen’, zei hij in een stil Lagerhuis. Donderdagmorgen had de Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss een flinke ruzie met de Russische ambassadeur, een ontmoeting die voortijdig werd beëindigd. (VK)
China ziet de militaire acties van Rusland in Oekraïne niet als een invasie, maar houdt de situatie scherp in de gaten, aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De volksrepubliek heeft via staatsmedia opgeroepen tot hervatting van de diplomatie in het conflict over Oekraïne. ‘De deur naar een vreedzame oplossing is nog niet helemaal dicht en mag ook nooit gesloten worden.’ (VK)
Wie het waagt zich tegen de oorlog te keren, geldt in Rusland als een halve landverrader. Zelenski hield zijn toespraak voor het grootste deel in het Russisch. ‘Wie kan dit stoppen? Alleen de mensen. Maar zijn er dat soort mensen onder jullie? Daar ben ik zeker van’, deed hij een beroep op de Russen. In verscheidene Russische steden gingen mensen de straat op om te protesteren. De autoriteiten waarschuwden streng voor verdere anti-oorlogsprotesten. Opvallend was de keiharde aanval van de voorzitter van een nationalistische veteranenorganisatie, voormalig kolonel generaal Leonid Ivasjov, op de oorlogsplannen van Poetin. Het zou de eerste keer zijn dat Rusland onnodig ten oorlog trekt, aldus Ivasjov. En over Ruslands dreigementen met ‘militair-technische’ maatregelen, als het Westen niet voor zijn eisen zou zwichten, verklaarde hij: ‘Wie heeft voor het laatst op zo’n toon gesproken in Europa? Dat was Hitler.’ Ongetwijfeld is er ook een aanzienlijke minderheid die niets voor een oorlog met Oekraïne voelt, maar de meedogenloze campagne van de afgelopen jaren tegen de oppositie heeft veel mensen kopschuw gemaakt. Oppositieleider Boris Nemtsov werd vermoord, Navalny vergiftigd, en toen dat mislukte, gevangen gezet. Zijn anti-corruptie organisatie werd ‘extremistisch’ verklaard en verboden, terwijl een hele reeks andere actiegroepen en onafhankelijke media het stempel ‘buitenlands agent’ (=vijand) kregen. (VK)
De Russische tanks en troepen staan al aan de rand van de Oekraïense hoofdstad Kiev. De bevolking zet zich schrap voor wat er komen gaat. ‘Het is niet voor te stellen dat hier straks Russische tanks door Kiev rijden.’ Inwoners van Kiev wachten in spanning op wat er komen gaat nu de Russen de stad bereiken. Mensen brengen de nacht door in schuilkelders. In de winkels worden volop inkopen gedaan om enkele dagen toe te kunnen. De Russische raketten bestookten vrijdag en zaterdag Kiev. In een buitenwijk worden tanks gesignaleerd. De Russische overmacht aan manschappen en materieel lijkt zich te concentreren op de inname van Kiev, met zijn 3 miljoen inwoners, maar het grote Russische leger stuit op heftig verzet van Oekraïense troepen die in kleine eenheden opereren. De opmars vanuit Wit-Rusland naar Kiev is bij de stad Tsjenihiv zaterdag vastgelopen op Oekraïense strijdkrachten. (Trouw)
Volgens de VN zijn 200.000 mensen uit Oekraïne naar het buitenland gevlucht. De schatting is dat minstens 150.000 mensen naar Polen zijn gegaan en de rest naar andere landen zoals Hongarije en Roemenië. Anderen zijn binnen Oekraïne op zoek gegaan naar veiliger plekken.
Het Westen zet aantal Russische banken uit het betalingssysteem Swift. Dat hebben de Europese Unie, De VS, Canada en het Verenigd Koninkrijk afgesproken. De maatregel is onderdeel van een nieuw sanctiepakket. Het uitsluiten van Rusland betekent in feite dat die Russische banken geen toegang meer hebben tot de internationale financiële markten. De strafmaatregel wordt gezien als de zwaarste sanctie op de Russische invasie in Oekraïne tot nu toe.
Russische troepen trokken zondag op de vierde dag van de oorlog de oostelijke stad Charkov binnen. Charkov is de op een na grootste stad van Oekraïne, met bijna anderhalf miljoen inwoners. Bij Charkov is ook een gasleiding geëxplodeerd met een grote brand tot gevolg. De Oekraïense media stellen dat de leiding door Russische troepen bewust als doelwit is gekozen. In de hoofdstad Kiev heeft het Oekraïense leger volgens het gemeentebestuur de situatie onder controle.
Door de strijd tussen Biden en Poetin is de NAVO plotseling springlevend. Kortgeleden verklaarde de Franse president Emmanuel Macron de NAVO nog ‘hersendood’. Donald Trump zat toen nog in het Witte Huis, een man met weinig innerlijke drang om de zogenaamde Europese bondgenoten te hulp te schieten als ze in de problemen kwamen. Ze moesten eerst maar hun NAVO-contributie betalen. En kijk nu: zelfs Finland en Zweden raken door de spanningen enthousiast voor de NAVO. Trump wendde zijn blik af van Europa, al zette hij daarmee de lijn voort die zijn voorgangers Obama en Bush jr. al hadden ingezet. Biden lijkt echter onvoorwaardelijk in zijn steun voor de NAVO-bondgenoten. ‘De VS zullen elke centimeter van het NAVO-grondgebied verdedigen met de volle kracht van de Amerikaanse macht’, zei Biden. Poetin lijkt zich te hebben verkeken op de Westerse eensgezindheid. Zijn Europese gesprekspartners Macron en Scholt serveerde hij deze maand af. Parijs en Berlijn zaten toch nooit op 1 lijn. Hij wilde alleen met Washington zaken doen. Zij zouden de Europese invloedssferen wel even verdelen! Maar Biden deed niets zonder die Europeanen. ‘Nothing about you without you’, werd de meridiaanshoogte slogan, die zowel op Oekraïne sloeg als op geheel Europa. ‘Geen onderhandelingen over jullie zonder jullie’. Twee jaar na Macron ‘hersendood’-opmerking is de Trans-Atlantische samenwerking springlevend! (Trouw)
De Champions Leaguefinale wordt niet in Sint-Petersburg gehouden. De Duitse formule 1 coureur Sebastià¡n Vettel weigert vanwege de ontwikkelingen in Oekraïne te racen in Sotsji. Ook Max Verstappen sprak zich uit: ‘als een land in oorlog is, is het niet juist daar te racen’.
………………………………………………….
Prijzen voor benzine en diesel na inval op records! De prijs voor ruwe olie vloog omhoog na de Russische inval in Oekraïne en de benzineprijs in Nederland volgt vrijwel direct. De adviesprijs voor diesel en benzine gaat met 2 cent omhoog. De gemiddelde prijs voor een liter benzine komt dan voor het eerst in de geschiedenis boven de €2.20 op afgerond 2.22.
……………………………………………………
Bij Europees tekort aan gas komt Gronings veld rap in beeld. Dat zegt Rene Peters, directeur gastechnologie bij onderzoeksinstituut. De Europese afhankelijkheid van het Russische gas is in een aantal EU-staten zeer groot. De Duitse minister van Economische Zaken, Robert Habeck, zei donderdag dat Duitsland 55% van zijn gas importeert uit Rusland. In Nederland is dat 20%. De invasie veroorzaakte donderdag een scherpe stijging van de gasprijs, tot wel 61%. Volgens Peters zal Europese druk ontstaan om de gaskraan in Groningen verder open te draaien. ‘Niemand wil het, maar we zitten in de bijzondere positie dat we nog gas in de bodem hebben dat relatief gemakkelijk gewonnen kan worden. Ook hoogleraar energietechnologie David Smulders aan de TU Eindhoven let in Op1 weten dat Groningen langer open moet ‘nu de wereld op zijn kop staat’, mits de schadeafhandeling aanzienlijk anders wordt aangepakt. En Instituut Clingendael zegt op Twitter: ‘Hoe pijnlijk ook, ik denk dat meer gas uit Groningen op tafel moet liggen.’ Volgens Peters zijn er Europese solidariteitsafspraken die dicteren dat landen aanspraak op elkaar kunnen maken in tijden van tekorten. ‘Ik verwacht dat het buitenland druk zal gaan zetten om meer gas in Groningen te gaan winnen, Duitsland in het bijzonder. Als Duitsland 40 miljard kuub gas uit Rusland gaat missen, dan zullen ze ook naar Nederland kijken om hen in crisistijd te ondersteunen.’ (NOS)
